Περιεχόμενα 02 Εξοικονόμηση Ενέργειας στο Γαλάτι Δήμος Γαλάτι, Ρουμανία 5o Ενημερωτικό Δελτίο 04 Δημοκρατία της Αρμενίας - Έργο Γεωθερμίας Ταμείο R2E2, Αρμενία 05 Το 50% του έργου Εμπορικό Κέντρο Çiftlik έχει ολοκληρωθεί! Μητροπολιτικός Δήμος Σαμψούντας, Τουρκία 07 ΔΠΘ: Επικαιροποίηση του ΣΔΑΕ του δήμου Καβάλας Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Ελλάδα 08 Μικολάγιεβ:Το έργο σε εξέλιξη Δήμος του Μικολάγιεβ, Ουκρανία Κοινό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 2007-2013 για τη Λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας Σχέδιο Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων στη Μαύρη Θάλασσα () Το έργο (Σχέδιο Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων στη Μαύρη Θάλασσα) αποσκοπεί στη δημιουργία ισχυρών περιφερειακών συνεργασιών στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας μέσα από την ενίσχυση των διοικητικών δυνατοτήτων των τοπικών αρχών και φορέων σε έναν πολύ σημαντικό τομέα (την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων), που έχει σημαντικό περιβαλλοντικό και οικονομικό αντίκτυπο σε τοπικό και σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο τελικός στόχος είναι να καταφέρουμε να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο καταναλώνουμε την ενέργεια στα κτίρια μας. Να αλλάξουμε τις συμπεριφορές των τοπικών κοινωνιών. Επιπλέον, το έργο επικεντρώνεται στη δημιουργία ενός δικτύου ανταλλαγής γνώσης και εμπειριών για την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Το δίκτυο θα έρθει σε επαφή με ένα ευρύ φάσμα οργανισμών, όπως τοπικές και περιφερειακές αρχές, πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και Μη-Κυβερνητικές Οργανώσεις που θα βοηθήσουν την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης στα κτίρια σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Παράλληλα θα επικεντρωθεί στην ευαισθητοποίηση και στην ενθάρρυνση του ιδιωτικού τομέα και των κεφαλαίων μόχλευσης ώστε να υποστηριχθούν μελλοντικές πρωτοβουλίες. Δέκα εταίροι συμμετέχουν στο έργο από έξι διαφορετικές χώρες: Δήμος Καβάλας (GR), Δήμος Galati (RO), Δήμος Cahul (MD), Δήμος Mykolayiv (UA), Δήμος Σαμψούντας (TR), Δήμος Tekirdag (TR), Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (GR), Πανεπιστήμιο Dunarea de Jos του Galati (RO), Αμερικάνικο Πανεπιστήμιο της Αρμενίας (AM) και το Ταμείο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εξοικονόμησης Ενέργειας (AM). Περισσότερες πληροφορίες για το Έργο θα βρείτε στην ιστοσελίδα www.bsbeep.com Ενημερωτικό Δελτίο V 1
