Under My Wing Supporting Graduate Entrepreneurs Έγγραφο Πολιτικής (10.04) - Σύμπραξη για την Ευημερία - Ετοιμάστηκε από το Πανεπιστήμιο του Paderborn (University of Paderborn UPB) Prof. Dr. Marc Beutner / Dipl.-Volksw. Lara Melissa Fortmann Lehrstuhl Wirtschaftspädagogik II Business and Human Resource Education Universität Paderborn 27.06.2014 Τίτλος έργου: Under My Wing - Supporting Graduate Entrepreneurs Ακρωνύμιο έργου: UMW Νούμερο έργου: Grant Agreement No.: 2012 2985 / 001 001 Διάρκεια έργου: 01.10.2012 30.09.2014 This project has been funded with support from the European Commission. This publication [communication] reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. With the support of the Lifelong Learning Programme of the European Union.
Περιεχόμενα 1. Περίληψη....3 2. Επισκόπηση και Ιστορικό... 4 2.1 Δήλωση σκοπού... 7 2.2 Αξιολόγηση της τρέχουσας πολιτικής... 7 2.3 Δήλωση αναγκαιότητας αλλαγής... 10 3. Συζήτηση... 10 3.1 Εναλλακτικές και καινοτόμες προσεγγίσεις που παρουσιάστηκανι από το UMW σε σχέση με τις τρέχουσες επιλογές πολιτικής... 10 3.2 Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της προσέγγισης του UMW... 12 3.2.1 Γενικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της προσέγγισης του UMW... 12 3.2.2 Ανάλυση κόστους-οφέλους της προσέγγισης του UMW... 14 4. Προτάσεις... 21 4.1 Η προτιμώμενη επιλογή κάντε το με τον τρόπο του UMW... 21 4.2 Βασικά επιχειρήματα σχετικά με την προώθηση της προσέγγισης του UMW.24 5. Πτυχές υλοποίησης... 25 Βιβλιογραφία... 26-2 -
1. Περίληψη Σε αυτό το Έγγραφο Πολιτικής παρουσιάζεται μια επισκόπηση και το ιστορικό του Ευρωπαϊκού έργου Under My Wing Supporting Graduate Entrepreneurs - UMW () με έμφαση στην επιχειρηματικότητα και την επιχειρηματική εκπαίδευση στην Ευρώπη. Αυτό το μέρος του εγγράφου πολιτικής επικεντρώνεται στη δήλωση σκοπού, στην ανασκόπηση της τρέχουσας πολιτικής και στη δήλωση αναγκαιότητας αλλαγής. Στη συζήτηση γίνεται αναφορά σε εναλλακτικές καινοτόμες προσεγγίσεις που παρουσιάζονται από το UMW σε σχέση με τις τρέχουσες πολιτικές και στα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της προσέγγισης του UMW. Επίσης υπογραμμίζονται οι δυνατότητες του UMW και γίνεται ανάλυση κόστουςοφέλους της προσέγγισης UMW. Στο έγγραφο παρέχονται επίσης πληροφορίες για το πώς η προσέγγιση και τα αποτελέσματα του UMW συνάδουν με τις πολιτικές της Ε.Ε. Επιπλέον, προσδιορίζονται οι λόγοι σχετικά με την προτιμώμενη επιλογή και τα βασικά επιχειρήματα που αφορούν την προώθηση της προσέγγισης UMW. Τέλος, το έγγραφο πολιτικής κλείνει με πτυχές της υλοποίησης. Επιπρόσθετα, αυτό το έγγραφο πολιτικής περιγράφει τις επιπτώσεις για τις κύριες ομάδες-στόχου των αποφοίτων, των ιδιοκτητών πολύ μικρών επιχειρήσεων και του προσωπικού ΕΕΚ και εκπαίδευσης ενηλίκων στους οποίους αφορά το UMW. Το έργο UMW επικεντρώνεται σε τρεις διαφορετικές ομάδες στόχου: απόφοιτους ιδιοκτήτες μικροεπιχειρήσεων προσωπικό ΕΕΚ και εκπαίδευσης ενηλίκων. Το UMW απευθύνεται σε απόφοιτους κάθε φύλου, ηλικίας, από όλους τους κλάδους και από διαφορετικές επίσης εθνικότητες. Οι απόφοιτοι αντιπροσωπεύουν του πιθανούς χρήστες του UMW και μπορούν να συμμετέχουν στις εκπαιδευτικές δραστηριότητες του επιχειρηματικού προγράμματος σπουδών του UMW. Οι ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων αποτελούν μια πολύ σημαντική ομάδα για την υλοποίηση των ενοτήτων του προγράμματος σπουδών UMW. Οι ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων θα στηρίξουν τους απόφοιτους για να αποκτήσουν πρακτικές εμπειρίες σε πραγματικές συνθήκες. - 3 -
Το προσωπικό ΕΕΚ και εκπαίδευσης ενηλίκων αντιπροσωπεύει μια σημαντική ομάδα για το UMW, γιατί αυτό θα υλοποιήσει τη μεικτή μέθοδο διδασκαλίας του επιχειρηματικού προγράμματος σπουδών του UMW και θα στηρίξει τις ανάγκες των αποφοίτων. Βάση του επιχειρηματικού προγράμματος σπουδών UMW υπήρξε η γενική έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην αρχή του έργου στις χώρες των εταίρων. Η έρευνα προσδιόρισε τις ανάγκες των αποφοίτων στις διάφορες χώρες των εταίρων. Μια κύρια πτυχή αποτελεί η ενότητα πρακτικής άσκησης του προγράμματος σπουδών UMW η οποία θα διασφαλίσει την απόκτηση πρακτικής εμπειρίας σε συνδυασμό με πρόγραμμα καθοδήγησης σε μικρές επιχειρήσεις. Με αυτό τον τρόπο το επιχειρηματικό πρόγραμμα σπουδών του UMW προσφέρει μια νέα και καινοτόμο προσέγγιση για τη στήριξη αποφοίτων που δεν έχουν επιχειρηματικές γνώσεις ώστε να γίνουν επιχειρηματίες. 2. Επισκόπηση και Ιστορικό Η επιχειρηματικότητα είναι σημαντική σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο. Η επιχειρηματικότητα οδηγεί την καινοτομία, την ανταγωνιστικότητα, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη. Επιτρέπει σε νέες καινοτόμες ιδέες να μετατραπούν σε επιτυχημένες προσπάθειες και μπορεί να ξεκλειδώσει τις ατομικές προσωπικές δυνατότητες. Ο καθοριστικός ρόλος που διαδραματίζουν οι μικρο-επιχειρήσεις, νεοσύστατες και νέες σε ηλικία επιχειρήσεις ως κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας, αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο από άτομα και κυβερνήσεις. Η επιχειρηματικότητα μπορεί να είναι μια βιώσιμη εναλλακτική επιλογή για νέους απόφοιτους αντί της εξαρτημένης εργασίας. Οι επιχειρηματικές δεξιότητες στους νέους μπορούν να ωφελήσουν την τοπική οικονομική ανάπτυξη με τη δημιουργία μελλοντικών δυναμικών στελεχών τοπικών επιχειρήσεων και πολιτικών ηγετών. (http://www.undermywing.eu/ie) Το Ευρωπαϊκό έργο Under My Wing Supporting Graduate Entrepreneurs (UMW) αντιπροσωπεύει ένα νέο και καινοτόμο τρόπο που στοχεύει στη στήριξη της επαγγελματικής ανάπτυξης αποφοίτων από μη επιχειρηματικούς κλάδους ώστε να γίνουν επιχειρηματίες. (βλέπε http://www.undermywing.eu/ie) Το έργο UMW αποτελείται από το Meath Partnership στην Ιρλανδία και τους εταίρους του έργου από τη Μάλτα, την - 4 -
