Ομιλία του Προέδρου του Κ.Σ. ΕΔΕΚ Γιαννάκη Λ. Ομήρου κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού στη Βουλή για το έτος 2009

Ομιλία του Προέδρου του Κ.Σ. ΕΔΕΚ Γιαννάκη Λ. Ομήρου κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού στη Βουλή για το έτος 2009 16.12.2008 Η συζήτηση του φετινού Κρατικού Προϋπολογισμού γίνεται κάτω από τη σκιά της μεγάλης απώλειας που συνιστά ο θάνατος του τέως Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσσου Παπαδόπουλου. Από αυτό το επίσημο βήμα της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας από το οποίο ο Τάσσος Παπαδόπουλος αγόρευσε αμέτρητες φορές με μεστό πολιτικό λόγο και αίσθημα εθνικής ευθύνης, αποτίουμε φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης για τη μεγάλη προσφορά του στην πατρίδα και το λαό. Υποσχόμαστε ότι αυτό που αποτελούσε για τον ίδιο τη μεγάλη του έγνοια, η ελευθερία της Κύπρου και η δικαίωση του λαού μας θα αποτελεί και για μας αμετάθετο στόχο και ανέκκλητη δέσμευση. Αυτή θα είναι και η πιο κατάλληλη και πρέπουσα τιμή στη μνήμη του. Κυπριακό: Κύριε Πρόεδρε, 34 χρόνια μετά την εθνική τραγωδία, η πατρίδα μας εξακολουθεί να σηκώνει το σταυρό του μαρτυρίου της συνεχιζόμενης τουρκικής κατοχής. Η Τουρκία επιμένει να καταπατεί, να παραβιάζει και να περιφρονεί με τον πιο βάναυσο τρόπο το Διεθνές Δίκαιο, τα περί Κύπρου ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ αλλά και τις υποχρεώσεις που της έχουν ανατεθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για μια ακόμα φορά θέλω να τονίσω τη θέση του Κ.Σ. ΕΔΕΚ ότι η λύση θα πρέπει να στηρίζεται στον πραγματικό χαρακτήρα του Κυπριακού ως προβλήματος εισβολής, κατοχής και παραβίασης των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου. Τον τερματικό της τουρκικής στρατιωτικής κατοχής. Την πραγματική ενότητα της πατρίδας μας με κατοχυρωμένη τη μία, ενιαία και αδιαίρετη κυριαρχία, τη μία διεθνή νομική προσωπικότητα και τη μία ιθαγένεια. Τη συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας σε Ομόσπονδο 1

Κράτος. Να οδηγεί σε οριστική διευθέτηση του μεγάλου ανθρωπιστικού προβλήματος των αγνοουμένων. Η προώθηση αυτής της λύσης περνά μέσα από τη συμπόρευση και τη στενή συνεργασία με την Ελλάδα, αλλά και την αξιοποίηση της συμμετοχής της χώρας μας στην ευρωπαϊκή οικογένεια, με στόχο την εντονότερη ανάμειξη της Ε.Ε. στις προσπάθειες για λύση. Ήλθε η ώρα να ζητήσουμε την έμπρακτη επικουρική συνδρομή της Ε.Ε. προς τις προσπάθειες και τις πρωτοβουλίες του ΟΗΕ. Προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να επιδιώξουμε το διορισμό ευρωπαϊκής προσωπικότητας εγνωσμένου κύρους και αντικειμενικότητας ως απεσταλμένου που θα έχει την ευθύνη ελέγχου των προνοιών της λύσης ώστε αυτή να είναι απολύτως συμβατή με το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο. Το Κ.Σ. ΕΔΕΚ στήριξε εξ αρχής τη νέα προσπάθεια για την επίλυση του Κυπριακού όπως αυτή δρομολογήθηκε με τη συνάντηση της 21 ης Μαρτίου 2008 του Προέδρου Χριστόφια και του Τ/Κ ηγέτη Μεχμέτ Αλή Ταλάτ. Εκτιμήσαμε ότι η συμφωνία σχηματισμού και λειτουργίας ομάδων εργασίας και τεχνικών επιτροπών αποτελούσε βήμα προς την κατεύθυνση μιας κινητικότητας επί της ουσίας. Τονίζαμε την ανάγκη συζήτησης των ουσιωδών πτυχών του Κυπριακού προς τον σκοπό διαμόρφωσης υλικού που θα μπορεί να αποτελέσει βάση για απ ευθείας διαπραγματεύσεις όπως με σαφήνεια προβλεπόταν στη συμφωνία της 8 ης Ιουλίου. Το Κ.Σ. ΕΔΕΚ διατύπωσε εξ αρχής την άποψη ότι η κατάλληλη προετοιμασία, η επαρκής διαπραγματευτική βάση, η στοιχειώδης γεφύρωση των χασμάτων και η αποκρυσταλλωμένη και αδιαμφισβήτητη κοινή αντίληψη για τη μορφή της λύσης είναι ουσιαστικές προϋποθέσεις για τις απ ευθείας διαπραγματεύσεις. Για να έχει προοπτική επιτυχίας ο διάλογος. Για να υπάρχει βάσιμη ελπίδα να είναι καρποφόρες και αποδοτικές οι απ ευθείας διαπραγματεύσεις. Υποδείξαμε ότι έναρξη απ ευθείας διαπραγματεύσεων χωρίς να πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις, εγκυμονεί το σοβαρό κίνδυνο αδιεξόδου και προβολής στη συνέχεια από την Τουρκία και την Τ/Κ ηγεσία του απαράδεκτου αιτήματος για αναγνώριση του παράνομου μορφώματος στα κατεχόμενα με το δόλιο επιχείρημα ότι έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια επίτευξης λύσης. Το Κ.Σ. ΕΔΕΚ εκτίμησε ότι από την αποτίμηση του παραχθέντος έργου στις ομάδες εργασίας αλλά και από τις συνεχείς δηλώσεις του Τ/Κ ηγέτη Μεχμέτ Αλή Ταλάτ και Τούρκων αξιωματούχων δεν υπήρχε «αρκετό στέρεο έδαφος» για να ξεκινήσουν απ ευθείας διαπραγματεύσεις με προοπτική επιτυχίας. 2