Δήμος Γαλάτι, Ρουμανία Εξοικονόμηση Ενέργειας στο Γαλάτι. Οι δράσεις όσο και οι αξιόλογες μελέτες του έργου project () παρουσιάστηκαν κατά τις εναρκτήριες εκδηλώσεων των ακόλουθων τριών έργων εξοικονόμησης ενέργειας που υλοποιεί ο δήμος του Γαλάτι, με χρηματοδότηση από το ΠΕΠ/Άξονας 1: 1. Αύξηση της εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια κατοικιών Y5, Y6 και Y7, για την Ένωση κατοίκων Νο. 518 στον δήμο του Γαλάτι, που χρηματοδοτείται από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2015. Εικόνα 2: Ο κ. Costel Hanță, Διευθυντής του τμήματος Έργων και Διεθνούς χρηματοδότησης, στον δήμο του Γαλάτι, Ρουμανία, παρουσιάζει το. 3. Αύξηση της εξοικονόμησης ενέργειας στο κτίριο κατοικιών G10, για την Ένωση κατοίκων Νο. 380 και στο κτίριο κατοικιών X4, για την Ένωση κατοίκων Νο. 574 στον δήμο του Γαλάτι, που χρηματοδοτείται από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2015. Εικόνα 1: Ο κ. Costel Hanță, Διευθυντής του τμήματος Έργων και Διεθνούς χρηματοδότησης, στον δήμο του Γαλάτι, Ρουμανία, στην εναρκτήρια εκδήλωση. 2. Αύξηση της εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια κατοικιών C11, C12 και D8, για την Ένωση κατοίκων Νο. 257 στον δήμο του Γαλάτι, που χρηματοδοτείται από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2015. Εικόνα 3: Ο κ. Costel Hanță, Διευθυντής του τμήματος Έργων και Διεθνούς χρηματοδότησης, στον δήμο του Γαλάτι, Ρουμανία, παρουσιάζει το. 2 Ενημερωτικό Δελτίο V
Σύσκεψη της Τοπικής Ομάδας Δράσης στο Γαλάτι και της ομάδας POOL Στις 04.02.2015 ο Δήμος του Γαλάτι από κοινού με το Πανεπιστήμιο Dunărea de Jos, διοργάνωσαν την 3 η συνάντηση της Τοπικής Ομάδας Δράσης του έργου, με στόχο την ενημέρωση για την πορεία υλοποίησής του, τα αποτελέσματά του και την βέλτιστη προώθησή του διαλόγου με την τοπική αυτοδιοίκηση, τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς που δραστηριοποιούνται στην εξοικονόμηση ενέργειας και τους πολίτες. Τα κύρια θέματα που συζητήθηκαν: 1. Η πορεία υλοποίησης του έργου, 2. Το Τοπικό Σχέδιο Δράσης για την εξοικονόμηση ενέργειας, 3. Η συμβολή των έξυπνων συστημάτων μέτρησης στην εξοικονόμηση ενέργειας. Εικόνα 4: Η κα. Irina Isac, υπεύθυνη υλοποίησης του έργου, για τον δήμο του Γαλάτι. Εικόνα 6: Ο κ. Gelu Gurguiatu, συντονιστής του έργου, για το πανεπιστήμιο Dunărea de Jos Galați Ο Δήμος του Γαλάτι, είναι ο πρώτος δήμος που προμηθεύεται υπηρεσίες εξοικονόμησης ενέργειας Ο Δήμος του Γαλάτι περιλαμβάνεται ανάμεσα στους δήμους που επιλέχθηκαν από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), για συμμετοχή σε πιλοτικό έργο της που χρηματοδοτείται από Παγκόσμιο Ταμείο Περιβάλλοντος (GEF). Η EBRD υποστηρίζει την ανάπτυξη μιάς αγοράς υπηρεσιών εξοικονόμησης ενέργειας, για τον δημόσιο τομέα στην Ρουμανία, που θα ωφελήσει τόσο τους δημόσιους φορείς, όσο και τους παρόχους των υπηρεσιών. Το πρόγραμμα αποσκοπεί στην αναβάθμιση πλήθους δημόσιων κτιρίων με την συμμετοχή ιδιωτικών εταιριών παροχής ενεργειακών υπηρεσιών (ESCO), στον πλαίσιο συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης. Το πιλοτικό έργο της EBRD, παρέχει δωρεάν τεχνική υποστήριξη στους επιλεγμένους δήμους για την προετοιμασία έργων εξοικονόμηση ενέργειας σε δημόσια κτίρια (παιδικοί