ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 AΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ 1
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 2.1. Είδη ελέγχου... 3 Α. Προληπτικός (ex ante) έλεγχος των δαπανών... 3 Β. Προληπτικός έλεγχος των συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας.... 4 Γ. Κατασταλτικός (ex post) έλεγχος των λογαριασμών των δημοσίων υπολόγων.... 5 2.2. Πεδίο ελέγχου... 8 2.3. Σκοπός ελέγχου... 10 2
2.1. Είδη ελέγχου Το άρθρο 98 του ισχύοντος Συντάγματος, το οποίο είναι ενταγμένο στο Τμήμα Ε αυτού για την «Δικαστική Εξουσία» και στο Κεφάλαιο Δεύτερο, υπό τον τίτλο «Οργάνωση και Δικαιοδοσία Δικαστηρίων», αναθέτει τον δημόσιο έλεγχο της διαχείρισης των δημοσίων πόρων στο Ελεγκτικό Συνέδριο, ως Ανώτατο Δημοσιονομικό Δικαστήριο 1. Το συνταγματικώς οργανωμένο ελεγκτικό σύστημα αναλύεται σε τρεις διακριτές, ισόρροπα συντρέχουσες και ισότιμα κατοχυρωμένες μορφές: (α) τον έλεγχο των δαπανών του Κράτους, των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ, (β) τον προληπτικό έλεγχο των συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας του Δημοσίου και όσων εξομοιώνονται προς αυτό και (γ) τον κατασταλτικό έλεγχο των λογαριασμών των δημοσίων υπολόγων, ενώ παρέχεται εξουσιοδότηση στον κοινό νομοθέτη να καθορίσει τον τρόπο άσκησης των εν λόγω αρμοδιοτήτων (άρθρο 98 παρ. 2). Α. Προληπτικός (ex ante) έλεγχος των δαπανών. 2 Ο έλεγχος αυτός, ο οποίος σε νομοθετικό επίπεδο οργανώνεται στα άρθρα 31 έως και 32 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 (Α 52), διενεργείται στο στάδιο πριν από την ολοκλήρωση της σύνθετης διοικητικής διαδικασίας εκταμίευσης των δημοσίων κονδυλίων, ήτοι πριν από την πληρωμή των δημοσίων δαπανών, στο στάδιο εκτέλεσης του Προϋπολογισμού και εκπλήρωσης εκ μέρους των οργάνων της εκτελεστικής λειτουργίας της δημοκρατικώς παρασχεθείσας δημοσιονομικής εξουσιοδότησης εκ μέρους του νομοθετικού Σώματος. Ο προληπτικός έλεγχος των δαπανών που διενεργείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο συνίσταται: (α) σε έλεγχο ύπαρξης επαρκούς πίστωσης στον Προϋπολογισμό, 1 Στο άρθρο 98 παρ. 1 του Συντάγματος, ύστερα από τη συνταγματική αναθεώρηση του 2001, ορίζονται σχετικώς τα εξής: «Στην αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανήκουν ιδίως: (α) Ο έλεγχος των δαπανών του Κράτους ( ) (β) Ο έλεγχος των συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας στις οποίες αντισυμβαλλόμενος είναι το Δημόσιο ( ) (γ) Ο έλεγχος των λογαριασμών των δημοσίων υπολόγων ( ) (ε) Η σύνταξη και υποβολή έκθεσης προς τη Βουλή για τον απολογισμό και τον ισολογισμό του Κράτους ( )». 2 Καθιερωθείς αρχικώς με τον ν. ΑΥΟΖ /1887 και, στη συνεχεία, με τους νόμους 400/1914, 193/1920, ν.δ. της 31.7.1926, α.ν. 321/1969, ν. 1489/1984, ν. 1868/1989, ν. 2145/1993 και ν. 2479/1997, ο οποίος κατοχυρώθηκε ως διαχρονικώς ισχύον θεσμικό κεκτημένο στα συνταγματικά κείμενα των ετών 1969 και 1973 και για πρώτη φορά σε δημοκρατικώς νομιμοποιημένο Σύνταγμα το έτος 1975 (βλ. ΕΣ Πρακτ. Ολομ. 20ης Γεν. Συν/σης της 30.5.1979, 34ης Γεν. Συν. της 8.10.1984, 23ης Γεν. Συν. της 2.6.1997, της 5ης Γεν. Συν. της 8.2.2006, 23ης Γεν. Συν. της 21.10.2011, 22ης Γεν. Συν. της 19.11.2014). 3