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αποφάσισε να συμμετάσχει σε απ ευθείας διαπραγματεύσεις. Παρά τη διαφορετική μας άποψη θεωρήσαμε ότι το πολιτικό και πατριωτικό μας χρέος είναι να στηρίξουμε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στη διαπραγματευτική διαδικασία με στόχο την επίτευξη λύσης, για το περιεχόμενο της οποίας ο Πρόεδρος Χριστόφιας δεσμεύτηκε έναντι του Κ.Σ. ΕΔΕΚ μεταξύ πρώτου και δεύτερου γύρου των Προεδρικών Εκλογών. Δυστυχώς από τα μέχρι τώρα δεδομένα τις απευθείας διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη δεν μπορούμε να διατυπώσουμε καμιά αισιοδοξία. Αντίθετα. Από τις συνεχείς δημόσιες δηλώσεις του Μεχμέτ Αλή Ταλάτ για δύο ιδρυτικά κράτη τα οποία θα συνδημιουργήσουν νέο κρατικό μόρφωμα και την επιμονή διατήρησης των συνθηκών εγγυήσεως, Από την εναρκτήρια δήλωση του ίδιου κατά την τελετή έναρξης των απευθείας διαπραγματεύσεων στις 3 Σεπτεμβρίου, Από την ομιλία του στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, Από τις δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων και ιδιαίτερα την ομιλία Γκιούλ ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, Από τις επιστολές Ταλάτ προς το Γ.Γ. του ΟΗΕ, Από τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας, Από τις πειρατικές ενέργειες της Τουρκίας στην αποκλειστική οικονομική ζώνη της Κύπρου με ευθεία αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, Προκύπτει ότι οι τουρκικοί στόχοι παραμένουν αμετακίνητοι. Παρθενογένεση με διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, χαλαρή συνομοσπονδία, διατήρηση συνθηκών στρατηγικού ελέγχου της Κύπρου από την Τουρκία μέσω των εγγυήσεων και επαναφορά του Σχεδίου Ανάν με άλλη ονομασία. Κήρυξη της λύσης ως πρωτογενούς Δικαίου για να υπάρξουν μόνιμες παρεκκλίσεις από το Κοινοτικό Κεκτημένο. Είναι προφανές από όλα αυτά ότι όχι μόνο δεν μπορεί να υπάρχει αισιοδοξία για το μέλλον των διαπραγματεύσεων αλλά αντίθετα 3

εξάγεται το συμπέρασμα ότι υπάρχει ναρκοθέτηση της προοπτικής τους από την τουρκική πλευρά. Η πραγματικότητα αυτή επιβάλλει η ελληνική κυπριακή πλευρά να κινηθεί άμεσα σε τρεις κατευθύνσεις: 1. Με τη συμπλήρωση τεσσάρων σχεδόν μηνών από την έναρξη των απευθείας διαπραγματεύσεων και την αποτίμηση της αρνητικής τουρκικής στάσης να αναληφθεί εκστρατεία ενημέρωσης της Διεθνούς και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για τις τουρκικές μεθοδεύσεις. Κατάδειξη της αδιαλλαξίας της τουρκικής πλευράς, ώστε να γίνει σαφές ότι είναι αυτή που δεν επιτρέπει την επίτευξη προόδου. Προειδοποίηση ότι αν δεν υπάρξουν αποτελεσματικές παρεμβάσεις και πιέσεις προς την Τουρκία, η διαδικασία των συνομιλιών θα οδηγήσει σε αποτυχία με αποκλειστική ευθύνη της τουρκικής πλευράς. Σε αυτή την ενημερωτική προσπάθεια το Κ.Σ. ΕΔΕΚ και εγώ προσωπικά είμαστε έτοιμοι να συνεισφέρουμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό. 2. Σαφές μήνυμα προς τους Ευρωπαίους εταίρους μας ότι δεν θα είναι δυνατό να συναινέσουμε σε περαιτέρω εξέλιξη του ενταξιακού διαλόγου Τουρκίας Ε.Ε. αν η Τουρκία αρνείται να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας που περιλαμβάνουν και την υποχρέωση να συνεργαστεί για λύση στη βάση των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών και των αρχών επί των οποίων εδράζεται η Ε.Ε. 3. Διαμόρφωση μέσω συλλογικής διαβούλευσης στο Εθνικό Συμβούλιο εναλλακτικής στρατηγικής στην περίπτωση αδιεξόδου. Θέλουμε να υπογραμμίσουμε με έμφαση ότι στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης μονομερείς παραχωρήσεις ή υποχωρήσεις είναι εξαιρετικά επικίνδυνες όχι μόνο γιατί θα θεωρηθούν ως «κεκτημένο» από τουρκικής πλευράς αλλά και γιατί δίνουν το μήνυμα της απόκλισης από τις θεμελιώδεις αρχές λύσης. Θέματα όπως ο εποικισμός που συνιστά έγκλημα πολέμου με βάση τη Σύμβαση της Γενεύης, της εκ περιτροπής Προεδρίας και του λεγόμενου Συνεταιρισμού Ελληνοκυπριακού και Τουρκοκυπριακού συνιστώντων κρατιδίων θα πρέπει να επανατοποθετηθούν με διορθωτικές κινήσεις για να μην αποτελέσουν όπως ήδη αποτελούν αντικείμενο κατάλληλης και δόλιας αξιοποίησης από τουρκικής πλευράς. Η στάση μας στο Κυπριακό και τις προσπάθειες για λύση είναι στάση συνέπειας, συνέχειας και ευθύνης. Το Κ.Σ. ΕΔΕΚ θα παραμείνει 4