σταθμοί, σχολεία, νοσοκομεία). Επακόλουθα το πιλοτικό πρόγραμμα μπορεί να επεκταθεί και σε άλλους δήμους, για την υλοποίηση έργων εξοικονόμηση ενέργειας σε δημόσια κτίρια, σύμφωνα με την νέα νομοθεσία που έχει τεθεί σε ισχύ. Στην παρούσα φάση το έργο βρίσκεται στην διαδικασία επιλογής εταιρειών ESCO, οι οποίες θα αναλάβουν να παρέχουν υπηρεσίες εξοικονόμησης ενέργειας, σε επιλεγμένα δημόσια κτίρια. Εικόνα 5: Εκπρόσωποι του POOL Ενημερωτικό Δελτίο V 3
R2E2 Ταμείο Fund, R2E2, Armenia Αρμενία Δημοκρατία της Αρμενίας - Έργο Γεωθερμίας Το Υπουργείο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Αρμενίας και το Ταμείο R2E2, συνεργάζονται για την υλοποίηση του έργου «Εντατικοποίηση των Ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις χώρες χαμηλού εισοδήματος», το οποίο υποστηρίζεται από την Παγκόσμια Τράπεζα. Στο πλαίσιο αυτό σχεδιάζουν να υλοποιήσουν ερευνητική γεωθερμική γεώτρηση στο γεωθερμικό πεδίο του Karkar στην περιφέρεια του Syunik. Για την υλοποίηση του έργου έχουν ήδη παραδοθεί η Έκθεση Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων, το Σχέδιο Διαχείρισης και το Πλαίσιο για την αναθεώρηση της πολιτικής για την Γεωθερμία στην Αρμενία. Δημόσια διαβούλευση για το έργο της γεωθερμικής γεώτρησης στο πεδίο του Karkar στην περιφέρεια του Syunik. Για την προετοιμασία της Έκθεσης Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων, το Ταμείο R2E2, σε συνεργασία με το Υπουργείο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Αρμενίας, διοργάνωσαν στις 26/3/2015, μια δημόσια εκδήλωση/ακρόαση, στον οικισμό του Tsghuk. Στην εκδήλωση πήραν μέρος κάτοικοι των οικισμών Tghuk, Spandaryan και Sarnakunq, όπως και στελέχη του Ταμείου R2E2, τα οποία παρουσίασαν τις προγραμματιζόμενες δραστηριότητες του έργου. 4 Ενημερωτικό Δελτίο V
Εκπαιδευτική επίσκεψη σε κτίρια της Αρμενίας όπου εφαρμόζονται παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, ΑΠΕ και άλλες σχετικές λύσεις ΕΡΕΒΑΝ, Αρμενία. Οι εποχές που ήταν απαραίτητο να ταξιδέψει κανείς εκτός Αρμενίας για να δεί έργα εξοικονόμησης ενέργειας, έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Στο διάστημα 18 21 Μαϊου 2015, το Αμερικάνικο Πανεπιστήμιο της Αρμενίας /Κέντρο Ακοπιάν για το περιβάλλον, διοργάνωσε έναν κύκλο επισκέψεων 15 ειδικών σε ζητήματα εξοικονόμησης ενέργειας, ΑΠΕ κτλ (ακαδημαϊκοί, τεχνίτες, μέλη ΜΚΟ) από την περιοχή Syunik της Αρμενίας. Η περιήγηση περιέλαβε κτίρια σε όλη την Αρμενία και αποσκοπούσε στο να καταδείξει σε ειδικούς από την περιοχή Syunik, την επιτυχή υλοποίηση παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας σε κτίρια, όσο και στο να δημιουργήσει το κατάλληλο υλικό δημοσιότητας, που θα ενεργοποιήσει το ενδιαφέρον για την εξοικονόμηση ενέργειας τόσο σε εθνική κλίμακα, όσο και σε κάθε περιοχή που η ομάδα επισκέφτηκε. Οι συμμετέχοντες επισκέφτηκαν τα επιδεικτικά κτίρια της UNDP, τα σχολεία Avedisyan και Dilijan