ΕΘΝΙΚΟΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΑΘΗΝΩΝΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝΚΑΙΠΟΛΙΤΙΚΩΝΕΠΙΣΤΗΜΩΝΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΛΥΒΙΑΝΑΚΗΝΑΝΤΙΑ Α.Μ.1340201000502 ΤΗΛ.6955665793 email.nadiakal91@gmail.com Ατομικάκαικοινωνικάδικαιώματα,κοςΔημητρόπουλος Μάιος2013 "ΗΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑΣΘΡΗΣΚΕΙΑΣΚΑΙΗΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ"
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α ΜΕΡΟΣ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΑ ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΒΕΝΝΟΙΑ Β ΜΕΡΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗΠΟΡΕΙΑΑΡΘΡΟΥ3Σ ΚΕΦΑΛΑΙΟΒ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣΠΑΛΑΙΟΤΕΡΩΝΣΥΝΤΑΓΜΑΤΩΝ Γ ΜΕΡΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑΣΧΕΣΗΣΚΡΑΤΟΥΣΚΑΙΑΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΒΑΣΙΚΑΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ/SUMMARY ΛΗΜΜΑΤΑ/ENTRIES
ΗΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑΣΘΡΗΣΚΕΙΑΣΚΑΙΗΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η σκιαγράφηση της ιστορικής διαδρομής έως ότου την κατοχύρωση της επικρατούσας θρησκείας στην Ελλάδα καθώς και το πώς επηρεάζει η κατοχύρωση αυτή το κράτοςκαιτοκατάπόσοηύπαρξηεπίσημηςθρησκείαςσεμιαχώρα επηρεάζει ή όχι το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της ελευθερίαςτηςθρησκείας. ΠΡΟΛΟΓΟΣ Όπωςέχειδείξειηιστορίατηςανθρωπότητας,ηθρησκείααποτελεί έναφλέγονκοινωνικόφαινόμενο,έντοναδοκιμασμένοκαιασταθές καθώςέχειαποδειχθείότιεπηρέαζεπάντοτετόσοτιςσχέσειςμεταξύ κρατώνόσοκαιτουςπολίτεςμιαςχώρας.θρησκευτικοίδιωγμοί αποτελούνσυχνόφαινόμενοστηνιστορικήεξέλιξητης ανθρωπότητας,όσοκαιπόλεμοι,υποκινούμενοιπίσωαπότο προστατευτικόπέπλοτηςθρησκείαςκαιτουδήθενθελήματοςτου θεού.στηχώραμας,όπωςκαισεάλλεςχώρες,ταθρησκευτικά θέματααπασχόλησαντόσοτηνανθρώπινηκοινωνίαμας,ώστε κατέστησαναντικείμενοσυνταγματικήςρύθμισης.αναπτύχθηκαν τόσοθρησκευτικοίθεσμοί,όπωςοθεσμόςτηςεκκλησίας,όσοκαι συνταγματικάδικαιώματαταοποίακαικατοχηρώθηκανόπωςη ελευθερίατηςθρησκείας. A ΜΕΡΟΣ Κεφ.A ΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑΘΡΗΣΚΕΙΑ
