Παιδιά στα αζήτητα 31.12.2010 Η ΜΑΡΙΝΑ ΚΟΙΤΑΖΕΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΟΡΤΑ ΤΟΥ ΚΟΙΤΩΝΑ ΜΗΠΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΖΕΥΓΑΡΙ ΠΟΥ ΠΕΡΑΣΕ ΕΧΕΙ ΕΡΘΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΤΗΝ ΠΑΡΕΙ ΣΠΙΤΙ... εν γνώρισαν ποτέ τους φυσικούς γονείς τους. Ήρθαν στον κόσµο και πριν καλά καλά ανοίξουν τα µάτια τους βίωσαν την εγκατάλειψη. Άλλα πάλι πρόλαβαν να γνωρίσουν την οικογένειά τους, ωστόσο η έννοια αυτή είναι στενά συνδεδεµένη µε την κακοποίηση. Αθώα αγγελούδια βιώνουν από πολύ νωρίς την πιο σκληρή πλευρά της ζωής. Κάποια από αυτά είναι µόλις λίγων µηνών. Από ηµερών ακόµη παρέµειναν στις θερµοκοιτίδες περιµένοντας την αγκαλιά των γονιών τους. υστυχώς, δεν ένιωσαν ποτέ την αγάπη της µητέρας. Αµέσως µόλις γεννήθηκαν εγκαταλείφθηκαν στη τύχη τους και συγκεκριµένα στον θάλαµο µε τα υπόλοιπα εγκαταλελειµµένα βρέφη. Έπειτα από λίγους µήνες, µεταφέρθηκαν σε ιδρύµατα, ώστε να βρεθεί γι αυτά µια θετή οικογένεια. Όσα δεν υιοθετηθούν άµεσα µεγαλώνουν µακριά από τη µητρική αγκαλιά, µέσα στους τοίχους ενός ιδρύµατος. Τα πιο µεγάλα περνούν την παιδική τους ηλικία µέσα στα ιδρύµατα έπειτα από εισαγγελική παραγγελία. Γι αυτά η κατάσταση είναι δυσκολότερη. Μόνο στο «Μητέρα» ζούνε σήµερα 83 παιδιά διαφόρων ηλικιών, ενώ δεκάδες ακόµη βρέφη ή νήπια βρίσκονται στα αζήτητα στους θαλάµους µαιευτηρίων και τους κοιτώνες ιδρυµάτων σε ολόκληρη την Ελλάδα. «ΤΑ ΠΑΙ ΙΑ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΟΥΝ» Αυτές τις ηµέρες, όσα πηγαίνουν στο σχολείο κι έχουν µάθει να γράφουν, στέλνουν τα γράµµατά τους στον Άγιο Βασίλη. «Σε παρακαλώ, θέλω µια καλή µαµά» γράφει ο Πέτρος, που τώρα πηγαίνει στο ηµοτικό. Από µωρό δεν γνώρισε γονείς. Μεγάλωσε µε τη φροντίδα του προσωπικού του ιδρύµατος.
