ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΔΗΑΓΩΓΖ... 3 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1... 6 ΟΗ ΚΡΑΣΗΚΔ ΠΡΟΜΖΘΔΗΔ ΖΜΔΡΑ... 6 1.1 Ση είλαη νη Κξαηηθέο Πξνκήζεηεο... 6 1.2 Φνξείο πξαγκαηνπνίεζεο ησλ ΚΠ.... 8 1.3 Γηαδηθαζία δηελέξγεηαο Κξαηηθψλ Πξνκεζεηψλ θαη Δληαίν Πξφγξακκα Πξνκεζεηψλ (ΔΠΠ)... 11 1.4 Δκπιεθφκελα Όξγαλα... 13 1.5 Οη βαζηθέο θάζεηο ελφο δηαγσληζκνχ.... 15 1.6 Σξφπνο αμηνιφγεζεο πξνζθνξψλ.... 18 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2... 22 ΘΔΜΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΧΝ ΠΡΟΜΖΘΔΗΧΝ... 22 2.1 Γεληθά... 22 2.2 Ζ ειιεληθή λνκνζεζία... 24 2.3 Ζ θνηλνηηθή λνκνζεζία.... 30 2.4. Ζ Πξάζηλε Βίβινο (ΠΒ)... 35 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3... 37 ΣΟ ΔΘΝΗΚΟ ΤΣΖΜΑ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΧΝ ΓΖΜΟΗΧΝ ΠΡΟΜΖΘΔΗΧΝ (ΔΖΓΠ)... 37 3.1 Δηζαγσγηθά... 37 3.2 ηφρνο, άμνλεο δξάζεο θαη βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ΔΖΓΠ.... 39 Σελίδα 1 από 101
3.3 Πεξηγξαθή θαη ζθνπνί ηνπ ΔΖΓΠ.... 42 3.4 Γηεπαθέο ηνπ ΔΖΓΠ κε άιια ζπζηήκαηα.... 46 3.5 Υξήζηεο ηνπ πζηήκαηνο θαη Πξνζβαζηκφηεηα.... 51 3.6 Ζ Γηαδηθηπαθή Πχιε (Portal) ησλ Γεκνζίσλ Πξνκεζεηψλ.... 57 3.7 Οη Παξερφκελεο Τπεξεζίεο ηνπ πζηήκαηνο... 61 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4... 66 ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΑ ΜΔΣΑΠΣΧΖ ΑΠΟ ΣΟ ΗΥΤΟΝ ΚΔΝΣΡΗΚΟ ΤΣΖΜΑ ΠΡΟΜΖΘΔΗΧΝ ΣΟ ΔΖΓΠ... 66 4.1 Ννκνζεηηθά πξνβιήκαηα.... 66 4.2 Γηνηθεηηθά πξνβιήκαηα.... 73 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5... 83 ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ, ΜΔΗΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΚΑΗ... 83 ΚΡΗΣΗΚΖ ΑΠΟΣΗΜΖΖ ΣΟΤ ΔΖΓΠ.... 83 5.1 Πιενλεθηήκαηα θαη Μεηνλεθηήκαηα ηνπ ΔΖΓΠ... 83 5.2 Κξηηηθή απνηίκεζε ηνπ ΔΖΓΠ... 91 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ... 95 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ... 97 Σελίδα 2 από 101
ΔΗΑΓΩΓΖ Όπσο είλαη γλσζηφ, κία απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο ιεηηνπξγίεο ηνπ Γεκνζίνπ Σνκέα (ΓΣ), είλαη ε δηελέξγεηα ησλ Κξαηηθψλ Πξνκεζεηψλ (ΚΠ), νη νπνίεο απνηεινχλ ζπληζηψζα θαζνξηζηηθήο ζεκαζίαο γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο νηθνλνκίαο θαη ηελ άζθεζε δεκφζηαο πνιηηηθήο. Απηφ ζεκαίλεη φηη ν ηξφπνο πξαγκαηνπνίεζεο ηνπο, βάζεη κηαο ζεζκνζεηεκέλεο θαη ζηαζεξήο δηαδηθαζίαο, εθηφο απφ ηελ θάιπςε ησλ αλαγθψλ ηνπ ΓΣ, κπνξεί λα ιάβεη δηεπξπκέλν νηθνλνκηθφ, πνιηηηθφ αιιά θαη θνηλσληθφ πεξηερφκελν. Οηθνλνκηθφ, δηφηη εθηφο ησλ άιισλ ζπκβάιιεη ζηε δηακφξθσζε ησλ κεγεζψλ ηεο πξνζθνξάο θαη ηεο δήηεζεο, πνιηηηθφ δηφηη πάλσ ζε απηέο κπνξεί λα ζρεδηαζηεί έλαο πιήξεο θπβεξλεηηθφο πξνγξακκαηηζκφο θαη θνηλσληθφ θαζψο κπνξεί λα επεξεάζεη ην βηνηηθφ επίπεδν ησλ πνιηηψλ κηαο θνηλσλίαο. Απφ φια ηα παξαπάλσ γίλεηαη ζαθέο πσο κηα επηθαλεηαθή θαη ελδερνκέλσο επηπφιαηε ζεψξεζή ηνπο ζα είρε νιέζξηα απνηειέζκαηα. Όια απηά ηα ζηνηρεία καο νδεγνχλ ζην ζπκπέξαζκα φηη νη πξνκήζεηεο ηνπ δεκνζίνπ ζπληζηνχλ κηα μερσξηζηή θαη ζεκαίλνπζα δηαδηθαζία. Σελ άπνςε απηή εληζρχνπλ θαη νη βαζηθέο ηδηαηηεξφηεηεο πνπ παξνπζηάδνπλ νη ΚΠ. Έηζη, ινηπφλ, ζε ζρέζε κε ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα, νη πξνκήζεηεο ηνπ Γεκνζίνπ αθνξνχλ έλα πνιχ κεγαιχηεξν θάζκα αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ, ελψ απαηηείηαη θαη ζπρλφηεξε ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ εκπιεθφκελσλ θνξέσλ, κέζσ θνηλψλ πξνγξακκάησλ πξνκεζεηψλ ή κέζσλ αληαιιαγήο πιεξνθνξηψλ γηα ηνπο πξνκεζεπηέο απφ ηα αξρεία ηνπο. Δπίζεο, ε δηαδηθαζία ησλ πξνκεζεηψλ ζην Γεκφζην έρεη σο ζηφρν ηελ ηθαλνπνίεζε ελφο πνιχ κεγάινπ πεδίνπ ππεξεζηψλ θαη απηφ πεξηιακβάλεη πνιιά είδε πξντφλησλ. Σέινο, δελ πξέπεη λα μερλάκε φηη νη ΚΠ απνηεινχλ ζηελ νπζία ηε δηαρείξηζε ρξεκάησλ πνπ αλήθνπλ ζε «φινπο» θαη πξνέξρνληαη απφ θφξνπο, ηέιε θαη ζπλεηζθνξέο ησλ πνιηηψλ κηαο θνηλσλίαο. Όια ηα παξαπάλσ, αιιά θαη φια φζα ζα αλαθεξζνχλ ζηε ζπλέρεηα ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, ζίγνπξα δελ ζα πξέπεη λα ιεηηνπξγήζνπλ αλαζηαιηηθά ζε κηα κειινληηθή πξνζπάζεηα αιιαγήο ηνπ ππάξρνληνο ζπζηήκαηνο δηελέξγεηαο ησλ ΚΠ. Αληίζεηα, ζα πξέπεη λα απνηειέζνπλ νδεγφ, θηλεηήξην δχλακε θαη Σελίδα 3 από 101