Στην Ελλάδα ύστερα από πολλές τροποποιήσεις και αναθεωρήσεις επικρατεί το σύστημα της επικρατούσας θρησκείας. Πιο συγκεκριμένα το αρθρο 3 του Σ αναφέρει τα εξής: Επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα είναι η θρησκεία της Ανατολικής Εκκλησίας τουχριστού. Το σύστημα αυτό το οποίο αντιπαραβάλλεται με το σύστημα του απόλυτου διαχωρισμού όπως ισχύει για παράδειγμα στην Αμερική, αναπτύχθηκεκυρίωςστηνευρώπη. Κεφ.Β ΕΝΝΟΙΑ Τι όμως ακριβώς σημαίνει ο όρος επικρατούσα θρησκεία και με βάσητιέχεικαθοριστεί; Οι απόψεις διϋστανται. Άλλες θρησκειες προσδίδουν στην επικραττούσα θρησκεία έντονη σχέση με το κράτος και άλλες τις συνδέουνμεχαλαρότερουςδεσμούς. Μια πρώτη άποψη είναι ότι η θρησκεία της Ανατολικής Εκκλησίας του Χριστού ασκεί κάποιο είδος επικυριαρχίας στις υπόλοιπες θρησκείες. Αυτό όμως αντιβαίνει στην αρχή της τυπικής ισότητας των Συνταγματικών διατάξεων και άρα παρεγκωνίζει την ρύθμιση τηςθεμελιώδουςδιάταξηςτουάρθρου13τουσπερίανεξιθρησκείας καιπωςκάθεθρησκείαείναιίσημετιςυπόλοιπες.(σχετικάμεαυτό βλ.καιπαρκάτω) Από άλλους υποστηρίζεται η άποψη ότι η ορθοδοξία αντιμετωπίζεται σαν συστατικό στοιχείο του Ελληνισμού με τον οποίοαποτελείμιααδιάσπατηενότητα,τον<<ελληνοχριστισνικό>> πολιτιμό, διατηρώντας έτσι χαρακτήρα επίσημης κρατικής ιδεολογίας.1. Μια τρίτη άποψη, η οποία είναι και η κρατούσα είναι οτι ο όρος βασίζεταιστογεγονόςότιτομεγαλύτερομέροςτουπληθυσμούτου κράτουςπιστεύεισεσυγκεκριμένοθρησκευτικόδόγμα..2.αποτελεί δηλαδήτοθρήσκευματηςσυντριπτικήςπλειοψηφίαςτουελληνικού λαού. Τέλος υποστηρίζεται και ότι ο χαρακτήρας επικρατούσά θρησκείααποτελείαπλήτιμητικήδιάκριση(honoriscausa).3.καιότι
έχειαπλάωςαποτέλεσμαναρυθμίζεταιμεβάσητοορθόδοξοδόγμα τοεπίσημοεορτολόγιοκαινακαθορίζονταιοιαργίες. ΆλλωστελόγοςπουκαθιστάτηνΑνατολικήΟρθόδοξηΕκκλησίαως επικρατούσααποτελείκαιτογεγονόςτουμακραίωνουκαιάρρηκτου συνδέσμουαυτήςμετηνιστορίατουελληνικούέθνουςκαθώςκαιη πιθανολόγηση πως το συγκεκριμένο θρησκευτικό φρόνημα θα εξακολουθήσεικαιστομέλλονναυπάρχει..4. Β ΜΕΡΟΣ ΚεφA ΙΣΤΟΡΙΚΗΠΟΡΕΙΑΑΡΘΡΟΥ3Σ ΙΣΤΟΡΙΚΗΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Α. Στο άρθρ. 1 εδ. α ορίζεται ότι «η επικρατούσα θρησκεία στην ΕλλάδιαείναιητηςΑνατολικήςΟρθοδόξουτουΧριστούΕκκλησίας». Η χρήση του όρου «επικρατούσα θρησκεία» έγινε για πρώτη φορά στοσύνταγματουηνωμένουκράτουςτωνιονίωννήσων1817,στο οποίο μεταφέρθηκε από το Σύνταγμα της Επτανήσου Πολιτείας 1806, που κάνει λόγο για «Religione dominante», προκειμένου να διαστείλειτηνορθόδοξηαπότηρωμαιοκαθολικήεκκλησία,ηοποία χαρακτηριζόταν «δεκτή και προστατευομένη» και από τις λοιπές θρησκείες,πουήταναπλώς«ανεκτές».στησυνέχεια,οόροςαπαντά σταεπαναστατικάσυντάγματα1821απότηδωδεκαμελή«γερουσία του Αρείου Πάγου», ως πρώτη συνέλευση των Ελλήνων, μέλη της οποίας υπήρξαν, μεταξύ άλλων, ο Ταλαντίου Νεόφυτος, ο Μενδενίτζης Γρηγόριος, ο Λιδωρικίου Ιωαννίκιος και ο Άνθιμος Γαζής,καισυγκεκριμέναστηΝομικήΔιάταξητηςΑνατολικήςΧέρσου Ελλάδος, όπου ορίστηκαν επί λέξει τα εξής(4): «Αν και όλας τας θρησκείας... δέχεται η Ελλάς και τας τελετάς... αυτών κατ' ουδένα τρόπον δεν εμποδίζη, την Ανατολικήν όμως του Χριστού Εκκλησίαν...