ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Δ/νση Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία σε συνεργασία με το Εθνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων και Προαγωγής της Υγείας Α. Μοίρου, Π. Στασινοπούλου
Διεύθυνση Ασφάλειας & Υγείας στην Εργασία Αρμοδιότητες: Νομοθετικό έργο (έκδοση νόμων, π.δ., υπ. αποφάσεων, παρακολούθηση κοινοτικού και διεθνούς δικαίου, απαντήσεις ερωτημάτων, κλπ) Οργανωτικό έργο (έκδοση εγκυκλίων, οδηγών καλής πρακτικής, οδηγιών κλπ) Ενημέρωση-Διάδοση πληροφόρησης (διοργάνωση ενημερωτικών εκδηλώσεων, εκδόσεις, Info point, τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά spots κλπ) Έρευνα και ανάπτυξη συνεργασιών (μετρήσεις βλαπτικών παραγόντων, μελέτες ΠΥΕ, συνεργασίες, κλπ) Έλεγχος-έγκριση-γνωμοδότηση (προγράμματα επιμόρφωσης, επιχειρήσεις Sevezo, ΕΞΥΠΠ, ΕΑΚ) 2
H ΠΥΕ σε ευρωπαϊκό επίπεδο συντονίζεται από το ENWHP (European Network for Workplace Health Promotion/ Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Προαγωγή της Υγείας στους χώρους Εργασίας) που ιδρύθηκε το 1996 Η Διεύθυνση Ασφάλειας και Υγείας είναι Εθνικός Εστιακός Πόλος στο ENWHP και λαμβάνει τη σχετική πληροφόρηση Η ΠΥΕ ορίζεται ως η συντονισμένη προσπάθεια εργοδοτών, εργαζομένων και της κοινωνίας με σκοπό τη βελτίωση της υγείας και της ευεξίας των ατόμων στο εργασιακό τους περιβάλλον. Επιτυγχάνεται με: Την οργάνωση και το σχεδιασμό της εργασίας Την προώθηση της ενεργούς συμμετοχής των εργαζομένων Την ενθάρρυνση της εξέλιξης των εργαζομένων Η ΠΥΕ συμβάλει αποτελεσματικά στη βελτίωση της υγείας των εργαζομένων, στην υιοθέτηση ευεργετικών για την υγεία τους συμπεριφορών (π.χ. άσκηση, σωστή διατροφή, διαχείριση άγχους), στην πρόληψη των επαγγελματικών ασθενειών και τη μείωση των εργατικών ατυχημάτων 3
4
Σκοπός Μέθοδος Δείγμα Ερωτηματολόγιο Ανάλυση/Αποτελέσματα 5
Αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης σε ότι αφορά πολιτικές, προγράμματα και δράσεις για την προαγωγή της υγείας των εργαζομένων (ΠΥΕ) στους Δήμους-μέλη του ΕΔΔΥΠΠΥ 6
Συλλογή στοιχείων σχετικά με την υγεία των εργαζόμενων, τους κινδύνους για την υγεία και το είδος των παρεμβάσεων Αναγνώριση των εμποδίων που δυσχεραίνουν την ανάληψη πρωτοβουλιών ή δράσεων ΠΥΕ στους ΟΤΑ Βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών ΑΥΕ για τους εργαζόμενους στους Δήμους Υποστήριξη και ενίσχυση του ρόλου και της λειτουργίας των αρμόδιων προσώπων ή οργανικής μονάδας για τα θέματα ΑΥΕ Ευαισθητοποίηση της Διοίκησης και των εμπλεκόμενων προσώπων για τα θέματα ΑΥΕ Ενδυνάμωση της συνεργασίας με το ΕΔΔΥΠΥΥ και συνδρομή σε κοινές δράσεις για την ΠΥΕ στους ΟΤΑ Μελλοντική ανάπτυξη ενημερωτικού υλικού, προγραμμάτων εκπαίδευσης ή άλλων δράσεων για την ΠΥΕ για τους εργαζόμενους στους ΟΤΑ 7
Αποστολή ερωτηματολογίων μέσω του ΕΔΔΥΠΠΥ σε όλους τους Δήμους- μέλη του ΕΔΔΥΠΠΥ (186) μέσω email Συμπλήρωση από ΙΕ/ΤΑ σε συνεργασία με υπεύθυνο άτομο της Διοίκησης ή της Δ/νσης Διοικητικών Υπηρεσιών Συλλογή ερωτηματολογίων από τη ΔΑΥΕ και το ΕΔΔΥΠΠΥ Τηλεφωνικές επικοινωνίες από τη ΔΑΥΕ για διευκρινίσεις επί των απαντήσεων των ερωτηματολογίων και κατ ιδίαν συναντήσεις με εκπροσώπους κάποιων Δήμων Εισαγωγή των στοιχείων σε βάση δεδομένων και στατιστική ανάλυση (σε εξέλιξη) 8