Κύπρο, τη Γερμανία, την Ισπανία, Λιθουανία και Φιλανδία. (βλέπε http://www.undermywing.eu/ie) Στα πλαίσια του έργου UMW σχεδιάστηκε από τους εταίρους ένα μεικτό πρόγραμμα μάθησης το οποίο υλοποιήθηκε στις χώρες των εταίρων. (βλέπε http://www.undermywing.eu/ie) Το πρόγραμμα σπουδών του UMW περιλαμβάνει τα παρακάτω: Διάγραμμα 1: Στόχοι και αποτελέσματα του UMW - Under my wing 1 Η κοινοπραξία των εταίρων του UMW που δημιούργησε και υλοποίησε τα αποτελέσματα και τα προϊόντα του έργου UMW αποτελείται από του εξής οργανισμούς: MCRSDP Meath Community Rural & Social Development Partnership Limited, Ιρλανδία (P1) FWE Foundation for Women Entrepreneurs, Μάλτα (P2) SYNTHESIS SYNTHESIS Centre for Research & Education Limited, Κύπρος (P3) TTG ttg team training GmbH, Γερμανία (P4) IFI Instituto de Formación Integral. S.L.U, Ισπανία (P5) SLK Northern Lithuania College, Λιθουανία (P6) INNOV Innoventum Oy, Φιλανδία (P7) 1 Βλέπε http://www.undermywing.eu/ie - 5 -
UPB University of Paderborn, Γερμανία (P8) FIPL Future In Perspective Limited, Ιρλανδία (P9) Το UMW στοχεύει στο να στηρίξει την επαγγελματική εξέλιξη αποφοίτων από μη επιχειρηματικούς κλάδους ώστε να γίνουν επιχειρηματίες. (http://www.undermywing.eu/ie/project/) Οι εταίροι του έργου UMW σχεδίασαν και πρόσφεραν στήριξη σε άνεργους ή υποαπασχολούμενους αποφοίτους σε συγκεκριμένες δυνατότητες διαφορετικών παραγόντων σε όλους τους τομείς της εκπαίδευσης και τον επιχειρήσεων. (http://www.undermywing.eu/ie/project/) Οι στόχοι του UMW είναι: 1. Να αντιμετωπίσει τα υψηλά επίπεδα της ανεργίας και την υποαπασχόληση μεταξύ των αποφοίτων στις συμμετέχουσες χώρες 2. Να υποστηρίξει την οικονομική ανάπτυξη με την προώθηση δημιουργικότητας, πρωτοβουλίας και αυτοπεποίθησης, με την ανάπτυξη επιχειρηματικού πνεύματος και τη δημιουργία τοπικών κόμβων επιχειρηματικής δραστηριότητας 3. Να διασφαλίσει ότι όλοι οι σχετικοί φορείς συνεισφέρουν στο σχεδιασμό, στην ανάπτυξη και στην υλοποίηση της προτεινόμενης εκπαιδευτικής διαδικασίας 4. Να προωθήσει την επιχειρηματικότητα ως βιώσιμη επιλογή για τους απόφοιτους και τελειόφοιτους 5. Να ενθαρρύνει τους αποφοίτους να σκεφτούν την κάλυψη αναγκών σε παγκόσμιο επίπεδο και να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας 6. Να διασφαλίσει την ισότητα ευκαιριών για απόφοιτους ανεξαρτήτως φύλου και εθνικότητας (http://www.undermywing.eu/ie/project/) Το παρόν Έγγραφο Πολιτικής είναι μέρος του έργου UMW και θα είναι διαθέσιμο στις διάφορες γλώσσες των εταίρων. 2 2 Αγγλικά, Γερμανικά, Ισπανικά, Λιθουανικά και Ελληνικά. - 6 -
2.1 Δήλωση σκοπού Αυτό το Έγγραφο Πολιτικής επικεντρώνεται στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και επιχειρηματικής εκπαίδευσης στην Ευρώπη. Θα κατατεθούν επιχειρήματα και προτάσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε σχέση με τις μελλοντικές ενέργειες που πρέπει να γίνουν στον τομέα της ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και της δημιουργίας μιας κοινής Ευρωπαϊκής τακτικής για την αντιμετώπιση των προκλήσεων. Προκειμένου να δώσουμε έμφαση στην ιδέα αυτή θα επικεντρωθούμε στους κύριους στόχους και αποτελέσματα του UMW ως σημείο εκκίνησης. 2.2 Αξιολόγηση της τρέχουσας πολιτικής Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με το έγγραφο στρατηγικής Ευρώπη 2020 επικεντρώνεται στην ανάπτυξη. Σε αυτό το έγγραφο δίνεται έμφαση στη σπουδαιότητα της επιχειρηματικότητας στην Ευρώπη λέγοντας ότι: Για να επιτύχουμε, η στρατηγική θα πρέπει να συνδυαστεί με την επιχειρηματικότητα, τη χρηματοδότηση και την έμφαση στις ανάγκες των χρηστών και τις ευκαιρίες της αγοράς. (Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2010, σ. 5) Η στρατηγική εστιάζει σε τρεις τομείς στους οποίους θα πρέπει η Ευρώπη να ενεργήσει στο μέλλον: (a) Καινοτομία, Έρευνα και Ανάπτυξη (b) Εκπαίδευση, κατάρτιση και δια βίου μάθηση (c) Ψηφιακή Κοινωνία (βλέπε Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2010, σ.12) Για να είναι πιο αποτελεσματική η στρατηγική, η Ευρώπη έχει καθορίσει εφτά εμβληματικές πρωτοβουλίες που συνδυάζονται σε τρεις βασικές πτυχές: Έξυπνη ανάπτυξη, βιώσιμη ανάπτυξη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. (βλέπε http://ec.europa.eu/europe2020/europe-2020-in-a-nutshell/flagshipinitiatives/index_de.htm) Η έξυπνη ανάπτυξη περιλαμβάνει τρεις εμβληματικές πρωτοβουλίες Ψηφιακό Θεματολόγιο για την Ευρώπη, Ένωση Καινοτομίας (π.χ. με το πρόγραμμα Ορίζοντας 2020) και Νεολαία σε Κίνηση. (βλέπε http://ec.europa.eu/europe2020/ europe-2020-in-a-nutshell/flagshipinitiatives/index_en.htm) - 7 -
Στη βιώσιμη ανάπτυξη περιλαμβάνονται δύο εμβληματικές πρωτοβουλίες μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους της και βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης. (βλέπε ανωτέρω) Στη βιώσιμη ανάπτυξη περιλαμβάνονται δύο οδηγίες: Ατζέντα για νέες δεξιότητες και θέσεις εργασίας και Ευρωπαϊκή πλατφόρμα κατά της φτώχειας. (βλέπε ανωτέρω) Επιπλέον, η Ε.Ε. υποστηρίζει μέσω των προγραμμάτων της για την "Επιχειρηματικότητα και την Καινοτομία" (http://ec.europa.eu/cip/eip/promotion-entrepreneurship/index_en) δραστηριότητες που προωθούν την κουλτούρα της δημιουργίας νέων επιχειρήσεων. Ειδικότερα η Δράση για Μικρές Επιχειρήσεις του 2008 (Small Business Act 2008) απευθυνόταν σε μικρές και νέες επιχειρήσεις. Στη Δράση για Μικρές Επιχειρήσεις υπάρχουν 10 αρχές. Αυτά τα κριτήρια θα αντιμετωπιστούν μελλοντικά: I Δημιουργία ενός περιβάλλοντος στο οποίο επιχειρηματίες και οικογενειακές επιχειρήσεις μπορούν να ευημερήσουν και που η επιχειρηματικότητα ανταμείβεται II Να διασφαλιστεί ότι οι τίμιοι επιχειρηματίες που πτώχευσαν θα τύχουν σύντομα δεύτερης ευκαιρίας III Σχεδιασμός κανόνων σύμφωνα με την αρχή Σκέψου Πρώτα τους Μικρού IV Ανταπόκριση της δημόσιας διοίκησης στις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) V Προσαρμογή των εργαλείων δημόσιας πολιτικής στις ανάγκες των ΜΜΕ: διευκόλυνση συμμετοχής των ΜΜΕ σε δημόσιους διαγωνισμούς και καλύτερη χρήση των κρατικών ενισχύσεων για τις ΜΜΕ VI Διευκόλυνση της πρόσβασης ΜΜΕ σε χρηματοδότηση και δημιουργία ενός νομικού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος που θα στηρίζει την έγκαιρη αποπληρωμή εμπορικών συναλλαγών VII Υποστήριξη των ΜΜΕ ώστε να ωφεληθούν περισσότερο από τις ευκαιρίες που προσφέρει η Ενιαία Αγορά II Προώθηση της αναβάθμισης των δεξιοτήτων στις ΜΜΕ και σε όλες τις μορφές καινοτομίας - 8 -