UWC και το κέντρο αποκατάστασης Gyumri Caritas. O κύκλος επισκέψεων οργανώθηκε στο πλαίσιο του έργου «Energy Efficiency Plan ()» που έχει ως στόχο την ανάπτυξη ισχυρών περιφερειακών συνεργασιών, ανάμεσα στις χώρες της Μαύρης Θάλασσας, μέσω της ενδυνάμωσης των ικανοτήτων των τοπικών αυτοδιοικήσεων, στο πεδίο της εξοικονόμησης ενέργειας στον κτιριακό τομέα, ο οποίος έχει σημαντικές περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις, τόσο τοπικά, όσο και διεθνώς. Το Αμερικάνικο Πανεπιστήμιο της Αρμενίας (AUA), ιδρύθηκε το 1991. Είναι ιδιωτικό ανεξάρτητο πανεπιστήμιο με έδρα στο Ερεβάν της Αρμενίας και είναι θυγατρική του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια. Το AUA παρέχει μια ευρεία γκάμα υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικών υπηρεσιών, ενθαρρύνοντας την συμμετοχή των πολιτών και την προώθηση των δημοκρατικών αρχών. Σήμερα στην Αρμενία, διαθέτουμε έναν αξιόλογο αριθμό επιτυχημένων πρακτικών σε ότι αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας και τις ΑΠΕ στον κτιριακό τομέα, οι οποίες αναγνωρίζονται από διεθνούς εμβέλειας φορείς πιστοποίησης, με την απόδοση των σχετικών πιστοποιητικών δήλωσε ο κ. Hayk Harutyunyan, Αναπληρωτής υπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Αρμενίας. Ο κ. Alen Amirkhanian, Διευθυντής του Κέντρο Ακοπιάν για το περιβάλλον, δήλωσε ότι ο ρόλος του Αμερικάνικου Πανεπιστημίου της Αρμενίας, όσο των πανεπιστημίων γενικότερα, είναι να συλλέγουν αυτές τις πρακτικές και τις εμπειρίες και να τις καθιστούν προσβάσιμες και χρήσιμες στο γενικό και ειδικό κοινό. Περισσότερες πληροφορίες στο βίντεο: https://www.youtube.com/playlist?list=pl1fcluztr hbipb8jc10cpxlce-uiyn4v9 Ενημερωτικό Δελτίο V 5
6 Ενημερωτικό Δελτίο V
Municipalitatea Μητροπολιτικός Samsun Metropolitan Metropolitană Δήμος Municipality, Σαμψούντας Samsun, Turkey (SMM), Turcia Τουρκία Το 50% του έργου Εμπορικό Κέντρο Çiftlik έχει ολοκληρωθεί! Το έργο Εμπορικό Κέντρο της οδού Çiftlik, που αναπτύχθηκε και χρηματοδοτήθηκε από τον Δήμο της Σαμψούντας, πλησιάζει στην ολοκλήρωσή του. Οι εργασίες που αφορούν την ενεργειακή αναβάθμιση των προσόψεων, αλλά και την αισθητική αναβάθμιση των κτιρίων που βρίσκονται στην οδό Ciftlik, ξεκίνησαν αμέσως μετά τις δημοτικές εκλογές του 2014. Με την ολοκλήρωση των υποδομών, ξεκίνησαν οι εργασίες στις προσόψεις. Ο Μητροπολιτικός Δήμος της Σαμψούντας, κατά την διάρκεια των εργασιών λαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα, που θα αποτρέψουν οποιαδήποτε ενόχληση των καταστηματαρχών, όσο και των κατοίκων, ιδιαίτερα κατά την διάρκεια των εργασιών στις προσόψεις των κτιρίων. Καθώς οι εργασίες, αυτές πλησιάζουν στο τέλος τους, ο κ. Cihat Karahan, πρόεδρος της Ένωσης για την αποκατάσταση και την αναβάθμιση της οδού Çiftlik, δήλωσε ότι ο δρόμος θα αποκτήσει μια εξαιρετικά ελκυστική μορφή, ως ανοιχτό εμπορικό κέντρο, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών, οι οποίες προβλέπεται να έχουν ολοκληρωθεί έως το τέλος του έτους. Ενημερωτικό Δελτίο V 7