εθαιηήξην γηα ηελ φζν ην δπλαηφλ πιεξέζηεξε θάιπςε ησλ θελψλ, ηφζν ζε επίπεδν ιεηηνπξγίαο φζν θαη ζε επίπεδν λνκνζεζίαο. ηελ πξαγκαηηθφηεηα, ε κεηαβνιή ηνπ ηζρχνληνο ηξφπνπ ιεηηνπξγίαο ησλ ΚΠ έρεη ήδε αξρίζεη λα γίλεηαη, θαζψο ζηηο αξρέο ηνπ ηξέρνληνο έηνπο πξνθεξχρζεθε απφ ηε Γεληθή Γξακκαηεία Δκπνξίνπ (ΓΓΔ) ηνπ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο (ΤΠ.ΑΝ), αλνηρηφο δηαγσληζκφο 1 (κε θξηηήξην αλάζεζεο ηε ζπκθεξφηεξε πξνζθνξά) γηα ηε δεκηνπξγία ελφο Δζληθνχ πζηήκαηνο Ζιεθηξνληθψλ Γεκφζησλ Πξνκεζεηψλ (ΔΖΓΠ). Σν εγρείξεκα απηφ ιακβάλεη ρψξα ζηα πιαίζηα κηαο γεληθφηεξεο πξνζπάζεηαο αλαδηνξγάλσζεο θαη εθζπγρξνληζκνχ ηνπ ΓΣ, ελψ θαζνξηζηηθφ ξφιν έπαημαλ θαη νη ηξέρνπζεο θαη ζπλερψο κεηαβαιιφκελεο ηερλνινγηθέο εμειίμεηο, πνπ δεκηνπξγνχλ έληνλα ηελ αλάγθε πξνζαξκνγήο θαη αλαβάζκηζεο ησλ ηζρπφλησλ ζπζηεκάησλ ζηα ζχγρξνλα δεδνκέλα. Κξίζεθε, ινηπφλ, αλαγθαία ε κεηάβαζε απφ ην γλσζηφ κέρξη πξφζθαηα ηξφπν δηεμαγσγήο ησλ ΚΠ ζηελ επνρή ησλ ειεθηξνληθψλ δεκφζησλ πξνκεζεηψλ (E- procurement). Ο φξνο «ειεθηξνληθή πξνκήζεηα» ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα πεξηγξάςεη ηε ρξήζε ειεθηξνληθψλ κεζφδσλ, π.ρ. κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ, γηα ηε δηελέξγεηα ζπλαιιαγψλ κεηαμχ θνξέσλ θαη πξνκεζεπηψλ. Ζ δηαδηθαζία κηαο ειεθηξνληθήο πξνκήζεηαο θαιχπηεη θάζε έλα απφ ηα ζηάδηα ηεο ζπλαιιαγήο, απφ ηελ αξρηθή εμέηαζε ησλ απαηηνχκελσλ πξνυπνζέζεσλ θαη φξσλ, ηηο πξνβιεπφκελεο δηαδηθαζίεο, κέρξη ηελ πιεξσκή θαη ζε αξθεηέο πεξηπηψζεηο ηε δηαρείξηζε ησλ ζπκβάζεσλ. Παξαηεξνχκε, ινηπφλ, φηη ν φξνο απηφο πεξηιακβάλεη έλα επξχ θάζκα ηερλνινγηψλ 2 πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα λα δηεπθνιχλνπλ ηε απηνκαηνπνίεζε ηεο δηαδηθαζίαο ησλ δεκνζίσλ πξνκεζεηψλ. χκθσλα κε κία ακεξηθάληθε κειέηε 3, ε δηεμαγσγή ησλ πξνκεζεηψλ δηθηπαθά νξίζηεθε σο «ην ζεκαληηθφηεξν ζηνηρείν γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο ειεθηξνληθήο επηρείξεζεο (e- business), ζε κεγάινπο νξγαληζκνχο (δεκφζηνπο ή ηδησηηθνχο)». 1 ηα είδε ησλ δηαγσληζκψλ ζα αλαθεξζνχκε αλαιπηηθφηεξα ζηε ζπλέρεηα ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. 2 Χο ηερλνινγία ειεθηξνληθψλ πξνκεζεηψλ νξίδεηαη ν ζρεδηαζκφο νπνηαζδήπνηε ηερλνινγίαο πνπ αλαπηχζζεηαη γηα λα δηεπθνιχλεη ηελ απφθηεζε αγαζψλ απφ έλαλ εκπνξηθφ ή θπβεξλεηηθφ νξγαληζκφ κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ. 3 Ο ηίηινο ηεο κειέηεο είλαη: «Moving Procurement Systems to the Internet: The Adoption and Use of E- Procurement Technology Models», Antonio Davila Mahedra Gupta, Richard Palmer, June 2002. Σελίδα 4 από 101
Οη ειεθηξνληθέο πξνκήζεηεο βξίζθνληαη αθφκα ζε θάζε εμέιημεο, παξνπζηάδνληαο αξθεηέο δηαθνξέο φζνλ αθνξά ην ζηάδην αλάπηπμήο ηνπο κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ ηεο Δ.Δ. Παξφια απηά, ηα βαζηθά ζηάδηα δηελέξγεηαο ησλ ειεθηξνληθψλ πξνκεζεηψλ ζπλνςίδνληαη ζηα αθφινπζα: Σηάδιο 1: Αλαθέξεηαη κφλν ζηε δπλαηφηεηα πξφζβαζεο ζε δεκνζηεπκέλεο δηαθεξχμεηο κέζσ δηαδηθηχνπ, Σηάδιο 2: Οη πξνκεζεπηέο κπνξνχλ είηε λα απνζεθεχζνπλ ζηνλ Ζ/Τ ηα ζρεηηθά κε ηε δηαθήξπμε έγγξαθα κέζσ ηεο ζρεδηαζκέλεο ηζηνζειίδαο ή λα ηνπο δηαβηβαζηνχλ κέζσ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ, κεηά απφ αίηεζε Σηάδιο 3: Οη πξνκεζεχηξηεο εηαηξίεο έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα δηαβηβάδνπλ πξνηάζεηο- πξνζθνξέο ειεθηξνληθά. Πξνθεηκέλνπ απηφ ην ζηάδην λα εθαξκνζηεί πιήξσο, πξέπεη λα ππάξρεη θαη ν απαξαίηεηνο κεραληζκφο πηζηνπνίεζεο & αζθάιεηαο ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ (π.ρ. ειεθηξνληθέο ππνγξαθέο, θιπ). Αλεμάξηεηα, πάλησο, απφ ην ζηάδην αλάπηπμήο ηνπο ζε θάζε ρψξα, ην είδνο ηνπ ζπζηήκαηνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη θαη ηηο εηδηθφηεξεο δηαδηθαζίεο δηεμαγσγήο ηνπο, νη ειεθηξνληθέο πξνκήζεηεο απνηεινχλ ηε ζχγρξνλε πξαγκαηηθφηεηα θαη ηείλνπλ λα γίλνπλ αλαπφζπαζην θνκκάηη ηεο εχξπζκεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ΓΣ. Χζηφζν, πξνθεηκέλνπ λα γίλεη πεξηζζφηεξν θαηαλνεηή ε κεηάβαζε απφ ην έλα ζχζηεκα ζην άιιν, θξίλεηαη απαξαίηεηε ε πεξηγξαθή θαη ησλ δχν, ε νπνία ζα καο επηηξέςεη λα δνχκε πην θαζαξά ηφζν ηα πιενλεθηήκαηα φζν θαη ηα κεηνλεθηήκαηα απηψλ θαη ζα ηνλίζεη ηελ έληνλε αλάγθε εθζπγρξνληζκνχ ηνπ ηζρχνληνο. Σελίδα 5 από 101
