ΛΥΚΕΙΟ ΣΧ. ΧΡΟΝΙΑ: Βαθμός:.. Ολογράφως:... Υπογραφή:.. ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2006 ΜΑΘΗΜΑ: ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΤΑΞΗ: Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΧΡΟΝΟΣ: 2 ΩΡΕΣ ΟΝΟΜΑ:..Τμήμα: Αριθμός:. Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από 11 σελίδες. ΜΕΡΟΣ Α (μονάδες 30) Να απαντήσετε ΟΛΕΣ τις ερωτήσεις 1-5. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 6 μονάδες. 1. α) Να επεξηγήσετε τους πιο κάτω όρους: I. Συγγένεια εξ αίματος II. Συγγένεια εξ αγχιστείας β) Να γράψετε και να επεξηγήσετε δύο (2) τύπους οικογένειας που συναντούμε στην Κυπριακή κοινωνία στις μέρες μας.
- 2 - γ) Να αναφέρετε δύο (2) βασικούς στόχους που επιτελεί η ύπαρξη οικογένειας: 2. Η Καίτη και ο Γιώργος διατηρούν σχέσεις τα τελευταία 4 χρόνια. Η Καίτη επιθυμεί να προχωρήσουν σε γάμο, ο Γιώργος όμως έχει ενδοιασμούς. α) Ποια επιχειρήματα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει η Καίτη για να πείσει το Γιώργο για τη μεγάλη σημασία του γάμου στη ζωή των ανθρώπων. Να γράψετε δύο (2) επιχειρήματα. β) Με ποιο τρόπο κατοχυρώνεται ο θεσμός του γάμου από: I. την πολιτεία. II. τη θρησκεία. III. την κοινή γνώμη 3. Να σημειώσετε ορθό ή λάθος στους κενούς χώρους. I. Το ωάριο ελευθερώνεται από την ωοθήκη και μπαίνει στη σάλπιγγα II. Το γονιμοποιημένο ωάριο εγκαθίσταται στον κόλπο.. III. Το ωάριο μπορεί να γονιμοποιηθεί από πολλά σπερματοζωάρια. IV. Τα δίδυμα που προέρχονται από το ίδιο ωάριο και σπερματοζωάριο ονομάζονται μονοζυγωτικά. V. Η κατανάλωση αλκοόλ κατά την εγκυμοσύνη δεν επηρεάζει την υγεία του εμβρύου. VI. Η μεσογειακή αναιμία είναι κληρονομική μορφή αιμολυτικής αναιμίας. 4. Να γράψετε δύο (2) τροφές που είναι πλούσιες σε κάθε ένα από τα πιο κάτω: Σίδηρο i). ii).
- 3 - Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα i). ii) Φυτικές ίνες i). ii)... Υδατάνθρακές i). ii).. Βιταμίνη Γ i). ii) Πρωτεΐνες μεγάλης βιολογικής αξίας i).. ii). 5. Η Σοφία είναι 16 χρονών, η μητέρα της ανησυχεί γιατί η διατροφή της κόρης της είναι πολύ φτωχή σε ασβέστιο και αυτό πιθανόν να της δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα υγείας. α) Ποια είναι δυο (2) προβλήματα υγείας που πιθανόν να παρουσιαστούν στη Σοφία από την παρατεταμένη έλλειψη ασβεστίου. β) Να γράψετε τέσσερις (4) τροφές πλούσιες σε ασβέστιο τις οποίες θα πρέπει να καταναλώνει η Σοφία για να αυξήσει την πρόσληψη της σε ασβέστιο. I.. II.. III.. IV.. γ) Να αναφέρετε δύο (2) βασικούς ρόλους των πρωτεϊνών στον οργανισμό....... ΜΕΡΟΣ Β (μονάδες 40) Να απαντήσετε στις 4 από τις 6 ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 10 μονάδες. 1. α) Να δώσετε τους ορισμούς των πιο κάτω διατροφικών προβλημάτων: I. Νευρογενής ανορεξία:
- 4 -.. II. Νευρογενής βουλιμία:.. β) Να επεξηγήσετε δύο (2) παράγοντες κινδύνου που μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση της νευρογενούς ανορεξίας και της νευρογενούς βουλιμίας. 2. Να επεξηγήσετε σε συντομία πως οι πιο κάτω παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την εγκυμοσύνη. α) Ερυθρά: β) Επικίνδυνη εργασία: γ) Ηλικία:..
- 5 - δ) Αντισυλληπτικά χάπια ή άλλα φάρμακα: ε) Παράγων ρέζους: (μον.10) 3. Να μελετήσετε τον πιο κάτω πίνακα και να απαντήσετε τα ερωτήματα: Μέση ηλικία Κύπριας γυναίκας κατά τη γέννηση του πρώτου της παιδιού 27 26 25 Μέση ηλικία 24 23 22 26,1 26,3 25,5 23,8 1980 1990 1995 2000 Έτος Πηγή: Δημογραφική Έκθεση ( Τμήμα Στατιστικής και Ερευνών). α) Πως διαφοροποιείται η μέση ηλικία της Κύπριας γυναίκας κατά τη γέννηση του πρώτου της παιδιού τις τελευταίες δύο δεκαετίες; (μον.1) β) Να αναφέρετε τρεις (3) πιθανούς λόγους που να δικαιολογούν τη διαφοροποίηση αυτή.
