ΣΧΟΛΕΙΟ:1 Ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΠΑΤΡΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ:2011-2012 ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ PROJECT: ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΛΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ: ΤΟΥΡΛΑ ΑΙΜΙΛΙΑ ΜΠΟΥΤΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΤΑΠΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΛΑΒΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΝΘΙΑ 1
ΣΕΛ.3: Εισαγωγή ΣΕΛ.4:Κλιματικές αλλαγές ΣΕΛ.5:Τα προβλήματα που δημιουργούν οι κλιματικές αλλαγές ΣΕΛ.6:Οι κλιματικές αλλαγές στην Ελλάδα ΣΕΛ.7:Η λύση των κλιματικών αλλαγών σύμφωνα με την Greenpeace ΣΕΛ.8: Η λύση των κλιματικών αλλαγών σύμφωνα με την Greenpeace, ΣΕΛ.9: Συμπέρασμα ΣΕΛ.10: Το φαινόμενο του θερμοκηπίου, οι παράγοντες και οι συνέπειες του φαινόμενου ΣΕΛ.11: Ενδείξεις ότι ο κίνδυνος αυξάνει, προσπάθειες που έχουν γίνει για την καταπολέμηση του φαινόμενου, Συμπέρασμα ΣΕΛ.12: Συνεντεύξεις-ερωτηματολόγιο ΣΕΛ.13: Βιβλιογραφία 2
Σίγουρα όλοι μας θα έχουμε ακούσει στην καθημερινή μας ζωή τις εκφράσεις «Μην πιεις από το νερό της βρύσης, αυτή η λίμνη είναι μολυσμένη, αυτή η περιοχή δεν είναι κατοικήσιμη λόγω των εργοστασίων που βρίσκονται σ αυτή» κ.α. Αυτά, είναι απλές ενδείξεις ότι πλέον βιώνουμε τις καταστροφικές για το περιβάλλον μας πράξεις όπως για παράδειγμα η εκμετάλλευση μη ανανεώσιμων πόρων κ.ο.κ. Όλα τα παραπάνω οδήγησαν τον πλανήτη στην καταστροφή που έχει άμεση επίδραση στην ανθρωπότητα. Έτσι αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε μια ομάδα, καθώς μας προβληματίζει η κατάσταση αυτή, με σκοπό με τη συνεισφορά μας να μοιραστούμε τις ανησυχίες μας και να μάθουμε πώς να προστατεύουμε τον εαυτό μας και το περιβάλλον μας. Η μόλυνση του νερού αλλά και η έλλειψη του, το φαινόμενο του θερμοκηπίου και οι επιπτώσεις αυτών επιδρούν στην υγεία του ανθρώπου μέσω της ηλιοθεραπείας και άλλων μέσων που την κλονίζουν. 3
ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ Η εξάρτηση από τις βρώμικες, επικίνδυνες και ακριβές πηγές ενέργειας, όπως ο άνθρακας, τα πυρηνικά και το πετρέλαιο πρέπει να σταματήσει τώρα! Οι επιπτώσεις αυτών των ενεργειακών μας επιλογών, έχουν καταστροφικές επιπτώσεις για τον άνθρωπο, το περιβάλλον, την οικονομία, αλλά και την οικονομική ανάπτυξη. Η Ενεργειακή Επανάσταση είναι η μόνη λύση! Η Greenpeace ζητά από την Ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει τώρα στην απεξάρτηση της χώρας από τη βρώμικη ενέργεια, με την υιοθέτηση του οδικού χάρτη για 100% καθαρή ενέργεια, σε συνδυασμό με την εξοικονόμηση ενέργειας, ως τα μέσα του αιώνα. 4
Το πρόβλημα Περισσότεροι από 300.000 άνθρωποι σε ολόκληρο τον πλανήτη πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών. Περισσότερα από $ 125.000.000.0000 κοστίζουν κάθε χρόνο οι ζημιές που προκαλούνται από τις κλιματικές αλλαγές. Δεν είναι υπερβολή ότι οι κλιματικές αλλαγές είναι η μεγαλύτερη περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική κρίση στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ήδη οι πρώτες επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών πλήττουν εκατομμύρια συνανθρώπους μας σε κάθε γωνία του πλανήτη, ενώ ορισμένες μελλοντικές επιπτώσεις είναι αναπόφευκτες. Σήμερα, οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα είναι οι υψηλότερες των τελευταίων 650.000 ετών, υψηλότερες κατά 40%. Οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα παγιδεύουν την ηλιακή ακτινοβολία, οδηγώντας τον πλανήτη σε υπερθέρμανση και το κλίμα σε αποσταθεροποίηση. Ως αποτέλεσμα, η μέση πλανητική θερμοκρασία σήμερα είναι υψηλότερη κατά 0,8ºC σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας, προκειμένου να αποτραπούν οι χειρότερες επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών, τότε θα πρέπει να περιορίσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας σε λιγότερο από +1,5ºC σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. 5
Αυτό σημαίνει ότι οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα πρέπει να σταθεροποιηθούν έως το 2015, να επιστρέψουν στα σημερινά επίπεδα το 2020 και να αγγίξουν το μηδέν έως το 2050. Αν αποτύχουμε να περιορίσουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στα επίπεδα που μας υποδεικνύει η κλιματική επιστήμη, τότε θα ξεπεραστούν ορισμένα κρίσιμα οριακά σημεία αντοχής του πλανήτη με αποτέλεσμα ανεξέλεγκτες, μη αναστρέψιμες, κλιματικές αλλαγές μέσα στον αιώνα μας. Οι κλιματικές αλλαγές στην Ελλάδα Η Ελλάδα ανήκει στα κράτη που ήδη πλήττονται από τις κλιματικές αλλαγές. Η αύξηση της μέσης πλανητικής θερμοκρασίας του πλανήτη, έχει ήδη γίνει αισθητή στην Ελλάδα, όπως και σε ολόκληρη της Μεσόγειο. Η χώρα μας ξηρή και θερμή μαστίζεται από παρατεταμένους καύσωνες και ξηρασίες, με καταστροφικές επιπτώσεις για το περιβάλλον, την υγεία και την οικονομία. Πυρκαγιές: Η Ελλάδα χάνει τους πνεύμονές της Η αύξηση της θερμοκρασίας στην Ελλάδα σε συνδυασμό με τις παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας, καθιστούν τα δάση της Ελλάδας εξαιρετικά εύφλεκτα. Αν και στη χώρα μας οι δασικές πυρκαγιές οφείλονται περισσότερο σε πολιτικούς λόγους (έλλειψη υποδομών, προληπτικών μέτρων, οικιστικές πιέσεις), οι κλιματικές αλλαγές διαμορφώνουν μία νέα πραγματικότητα. Καθώς οι καύσωνες και η ξηρασία πλήττουν το φυσικό περιβάλλον, ένας νέος τύπος πυρκαγιών με δραματικά μεγαλύτερη ένταση και αυξημένη συχνότητα καταστρέφει κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα πολύτιμης δασικής έκτασης. Οι πυρκαγιές αυτές επιδεινώνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο από τον οποίο φαίνεται αδύνατο να ξεφύγουμε. Καταστροφή των θαλασσών Τα ευάλωτα και ήδη επιβαρημένα θαλάσσια οικοσυστήματα της Ελλάδας, θα υποστούν καταστροφικές επιπτώσεις από ενδεχόμενη αύξηση της θερμοκρασίας σε υψηλότερα επίπεδα. Άνοδος της στάθμης της θάλασσας, όξυνση των υδάτων, διάβρωση των παρακτίων εδαφών, κατάρρευση των ιχθυοαποθεμάτων και υποβάθμιση του θαλάσσιου περιβάλλοντος είναι μόνο μερικές από τις απειλές που αντιμετωπίζουν οι θάλασσές μας. Αν σε αυτά προσθέσουμε τη θαλάσσια ρύπανση και την υπεραλίευση, τότε το θαλάσσιο περιβάλλον στην Ελλάδα, αλλά και ολόκληρη τη Μεσόγειο απειλείται με ολοκληρωτική καταστροφή. 6
Υγεία Οι παρατεταμένοι καύσωνες στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας επιβαρύνουν σημαντικά την υγεία και απειλούν ακόμα και τη ζωή των κατοίκων, ιδίως όσων ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες. Οι πρωτοφανείς καύσωνες στην Κεντρική Ευρώπη το 2003, προκάλεσαν το θάνατο περισσότερων από 35.000 Ευρωπαίων, στην πλειοψηφία ηλικιωμένων. Επίσης, η αύξηση της θερμοκρασίας προκαλεί τη διάδοση και την εξάπλωση μεταδοτικών νόσων, όπως η ελονοσία και η δυσεντερία. Αγροτική παραγωγή Ο αγροτικός τομέας στη χώρα επίσης επηρεάζεται από τις κλιματικές αλλαγές, καθώς η αύξηση της θερμοκρασίας και η μείωση των βροχοπτώσεων μειώνουν