μόνηναναγνωρίζειωςεπικρατούσανθρησκείαν...τηςΕλλάδος». I. Από τις εκλογές της 28ης Νοεμβρίου 1910, από τις οποίες εξήλθε νικητήςοελ.βενιζέλος,προήλθεηβ Αναθεωρητικήβουλή,ηοποία συνήλθεστις8ιανουαρίου1911καιαναθεώρησετοτότεισχύονσ. 1864.ΟιδιατάξειςτουΣ.1864,πουαφορούσανστιςσχέσειςμετην Εκκλησίαπαρέμειναναμετάβλητες.Πρόκειτεβασικάγιαεπανάληψη των«περίθρησκείας»διατάξεωντουσ.1844,πουψηφίστηκαναπό
την Εθνοσυνέλευση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 και σφράγισαν ανεξίτηλα,όπωςαποδείχθηκε,τησυνταγματικήμαςιστορία. Έτσι,παράτογεγονόςότιοΕλ.Βενιζέλος,ησυμβολήτουοποίουστη συνταγματική αναθεώρηση 1911 υπήρξε, σε άλλα σημεία, καθοριστική, διακρινόταν, ως προς την πολιτική του, από έναν θρησκευτικό φιλελευθερισμό, δεν προχώρησε εν προκειμένω σε διεύρυνση της προστασίας της θρησκείας, κατοχυρώνοντας συνταγματικώς τη θρησκευτική ελευθερία, αλλά επανέλαβε στο Σ. 1911 τη διατύπωση των προγενέστερων Συνταγμάτων 1844 και 1864, τα οποία θωράκιζαν την, ασφαλώς στενότερη, έννοια της ανεξιθρησκείας. ΚεφΒ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣΠΑΛΑΙΟΤΕΡΩΝΣΥΝΤΑΓΜΑΤΩΝ Στοάρθρ.1εδ.β Σ.1911ορίζεταιότι«πάσαάλληγνωστήθρησκεία είναιανεκτήκαιτατηςλατρείαςαυτήςτελούνταιακωλύτωςυπότην προστασίαντωννόμων». Με την αναφορά του όρου «ανεκτή» είναι σαφές ότι ο συνταγματικόςνομοθέτηςτου1911κατοχυρωνειαπλώςμιαμορφή θρησκευτικήςανοχής,έναείδοςανεξιθρησκείαςκαιόχιέναδικαίωμα θρησκευτικήςελευθερίαςοπωςεχουμεστοισχυονσ1975(άρθρ.13 2)μετηφράση«πάσαγνωστήθρησκείαείναιελευθέρα». Ένα αλλο παραδειγμα ειναι στο ίδιο εδ. β άρθρ. 1 Σ. 1911 που προβλέπεται«η απαγόρευση του προσηλυτισμού και κάθε άλλης επεμβάσεως κατά της επικρατούσας μονο θρησκείας» και όχι και κάθε άλληςγνωστής θρησκείας. Γίνεται λοιπόν φανερό οτι σκοπός του τότε Συντάγματος είναι κατεξοχήν η προστασία της επικρατούσαςθρησκείας.έτσιλοιπόνβλέπουμεότιμέχριτοσ1911 επιβεβαιώνεται ένα καθεστώς θρησκευτικής ανοχής και δεν κατοχυρώνειεναευρύτεροδικαίωμαθρησκευτικήςελευθεριας. Γ ΜΕΡΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑΣΧΕΣΗΣΚΡΑΤΟΥΣΚΑΙΕΚΚΛΗΣΙΑΣ Σήμερα στο ισχύον Σ παραμένει η αναγνώριση του ορθόδοξου δόγματοςωςεπικρατούσαθρησκεία,καιαυτόέχειωςαντίκτυποτο
