8.2.3. O αόριστος / El O αόριστος είναι ο χρόνος της διήγησης γεγονότων. Χρησιμοποιείται για να εκφράσει: μια μοναδική πράξη χωρίς διάρκεια στο παρελθόν ή μια πράξη που έχει διάρκεια, αλλά πάντα μέσα σε συγκεκριμένα χρονικά όρια, προσδιορίζοντας την αρχή και το τέλος της. Ayer se canceló la clase. ( Χτες ακυρώθηκε το μάθημα. ) πράξη χωρίς διάρκεια María estudió en Francia diez años. ( Η Μαρία σπούδασε στη Γαλλία 10 χρόνια. ) πράξη με διάρκεια χρονικά όρια ένα γεγονός ή μια πράξη που ολοκληρώθηκε στο παρελθόν χωρίς να έχει σχέση - σύνδεση με το παρόν, και σ αυτό ακριβώς έγκειται η διαφορά του με τον pretérito perfecto. El año pasado fui al concierto de Manu Chao. ( Πέρυσι πήγα στη συναυλία του Manu Chao ) Este año he ido al concierto de Manu Chao. ( Φέτος πήγα στη συναυλία του Manu Chao ) pretérito perfecto Oι χρονικές εκφράσεις που υποδεκνύουν τη χρήση αορίστου είναι οι εξής: ayer ( χθες ) el lunes pasado ( την περασμένη Δευτέρα ) el año pasado ( πέρυσι ) en 1960 ( το 1960 ) anteayer ( προχθές ) aquél día ( εκείνη τη μέρα ) el otro día ( τις προάλλες ) hace tres meses ( πριν τρεις μήνες ) etc... αόριστος / hablar comer escribir hablé comí escribí hablaste comiste escribiste habló comió escribió nosotros / - as hablamos * comimos escribimos * vosotros / - as hablasteis comisteis escribisteis hablaron comieron escribieron * Στον αόριστο των ρημάτων της 1 ης και 3 ης συζυγίας, το α πρόσωπο πληθυντικού είναι κοινό με του ενεστώτα. Από τα συμφραζόμενα καταλαβαίνουμε πότε πρόκειται για αόριστο και πότε για ενεστώτα. Gramática 91
Ιδιαιτερότητες ρημάτων με αλλαγή στην ορθογραφία Τα ρήματα της 2 ης και 3 ης συζυγίας που στην τελευταία συλλαβή του θέματός τους έχουν φωνήεν ( -aer, -eer, -oir, -uir ), στο γ ενικό και πληθυντικό πρόσωπο έχουν κατάληξη -yó και -yeron αντίστοιχα. leer oír huir leí oí huí leiste oiste huiste leyó oyó huyó leimos oimos huimos leisteis oisteis huisteis leyeron oyeron huyeron otros: caer, creer, constituir, destruir, intuir, proveer, poseer, etc... Ρήματα με αλλαγή στην ορθογραφία μόνο στο α πρόσωπο ενικού αριθμού για την διατήρηση της προφοράς. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα ρήματα της 1 ης συζυγίας που η κατάληξή τους είναι -gar, -car, -zar και αλλάζει σε -gué, -qué, -cé αντίστοιχα. pagar pagué pagaste pagó pagamos pagasteis pagaron sacar saqué sacaste sacó sacamos sacasteis sacaron empezar empecé empezaste empezó empezamos empezasteis empezaron otros: apagar otros: aparcar otros: gozar castigar juzgar explicar convocar rozar comenzar adelgazar obligar tocar almorzar jugar, etc... publicar, etc... organizar, etc... 92 Gramática
Ρήματα με βασικό χαρακτηριστικό το -u στο θέμα του ρήματος. estar estuve estuviste estuvo estuvimos estuvisteis estuvieron otros: tener fl tuve andar fl anduve poder fl pude poner fl puse saber fl supe caber fl cupe haber fl hube Ρήματα με βασικό χαρακτηριστικό το -i στο θέμα του ρήματος. venir hacer querer vine hice quise viniste hiciste quisiste vino hizo quiso vinimos hicimos quisimos vinisteis hicisteis quisisteis vinieron hicieron quisieron Ρήματα με βασικό χαρακτηριστικό το -j στο θέμα του ρήματος. decir traducir traer producir conducir dije traduje traje produje conduje dijiste tradujiste trajiste produjiste condujiste dijo tradujo trajo produjo condujo dijimos tradujimos trajimos produjimos condujimos dijisteis tradujisteis trajisteis produjisteis condujisteis dijeron tradujeron trajeron produjeron condujeron otros: reducir, seducir, deducir, introducir, etc... Προσοχή: Το γ πληθυντικό πρόσωπο παίρνει κατάληξη -eron και όχι -ieron. Gramática 93