απόλυτα προσηλωμένο σε ρόλο εγγυητή ότι δεν θα εγκαταλειφθούν θέσεις στις οποίες ο λαός μας έχει συμφωνήσει. Για να συνεχίσει να αγωνίζεται για τη λύση που μας αξίζει. Μιλώντας για το εθνικό μας θέμα θα ήθελα να επανατονίσω με έμφαση την ανάγκη διατήρησης και συνεχούς αναβάθμισης των αμυντικών ικανοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στα πλαίσια μιας επιβαλλόμενης στρατηγικής αποτροπής. Σε αυτό το πλαίσιο η προσήλωση στο Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Κύπρου Ελλάδας, η ενίσχυση της Εθνικής Φρουράς με τους αναγκαίους εξοπλισμούς και οι κοινές ασκήσεις των Ελληνικών και των Κυπριακών Ενόπλων Δυνάμεων είναι βασικές προϋποθέσεις μιας άμυνας που να αποτελεί βασική παράμετρο της εθνικής μας στρατηγικής. Με κάθε ειλικρίνεια οφείλω να εκφράσω από αυτό το βήμα την ανησυχία μου για επίσημες δηλώσεις που υπήρξαν ως προς την ύπαρξη και λειτουργία του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου και δεύτερον για το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια ανεστάλησαν οι κοινές ασκήσεις Ελλάδας Κύπρου και παρατηρείται ταυτόχρονα στασιμότητα σε αναγκαία εξοπλιστικά προγράμματα. Ανησυχία πρέπει να εκφράσω και για την σκοπούμενη αναδιοργάνωση της Εθνικής Φρουράς χωρίς μάλιστα να ακουστούν έστω οι απόψεις των πολιτικών δυνάμεων και της Βουλής των Αντιπροσώπων. Θέλω να επαναλάβω αυτό που διαχρονικά ως Κ.Σ. ΕΔΕΚ διακηρύσσουμε. Η άμυνα πρέπει να αποτελεί πεδίο εθνικής ενότητας και ευρύτατων συναινέσεων. Αντίθετη πρακτική υπονομεύει το αναγκαίο κλίμα εθνικής ομοψυχίας που είναι προϋπόθεση μιας ισχυρής και αποτελεσματικής αμυντικής πολιτικής. Μιλώντας για τα θέματα άμυνας, θεωρώ κατάλληλη στιγμή να απευθύνω για μια ακόμα φορά έκκληση προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να προχωρήσει η Κύπρος σε υποβολή αίτησης για ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στο «Συνεταιρισμό για την Ειρήνη». Μετά και τις εξελίξεις και αποφάσεις στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο η Κύπρος βρίσκεται σε μια μοναχική θέση μακριά και έξω από το Ευρωπαϊκό Συλλογικό Σύστημα Ασφάλειας, ενώ ο ρόλος της Τουρκίας αναβαθμίζεται. Είναι «ηλίου φαεινότερον» ότι η Κύπρος υφίσταται εθνική ζημιά όσο παραμένει τραγικά απομονωμένη από τους 26 Ευρωπαίους Εταίρους μας στα θέματα ασφάλειας, όσο εξακολουθεί η άρνηση μας να υποβάλουμε αίτηση ένταξης στο «Συνεταιρισμό για την Ειρήνη». 5

Η Διεθνής Κατάσταση Η Παγκόσμια Οικονομική Κρίση Η φετινή συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού συμπίπτει με την χρηματοπιστωτική κρίση που εκδηλώθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες και ξαπλώθηκε δίκην χιονοστιβάδας στην Ευρώπη αλλά και σε ολόκληρο τον πλανήτη. Κατά την περσινή συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού είχαμε προβλέψει αυτή την κρίση. Τονίζαμε: «Στον οικονομικό τομέα η παγκοσμιοποίηση των αγορών και των οικονομιών συνεχίζεται με φρενιτιώδη ταχύτητα με παράλληλη ανάπτυξη των τεχνολογιών και των επικοινωνιών. Αποτέλεσμα η συνεχώς διευρυνόμενη άνιση κατανομή πλούτου και τεχνολογίας. Οι πολλοί καλούνται να επωμισθούν το απαράδεκτο κόστος της διεύρυνσης του χάσματος μεταξύ πλούσιων και φτωχών ανθρώπων στις χώρες του Βορρά όσο και του Νότου. Είναι εκπληκτικό της ανισότητας στην κατανομή του πλούτου το γεγονός ότι το πλουσιότερο 1% των ενηλίκων παγκοσμίως έχουν στην κατοχή τους περισσότερο από το 40%του παγκόσμιου πλούτου, όλοι κάτοικοι ΗΠΑ και Ευρώπης. Αυτή η απαράδεκτη κατάσταση τροφοδοτεί τις περιφερειακές κρίσεις αλλά και το αποκρουστικό φαινόμενο της τρομοκρατίας. Είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη ενός επανακαθορισμού των σκοπών της παγκοσμιοποίησης έτσι που ο πλούτος και οι ευκαιρίες να διαχέονται σε όλους, να αναδομηθούν οι διεθνείς αγορές για να λειτουργούν προς όφελος όλων, αλλά και για να εγκαθιδρυθεί ένα αποτελεσματικό σύστημα παγκόσμιας διακυβέρνησης που να στηρίζεται σε μια ισορροπημένη και δίκαιη αρχιτεκτονική των διεθνών σχέσεων με την ταυτόχρονη αναμόρφωση του ΟΗΕ. Απαίτηση των προοδευτικών δυνάμεων, των Σοσιαλιστικών και Εργατικών Κομμάτων σε ολόκληρο τον κόσμο είναι να προωθηθούν πολιτικές για μια παγκοσμιοποίηση που να μετατρέπεται από απειλή σε ευκαιρία, που θα δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, που θα διασφαλίζει τη βιωσιμότητα των Ασφαλιστικών Ταμείων, θα προστατεύει την ειρήνη, θα διαχειρίζεται αποτελεσματικά τα ασυγκράτητα ρεύματα της μετανάστευσης και θα προστατεύει το περιβάλλον. Ο μόνος δρόμος για μια καινούργια προοδευτική πορεία είναι η απόρριψη των συνταγών της νεοφιλελεύθερης και νεοσυντηρητικής πολιτικής, της ανάλγητης ασύδοτης και άπληστης οικονομίας της αγοράς. Αυτές οι συνταγές οδηγούν σε περισσότερη φτώχεια, σε κοινωνικούς αποκλεισμούς και σε κατασπατάληση του περιβάλλοντος». Κύριε Πρόεδρε, 6

