ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Παρασκευή 8 Ιουνίου 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. (Ενδεικτικές Απαντήσεις)

Transcript

1 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Παρασκευή 8 Ιουνίου 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (Ενδεικτικές Απαντήσεις) Α1. Ο συντάκτης του κειμένου αναφέρεται στην εσφαλμένη σύγχυση της παιδείας και της εκπαίδευσης. Αρχικά, εστιάζει στην παιδεία, η οποία ως έννοια εξελίσσεται στο χρόνο. Διατυπώθηκε από τους αρχαίους τραγικούς κι αναδείχθηκε από τον Πλάτωνα αφορώντας κυρίως τους νέους. Στη συνέχεια, διευκρινίζει τη σημασία της εκπαίδευσης, η οποία αφορά στη διδασκαλία επιδιώκοντας την εκμάθηση συμπεριφοράς σε άνθρωπο ή ζώο. Οι δύο όροι, ενώ δεν ταυτίζονται έχουν κοινό χαρακτηριστικό την αντιμετώπιση της γνώσης ως μάθηση που επιδιώκεται από την πολιτεία αλλά και ιδιωτικούς φορείς. Καταλήγοντας, εντοπίζει τις διαφορές τους, επισημαίνοντας ότι η παιδεία συνιστά τη μέθοδο και είναι ελεύθερη και προαιρετική σε αντιδιαστολή με την εκπαίδευση, που αποτελεί προκαθορισμένη πράξη με υποχρεωτικό χαρακτήρα. Β1. α. ΛΑΘΟΣ β. ΛΑΘΟΣ γ. ΣΩΣΤΟ δ. ΛΑΘΟΣ ε. ΣΩΣΤΟ Β2. α) Η παράγραφος αναπτύσσεται κυρίως με σύγκριση- αντίθεση. Αντιπαραβάλλονται οι έννοιες παιδείας κι εκπαίδευσης, με χαρακτηριστική διαρθρωτική λέξη το «αντίθετα». β) Ωστόσο = ΑΝΤΙΘΕΣΗ επομένως = ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

2 προκειμένου = ΣΚΟΠΟΣ Που πάει να πει ότι = ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ κυρίως = ΕΜΦΑΣΗ Β3. α) β) Οι αρχές της εντοπίζονται στον Αισχύλο και στον Σοφοκλή. Η ίδια λέξη [ ] σκοπίμως συνενώνεται/συναρμόζεται/ενώνεται/συνδέεται κάποτε τόσο με την παιδία όσο και με την παιδιά. [ ] το οποίο, όσο βλέπω στα λεξικά, φανερώνεται/παρουσιάζεται/αναδεικνύεται πρώτη φορά στον πλατωνικό Κρίτωνα. [ ] δημιουργεί σύγχυση εις βάρος και των δύο παραγόντων/παραμέτρων της κρίσιμης αυτής συζυγίας. Από εκεί και πέρα αρχίζουν πρόδηλες/οφθαλμοφανείς/εμφανείς/φανερές και λανθάνουσες διαφορές [ ]. αναβαθμίζεται υποβαθμίζεται μεταγενέστερη προγενέστερη επιτρέπουν παρεμποδίζουν/απαγορεύουν/αποτρέπουν ιδιωτική δημόσια διαφορές ομοιότητες Β4. α) εναλλάσσονται, ανιχνεύονται, αναβαθμίζεται, αναδεικνύεται, θεωρείται, συνάπτεται. (Οι μαθητές έπρεπε να γράψουν μόνο δύο από τα παραπάνω ρήματα.) β) Η παθητική φωνή δίνει έμφαση στην πράξη που συντελείται και καθιστά το ύφος τυπικό, σοβαρό, απρόσωπο και πυκνό. Γ1. Τίτλος : Σχολείο : Χώρος δια «μόρφωσης» Πρόλογος : Το παρόν εκπαιδευτικό σύστημα επισημαίνεται συχνά ότι έχει λάβει έναν αυστηρά τεχνοκρατικό προσανατολισμό, εστιάζοντας περισσότερο στη διαδικασία κι όχι τόσο στο περιεχόμενο. Ωστόσο, σε μια εποχή ανθρωπιστικής και πολιτιστικής κρίσης το σχολείο καλείται να αποτελέσει χώρο πνευματικής καλλιέργειας, προώθησης δημοκρατικών

