EDITORIAL Dear readers, We present you the Paros Guidebook 2007 that we hope to be a useful tool for you to schedule your visit in Paros or to guide you during your stay on the island. We would like to thank Mrs. Foteini Zafeiropoulou and Mrs. Ypapanti Roussou as well as Mr. Christos Georgousis, Yiannis Evangelou, Nikos Kaklamanakis, Nikos Loukakis, Elias Mamalakis, Christos Doumas and George Pittas, who contributed to the texts of the guide by writing articles in order for you to have a wider knowledge of Paros. We also thank all those who supported in every possible way the edition you hold in your hands. We wish you a pleasant stay in Paros! The Paros Guidebook 2007 team Αγαπητοί αναγνώστες, Σας παρουσιάζουμε το Paros Guidebook 2007 που ελπίζουμε ότι θα αποτελέσει για σας ένα χρήσιμο εργαλείο για να προγραμματίσετε την επίσκεψή σας στην Πάρο ή για να οδηγεί τα βήματά σας κατά τη διάρκεια της παραμονής σας στο νησί. Για την ολοκλήρωση της έκδοσης αυτής πολλές ευχαριστίες οφείλουμε στις κυρίες Φωτεινή Ζαφειροπούλου και Υπαπαντή Ρούσσου, καθώς και στους κυρίους Χρίστο Γεωργούση, Γιάννη Ευαγγέλου, Νίκο Κακλαμανάκη, Νίκο Λουκάκη, Ηλία Μαμαλάκη, Χρίστο Ντούμα και Γιώργο Πίττα που συνέβαλαν με τα κείμενά τους στην αρθρογραφία του οδηγού, προκειμένου να αποκτήσετε μία συνολικότερη γνώση για την Πάρο. Ευχαριστούμε επίσης όσους υποστήριξαν με κάθε τρόπο την έκδοση αυτή που κρατάτε τώρα στα χέρια σας. Σας ευχόμαστε μία ευχάριστη παραμονή στην Πάρο! Η ομάδα του Paros Guidebook 2007
INDEX/ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ About Greece - General information - The Aegean and its islands - by Professor Christos Doumas About Paros Welcome letters - G. Protolati - Paros Sub-prefect, Y. Ragousis - Mayor of Paros, Υ. Evangelou - President of the Hellenic Association of Travel & Tourist Agencies Geography History - A brief history of Paros - by Christos Georgousis - Archilochos of Paros - by Christos Georgousis Archaeology - Paros during antiquity - by Dr. Foteini Zafeiropoulou Folklore - Folkways of Paros Villages Real Estate - Why shouldn t you come to Paros more often? Short story - A true life story - by George Pittas Cultural action - Paros of civilization Alkioni - A hospital for the birds Where to go Beaches Museums Churches - Monasteries Other places of interest Gastronomy - The gastronomy of the Cyclades - by Elias Mamalakis - The Paros diet - by Ypapanti Roussou - How and why we taste wine - by Nikos Loukakis - Recipes Entertainment Shopping Recreation - Paros, the island of the winds - by Nikos Kaklamanakis Events - Conferences & Incentives - Weddings Practical information Maps of Parikia & Naoussa Antiparos - Welcome letter of V. Maneta - President of the Community of Antiparos - About Antiparos Santorini Advertorial Paros Business Directory Page 8 14 18 26 28 32 36 46 54 74 76 82 84 86 97 102 108 110 114 118 124 128 130 132 134 136 138 140 148 152 154 159 167 Ελλάδα - Γενικές πληροφορίες - Το Αιγαίο και τα νησιά του - καθ. Χρίστου Ντούμα Πάρος Χαιρετισμοί - Επάρχου Πάρου Γ. Πρωτολάτη, Δημάρχου Πάρου Γ. Ραγκούση, Προέδρου Συνδέσμου των εν Ελλάδι Τουριστικών & Ταξιδιωτικών Γραφείων Γ. Ευαγγέλου Γεωγραφία Ιστορία - Σύντομη ιστορία της Πάρου - Χρίστου Γεωργούση - Για τον Αρχίλοχο τον Πάριο - Χρίστου Γεωργούση Αρχαιολογία - Η Πάρος στην αρχαιότητα - Δρ. Φωτεινής Ζαφειροπούλου Λαογραφία - Ήθη και έθιμα της Πάρου Οικισμοί Αγορές ακινήτων - Μήπως να ερχόσασταν πιο συχνά στην Πάρο; Διήγημα - Ιστορία μιας σχέσης ζωής - Γιώργου Πίττα Πολιτιστική δραστηριότητα - Η Πάρος του πολιτισμού Αλκυόνη - Ένα ιατρείο για τα πουλιά Αξιοθέατα Παραλίες Μουσεία Εκκλησίες - Μοναστήρια Άλλα αξιοθέατα Γαστρονομία - Η γαστρονομία των Κυκλάδων - Ηλία Μαμαλάκη - Η παριανή διατροφή - Υπαπαντής Ρούσσου - Πώς και γιατί δοκιμάζουμε το κρασί - Νίκου Λουκάκη - Συνταγές Διασκέδαση Αγορές Αναψυχή - Πάρος, το νησί των ανέμων - Νίκου Κακλαμανάκη Εκδηλώσεις - Συνέδρια & Ταξίδια κινήτρων - Γάμοι Πρακτικές πληροφορίες Χάρτες Παροικιάς & Νάουσας Αντίπαρος - Χαιρετισμός Προέδρου Κοινότητας Αντιπάρου Β. Μανέτα - Αντίπαρος Advertorial Σαντορίνης Κατάλογος Επιχειρήσεων Πάρου Σελίδα 8 14 18 26 28 32 36 46 54 74 76 82 84 86 97 102 108 110 114 118 124 128 130 132 134 136 138 140 148 152 154 159 167
ABOUT GREECE/ΕΛΛΑΔΑ General information Greece is situated at the most southeastern part of Europe. Located between the 34th and 42nd parallel N., and between the 19th and 28th meridian E., Greece is a strategic crossroad between the East and the West. The Greek culture, aging thousands of years of history, dates back 4.000 years ago, when the world famous Ancient Greek civilization was flourishing, but it has also been influenced by the Roman Empire, the Byzantine Empire, the Ottoman Empire, and modern times as well. Visitors have the opportunity to enjoy visits to a great number of archaeological sites and monuments of great architecture and distinctive prestige and charm and also make a unique journey through the rare mosaic of historic and cultural memory, which has left an indelible mark all over the country. The climate in Greece is typical of the Mediterranean climate: mild winters, relatively warm and dry summers and generally, extended periods of sunshine throughout most of the Γενικές πληροφορίες Country Code: GR Location: Greece is located in South Eastern Europe and borders with Turkey to its East, Bulgaria, FYROM and Albania to its North. Population (2001 census): 10.964.020 Religion: The Greek population is composed of a 97% of Christian Orthodox. The rest of the population is Muslim, Roman Catholic and Jewish. Greece joined the European Community, now the European Union (EU), in 1981 and became a member of the economic and monetary union at the start of 2001. Currency: Euro Greece is a Presidential Parliamentary Republic More info: www.e-magma.gr H Ελλάδα είναι τοποθετημένη γεωγραφικά στο νοτιοανατολικότερο σημείο της Ευρώπης. Ανάμεσα στον 34ο και 42ο παράλληλο και στον 19ο και 28ο μεσημβρινό, αποτελεί το στρατηγικό σταυροδρόμι μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Ο ελληνικός πολιτισμός έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα και χρονολογείται σε 4.000 χρόνια ιστορίας και πολιτισμού, που έχει όμως δεχτεί επιρροές τόσο από τη Ρωμαϊκή, τη Βυζαντινή και την Οθωμανική αυτοκρατορία, όσο και από τη σύγχρονη εποχή. Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να εξερευνήσει ένα μεγάλο αριθμό αρχαιολογικών χώρων και μνημείων εξαιρετικής αρχιτεκτονικής και ιδιαίτερης γοητείας και να πραγματοποιήσει ένα μοναδικό «ταξίδι» μέσα σε ένα σπάνιο «μωσαϊκό» ιστορικής και πολιτισμικής μνήμης που έχει αφήσει ανεξίτηλα σημάδια σε όλη την ελληνική επικράτεια. Το κλίμα της Ελλάδας είναι εύκρατο μεσογειακό: ήπιοι χειμώνες, σχετικά ζεστά και ξηρά καλοκαίρια, και γενικότερα εκτεταμένες περίοδοι ηλιοφάνειας στη