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ΟΗ ΚΡΑΣΗΚΔ ΠΡΟΜΖΘΔΗΔ ΖΜΔΡΑ 1.1 Σι είναι οι Κπαηικέρ Ππομήθειερ Με ηνλ φξν Κξαηηθέο Πξνκήζεηεο ελλννχκε ηηο αγνξέο πνπ πξαγκαηνπνηνχλ νη δηάθνξνη θνξείο θαη ππεξεζίεο ηνπ ΓΣ (Τπνπξγεία, ΓΔ, Ννζνθνκεία, ΔΛΑ, Ππξνζβεζηηθφ ψκα, θιπ.), νη ηνπηθέο απηνδηνηθήζεηο (Πεξηθέξεηεο, Ννκαξρίεο, Γήκνη, Κνηλφηεηεο) θαη νη ΓΔΚΟ (ΟΔ, ΟΑΑ), ζχκθσλα κε ζπγθεθξηκέλεο δηαδηθαζίεο. Οη αγνξέο απηέο αθνξνχλ ζε αγαζά & ππεξεζίεο πνπ ζεσξνχληαη απαξαίηεηα γηα ηε ιεηηνπξγία ησλ πξναλαθεξζέλησλ θνξέσλ. Όπσο θάζε αγνξαζηήο, έηζη θαη ην Γεκφζην, πξνθεηκέλνπ λα θαηαιήμεη ζην πξντφλ ηεο επηινγήο ηνπ, πξαγκαηνπνηεί κηα έξεπλα αγνξάο. Αληίζεηα, φκσο, κε ηνπο ηδηψηεο, ην Γεκφζην δελ πεγαίλεη απφ έκπνξν ζε έκπνξν γηα λα βξεη ηε ζπκθεξφηεξε πξνζθνξά, αιιά θαιεί ηνπο πξνκεζεπηέο, κε ηε κνξθή ηνπ δηαγσληζκνχ, λα ηνπ ππνβάιινπλ ηηο πξνζθνξέο ηνπο. Γεληθά, νη ΚΠ νινθιεξψλνληαη κε ηε βνήζεηα γξαπηψλ ζπκβάζεσλ, ησλ «ζπκβάζεσλ ησλ πξνκεζεηψλ ηνπ Γεκνζίνπ», ή απιά «ζπκβάζεσλ ηνπ Γεκνζίνπ», φπσο απνθαινχληαη. Απηέο, θαζνξίδνπλ ην πεξηερφκελν θαη ηνπο φξνπο κηαο ζπκθσλίαο κεηαμχ ελφο θνξέα (αλαζέηνπζα αξρή ηεο ζχκβαζεο) θαη ησλ ηδησηψλ ή επηρεηξήζεσλ (πξνκεζεπηέο). Οη βαζηθέο αξρέο πνπ δηέπνπλ ηηο ΚΠ είλαη νη αθφινπζεο ηξεηο: Ζ απσή ηηρ δημοζιόηηηαρ Με βάζε ηελ αξρή απηή, νη αγνξέο ηνπ Γεκνζίνπ πξέπεη λα γίλνληαη γλσζηέο ζηνπο ελδηαθεξφκελνπο κέζσ ηνπ εζληθνχ ηχπνπ θαη ηεο Δθεκεξίδαο ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, πξαγκαηνπνηείηαη εηήζηα πξνδεκνζίεπζε ζηελ ΔΔ (ΔΚ) φισλ ησλ Σελίδα 6 από 101
δηαγσληζκψλ πνπ αλά είδνο μεπεξλνχλ ηα 750.000 επξψ. Δπίζεο, γίλεηαη έγθαηξε δεκνζίεπζε θάζε δηαγσληζκνχ: ηνλ εκεξήζην ηχπν ην ΦΔΚ, Φχιιν ΓΓ ηελ έδξα ηνπ αλαζέηνληα θνξέα ηα Δπηκειεηήξηα θαη ζηνλ ΔΟΜΜΔΥ ην Δζληθφ Γίθηπν Πιεξνθφξεζεο (Δ.ΓΗ.Π.) ηελ ηζηνζειίδα ηεο ΓΓΔ, www.gge.gr Ζ αξρή ηεο δεκνζηφηεηαο δελ ηζρχεη γηα θάπνηεο θαηεγνξίεο πξνκεζεηψλ εμαηξεηηθά ρακειήο αμίαο, νη νπνίεο νξίδνληαη ξεηά απφ ην Νφκν. Ζ απσή ηηρ διαθάνειαρ ηυν διαδικαζιών Ζ φιε δηαδηθαζία ηεο δηαθήξπμεο, επηινγήο ηνπ πξνκεζεπηή θαη αλάζεζεο κηαο ζχκβαζεο ηνπ Γεκνζίνπ πξέπεη λα βαζίδεηαη ζε θαλφλεο, νη νπνίνη είλαη γλσζηνί εθ ησλ πξνηέξσλ θαη ηζρχνπλ ζπλνιηθά θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηνπ δηαγσληζκνχ. Δπίζεο νθείινπλ λα είλαη θαηαλνεηνί θαη λα δηαθξίλνληαη γηα ηε ζαθήλεηά ηνπο. Απαγνξεχεηαη ξεηά ε αιιαγή ησλ φξσλ ηνπ δηαγσληζκνχ κεηά ηελ πξνθήξπμή ηνπ, ελψ κπνξνχλ λα αιιάδνπλ κφλν θαηφπηλ ηεο απνδνρήο ελζηάζεσλ/ πξνζθπγψλ ησλ δηαγσληδνκέλσλ. Δπηπιένλ, νη πξνκεζεπηέο έρνπλ ην δηθαίσκα λα είλαη παξφληεο ζηηο θξίζηκεο θάζεηο ηεο δηαδηθαζίαο πνπ ηνπο αθνξνχλ, λα αμηψλνπλ απνθάζεηο αηηηνινγεκέλεο θαη λα ιακβάλνπλ γλψζε ησλ θαίξησλ εγγξάθσλ. Ζ απσή ηηρ ίζηρ μεηασείπιζηρ Οη φξνη ηνπ δηαγσληζκνχ δελ είλαη δπλαηφλ λα απνθιείνπλ επηρεηξήζεηο άιιεο ρψξαο ή θάπνηα θαηεγνξία επηρεηξήζεσλ ηεο ίδηαο ρψξαο, εηζάγνληαο πνιηηηθή δηαθξίζεσλ. Σελίδα 7 από 101
1.2 Φοπείρ ππαγμαηοποίηζηρ ηυν ΚΠ. ηελ Διιάδα, φπσο θαη ζε πνιιέο ρψξεο (Γαιιία, Αγγιία, Βέιγην, θηι) έρεη επηθξαηήζεη ε αληίιεςε φηη είλαη πξνηηκφηεξν νη ΚΠ λα δηελεξγνχληαη απφ έλα θεληξηθφ φξγαλν 4 (π.ρ. ηε Γεληθή Γξακκαηεία ηνπ Δκπνξίνπ). Ζ ζπγθεθξηκέλε άπνςε θεξδίδεη έδαθνο ζηνπο θφιπνπο ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο. Απηφ ζπκβάιιεη ζηε εθινγίθεπζε ησλ θξαηηθψλ πξνκεζεηψλ, θαζψο επηηξέπεη ηε ζπλνιηθή ηνπο επνπηεία, εμνηθνλνκψληαο παξάιιεια ρξεκαηηθνχο πφξνπο, θαζψο νη πξνκήζεηεο δηελεξγνχληαη ζε κεγάιεο πνζφηεηεο απφ κηα Αξρή θαη κε εληαίνπο θαλφλεο δηεμαγσγήο. Δπίζεο, δεδνκέλνπ φηη αλαθνξηθά κε ηελ πξνκήζεηα πιηθψλ αγαζψλ, θεληξηθφ ξφιν παίδνπλ νη ηερληθέο πξνδηαγξαθέο, ε ζπγθεθξηκέλε αληίιεςε επηηξέπεη ηε ζπζηεκαηηθή παξαθνινχζεζε ηνπο κέζσ ελνπνηεκέλσλ πξνδηαγξαθψλ, δει. πξνδηαγξαθψλ πνπ ηζρχνπλ γηα έλα κεγάιν αξηζκφ ησλ ππφ πξνκήζεηα αγαζψλ. Αληίζεηα, ν θαηαθεξκαηηζκφο ησλ πξνκεζεηψλ ζε πνιινχο δηαγσληζκνχο, πνπ δηαθεξχζζεη έλαο κεγάινο αξηζκφο θνξέσλ (π.