(β) σε έλεγχο των λοιπών όρων κανονικότητας της δαπάνης (πληρότητα των δικαιολογητικών και εξέταση του ενεργού, ήτοι της μη παραγραφής, της προς ικανοποίηση αξίωσης και τήρηση της διαδικασίας για τη νόμιμη ανάληψη της δαπάνης, ήτοι αφενός μεν έκδοση της δημιουργικής της δαπάνης διοικητικής πράξης (νομική δέσμευση), αφετέρου δε απόφαση του αρμόδιου διατάκτη, με την οποία αναλαμβάνεται σχετική υποχρέωση σε βάρος της οικείας πίστωσης (δημοσιονομική δέσμευση) και (γ) σε έλεγχο εν ευρεία έννοια νομιμότητας της δαπάνης, η οποία αναλύεται σε: (i) έλεγχο της τυπικής νομιμότητας, ήτοι της πρόβλεψής της από διάταξη νόμου ή της επιβολής της δαπάνης από τις λειτουργικές ανάγκες του φορέα (βλ. και άρθρο 77 του ν. 4270/2014) και (ii) έλεγχο της εν στενή έννοια δημοσιονομικής της νομιμότητας, που συνίσταται στην εξέταση της τήρησης εκ μέρους του διατάκτη των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας. Β. Προληπτικός έλεγχος των συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας. Με το άρθρο 98 παρ. 1 περ. β' του Συντάγματος και τις συναφείς διατάξεις τυπικών νόμων (άρθρα 15 του ν. 2145/1993, 8 του ν. 2741/1999, 2 του ν. 3060/2002, 35 και 36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013) ανατέθηκε στο Ελεγκτικό Συνέδριο, λόγω της δικαστικής του φύσης και της συναφούς ανεξαρτησίας, αμεροληψίας και τεχνογνωσίας των μελών του, ο έλεγχος της νομιμότητας του συνόλου της διοικητικής διαδικασίας και του οικείου σχεδίου των συμβάσεων προμηθειών, έργων και παροχής υπηρεσιών σημαντικής αξίας που πρόκειται να συναφθούν από το Δημόσιο και τα δημόσια νομικά πρόσωπα. Ο έλεγχος αυτός νομιμότητας με την απαγγελία, μάλιστα, ακυρότητας για τη σύμβαση που δεν έχει υποστεί τον έλεγχο αυτό καθιερώθηκε με σκοπό αφενός μεν την προστασία του δημοσίου συμφέροντος από τυχόν σφάλματα, παραλείψεις και πλημμέλειες των διοικητικών οργάνων κατά τη διαδικασία συνάψεως των δημοσίων συμβάσεων, αφετέρου δε την εμπέδωση της διαφάνειας και της εμπιστοσύνης των διοικουμένων στις ενέργειες της δημόσιας διοίκησης. Το Ελεγκτικό Συνέδριο, εκτιμώντας και ελέγχοντας το σύνολο των ενεργειών της Διοικήσεως, τότε μόνο ασκεί τις κυρωτικές του αρμοδιότητες, αποφαινόμενο αρνητικώς ως προς την υπογραφή του οικείου σχεδίου συμβάσεως όταν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες εμφιλοχώρησαν κατά την όλη διαδικασία ανάθεσης ή κατακύρωσης της σύμβασης. 4