IX Να επιτραπεί στις ΜΜΕ να μετατρέψουν τις περιβαλλοντικές προκλήσεις σε ευκαιρίες X Ενθάρρυνση και στήριξη των ΜΜΕ ώστε να επωφεληθούν από την ανάπτυξη των αγορών (Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2008, σ.4) Οι πρώτες εκτιμήσεις εφαρμογής προσφέρθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 2012 με το Σχέδιο Δράσης για την Επιχειρηματικότητα 2020 (Entrepreneurship Action Plan 2020), το οποίο δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2013. Σε αυτό το σχέδιο η Επιτροπή θέτει τρεις άξονες δράσεις: Άξονας Δράσης 1 Επιχειρηματική εκπαίδευση και κατάρτιση για στήριξη της ανάπτυξης και της δημιουργίας επιχειρήσεων Άξονας Δράσης 2 Δημιουργία ενός περιβάλλοντος όπου οι επιχειρηματίες θα μπορούν να αναπτύσσονται Άξονας Δράσης 3 Ανάδειξη προτύπων και προσέγγιση συγκεκριμένων ομάδων (Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2013, σ. 3ff.) Βασική δήλωση αυτού του σχεδίου δράσης είναι: Να οδηγήσουμε την Ευρώπη πάλι στην ανάπτυξη και σε υψηλότερα επίπεδα απασχόλησης, η Ευρώπη χρειάζεται περισσότερους επιχειρηματίες. (Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2013, σ. 3) Η Ε.Ε. βλέπει στην επιχειρηματικότητα έναν αναγκαίο τομέα που βοηθά να ξεπεραστούν τα προβλήματα της οικονομικής κρίσης. Η Ε.Ε. λοιπόν, εργάζεται σε διάφορα προγράμματα, όπως το ERASMUS για Νέους Επιχειρηματίες (Erasmus for Young entrepreneurs program), για να προωθήσει τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων. (βλέπε http://www.erasmus-entrepreneurs.eu/) Η Ε.Ε. προσκαλεί τους νέους επιχειρηματίες σε ανταλλαγές με ξένες χώρες και τους προσφέρει τη δυνατότητα να πάρουν ιδέες και γνώσεις από τη δουλειά άλλων έμπειρων επιχειρηματιών. Στο φυλλάδιό της για το Erasmus για Νέους Επιχειρηματίες (Erasmus for Young entrepreneurs program)-η Ε.Ε. αναφέρθηκε στον Silvio Kunze λέγοντας: Το να βλέπεις από κοντά τις καθημερινές δραστηριότητες ενός περισσότερου έμπειρου επιχειρηματία είναι πραγματικά αποκάλυψη! (Υπηρεσία Εκδόσεων Ε.Ε. 2014) Και εδώ είναι που το Ευρωπαϊκό έργο UMW - Under my wing - αναλαμβάνει δράση. - 9 -
2.3 Δήλωση αναγκαιότητας αλλαγής Βάσει των ανωτέρω πτυχών το έργο UMW αποφάσισε να σκεφτεί μια ιδέα που θα έκανε πιο ξεκάθαρο το πλαίσιο της Ε.Ε. Το Ευρωπαϊκό πλαίσιο πρόσφερε μόνο κάποιες υποδείξεις για το πώς θα πρέπει να υλοποιηθεί μια δράση. Οι υποδείξεις για το πώς να αποκτηθεί γνώση από τη δουλειά των επιχειρηματιών στην πραγματικότητα δεν προσδιορίζονταν. Οπότε απλά κάθε δράση θα ταίριαζε με αυτή την πτυχή. Η κυριότερη έλλειψη εντοπιζόταν στην απουσία ενός δομημένου προγράμματος σπουδών και ύλης καθώς και μιας δομημένης ιδέας για το πώς θα συγκεντρώνονταν οι εμπειρίες από τη δουλειά και τις πραγματικές καταστάσεις που αντιμετωπίζει ένας επιχειρηματίας. Αυτός ήταν ο κύριος λόγος που το UMW παρουσίασε εναλλακτικές και καινοτόμες προσεγγίσεις σε σχέση με τρέχουσες επιλογές πολιτικής στον τομέα της επιχειρηματικής εκπαίδευσης. 3. Συζήτηση 3.1 Εναλλακτικές και καινοτόμες προσεγγίσεις που παρουσιάστηκαν από το UMW σε σχέση με τρέχουσες επιλογές πολιτικής Είναι ευρέως αποδεκτό ότι σε ολόκληρη την Ευρώπη απουσιάζουν συνεκτικές πρωτοβουλίες για την επιχειρηματική εκπαίδευση. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η τρέχουσα πολιτική της Ε.Ε. επικεντρώνεται στις πτυχές του «Προγράμματος για την Επιχειρηματικότητα και την Καινοτομία» (Entrepreneurship and Innovation Programme (EIP) 3. Το Under my wing λαμβάνει υπ όψη πολύ σοβαρά αυτές τις πτυχές. Το έργο εστιάζεται κυρίως στην πρώτη αρχή του προγράμματος EIP. Πρόκειται για τη δημιουργία ενός θετικού περιβάλλοντος στο οποίο οι επιχειρηματίες θα μπορούν να αναπτυχθούν και η επιχειρηματικότητα θα ανταμείβεται. Αυτό συνδυάζεται με την αναβάθμιση δεξιοτήτων σε ΜΜΕ. 3 Βλέπε Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2014b). - 10 -
Αλλά, επιπλέον, το Under My Wing δημιουργεί μια νέα δομή στη στήριξη νέων επιχειρηματιών με μια διττή προσέγγιση. Η καινοτομία βρίσκεται στην παροχή ενός συμβούλου/καθοδηγητή για τους νέους επιχειρηματίες ο οποίος αντιμετώπισε τις ίδιες καταστάσεις και έχει βρει ήδη λύσεις. Η διττή προσέγγιση αποτελεί πυρήνα της μεθόδου σε ένα πλαίσιο καθοδήγησης για τη στήριξη απόφοιτων επιχειρηματιών. Η τοποθέτηση ατόμων για πρακτική άσκηση είναι ο τρόπος του UMW για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και προβλημάτων που προκύπτουν στις νέες καταστάσεις που βιώνει ένας απόφοιτος επιχειρηματίας. Το UMW δεν προσφέρει μόνο ένα πλαίσιο όπως γίνεται συχνά σε επίπεδο Ε.