ABOUT GREECE/ΕΛΛΑΔΑ year. Rainfall is sparse and without long duration in Greece, even during the winter, and cloudy skies do not last more than 2 or 3 days in a row, which gives the country a great privilege in comparison to many other regions of the world. Furthermore, the heavy winter period is often interrupted during January and the first fortnight of February, by sunny spring days, a phenomenon known since the ancient times as the halcyon days. During summer the high temperatures are tempered by fresh sea breezes in the coastal areas of the country and from the north winds blowing mainly in the Aegean. Greek cuisine is of great interest, as it is one of the few in the world with a history dating back to ancient times, impressive lastingness, and a logic that gives special attention to tastiness and healthy culinary practice. It is now one of the country s most powerful ambassadors abroad, especially nowadays, that the rest of Europe and the American continent μεγαλύτερη διάρκεια του χρόνου. Οι βροχοπτώσεις είναι αραιές και χωρίς μεγάλη διάρκεια ακόμα και το χειμώνα, ενώ η συννεφιά δε διαρκεί παραπάνω από 2 ή 3 ημέρες, γεγονός που δίνει στη χώρα ένα σημαντικό προνόμιο σε σχέση με πολλές άλλες περιοχές του κόσμου. Επιπλέον, η χειμερινή περίοδος διακόπτεται συνήθως προς τα τέλη του Ιανουαρίου ή αρχές Φεβρουαρίου από ένα δεκαήμερο ανοιξιάτικων ηλιόλουστων ημερών, γνωστό από την αρχαιότητα ως «αλκυονίδες ημέρες». Τους καλοκαιρινούς μήνες, οι υψηλές θερμοκρασίες μετριάζονται από τη δροσερή θαλάσσια αύρα στα παράλια και από τους βόρειους ανέμους που πνέουν κυρίως στο Αιγαίο πέλαγος. Η ελληνική κουζίνα παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς είναι μία από τις ελάχιστες στον κόσμο που χαρακτηρίζεται από ιστορία χιλιετιών, εντυπωσιακή διάρκεια και μία λογική που δίνει ιδιαίτερη προσοχή στη γεύση και στην υγιεινή μαγειρική πρακτική. Σήμερα, η ελληνική κουζίνα αποτελεί έναν πολύ ισχυρό πρεσβευ- 10 11
ABOUT GREECE/ΕΛΛΑΔΑ are in the process of discovering the advantages of Mediterranean diet and cookery. Greece is a safe country. In our days, although crime rates have been increased in many countries, Greece is a safe heaven where you can live without fear. Theft is very uncommon, while the feeling of security is very common. The great success of the Olympic Games Athens 2004, in combination with the experience and infrastructure acquired, has created a climate of trust to Greece in terms of security, hospitality and organizational ability. The new and renewed Olympic venues, along with the other infrastructure projects are Greece s legacy from the Games and they have opened the gateway for Greece s high position at the international rank of both leisure and business travel. τή της χώρας στο εξωτερικό και ειδικά στις μέρες μας, που τόσο η υπόλοιπη Ευρώπη όσο και η Αμερική, έχουν μπει δυναμικά στη διαδικασία ανακάλυψης των πλεονεκτημάτων της μεσογειακής δίαιτας και διατροφής. Η Ελλάδα είναι μία ασφαλής χώρα. Στις μέρες μας, όταν σε πολλές χώρες παρατηρείται κάθετη αύξηση της εγκληματικότητας, η Ελλάδα παραμένει ένας παράδεισος όπου κανείς μπορεί να ζήσει χωρίς φόβο. Η κλοπή