- 6 - γ) Να γράψετε δύο (2) πλεονεκτήματα και δύο (2) μειονεκτήματα της εργαζόμενης μητέρας. 4. α) Να αναφέρετε δύο (2) ρόλους που επιτελούν τα λίπη στις τροφές και δύο (2) ρόλους των λιπών στον ανθρώπινο οργανισμό. (μον.8) β) Να επεξηγήσετε τη δράση των αντιοξειδωτικών ουσιών στον οργανισμό και να γράψετε δύο (2) βιταμίνες που παρέχουν αντιοξειδωτική δράση.
- 7-5. Η έρευνα «Βία στην Κυπριακή οικογένεια» που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2000 παρουσιάζει τη συντριπτική πλειοψηφία των Κυπρίων (97%) να πιστεύει ότι υπάρχει βία στην Κυπριακή οικογένεια σήμερα. α) Να αναφέρετε τις τέσσερις (4) μορφές βίας που μπορεί να παρουσιαστούν στην οικογένεια. β) Να γράψετε τρία (3) σωματικά και τρία (3) συναισθηματικά χαρακτηριστικά του παιδιού που είναι θύμα κακοποίησης: 6. α) Να γράψετε και να επεξηγήσετε δύο (2) προϋποθέσεις επιτυχίας του γάμου. β) Να αναφέρετε τρεις (3) λόγους αύξησης της ελεύθερης συμβίωσης των ατόμων τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας.
- 8 - ΜΕΡΟΣ Γ (μονάδες 30) Να απαντήσετε στις 2 από τις 3 ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 15 μονάδες. 1. Η Κύπρος κατατάσσεται ανάμεσα στις χώρες με υψηλή πρόσληψη λίπους από το καθημερινό διαιτολόγιο του πληθυσμού της. α) Ποιο ποσοστό των ημερήσιων αναγκών σε ενέργεια συστήνεται να προέρχεται από το λίπος;.. (μον.1) β) Να γράψετε δύο (2) προβλήματα υγείας που μπορεί να προκαλέσει η υπερβολική κατανάλωση του λίπους. γ) ι) Τι είναι η χοληστερόλη; ιι) Να γράψετε δύο (2) τροφές πλούσιες σε χοληστερόλη. δ) Το ελαιόλαδο όταν καταναλώνεται με μέτρο αποτελεί μια από τις καλύτερες πηγές λίπους για τον οργανισμό. Να δικαιολογήσετε την πιο πάνω δήλωση δίνοντας δύο (2) επιχειρήματα.
- 9 - ε) Να αναφέρετε τέσσερα (4) βασικά χαρακτηριστικά της Μεσογειακής διατροφής. 2. Τις τελευταίες δεκαετίες ο μεγάλος ρυθμός αλλαγών στη σύγχρονη κοινωνία δεν αφήνει ανεπηρέαστο το θεσμό του γάμου και της οικογένειας. Στην Κυπριακή κοινωνία, τα τελευταία στατιστικά στοιχεία δείχνουν το ποσοστό των διαζυγίων να έχει φτάσει το 20%. α) Να αναφέρετε τρία (3) πιθανά αίτια της μεγάλης αυτής αύξησης των διαζυγίων. β) Να γράψετε τρεις (3) λόγους που πιθανό να οδηγήσουν ένα ζευγάρι στο χωρισμό γ) Ποιες είναι οι συναισθηματικές επιπτώσεις που μπορεί να παρουσιαστούν σε παιδιά και εφήβους μετά το διαζύγιο των γονιών τους. Να αναφέρετε τέσσερις (4) από αυτές. δ) ι) Να επεξηγήσετε τον τρόπο δράσης της ορμονικής αντισύλληψης.
- 10 - ιι) Να δώσετε δύο (2) παραδείγματα ορμονικής αντισύλληψης. 3. α) Να επεξηγήσετε σε συντομία με ποιο τρόπο οι πιο κάτω παράγοντες επηρεάζουν την καταναλωτική συμπεριφορά των ατόμων: I. Δημογραφικοί II. Βιολογικοί III. Οικονομικοί.. β) Ποιοι είναι οι δύο (2) βασικοί στόχοι της διαφήμισης;
- 11 - γ) Να αναφέρετε τέσσερις (4) τεχνικές που χρησιμοποιούν οι διαφημιστές για να πείσουν τον καταναλωτή να αγοράσει ένα προϊόν. O Διευθυντής Οι Εισηγήτριες: