Χρηματοοικονομικές καταστάσεις, ΜΠΔΣ Τα δημόσια έσοδα

Transcript

1 Δημοσιονομικό Δίκαιο ΠΜΣ Χρηματοοικονομικές καταστάσεις, ΜΠΔΣ Τα δημόσια έσοδα Ανδρέας Τσουρουφλής

2 Απολογισμός 2 Γενικά Νομική βάση Άρθρο 79 παρ. 2 Σ 163 παρ. 1 ΝΔΛ Νομικός χαρακτήρας: τυπικός νόμος Ορισμός (άρθρο 163 παρ. 1 ΝΔΛ: Απολογισμός είναι ο νόμος στον οποίο εμφανίζονται τα αποτελέσματα της εκτέλεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού κάθε οικονομικού έτους, καθώς και οι υπερβάσεις πιστώσεων που σημειώθηκαν κατά το ίδιο έτος.

3 Απολογισμός 3 Γενικά Σχέση με τον προϋπολογισμό Έχει την ίδια διάρθρωση με τον προϋπολογισμό, όσον αφορά τα έσοδα και τα έξοδα Διέπεται από τις ίδιες αρχές Ο προϋπολογισμός αναφέρεται στο μέλλον, ο απολογισμός στο παρελθόν Ο προϋπολογισμός έχει υποθετικό χαρακτήρα, ο απολογισμός πραγματικό χαρακτήρα

4 Απολογισμός 4 Περιεχόμενο Διάρθρωση: 2 πίνακες Εγκεκριμένα έσοδα δαπάνες προϋπολογισμού Εισπραχθέντα έσοδα καταβληθείσες δαπάνες Κατάρτιση Συντάσσεται από το ΓΛΚ Με βάση τα στοιχεία που υποβάλλουν στο ΓΛΚ οι αρμόδιες υπηρεσίες Τις μεταβολές από το ΕΣ στις διαχειριστικές πράξεις των υπολόγων

5

6

7 Ισολογισμός 7 Έννοια Νομική βάση: Άρθρο 79 παρ. 7 Σ άρθρο 165 ΝΔΛ Νομική ισχύς: τυπικός νόμος Ορισμός: Ισολογισμός (Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Θέσης) είναι ο νόμος στον οποίο εμφανίζεται με διαφάνεια και αξιοπιστία μία σαφής εικόνα της χρηματοοικονομικής θέσης της Κεντρικής Διοίκησης. Κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης: Statement of financial position Λογιστική αποτύπωση της περιουσιακής κατάστασης της Κεντρικής Διοίκησης στο τέλος του έτους Διάρθρωση: Ενεργητικό παθητικό Κατάρτιση: όπως και ο Απολογισμός

8

9 Χρηματοοικονομικές καταστάσεις Γενικά Χρηματοοικονομικές καταστάσεις = Financial Statements Νομική βάση: Άρθρο 166 ΝΔΛ Δεν κατοχυρώνονται συνταγματικά Συντάσσονται από το ΓΛΚ 9

10 Χρηματοοικονομικές καταστάσεις 10 Αρθρο 166. Περιεχόμενο Λοιπών Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων «1. Εκτός από τον Απολογισμό και τον Ισολογισμό καταρτίζονται από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και οι παρακάτω χρηματοοικονομικές καταστάσεις: α. Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Επίδοσης,... β. Κατάσταση Μεταβολών Καθαρής Θέσης Πολιτών,... γ. Κατάσταση Ταμειακών Ροών,... δ. Προσάρτημα, Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις του παρόντος άρθρου καταρτίζονται σύμφωνα με τα άρθρα 158 και 159 και κατατίθενται στη Βουλή μαζί με τον Ισολογισμό της Κεντρικής Διοίκησης.»

11 Χρηματοοικονομικές καταστάσεις Συστηματική κατάταξη Χρηματοοικονομικές καταστάσεις Απολογισμός Ισολογισμός Λοιπές χρηματοοικονομικές καταστάσεις Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Επίδοσης Κατάσταση Μεταβολών Καθαρής Θέσης Πολιτών Κατάσταση Ταμειακών Ροών Προσάρτημα 11

12 Χρηματοοικονομικές καταστάσεις 12 Νομική ισχύς Χρηματοοικονομικές καταστάσεις Απολογισμός Ισολογισμός Τυπικός νόμος Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Επίδοσης Κατάσταση Μεταβολών Καθαρής Θέσης Πολιτών Κατάσταση Ταμειακών Ροών Προσάρτημα Λογιστική κατάσταση