Ε. Προσφέρει στους Ευρωπαίους επιχειρηματίες την ευκαιρία να αποκτήσουν πραγματικές γνώσεις και να μάθουν απευθείας από την πηγή. Το UMW αναγνωρίζει ότι υπάρχει ανάγκη να διαμορφωθούν νέες προσεγγίσεις. Σε αυτές τις προσεγγίσεις, απόφοιτοι και τελειόφοιτοι από κάθε ακαδημαϊκό κλάδο θα υποστηριχτούν ώστε να αποκτήσουν τις απαιτούμενε πρόσθετες δεξιότητες. Πολύ συχνά τα μοντέλα πρακτικής άσκησης είναι ένας δημοφιλής τρόπος για να αποκτηθούν αυτές οι δεξιότητες. Αλλά στο UMW οι εταίροι αναγνώρισαν ότι η ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας δεν είναι απλώς η διδασκαλία του πώς να ξεκινήσεις μια επιχείρηση. Είναι κάτι περισσότερο. Πρόκειται για την ανάπτυξη νέων προσωπικών γνωρισμάτων, τρόπους εργασίας και επιχειρηματικής οξυδέρκειας. Αυτό σημαίνει ότι η δημιουργικότητα, η πρωτοβουλία και η αυτοπεποίθηση είναι αναγκαίες για την επιτυχία στον τομέα της νέας επιχείρησης. Η βάση για τη δημιουργία επιχειρηματικού πνεύματος πρέπει να είναι μία καινοτόμος παιδαγωγική. Αυτό οδηγεί σε ένα επαρκές, εξατομικευμένο και εύκολο στην υλοποίηση πρόγραμμα σπουδών που σχεδιάστηκε επίσης από το UMW. Οι τεχνικές, συμπεριφορικές και διοικητικές ικανότητες είναι σχετικές με την επιχειρηματικότητα. Εδικά η διεθνής προοπτική του UMW κάνει τη διαφορά όταν κάνουμε λόγο για την Ευρωπαϊκή πρόσθετη αξία η οποία προκύπτει από την προσέγγιση. Ένα κοινό πρόγραμμα σπουδών και τρόπου στήριξης των απόφοιτων επιχειρηματιών στη διαδικασία καθοδήγησής τους είναι από τις πιο καινοτόμες πτυχές του UMW και είναι αυτό που δεν καλύπτεται ακόμη στην Ε.Ε. Πρόκειται για ένα πλεονεκτικό σημείο που αξιοποιεί τις δυνατότητες και την εμπειρία των παρόχων ΕΕΚ. Χαρακτηριστικό της προσέγγισης του Under My Wing είναι ότι απευθύνεται σε (α) επιχειρηματίες (β) υποψήφιους - 11 -
επιχειρηματίες και (γ) παρόχους ΕΕΚ παρέχοντας εκπαιδευτική στήριξη στους καθοδηγητές. Επιχειρηματίες Υποψήφιοι επιχειρηματίες Πρόγραμμα σπουδών Ηλεκτρονική πύλη μάθησης Εισαγωγή στην παιδαγωγική διδασκαλία πάροχοι ΕΕΚ Διάγραμμα 2:Καινοτομίες του UMW - Under my wing Εκεί όπου οι τρέχουσες επιλογές πολιτικής εμμένουν σε παραδοσιακές ιδέες σε σχέση με την επιχειρηματικότητα και χρησιμοποιούν τυπικές μεθόδους το UMW τολμά ένα νέο βήμα. Αυτό υποστηρίζεται από τον μοντέρνο τρόπο παροχής της εκπαίδευσης με τη χρήση ηλεκτρονικής πύλης. Το εναρκτήριο σημείο της αναγνώρισης και ικανοποίησης των συγκεκριμένων αναγκών της ομάδας στόχου σημαίνει εδώ δύο πράγματα: (α) να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των υποψήφιων επιχειρηματιών στον τομέα των επιχειρηματικών ικανοτήτων και (β) να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των επιχειρηματιών όσον αφορά το ρόλο τους ως μέντορες και καθοδηγητές. Η έξυπνη προσέγγιση της διεθνούς καθοδήγησης για απόφοιτους είναι ζωτικής σημασίας για την υποστήριξη μεγαλύτερης διεθνούς επίγνωσης και προώθησης μια Ευρωπαϊκής προσέγγισης στον τομέα αυτό. 3.2 Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της προσέγγισης UMW Για να συζητήσουμε τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της προσέγγισης του UMW χρειάζεται να δούμε (α) τα γενικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα και (β) το κόστος έναντι αποτελεσματικότητας. 3.2.1 Γενικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της προσέγγισης UMW Η προσέγγιση του UMW είναι εύκολη στην υλοποίησή της και επιτρέπει στους συμμετέχοντες να έχουν απευθείας επαφή με αυθεντικές και πραγματικές καταστάσεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρηματίες. Η ιδέα της καθοδήγησης - 12 -
προσφέρει μια τεράστια ποικιλία εξατομικευμένων εμπειριών τόσο για τον καθοδηγητή (επιχειρηματία) όσο και για τον καθοδηγούμενο (υποψήφιο επιχειρηματία). Επιπλέον, στηρίζει τόσο τις δραστηριότητες διδασκαλίας και μάθησης για όλους τους εμπλεκόμενους (εκπαιδευτές- σπουδαστές) όσο και τις ικανότητές τους, τις δεξιότητές τους και τις εμπειρίες τους. Το πρόγραμμα σπουδών και οι πηγές που δημιουργήθηκαν από το UMW προσφέρονται ως ανοιχτές πηγές μάθησης. Αυτό δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν εύκολα σε ολόκληρη την Ευρώπη και με απλό τρόπο μέσα από τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες. Αυτό δείχνει ότι το πρόγραμμα σπουδών δεν είναι αρκετό από μόνο του. Χρειάζεται να συνδυαστεί με επαρκές εκπαιδευτικό υλικό το οποίο προσφέρεται επίσης από το UMW. Επιπρόσθετα, το γεγονός ότι το UMW επικεντρώνεται σε τοπικές δράσεις για να προσφέρει ισχυρά ζεύγη καθοδηγητών - καθοδηγούμενων, συνεπάγεται ότι απαιτείται κατάλληλη επιλογή συμμετεχόντων. Η διασφάλιση της ποιότητας στη διαδικασία επιλογής και αντιστοίχισης πραγματοποιείται σε τοπικό επίπεδο και μπορεί να υποστηριχθεί από το UMW, όχι όμως και να αντικατασταθεί από αυτό. Οι επιχειρηματίες και οι υποψήφιοι επιχειρηματίες πρέπει να είναι ανοιχτόμυαλοι και ικανοί να διαχειριστούν επικοινωνιακές καταστάσεις και να μην εμμένουν στις γνώσεις που τυχόν έχουν. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν πολλές υποδείξεις για το πώς μπορεί να διασφαλιστεί αυτό σε κάθε περιφέρεια. Εξάλλου, το UMW προσφέρει μια νέα, καινοτόμο και συναρπαστική προσέγγιση για τη δημιουργία ενός καινοτόμου και δημιουργικού περιβάλλοντος μάθησης. Παρόλο που η νέα διαδικασία καθοδήγησης ήταν δύσκολη για τα ζεύγη καθοδηγητών-καθοδηγούμενων, οι συμμετέχοντες και τα αποτελέσματα αποδεικνύουν την επιτυχία και τα εκπαιδευτικά πλεονεκτήματα. Ίσως ο συνδυασμός του UMW με καθοδηγητικές συναντήσεις, που περιελάμβαναν δραστηριότητες αναστοχασμού, αποτελέσει ένα επιπλέον συν στο μέλλον. Ειδικά για τη δουλειά επιχειρηματιών στην επαρχία το UMW προσφέρει ένα χρήσιμο παράδειγμα. Για να αξιοποιηθούν τα θετικά αποτελέσματα του UMW και οι ευκαιρίες που προσφέρονται από το πρόγραμμα σπουδών, χρειάζεται διάδοση πληροφοριών. - 13 -