δραματικά την αγροτική παραγωγή. Ευάλωτες καλλιέργειες όπως τα σιτηρά, απειλούνται ακόμα και με κατάρρευση, οδηγώντας σε οικονομικό μαρασμό χιλιάδες αγρότες στη χώρα. Στον αντίποδα, η αύξηση της συχνότητας και της έντασης ακραίων καιρικών φαινομένων (καταιγίδες, χαλαζόπτωση, πλημμύρες) αποτελεί μία επιπρόσθετη απειλή για τις σοδειές σε ολόκληρη τη χώρα. Τουρισμός Η περαιτέρω αύξηση της θερμοκρασίας σε ολόκληρη την Ευρώπη αναμένεται να προκαλέσει ακόμα σφοδρότερους καύσωνες στην Ελλάδα κατά τους θερινούς μήνες. Η επιδείνωση των καιρικών συνθηκών στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με τις ηπιότερες καιρικές συνθήκες στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη επίσης απόρροια των κλιματικών αλλαγών και της υπερθέρμανσης του πλανήτη- θα αλλάξει σημαντικά τον ευρωπαϊκό χάρτη των θερινών τουριστικών προορισμών. Αυτό αναμένεται να μειώσει δραματικά την τουριστική κίνηση της χώρας, ιδίως κατά τους θερινούς μήνες, προκαλώντας σημαντικό πλήγμα σε μία από τις κύριες πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας. Η λύση Για να σταματήσουμε τις κλιματικές αλλαγές πρέπει να μειώσουμε τις παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου όσο πιο κοντά στο μηδέν είναι εφικτό έως τα μέσα του αιώνα. Για να πετύχουμε αυτό το στόχο χρειαζόμαστε μία Ενεργειακή Επανάσταση. Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που παράγουμε, καταναλώνουμε και αντιλαμβανόμαστε την ενέργεια. Προκειμένου να περιοριστούν οι παγκόσμιες εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου σε ασφαλή για τον πλανήτη επίπεδα, είναι αναγκαίο να συμφωνήσουν τα κράτη σε μία διεθνή δίκαιη, φιλόδοξη και νομικά δεσμευτική συμφωνία. Συγκεκριμένα: 7
Δίκαιη Πρώτον γιατί τα φτωχότερα κράτη δεν προκάλεσαν τις κλιματικές αλλαγές, θα υποφέρουν όμως περισσότερο από αυτές. Δεύτερον, αν οι φτωχοί του πλανήτη που έχουν επίσης δικαίωμα στην ανάπτυξη, τότε ο πλανήτης ξεπερνά το οριακό σημείο αντοχής του. Πρέπει επομένως τα ανεπτυγμένα κράτη να επωμιστούν το μεγαλύτερο βάρος της δράσης και της χρηματοδότησης των αναπτυσσόμενων, όχι μόνο για την προσαρμογή τους στις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών, αλλά και τη βιώσιμη ανάπτυξή τους. Φιλόδοξη Με δραστική μείωση των εκπομπών, ικανή να εξασφαλίσει ένα σίγουρο μέλλον για τον πλανήτη. Νομικά Δεσμευτική Με πραγματικούς στόχους μειώσεων εκπομπών, οι οποίοι μπορούν εφαρμοστούν και να ελεγχθούν νομικά. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ηλιακή, αιολική, υδροηλεκτρική και κυματική ενέργεια) μπορούν να καλύψουν περισσότερο από το 50% των ενεργειακών μας αναγκών έως το 2050. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως, είναι να σταματήσουμε να σπαταλάμε ενέργεια και να κάνουμε έξυπνη χρήση της. Η μόνη λύση: Ενεργειακή επανάσταση 8
Συμπέρασμα Οι κλιματικές αλλαγές έχουν οδηγήσει πολλούς ανθρώπους στο θάνατο. Οι κλιματικές αλλαγές τείνουν να λάβουν ανεξάντλητες διαστάσεις. Οι πρώτες επιπτώσεις πλήττουν εκατομμύρια συνανθρώπους μας ενώ ορισμένες μελλοντικές επιπτώσεις είναι αναπόφευκτες. Η Ελλάδα είναι από τις χώρες που ήδη πλήττονται από τις κλιματικές αλλαγές. Τα ευάλωτα και ήδη επιβαρυμένα θαλάσσια οικοσυστήματα της Ελλάδας. Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας όξυνση των υδάτων, διάβρωση των παράκτιων εδαφών. 9
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ Η φυσική διαδικασία κατά την οποία οι ακτίνες του ηλίου παγιδεύονται και αντανακλώνται στη Γη με τη βοήθεια κάποιων συγκεκριμένων αερίων, ονομάζεται φαινόμενο του θερμοκηπίου. Τα αέρια του θερμοκηπίου είναι: διοξείδιο του άνθρακα (CO2), όζον(o3), χλωροφθοράνθρακες (CFS), μεθάνιο (CH4).Καθίστανται χρήσιμα, γιατί χωρίς αυτό δε θα υπήρχε ζωή στον πλανήτη όμως τα τελευταία χρόνια θεωρούνται επικίνδυνα λόγω αύξησης τους. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ Πυρκαγιές και μείωση των δασών Αλόγιστη χρήση πετρελαίου και άνθρακα Αύξηση των καυσαερίων των οχημάτων και των βιομηχανιών Αυξημένη χρήση λιπασμάτων ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ Μείωση απορρόφησης άνθρακα από ωκεανούς Μείωση απορρόφησης άνθρακα από δάση Σταδιακό λιώσιμο πάγων Αύξηση της στάθμης των θαλασσών από 20-40 εκατοστά. Αύξηση της θερμότητας των θαλασσών Αύξηση του πλήθους των εντόμων Εξαφάνιση πολλών θαλάσσιων ειδών Αύξηση βροχών και χιονοπτώσεων, σε κάποιες περιοχές και επικίνδυνη μείωση σε άλλες. Λειψυδρία Πλημμύρες πολλών δέλτα ποταμών Συρρίκνωση ποταμών \ 10
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΟΤΙ Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΥΞΑΝΕΙ Αύξηση της θερμοκρασίας στη Σιβηρία περισσότερο από ποτέ. Σταδιακό λιώσιμο των παγετώνων των Άλπειων. Αύξηση θερμοκρασίας στην Ανταρκτική. Αύξηση καταστροφικών βροχών στη Ρωσία. Αύξηση καταστροφικών χιονοπτώσεων στις ΗΠΑ. Αύξηση θερμοκρασίας στην Ελλάδα από 1-5 βαθμούς Κελσίου, κίνδυνος λειψυδρίας, ξηρασίας, καυσώνων και καταστροφικών πλημμύρων. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ Ρίο Βραζιλίας (1992) όπου αποφασίστηκε μείωση των εκπομπών αερίων στα επίπεδα του 1990 ως το έτος 2000. Τίποτα δεσμευτικό δεν αποφασίστηκε. Κιότο Ιαπωνίας (1997) όπου αποφασίστηκε «σταθεροποίηση των συγκεντρώσεων αερίων σε επίπεδα τέτοια ώστε να προληφθούν επικίνδυνες περιπτώσεις στο κλίμα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες». Συμπέρασμα Τα αέρια του θερμοκηπίου είναι από τη μια απαραίτητα ώστε να υπάρχει ζωή στον πλανήτη Γη, όμως την σήμερα τα αέρια αυτά έχουν αυξηθεί κατά ένα μεγάλο ποσό στην ατμόσφαιρα. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου θεωρείται μια παγίδα των ηλιακών ακτινών γιατί τις εγκλωβίζει στην ατμόσφαιρα της Γης. Έτσι τα μειονεκτήματα των αερίων αυτών είναι περισσότερα αφού η θερμοκρασία έχει ανέβει κατά 1-5 ο C, αυτό έχει ως αποτέλεσμα το λιώσιμο των πάγων και την εξάτμιση του νερού και με τη σειρά του αυτό με τη σειρά του θα οδηγήσει στην εξαφάνιση πολλών ειδών ψαριών. Ενώ η εξάτμιση του νερού οδηγεί στην αύξηση βροχοπτώσεων ή ακόμα και χιονοπτώσεων. Δηλαδή οδήγησαν σε ακραία καιρικά φαινόμενα και σε κλιματικές αλλαγές. 11
Ερωτηματολόγιο: ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ Η ομάδα μας αποφάσισε να κάνει ένα ερωτηματολόγιο που θα έδειχνε εάν οι συμμετέχοντες είναι συνειδητοποιημένοι όσον αφορά το περιβάλλον το φαινόμενο του θερμοκηπίου και τις κλιματικές αλλαγές. Τα αποτελέσματα έδειξαν: Το 46% των συμμετεχόντων γνωρίζουν ορισμένα πράγματα αλλά, τα απολύτως απαραίτητα ενώ φαίνεται να μην έχουν ασχοληθεί με το θέμα «περιβάλλον». Το 24% των συμμετεχόντων είναι ενημερωμένοι και ενδιαφέρονται για το περιβάλλον. Το 16% είναι αυτοί που οι απαντήσεις του δεν αντιστοιχούν σε έναν ευσυνείδητο και ενημερωμένο μαθητή. Το 14% είναι το ποσοστό που μας ενθουσίασε αφού οι απαντήσεις τους είναι σχεδόν ολόσωστες. 12
Βιβλιογραφία www.greenpeace.com (για πληροφορίες) www.wikipedeia.com (για πληροφορίες) Google search (για τις εικόνες) 13