13 Χρηματοοικονομικές καταστάσεις 13 Είδη Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Επίδοσης Πληροφορίες για τις πηγές εσόδων της Κεντρικής Διοίκησης, αλλά και τον τρόπο που διαχειρίστηκε τα έξοδά της. Κατάσταση Μεταβολών Καθαρής Θέσης Πολιτών Πληροφορίες για τη συνολική μεταβολή της Καθαρής Θέσης Πολιτών, παρουσιάζοντας ξεχωριστά τη μεταβολή που προέρχεται από την Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Επίδοσης, από τις μεταβολές που καταλογίσθηκαν απευθείας στην Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Θέσης. Καθαρή Θέση Πολιτών (ΚΘΠ) είναι το υπολειμματικό μέγεθος το οποίο προκύπτει από τη διαφορά Ενεργητικού και Υποχρεώσεων.

14 Χρηματοοικονομικές καταστάσεις 14 Είδη Κατάσταση Ταμειακών Ροών Πληροφορίες για τις ταμειακές εισροές, τα στοιχεία για χάρη των οποίων έγιναν πληρωμές και το υπόλοιπο των χρηματικών διαθεσίμων στο τέλος του οικονομικού έτους. Προσάρτημα Επιπλέον πληροφορίες που απαιτούνται για την κατανόηση των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων της Κεντρικής Διοίκησης.

15

16

17

18 Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 18 Περιεχόμενο Νέος θεσμός Εισήχθη το 2010 (άρθρο 9 Ν. 3871/2010) Ρυθμίζεται από τα άρθρα ΝΔΛ Σκοπός Πολυετής κατάρτιση και παρακολούθηση των δημοσιονομικών μεγεθών Δεν εγκαταλείπεται η αρχή του ενιαυσίου Ισχύον ΜΠΔΣ ( ): Ν. 4549/2018

19 Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 19 Περιεχόμενο Το Μ.Π.Δ.Σ. περιλαμβάνει (άρθρο 43 ΝΔΛ): Τον μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό στόχο και την πορεία προσαρμογής προς αυτόν για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Τους ετήσιους στόχους του ελλείμματος ή του πλεονάσματος της Γενικής Κυβέρνησης, καθώς και του χρέους της Γενικής Κυβέρνησης για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Καταρχήν ενδεικτικοί στόχοι Δυνητικά δεσμευτικοί στόχοι Τις ποσοτικές επιπτώσεις των προβλεπόμενων δημοσιονομικών και άλλων μέτρων οικονομικής πολιτικής επί του ισοζυγίου της Γενικής Κυβέρνησης για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Τα ανώτατα όρια για τις δαπάνες των Υπουργείων και των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, για κυλιόμενη περίοδο των επομένων από τη σύνταξη του Μ.Π.Δ.Σ. τεσσάρων ετών, κάθε φορά, εκ των οποίων τα δύο πρώτα χρόνια είναι δεσμευτικά.

20 Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 20 Περιεχόμενο Το Μ.Π.Δ.Σ. περιλαμβάνει (άρθρο 43 ΝΔΛ): Τα ανώτατα όρια για συγκεκριμένες δαπάνες στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, στην οποία περιλαμβάνεται η φαρμακευτική δαπάνη και τα επιδόματα ασθένειας για κυλιόμενη περίοδο των επόμενων από τη σύνταξη του Μ.Π.Δ.Σ., τεσσάρων ετών κάθε φορά, εκ των οποίων τα δύο πρώτα χρόνια είναι δεσμευτικά. Τον ενδεικτικό στόχο ισοζυγίου του ενοποιημένου κοινωνικού προϋπολογισμού. Τους στόχους ισοζυγίου των ενοποιημένων προϋπολογισμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, για κυλιόμενη περίοδο των επομένων από τη σύνταξη του Μ.Π.Δ.Σ. τεσσάρων ετών, κάθε φορά, εκ των οποίων τα δύο πρώτα χρόνια είναι δεσμευτικά

21 Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 21 Επεξηγηματική έκθεση Συνοδεύει το ΜΠΔΣ (άρθρο 44 ΝΔΛ) Ελάχιστο περιεχόμενο Περιγραφή και αξιολόγηση των μακροοικονομικών εξελίξεων και προοπτικών, περιλαμβανομένων των αποτελεσμάτων των τελευταίων δύο ετών και των προβλέψεων του τρέχοντος έτους, του έτους προϋπολογισμού και των τριών επόμενων ετών για τους κύριους μακροοικονομικούς δείκτες.