Είναι προφανές από τα όσα ανέφερα πιο πάνω, ότι για τους Σοσιαλιστές, τους Σοσιαλδημοκράτες, τη Σοσιαλιστική Διεθνή, το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα, η παγκόσμια οικονομική κρίση δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Η κρίση ήταν προβλεπτή. Προειδοποιήσαμε για τους κινδύνους από μια απάνθρωπη παγκοσμιοποίηση. Προειδοποιήσαμε για τα δεινά που θα επέφεραν οι συνταγές των θεωρητικών του «τέλους της ιστορίας». Από την ανεξέλεγκτη συγκέντρωση πλούτου στα χέρια των λίγων οι οποίοι δεν λογοδοτούν σε κανένα. Από τον έλεγχο των αγορών από τα παγκόσμια ολιγοπώλια. Από την απουσία εποπτείας, ελέγχου, διαφάνειας και λογοδοσίας. Από τη συγκέντρωση εξουσίας στα Μέσα ενημέρωσης που περιορίζει τις δυνατότητες διερεύνησης, διαιωνίζει μύθους, παραπληροφορεί τους πολίτες και περιορίζει την ελευθερία έκφρασης. Από την «αιχμαλωσία» των δημοκρατικών θεσμών, Κυβερνήσεων, Κομμάτων, Πολιτισμού, Παιδείας από μεγάλες επιχειρήσεις και παντοδύναμα Μ.Μ.Ε. Υποδείξαμε ότι σε αυτό το νέο περιβάλλον της παγκοσμιοποίησης, η ανεξέλεγκτη κίνηση των κεφαλαίων από τη μια στιγμή στην άλλη και από τη μια μεριά του πλανήτη στην άλλη, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, βάζει σε κρίση οικονομίες ολόκληρων κρατών. Συσσωρεύει κέρδη στις μητροπόλεις του καπιταλισμού στερώντας τα αδύνατα στρώματα των κοινωνιών αλλά και τις υπό ανάπτυξη χώρες από κρίσιμους πόρους. Πόρους που χρειάζονται για την κοινωνική συνοχή, για την αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Ο «καπιταλισμός καζίνο» ο οποίος πάσχισε να αντικαταστήσει και σε μερικές περιπτώσεις, πραγματικά το πέτυχε, τη μικτή οικονομία της αγοράς, οδήγησε στην κοινωνική αποσύνθεση, την κοινωνική στέρηση, την περιθωριοποίηση και τη συντριβή. Ο αχαλίνωτος καπιταλισμός της αγοράς αποδεικνύεται οικονομικά πολυδάπανος και κοινωνικά καταστροφικός. Ποια μπορεί να είναι η απάντηση σε αυτές τις προκλήσεις; Ποια είναι η εναλλακτική λύση για τις κοινωνίες μας; Η πρώτη απάντηση μας είναι ότι απέναντι σε όλα αυτά τα φαινόμενα μιας απάνθρωπης παγκοσμιοποίησης, εμείς αντιπαραβάλλουμε τον εξανθρωπισμό της. Προτάσσουμε την αλληλεγγύη, την ανακατανομή του πλούτου, τη δημοκρατία, την κρατική εποπτεία και ρύθμιση των αγορών, την υποταγή της οικονομίας της αγοράς στις ανάγκες της κοινωνίας και των ανθρώπων, την προστασία των ανθρωπίνων 7

δικαιωμάτων, τη δύναμη της γνώσης, το διάλογο, τον πολιτισμό, την αντιμετώπιση των αιτίων της βίας και της τρομοκρατίας, τη βιώσιμη ανάπτυξη απέναντι στην ανατροπή της οικολογικής ισορροπίας. Το δημοκρατικό έλεγχο απέναντι στην παντοδυναμία των Μ.Μ.Ε. και την κοινωνική λογοδοσία απέναντι στα φαινόμενα διαφθοράς και αδιαφάνειας. Κάθε μέρα όλο και περισσότεροι Ευρωπαίοι ανησυχούν για τις αποταμιεύσεις τους, τις συντάξεις τους και την ασφάλιση τους. Η χρηματοπιστωτική κρίση οδηγεί σε ύφεση εθνικές οικονομίες και βρίσκεται στο μεταίχμιο μετεξέλιξης της σε οικονομική κρίση. Είναι πια φανερό ότι η μη λήψη κρατικών μέτρων για την αποκατάσταση των ζημιών από τον αχαλίνωτο καπιταλισμό και την οικονομία του καζίνο, θα ήταν στάση ανεύθυνη και καταστροφική. Έχουμε ένα οικονομικό σύστημα που χρειάζεται αναθεώρηση. Πρέπει η πραγματική οικονομία να συγκρουστεί με την οικονομία του άκρατου κέρδους. Είναι ανάγκη να επιστρέψει η ηθική και η ανθρωπιά στον κόσμο της οικονομίας. Η χρηματοοικονομική κρίση και ο ρόλος του Κράτους. Η χρηματοοικονομική κρίση έφερε ξανά στο προσκήνιο το ερώτημα κατά πόσο μια οικονομία που στηρίζεται στην ελεύθερη λειτουργία της αγοράς μπορεί να είναι αξιόπιστη και, στο βαθμό που αυτό δεν ισχύει, ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος του κράτους. Κατά τη γνώμη μας είναι λάθος η δογματική αντιμετώπιση του κράτους και της αγοράς σαν δύο υποκατάστατων μηχανισμών. Για τους σοσιαλιστές δεν υπάρχει το ψευδοδίλλημα του κράτους ή της αγοράς. - Η σοσιαλιστική δημοκρατική θεώρηση δεν μπορεί να δεχθεί τον πλήρη κρατικό έλεγχο της αγοράς γιατί εκτός του ότι δημιουργεί κρατικά προνόμια, αφαιρεί από τον πολίτη το δικαίωμα να κάμνει ελεύθερα τις οικονομικές επιλογές του τόσο στην αγορά εργασίας όσο και στην αγορά προϊόντων και υπηρεσιών. - Ούτε μπορεί να δεχθεί την ανεξέλεγκτη λειτουργία της ελεύθερης αγοράς γιατί αυτή έχει ως μόνο κίνητρο τη μεγιστοποίηση του κέρδους και από μόνη της δημιουργεί ιδιωτικά προνόμια και κοινωνικές αδικίες που δεν συμβιβάζονται με την αρχή της ισότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης. Ως εκ τούτου το ερώτημα κράτος ή αγορά είναι εν πολλοίς αποπροσανατολιστικό. Αν το κράτος είναι το κράτος της διαμεσολάβησης, της διαπλοκής, της διαφθοράς, της σπατάλης, του 8