ρ. θάζε λνζνθνκείν ηνλ δηθφ ηνπ δηαγσληζκφ) επλνεί ηνλ θίλδπλν ηεο ρξήζεο πξνδηαγξαθψλ πνιχ δηαθνξεηηθψλ απφ θνξέα ζε θνξέα. Α) Ζ Γενική Γπαμμαηεία (ΓΓ) Δμποπίος ηος Τποςπγείος Ανάπηςξηρ. Τπεχζπλνο θνξέαο γηα ηηο ΚΠ ησλ πιηθψλ γηα ηελ Κεληξηθή Γηνίθεζε ζηελ Διιάδα είλαη ην Τπνπξγείν Αλάπηπμεο θαη εηδηθφηεξα ε Γεληθή Γηεχζπλζε Κξαηηθψλ Πξνκεζεηψλ ηεο ΓΓΔ. Ζ Γεληθή Γ/λζε απηή δηαζέηεη φινλ ηνλ απαξαίηεην κεραληζκφ γηα ηε δηελέξγεηα ησλ ΚΠ. Χζηφζν, δελ είλαη ππεχζπλε γηα ην ζχλνιν ηεο δηαδηθαζίαο. ηελ πξαγκαηνπνίεζε ησλ δεκνζίσλ πξνκεζεηψλ δηαθξίλνπκε ηξεηο θάζεηο: 4 Δθηφο απφ ην θεληξηθφ ζχζηεκα δηελέξγεηαο ησλ ΚΠ, έρνπλ αλαπηπρζεί θαη θάπνηνη ελαιιαθηηθνί ηξφπνη πξνκεζεπηηθήο ιεηηνπξγίαο, ε αλαιπηηθή παξνπζίαζε ησλ νπνίσλ μεθεχγεη ηνπ αληηθεηκέλνπ ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. Χζηφζν, αθνινπζεί ελδεηθηηθή αλαθνξά ησλ βαζηθφηεξσλ ζην Παξάξηεκα (Π1). Σελίδα 8 από 101
Φάζε 1 ε : εθδήισζε ησλ αλαγθψλ θαη ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ ησλ πξνκεζεηψλ ζε εηήζηα βάζε, Φάζε 2 ε : δηαθήξπμε ηνπ δηαγσληζκνχ, εμεχξεζε ηεο πην ζπκθέξνπζαο πξνζθνξάο θαη ζχλαςε ηεο ζχκβαζεο θαη Φάζε 3 ε : εθηέιεζε ηεο ζχκβαζεο. Ζ ΓΓΔ είλαη θπξίσο ππεχζπλε γηα ηε 2 ε θάζε, ε νπνία είλαη θαη ε πην πνιχπινθε. Δπίζεο δηαδξακαηίδεη θαζνξηζηηθφ ξφιν θαη ζηελ 1 ε θάζε θαζψο, κε βάζε ηηο αηηήζεηο ησλ δηάθνξσλ θνξέσλ, θαηαξηίδεη ην Δληαίν Πξφγξακκα Πξνκεζεηψλ (ΔΠΠ). Ζ 3 ε θάζε, ηεο εθηέιεζεο ηεο πξνκήζεηαο, βεβαηψλεηαη απφ ηηο «Δπηηξνπέο Παξαιαβήο 5», ελψ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ ηήξεζε ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ζηελ αληηκεηψπηζε ησλ ζπκβάζεσλ φηαλ παξαηεξείηαη κε ηήξεζε ησλ ζπκβαηηθψλ ππνρξεψζεσλ θαη πξνδηαγξαθψλ- δηαδξακαηίδεη θαη ε ΓΓΔ. Β) Άλλοι Φοπείρ Δθηφο απφ ηε ΓΓΔ, ππάξρνπλ νξηζκέλνη θνξείο πνπ πξαγκαηνπνηνχλ ηηο πξνκήζεηέο ηνπο κφλνη θαη δηαζέηνπλ πξνο απηφ θαη εηδηθφ Καλνληζκφ Πξνκεζεηψλ, φπσο π.ρ. ην Τπνπξγείν Δζληθήο Ακχλεο, νη Οξγαληζκνί Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο (ΟΣΑ) θαη ε ΓΔΖ. Πέξα, φκσο απφ απηέο ηηο εηδηθέο πεξηπηψζεηο, θάζε θνξέαο κπνξεί, ππφ νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο, λα δεηήζεη απφ ηελ ΓΓΔ εμνπζηνδφηεζε, ψζηε λα δηελεξγήζεη απηφο ηε δεχηεξε θαη ηξίηε θάζε γηα ηε ζχλαςε θαη εθηέιεζε ηεο ζχκβαζεο, ζχκθσλα κε ην γεληθφ θαλνληζκφ πξνκεζεηψλ Γεκνζίνπ 6. Δπίζεο, είλαη δπλαηφ λα αλαηεζεί ζηνλ θνξέα ε δηελέξγεηα ηεο ηξίηεο θάζεο κφλν, δειαδή ηεο εθηέιεζεο ηεο ζχκβαζεο. Χο πξνο ηελ επνπηεία ησλ δηαγσληζκψλ ησλ ππφ εμνπζηνδφηεζε θνξέσλ, ε ΓΓΔ, ζην πιαίζην πξνζπαζεηψλ ηεο γηα εληαίεο δηαδηθαζίεο ζηηο πξνκήζεηεο ηνπ Γεκνζίνπ απφ φινπο ηνπο εκπιεθφκελνπο θνξείο, δεηά ζπγθεθξηκέλα 5 Οη Δπηηξνπέο απηέο, θαηά πεξίπησζε, είηε νξίδνληαη θαη επνπηεχνληαη απφ ηε ΓΓΔ κέζα απφ θαηάινγν πνπ ηεο ππνβάιιεη ν εθάζηνηε θνξέαο, είηε ηεινχλ ππφ ηνλ πιήξε έιεγρν ηνπ θνξέα. 6 Π.Γ. 394/1996. Σελίδα 9 από 101
πιεξνθνξηαθά ζηνηρεία, είηε πξηλ ην δηαγσληζκφ (π.ρ. ηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο πνπ επέιεμε ν ππφ εμνπζηνδφηεζε θνξέαο), είηε πξηλ ηελ ππνγξαθή ηεο ζχκβαζεο (π.ρ. πίλαθαο ελζηάζεσλ, θιπ.). Σέινο, ππάξρνπλ θαη νξηζκέλνη θνξείο πνπ εμαηξνχληαη απφ ην θεληξηθφ ζχζηεκα δηελέξγεηαο ησλ ΚΠ, φπσο γηα παξάδεηγκα ην Τπνπξγείν Δζληθήο Άκπλαο γηα ηηο ακηγψο ζηξαηησηηθέο πξνκήζεηεο, δειαδή ηα νπιηθά ζπζηήκαηα 7. 7 Ν. 2286/1995, Άξζξν 1. Σελίδα 10 από 101