3 ιδανικών και υιοθέτησης ανθρωπιστικών αξιών, εφοδιάζοντας κατάλληλα τους πολίτες του μέλλοντος. Α Ζητούμενο : Το εκπαιδευτικό σύστημα οφείλει να επαναπροσδιορίσει τους στόχους του, αποδεσμευόμενο εν μέρει από την τήρηση της στείρας εκπαιδευτικής διαδικασίας. Ανθρωπιστικός προσανατολισμός. Γιατί : Ανθρωπιστική κρίση, πόλεμος, διόγκωση μεταναστευτικού ρεύματος > πολυπολιτισμικότητα κοινωνιών > έξαρση ρατσιστικών ιδεών, οικονομικά προβλήματα (φτώχεια, ασιτία, άστεγοι κ.α.). Ηθική διάπλαση. Γιατί : Ατομισμός, εγωκεντρισμός, αμοραλισμός, μη άσκηση αυτοκριτικης. Υλικός ευδαιμονισμός > αξιολόγηση του ανθρώπου βάσει του «έχειν» κι όχι του «είναι». Δημοκρατικές αξίες. Γιατί : Έξαρση εθνικιστικών ιδεών, αναξιοκρατία, πελατειακές σχέσεις για τις οποίες ευθύνεται και ο πολίτης. Φοροδιαφυγή, παραβίαση νόμων και δικαίου. Προπαγάνδα, χειραγώγηση. Περιβαλλοντική αγωγή. Γιατί : Οικολογικό ζήτημα, μόλυνση περιβάλλοντος, κακοποίηση ζώων, εξάντληση φυσικών πόρων. Επιστημονική έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη > προς εξυπηρέτηση οικονομικών συμφερόντων. Πολιτιστική καλλιέργεια. Γιατί : Απαξίωση βιβλίου, νόθη ψυχαγωγία υποκουλτούρα. Απομάκρυνση από την παράδοση και την τέχνη. Κακοποίηση μνημείων. Ξενομανία, γλωσσική αλλοίωση και λεξιπενία νέων. Μ.Μ.Ε. > Παραπληροφόρηση (λόγω έλλειψης κριτικής σκέψης). * Εναλλακτικά, είναι σωστή προσέγγιση του α ζητουμένου η ανάλυση της σημασίας της παιδείας στον άνθρωπο & την κοινωνία. Με την παιδεία το άτομο: Αποκτά πνευματική καλλιέργεια. o Πολύπλευρη γνώση o Ανάπτυξη κριτικής σκέψης o Αυτογνωσία o Διαμόρφωση αισθητικής o Ποιότητα ζωής Διαμορφώνει ηθικές αξίες, αναπτύσσει συναισθήματα & ευαισθησίες. o Αποκτά: αυτοκυριαρχία, αξιοπρέπεια, ανθρωπιά, εντιμότητα, ανιδιοτέλεια, σεβασμό. Αποκτά πολιτική άποψη (ταυτόχρονα διασφαλίζεται η δημοκρατία). o Δημοκρατική συνείδηση o Δυνατότητα συμμετοχής στα κοινά o Ικανότητα κριτικής & διατύπωσης απόψεων