συγκεντρωτισμού, της αλαζονείας και της μονοπώλησης της εξουσίας, αυτό το κράτος το απορρίπτουμε. Αν η αγορά είναι αγορά των καρτέλ, των μονοπωλίων, του καπιταλισμού καζίνο, της ασυδοσίας, της αισχροκέρδειας, της ακρίβειας και της κακής ποιότητας προϊόντων και υπηρεσιών, αυτή την αγορά, επίσης την απορρίπτουμε. Γι αυτό εμείς επιλέγουμε ένα κράτος με αξιοπιστία και μια αγορά με διασφαλισμένους όρους ανταγωνισμού και μηχανισμούς προστασίας του κοινωνικού συνόλου και του περιβάλλοντος. Για μας είναι συντηρητικές οι απόψεις που αφορίζουν το κράτος όπως και οι απόψεις που αφορίζουν και απορρίπτουν την αγορά. Για μας προοδευτική- σοσιαλιστική πολιτική είναι η σύνθεση κράτους και αγοράς προς όφελος της κοινωνίας, μακριά από δόγματα και αναχρονιστικές δαιμονοποιήσεις. Τη σημερινή διεθνή κρίση πυροδότησε η κατάρρευση της χρηματοπιστωτικής αγοράς και κατά τη γνώμη μου αυτό συνδέεται με το γεγονός ότι έχουμε ένα παγκοσμιοποιημένο χρηματοοικονομικό σύστημα χωρίς μια παγκόσμια αρχή που να το ρυθμίζει και επιβλέπει. Υπάρχουν οι παγκόσμιοι οργανισμοί όπως η Διεθνής Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αλλά αυτοί οι οργανισμοί δεν έχουν εξουσίες ανάλογες της Κεντρικής Τράπεζας σε μια εθνική οικονομία. Η έλλειψη ρύθμισης σε διεθνές επίπεδο επιτρέπει σε μεσάζοντες να εκμεταλλεύονται τις αδυναμίες του παγκοσμιοποιημένου χρηματοοικονομικού συστήματος να αξιολογεί σωστά το ρίσκο του δανεισμού με αποτέλεσμα να μεγιστοποιούν τα κέρδη τους αδιαφορώντας για τις συνέπειες που έχουν οι ενέργειες τους στις εθνικές οικονομίες. Τα ανώτερα στελέχη των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, και όταν ακόμα καταλαβαίνουν ότι κάτι δεν γίνεται σωστά και μακροχρόνια θα βλάψει τα ίδια τα ιδρύματα τους, σιωπούν με αντάλλαγμα τους μυθικούς μισθούς και προμήθειες που τους προσφέρονται. Επομένως, το πρόβλημα της αναποτελεσματικής λειτουργίας της χρηματοπιστωτικής αγοράς είναι διεθνές και μπορεί να λυθεί μόνο με διεθνή μέτρα. Τα μέτρα που παίρνουν τώρα διάφορες χώρες δεν καταπολεμούν την αιτία του προβλήματος, αλλά προσπαθούν να μετριάσουν τις συνέπειες του, δηλαδή να περισώσουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τα εθνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και να μετριάσουν τις επιπτώσεις στην οικονομία τους. Το μεγάλο στοίχημα σε αυτή την προσπάθεια για να λυθεί το πρόβλημα είναι οι μεγάλες δυτικές οικονομίες, ιδιαίτερα οι ΗΠΑ, να σταματήσουν να εκμεταλλεύονται την προνομιακή θέση που έχουν στο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα για να συγκαλύπτουν τα σοβαρά 9

διαρθρωτικά προβλήματα των οικονομιών τους. Αυτό οδηγεί σε μη αποτελεσματική κατανομή των επενδύσεων διεθνώς. Η σημερινή κρίση δεν προέκυψε τόσο λόγω υπερδανεισμού όσο γιατί δεν υπάρχουν οι σωστοί θεσμοί έτσι που ο δανεισμός να καταλήγει εκεί που οι επενδύσεις έχουν τη μεγάλη δυνατή απόδοση. Το πρόβλημα θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί αν υπήρχε η δυνατότητα παρέμβασης στη διεθνή οικονομία ανάλογης της κρατικής παρέμβασης σε εθνικό επίπεδο, που να αποτρέπει την κατανομή των διεθνών κεφαλαίων σε επισφαλείς και μη παραγωγικές επενδύσεις. Τότε δεν θα υπήρχε η μεγάλη αστάθεια που χαρακτηρίζει σήμερα το διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα Δυστυχώς, όμως, οι ΗΠΑ που έχουν κομβικό ρόλο σε αυτό το σύστημα, ακολουθούν τη νεοφιλελεύθερη πρακτική. Μέχρι σήμερα απλώς αρκούνται στο να δίνουν δεκανίκια σε χρεοκοπημένες επιχειρήσεις, παρόλο ότι και μέσα τις ίδιες τις ΗΠΑ συνεχώς αυξάνονται οι φωνές αυτών που υποστηρίζουν ότι χρειάζεται άμεση κρατική παρέμβαση και εναποθέτουν ελπίδες στο νέο πρόεδρο για μια άλλη οικονομική πολιτική. Πώς μπορεί να προστατευθεί η δική μας οικονομία. Πολλά έχουν λεχθεί και γραφτεί για μέτρα που πρέπει να ληφθούν για να προστατευθεί η δική μας οικονομία από τις επιπτώσεις της διεθνούς οικονομικής κρίσης. Η μεγάλη προτεραιότητα είναι να ενισχυθεί η εποπτεία της αγοράς κεφαλαίου στην Κύπρο. Οι υφιστάμενες ρυθμίσεις δεν είναι ικανοποιητικές γιατί η εποπτεία της Κεντρικής Τράπεζας δεν καλύπτει όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και η αγορά κεφαλαίου δεν περιλαμβάνει μόνο τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Περιλαμβάνει τις επενδύσεις σε μετοχές και ομόλογα δημοσίων εταιρειών και κυρίως τα ταμεία συντάξεων και προνοίας και τα διάφορα ασφαλιστικά και επενδυτικά σχέδια. Δεν είναι αρκετό ο κάθε τομέας που συνθέτει την αγορά κεφαλαίου να έχει τη δική του εποπτική αρχή γιατί αυτό δεν αποκλείει φαινόμενα κατάχρησης. Για να αποφευχθούν τέτοια φαινόμενα χρειάζεται να δημιουργηθεί ένας κεντρικός κρατικός φορέας που να ρυθμίζει και να εποπτεύει όλες τις επιμέρους αγορές κεφαλαίου. Τα κυπριακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τουλάχιστον όπως τα ίδια δηλώνουν, δεν είναι άμεσα εκτεθειμένα σε επισφαλείς διεθνείς επενδύσεις. Όμως και αν ακόμα αποδειχθεί ότι αυτό είναι σωστό, δεν πρέπει τόσο σοβαρά θέματα να αφήνονται στην τύχη ή στην εντιμότητα και ικανότητα των εκάστοτε διοικούντων τα ιδρύματα αυτά. Εξ άλλου δεν είναι μόνο το ότι οι ιδιωτικές καταθέσεις, τα δάνεια και οι μετοχές είναι εκτεθειμένες στις αδυναμίες του χρηματοπιστωτικού συστήματος λόγω ανεπαρκούς εποπτείας. Χωρίς 10