22 Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 22 Επεξηγηματική έκθεση Ελάχιστο περιεχόμενο Περιγραφή και αξιολόγηση των δημοσιονομικών εξελίξεων και προβλέψεων σχετικά με τη Γενική Κυβέρνηση και τους υποτομείς της, περιλαμβανομένων των αποτελεσμάτων των τελευταίων δύο ετών και των προβλέψεων του τρέχοντος έτους, του έτους προϋπολογισμού και των τριών επόμενων ετών, που αναφέρονται σε: Περιγραφή των κατανομών του προϋπολογισμού περιλαμβανομένων των αποτελεσμάτων των τελευταίων δύο ετών με αναφορά στα έσοδα, τις δαπάνες, το ισοζύγιο, τη χρηματοδότηση και το χρέος σχετικά με τη Γενική Κυβέρνηση και τον κάθε υποτομέα της. Πρόβλεψη, ανά υποτομέα, των εσόδων, των δαπανών, του ισοζυγίου, καθώς και του χρέους της Γενικής Κυβέρνησης, που βασίζεται στην υπόθεση ότι δεν θα υπάρξει μεταβολή στα κύρια μέτρα πολιτικής (βασικό σενάριο), σχετικά με τον ετήσιο προϋπολογισμό και τα τρία επόμενα έτη.

23 Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 23 Επεξηγηματική έκθεση Ελάχιστο περιεχόμενο Πίνακα με τις αναθεωρημένες αποδόσεις των ισχυόντων μέτρων και πίνακα με τα νέα μέτρα που η Κυβέρνηση σχεδιάζει να εισαγάγει στον προσεχή προϋπολογισμό και τις εκτιμήσεις της επίπτωσής τους στο ισοζύγιο και στο χρέος της Γενικής Κυβέρνησης. Πρόβλεψη των εσόδων, των δαπανών, του ισοζυγίου και του χρέους της Γενικής Κυβέρνησης, με ενσωματωμένες τις επιπτώσεις των κύριων μέτρων πολιτικής, τα οποία η Κυβέρνηση σχεδιάζει σχετικά με τον ετήσιο προϋπολογισμό και κατά τα τρία επόμενα έτη. Αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο τα μέτρα πολιτικής που αναφέρονται στην υποπερίπτωση δδ', υπό το φως της άμεσης μακροπρόθεσμης επίπτωσής τους στα οικονομικά της Γενικής Κυβέρνησης, είναι πιθανόν να επηρεάσουν τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών.

24 Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 24 Επεξηγηματική έκθεση Ελάχιστο περιεχόμενο Εκτιμήσεις των αναμενόμενων αποδόσεων των κύριων έργων δημοσίων επενδύσεων, τα οποία έχουν σημαντική δημοσιονομική επίπτωση, με εξαίρεση τις δαπάνες του εξοπλιστικού προγράμματος. Ανάλυση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους. Περιγραφή των εξελίξεων και των προοπτικών του τρέχοντος Προγράμματος Αποκρατικοποιήσεων. Παραδοχές που έγιναν, ιδίως, σχετικά με τον αριθμό των εργαζομένων στο Δημόσιο, των δικαιούχων παροχών και των συνταξιούχων, με τα επιτόκια νέων και υφιστάμενων υποχρεώσεων του Δημοσίου, με τις ελαστικότητες, τα επίπεδα εισπραξιμότητας και φορολογικής συμμόρφωσης αναφορικά με τις κύριες πηγές των εσόδων της Γενικής Κυβέρνησης, καθώς και τα μακροοικονομικά μεγέθη που χρησιμοποιήθηκαν στις προβολές των μισθών, συντάξεων, παροχών, αγορών αγαθών και υπηρεσιών και επενδυτικών δαπανών.

25 Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 25 Επεξηγηματική έκθεση Ελάχιστο περιεχόμενο Την αναφορά των κύριων πηγών κινδύνου για τις δημοσιονομικές προβλέψεις μέσω: Της ανάλυσης ευαισθησίας των δημοσιονομικών στόχων της Κυβέρνησης και άλλων μεγεθών ως προς τις μεταβολές των κύριων οικονομικών παραδοχών που χρησιμοποιούνται στις προβλέψεις, και Της αξιολόγησης των δημοσιονομικών επιπτώσεων των κύριων πηγών δημοσιονομικού κινδύνου, περιλαμβανομένων των εγγυήσεων του Δημοσίου και άλλων ενδεχόμενων υποχρεώσεων. Το στόχο για το χρηματικό υπόλοιπο της Γενικής Κυβέρνησης και των υποτομέων της για το έτος προϋπολογισμού και τα επόμενα τρία έτη.