4 o Σεβασμός απέναντι στους θεσμούς & τα δικαιώματα των άλλων Καλλιεργεί την πολιτιστική του συνείδηση. o Ιστοριογνωσία o Γόνιμος διάλογος με την παράδοση o Αντιμετώπιση μισαλλοδοξίας, εθνικισμού & ρατσισμού Κοινωνικοποιείται. o Ενδιαφέρον για τα τεκταινόμενα στην κοινωνία o Προτεραιότητα κοινωνικού συμφέροντος o Προσφορά στο κοινωνικό σύνολο Προετοιμάζεται για την επαγγελματική του αποκατάσταση. o Επαγγελματικός προσανατολισμός o Σπουδές, εξειδίκευση & κατάρτιση σε συγκεκριμένο τομέα Μεταβατική παράγραφος Από τα παραπάνω, λοιπόν, γίνεται κατανοητό ότι το σχολείο οφείλει να επαναπροσδιορίσει τη λειτουργία του, κάνοντας ένα ανθρωπιστικό άνοιγμα προς την κοινωνία και προετοιμάζοντας κατάλληλα τους ανθρώπους, οι οποίοι στο μέλλον θα κληθούν να επιλύσουν τα προβλήματα που μαστίζουν την ανθρωπότητα. Για να συμβεί αυτό χρειάζεται εκτός από το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα, να συνδράμουν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί με το έργο τους, αλλά και οι μαθητές με την αυτενέργειά τους. Β Ζητούμενο : Εκπαιδευτικοί : - Ειλικρινές ενδιαφέρον, σεβασμός προς τον μαθητή, να επικουρεί το έργο των νέων, να διαθέτει μεταδοτικότητα και αίσθηση του χιούμορ, ώστε να τους παρακινεί στην αυτενεργό μάθηση. - Να είναι διαλλακτικοί και συνεργάσιμοι, να προωθούν τον διάλογο στη σχολική αίθουσα, να μη διέπονται από φανατισμό και δογματισμό, ούτε να προβάλλονται ως αυθεντίες > Άρα, ενίσχυση διαλόγου και ομαδοσυνεργατική μέθοδος. - Να επιδιώκουν την απαγκίστρωση των μαθητών από τον αυστηρά τεχνοκρατικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης και να δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στην αισθητική καλλιέργεια του μαθητή (μαθήματα τέχνης, καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, παρότρυνση συμμετοχής σε προγράμματα αθλητισμού, περιβαλλοντικής αγωγής). - Διάλογος, προβληματισμός, γόνιμη αμφισβήτηση > ομαδικότητα, άμιλλα, ισοτιμία > διάπλαση ηθικών προσωπικοτήτων.

5 Μαθητές : - Συμμετοχή σε μαθητικές κοινότητες, οι οποίες βασίζονται σε δημοκρατικές αξίες και αποτελούν χώρο πολιτικής παίδευσης των νέων και εξοικείωσης με δημοκρατικές διαδικασίες. - Ανάπτυξη ευρύτερου προβληματισμού, εγρήγορση κριτικής σκέψης μέσω έκδοσης σχολικής εφημερίδας, αρθρογραφίας, συνεντεύξεων με πνευματικούς ανθρώπους. - Οργάνωση κοινών εθελοντικών δράσεων που θα φέρουν το νέο σε επαφή με τον κόσμο της τέχνης και την εμφύσηση της κουλτούρας, αλλά και θα τον ευαισθητοποιήσουν σε θέματα σεβασμού και προστασίας του περιβάλλοντος. Επίλογος Η παιδεία διαθέτει ανθρωποπλαστική δύναμη και σφυρηλατεί αυτοδύναμες και συγκροτημένες προσωπικότητες, ασκώντας θετικές επιδράσεις σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης ζωής. Η κατάκτησή της, ωστόσο, που αναμφίβολα απαιτεί αγώνα αδιάλειπτο, δεν είναι μόνο υπόθεση προσωπική. Χρειάζεται αρωγή των εκπαιδευτικών και οργάνωση της μαθητικής κοινότητας, προκειμένου να επιτευχθεί ο επιδιωκόμενος σκοπός. Σημ. Οι παραπάνω απαντήσεις είναι ενδεικτικές και δεν λειτουργούν δεσμευτικά για τους υποψηφίους. Σας ευχόμαστε επιτυχία!! Επιμέλεια: Θεοδωροπουλου Μεταξία Μυτιληναίος Ιωάννης Φιλιππάτου Αικατερίνη