να εξακολουθεί να επηρεάζεται η οργάνωση του ελληνικού μας κράτους απο την εκκλησία. Παρόλο που έχουν γίνει βήματα έτσι ώστε να απαλλαγεί από έννομες συνέπειες η έννοια της επικρατούσαςθρησκείαςδενπαύουνναδιατηρούνταιακόμαπολλά σημεία όπου ο όρος αυτός δεν είναι απλά διαπιστωτικός αλλά και ουσιαστικός. Στο άρθ.16 παρ.2 Σ προβλέπεται η υποχρεωτική διδασκαλία του μαθήματος των θρησκευτικών στα σχολεία. Αυτό αποτελεί προνομιακή μεταχείρηση της επικρατούσας θρησκείας της χώρας, καθώς κάθε παιδί διδάσκεται το ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα και μόνο. Το διοικητικό εφετείο Χανίων το 2008 ύστερα από υποβολή αιτημάτωνσχετικάμετοθέματηςαπαλλαγήςτωνμαθητώναπότο μάθημα των θρησκευτικών, δήλωσε πως σε περίπτωση που γίνει αίτησηαπαλλαγήςαπότονκηδεμόναγιαλόγουςσυνείδησηςτότεο μαθητήςαπαλλάσεται. Αυτό λοιπόν σε συνδυασμό με τον εκκλησιασμό και την προσευχή στα σχολεία, είναι ένα πρώτο σημείο στο οποίο γίνεται φανερή η επιρροήπουασκείηθρησκείαστοκράτοςμας. Στο άρθ.13 παρ.5 Σ, τον καθορισμό των περιπτώσεων στις οποίες είναι η ορκοδοσία υποχρεωτική, καθώς και τον προσδιορισμό του τύπουτουόρκου,τοαφήνειοσυνταγματικόςνομοθέτηςστονκοινό νομοθέτη. Ετσι λοιπόν στον Κ.Π.Δ. προβλέπεται μεγαλύτερη ελευθερία και ανεκτικότητα του κράτους στο θέμα των όρκων από αλλόθρησκους και ετερόδοξους. Πάντως οι περισσότεροι συνταγματολόγοι θεωρούν αντισυνταγματική την υποχρεωτική ορκοδοσίακαιδέχονταιμόνοτονπολιτικόόρκο,ωςσύμφωνομετην θρησκευτικήισότητακαιελευθερία. Ιδιάζουσαθέσημέσασταπλαίσιατουίδιουδικαιώματοςκατέχειτο πρόβλημα της στράτευσης ατόμων (αντιρρησίες συνειδήσεως). Δίνεται η δυνατότητα επίκλησης των θρησκευτικών πεποιθήσεων προκειμένου να απαλλαχθεί κάποιος από αυτήν. Η ισχύουσα νομοθεσίαλοιπόν(ν.2510/1997)προβλέπειτηνεναλλακτικήθητεία έτσιώστενααντικατασταθείηστρατολογίαμεκάποιαάλληάοπλη υπηρεσία. Ο χρόνος της θητείας αυτής είναι επαυξημένος και ανέρχεται στους 18 πλέον μήνες. Αυτό κρίνεται αντισυνταγματικό καθώς γίνεται ξεκάθαρη διαφορετική μεταχείρηση των ορθόδοξων χριστιανώννέωνμεεκείνωντωνάλλωνθρησκειών. Κατάφορηπαραβίασητηςελεύθερηςλατρείαςκαιτηςθρησκευτικής ισότητας φαίνεται να είναι και το διαφορετικό καθεστώς που
ρυθμίζει την ανέγερση τόπων λατρείας για την επικρατούσα θρησκεία και τις λοιπές θρησκείες. Σύμφωνα με τον ν. 1672/1939 για την ανέγερση ναού οποιουδήποτε δόγματος άδεια της οικίας εκκλησιαστικής αρχής του μητροπολίτη και του υπουργείου παιδείας, καθώς και υποβολή σχετικής αίτησης τουλάχιστον 50 οικογενειών. Η αδειοδότηση κρίνεται αντισυνταγματική καθώς η άδειατουμητροπολίτησημαίνεικαιπαρεμβολήτηςμιαςθρησκείας σε ζητήματα άλλης, έχοντας ως αποτέλεσμα η ανατολική ορθόδοξη εκκλησία να ασκεί ουσιαστικά εξουσία στις λοιπές,παραβιάζοντας έτσιευθέωςκαιτηνελευθερίατηςλατρείας. Ετσι