1.3 Γιαδικαζία διενέπγειαρ Κπαηικών Ππομηθειών και Δνιαίο Ππόγπαμμα Ππομηθειών (ΔΠΠ). Κάζε ρξφλν, πεξί ην Φζηλφπσξν, ε Γεληθή Γ/λζε ΚΠ απνζηέιιεη ζηνπο δηάθνξνπο θνξείο ηνπ Γεκνζίνπ εγθχθιην, κε ηελ νπνία ηνπο δεηά λα ηεο θνηλνπνηήζνπλ ηηο αλάγθεο ηνπο ζε πξνκήζεηεο γηα ην επφκελν έηνο. Οη πξνκήζεηεο πνπ πξνηείλνληαη απφ ηνπο θνξείο εληάζζνληαη ζην Δληαίν Πξφγξακκα Πξνκεζεηψλ (ΔΠΠ), ην νπνίν εγθξίλεηαη κε θνηλή απφθαζε ησλ Τπνπξγψλ Δζληθήο Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο. ην ΔΠΠ δελ εληάζζνληαη νη ακηγψο ζηξαηησηηθέο πξνκήζεηεο, νη νπνίεο εγγξάθνληαη ζην Δληαίν Δμνπιηζηηθφ Πξφγξακκα ηνπ Τπνπξγείνπ Δζληθήο Άκπλαο (ΤΔΘΑ). Ζ εηήζηα ζχληαμε ηνπ ΔΠΠ θαη ε δεκνζίεπζή ηνπ (ζηνλ ηχπν θαη ζην Internet) απνηειεί παξάγνληα δηαθάλεηαο θαη πξνγξακκαηηζκνχ. Δίλαη ερέγγπν δηαθάλεηαο, δηφηη επηηξέπεη ζηνπο ππνςήθηνπο πξνκεζεπηέο λα πξνγξακκαηίζνπλ ηελ παξαγσγή ηνπο θαη λα γλσξίδνπλ πνηνο ζα είλαη ν θνξέαο εθηέιεζεο απηψλ ησλ πξνκεζεηψλ. Απφ ηελ άιιε κεξηά, είλαη γλψκνλαο πξνγξακκαηηζκνχ, δηφηη θαζηζηά εθηθηή ηε ζπλνιηθή ζεψξεζε, ζε εζληθφ επίπεδν, ησλ αλαγθψλ ηνπ Γεκνζίνπ ζε πξνκήζεηεο. Σέινο, ε δεκνζίεπζε ηνπ ΔΠΠ απνηειεί ππνρξέσζε ηεο ρψξαο καο, ε νπνία απνξξέεη απφ ην Γίθαην ηεο Δ.Δ. Πην ζπγθεθξηκέλα, αλαθνξηθά κε ην ζέκα ηεο δεκνζίεπζεο, ην ΔΠΠ δεκνζηεχεηαη ζηνλ εκεξήζην ειιεληθφ ηχπν, ελψ απφζπαζκά ηνπ ζην νπνίν αλαθέξνληαη φιεο νη πξνκήζεηεο, αλά θαηεγνξία, πνπ μεπεξλνχλ ην νξηδφκελν απφ ηελ θνηλνηηθή Οδεγία (93/36/ΔΔ) θαηψθιη 8, δεκνζηεχεηαη θαη ζηελ Δπίζεκε Δθεκεξίδα ηεο Δ.Δ. θαη ζηε βάζε δεδνκέλσλ TED 9. 8 ηελ έλλνηα ηνπ θαησθιίνπ ζα αλαθεξζνχκε ζηε ζπλέρεηα ηεο παξνχζαο εξγαζίαο θαη εηδηθφηεξα ζην θεθάιαην ηνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ ησλ ΚΠ. 9 Ζ ειεθηξνληθή βάζε δεδνκέλσλ TED (Tenders Electronic Daily) πεξηέρεη φιεο ηηο ηξέρνπζεο πξνθεξχμεηο πνπ δεκνζηεχνληαη ζην πκπιήξσκα ηεο Δπίζεκεο Δθεκεξίδαο (EE S). Δπηπιένλ ησλ ηξερνπζψλ πξνζθιήζεσλ ππνβνιήο πξνζθνξψλ, ε TED παξέρεη επίζεο πξφζβαζε ζηα αξρεία ηεο EE S γηα ηα πξνεγνχκελα πέληε έηε. Μία απιή δηαδηθαζία αλαδήηεζεο επηηξέπεη ζην ρξήζηε λα επηιέγεη ή λα εηζάγεη πνιιαπιά θξηηήξηα επηινγήο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ γεσγξαθηθψλ ζηνηρείσλ, ηνπ είδνπο ηνπ εγγξάθνπ, ηεο θχζεο ηεο ζχκβαζεο, ιέμεσλ- θιεηδηψλ, θιπ. Ο δηθηπαθφο ηφπνο είλαη πνιπγισζζηθφο. Ζ TED είλαη δηαζέζηκε δσξεάλ θαη ελεκεξψλεηαη θαζεκεξηλά κε έσο θαη 1.000 λέεο πξνθεξχμεηο. Ο δηθηπαθφο ηεο ηφπνο είλαη ζηε δηεχζπλζε http://ted.europa.eu/. Σελίδα 11 από 101
Γηα θάζε πξνκήζεηα πνπ έρεη εληαρζεί ζην ΔΠΠ, πξνθεξχζζεηαη δηαγσληζκφο. Σα θπξηφηεξα είδε δηαγσληζκψλ είλαη ν αλνηρηφο δηαγσληζκφο, ν θιεηζηφο δηαγσληζκφο θαη ε δηαδηθαζία κε δηαπξαγκάηεπζε. Δπίζεο, γηα πξνκήζεηεο ρακεινχ πξνυπνινγηζκνχ, ην χςνο ηνπ νπνίνπ νξίδεηαη απφ Τπνπξγηθή Απφθαζε θαη ν νπνίνο δελ εκπίπηεη ζην πεδίν εθαξκνγήο ηνπ θνηλνηηθνχ δηθαίνπ, πξνβιέπεηαη θαη ν πξφρεηξνο δηαγσληζκφο 10. 10 Γηα αλαιπηηθή πεξηγξαθή ησλ εηδψλ δηαγσληζκνχ, βι. Παξάξηεκα (Π2). Σελίδα 12 από 101
1.4 Δμπλεκόμενα Όπγανα ε θάζε δηαγσληζκφ πνπ δηελεξγείηαη απφ ηελ ΓΓΔ εκπιέθνληαη ζπιινγηθά φξγαλα, ηα θπξηφηεξα απφ ηα νπνία είλαη ε Δπηηξνπή Παξαιαβήο θαη Απνζθξάγηζεο Πξνζθνξψλ 11 (ΔΠΑΠ), νη Μφληκεο Δπηηξνπέο Δκπεηξνγλσκφλσλ 12 (ΜΔΔ), ε Δπηηξνπή Κξαηηθψλ Πξνκεζεηψλ 13 (ΔΚΠ) θαη ε Δπηηξνπή Πνιηηηθήο Πξνγξακκαηηζκνχ Πξνκεζεηψλ 14 (ΔΠΠΠ). Σα φξγαλα απηά γλσκνδνηνχλ επί ηερληθψλ, νηθνλνκηθψλ, λνκηθψλ θαη άιισλ ζεκάησλ, ζπληάζζνπλ πξαθηηθά θαη θάλνπλ πξνηάζεηο ζρεηηθά κε ηε δηεθπεξαίσζε ηνπ δηαγσληζκνχ. Δπίζεο, αλάκεζα ζηηο ΜΔΔ ηδηαηηεξφηεηα παξνπζηάδεη ε Δπηηξνπή Δλζηάζεσλ, ε νπνία γλσκνδνηεί επί ησλ ελζηάζεσλ θαη ελδηθνθαλψλ πξνζθπγψλ. Χζηφζν, απηά ηα ζπιινγηθά φξγαλα δελ εθδίδνπλ δεζκεπηηθέο δηνηθεηηθέο πξάμεηο (απνθάζεηο). Ζ ζρεηηθά αξκνδηφηεηα αλήθεη ζην εθάζηνηε Απνθαηλφκελν Όξγαλν. Σν Απνθαηλφκελν Όξγαλν κπνξεί λα είλαη δηαθνξεηηθφ ζε θάζε δηαγσληζκφ, αλάινγα κε ην χςνο ηεο δαπάλεο. Έηζη, Απνθαηλφκελν Όξγαλν κπνξεί λα είλαη: 11 πζηήλεηαη γηα ηε δηεθπεξαίσζε ηεο δηελέξγεηαο ηνπ εθάζηνηε δηαγσληζκνχ. Ζ επζχλε ηεο πεξηνξίδεηαη ζηελ απνζθξάγηζε ησλ πξνζθνξψλ θαη ηελ απνζηνιή ηνπο, καδί κε ηηο ζθξαγηζκέλεο νηθνλνκηθέο πξνζθνξέο, ζηηο αξκφδηεο γηα ην δηαγσληζκφ δ/λζεηο ηεο ΓΓΚΠ. Δπίζεο, ζπληάζζεη ην πξαθηηθφ ζπκκεηνρήο ησλ πξνκεζεπηψλ ζην δηαγσληζκφ, ηελ εκέξα θαηάζεζεο ησλ πξνζθνξψλ. 