Γ. Κατασταλτικός (ex post) έλεγχος των λογαριασμών των δημοσίων υπολόγων. Η παραδοσιακή ελεγκτική αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αλλά και του συνόλου των Ανώτατων Ελεγκτικών Ιδρυμάτων που είναι οργανωμένα ως δικαστήρια, είναι ο έλεγχος των λογαριασμών των δημοσίων υπολόγων (προσώπων που διαχειρίζονται χρήματα, αξίες ή υλικό του δημοσίου ή Ν.Π.Δ.Δ. έχοντας ή μη, νόμιμη εξουσιοδότηση). Ο έλεγχος είναι ετήσιος τακτικός και δειγματοληπτικός, εκτός εάν από το δειγματοληπτικό έλεγχο προκύψουν λόγοι που επιβάλλουν τη γενίκευση του κατασταλτικού ελέγχου και διενεργείται μετά το τέλος κάθε οικονομικής χρήσης ή είναι έκτακτος γενικός ή ειδικός ή θεματικός και συνίσταται σε έλεγχο νομιμότητας και κανονικότητας της διαχείρισης. Κατά τον κατασταλτικό έλεγχο ελέγχονται ιδίως: (α) η τήρηση της αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και ειδικότερα η οικονομικότητα, η αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητα, (β) η ορθή τήρηση του κατά περίπτωση ισχύοντος λογιστικού ή διαχειριστικού συστήματος, σύμφωνα με τους κανόνες και τις αρχές που το διέπουν, (γ) η τήρηση και ενημέρωση των λογαριασμών ώστε να απεικονίζουν με ακρίβεια το περιεχόμενο των οικονομικών πράξεων και δημοσιονομικών ενεργειών, (δ) η νόμιμη λήψη δανείων, παροχή εγγυήσεων και η τήρηση των όρων των σχετικών συμβάσεων, (ε) η νόμιμη και σύμφωνα με την αρχή που προβλέπεται στην περίπτωση α διαχείριση της κινητής και ακίνητης περιουσίας, (στ) η έγκαιρη και κανονική απόδοση των υπέρ τρίτων εισπραττόμενων δικαιωμάτων και η είσπραξη και η διαχείριση των ανταποδοτικών τελών ή άλλων ειδικών εσόδων ή των εσόδων από δάνεια ή των βεβαιωθέντων εσόδων από οφειλές και πρόστιμα σε βάρος τρίτων, (ζ) τα συστήματα λειτουργίας του φορέα (έλεγχος συστημάτων) και (η) η συμμόρφωση του φορέα σε προηγούμενες υποδείξεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ο κατασταλτικός έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου ασκείται από Υπηρεσίες Επιτρόπων, οι αρμοδιότητες των οποίων έχουν ορισθεί με αποφάσεις της Ολομέλειας 3. 3 Περιγραφικά οι υπηρεσίες του κεντρικού Καταστήματος που ασχολούνται με τον κατασταλτικό έλεγχο είναι οι παρακάτω: 1η Υπηρεσία Έλεγχος Ταμειακών Υπολόγων, 2η Υπηρεσία Έλεγχος υπολόγων λογαριασμών διαχείρισης Υλικού, 4η Υπηρεσία Έλεγχος λοιπών Δημοσίων Υπολόγων, 5η Υπηρεσία Έλεγχος Προληπτικού ελέγχου 5
Για τις ελλείψεις που διαπιστώνονται ή τις αμφιβολίες που δημιουργούνται κατά την επεξεργασία των λογαριασμών, συντάσσεται φύλλο μεταβολών και ελλείψεων που αποστέλλεται αρμοδίως για την αναπλήρωση των διαπιστούμενων ελλείψεων και την παροχή των απαιτούμενων πληροφοριών εντός προθεσμίας όχι μεγαλύτερης των δεκαπέντε ημερών, η οποία μπορεί να παραταθεί για εύλογο χρόνο. Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 40 παρ. 1 και 2 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (ν. 4129/2013), το Ελεγκτικό Συνέδριο, ως Ανώτατο Δημοσιονομικό Δικαστήριο, υποχρεούται, πέραν των συνήθων και τακτικών ελέγχων, στη διενέργεια στοχευμένων ελέγχων σε τομείς υψηλού ελεγκτικού ενδιαφέροντος. Οι έλεγχοι αυτοί, που διενεργούνται από το Ελεγκτικό Συνέδριο υπό την ιδιότητα του ανεξάρτητου εξωτερικού ελεγκτή, δύνανται να είναι είτε έλεγχοι των οικονομικών καταστάσεων (χρηματοοικονομικοί έλεγχοι) είτε έλεγχοι συμμόρφωσης είτε έλεγχοι επιδόσεων. Ο χρηματοοικονομικός έλεγχος εστιάζει στον προσδιορισμό του κατά πόσον οι χρηματοοικονομικές πληροφορίες του φορέα, όπως απεικονίζονται στις οικονομικές καταστάσεις, είναι σύμφωνες με το εφαρμοστέο πλαίσιο χρηματοοικονομικής αναφοράς καθώς και με το ισχύον νομικό και κανονιστικό πλαίσιο 4. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της απόκτησης επαρκών και κατάλληλων ελεγκτικών τεκμηρίων που θα επιτρέψουν στον ελεγκτή να εκφράσει γνώμη ως προς το εάν αυτές οι οικονομικές πληροφορίες είναι απαλλαγμένες από ουσιώδη σφάλματα που οφείλονται σε απάτη ή λάθος. Ο έλεγχος επιδόσεων εστιάζει στο εάν οι δημόσιοι φορείς εκτελούν τους σκοπούς τους σύμφωνα με τις αρχές της οικονομίας, της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας και αν υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Η επίδοση εξετάζεται με βάση κατάλληλα κριτήρια ενώ αναλύονται οι αιτίες απόκλισης από τα κριτήρια αυτά προκειμένου να απαντηθούν συγκεκριμένα ερωτήματα του ελέγχου και να παρασχεθούν εποικοδομητικές συστάσεις. Τέλος, ο έλεγχος συμμόρφωσης εστιάζει στο εάν το αντικείμενο του ελέγχου συμμορφώνεται με συγκεκριμένες αρχές που προσδιορίζονται ως κριτήρια. Οι αρχές μπορεί να αφορούν σε νομικές ή κανονιστικές διατάξεις, επαγγελματικά πρότυπα, καθιερωμένους κώδικες, συμβατικούς όρους κ.τ.λ. δικ/κών ΧΕΠ & λογ/σµών δευτερευόντων διατακτών, 6η Υπηρεσία Έλεγχος Απολογισμών ΟΤΑ Αττικής, 7η Υπηρεσία Έλεγχος καταχώρησης αποτελεσμάτων ελέγχου λογ/σμών Ταμειακών Υπολόγων & Υπολόγου Συμψ/σμών & ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ, 8η Υπηρεσία Έλεγχος Απολογισμών ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ, 9η Υπηρεσία Έλεγχος Απολογισμών Ασφαλιστικών, 13η Υπηρεσία Έλεγχος Πολυμισθίας Πολυαπασχόλησης, 14η Υπηρεσία Έλεγχος Κονδυλιων Ε.Ε., 15η Υπηρεσία Έλεγχος Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, 16η Υπηρεσία Έλεγχος Απολογισμών Νομικών Προσώπων, Υπηρεσία στον ΟΠΕΚΕΠΕ Έλεγχος Ειδικού Λογ. Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων (Ε.Λ.Ε.ΓΕ.Π.). Επίσης με τον κατασταλτικό έλεγχο των Ο.Τ.Α α και β βαθμού και των νομικών τους προσώπουν ασχολούνται οι Υπηρεσίες Επιτρόπων στην Περιφέρεια. 4 Αφορά σε νόμους και κανονισμούς η μη συμμόρφωση με τους οποίους μπορεί να έχει ουσιώδη επίπτωση στις οικονομικές καταστάσεις (σχετ. το ΔΠΑΕΙ 1250 «Εξέταση νόμων και κανονισμών στον έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων»). 6