Το Πιλοτικό έργο επίδειξης, που αφορά την ενσωμάτωση ΑΠΕ σε κτίριο, πλησιάζει στην ολοκλήρωσή του! Παράλληλα και επιπρόσθετα με το Πιλοτικό έργο επίδειξης SamSUN Photovoltaic Solar Energy Project που χρηματοδοτείται από το, ο Μητροπολιτικός Δήμος της Σαμψούντας, υλοποιεί την ανάπτυξη ενός Φ/Β πάρκου ( Samsun Teknopark Photovoltaic Solar Energy Project ), έχοντας ήδη εξασφαλίσει χρηματοδότηση από το Middle Black Sea Regional Development Agency. Και τα δύο πιλοτικά έργα, σχεδιάστηκαν αμέσως μετά την έναρξη του έργου, παρακολουθούνται από την ομάδα του Δήμου Σαμψούντας που «τρέχει» το έργο, εντάσσονται στο πνεύμα των δράσεων του έργου, υλοποιώντας το όραμα και την στρατηγική του. Και τα δύο πιλοτικά έργα, έχουν ισχυρή συνοχή και αλληλεπίδραση, όπως άλλωστε όλες οι δράσεις του, όμως έχουν κατορθώσει να ενταχθούν σε διαφορετικές χρηματοδοτικές πηγές, να σχεδιαστούν και να κατασκευαστούν ξεχωριστά. Ο χρόνος ολοκλήρωσης του έργου ΑΠΕ, εκτιμάται ότι θα συμπέσει με τον χρόνο ολοκλήρωσης της πιλοτικής δράσης του. 8 Ενημερωτικό Δελτίο V
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Ελλάδα ΔΠΘ: Επικαιροποίηση του ΣΔΑΕ του δήμου Καβάλας. Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, έχει ήδη ολοκληρώσει την επικαιροποίηση του Σχεδίου Διαχείρισης Αειφόρου Ενέργειας (ΣΔΑΕ), του Δήμου Καβάλας, ως μέρος των δραστηριοτήτων του Πακέτου Εργασιών 3 του (περισσότερα στην δράση GA3.2- www.bsbeep.com). Στόχος της συγκεκριμένης μελέτης είναι η επικαιροποίηση σε μια συνεκτική μορφή του ΣΔΑΕ του Δ. Καβάλας, ώστε να βελτιωθούν οι περιβαλλλοντικές του επιδόσεις, όσο και η ενεργειακή απόδοσή του κτιριακού αποθέματός του. Το ΣΔΑΕ, προσαρμόστηκε, ώστε να συνεργάζεται με συγκεκριμένους τομείς, που τίθενται ως υψηλής προτεραιότητας για τον δήμο, κατά την διάρκεια υλοποίησης του έργου. ΔΠΘ: Προετοιμασία Εγχειριδίου Κατάρτισης για δημοτικούς υπαλλήλους Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, ανέλαβε να συντάξει ένα Εγχειρίδιο κατάρτισης δημοτικών υπαλλήλων στην εξοικονόμηση ενέργειας. Το εγχειρίδιο απευθύνεται σε όλους τους δημοτικούς υπαλλήλους ανεξάρτητα από την θέση τους και τα καθήκοντά τους. Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί από κάθε υπάλληλο στον τριτογενή τομέα (δημόσιες υπηρεσίες, νοσοκομεία, εμπόριο κτλ). Οι αναγνώστες μπορούν γρήγορα και εύκολα, να εκπαιδευτούν σε κρίσιμα ζητήματα σχετικά με την απόδοση των κτιρίων και τις σχετικές τεχνολογίες. Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται μπορούν να τους βοηθήσουν να βελτιώσουν την συμπεριφορά τους σε ζητήματα που αφορούν την εξοικονόμηση ενέργειας και να κατανοήσουν τις διατιθέμενες λύσεις διαχείρισης της ενέργειας. Στην τελευταία ενότητα, οι αναγνώστες μπορούν να πληροφορηθούν για τις τρέχουσες πολιτικές της ΕΕ, σχετικά με την εξοικονόμηση ενέργειας και να εντοπίσουν χρηματοδοτικά μέσα/προγράμματα που διατίθενται στην ΕΕ και τις χώρες που συμμετέχουν στο έργο, με την χρήση υπερσυνδέσμων που παρέχονται στην βιβλιοθήκη του. Εικόνα 7. Το όραμα του Δήμου Καβάλας, σε όρους περιβαλλοντικής και ενεργειακής βελτίωσης. ΔΠΘ: Το εργαστήριο Lemie στο 1 ο Διεθνές Συνέδριο Οι βιώσιμες λύσεις στην διαχείριση των υγρών αποβλήτων μεγιστοποιούν τις επιπτώσεις στην Εδαφική συνεργασία Ένα ενδιαφέρον συνέδριο διοργανώθηκε στην Καβάλα (19-21/6/2015), στο πλαίσιο του έργου WASTEnet, που στοχεύει στην ενεργοποίηση του ευρύτερου δυνατού αριθμού τοπικών και περιφερειακών αρχών των κρατών που συμμετέχουν στο έργο (Ρουμανία, Γεωργία, Μολδαβία, Αρμενία, Ουκρανία, Τουρκία και Ελλάδα), στο να υιοθετήσουν τα συστήματα φυσικής διαχείρισης και ιδιαίτερα αυτά των τεχνητών υγροτόπων, για την διαχείριση των υγρών αποβλήτων απομακρυσμένων αγροτικών οικισμών. Το εργαστήριο LEMIE, παρουσίασε εργασία σχετικά με την χρήση δεικτών βιώσιμης διαχείρισης και κατανάλωσης του νερού και την συμβολή τους στην αξιολόγηση της βιωσιμότητας, ενώ παράλληλα είχε την ευκαιρία να συζητήσει θέματα που αφορούν το και να προωθήσει τους στόχους του έργου στους συμμετέχοντες του συνεδρίου. Ενημερωτικό Δελτίο V 9
Municipality Δήμος του of Μικολάγιεβ, Mykolayev, Ουκρανία Ukraine Προώθηση των στόχων και των δράσεων του έργου Οι στόχοι και οι δράσεις του έργου, κοινοποιήθηκαν στα ακόλουθα συνέδρια, εκδηλώσεις και μέσα: Εικόνα 8. Ο Δρ. Y. Kharytonov παρουσιάζει το έργο, στο 2ο Εθνικό συνέδριο για την ανεξάρτητη παραγωγή ενέργειας 2ο Εθνικό συνέδριο για την ανεξάρτητη παραγωγή ενέργειας 10ο Διεθνές επιστημονικό συνέδριο «Προβλήματα οικολογίας και εξοικονόμησης ενέργειας» 7 ο Πανουκρανικό συνέδριο εκπαιδευτών HS Περιφερειακά τηλεοπτικά προγράμματα Τεχνικές συσκέψεις με κυβερνητικούς παράγοντες και επικεφαλείς επιχειρήσεων και οργανισμών διαλέξεις σε φοιτητές και δασκάλους. Διοργάνωση και διενέργεια ενεργειακών επιθεωρήσεων μετά από αιτήματα φορέων: Υπουργείο Πολιτισμού; Υπουργείο Εκπαίδευσης. Ανάπτυξη ιδεών για προτάσεις έργων: Ανάπτυξη θεματικών χαρτών, για την καταγραφή των καταναλωτών θέρμανσης και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στην πόλη. Εικόνα 9. Το 7 ο Πανουκρανικό συνέδριο εκπαιδευτών HS. Εκπαίδευση εμπειρογνωμόνων: Προετοιμασία έκδοσης εκπαιδευτικών εγχειριδίων για υλικά εξοικονόμησης ενέργειας, Έναρξη για πρώτη φορά στην περιφέρεια του Μυκολάγιεβ και στο Εθνικό πανεπιστήμιο ναυπηγικής ειδικής θεματικής για την Διαχείριση της ενέργειας». 10 Ενημερωτικό Δελτίο V ΙΟΥΛΙΟΣ 2015 Η παρούσα έκδοση υποστηρίχθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το περιεχόμενό της είναι αποκλειστική ευθύνη των συντακτών της (το εταιρικό σχήμα του έργου ) και σε καμία περίπτωση δεν εκφράζει τις θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.