12 Οη ΜΔΔ απνηεινχληαη απφ πέληε (5) κέιε θαη είλαη αξκφδηεο γηα ηελ εμέηαζε ηεο ζπκθσλίαο ησλ ππνβαιιφκελσλ ηερληθψλ πξνζθνξψλ ησλ πξνκεζεπηψλ κε ηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο ηεο δηάηαμεο, ηελ ηξνπνπνίεζε ή εξκελεία ηερληθψλ φξσλ ηεο ζχκβαζεο ή ηε δηεξεχλεζε ζεκάησλ νηθνλνκηθήο θχζεσο. Δπίζεο, εκπιέθνληαη ζηηο δηαδηθαζίεο αμηνιφγεζεο ησλ ελζηάζεσλ ησλ πξνκεζεπηψλ ζε θάζε ζηάδην ηεο δηαδηθαζίαο. Τπάξρνπλ ζπλνιηθά δέθα (10) ΜΔΔ. Ζ γλσκνδφηεζε ησλ ΜΔΔ δελ είλαη δεζκεπηηθή γηα ηελ αξκφδηα Γ/λζε Πξνκεζεηψλ, έρεη φκσο ηδηαίηεξε βαξχηεηα, ιφγσ ηεο εκπεηξίαο θαη εμεηδίθεπζεο ησλ κειψλ ηνπο ζηηο ζπγθεθξηκέλεο ζεκαηηθέο ελφηεηεο. 13 Ζ ΔΚΠ έρεη γλσκνδνηηθφ ραξαθηήξα θαη απνθαίλεηαη επί δηαθφξσλ ζεκάησλ ζην ζχλνιν ηεο δηαδηθαζίαο ησλ ΚΠ. Απνηειείηαη απφ ελλέα (9) κέιε ζηα νπνία πεξηιακβάλνληαη ν Γ/ληήο ηεο αξκφδηαο γηα ηελ πξνκήζεηα Γλζεο Πξνκεζεηψλ, εθπξφζσπνη ηνπ ΔΒ, ηεο ΓΔΔ, ηνπ ΣΔΔ θαη ηνπ ελδηαθεξφκελνπ θνξέα γηα ηελ πξνκήζεηα πνπ ζπδεηείηαη. Δπίζεο, ν πξφεδξφο ηεο θαη ηξία (3) κέιε ηεο θαζνξίδνληαη απφ ηνλ Τπνπξγφ Αλάπηπμεο. Ζ εκπινθή ηεο κπνξεί λα αθνξά, κεηαμχ άιισλ, ηελ νξζφηεηα ή κε κηαο έλζηαζεο πνπ ππνβιήζεθε απφ θάπνην πξνκεζεπηή, ηελ επαλάιεςε ή καηαίσζε δηαγσληζκψλ, θιπ. 14 Ζ ΔΠΠΠ απνηειείηαη απφ κέιε ζπγθεθξηκέλσλ θνξέσλ (Τπνπξγεία, Σξάπεδα ηεο Διιάδνο, Δπηκειεηήξηα, θιπ.). Δπίζεο, ππάξρεη δηαθνκκαηηθή θαη ζπλδηθαιηζηηθή ζπκκεηνρή. Ζ επζχλε ηεο είλαη πνιχ ζεκαληηθή ζην πξψην θαη ην δεχηεξν ζηάδην ηεο δηαδηθαζίαο δεκνζίσλ πξνκεζεηψλ, δειαδή ζηελ πξνεηνηκαζία, θαηάξηηζε θαη δηακφξθσζε ηνπ ΔΠΠ, θαζψο απνθαζίδεη θαη γηα ηηο ηξνπνπνηήζεηο πνπ ζα ζπληειεζηνχλ ζην αξρηθφ ΔΠΠ. Σελίδα 13 από 101
Ο θαζ χιε αξκφδηνο Σκεκαηάξρεο, Ο αξκφδηνο Γηεπζπληήο, Ο Γεληθφο Γηεπζπληήο Κξαηηθψλ Πξνκεζεηψλ, Ο Γεληθφο Γξακκαηέαο Δκπνξίνπ, ή Ο Τθππνπξγφο. Οη πξνκήζεηεο γηα ηηο νπνίεο απαηηείηαη δαπάλε άλσ ησλ 5 δηο δξρ. θαη νη νπνίεο ραξαθηεξίδνληαη «κεγάιεο νηθνλνκηθήο αμίαο» ή απηέο πνπ παξνπζηάδνπλ ζεκαληηθή ηερλνινγηθή αμία, εθθεχγνπλ, θαηά θαλφλα, απφ ηελ αξκνδηφηεηα ηεο ΓΓΔ θαη κε απφθαζε ηνπ Τπνπξγηθνχ πκβνπιίνπ, ζπζηήλεηαη Γηαθνκκαηηθή Δπηηξνπή. Ζ Δπηηξνπή απηή πξνεδξεχεηαη απφ ηνλ Τπνπξγφ ζηνλ νπνίν ππφθεηηαη ν θνξέαο πνπ δηελεξγεί ηελ πξνκήζεηα, ελψ εθπξνζσπνχληαη ην ΤΠΔΘΟ θαη ε ΓΓΔ, ν ελδηαθεξφκελνο θνξέαο θαζψο θαη αληηπξφζσπνη ησλ θνκκάησλ. Ζ Δπηηξνπή απηή νξίδεη ην θνξέα δηεμαγσγήο ηνπ δηαγσληζκνχ, ηνπ δίλεη ηε ζρεηηθή εληνιή θαη επνπηεχεη ηε δηελέξγεηά ηνπ. Σέινο, ε δηαθνκκαηηθή Δπηηξνπή αλαδεηθλχεη ην κεηνδφηε, κε βάζε ηηο εηζεγήζεηο ησλ Δπηηξνπψλ αμηνινγήζεσλ, νη νπνίεο έρνπλ ζπληαρζεί κε δηθή ηνπο κέξηκλα. Σελίδα 14 από 101
1.5 Οι βαζικέρ θάζειρ ενόρ διαγυνιζμού. Μεηά ηελ ππνβνιή ησλ πξνζθνξψλ ζην Πξσηφθνιιν, ε δηαδηθαζία εμειίζζεηαη σο αθνινχζσο: Α) Άνοιγμα θακέλυν- εξέηαζη εγκςπόηηηαρ ηυν πποζθοπών. ε ρψξν θαη ρξφλν πνπ νξίδνληαη απφ ηε δηαθήξπμε, παξνπζία ησλ δηαγσληδνκέλσλ ή εθπξνζψπσλ ηνπο, ε Δπηηξνπή παξαιαβήο θαη απνζθξάγηζεο πξνζθνξψλ αλνίγεη ηνπο θπξίσο θαθέινπο θαη ηνπο θαθέινπο ηερληθήο πξνζθνξάο, πξνβαίλεη ζηε θαηαρψξηζε απηψλ πνπ ππνβάιινπλ πξνζθνξέο, θαζψο θαη ησλ δηθαηνινγεηηθψλ ηνπο, κνλνγξάθεη θαη ζθξαγίδεη φια ηα ππνβαιιφκελα δηθαηνινγεηηθά θαη ηηο ηερληθέο πξνζθνξέο θαη ζπληάζζεη πξαθηηθφ. Καηά ην άλνηγκα ησλ θαθέισλ ηεο ηερληθήο πξνζθνξάο νη δηαγσληδφκελνη έρνπλ ην δηθαίσκα λα ιάβνπλ γλψζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο ηερληθήο πξνζθνξάο ησλ άιισλ. Αλ θαηά ηηο παξαπάλσ ελέξγεηεο παξαηεξεζνχλ παξαηππίεο ή ζπκκεηνρή δηαγσληδνκέλνπ πνπ δελ έρεη ηέηνην δηθαίσκα, θάζε δηαγσληδφκελνο κπνξεί λα ππνβάιιεη ελζηάζεηο επί ηφπνπ ή θαη ηελ επφκελε εξγάζηκε εκέξα. Αλ ε Δπηηξνπή παξαιαβήο θαη απνζθξάγηζεο παξαηεξήζεη ειιείςεηο ζηνπο θπξίσο θαθέινπο, ην επηζεκαίλεη πξνο ην Απνθαηλφκελν Όξγαλν, ην νπνίν χζηεξα απφ εηζήγεζε ζηελ Δπηηξνπή Κξαηηθψλ Πξνκεζεηψλ (ΔΚΠ) έρεη ηελ εμήο επηινγή: είηε ηάζζεη πξνζεζκία ζηνλ ελδηαθεξφκελν γηα λα ζπκπιεξψζεη ηελ έιιεηςε (αλ απηή δελ είλαη νπζηψδεο), είηε πξνηείλεη ηνλ απνθιεηζκφ ηνπ ππνςεθίνπ. Καηά ηεο ζρεηηθήο απφθαζεο, θάζε ελδηαθεξφκελνο κπνξεί λα αζθήζεη δηνηθεηηθή έλζηαζε ή/ θαη ελδηθνθαλή πξνζθπγή ελψπηνλ ηνπ απνθαηλφκελνπ νξγάλνπ, εληφο 3 θαη 5 εκεξψλ, αληίζηνηρα. Γηα ηε ζρεηηθή έλζηαζε ή πξνζθπγή γλσκνδνηεί ε ΔΚΠ, αιιά εθδίδεη απφθαζε ην ίδην ην απνθαηλφκελν φξγαλν. Β) Αξιολόγηζη ηηρ ηεσνικήρ πποζθοπάρ & ζύνηαξη Ππακηικού. Ζ θαζ χιε αξκφδηα Μφληκε Δπηηξνπή Δκπεηξνγλσκφλσλ (ΜΔΔ) ζπληάζζεη ην πξαθηηθφ ηερληθήο αμηνιφγεζεο, ζχκθσλα κε ηηο ηερληθέο Σελίδα 15 από 101