Ρήματα της 3 ης συζυγίας που μετατρέπουν το -e του θέματος σε -i στο γ πρόσωπο ενικού και πληθυντικού. seguir pedir sentir vestir seguí pedí sentí vestí seguiste pediste sentiste vestiste siguió pidió sintió vistió seguimos pedimos sentimos vestimos seguisteis pedisteis sentisteis vestisteis siguieron pidieron sintieron vistieron otros: hervir, advertir, mentir, divertir, etc... Τα ρήματα dormir και morir στο γ ενικό και πληθυντικό πρόσωπο αλλάζουν το -o σε -u. dormir dormí dormiste durmió dormimos dormisteis durmieron morir morí moriste murió morimos moristeis murieron Ανώμαλα ρήματα που δεν υπακούν σε κανόνα ser / ir fui fuiste fue fuimos fuisteis fueron dar di diste dio dimos disteis dieron Προσοχή: Τα ρήματα ser και ir έχουν κοινή κλίση στον αόριστο, επομένως καταλαβαίνουμε πότε πρόκειται για το ser και πότε για το ir από τα συμφραζόμενα. 94 Gramática
8.2.4. παρατατικός / El pretérito imperfecto de Indicativo Ο παρατατικός ( imperfecto ) στην οριστική είναι ο χρόνος της περιγραφής και εκφράζει: διάρκεια στο παρελθόν: Cuando era pequeña, jugaba todo el día. ( Όταν ήμουνα μικρή, έπαιζα όλη μέρα. ) Cuando iba a la escuela, estudiaba mucho. ( Όταν πήγαινα σχολείο, διάβαζα πολύ. ) επαναλαμβανόμενη πράξη / συνήθεια στο παρελθόν: Todos los días iba al parque. ( Κάθε μέρα πήγαινα στο πάρκο. ) En las vacaciones me levantaba temprano. ( Στις διακοπές σηκωνόμουν νωρίς. ) παράλληλες πράξεις στο παρελθόν: Mientras estudiaba, mi hermano tocaba el piano. ( Ενώ μελετούσα, ο αδελφός μου έπαιζε... ) Mientras jugaba, mi madre limpiaba la casa. περιγραφή που αναφέρεται στο παρελθόν: Fue un día maravilloso, el sol brillaba y los pajaros cantaban. παρελθοντική πράξη σε εξέλιξη, η οποία διακόπτεται από άλλη σε : Mientras veía la tele, sonó el teléfono. ( Ενώ έβλεπα τηλεόραση, χτύπησε... ) pret. imperfecto pret. indefinido Mientras iba al trabajo, me encontré con Pablo. ( Ενώ πήγαινα στη δουλειά, συναντήθηκα... ) pret. imperfecto pret. indefinido Ο παρατατικός σχηματίζεται προσθέτοντας στο θέμα του απαρέμφατου τις καταλήξεις της αντίστοιχης συζυγίας. Η 2 η και 3 η συζυγία έχουν κοινές καταλήξεις. παρατατικός / pretérito imperfecto hablar comer salir hablaba comía salía hablabas comías salías hablaba comía salía hablábamos comíamos salíamos hablabais comíais salíais hablaban comían salían Gramática 95
ανώμαλα ρήματα στον παρατατικό / verbos irregulares en imperfecto ser ir ver era iba veía eras ibas veías era iba veía éramos íbamos veíamos erais ibais veíais eran iban veían χρήση αορίστου ( ) και παρατατικού ( pretérito imperfecto ) Βασικότερη διαφορά των δύο αυτών παρελθοντικών χρόνων: στον pretérito indefinifo παρουσιάζεται η παρελθοντική πράξη ως πλήρης και ολοκληρωμένη, με αρχή και τέλος, ενώ στον imperfecto παρουσιάζεται ως ατελής. ακόλουθος πίνακας παρουσιάζει αναλυτικά τη χρήση τους: ολοκληρωμένη παρελθοντική πράξη: Ayer llovió mucho. πράξη που έλαβε χώρα σε συγκεκριμένη στιγμή στο παρελθόν: ÿ Nací en 1981. πράξη με διάρκεια στο παρελθόν, μέσα σε συγκεκριμένα χρονικά όρια: Pedro estudió durante cinco horas. ατελής παρελθοντική πράξη ή πρόθεση: pretérito imperfecto Pensaba ir al cine. παρελθοντική πράξη επαναλαμβανόμενη από συνήθεια: pretérito imperfecto Dedicaba todo su tiempo libre al fútbol. παράλληλες παρελθοντικές πράξεις: pretérito imperfecto Mientras comía, veía la tele. πράξη σε εξέλιξη που διακόπηκε από άλλη ολοκληρωμένη: pret. imperfecto y pret. indefinido Caminaba, cuando empezó a llover. 96 Gramática