τέτοια εποπτεία που να ρυθμίζει την αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς κεφαλαίου κινδυνεύουν ακόμα και οι καταθέσεις του απλού πολίτη, ασφαλιστικά σχέδια και ταμεία συντάξεων και προνοίας. Έχουμε ίσως αποφύγει τις άμεσες συνέπειες της διεθνούς χρηματοοικονομικής κρίσης, με την έννοια ότι δεν φαίνεται, επί του παρόντος τουλάχιστον, ότι η κυβέρνηση μας θα χρειαστεί να παρέμβει για να διασώσει δικές μας τράπεζες και ταμεία από τη χρεοκοπία. Όμως, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ούτε αν τα χειρότερα της διεθνούς κρίσης είναι ακόμα μπροστά μας, ούτε πόσο καιρό θα διαρκέσει αυτή η κρίση. Η Κυπριακή οικονομία είναι από τις πιο ανοικτές στον κόσμο και, συνεπώς, εξαρτώμενη σε μεγάλο βαθμό από συναλλαγές με ξένους. Δεν είναι μόνο οι τομείς των κατασκευών και τουρισμού που είναι εκτεθειμένοι αλλά και ένα μεγάλο μέρος του τομέα των υπηρεσιών, με απλά λόγια πέρα από το 50% της οικονομίας. Αυτό που χρειάζεται είναι η άμεση κρατική παρέμβαση στην οικονομία με έργα υποδομής: στην συγκοινωνία, στις επικοινωνίες, στην εκπαίδευση, την κοινωνική ενσωμάτωση. Έργα για βελτίωση της ποιότητας και ανταγωνιστικότητας της χώρας μας, ώστε να είναι έτοιμη να αξιοποιήσει τις μεγάλες δυνατότητες και ευκαιρίες που θα προκύψουν όταν η διεθνής οικονομία ανακάμψει από την παρούσα κρίση. Όμως, τα έργα από μόνα τους δεν είναι αρκετά. Χωρίς κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, χωρίς αξιοκρατικό και κοινωνικά δίκαιο κράτος, χωρίς παρεμβατική κυβέρνηση και χωρίς πολιτικές εξουσίες που να θέτουν το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου πάνω από το συμφέρον επιμέρους ομάδων δεν μπορεί να αξιοποιηθούν σωστά οι κρατικές δαπάνες. Παρ όλο ότι τα μέτρα που έχει εξαγγείλει η Κυβέρνηση κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση εν τούτοις το Κ.Σ. ΕΔΕΚ θεωρεί ότι επιβάλλεται να υπάρχει συνεχής επαγρύπνηση για τόνωση και θωράκιση της οικονομίας. Θεωρούμε ότι πέραν των εξαγγελθέντων θα πρέπει να προχωρήσει και η υλοποίηση των πιο κάτω μέτρων: 1. Διεύρυνση των μέτρων τόνωσης του τουρισμού με περισσότερο γενναιόδωρες διευκολύνσεις ατέλειες και φορολογικά κίνητρα. 2. Ενίσχυση των υπηρεσιών του Κτηματολογίου για ταχεία έκδοση των τίτλων ιδιοκτησίας. 3. Ρύθμιση των πολεοδομικών παραβάσεων. 4. Παραχώρηση διευκολύνσεων στον τομέα των κατασκευών. Ήδη στον τομέα των κατασκευών έχουν αρχίσει εκατοντάδες απολύσεις που θα ενταθούν μετά τις γιορτές. Είναι 11

κατεπείγουσα η ανάγκη λήψης ουσιατικών μέτρων στήριξης του τομέα. 5. Απαλλαγή των τελών μεταβιβάσεως για συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες όπως οι κάτοικοι ορεινών και ημιορεινών περιοχών, οι εγκαθιστάμενοι από την πόλη στην ύπαιθρο και οι ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. 6. Επανεξέταση της τιμολογιακής πολιτικής των Ημικρατικών Οργανισμών στη βάση κοινωνικών και αναπτυξιακών κριτηρίων. Κατάσταση της Κυπριακής Οικονομίας. Τονίζαμε κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού των προηγούμενων χρόνων ότι επιτεύχθηκε ένας μεγάλος στόχος. Η τιθάσευση και εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών υπήρξε μια σημαντική επιτυχία η οποία με τη σειρά της οδήγησε στην υλοποίηση ενός μεγάλου στόχου. Της ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΟΝΕ από την 1.2.2008 και η υιοθέτησης του Ευρώ ως του εθνικού μας νομίσματος. Η έγκαιρη ένταξη στη ζώνη του Ευρώ αποδείχθηκε κυριολεκτικά σωτήρια αφού θωράκισε την οικονομία μας απέναντι στους φοβερούς κινδύνους που θα αντιμετώπιζε με την έλευση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Το Κ.Σ. ΕΔΕΚ αισθάνεται δικαιωμένο γιατί στήριξε αποφασιστικά την ένταξη στη ζώνη του Ευρώ. Η εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών επέτρεψε τη διατήρηση τους σε υγιή κατάσταση παρά τις δυσμενείς συνθήκες με τις αυξήσεις των τιμών του πετρελαίου και των τροφίμων. - Ο ρυθμός ανάπτυξης για το 2008 παρουσιάζεται ικανοποιητικός στα επίπεδα των 3,7% - 3,8%. - Το δημοσιονομικό ισοζύγιο προβλέπεται να είναι πλεονασματικό στο επίπεδο του 1% του ΑΕΠ. - Το δημόσιο χρέος συνεχίζει τη δραστική καθοδική του πορεία φτάνοντας στο 49% του ΑΕΠ. - Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ εξακολουθεί να διατηρείται σε ανοδική τάση. Αντίθετα ως αποτέλεσμα των δυσμενών εξωγενών παραγόντων και του υπέρμετρου δανεισμού ιδιωτών και επιχειρήσεων παρατηρείται ανησυχητική άνοδος του πληθωρισμού στο 4,4% και έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Κοινωνική Δικαιοσύνη. Εκτιμούμε ως θετικά τα κοινωνικά μέτρα που εξαγγέλθηκαν το 2008, όπως το πασχαλινό επίδομα προς τους συνταξιούχους, τις αυξήσεις στα δημόσια βοηθήματα και στις συντάξεις των παθόντων, στα επιδόματα των εγκλωβισμένων και τα μέτρα στεγαστικής πολιτικής. 12