πξνδηαγξαθέο θαη ηνπο φξνπο ηεο δηαθήξπμεο. ην πξαθηηθφ απηφ αμηνινγνχληαη νη δηαγσληδφκελνη, κε βάζε ηα έγγξαθα θαη δηθαηνινγεηηθά, ηα νπνία έρνπλ ππνβάιιεη κε ην θάθειν «ηερληθή πξνζθνξά». Β1. Κπιηήπιο ανάθεζηρ 15 η σαμηλόηεπη ηιμή 16. ηελ πεξίπησζε απηή ειέγρεηαη αλ ε ηερληθή πξνζθνξά κπνξεί λα γίλεη δεθηή κε βάζε ηηο ειάρηζηεο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο πνπ νξίδεη ε δηαθήξπμε. Β2. Κπιηήπιο ανάθεζηρ η ζςμθεπόηεπη πποζθοπά 17. Σα δηάθνξα ζηνηρεία ηεο ηερληθήο πξνζθνξάο ησλ δηαγσληδνκέλσλ βαζκνινγνχληαη. Σα ζηνηρεία απηά, ηα νπνία αλαθέξνληαη ηφζν ζηελ ηθαλφηεηα ηνπ πξνκεζεπηή φζν θαη ζηηο πξνδηαγξαθέο ηνπ πιηθνχ, δελ έρνπλ ίζε βαξχηεηα, αιιά ην θαζέλα έρεη ηνλ δηθφ ηνπ ζπληειεζηή 18 βαξχηεηαο (30%, 20%, 50%, 10%, θιπ), φπσο πξνβιέπεηαη ζηε δηαθήξπμε. Σν πξαθηηθφ απηφ εγθξίλεηαη απφ ην Απνθαηλφκελν Όξγαλν θαη ε ζρεηηθή εγθξηηηθή απφθαζε θνηλνπνηείηαη ζηνπο δηαγσληδφκελνπο, νη νπνίνη δηαζέηνπλ 3 ή 5 εκέξεο γηα λα ππνβάιινπλ δηνηθεηηθέο ελζηάζεηο ή ελδηθνθαλείο πξνζθπγέο, αληίζηνηρα. 15 Σα θξηηήξηα γηα ηελ αλάζεζε κηαο πξνκήζεηαο είλαη δχν: ε ρακειφηεξε ηηκή θαη ε ζπκθεξφηεξε πξνζθνξά. Κάζε δηαθήξπμε ή πξφζθιεζε νθείιεη λα νξίδεη ζαθψο πνην απφ ηα δχν αθνινπζείηαη. 16 Απιφ κεηνδνηηθφ ζχζηεκα, κε ηε ιεπηνκέξεηα φηη αλ θάπνηα πξνζθνξά θξηζεί ππεξβνιηθά ρακειή κπνξεί λα απνξξηθζεί, αθνχ πξνεγνπκέλσο δεηεζνχλ εμεγήζεηο απφ ηνλ ελδηαθεξφκελν πξνκεζεπηή θαη θξηζνχλ αλεπαξθείο. ρεηηθά κε ηελ απφξξηςε απηή ελεκεξψλεηαη θαη ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή (γηα ηηο πξνκήζεηεο πνπ, ιφγσ χςνπο, δηέπνληαη απφ ην θνηλνηηθφ δίθαην). 17 Ζ θαηαθχξσζε βαζίδεηαη ζε ζεηξά θξηηεξίσλ πνηνηηθήο επηινγήο, ηα νπνία θαηαηάζζνληαη ζε δχν νκάδεο, ζηελ Οκάδα Α «Σερληθψλ Πξνδηαγξαθψλ θαη Πνηφηεηαο» θαη ζηελ Οκάδα Β «Σερληθή Τπνζηήξημε». Δλδεηθηηθά αλαθέξνπκε φηη θάπνηα απφ ηα θξηηήξηα ηεο Οκάδαο Α κπνξεί λα είλαη ε ιεηηνπξγηθφηεηα θαη απνδνηηθφηεηα, ε θαηαιιειφηεηα ηνπ πιηθνχ γηα ηελ εμππεξέηεζε ηνπ ζθνπνχ θαη ε νκνηνγέλεηα ηνπ πιηθνχ πξνο άιιν ππάξρνλ, θιπ. ελψ θξηηήξηα ηεο Οκάδαο Β κπνξεί λα είλαη ε εγγχεζε θαιήο ιεηηνπξγίαο ή δηαηήξεζεο, ε ηδηαίηεξε ηθαλφηεηα, πείξα, εθπαίδεπζε θαη εμνπιηζκφο ηνπ πξνκεζεπηή γηα ηελ ηερληθή ππνζηήξημε, θιπ. Σα θξηηήξηα απηά κπνξεί λα απνδίδνληαη θαηά πεξίπησζε, είηε γεληθά φπσο παξαπάλσ, είηε αλαιπηηθά ζε επηκέξνπο νπζηψδε ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ππφ πξνκήζεηα είδνπο (π.ρ. γηα ηα νρήκαηα: ηζρχο θηλεηήξα, δηαζηάζεηο, ρσξεηηθφηεηα, θιπ.). 18 Καζέλα απφ ηα θξηηήξηα ηεο Οκάδαο Β θέξεη έλα ζπληειεζηή βαξχηεηαο, εθθξαζκέλν ζε πνζνζηφ επί ηνηο εθαηφ (%). Οη ζρεηηθνί ζπληειεζηέο πξνθχπηνπλ ζαθψο απφ ηνπο φξνπο ηεο θάζε δηαθήξπμεο (φηαλ ην θξηηήξην επηινγήο είλαη ε ζπκθεξφηεξε πξνζθνξά), ζε θάζε πεξίπησζε φκσο, ηα θξηηήξηα ηεο Οκάδαο Α ζπγθεληξψλνπλ ζπληειεζηή απφ 70-80 %, ελψ ηα θξηηήξηα ηεο Οκάδαο Β ζπληειεζηή 30-20 %, αληίζηνηρα, ψζηε ην ζχλνιν λα είλαη πάληα 100%. Σελίδα 16 από 101
Γ) Άνοιγμα ηυν οικονομικών πποζθοπών- καηακύπυζη. ε ρψξν θαη ρξφλν πνπ νξίδνληαη απφ ηελ απφθαζε θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο ηερληθήο αμηνιφγεζεο, αλνίγνληαη θαη νη νηθνλνκηθέο πξνζθνξέο. πληάζζεηαη πξαθηηθφ, ζην νπνίν θαηαρσξνχληαη νη νηθνλνκηθέο πξνζθνξέο ησλ δηαγσληδνκέλσλ θαη αθνινπζείηαη ε ίδηα δηαδηθαζία φπσο κε ηελ ηερληθή πξνζθνξά. Αθνινπζεί ε δηαδηθαζία θαηαθχξσζεο θαη εθδίδεηαη ζρεηηθή απφθαζε. Καηά ηεο εγθξηηηθήο- θαηαθπξσηηθήο πξάμεο ηνπ Απνθαηλφκελνπ Οξγάλνπ, θάζε ελδηαθεξφκελνο δηαζέηεη 3 ή 5 εκέξεο γηα λα αζθήζεη δηνηθεηηθέο ελζηάζεηο ή ελδηθνθαλή πξνζθπγή, αληίζηνηρα. Γ) Έγκπιζη από ηο Δλεγκηικό ςνέδπιο, για ππομήθειερ άνυ ηυν 1.500.000.