ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β ) ΕΥΤΕΡΑ 16 ΜΑΪΟΥ 2016 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1. Ο κειµενογράφος πραγµατεύεται τη φιλία, επισηµαίνοντας τη διαχρονική της αξία. Αυτή γίνεται αντιληπτή από τη συγκίνηση, µε την οποία υµνήθηκε παγκοσµίως. Ακολούθως, σηµειώνει την ετυµολογική της συγγένεια µε την αγάπη υποστηρίζοντας ότι µε αυτήν το άτοµο εκφράζει την εµπιστοσύνη του. Η φιλία, αναλυτικότερα, αφορά στην ευνοϊκή διάθεση και τη στοργή για τον άλλο. εδοµένης της συντροφικότητας κι αµοιβαιότητας που απαιτείται, καθίσταται αδύνατη η σύναψη φιλικών σχέσεων µε κάθε υλικό. Παρατίθεται η κατά Αριστοτέλη διάκρισή της σε τρία είδη. Φιλικές σχέσεις συνάπτονται για το χρήσιµο, όταν ο φίλος διευκολύνει το άτοµο στις υποθέσεις του και για την ηδονή, όταν του προκαλεί ευχαρίστηση. Τουναντίον, η φιλία για το αγαθό είναι γνήσια κι ανθεκτική καθώς δεν εδράζεται στις απολαβές αλλά στην ανθρώπινη οµοιότητα και την κοινή αντίληψη για την αρετή. Καταλήγοντας, αναφέρεται στο φίλο ως συµπαραστάτη, ειλικρινή σύµβουλο και αυστηρό κριτή. Β1. α. Λάθος β. Σωστό γ. Σωστό δ. Σωστό ε. Λάθος Β2. α) Η τρίτη παράγραφος του κειµένου αναπτύσσεται µε συνδυασµό µεθόδων. Αρχικά, εντοπίζεται η ΙΑΙΡΕΣΗ: διαιρετέα έννοια είναι οι φιλικές σχέσεις (ως διαιρετική βάση θεωρείται το κριτήριο/ άποψη του Αριστοτέλη) και µέρη: «δια το χρήσιµον», «δι ηδονήν», «δια το αγαθόν». Χαρακτηριστικές φράσεις «στην πρώτη περίπτωση», «στη δεύτερη». εύτερος τρόπος ανάπτυξης είναι η ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ καθώς δικαιολογείται η σύναψη φιλικών σχέσεων µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο: «επειδή ο ένας µας είναι στον άλλο χρήσιµος» και «επειδή µας προξενεί ευχαρίστηση». Σηµ. στην παράγραφο εντοπίζονται τα ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ, που δίνονται εντός παρενθέσεως: (για τις υποθέσεις, τις ανάγκες, τη σταδιοδροµία, τις πολιτικές φιλοδοξίες µας κ.τ.λ.).
β) Άλλωστε: επιβεβαίωση δηλαδή: επεξήγηση όταν: χρόνο & προϋπόθεση λοιπόν: συµπέρασµα/ συγκεφαλαίωση Β3. α) εγκωµίασαν= επαίνεσαν, ύµνησαν, εκθείασαν ευχαρίστηση= ικανοποίηση, χαρά συναναστροφής= επαφής,συντροφιάς, παρέας ακατάλυτη= ανθεκτική, άρρηκτη, αδιάρρηκτη, αδιάσπαστη φθείρεται= καταστρέφεται, αλλοιώνεται, αναλώνεται β) οικεία αλλότρια, ξένα επιδέξιος αδέξιος ωφέλεια βλάβη, ζηµία αξία απαξία αυστηρό επιεικές, ελαστικό Β4. α) «δια το χρήσιµον» µεταφέρεται φράση του Αριστοτέλη «αγαπά» αµφισβήτηση, ειρωνεία (υλικό ή ηθικό) επεξήγηση, διευκρίνιση β) Με τη χρήση β ενικού προσώπου (αισθάνεσαι, επιζητείς, να είσαι ) ο κειµενογράφος απευθύνεται στον αναγνώστη προκειµένου να τον προβληµατίσει. Το ύφος καθίσταται διαλογικό και θεατρικό ενώ αποκτά αµεσότητα. Με τη χρήση α πληθυντικού προσώπου (µπορούµε να διακρίνουµε, συνδεόµαστε, διατηρούµε, µας προξενεί ) ο κειµενογράφος εντάσσει τον εαυτό του στο σύνολο προσδίδοντας συλλογικότητα, το ύφος γίνεται πιο προσωπικό, παραστατικό, άµεσο κι οικείο. Μεταξύ άλλων επιδιώκεται η πειθώ µε επίκληση στο συναίσθηµα. Γ1. Κυρίες- κύριοι καθηγητές, Συµµαθήτριες- συµµαθητές,
είναι αδιαµφισβήτητη η κρίση που διέρχονται οι ανθρώπινες σχέσεις σε µια εποχή, η οποία χαρακτηρίζεται από ανηθικότητα κι ωφελιµισµό. Η παθογένεια στην κοινωνία καθιστά απαραίτητη τη σύναψη φιλικών δεσµών. Στο πλαίσιο αυτό, η σηµερινή µας εκδήλωση µας δίνει τη δυνατότητα να αναδείξουµε τα χαρακτηριστικά της γνήσιας φιλίας. Εκπροσωπώντας τους συµµαθητές µου, δράττοµαι της ευκαιρίας, µεταξύ άλλων, να αναφερθώ στην επιρροή που δέχεται αυτή από τα µέσα δικτύωσης. Α Ζητούµενο: τα χαρακτηριστικά της γνήσιας φιλίας - Ειλικρίνεια, καθαρότητα