Η δίχρονη Μαρίνα κοιτάζει µε αγωνία προς την πόρτα του κοιτώνα (όπου µένει µαζί µε καµιά δεκαριά άλλα παιδιά) µήπως και το ζευγάρι που πέρασε το κατώφλι έχει έρθει για να την πάρει σπίτι. Έρχεται προς το µέρος µας και κάνει νάζια, προσπαθώντας να κεντρίσει την προσοχή µας. «Τα µεγαλύτερα παιδιά καταλαβαίνουν. Όταν βλέπουν τα άλλα να φεύγουν µαζί µε τους θετούς γονείς, αγωνιούν για το πότε θα έρθει κάποιος και γι αυτά. Μάλιστα, πολλές φορές προσκολλώνται πίσω από τα ζευγάρια που έρχονται µήπως και τα πάρουν µαζί τους ή προσπαθούν να εντυπωσιάσουν όποιον έρχεται, επειδή πιστεύουν πως µπορεί να τα πάρουν µέσα από το ίδρυµα. Και για εσάς νοµίζουν το ίδιο» λέει η ψυχολόγος κυρία Αργυρώ Γεωργάκη. υστυχώς, σε πολλά από αυτά τα εγκαταλελειµµένα παιδιά δεν θα φέρει το δώρο του ο Αϊ-Βασίλης. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΟΙ ΛΟΓΟΙ Σύµφωνα µε επίσηµα στοιχεία, από την 1η Ιανουαρίου 2010 έως και σήµερα, το «Μητέρα» έχει δεχθεί από το Μαιευτήριο «Αλεξάνδρα» 17 βρέφη, από το µαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου» 10 βρέφη και άλλα 17 παιδιά από διάφορα νοσοκοµεία από όλη την Ελλάδα. Συνολικά, µπήκαν στο κέντρο 44 παιδιά, που από αυτά θα υιοθετηθούν άµεσα µόνο όσα είναι βρέφη και υγιή. Οι λόγοι που εγκαταλείπονται στα µαιευτήρια τα περισσότερα µωρά ήταν ανέκαθεν κυρίως οικονοµικοί, ωστόσο πολλές είναι και οι ανύπαντρες µητέρες που, επειδή φοβούνται την κατακραυγή της κοινωνίας, τα αφήνουν πίσω τους: «Πολλές φορές, η φυσική µητέρα εξαφανίζεται από το µαιευτήριο, έχοντας δώσει µάλιστα και ψεύτικα στοιχεία για να µην τη βρούµε. Ο νόµος δεν επιφέρει κυρώσεις. Απλώς, τα αφήνουν και φεύγουν» εξηγεί ο διοικητής του Κέντρου Βρεφών «Μητέρα» ηµήτρης Βεζυράκης.
Σύµφωνα µε τον κ. Βεζυράκη, οι λόγοι που οδηγούν τους φυσικούς γονείς να εγκαταλείψουν τα παιδιά τους είναι κυρίως οικονοµικοί: «Οι περισσότεροι τα εγκαταλείπουν εξαιτίας οικονοµικών δυσχερειών ή σε αρκετές περιπτώσεις έρχονται σε εµάς αυτεπάγγελτα, όταν ο εισαγγελέας κρίνει πως πρέπει να αποµακρυνθούν από τη φυσική τους οικογένεια. Μεγάλο είναι και το ποσοστό των ανύπαντρων µητέρων που αποφασίζουν να τα αφήσουν». Ο κ. Βεζυράκης τονίζει ακόµη πως «τελευταία σε ζήτηση είναι τα παιδιά µε µικρά ή µεγαλύτερα προβλήµατα υγείας. Πάντως, όταν καταφέρνουµε να δούµε τους γονείς που τα αφήνουν, προσπαθούµε να τους πείσουµε πως δεν έχουν σηµασία τα χρήµατα για το µεγάλωµα ενός παιδιού. Η αγάπη είναι πάνω απ όλα. Μην ξεχνάµε πως δεν µεγαλώσαµε όλοι µέσα στα πλούτη». «Όσα έχουν πρόβληµα υγείας δεν τα θέλει