δεν είναι κοινοτοπία, ενώ το αίσθημα της ασφάλειας είναι. Η μεγάλη επιτυχία των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, σε συνδυασμό με την εμπειρία και την υποδομή που αποκτήθηκαν, δημιούργησε ένα κλίμα εμπιστοσύνης απέναντι στην Ελλάδα σε ό,τι αφορά την ασφάλεια, τη φιλοξενία και την οργανωτική της ικανότητα. Οι καινούριοι αλλά και οι ανακαινισμένοι Ολυμπιακοί χώροι, μαζί με τα άλλα προγράμματα υποδομής αποτελούν πλέον την κληρονομιά της Ελλάδας από τους Αγώνες και έχουν ανοίξει το δρόμο για την εκ του ασφαλούς τοποθέτηση της χώρας σε υψηλή θέση στην παγκόσμια κατάταξη τόσο του τουρισμού αναψυχής, όσο και του συνεδριακού και επαγγελματικού τουρισμού. 12 13
ABOUT GREECE/ΕΛΛΑΔΑ The Aegean and its islands By Professor Christos Doumas* The Aegean Sea, Aegeon, is not simply just one of the many seas on our planet. It was, and continues to be, the geographical point at which one of the greatest civilizations on earth was born many thousands of years ago. The etymology of the name Aegean can be found in the Homeric verb aisso, meaning to jump. The word aix, meaning goat, derives from this verb, as of all of the animals that man has tamed, the goat is the one particular animal that jumps. The ancient Greeks metaphorically called large waves aiges. Aegeon, therefore, means wavy. The term Aegean as a geographical point refers to the entire area that is washed by its waters and includes not only the islands, but also the mainland of the Greek peninsula as well as the coast of Minor Asia. This area combines a a wide variation in its climate with a geographical environment that favours the development of unique ecosystems. Moreover, by joining three continents, Europe, Asia and Africa, the Aegean has become the meeting point of these cultures. In this way, the creation of the Aegean culture was greatly influenced by the liquid element: the sea, which cuts off and protects from external invasion, but also unites those who have the means and dare to cross it. From its very early stages, the Aegean ceased to be simply salt water, the als, as it is studded with islands. It became Το Αιγαίο και τα νησιά του Από τον καθηγητή Χρίστο Ντούμα* Τo Αιγαίo Πέλαγoς δεv είvαι απλώς μια από τις πoλλές θάλασσες τoυ πλαvήτη μας. Υπήρξε και παραμέvει πάvτα τo γεωγραφικό πλαίσιo, μέσα στo oπoίo, εδώ και πoλλές χιλιάδες χρόvια, επέπεσαv τα σπέρματα εvός από τoυς μεγαλύτερoυς πoλιτισμoύς της γης. Στo oμηρικό ρήμα αΐσσω, πoυ σημαίvει πηδώ, βρίσκεται η ετυμoλoγία τoυ Αιγαίoυ. Η λέξη αίξ, η κατσίκα, παράγεται από τo ρήμα αυτό, γιατί από όλα τα ζώα, πoυ εξημέρωσε o άvθρωπoς, η κατσίκα είvαι τo κατ εξoχήv ζώo πoυ πηδάει. Μεταφoρικά oι αρχαίoι Έλληvες απoκαλoύσαv αίγες και τα μεγάλα κύματα. Αιγαίov, λoιπόv, σημαίvει κυματώδες. Με τov όρo Αιγαίo ως γεωγραφικό πλαίσιo εvvooύμε oλόκληρη τηv περιoχή πoυ βρέχεται από τα vερά τoυ και περιλαμβάvει όχι μόvo τα vησιά αλλά και τov ηπειρωτικό κoρμό της ελληvικής χερσoνήσoυ καθώς επίσης και τα παράλια της Μικράς Ασίας. Ο χώρoς αυτός συvδυάζει μεγάλη πoικιλία κλίματoς και γεωγραφικoύ περιβάλλovτoς πoυ ευvooύv τηv αvάπτυξη μovαδικoύ oικoσυστήματoς. Παράλληλα, εvώvovτας τρεις ηπείρoυς, τηv Ευρώπη, τηv Ασία και τηv Αφρική, τo Αιγαίo γίvεται σημείo συvάvτησης τωv πoλιτισμώv τoυς. Για τo λόγo αυτό στη δημιoυργία τoυ πoλιτισμoύ τoυ Αιγαίoυ απoφασιστικό ρόλo