σκέψης και ήθους. - Εντιµότητα, ευκρίνεια πράξεων, αξιοπρέπεια. - Ανιδιοτέλεια, έλλειψη σκοπιµότητας και εξυπηρέτηση ατοµικών ή άλλων συµφερόντων. - Σεβασµός στην προσωπικότητα του άλλου, εκτίµηση στο πρόσωπό του, χωρίς υποκρισία και διάθεση εµπαιγµού. - Ηρωισµός και αυτοθυσία. Η αληθινή φιλία στηρίζεται σε ανθρώπους αυθεντικούς και αλτρουιστές. - Συµπάθεια αγάπη και ευαισθητοποίηση : εκφράζονται µε τη συµµετοχή στον ανθρώπινο πόνο, την ψυχική ένωση των ανθρώπων, την αφοσίωση που στηρίζεται στην καλοσύνη. - Συνεργασία και αλληλεγγύη. Η φιλία είναι σύµπραξη ατόµων, για ικανοποίηση ατοµικών και συλλογικών στόχων. - Ανεκτικότητα και διαλλακτικότητα : ευνοούν τη γνήσια φιλία, αφού προωθούν τη διαλεκτική σχέση θέσης αντίθεσης, χωρίς προκαταλήψεις και στερεότυπα. - Αγνότητα των ψυχών, γιατί µέσα απ αυτήν εκλείπουν πάθη και προσωπεία, ενώ εξοβελίζεται κάθε µορφή αλλοτρίωσης. - Μεγαθυµία, δηλαδή έκφραση της µεγάλης καρδιάς του ανθρώπου που είναι σεµνός, µεγαλοπρεπής και απορρίπτει τη σεµνοτυφία. Β Ζητούµενο : ο ρόλος των µέσων κοινωνικής δικτύωσης/διαδικτύου στη δηµιουργία σχέσεων φιλίας. Στο ερώτηµα αυτό µπορεί να γίνει διάκριση στον θετικό ρόλο που επιτελούν τα µέσα κοινωνικής δικτύωσης / διαδίκτυο στη δηµιουργία σχέσεων φιλίας και στον αρνητικό τους ρόλο. Θετικός Ρόλος
- υνατότητα γνωριµίας ανθρώπων µε κοινά ενδιαφέροντα για επικοινωνία, συζήτηση, ανταλλαγή απόψεων, γόνιµο διάλογο και κοινές δραστηριότητες. - ιατήρηση επικοινωνίας µε φίλους, όταν η απόσταση αποτελεί εµπόδιο, καθώς το διαδίκτυο παρέχει δυνατότητες επικοινωνίας (ακόµα και µε βιντεοκλήση) άµεσα και ανέξοδα. - Ο περιορισµένος ελεύθερος χρόνος του σύγχρονου ανθρώπου δεν επιτρέπει την συνεχή και ακατάλυτη ανθρώπινη επαφή. Ως εκ τούτου, τα µέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν ένα µέσο άµεσης επικοινωνίας, ανταλλαγής απόψεων, εικόνων, µουσικών επιλογών κλπ, µε τα οποία γνωρίζουµε µάλιστα καλύτερα τον φίλο µας. Αρνητικός Ρόλος - Ο εθισµός στο διαδίκτυο αποτελεί ένα σύγχρονο κοινωνικό πρόβληµα που αφορά ιδίως τους νέους. Η χρήση αυτή του διαδικτύου αποξενώνει το νέο από την κοινωνική ζωή και έτσι οι διαπροσωπικές σχέσεις νοσούν. Τα άτοµα καθίστανται µονοδιάστατα και µένουν προσκολληµένα σε µια εικονική ζωή. - Στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης διευκολύνεται η εποπτεία της προσωπικής ζωής, καθώς διακινούνται πληροφορίες που αφορούν ευαίσθητα κοινωνικά δεδοµένα. Συνεπώς καταστρατηγούνται βασικά ανθρώπινα δικαιώµατα. Παράλληλα τα µέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν ένα νέο πεδίο ανταλλαγής απόψεων, στο οποίο συχνά προκαλούνται διαφορές και παρεξηγήσεις. Η αλαζονική και µονοδιάστατη συµπεριφορά κάποιων χρηστών, συχνά αποτελεί αιτία ρήξης ανάµεσα σε φίλους. - Στο διαδίκτυο εµφανίζονται νέες µορφές εγκληµατικότητας. Ειδικότερα στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης παρατηρούνται συχνά ψεύτικοι λογαριασµοί χρηστών, πίσω από τους οποίους κρύβονται νοσηρές προσωπικότητες, που προβαίνουν σε απαγωγές αποπλανήσεις ανηλίκων κ.α. Πρόκειται για εκµετάλλευση της διάθεσης νέων κυρίως ανθρώπων να δηµιουργήσουν νέες φιλίες. Καταλήγοντας, η έµφυτη κοινωνικότητα του ατόµου καθιστά αυτονόητη την αλληλεπίδραση µε το συνάνθρωπο. Σήµερα, που τα πρόσωπα αντικαθίστανται από προσωπεία, το διαδίκτυο πρέπει να λειτουργήσει ως γέφυρα µεταξύ των ανθρώπων. Ως εκ τούτου, αποχωρώντας καθένας µας είναι ωφέλιµο να συλλογιστεί ως θα αξιοποιήσει τις δυνατότητες που του προσφέρει ο κυβερνοχώρος. Σας ευχαριστώ Η ανάπτυξη των ζητουµένων στην παραγωγή λόγου & η σύνθεση της περίληψης είναι ενδεικτικές. Επιµέλεια: Θεοδωροπούλου Μεταξία Μυτιληναίος Γιάννης