λοιπόν πλέον,σε περίπτωση που πληρούνται οι τρεις προυποθέσεις που θέτει το αρ.13 παράγραφος 2 Σ(γνωστή θρησκεία, μη προσβολή των χρηστών ηθών, και η άσκηση προσυλητισμού) ο υπουργός παιδείας υποχρεούται να δώσει άδεια ίδρυσηςοίκου/ναού. Νομολογιακά έχει γίνει δεκτό ότι νόμοι που προβλέπουν φοροαπαλλαγές αποκλειστικά και μόνο για την ορθόδοξη εκκλησία είναι αντισυνταγματικοί στο μέτρο που δεν εφαρμόζονται και στις λοιπές γνωστές θρησκείες. Κάποιο άλλο θέμα που προβλημάτιζε τη θεωρείαγιαχρόνιαείναιτοθέματηςαναγραφήςτουθρησκεύματος στα δημόσια έγγραφα. Η προεραιτική αναγραφή εξακολουθεί να αποτελεί περιορισμό της θρησκευτικής ελευθερίας και αντιπαρατίθεται στο δικαίωμα απόκρυψης των ενδεχομένων θρησκευτικώνπεποιθήσεων. ΕΠΙΛΟΓΟΣ Όλαταπαραπάνωκάνουνσαφέςότιοόροςεπικρατούσαθρησκεία δεν είναι απλά συμβολικός λόγο ιστορικής εξέλιξης αλλά ουσιαστικός εφόσον επηρεάζει τους πολίτες του κράτους σε διάφορες πτυχές της καθημερινότητας. Η άνιση αυτή προνομιακή μεταχείρηση φαληδεύει την θρησκευτική ισότητα και έρχεται σε σύγκρουση με το αρ 13 Σ που κατοχυρώνει την ελευθερία της θρησκείας και την ισότητα κάθε θρησκείας σε σχέση με τις λοιπές. Θα πρέπει λοιπόν να γίνει οριστικός χωρισμός κράτους και εκκλησίαςκαιαυτόμπορείναεπιτευχθείμόνομετροποποιήσειςτου ισχύοντος Σ. και με αναπροσαρμογές στον τρόπο οργάνωσης του ελληνικού μας κράτους έτσι ώστε το άρθρο 13 του Σ να αποκτήσει και ουσιαστική ισχύ και την ισότιμη θέση που αρμόζει σε κάθε σύνταγματικήδιάταξηναέχει.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1.Βλ.Γ.Σωτηρέλη,θρησκείακαιεκπαίδευση1998σ70επ. 2.Βλ.Α.Δημητρόπουλος,συνταγματικάδικαιώματασελ643 3. Βλ.Κ.Κυριαζόπουλο,περιορισμοί στην ελευθερία διδασκαλίας των μειονοτικώνθρησκευμάτων,1999'σελ80επ. 4. Βλ.Β.Καράκωστα,γενική εισαγωγή στην προβληματική της θρησκευτικήςελευθερίας,δίκη,τεύχος26,σελ.817 ΔημητρόπουλοςΑ.,ΣυνταγματικάΔικαιώματα,2008,σελ230επ. ΤρωιάνοςΣ,ΠαραδόσειςΕκκλησιαστικούΔικαίου,1984 Σταθόπουλος Μ., Η Συνταγματική κατοχύρωση της θρησκευτικής ελευθερίαςκαιοισχέσειςκράτουςπολιτείας,κριτική1999 Μαρίνος,Τοθρήσκευμακαιοιταυτότητες,ΤοΣτεύχος26,σελ830 Κονιδάρης Ι.Μ. Θεμελιώδης διατάξεις σχέσεων Κράτους Εκκλησίας,2006 Τρωιάνος, Χρυσόγονος, Κουκιάδης, Κονιδάρης, Παπαστάθης, Κυριαζόπουλος, Ακανθόπουλος, Θρησκευτική ελευθερία και επικρατούσαθρησκεία,2000 ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΣΤΕν.2510/1997,ν.1672/1939 ΒΑΣΙΚΑΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι η στενή σχέση κράτους και εκκλησίας επηρεάζει με πολλαπλούς τρόπους την καθημερινότητα μας, καθώς η Συνταγματική κατοχύρωση της Ορθόδοξης ΧριστιανικήςΕκκλησίαςωςεπικρατούσαθρησκείαστοάρθρο3του Σ,δεναποτελείστηνπρακτικήαπλάόροτιμητικό,αλλάαπεναντίας