Είναι σημαντικό να υπάρξουν περισσότεροι παράγοντες διάδοσης στο μέλλον για να διασφαλιστεί η ενδυνάμωση των αλληλεπιδράσεων. Οι μελλοντικοί χρήστες θα μπορούσαν να προσθέσουν επιπλέον πηγές καθώς σε άλλα μέρη της Ευρώπης μπορεί να προκύπτουν και άλλες ανάγκες. Ένα γενικό πρόβλημα που σχετίζεται με τη χρήση ΤΠΕ είναι η αποδοχή νέων τεχνολογιών από τους πιθανούς χρήστες. Το πρόβλημα αυτό υπήρξε και στο έργο UMW. Οι εταίροι στο UMW προσπάθησαν να λύσουν το πρόβλημα με το να ελαχιστοποιήσουν τις απαιτήσεις πρόσβασης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα. Προσφέροντας διαφάνειες και βίντεο σε αρκετές ενότητες, ήταν ένας τρόπος για να γίνει εύκολη η πρόσβαση και να δοθεί η δυνατότητα μάθησης πατώντας απλά ένα κουμπί. Ένα μειονέκτημα αυτής της προσέγγισης είναι ότι δε συνάδει με τις νέες θεωρίες και τρόπους μάθησης. Ήταν όμως αναγκαίο να ανοιχτεί το έργο UMW σε ένα μεγάλο εύρος ηλικιών, οπότε και λήφθηκε η απόφαση για εύκολη πρόσβαση έστω και ενάντια στις πρωτοποριακές μεθόδους μάθησης. Επιπρόσθετα, μία πλατφόρμα βασισμένη στις ΤΠΕ και τα σενάρια ηλεκτρονικής μάθησης μειώνει για παράδειγμα το εκπαιδευτικό κόστος και άλλα εμπόδια μάθησης. Ειδικά στην επαρχία δίνεται η ευκαιρία στους κατοίκους, ακόμη και σε περιοχές με αδύναμες υποδομές και έλλειψη συγκοινωνιών, να συμμετάσχουν στην προσέγγιση του UMW. Εν τέλει το UMW προσφέρει τη δυνατότητα συνδυασμού ατομικής ανάπτυξης με δράση και συμβουλευτική καθοδήγηση για εμβάθυνση των γνώσεων στην ανάπτυξη επιχειρήσεων καθώς και των ατομικών δεξιοτήτων που σχετίζονται με επιχειρηματικές δραστηριότητες. 3.2.2 Ανάλυση κόστους-οφέλους της προσέγγισης UMW Η ανάλυση κόστους - οφέλους του UMW, της Καθοδήγησης και του προγράμματος σπουδών είναι απόλυτα αναγκαία. Ένα μεγάλο πλεονέκτημα μιας τέτοιας ανάλυσης είναι ότι κάνει ευκολότερη την εστίαση στα πολλαπλά αποτελέσματα. Το UMW προσφέρει πληροφόρηση και εκπαίδευση κάνοντας χρήση των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνιών (ΤΠΕ). Παράγοντες που επηρεάζουν το κόστος παροχής μάθησης παρουσιάζονται στο IITE Policy Brief της UNESCO (UNESCO 2011, σ.3). Σε αυτή τη Σύνοψη - 14 -
Πολιτικής (Policy Brief) η UNESCO τονίζει ότι τέσσερις κατηγορίες κόστους είναι σημαντικές και αναγκαίες (1) Εκπαιδευτικές δραστηριότητες, (2) Εκπαιδευτικές υποδομές, (3) Διοίκηση και (4) Κόστος για τους σπουδαστές. Αυτές οι τέσσερις κατηγορίες υπάρχουν επίσης στο UMW ως πάγια έξοδα και μεταβλητό κόστος. Λαμβάνοντας αυτά υπ όψη θα παρουσιάσουμε μια σύγκριση της προσέγγισης του UMW και ενός τυπικού, πρόσωπο με πρόσωπο, μαθήματος. (α) Εκπαιδευτικές δραστηριότητες (α1) Πάγια έξοδα σχετικά με τις Εκπαιδευτικές δραστηριότητες Μια βασική πτυχή των πάγιων εξόδων στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων είναι το Εξειδικευμένο προσωπικό διδασκαλίας, σχεδιασμός και ανάπτυξη πηγών και μαθησιακών δραστηριοτήτων (UNESCO 2011, σ.3). Αυτό συμβαδίζει με το Διαφορετικές βαθμίδες εκπαιδευτικού προσωπικού ή διαφορετικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες (UNESCO 2011, σ.3). Τι σημαίνει όμως εκπαιδευτικές δραστηριότητες στα πλαίσια του UMW; Η απάντηση είναι ένας συνδυασμός από διαπροσωπικές συναντήσεις και διαδικτυακά μαθήματα, πρόκειται δηλαδή για ένα μεικτό τρόπο μάθησης με ενσωματωμένα βίντεο. Το προσωπικό σε ένα τυπικό διαπροσωπικό μάθημα έχει συνήθως υψηλά προσόντα. Αυτό συνεπάγεται την πληρωμή πάγιων μισθών και για μεγάλη περίοδο. Κάτω από αυτές τις συνθήκες το προσωπικό υποχρεώνεται και είναι σε θέση να σχεδιάσει πηγές και μαθησιακό υλικό με άριστο τρόπο. Κεντρική ιδέα είναι να χρησιμοποιηθούν διδακτικές και παιδαγωγικές γνώσεις καθώς και μαθησιακές θεωρίες ως βάση της διδακτικής διαδικασίας. Αυτό σημαίνει επίσης σχεδιασμό επαρκούς διδακτικού υλικού και ανάλογων πηγών. Το μεικτό πρόγραμμα μάθησης του UMW προσφέρει ένα συνδυασμό. Οι εκπαιδευτές εμπλέκονται ως ειδικοί. Αλλά το UMW προσφέρει κάτι περισσότερο, την καθοδηγητική σχέση μεταξύ επιχειρηματιών και υποψήφιων επιχειρηματιών. Επιπλέον προσφέρθηκε ένα εισαγωγικό πρόγραμμα για ιδιοκτήτες μίκρο-επιχειρήσεων (Induction Programme for Micro-enterprise Owners 4 ) και για ΕΕΚ/ εκπαίδευσης ενηλίκων (Induction Programme for VET/ Adult Education 5 ) για υποστήριξη των δεξιοτήτων καθοδήγησης. 4 Βλέπε Beutner / Fortmann / Löwenstein 2014a. 5 Βλέπε Beutner / Fortmann / Löwenstein 2014b. - 15 -
Επομένως το μεικτό πρόγραμμα καθοδήγησης και τα εισαγωγικά προγράμματα θα πρέπει να υπαχθούν στα πάγια έξοδα. Όσον αφορά τις δαπάνες το εκπαιδευτικό προσωπικό δε θα εργαστεί δωρεάν και μόνο στο κομμάτι της διαδικτυακής μάθησης το κόστος για το προσωπικό είναι χαμηλότερο λόγω του ότι το υλικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί πολλές φορές. Αυτό είναι πολύ αποδοτικό από πλευράς κόστους, σημαίνει όμως ότι τα διαδικτυακά μαθήματα είναι πάγια έξοδα ανάπτυξης που περιλαμβάνουν επίσης και το κόστος προσωπικού. Αυτό όμως καλύπτεται από το έργο UMW. Ως εκ τούτου, η χρήση της προσέγγισης του UMW προσφέρει την ευκαιρία για δουλειά ειδικά στον τομέα της διαδικτυακής εκπαίδευσης με λιγότερο κόστος. Προκύπτει όμως επιπλέον κόστος προσωπικού όταν τα Εισαγωγικά Προγράμματα προσφέρονται πρόσωπο με πρόσωπο. Η καθοδήγηση γίνεται από τους ίδιους τους επιχειρηματίες και τους υποψήφιους επιχειρηματίες. Γι αυτό δεν προκύπτουν έξτρα πληρωμές σε αυτή την περίπτωση, αλλά πρόκειται για ευκαιριακό κόστος καθώς μπορούν να κάνουν άλλα παραγωγικά πράγματα την ίδια στιγμή που κάνουν την καθοδήγηση. Τελικά, ένα μόνο μικρό ποσό θα μπορούσε να εξοικονομηθεί. Το μικρότερο κόστος για προσωπικό στον τομέα της διαδικτυακής μάθησης αντισταθμίζεται από το κόστος προσωπικού στα Εισαγωγικά Προγράμματα και το ευκαιριακό κόστος. Οι πάγιες δαπάνες αφορούν την Επαναχρησιμοποίηση υπαρχόντων πηγών και σχεδιασμένων δραστηριοτήτων (UNESCO 2011, σ.3). Και στις δύο περιπτώσεις το κόστος δεν είναι τόσο υψηλό. Αν ένας εκπαιδευτικός πάροχος προσφέρει μαθήματα πρόσωπο με πρόσωπο με δικό του υλικό, η επαναχρησιμοποίησή του θα είναι δωρεάν. Μόνο στην περίπτωση που το υλικό δεν είναι δικό του και ο πάροχος θα αγοράσει ήδη σχεδιασμένο υλικό από την αγορά για εκπαιδευτικούς και διδακτικούς σκοπούς, τότε θα προκύψει κόστος το οποίο θα πρέπει να ξοδευτεί για κάθε νέο υλικό και για άδειες. Γενικά το ποσό για αυτό το υλικό εξαρτάται από την ποσότητα του αναγκαίου υλικού και την αναλογία μεταξύ ιδιόκτητου υλικού και πηγών και αγορασμένων. Εστιάζοντας στην προσέγγιση ανοιχτής μάθησης του UMW η χρήση του υλικού και των πηγών που δημιουργήθηκαν είναι δωρεάν. Και στις δύο περιπτώσεις θα μπορούσε να προκύψει ένα μικρό ποσό εξόδων σε περίπτωση επικαιροποίησης του περιεχομένου ή για υποστηρικτική εργασία. Η - 16 -