Ωστόσο πολλά απομένουν να γίνουν για μια κοινωνία συνοχής και αλληλεγγύης. Τονίζουμε ιδιαίτερα την ανάγκη αύξησης των χαμηλών συντάξεων. Είναι θέμα ποιότητας της κοινωνίας μας, είναι ζήτημα αλληλεγγύης των γενεών. Η οικονομική πολιτική δεν μπορεί να διαχωριστεί από την πολιτική κοινωνικής δικαιοσύνης. Για μας δεν έχει νόημα αν θα προστεθούν ένα ή δέκα ή εκατόν εκατομμύρια στο ΑΕΠ της Κύπρου αν το ποσό αυτό θα καταλήξει στις τσέπες μιας μικρής οικονομικής ολιγαρχίας. Κάθε μέτρο κοινωνικής πολιτικής θα πρέπει να κρίνεται ως προς την αποτελεσματικότητα του και ως προς τη συνεισφορά του σε μια πιο δίκαιη κατανομή του εισοδήματος. Καθολικές χορηγίες οι οποίες λαμβάνονται από πλούσιους και φτωχούς είναι σπατάλες δημοσίου χρήματος. Δικαιολογούνται μόνο ως προς βασικές υπηρεσίες. Χρειάζεται στοχευμένη κοινωνική πολιτική ως προς τα υφιστάμενα προβλήματα. Για εκείνους που πραγματικά έχουν ανάγκη. Αυτή είναι η σύγχρονη προοδευτική αντίληψη για την κοινωνική δικαιοσύνη. Η Δημόσια Υπηρεσία. Για μια ακόμα χρονιά θα επαναλάβω την ανάγκη μεταρρυθμίσεων στο δημόσιο τομέα. Η ετήσια έκθεση της Γενικής Ελεγκτού της Δημοκρατίας παρουσιάζει μια ζοφερή και συνεχώς επιδεινούμενη εικόνα παρατυπιών, κατασπατάλησης δημοσίου χρήματος ακόμα και σκανδάλων. Έχουμε εισηγηθεί και επαναλαμβάνουμε τη θέση μας ότι τα πρώτα βήματα προς την κατεύθυνση της αύξησης της παραγωγικότητας της δημόσιας υπηρεσίας είναι η (α) αλλαγή του τρόπου αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων ώστε η βαθμολογία τους να αντανακλά σε μετρήσιμα κριτήρια παραγωγικότητας (β) η σύνδεση της αμοιβής με την παραγωγικότητα και όχι την αρχαιότητα και τα τυπικά προσόντα, (γ) η κοστολόγηση των προϊόντων και υπηρεσιών που παράγει το κάθε κυβερνητικό τμήμα. Η αύξηση της παραγωγικότητας της δημόσιας υπηρεσίας μπορεί να γίνει πιο εύκολα αν το κάθε κυβερνητικό τμήμα λειτουργεί στη βάση στρατηγικού προγράμματος με σαφώς καθορισμένους στόχους, με συγκεκριμένες προτάσεις για την υλοποίηση τους και με αυστηρά τηρούμενα χρονοδιαγράμματα και παραδοτέα. Η κοστολόγηση των προϊόντων και υπηρεσιών που παράγει το κάθε κυβερνητικό τμήμα, για παράδειγμα πόσο κοστίζει ένας απόφοιτος ενός κρατικού εκπαιδευτικού ιδρύματος, η θεραπεία μιας συγκεκριμένης ασθένειας στα κρατικά νοσηλευτήρια, η έκδοση κρατικών εγγράφων ή τίτλων κλπ, εξυπηρετεί το στόχο αύξησης της παραγωγικότητας με δύο τρόπους: Πρώτον, όλοι τίθενται προ των οικονομικών συνεπειών του τρόπου με τον οποίον εργάζονται και 13

δεύτερον, γίνονται δυνατές συγκρίσεις του κόστους από χρόνο σε χρόνο, καθώς και συγκρίσεις του κόστους με αντίστοιχα κρατικά προϊόντα και υπηρεσίες άλλων χωρών, Η επίγνωση του πόσο κοστίζει ένα κρατικό προϊόν και πώς συγκρίνεται διαχρονικά και με άλλες χώρες από μόνα τους δημιουργούν τις προϋποθέσεις για αύξηση της παραγωγικότητας της δημόσιας υπηρεσίας. Παιδεία. Ο τομέας της Παιδείας παρουσιάζει μακροχρόνια προβλήματα και είναι αδιαμφισβήτητη η ανάγκη μεταρρύθμισης και εκσυγχρονισμού. Άλλωστε οι μεταρρυθμίσεις, οι αλλαγές είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα της νέας εποχή. Σε ένα κόσμο που συνεχώς αλλάζει, όπου υπάρχει η διαδοχή των γενεών και οι ανάγκες των κοινωνιών μεταβάλλονται, η παιδεία πρέπει να αποτελεί τον κινητήριο μοχλό και την ατμομηχανή των μεγάλων μεταρρυθμίσεων. Να είναι ακόμα ο ευαίσθητος δέκτης αλλά και ο αποτελεσματικός πομπός των τάσεων και των πολιτιστικών και ιδεολογικών ρευμάτων της εποχής μας. Ιδιαίτερα στη σημερινή φάση της ανθρωπότητας με κυρίαρχες τις κοινωνίες της γνώσης, της πληροφορίας, της καινοτομίας, η παιδεία πρέπει να βοηθά τους ανθρώπους να δημιουργήσουν και να βρουν το δρόμο τους σε ένα κόσμο πολυσύνθετο, πολύπλοκο και απαιτητικό. Με τελικό διττό στόχο πρώτο να χρησιμοποιούν και να αξιοποιούν σωστά την τεχνολογία, την πληροφορική και τα παραγωγικά μέσα σε αρμονική συμβίωση με τη φύση και δεύτερο να αντιστέκονται την πλημμυρίδα των πληροφοριών και των πολιτιστικών προτύπων παίρνοντας τα ουσιώδη, τα απαραίτητα και τα χρήσιμα. Το Κ.Σ. ΕΔΕΚ θα υποστηρίζει την ανάδειξη του τομέα της παιδείας ως κορυφαίου παράγοντα ποιοτικής αναβάθμισης της κοινωνίας μας. Με δεδομένο ότι στην Κύπρο βρισκόμαστε σε ένα οριακό σημείο ως προς τις εκπαιδευτικές κατευθύνσεις που θα καθορίσουν το μέλλον της παιδείας μας με δεδομένες τις νέες προκλήσεις μέσα στο αντιπαρατιθέμενο κλίμα που δημιουργεί η παγκοσμιοποίηση από τη μια και η αντίσταση του έθνους κράτους από την άλλη. Τα σημερινά δεδομένα συνηγορούν υπέρ μιας εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης που να στηρίζεται στους άξονες των προτάσεων της Επιτροπής Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης, όμως να είναι οικονομικά ουδέτερη, δηλαδή όπου προκύπτει ανάγκη για αύξηση των δαπανών για την εφαρμογή τους να υπάρχει ταυτόχρονα πρόταση για αντίστοιχη εξοικονόμηση πόρων σε άλλους τομείς της παιδείας. Η εισήγηση που ήδη κατατέθηκε από την Επιτροπή για περιορισμό της σπατάλης με τη μορφή απώλειας πολλών διδακτικών ωρών σε άλλα τυπικά καθήκοντα των εκπαιδευτικών είναι ένα παράδειγμα μιας τέτοιας προσέγγισης. 14