26 Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 26 Επεξηγηματική έκθεση Ελάχιστο περιεχόμενο Το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δαπανών για τον Κρατικό Προϋπολογισμό, που περιλαμβάνει: Εκτιμήσεις τακτικών και επενδυτικών δαπανών για κάθε Υπουργείο για το έτος προϋπολογισμού και τα τρία επόμενα έτη σε συμφωνία με τα ανώτατα όρια δαπανών ανά Υπουργείο. Εκτιμήσεις του ποσού των μεταβιβάσεων από τον Κρατικό Προϋπολογισμό προς κάθε υποτομέα, για το έτος προϋπολογισμού και κατά τα τρία επόμενα έτη. Ένα περιθώριο προγραμματισμού για την κάλυψη του κόστους μελλοντικών πολιτικών και σφαλμάτων στις προβλέψεις δαπανών για τα τρία έτη μετά το έτος προϋπολογισμού, το οποίο δεν είναι χαμηλότερο από το 1% και υψηλότερο από το 2% των δαπανών του Κρατικού Προϋπολογισμού, με εξαίρεση τα τοκοχρεολύσια, σε ένα δεδομένο οικονομικό έτος.

27 Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 27 Επεξηγηματική έκθεση Ελάχιστο περιεχόμενο Τις εκτιμήσεις ακαθάριστων δαπανών, εσόδων και ελλείμματος ή πλεονάσματος των φορέων του Κοινωνικού Προϋπολογισμού για το έτος προϋπολογισμού και τα τρία επόμενα έτη, οι οποίες είναι σύμφωνες με το στόχο του ισοζυγίου του υποτομέα. Τις εκτιμήσεις ακαθάριστων δαπανών, εσόδων και ελλείμματος ή πλεονάσματος του ενοποιημένου προϋπολογισμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για το έτος προϋπολογισμού και κατά τα τρία επόμενα έτη, οι οποίες είναι σύμφωνες με το στόχο του ισοζυγίου του άρθρου 35. Τις εκτιμήσεις της επίπτωσης των φορολογικών δαπανών στα οικονομικά της Γενικής Κυβέρνησης.

28 Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 28 Επεξηγηματική έκθεση Ελάχιστο περιεχόμενο Δήλωση του Υπουργού Οικονομικών για τη συμμόρφωση των στόχων και των ανώτατων ορίων που προτείνονται από το Μ.Π.Δ.Σ., καθώς και των προβλέψεων και των εκτιμήσεων των δημοσιονομικών δεικτών που παρουσιάζονται στην επεξηγηματική έκθεση με τους δημοσιονομικούς κανόνες των άρθρων 35, 36 και 37 και τις γενικές αρχές για τη διαχείριση των οικονομικών του Δημοσίου του άρθρου 33.

29

30

31 Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 31 Κατάρτιση και ψήφιση του ΜΠΔΣ Διαδικασία κατά το πρότυπο των ετήσιων προϋπολογισμών Καταρτίζεται από το ΓΛΚ Συντονισμός από ΓΛΚ και ΓΔΟΥ των Υπουργείων Οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης υποχρεούνται να παρέχουν τα στοιχεία που τους ζητούνται Χρονοδιάγραμμα Έως 25 Απριλίου: Υποβάλλεται προς έγκριση στο Υπουργικό Συμβούλιο Έως 30 Απριλίου: Δημοσιοποιείται από τον Υπουργό Οικονομικών Έως τέλος Μαΐου: Υποβάλλεται στη Βουλή προς ψήφιση Επικαιροποίηση Προβλέπεται η δυνατότητα Σε περιπτώσεις που ορίζονται περιοριστικά (άρθρο 47 ΝΔΛ)

32 Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 32 Δεσμευτικότητα Ο Κρατικός Προϋπολογισμός και οι Προϋπολογισμοί των Φορέων της Γεν. Κυβέρνησης καταρτίζονται με τήρηση των δεσμευτικών στόχων και των ανώτατων ορίων του ΜΠΔΣ εκτελούνται σε απόλυτη συμμόρφωση με το ΜΠΔΣ Σε περίπτωση απόκλισης πρέπει να συνοδεύονται από έκθεση που εξηγεί την αιτία Τα δεσμευτικά ανώτατα όρια για τις δαπάνες της Κεντρικής Διοίκησης και για τις δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης δεν μπορούν να τροποποιηθούν με επόμενο ΜΠΔΣ