έπαιξε τo υγρό στoιχείo: the pontos (bridge) and the poros (crossing point). The fact that these words can be found in early ancient Greek texts means that the liquid element had come under man s control from a much earlier stage and served him accordingly. Archaeological evidence confirms this hypothesis. The Aegean islands, the majority of which are grouped together in small archipelagos, have in part formed societies with many common characteristics. These characteristics may differ from archipelago to archipelago, or even from island to island according to the opportunities for communication with their neighbours in the opposite mainland. At the same time the islands act as a bridge of communication from the western to eastern Aegean, and from the northern to southern Aegean. The Cyclades, scattered as they are in the Aegean, contribute more than any other group of islands in dividing the big sea currents of the Aegean into smaller ones, therefore resulting in a wide range of sea circulation. Considering the fact that, as it is with all the islands, the land that is closest η θάλασσα, πoυ απoμovώvει και πρoστατεύει από εξωτερικές εισβoλές, αλλά και πoυ εvώνει αυτoύς πoυ έχoυv τα μέσα και τoλμoύv vα τη διασχίσoυv. Κατάσπαρτo καθώς είvαι τo Αιγαίo Professor Christos Doumas από vησιά, από πoλύ vωρίς έπαψε vα είvαι απλώς τo αλμυρό vερό, η αλς. Εγιvε πόvτoς (γέφυρα) και πόρoς (πέρασμα). Τo γεγovός δε ότι oι λέξεις αυτές απαvτoύv στα πρώιμα αρχαία ελληvικά κείμεvα σημαίvει ότι πoλύ vωρίτερα είχε δαμαστεί τo υγρό στoιχείo και είχε μπει στηv υπηρεσία τoυ αvθρώπoυ. Και η αρχαιoλoγική μαρτυρία επιβεβαιώvει αυτή τηv υπόθεση. Τα νησιά του Αιγαίου συγκροτημένα στην πλειονότητά τους σε μικρά αρχιπελάγη διαμορφώνουν επί μέρους κοινωνίες με κοινά χαρακτηριστικά. Τα χαρακτηριστικά αυτά μπορεί να διαφοροποιούνται από αρχιπέλαγος σε αρχιπέλαγος ή ακόμη και από νησί σε νησί ανάλογα με τις δυνατότητες επικοινωνίας με την απέναντί τους μεγάλη στεριά. Ταυτόχρονα λειτουργούν ως γέφυρες επικοινωνίας του δυτικού Αιγαίου με το ανατολικό, του βόρειου με το νότιο. Οι Κυκλάδες διάσπαρτες καθώς είναι μέσα στο Αιγαίο συμβάλλουν περισσότερο από κάθε άλλο νησιωτικό σύμπλεγμα στη διάσπαση των μεγάλων θαλάσσιων ρευμάτων του Αιγαίου σε περισσότερα, δημιουργώντας έτσι μεγάλη ποικιλία στη 14 15
ABOUT GREECE/ΕΛΛΑΔΑ to the island exercises not only an economical but also a cultural impact upon it, and also taking into consideration that the Cyclades are spread out over a large area along the mainland coastline, it is to be expected that the nature of their culture will differ to a certain extent according to the mainland area with which they maintain close relations. * Christos Doumas, Professor Emeritus University of Athens, Director of the Akrotiri Archaeological Excavations in Thera θαλάσσια κυκλοφορία. Δεδομένου ότι, όπως συμβαίνει με όλα τα νησιά, η κοντινότερη σ αυτά μεγάλη στεριά ασκεί όχι μόνο οικονομική, αλλά και πολιτισμική επίδραση, και δεδομένου επίσης ότι οι Κυκλάδες εκτείνονται σε μεγάλη έκταση κατά μήκος των ηπειρωτικών ακτών, είναι αναμενόμενο ο χαρακτήρας του πολιτισμού τους να διαφοροποιείται ελαφρά αναλόγως της ηπειρωτικής περιοχής με την οποία διατηρούσαν στενές σχέσεις. * Χρίστος Ντούμας, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής Ανασκαφών Ακρωτηρίου Θήρας 16 17