Επικαιροποίηση και συντήρηση (Updating and maintenance) (UNESCO 2011, σ.3) απαιτεί πάγια έξοδα. Αλλά το ποσό δε διαφέρει πραγματικά και στις δύο περιπτώσεις. Μια άλλη πτυχή στα τυπικά πάγια έξοδα είναι το Ποσό για διαμόρφωση αξιολόγησης και επανασχεδιασμό (Amount of formative evaluation and redesign) (UNESCO 2011, σ.3). Στα παραδοσιακά, πρόσωπο με πρόσωπο μαθήματα ο πάροχος μπορεί να αποφασίσει με ποιο τρόπο και πόσο εντατική θα είναι η δουλειά σε αυτό τον τομέα, συνεπώς το ποσό αυξάνεται όσο πιο εντατικές είναι οι εργασίες επανασχεδιασμού και αξιολόγησης. Το ίδιο συμβαίνει και στο UMW. Είναι στο χέρι των εκπαιδευτών και των ομάδων καθοδήγησης οι οποίοι μπορούν επίσης να αποφασίσουν το πόσο εντατική θα είναι η αξιολόγηση. (α2) Μεταβλητά έξοδα σχετικά με τις Εκπαιδευτικές δραστηριότητες Σε σχέση με τα μεταβλητά έξοδα η UNESCO δηλώνει ότι υπάρχουν έξοδα που αφορούν Το μέγεθος της ομάδας για δραστηριότητες κατευθυνόμενες από τον εκπαιδευτικό Επαρκής αριθμός για επιτήρηση και βαθμολόγηση Βαθμός εμπλοκής εκπαιδευτών στις δραστηριότητες διδασκαλίας-μάθησης και αξιολόγησης Διαφορετικές βαθμίδες εκπαιδευτικού προσωπικού για διαφορετικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες (UNESCO 2011, σ.3) Η UNESCO πληροφορεί επίσης ότι Ένας κρίσιμος ορισμός της ανοιχτής μάθησης είναι ο διαχωρισμός μεταξύ πάγιων εξόδων για τις πηγές και τα εργαλεία που χρησιμοποιούν οι μαθητές και των μεταβλητών εξόδων για την υποστήριξη που προσφέρεται ανά μαθητευόμενο από το εκπαιδευτικό προσωπικό. Ο διαχωρισμός είναι σημαντικός, γιατί η ανοιχτή μάθηση πετυχαίνει βελτίωση κόστους-οφέλους - 17 -
μερικώς λόγω της μεταφοράς δραστηριοτήτων από τα μεταβλητά έξοδα στα πάγια, πετυχαίνοντας οικονομίες κλίμακας με μεγαλύτερο αριθμό μαθητών. (UNESCO 2011, σ.3) Αυτό όμως δεν είναι και τόσο σχετικό με το UMW γιατί εστιάζεται στους επιχειρηματίες, τις εμπειρίες τους και το μέγεθος της ομάδας δεν είναι τόσο μεγάλο όσο έχει κατά νου η UNESCO. (β) Εκπαιδευτικές υποδομές (β1) Πάγια έξοδα σχετικά με τις Εκπαιδευτικές υποδομές Τα πάγια έξοδα σχετικά με τις εκπαιδευτικές υποδομές έχουν να κάνουν με Χρήση των φυσικών και τεχνολογικών υποδομών του οργανισμού (UNESCO 2011, σ.3). Τα έξοδα του UMW σε αυτό τον τομέα είναι συνήθως υψηλότερα από ένα παραδοσιακό μάθημα. Πρέπει να υπάρχει ένας διακομιστής και ο τεχνικός εξοπλισμός για χρήση της προσέγγισης του UMW και των ενοτήτων. Τα έξοδα μπορεί να μη θεωρηθούν και τόσο πολλά καθώς παρέχεται ένας διακομιστής από το ίδιο το έργο UMW. Η τεράστια χωρητικότητα είναι επαρκής και έτσι επιτυγχάνεται αρκετά εύκολα οικονομία κλίμακας. Το μέγεθος του απαιτούμενου διακομιστή εξαρτάται από τον εκτιμώμενο αριθμό επιχειρηματιών που χρησιμοποιούν την προσέγγιση UMW. Το δεύτερο σκέλος των πάγιων εξόδων για τις εκπαιδευτικές υποδομές προκύπτει από την Ανάπτυξη προσωπικού και στήριξη αναγκών (UNESCO 2011, σ.3). Η ανάπτυξη του τεχνικού προσωπικού αφορά σε ένα έως τρία άτομα. Αυτός είναι ο λόγος που αυτό το ποσό είναι συγκριτικά χαμηλότερο σε σχέση με τον αριθμό των χρηστών του UMW. Εν κατακλείδι, αυτά τα πάγια έξοδα του UMW είναι υψηλότερα από ότι σε ένα τυπικό παραδοσιακό μάθημα όπου οι τεχνικές υποδομές δεν είναι και τόσο αναγκαίες. - 18 -
(β2) Μεταβλητά έξοδα σχετικά με τις Εκπαιδευτικές υποδομές Η βασική πτυχή βρίσκεται εδώ Επαρκές μέγεθος για εξοπλισμό, υλικά, άδειες, διανομή του υλικού (UNESCO 2011, σ.3) λόγω του ότι το μέγεθος είναι παρόμοιο και στις δύο προσεγγίσεις που συγκρίνονται εδώ. Τα παραδοσιακά μαθήματα συνήθως διανέμουν το υλικό κατευθείαν στο μαθητευόμενο. Αντίθετα, στο μεικτό περιβάλλον μάθησης, με τις ανοιχτές πηγές του UMW, ο χρήστης μπορεί να έχει πρόσβαση σε όλο το υλικό μέσω του υπολογιστή του και αυτό σημαίνει ότι το υλικό χρειάζεται να τοποθετηθεί στο διακομιστή μία φορά και σε έναν τόπο. Αυτό είναι πολύ πιο εύκολο και οικονομικό. Αλλά ο διακομιστής του UMW και οι άδειες του προγράμματος πρέπει να ανανεώνονται περιοδικά. Ως εκ τούτου μπορεί να προκύψουν έξοδα αδειοδότησης. Παρόλα αυτά, αν ο διακομιστής λειτουργεί με πρόγραμμα διαθέσιμο με Γενική Δημόσια Άδεια Χρήσης (General Public License - GNU) το ποσό θα είναι μικρό. (γ) Διοίκηση (γ1) Πάγια έξοδα σχετικά με τη Διοίκηση Η UNESCO θεωρεί ότι τα πάγια έξοδα σχετικά με τη διοίκηση προκύπτουν από τη διάθεση των διοικητικών υποδομών για έρευνα αγοράς, μάρκετινγκ, πρόσληψη προσωπικού, έρευνα, εγγραφές, διασφάλιση ποιότητας, επικύρωση, πιστοποίηση (UNESCO 2011, σ.3). Αυτά αφορούν και την προσέγγιση του UMW και το παραδοσιακό μάθημα επίσης. Οπότε δεν προκύπτουν διαφορές σχετικά με τα έξοδα σε αυτό τον τομέα. (γ2) Μεταβλητά έξοδα σχετικά με τη Διοίκηση Τα μεταβλητά έξοδα σχετικά με τη διοίκηση εξαρτώνται από Επαρκές μέγεθος για διεκπεραίωση εγγραφών, καταχωρήσεων, υποστήριξη μαθητών, πιστοποίηση - 19 -
Κόστος διαγραφής μαθητών (UNESCO 2011, σ.3). Στην περίπτωση των παραδοσιακών μαθημάτων το κόστος διαγραφής ενός μαθητή είναι υψηλό. Αντιθέτως στα διαδικτυακά μαθήματα του UMW η διαγραφή δεν έχει κάποιο κόστος δεδομένου ότι γίνεται με το πάτημα ενός κουμπιού. Όσον αφορά όμως την καθοδηγητική σχέση το ευκαιριακό κόστος παραμένει. Στην περίπτωση των πρόσωπο με πρόσωπο μαθημάτων του UMW το κόστος είναι απλά ίδιο με ένα παραδοσιακό μάθημα. Μόνο για τα Εισαγωγικά Προγράμματα προκύπτει επιπρόσθετο κόστος για την προσέγγιση του UMW. Λαμβάνοντας όλα αυτά υπ όψη το κόστος διοίκησης φαίνεται να είναι απλά στο ίδιο επίπεδο. (δ) Κόστος για τους μαθητές (δ1) Πάγια έξοδα σχετικά με το κόστος για τους μαθητές Η UNESCO περιγράφει τα πάγια έξοδα του κόστους για τους μαθητές ως Κόστος για τους μαθητές είναι τα δίδακτρα μαθημάτων, ο εξοπλισμός και τα υλικά (UNESCO 2011, σ.3). Αυτό ισχύει τόσο για τα παραδοσιακά μαθήματα όσο και τα μαθήματα του UMW. Τα μαθήματα του UMW σχεδιάζονται χωρίς δίδακτρα, αλλά αυτό θα μπορούσε να γίνει επίσης και για ένα παραδοσιακό μάθημα, όμως και στις δύο περιπτώσεις θα μπορούσε να υπάρχει κάποια χρέωση. Επομένως, δεν υπάρχει κάποια σημαντική διαφορά σε αυτή την περίπτωση. (δ2) Μεταβλητά έξοδα σχετικά με το κόστος για τους μαθητές Σε σχέση με το κόστος για τους μαθητές η UNESCO προσδιορίζει δύο πτυχές του μεταβλητού κόστους: Κόστος μαθητών για πρόσβαση μέσω μεταφοράς, διαδικτυακή επικοινωνία Ευκαιριακό κόστος για το χρόνο που δαπανάται σε δραστηριότητες σχετικές με το μάθημα πέραν της μελέτης (UNESCO 2011, σ.3). - 20 -