ΚΑΝΕΝΑΣ» Ωστόσο, αυτά τα παιδιά δεν το βάζουν κάτω. Το ψυχικό σθένος που επιδεικνύουν είναι άξιο θαυµασµού. «Είναι εντυπωσιακή η ψυχική δύναµη των παιδιών και κυρίως αυτών που αντιµετωπίζουν κάποιο πρόβληµα υγείας» µας λέει η βρεφονηπιοκόµος Ελευσίνα Βουσβούκη και συνεχίζει: «Παιδιά µε πρόβληµα όρασης που δεν τα θέλει κανένας προσπαθούν, εξελίσσονται και δεν το βάζουν κάτω. Όλες οι κοπέλες που δουλεύουµε εδώ έχουµε όλα τα παιδιά σαν δικά µας. Προσωπικά εργάζοµαι στο κέντρο τα τελευταία δεκατέσσερα χρόνια. Κάθε φορά που φεύγει ένα είναι σαν να µου ξεριζώνουν ένα κοµµάτι από την καρδιά µου, αλλά ξέρω πως είναι για καλό τους και ηρεµώ». Η κυρία Βουσβούκη ξέρει πως κάποια από αυτά δεν θα γνωρίσουν ποτέ οικογένεια: «υστυχώς, αυτά µεταφέρονται σε άλλα ιδρύµατα µέχρι να ενηλικιωθούν, οπότε αυτοµάτως ιδρυµατοποιούνται, αφού δεν γνωρίζουν οικογένεια», λέει και συνεχίζει: «Εµείς δεν τα ξεχωρίζουµε σε υγιή και µη. Είναι όλα αγγελούδια. Είναι απίστευτο το συναίσθηµα κάθε φορά που τεντώνουν τα χεράκια τους για να µας αγκαλιάσουν ή όταν µας φωνάζουν µαµά. Πρόσφατα, έφυγε ένας µικρούλης. Μου στοίχισε πολύ, αλλά µου
φτάνει που ξέρω πως αυτά τα Χριστούγεννα θα είναι µε δύο γονείς που τον λατρεύουν». Η βρεφονηπιοκόµος κυρία Λούλα Σκληρού εργάζεται στο «Μητέρα» εδώ και είκοσι οκτώ χρόνια: «Έχουν περάσει από τα χέρια µου πολλά παιδιά. Πρόσφατα, ήρθε να µε δει ένα από αυτά. Ο µικρός Παναγιώτης είναι σήµερα δώδεκα χρόνων και υιοθετήθηκε από µια πολύ καλή οικογένεια. Παρ όλα αυτά, δεν µας ξέχασε. Ήρθε να δει το δωµάτιο όπου µεγάλωσε» λέει συγκινηµένη και προσθέτει: «Τα µεγαλύτερα που πηγαίνουν σχολείο µας λένε τα µυστικά τους, µοιράζονται τους προβληµατισµούς τους και µας εκµυστηρεύονται τα πρώτα τους σκιρτήµατα. Να, πριν από λίγες ηµέρες ήρθε µια µικρή κοντά µου και µου έφερε ένα χαρτί γεµάτο καρδούλες» λέει γελώντας και εύχεται «όλα αυτά τα πλασµατάκια να βρεθούν µέσα στη θαλπωρή µιας οικογένειας» Λίγο πιο πέρα µια µπέµπα τεσσάρων µηνών φαίνεται να απολαµβάνει αµέριµνη το γάλα της. Με τα γαλανά µατάκια της µας κοιτάζει όλο απορία. εν καταλαβαίνει ακόµη τι γίνεται γύρω της, ωστόσο σύντοµα θα καταλάβει πως η δική της µαµά την άφησε: «Μας την έφεραν από το µαιευτήριο πριν από λίγες ηµέρες. Είναι ήσυχη και γελαστή. Ελπίζω να υιοθετηθεί γρήγορα» τονίζει η κυρία Σκληρού και την παίρνει στην αγκαλιά της. ΥΙΟΘΕΣΙΑ «Η διαδικασία διαρκεί δώδεκα εβδοµάδες» Από τα παιδιά που βρίσκονται στο «Μητέρα» περισσότερες πιθανότητες για να υιοθετηθούν έχουν τα υγιή βρέφη, αφού, όπως τονίζει ο διοικητής ηµήτρης Βεζυράκης, οι υποψήφιοι γονείς ζητάνε να υιοθετήσουν µωρά που δεν έχουν προβλήµατα υγείας: «Αυτός είναι και ο λόγος που πολλά ζευγάρια µπαίνουν στην