Οι έλεγχοι, που πρέπει να διενεργηθούν κατά τα ως άνω, καθορίζονται σε ετήσιο ελεγκτικό πρόγραμμα που εκπονείται από την Ολομέλεια του Σώματος. Οι λόγοι για τους οποίους εκπονείται πρόγραμμα στοχευμένων ελέγχων είναι: α) Ρυθμίσεις και προβλέψεις της ισχύουσας νομοθεσίας (άρθρα 39 και 40 του Κώδικα Νόμων για το Ελ. Συν.), σύμφωνα με την οποία ανατίθεται στο Ελεγκτικό Συνέδριο η εκπόνηση ετησίου προγράμματος ελέγχου και η διενέργεια ελέγχων απόδοσης και ελέγχου συστημάτων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Οργανισμού του και τα ελεγκτικά πρότυπα του Διεθνούς Οργανισμού Ανώτατων Ελεγκτικών Ιδρυμάτων (INTOSAI). β) Περιορισμός των τακτικών ελέγχων, που επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο ανεξαρτήτως του ελεγκτικού τους ενδιαφέροντος και επικέντρωση των ελέγχων σε στοχευμένους τομείς υψηλού δημοσιονομικού ενδιαφέροντος και υψηλού δημοσιονομικού κινδύνου. γ) Προγραμματισμός του ελέγχου με επιλογή του ελεγκτέου αντικειμένου βάσει μεθοδολογίας ανάλυσης κινδύνου. Σκοπός της ανάλυσης κινδύνου είναι να εντοπισθούν και να ελεγχθούν οι φορείς ή η δημοσιονομική δραστηριότητα με υψηλό κίνδυνο 5. Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 41 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (ν. 4129/2013), κάθε έτος οι φορείς που επιχορηγούνται ή και χρηματοδοτούνται από τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης υποχρεούνται να υποβάλουν στο Ελεγκτικό Συνέδριο, με το πέρας διμήνου από τη λήξη του οικονομικού έτους, απολογισμό της συνολικής οικονομικής τους δραστηριότητας και ξεχωριστό απολογισμό της επιχορήγησης ή χρηματοδότησης που έλαβαν και είναι μικρότερη του 100% των συνολικών χρηματικών ποσών που διαχειρίσθηκαν. Με τα ανωτέρω υποχρεούνται να συνυποβάλουν και τον προϋπολογισμό τους για το επόμενο έτος. Το Ελεγκτικό Συνέδριο, διενεργεί, σύμφωνα με τις διατάξεις του, έλεγχο νομιμότητας και κανονικότητας, καθώς και έλεγχο της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης για τα ποσά της επιχορήγησης και της χρηματοδότησης που έλαβαν κάθε οικονομικό έτος οι φορείς και συντάσσει έκθεση ελέγχου. Σημειώνεται ότι το παρόν εγχειρίδιο ελέγχου δεν βρίσκει πεδίο εφαρμογής στον προληπτικό έλεγχο των δαπανών και στον προληπτικό έλεγχο των συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας. 5 Βλέπε. Πρακτικά της 19ης Γ.Σ./30.10.2013 της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 7
2.2. Πεδίο ελέγχου Σύμφωνα με τα άρθρα 1 παρ. 2 και 39 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (ν. 4129/2013), όλες οι δαπάνες και τα έσοδα του Δημοσίου, των Ο.Τ.Α. (πρώτου και δεύτερου βαθμού) καθώς και των λοιπών Ν.Π.Δ.Δ. υπάγονται σε κατασταλτικό έλεγχο, και κατά συνέπεια οι λογαριασμοί και απολογισμοί τους, υπόκεινται σε έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο, σύμφωνα με τις διατάξεις που το διέπουν και τα διεθνή πρότυπα των Ανωτάτων Ελεγκτικών Ιδρυμάτων. Ειδικότερα, το Ελεγκτικό Συνέδριο ελέγχει κατασταλτικώς όλους τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, ήτοι: την Προεδρία της Δημοκρατίας, τα Υπουργεία, τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, τις Ανεξάρτητες Αρχές, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου βαθμού, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεύτερου βαθμού, τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης και τα κρατικά νοσοκομεία. Στον ως άνω έλεγχο συμπεριλαμβάνονται οι λογαριασμοί των δημοσίων ταμείων (Δ.