Όσον αφορά το ηλεκτρονικό μέρος των μαθημάτων, απαιτείται πρόσβαση στο διαδίκτυο. Μέρος λοιπόν του κόστους για τους μαθητές ή τους χρήστες είναι η χρέωση για πάροχο σύνδεσης στο διαδίκτυο. Σε ένα παραδοσιακό μάθημα, πρόσωπο με πρόσωπο, δεν προκύπτουν τέτοια έξοδα. Ευκαιριακό κόστος υπάρχει τόσο για την προσέγγιση του UMW όσο και για την παραδοσιακή. Αλλά το ευκαιριακό κόστος για την καθοδήγηση, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, είναι μεγαλύτερο αφού γενικά η καθοδήγηση απαιτεί περισσότερο χρόνο. (ε) Οφέλη Το κυριότερο όφελος της προσέγγισης του UMW είναι ότι μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις περιοχές και σε όλη την Ευρώπη όπου τα παραδοσιακά μαθήματα δεν είναι διαθέσιμα. Επίσης, μόνο στην προσέγγιση του UMW προσφέρεται η δυνατότητα απόκτησης γνώσεων μέσα από πραγματικές συνθήκες στη ζωή ενός επιχειρηματία. Το Εισαγωγικό Πρόγραμμα υποστηρίζει και τις δεξιότητες του επιχειρηματία. Η προσέγγιση του UMW απευθύνεται επίσης σε άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα να συμμετάσχουν σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα λόγω περιοχής και αδύναμων υποδομών. Είναι όμως διαθέσιμο για τον καθένα ανοίγοντας την επιχειρηματική εκπαίδευση για μια μεγάλη ομάδα στόχου. Το UMW προσφέρει επίσης μια πλατφόρμα εκπαίδευσης εύκολα διαχειρίσιμη ακόμη και για όσους δεν έχουν καλές τεχνικές δεξιότητες δίνοντάς τους την ευκαιρία να έρθουν σε στενότερη επαφή με μοντέρνες μεθόδους μάθησης. Η διασύνδεση των επιχειρηματιών σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι ένα από τα κύρια οφέλη και πλεονεκτήματα του UMW μετατρέποντάς το σε ένα σημαντικό εργαλείο σε αυτό τον τομέα. 4. Προτάσεις 4.1 Η προτιμώμενη επιλογή κάντε το με τον τρόπο του UMW Λαμβάνοντας υπ όψη όλες τις δαπάνες η προσέγγιση του UMW δεν είναι πολύ πιο φτηνή ή πολύ πιο ακριβή από το αν αυτά τα μαθήματα προσφέρονταν σε ένα παραδοσιακό περιβάλλον μάθησης. Πέρα από το κόστος, τα οφέλη του - 21 -
UMW κάνουν αυτή την καινοτόμο προσέγγιση να ξεχωρίζει. Το UMW έχει πλεονεκτήματα που δεν υπάρχουν σε παραδοσιακά μαθήματα και προσφέρει νέα γνώση για την επιχειρηματικότητα. Επιπλέον, προσφέρει ένα κοινό Ευρωπαϊκό πρόγραμμα σπουδών, υλικού διδασκαλίας και πηγών τα οποία είναι μοναδικά και διαθέσιμα ως ανοιχτές πηγές μάθησης. Το πρόγραμμα σπουδών του UMW επικεντρώνεται σε διαφορετικά χαρακτηριστικά τα οποία δημιουργούν τα καινοτόμα στοιχεία του προγράμματος σπουδών. Τα χαρακτηριστικά του προγράμματος «Πώς να γίνεται επιχειρηματίας;» μπορούν να απεικονιστούν με την βοήθεια των παρακάτω τριών βημάτων: Ανάπτυξη επιχειρηματικών ιδεών Ανάπτυξη επιχειρηματικών δεξιοτήτων και δεξιοτήτων ζωής Πώληση των ιδεών και των προϊόντων Ανάπτυξη επιχειρηματικού δικτύου επαφών Στην έναρξη του προγράμματος Κατά τη διάρκεια του προγράμματος Απόκτηση εμπειρίας για τη δημιουργία και λειτουργία νεοσύστατης επιχείρησης μέσω στενής επαφής με ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων Προώθηση κατανόησης επιχειρηματικού περιβάλλοντος Εξέταση και δοκιμή επιχειρηματικού πλάνου Ενδυνάμωση αυτοπεποίθησης για τη δημιουργία και διοίκηση μιας επιχείρησης Στο τέλος του προγράμματος Διάγραμμα 3:Χαρακτηριστικά του προγράμματος σπουδών UMW 6 Οι διαφορετικές πτυχές της πλατφόρμας διαδικτυακής μάθησης είναι αναγκαίες για το UMW και είναι το δυνατό σημείο της προσέγγισης: 6 Beutner / Fortmann / Löwenstein 2014a, σ. 5, Beutner / Fortmann / Löwenstein 2014b, σ. 5, βλέπε Meath Partnership 2014, σ. 3. - 22 -
Εργαστήριο συνεργατικής επιχειρηματικότητας Εργαστήριο εκμάθησης γλωσσών Ηλεκτρονική πλατφόρμα UMW Διαδικτυακά μαθήματα Ζώνη πειραματισμού και ανταλλαγής για τους εκπαιδευτές Διεθνής ζώνη συμβουλευτικής υποστήριξης Διάγραμμα 4: Τομείς της διαδικτυακής μάθησης του UMW 7 Στο μέλλον η μεικτή προσέγγιση μάθησης του UMW θα πρέπει να λειτουργεί σε διαφορετικούς διακομιστές ώστε να διασφαλιστεί η σταθερότητα του συστήματος σε κάθε περίπτωση. Η ύπαρξη τεχνικού προσωπικού θα βοηθούσε ώστε η πλατφόρμα και τα μαθήματα να λειτουργούν και να γίνονται ομαλά. Η Ε.Ε. θα πρέπει να στηρίξει τη Μεικτή Μάθηση στον τομέα της επιχειρηματικότητας. Αυτό είναι αναγκαίο για να αντιμετωπιστούν ειδικές καταστάσεις στην πραγματική ζωή και να λαμβάνονται άμεσες πληροφορίες και όχι μόνο πλαίσια. Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να εμπλακούν άτομα στις χώρες της Ευρώπης που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως πολλαπλασιαστές και να προσφέρουν τα Εισαγωγικά Προγράμματα τα οποία είναι κρίσιμα για τη διασφάλιση υψηλής ποιότητας στο κομμάτι της καθοδήγησης με τη μεταφορά εμπειριών. Η δημιουργία μιας βάσης γνώσεων για την επιχειρηματικότητα, με πρόσβαση σε νέα σχετικά με το θέμα και αποτελέσματα τρεχουσών και μελλοντικών ερευνών, θα ήταν χρήσιμη για τη βελτίωση του UMW. 7 Βλέπε Meath Partnership 2012, σ.98. - 23 -