αναµονή για τέσσερα χρόνια. Στην πραγµατικότητα, η διαδικασία της υιοθεσίας διαρκεί κοντά στις δώδεκα εβδοµάδες, ωστόσο καθυστερεί διότι οι εν δυνάµει γονείς στις αιτήσεις τους δηλώνουν πως θέλουν βρέφη χωρίς προβλήµατα υγείας ή βεβαρηµένο ιστορικό. Για παράδειγµα, αρκετοί δεν δέχονται να υιοθετήσουν παιδιά µε καρδιακά προβλήµατα ή µε προβλήµατα όρασης. Παιδιά που ήρθαν στον κόσµο από τοξικοµανείς ή αλλοδαπούς γονείς. Εµείς είµαστε υποχρεωµένοι να σεβαστούµε την επιθυµία τους και να µην τους αποκρύψουµε κανένα στοιχείο από το ιστορικό των παιδιών». Το τελευταίο διάστηµα, έχει παρατηρηθεί µεγάλη µείωση στην προσφορά οικογενειών για αναδοχή: «Αυτό έχει ως συνέπεια την παραµονή επί µακρού χρονικού διαστήµατος µεγάλου αριθµού παιδιών µε προβλήµατα υγείας και εξέλιξης στο κέντρο µας» σηµειώνει ο κ. Βεζυράκης και προσθέτει: «Επειδή πιστεύουµε πως η ανάδοχη οικογένεια βοηθά στην ψυχοσωµατική εξέλιξη των παιδιών, προσπαθούµε να αναδείξουµε ένα πρόγραµµα µέσω του οποίου η ανάδοχη οικογένεια όχι µόνο θα στηρίζεται οικονοµικά από το κράτος µε µηνιαίο επίδοµα, αλλά θα της προσφέρεται από το κέντρο µας και ηθική στήριξη». ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΓΟΝΕΩΝ «Τα παιδιά θέλουν να µάθουν γιατί εγκαταλείφθηκαν» Εκτός από τα προγράµµατα αναδοχής και υιοθεσίας, στο «Μητέρα» λειτουργεί και υπηρεσία αναζήτησης των φυσικών γονέων. Πολλά από αυτά τα παιδιά, όταν ενηλικιώνονται, αναζητούν τους πραγµατικούς γονείς τους. «Ψάχνουν την ταυτότητά τους» µας εξηγεί η υπεύθυνη ψυχολόγος, η οποία δεν θέλει να αποκαλυφθεί η ταυτότητά της. «Καθηµερινά έρχοµαι αντιµέτωπη µε δεκάδες ιστορίες. Τα παιδιά θέλουν να βρουν τις ρίζες τους. Να µάθουν για τους πραγµατικούς γονείς τους και τα αίτια για τα οποία εγκαταλείφθηκαν. Η προσέγγιση είναι δύσκολη, αφού, όταν τους βρούµε, πολλές φορές δεν δέχονται να δουν τα παιδιά τους είτε γιατί νιώθουν τύψεις
είτε γιατί φοβούνται πως θα µαθευτεί το µυστικό τους» λέει η ψυχολόγος, ενώ η συνάδελφός της κυρία Αργυρώ Γεωργάκη περιγράφει τη στιγµή που παιδί και φυσική µητέρα συναντιούνται: «Υπάρχει νευρικότητα και άγχος. Το παιδί φοβάται πως θα απορριφθεί για δεύτερη φορά. Κάποιες φορές, υπάρχει ευτυχής κατάληξη. Άλλες, όχι. ική µας δουλειά είναι να επεµβαίνουµε για να οµαλοποιούµε την κατάσταση. Σίγουρα, δεν είναι εύκολο, ειδικά όταν απορρίπτονται για ακόµη µία φορά». ΑΝΘΗ ΒΟΥΛΓΑΡΗ Φωτ.: ηµήτρης Γκολφοµήτσος