Βασισμένο στο Self assessment Questionnaire based on Quality Criteria του ENWHP προσαρμοσμένο/εμπλουτισμένο με επιπλέον ερωτήματα. Δομή: Α. Πληροφορίες για τον Οργανισμό Β. Πληροφορίες για την Προαγωγή της Υγείας των εργαζόμενων Πολιτική του Οργανισμού για την ΠΥΕ Ανθρώπινο Δυναμικό και Οργάνωση της Εργασίας Σχεδιασμός της Προαγωγής της Υγείας στους Χώρους Εργασίας Εφαρμογή της ΠΥΕ στον Οργανισμό Αποτελέσματα της ΠΥΕ στους χώρους εργασίας 9
Μεγέθη Δήμων Γεωγραφική κατανομή των Δήμων στις Περιφέρειες Σύσταση εργατικού δυναμικού των Δήμων (σχέσεις εργασίας, επιδημιολογικά στοιχεία) Ύπαρξη ή όχι Ιατρού Εργασίας (ΙΕ), Τεχνικού Ασφαλείας (ΤΑ), Επιτροπής Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία (ΕΥΑΕ) Συμπλήρωση ερωτηματολογίου από ΙΕ, ΤΑ ή άλλο πρόσωπο Σημαντικότερα αποτελέσματα σχετικά με τις πληροφορίες για την Προαγωγή της Υγείας (ΠΥΕ) στους εργαζόμενους των ΟΤΑ 10
Ανταποκρίθηκαν 71/186 Δήμοι μέχρι σήμερα (32,17%) Το 43,5% των Δήμων πληθυσμό 20.000-50.000 ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΔΗΜΩΝ 4% 29% <20.000 23% 20.000-50.000 50.001-100.000 44% >100.000 11
12
13
Συμπλήρωση ανά ειδικότητα: 28/69 (40,6%) ερωτηματολόγια συμπληρώθηκαν από ΙΕ 29/69 (42%) από ΤΑ 47/69 (68,1%) από διοικητικό προσωπικό 10/69 (14,5%) από εκπρόσωπο της διοίκησης ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΑ ΙΕ 0 20 40 60 80 14
ΣΥΝΘΕΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΔΗΜΩΝ ΦΥΛΟ 5% 15% 80% 47% 53% ΜΟΝΙΜΟΙ ΑΝΔΡΕΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΛΛΟΙ 15
Άτομα με αναπηρία: 10,2% (ελάχ. 0%, μέγ. 15%, τ.α.3,2 ) Άτομα άνω των 55 ετών: 19,9% (ελάχ. 1%, μέγ. 60%, τ.α.12,53 ) 16
1% Αρμόδια Υπηρεσία για την ΑΥΕ 6% 29% 9% 4% 9% 42% 1 2 3 4 5 6 7 ΔΔΥ Τεχν.Υπ. Υπ.ΠΥ Υπ. ΑΥΕ Άλλη Δεν υπάρχει ΚΕΝΟ 29/69 (42%) επισημαίνουν ως αρμόδια υπηρεσία για την ΑΥΕ την Δ/νση Διοικητικών Υπηρεσιών 6/69 (8,7%) επισημαίνουν ως αρμόδια υπηρεσία για την ΑΥΕ τις υπηρεσίες ΙΕ/ΤΑ ή ειδικά τμήματα ΑΥΕ 20/69 (29%) δεν απάντησαν 6/69 (8,7%) επισημαίνουν ως αρμόδια υπηρεσία για την ΑΥΕ την Τεχνική Υπηρεσία 17
Επιτροπή Ασφάλειας & Υγείας των Εργαζομένων (ΕΥΑΕ) 64% 11% 25% 44/69 Δήμους(63,8%) δήλωσαν ότι δεν έχουν ΕΥΑΕ ή εκπρόσωπο των εργαζόμενων για θέματα ΑΥΕ % ΝΑΙ % ΟΧΙ % ΚΑΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ 18
Τεχνικός Ασφάλειας Ιατρός Εργασίας 1% 3% 16% 1% 96% 83% % ΝΑΙ % ΟΧΙ % ΚΑΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ % ΝΑΙ % ΟΧΙ % ΚΑΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ 19
Διαδικασίες που αποτρέπουν κινδύνους για την υγεία Γραπτή εκτίμηση κινδύνου 14% 0% 41% 0% 86% 59% % ΝΑΙ % ΟΧΙ % ΚΑΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ % ΝΑΙ % ΟΧΙ % ΚΑΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ 20
Πρόσβαση σε υγειονομικές & κοινωνικές υπηρεσίες - εγκαταστάσεις 28% 0% 72% 5 4 3 2 Άλλο Εγκαταστάσεις άθλησης Καντίνα/catering Χώροι διαλείμματος Χώρος ιατρείου 1 % ΝΑΙ % ΟΧΙ % ΚΑΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 21
Οργάνωση εργασίας για αποφυγή υπερφόρτωσης ή υποαξιοποίησης 2% Υποστήριξη από προϊσταμένους και προαγωγή καλού εργασιακού κλίματος 6% 3% 17% 81% 91% % ΝΑΙ % ΟΧΙ % ΚΑΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ % ΝΑΙ % ΟΧΙ % ΚΑΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ 22