Πιστεύουμε πως αυτό που χρειάζεται άμεσα η παιδεία στην Κύπρο είναι η ανακατανομή και όχι η αύξηση των υπαρχόντων κονδυλιών και πόρων. Η κατανομή των δημοσίων δαπανών για την παιδεία στην Κύπρο είναι ετεροβαρής από λειτουργικής άποψης, κυρίως σε βάρος των κεφαλαιουχικών δαπανών (μηχανογραφικού, εργαστηριακού και άλλου εξοπλισμού, αναβάθμιση της ποιότητας των χώρων διδασκαλίας κλπ) αλλά και των δαπανών για την αναβάθμιση της ποιότητας του προσωπικού (επιμορφωτικά μαθήματα, υποτροφίες και άδειες για μετεκπαίδευση κλπ). Η Ελληνική ανθρωποκεντρική παιδεία ξεχώριζε πάντα γιατί έβρισκε τον ένα, τον αναντικατάστατο ρόλο που δίνει νόημα και περιεχόμενο στη ζωή: τον αγώνα για ελευθερία, για πρόοδο της κοινωνίας, για την προκοπή του λαού. Μέσα στις σημερινές κατοχικές συνθήκες, μεγάλη προτεραιότητα πρέπει να είναι η εμφύσηση αγωνιστικού πνεύματος και η καλλιέργεια της αγάπης για την κατεχόμενη γη μας. Είναι γι αυτό που εκφράσαμε και εκφράζουμε αντίθεση στις όποιες σκέψεις για την επανασυγγραφή της Ιστορίας στη λογική σκοπιμοτήτων άσχετων με την αλήθεια. Το Κ.Σ. ΕΔΕΚ πιστό στη ρήση του Διονυσίου Σολωμού ότι «το εθνικά ορθό είναι το αληθές», θα αντιταχθεί σε οποιαδήποτε προσπάθεια αλλαγών που δεν θα σέβονται την ιστορία, τον πολιτισμό, τις εθνικές και πολιτιστικές μας ρίζες και παραδόσεις. Θα αντιταχθούμε σε οποιανδήποτε απόπειρα υπαγωγής της παιδείας και της διδακτέας ύλης σε ιδεολογήματα και κοσμοπολίτικους νεωτερισμούς. Υγεία. Δεν νοείται άλλη καθυστέρηση στην εισαγωγή του ΓΕΣΥ. Η εισαγωγή του Γενικού Συστήματος Υγείας είναι ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο τομέας ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Από τη μια θα μπορέσει η κυβέρνηση να βρει τους πρόσθετους πόρους για να προσφέρει στον πολίτη σύγχρονης τεχνολογίας ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ενώ ταυτόχρονα θα είναι ένα εργαλείο συγκράτησης της ανεξέλεγκτης αύξησης του κόστους παροχής αυτής της περίθαλψης. Όμως, για να ισχύει αυτό πρέπει το ΓΕΣΥ ταυτόχρονα να λειτουργεί και ως μηχανισμός ελέγχου του συνεχώς αυξανόμενου κόστους της ποιοτικής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Για να γίνει αυτό χρειάζονται μετρήσιμοι, σαφείς και ιεραρχημένοι στόχοι, παρακολούθηση των διαδικασιών που ακολουθούνται για την επίτευξη των στόχων αυτών, αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και, γενικά, όλες οι ασφαλιστικές δικλείδες που θα επιτρέπουν στο ΓΕΣΥ να λειτουργεί αποτελεσματικά. Η αυτονόμηση των Δημόσιων Νοσηλευτηρίων θα πρέπει άμεσα να προχωρήσει. Οι αντοχές του 15

υφιστάμενου συστήματος Ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης έχουν ήδη προ πολλού ξεπεραστεί. Περιβάλλον Στο επίκεντρο του οράματος μας για τη βιώσιμη ανάπτυξη πρέπει να είναι η προστασία και η ανάδειξη του περιβάλλοντος, ως βασικού στοιχείου για την ανάπτυξη της υπαίθρου μας, του τουρισμού μας και μιας νέας ενεργειακής πολιτικής που θα προωθεί τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Συντασσόμαστε στην οικουμενική εκστρατεία για την καταπολέμηση των κλιματικών αλλαγών. Η αλλαγή του κλίματος εξελίσσεται σε ένα παγκόσμιο εφιάλτη. Προκαλεί ξηρασία, λειψυδρία, απερήμωση και πλημμύρες. Η μάχη ενάντια στην αλλαγή κλίματος είναι όχι μόνο μια περιβαλλοντική, αλλά και οικονομική και κοινωνική επιταγή. Αυτό σημαίνει μια νέα στρατηγική που θα στηρίζεται στην «έξυπνη πράσινη ανάπτυξη». Η επιλογή δεν είναι μεταξύ της πάλης κατά των κλιματικών αλλαγών ή της προώθησης της ανάπτυξης, των εργασιών και της κοινωνικής προόδου. Η μάχη ενάντια στην αλλαγή του κλίματος είναι για την προστασία ολόκληρου του οικοσυστήματος και για την ευημερία και τη νέα βιώσιμη ανάπτυξη για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές. Κύριε Πρόεδρε, Το Κ.Σ. ΕΔΕΚ θα υπερψηφίσει τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Με αυτό τον τρόπο στηρίζουμε την Κυβέρνηση στην υλοποίηση των διακηρύξεων και δεσμεύσεων του Προέδρου της Δημοκρατίας έναντι του Κυπριακού λαού. Μαζί με τις παρατηρήσεις, απόψεις και προτάσεις μας οι οποίες αναμένουμε ότι θα ληφθούν υπ όψιν για τη βελτίωση των συνθηκών ανάπτυξης της οικονομίας και την προαγωγή της κοινωνικής συνοχής. Με τη σημερινή ευκαιρία απευθύνομε προς ολόκληρο τον Κυπριακό λαό μήνυμα αγωνιστικής αισιοδοξίας και καθολικής συστράτευσης για την απόρριψη απαράδεκτων λύσεων και για την επίτευξη του μέγιστου στόχου του τερματισμού της κατοχής και απελευθέρωσης της πατρίδας μας. 16