Ο.Υ), τελωνείων και τελωνειακών σταθμών καθώς και των πρεσβειών και προξενείων. Επίσης, το Ελεγκτικό Συνέδριο ελέγχει κατασταλτικώς τους λογαριασμούς των λοιπών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου που ανήκουν στους Ο.Τ.Α. καθώς και τις επιχορηγήσεις που δίδονται σε ιδιωτικούς φορείς 6 από τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης. Ελέγχονται κάθε έτος οι λογαριασμοί των Υπουργείων και οι απολογισμοί των Ο.Τ.Α. και των νομικών προσώπων που ανήκουν σε αυτούς. Με απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (βλ. άρθρ. 1 του ν. 3060/2002 και ήδη άρθρ. 54 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο) καθορίζονται τα υπόλοιπα Ν.Π.Δ.Δ. που θα ελεγχθούν κατ' έτος. Πρέπει όμως το καθένα να ελέγχεται τουλάχιστον μια φορά κάθε τέσσερα χρόνια. Οι ανωτέρω έλεγχοι ενεργούνται από τους Επιτρόπους (Διευθυντές), οι οποίοι επικουρούνται από υπαλλήλους ελεγκτές του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 6 Βλέπε Πρακτικά της 25 ης Γ.Σ./15.12.2014 της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 8
Επίσης, με απόφαση του Προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου μπορεί να διαταχθεί έκτακτος διαχειριστικός έλεγχος σε οποιονδήποτε φορέα. Ο έλεγχος διενεργείται από ομάδα ελεγκτών που ορίζεται από τον Πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Διενεργούνται περί τους 5 με 10 έκτακτοι έλεγχοι κάθε έτος και απασχολούνται καταρχήν όχι αποκλειστικώς περί τους 3 έως 6 ελεγκτές ανά έλεγχο. Πέραν, βέβαια, των ως άνω ελέγχων, το Ελεγκτικό Συνέδριο εκπονεί κάθε έτος την Ετησία προς τη Βουλή Έκθεση των πεπραγμένων του (άρθ. 67 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο) καθώς και την Ετησία Διαδήλωση περί του απολογισμού και γενικού ισολογισμού του Κράτους, σύμφωνα με τις οικείες συνταγματικές διατάξεις (άρθρ. 98 παρ. 1 περ. ε ) και το άρθρο 66 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο Πέραν των ως άνω ρυθμίσεων με το νέο νόμο περί του Δημοσίου Λογιστικού (ν. 4270/2014) και σε εναρμόνιση με το ευρωπαϊκό δημοσιονομικό πλαίσιο, προβλέπεται ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο: (α) ασκεί τον έλεγχο του δημοσιονομικού συστήματος της χώρας και όλων των φορέων της γενικής κυβέρνησης, ως ο μοναδικός Εξωτερικός Ελεγκτής (αρθρ. 169 παρ. 1), (β) παρακολουθεί, ελέγχει και αξιολογεί την αποτελεσματικότητα και την επάρκεια των φορέων άσκησης εσωτερικού ελέγχου, όπως π.χ. η Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων, το Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου κ.ο.κ. (αρθρ. 169 παρ. 2), (γ) ελέγχει την τήρηση των δημοσιονομικών αρχών και κανόνων σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης (αρθρ. 21 περ. ιθ ) και (δ) γνωμοδοτεί επί νομοσχεδίων τα οποία ρυθμίζουν μείζονος σπουδαιότητας θέματα δημοσιονομικής διαχείρισης (αρθρ. 20 παρ. κα και 176 παρ. 1 ). 9