καθοριστικό με εννομες συνέπειες μεταχειρίζοντας προνομιακά εκείνους που ασπάζονται το Ορθόδοξο Χριστιανικό δόγμα,γεγονός το οποίο αποτελεί καταπάτηση της θρησκευτικής ελευθερίας όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 13 του Σ.Θα πρέπει λοιπόν η Ελλάδα ως σύγχρονο πλέον κράτος και μιμούμενη και το παράδειγμα των περισσοτέρων χωρών,να διαχωρήσει το κράτος απο την Εκκλησία και αυτό θα γίνει εφικτό μόνο αν μετατραπεί το σύστημα του κράτουςμαςαπόθρηκευτικόσεεκκοσμικευμένο. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην παρούσα εργασία αναπτύσσεται η έννοια της επικρατούσας θρησκείας.ακολουθείιστορικήαναδρομήεωςότουτηνκατοχύρωσή της στο Σύνταγμα. Επικρατούσα θρησκεία είναι αυτή της Ανατολικής Ορθόδοξης του Χριστού Εκκλησίας (άρθρο 3 Σ). Η ύπαρξη επικρατούσας θρησκείας στην Ελλάδα, δημιουργεί πολλά προβλήματα και οδηγεί συχνα σε πλημμελή προστασία της θρησκευτικής ελευθερίας των μη ορθοδόξων.στη συνέχεια ερευνούμε ποιά εμπόδια τίθενται. Αναφέρονται ειδικότερα ζητήματα,όπωςτοζήτηματηςμηπαρακολούθησηςτουμαθήματος των θρησκευτικών στα σχολεία, της διαγραφής του θρησκεύματος αποταδημόσιαέγγραφα,τηςυποχρεωτικήςστράτευσης,ταεμπόδια πουεμφανίζονταιστηνίδρυσηναώνκαιευκτήριωνοίκωνκαθώςκαι άλλα σημεία τα οποία απαιτούν τροποποίηση του παρόντος κρατικούμαςσυστήματος. SUMMERY In the present work is the signicance of the prevailing religion developed.itfollowsahistoricalreportuntiltheconsolidationinthe Constitution. Prevailing religiuon is the Eastern Orthodox Church of Christ (Article 3 T). The existence of prevailing religion in Greece,often leads to the defective protection of the religious freedom,tothenonorthοdoxpeople.thenwesearchwhichobstacles are placed.more special questions are reported,as the question of followingupthegeligiouscourceatschool,ofdeletionofreligionfrom the public documents,of obligatory commitment,the obstacles that are presented in the foundation of temples,and other questions as well, which require the modification of our present government ownedsystem.
ΛΗΜΜΑΤΑ Επικρατούσαθρησκεία,θρησκευτικήισότητα,θρησκευτικήλατρεία, ανεκτή θρησκεία, γνωστή θρησκεία, μάθημα θρησκευτικών, ανέγερσηναών,στράτευσηατόμων,ορκοδοσία ENTRIES Theprevailingreligion,religiousequality,religiousworship,bearable religion, known religion, religious lesson, constructions of temples, commitmentofindividuals,takingoftheoath