Μέτρα ΠΥΕ για εργαζόμενους 55-64 ετών Άλλο 42% 3% 55% Προληπτικος έλεγχος υγείας Επανακατάρτιση Αλλαγή θέσης εργασίας % ΝΑΙ % ΟΧΙ % ΚΑΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ 0,0 50,0 100,0 23
Ύπαρξη μεθόδων επανένταξης μετά από μακροχρόνια απουσία λόγω ασθένειας 6% 3% 91% % ΝΑΙ % ΟΧΙ % ΚΑΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ 24
Ύπαρξη συχνών προβλημάτων υγείας 10,1% 20,3% Άλλο Συχνά προβλήματα υγείας (% των απαντήσεων) Προβλήματα ψυχικής υγείας 17% 2% 11,6% Καρκίνος 42% Αγχώδεις διαταραχές 27,5 Αλλεργίες 81% % ΝΑΙ % ΟΧΙ % ΚΑΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ 8,7% 18,8% Άσθμα 39,1% 76,8% Διαβήτης Καρδιαγγειακά Μυοσκελετικά 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 25
Υλοποίηση δράσεων ΠΥΕ 23% 2% Ειδικές ομάδες εργαζομένων 6% 45% 75% 49% % ΝΑΙ % ΟΧΙ % ΚΑΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ % ΝΑΙ % ΟΧΙ % ΚΑΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ 26
Λήψη μέτρων ΠΥΕ για συγκεκριμένους τομείς Ατομική συμπεριφορά 22% 1% 8,7% 36,2% Υγιεινή διατροφή Φυσική άσκηση 77% 7,2% 63,8% Βελτίωση εργασιακών συνθηκών 21,7% Ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι % ΝΑΙ % ΟΧΙ % ΚΑΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 27
0 10 20 30 40 50 60 70 Βελτίωση της επικοινωνίας μέσα στον οργανισμό 50,7 Καλύτερη διαχείριση του άγχους στην εργασία 23,2 Ελαχιστοποίηση της έκθεσης σε βία από το κοινό 14,5 Μείωση του ποσοστού των καπνιστών 26,1 Εργονομικές βελτιώσεις 43,5 Μείωση κινδύνου ατυχήματος μέσω προμήθειας κατάλληλου εξοπλισμού 69,6 Βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών 34,8 Άλλο 8,7 28
0 20 40 60 80 100 Οικονομικοί πόροι 82,6 Ελλιπής οργάνωση εργασίας 33,3 Έλλειψη ευαισθητοποίησης/νοοτροπίας πρόληψης 62,3 Έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού 55,1 Άλλο 10,1 29
A. Σχετικά με τη συλλογή και ανάλυση των ερωτηματολογίων: Ανάγκη συμπλήρωσης μεγαλύτερου αριθμού ερωτηματολογίων για περισσότερες συσχετίσεις με στατιστική δύναμη Ανάγκη να συμπεριληφθούν μεγαλύτεροι πληθυσμιακά Δήμοι (>100.000 κατοίκων) Ανάγκη για επιμέρους ανάλυση των αποτελεσμάτων σε μεγαλύτερο βάθος 30
B. Σχετικά με τα επιμέρους αποτελέσματα: Η ύπαρξη ΥΠΠ (ΙΕ/ΤΑ) καταγράφεται σε υψηλό ποσοστό στους ερωτηθέντες Δήμους, ωστόσο η ύπαρξη εκτίμησης κινδύνου δεν συμβαδίζει με αυτό. Χαμηλά ποσοστά εκπροσώπησης των εργαζομένων σε θέματα ΑΥΕ μέσω των ΕΥΑΕ Μέτρι0 ποσοστό συμπλήρωσης ερωτηματολογίου από ΙΕ/ΤΑ Μεγάλο ποσοστό Δήμων που υλοποιούν προγράμματα/δράσεις για την ΠΥΕ. Η πλειοψηφία των μέτρων που έχουν ληφθεί στοχεύουν κυρίως στην βελτίωση των συνθηκών εργασίας 31
Η λήψη μέτρων για την ΠΥΕ εργαζομένων >55 ετών παρατηρείται στο 55% του συνόλου των ερωτηθέντων και περιλαμβάνει κυρίως την αλλαγή θέσης εργασίας (87%) Αποτυπώνεται η ύπαρξη μεθόδων επανένταξης μετά από μακροχρόνια απουσία λόγω ασθένειας σε ικανοποιητικό βαθμό Η σύνθεση του προσωπικού και η ύπαρξη υψηλού ποσοστού > 55 ετών εργαζομένων επιδεικνύει την ανάγκη για περισσότερες παρεμβάσεις στις ομάδες αυτές αλλά και σε μικρότερες, προσανατολισμένα προς την προαγωγή υγείας και πρόληψη. Η έλλειψη επαρκών οικονομικών πόρων αναδεικνύεται ως το σημαντικότερο εμπόδιο για την ανάληψη δράσεων ΠΥΕ 32
Ευχαριστούμε για την προσοχή σας. 33