2.3. Σκοπός ελέγχου Οι δημόσιες δαπάνες πρέπει να βασίζονται σε ένα αποτελεσματικό σύστημα δημοσιονομικής διαχείρισης και ελέγχου. Το Ελεγκτικό Συνέδριο, επιφορτισμένο με τον εξωτερικό έλεγχο που ασκείται στους φορείς της γενικής κυβέρνησης, συμβάλλει αποφασιστικά στην ποιότητα και την αποτελεσματικότητα της δημοσιονομικής διαχείρισης. Στρατηγικός στόχος των ελέγχων που διενεργεί το Ελεγκτικό συνέδριο είναι η βελτίωση της χρηματοοικονομικής διαχείρισης και λογοδοσίας των φορέων της γενικής κυβέρνησης, η συνεισφορά στην ενίσχυση των συστημάτων χρηματοοικονομικού ελέγχου και λογοδοσίας, η ενίσχυση των δημοσίων εσόδων, η ενδυνάμωση της διακυβέρνησης των ελεγχόμενων φορέων μέσω της ενίσχυσης των συστημάτων εσωτερικού ελέγχου, η επίσπευση των ελέγχων στους σημαντικότερους ανέλεγκτους λογαριασμούς, η βαθμιαία ενίσχυση της ικανότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου στη διενέργεια στοχευμένων κατασταλτικών ελέγχων, η παροχή σημαντικής πληροφόρησης προς το Ελληνικό Κοινοβούλιο προκειμένου να διεκπεραιώνει αποτελεσματικότερα τον εποπτικό ελεγκτικό του ρόλο, η βαθμιαία ενίσχυση της επάρκειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου ως προς τη διενέργεια ελέγχων επιδόσεων με κύριο σκοπό τη μετάβαση στους προϋπολογισμούς προγραμμάτων και τέλος η ενίσχυση των εσόδων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Προς επίτευξη των ανωτέρω στόχων το Ελεγκτικό Συνέδριο οφείλει να εστιάζει τους ελέγχους του σε τομείς υψηλού ελεγκτικού ενδιαφέροντος, να εξασφαλίζει έναν συνεχώς αυξανόμενο αντίκτυπο των διενεργουμένων ελέγχων και να οργανώνει και αξιοποιεί τους διαθέσιμους πόρους του με τον πλέον βέλτιστο τρόπο. Οι στόχοι του ελέγχου στο δημόσιο τομέα μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το είδος του ελέγχου που διεξάγεται. Ωστόσο, όλα τα είδη ελέγχου συμβάλλουν στη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση ως εξής: Παρέχοντας στους σκοπούμενους χρήστες αντικειμενικές, ανεξάρτητες και αξιόπιστες πληροφορίες, συμπεράσματα ή γνώμες βάσει επαρκών και κατάλληλων ελεγκτικών τεκμηρίων, σχετικά με τη λειτουργία των φορέων του δημόσιου τομέα Ενισχύοντας τη λογοδοσία και τη διαφάνεια, και διασφαλίζοντας τη συνεχή βελτίωση στη διαχείριση των δημόσιων πόρων και περιουσιακών στοιχείων του δημόσιου τομέα Ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα των φορέων που στο πλαίσιο συνταγματικών επιταγών είναι επιφορτισμένοι με τη γενική παρακολούθηση και τη λήψη διορθωτικών μέτρων όσον αφορά στην κυβερνητική δράση καθώς και αυτών που 10
είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση των δημόσια χρηματοδοτούμενων δραστηριοτήτων. Δημιουργώντας κίνητρα για βελτίωση των φορέων του δημόσιου τομέα μέσω της παροχής γνώσης και εποικοδομητικών συστάσεων. 11