4.2 Βασικά επιχειρήματα σχετικά με την προώθηση της προσέγγισης UMW Η ενσωμάτωση του UMW σε όλες τις χώρες των εταίρων θα πρέπει ννα υποστηριχθεί σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Επομένως, είναι ζωτικής σημασίας να καθιερωθεί μια έννοια της ανάπτυξης και τακτική χρηματοδότηση σε αυτό τον σημαντικό τομέα. Η επιχειρηματικότητα είναι σημαντική γιατί ένας επιχειρηματίας χτίζει μια επιχείριση γύρω από νέες ευκαιρίες. Η επιχειρηματικότητα οδηγεί την καινοτομία. Για την ανάπτυξη της Ευρώπης, τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στην Ε.Ε. το UMW και η εστίασή του στην επιχειρηματικότητα βοηθά να μετατραπούν νέες καινοτόμες ιδέες σε επιτυχημένες επιχειρήσεις. Ως εκ τούτου, η επιχειρηματικότητα είναι αρκετή για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα της οικονομικής και χρηματοδοτικής κρίσης στην Ευρώπη. Το UMW δείχνει μια προσέγγιση που μπορεί να υποστηρίξει ένα πλαίσιο με επαρκείς υποδομές προγράμματος σπουδών και εκπαιδευτικού σχεδιασμού. Η έρευνα δείχνει ότι η Ευρώπη δεν αξιοποιεί τις επιχειρηματικές της δυνατότητες στον ίδιο βαθμό όπως για παράδειγμα η Αμερική (βλέπε π.χ. Eurostat). Ιδιαίτερα οι νέοι άνθρωποι έχουν χτυπηθεί σκληρά από την κρίση. Έρευνα που έγινε δείχνει ότι σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες το 50% των απόφοιτων σχεδιάζει τη δική του επιχείρηση. Θα πρέπει να γίνει κατανοητός ο ζωτικής σημασίας ρόλος που παίζουν οι νέες επιχειρήσεις για την οικονομική διαδικασία στην Ευρώπη. Χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, επικοινωνία, δημιουργικότητα, κίνητρο και αυτοπεποίθηση είναι γνωρίσματα κλειδί για τους νέους και οδηγούν στην επιχειρηματική επιτυχία. Σήμερα είναι η ώρα που απαιτείται επένδυση στις επιχειρηματικές δεξιότητες και τις δραστηριότητες καθοδήγησης, γιατί αυτό θα προσφέρει γνώσεις για επιχειρηματικές καταστάσεις και βοηθά την Ευρώπη να βρει καινοτόμες ιδέες και επιχειρήσεις για μελλοντική ευημερία. Είναι στο χέρι της Ε.Ε. να φροντίσει τώρα το αναπτυσσόμενο δέντρο της επιχειρηματικότητας, να δημιουργήσει ένα φιλικό επιχειρηματικό περιβάλλον και να δώσει στην επιχειρηματικότητα και στο UMW μια ευκαιρία στο μέλλον. - 24 -
5. Πτυχές υλοποίησης Για την υλοποίηση μιας τέτοιας πολιτικής είναι αναγκαίο: να διασφαλιστεί χρηματοδότηση για επιχειρηματίες χωρίς να αναγκάζονται να περάσουν από μακροχρόνιες διαδικασίες αίτησης: απαιτείται επιχειρηματικό κεφάλαιο. να δημιουργηθεί μια κοινή δομή προγράμματος σπουδών για την επιχειρηματικότητα στην Ευρώπη στη βάση της προσέγγισης του UMW και των κύριων παραδοσιακών επιχειρηματικών προσεγγίσεων αλλά και των αποτελεσμάτων τρεχουσών και μελλοντικών ερευνών. να στηριχθούν οι καθοδηγητικές προσεγγίσεις στην Ευρώπη να δημιουργηθεί μια επιχειρηματική επιτροπή υπεύθυνη για την υποστήριξη αυτού του τομέα με μια Ευρωπαϊκή στρατηγική. να παρουσιαστεί το UMW σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες εταίρους ως βάση για μελλοντική δουλειά να δημιουργηθούν υψηλής ποιότητας πηγές μάθησης στη βάση σύγχρονων προσεγγίσεων για την επιχειρηματική εκπαίδευση συμπεριλαμβανομένης της προσέγγισης του UMW να υπάρξει ευαισθητοποίηση για τη σπουδαιότητα της επιχειρηματικότητας για την Ευρωπαϊκή οικονομία. να δοθούν κριτήρια για τη βελτίωση της διασφάλισης ποιότητας στον τομέα της επιχειρηματικής εκπαίδευσης να διασφαλιστεί η ιδιωτικότητα της ατομικής αναπτυξιακής διαδικασίας - 25 -
Βιβλιογραφία Beutner, M. / Fortmann, L. M. / Löwenstein, K. (2014a): Short Version of Under My Wing. Induction Programme Micro-enterprise Owners - 6.04. Internal UMW Document. Paderborn 2014. Beutner, M. / Fortmann, L. M. / Löwenstein, K. (2014b): Short Version of Under My Wing. Induction Programme VET/ Adult Education Staff - 6.03. Internal UMW Document. Paderborn 2014. EACEA Website: http://eacea.ec.europa.eu/llp/leonardo/leonardo_da_vinci_multilateral_p rojects_en.php. Ανκτήθηκε: 23.06.2014. EU Publications Office (2014) New Entrepreneur Flyer. Online available under: http://www.erasmus-entrepreneurs.eu/. Ανακτήθηκε: 25.06.2014. European Commission (2010): EUROPE 2020. A strategy for smart, sustainable and inclusive growth. COMMUNICATION FROM THE COMMISSION. COM(2010) 2020 final. Brussels 2010. Διαθέσιμο στο σύνδεσμο: http://eurlex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=com:2010:2020:fin:en:p DF. Access: 25.06.2014. European Commission (2014a): http://ec.europa.eu/europe2020/europe-2020- in-a-nutshell/flagship-initiatives/index_de.htm. Ανκτήθηκε: 25.06.2014. European Commission (2014b): Promotion of Entrepreneurship. http://ec.europa.eu/cip/eip/promotion-entrepreneurship/index_en.htm. Ανακτήθηκε, 25.05.2014. European Commission (2008): Think Small First. A Small Business Act for Europe. SEC(2008) 2101. SEC(2008) 2102. COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE COUNCIL, THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS. COM(2008) 394 final. Brussels 2008. European Commission (2013): ENTREPRENEURSHIP 2020 ACTION PLAN. Reigniting the entrepreneurial spirit in Europe. COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEANPARLIAMENT, THE COUNCIL, THE EUROPEAN - 26 -
ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS COM(2012) 795 final. Brüssel 2013. Διαθέσιμο στο σύνδεσμο: http://www.eumonitor.eu/9353000/1/j9vvik7m1c3gyxp/vj66tba12g84. Ανακτήθηκε: 25.05.2014. Erasmus for young entrepreneurs (2014): http://www.erasmusentrepreneurs.eu. Ανακτήθηκε: 25.06.2014. Meath Partnership (2012): Lifelong Learning Programme Application Form 2012 Call for proposals Λεπτομερής περιγραφή του έργου Under My Wing Supporting Graduate Entrepreneurship / UMW. Η πρόταση του UMW υποβλήθηκε στην EACEA. Meath Partnership (2014): Graduate Entrepreneurship and business Immersion Programme. Διαθέσιμο στο σύνδεσμο: http://undermywing.eu/ie/home/. Access: 25.06.2014. UMW Project website (2014): http://www.undermywing.eu. Ανακτήθηκε: 25.06.2014 UNESCO (2011): Cost-benefit Modelling for open learning. Διαθέσιμο στο σύνδεσμο: http://iite.unesco.org/pics/publications/en/files/3214686.pdf. Ανακτήθηκε: 25.06.2014. - 27 -