33 Δημόσια έσοδα Εκτέλεση Προϋπολογισμού Διενέργεια δημοσίων εσόδων Διενέργεια δημοσίων δαπανών 33

34 Δημόσια έσοδα 34 Διενέργεια δημοσίων εσόδων Βεβαίωση Είσπραξη Νομικό πλαίσιο Ν. 2470/2014 (ΝΔΛ) Ν.Δ. 356/1967 (ΚΕΔΕ) Ν. 4174/2013 (ΚΦΔ) Έννοια δημοσίων εσόδων (άρθρο 75 παρ. 1 ΝΔΛ): Έσοδα του ετήσιου Προϋπολογισμού είναι τα ποσά που εισπράττονται κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους στο οποίο αναφέρεται ο Προϋπολογισμός, ανεξάρτητα από τη χρονική περίοδο από την οποία προέρχονται.

35 Δημόσια έσοδα 35 Κατηγορίες δημοσίων εσόδων Φορολογικά έσοδα Άμεσοι φόροι Έμμεσοι φόροι Μη φορολογικά έσοδα Πρόσοδοι περιουσίας και επιχειρηματικής δράσης του Κράτους Έσοδα από κεφάλαια του ημοσίου, μισθώματα κ.λπ. Έσοδα από προσφορά υπηρεσιών του ημοσίου Έσοδα από πώληση αγαθών, εκμετάλλευση και εκποίηση περιουσιακών στοιχείων Έσοδα από επιχειρήσεις και οργανισμούς Έκτακτα έσοδα

36 Δημόσια έσοδα 36 Κατηγορίες δημοσίων εσόδων Μη φορολογικά έσοδα Λοιπά μη φορολογικά έσοδα Απολήψεις εξόδων, που έγιναν Επιστροφές χρημάτων Έσοδα από καταπτώσεις εγγυήσεων από δάνεια που χορηγήθηκαν, κ.λπ. Έσοδα από καταργούμενους ειδικούς λογαριασμούς Έσοδα υπέρ τρίτων Έσοδα από παρελθόντα οικονομικά έτη Προσαυξήσεις, πρόστιμα και χρηματικές ποινές σε μη φορολογικά έσοδα και παράβολα Μεταβιβάσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από Κράτη Μέλη Απολήψεις από την Ε.Ε. και κοινοτικά ταμεία ή οργανισμούς

37 Δημόσια έσοδα 37 Κατηγορίες δημοσίων εσόδων Μη φορολογικά έσοδα Πιστωτικά έσοδα Πιστωτικά έσοδα από δάνεια και τίτλους του Ελληνικού ημοσίου ιάφορα ειδικά μη φορολογικά έσοδα Έσοδα από χρηματοοικονομικές συναλλαγές Έσοδα από Ν.Α.Τ.Ο. Έσοδα από δημόσιες επενδύσεις Eσοδα από την εκμετάλλευση έργων, που εκτελέστηκαν Εσοδα από δάνεια που χορηγήθηκαν από το Π..Ε. Συνεισφορές φορέων για εκτέλεση έργων Π..Ε. Βοήθεια και λοιπές μεταβιβάσεις Έσοδα από την Ε.Ε. Πιστωτικά έσοδα Π..Ε.

38 Δημόσια έσοδα Ετήσια δημόσια έσοδα Εισπραχθέντα Μείον Αχρεωστήτως εισπραχθέντα και επιστραφέντα 38

39 Δημόσια έσοδα 39 Βεβαίωση των δημοσίων εσόδων Η βεβαίωση δεν γίνεται σε δεδουλευμένη βάση Σύστημα επαναβεβαίωσης: Τα βεβαιωθέντα έσοδα και μη εισπραχθέντα μέχρι τη λήξη του οικονομικού έτους διαγράφονται από το οικονομικό έτος στο οποίο έχουν βεβαιωθεί επαναβεβαιώνονται ως έσοδα του προϋπολογισμού του επόμενου οικονομικού έτους Βεβαιωθέντα έσοδα του ετήσιου Προϋπολογισμού: τα ποσά που βεβαιώνονται κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους στο οποίο αναφέρεται ο Προϋπολογισμός, ανεξάρτητα από τη χρονική περίοδο από την οποία προέρχονται, τα βεβαιωθέντα έσοδα του προϋπολογισμού του προηγούμενου οικονομικού έτους που δεν έχουν εισπραχθεί.