εςπώ (500 εκ. δπσ. ζύμθυνα με ηον Ν. 2741/1999, Άπθπο 8). Ζ θαηαθχξσζε ηεο πξνκήζεηαο πξαγκαηνπνηείηαη κε απφθαζε ηνπ Απνθαηλφκελνπ Οξγάλνπ, ε νπνία αλαθνηλψλεηαη ζηνλ πξνκεζεπηή. Με ηελ αλαθνίλσζε ε ζχκβαζε ζεσξείηαη σο ζπλαθζείζα, ην δε έγγξαθν ηεο ζχκβαζεο πνπ αθνινπζεί έρεη απνθιεηζηηθά απνδεηθηηθφ ραξαθηήξα. Χζηφζν, γηα ζπκβάζεηο άλσ ησλ 1.500.000. επξψ απαηηείηαη θαη ε έγθξηζε ηνπ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ. Υσξίο ηελ έγθξηζε απηή ε θαηαθχξσζε δελ κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί. Γηα ην ιφγν απηφ, πνιχ ζπρλά νη αλαθνηλψζεηο πξνο ηνπο πξνκεζεπηέο ηεινχλ θάησ απφ ηελ αίξεζε ηεο έγθξηζεο απφ ην Διεγθηηθφ πλέδξην. Δ) ύνατη ηηρ ύμβαζηρ. Μεηά ηελ αλαθνίλσζε ηεο θαηαθχξσζεο, ν επηιεγείο αλάδνρνο, θαιείηαη εληφο 10 εκεξψλ λα ππνγξάςεη ηε ζρεηηθή ζχκβαζε. Δάλ δελ πξνζέιζεη εληφο 15 εκεξψλ, θεξχζζεηαη έθπησηνο κε απφθαζε ηνπ αξκφδηνπ Τπνπξγνχ. Οη φξνη απνζηνιήο, απνδνρήο θαη εθηέιεζεο ηεο ζχκβαζεο πεξηγξάθνληαη ζηα άξζξα ηνπ 26 επ. ηνπ Π.Γ. 394/1996. Σελίδα 17 από 101
1.6 Σπόπορ αξιολόγηζηρ πποζθοπών. Δάλ θαηά ηελ εμέηαζε κηαο πξνζθνξάο δηαπηζηψλεηαη φηη θαιχπηνληαη ή ππεξθαιχπηνληαη νη ηερληθέο πξνδηαγξαθέο ηεο δηαθήξπμεο, ε πξνζθνξά απηή θξίλεηαη ηερληθά απνδεθηή. Δάλ ζε κηα πξνζθνξά δηαπηζηψλεηαη απφθιηζε απφ ηηο πξνδηαγξαθέο, ηφηε απηή θξίλεηαη (ηεθκεξησκέλα) απφ ηελ αξκφδηα επηηξνπή εκπεηξνγλσκφλσλ αλ είλαη νπζηψδεο ή επνπζηψδεο. Πξνζθνξά πνπ έρεη κία ή πεξηζζφηεξεο ηερληθέο απνθιίζεηο, νη νπνίεο έρνπλ θξηζεί σο επνπζηψδεηο, θξίλεηαη σο ηερληθά απνδεθηή. Αληίζεηα, φηαλ έζησ θαη κία απφθιηζε έρεη θξηζεί σο νπζηψδεο, ε πξνζθνξά απηή θξίλεηαη ηερληθά κε απνδεθηή θαη απνξξίπηεηαη. Δπίζεο, απφθιηζε απφ ηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο πνπ έρεη ραξαθηεξηζηεί σο απαξάβαηνο φξνο, είλαη εμ νξηζκνχ νπζηψδεο. Αθνχ απνξξηθζνχλ νη πξνζθνξέο πνπ παξνπζηάδνπλ νπζηψδεηο απνθιίζεηο, ε δηαδηθαζία δηαθνξνπνηείηαη αλάινγα κε ην θξηηήξην αλάζεζεο. Έηζη, ινηπφλ: Α. Όηαν κπιηήπιο ανάθεζηρ είναι η σαμηλόηεπη ηιμή, αθνχ απνθιεηζηνχλ νη πξνζθνξέο πνπ δελ πιεξνχλ ηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο, επηιέγεηαη εθείλε πνπ πξνηείλεη ηε ρακειφηεξε ηηκή. Β. Όηαν κπιηήπιο ανάθεζηρ είναι η ζςμθεπόηεπη πποζθοπά, αθνχ απνθιεηζηνχλ νη πξνζθνξέο πνπ εθηξέπνληαη νπζησδψο απφ ηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο θαη θξίλνληαη ηερληθά κε απνδεθηέο, γηα ηηο ππφινηπεο: Βαζκνινγνχληαη ηα θξηηήξηα πνπ αλαθέξνληαη παξαπάλσ, κε βαζκφ απφ 80 έσο 120. Βαζκφ 100 παίξλεη ην θάζε θξηηήξην φηαλ θαιχπηνληαη αθξηβψο νη πξνδηαγξαθέο ηνπ δηαγσληζκνχ. Ζ βαζκνινγία απηή απμάλεηαη κέρξη ηνπο 120 βαζκνχο, φηαλ ππεξθαιχπηνληαη νη ηερληθέο πξνδηαγξαθέο, ελψ κεηψλεηαη κέρξη ηνπο 80 βαζκνχο, φηαλ απηέο δελ θαιχπηνληαη πιήξσο (φηαλ ππάξρεη επνπζηψδεο απφθιηζε). Οη βαζκνί απηνί, γηα θάζε έλα απφ ηα θξηηήξηα, πνιιαπιαζηάδνληαη κε ηνλ θαζνξηζκέλν απφ ηε δηαθήξπμε ζπληειεζηή βαξχηεηαο. Σελίδα 18 από 101
Σα γηλφκελα απηά αζξνίδνληαη θαη δίλνπλ ηε ζπλνιηθή βαζκνινγία γηα θάζε νκάδα θξηηεξίσλ. Ζ ζπλνιηθή βαζκνινγία ηεο θάζε πξνζθνξάο είλαη ην άζξνηζκα ησλ βαζκνινγηψλ ηεο θάζε νκάδαο. Αλαθεθαιαηψλνληαο, είδακε κέρξη ζηηγκήο, φηη νη ΚΠ ζπληζηνχλ κία απφ ηηο ζπνπδαηφηεξεο ιεηηνπξγίεο ηνπ ΓΣ, θαζψο απνηεινχλ ζπληζηψζα θαζνξηζηηθήο ζεκαζίαο γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο νηθνλνκίαο θαη ηελ άζθεζε δεκφζηαο πνιηηηθήο. Ζ δηεμαγσγή ηνπο πξαγκαηνπνηείηαη ζχκθσλα κε κία ζεζκνζεηεκέλε δηαδηθαζία απφ έλαλ θεληξηθφ θνξέα, ν νπνίνο ζηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε είλαη ε Γεληθή Γ/λζε ΚΠ ηεο ΓΓΔ ηνπ ΤΠ.ΑΝ. Γηα ηε δηελέξγεηά ηνπο αθνινπζνχληαη ζπγθεθξηκέλα βήκαηα, πνπ ππαθνχνπλ ζε ηξεηο ζεκειηψδεηο αξρέο, ηελ αξρή ηεο δεκνζηφηεηαο, ηεο δηαθάλεηαο ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ηεο ίζεο κεηαρείξηζεο. Απφ φια φζα αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ ζπκπεξαίλνπκε φηη έρνπκε λα θάλνπκε κε έλα ζχζηεκα απζηεξφ, γξαθεηνθξαηηθφ θαη ζε αξθεηέο πεξηπηψζεηο, δπζθίλεην. Μπνξεί ηα ραξαθηεξηζηηθά απηά ζην παξειζφλ λα θάληαδαλ επνπζηψδε θαη λα κελ ζπληζηνχζαλ επαξθείο ιφγνπο κεηαβνιήο θαη εθζπγρξνληζκνχ ηνπ ηζρχνληνο ηξφπνπ δηεμαγσγήο ησλ ΚΠ, νη ζχγρξνλεο εμειίμεηο φκσο νξίδνπλ δηαθνξεηηθά θαη δελ αθήλνπλ πιένλ ηέηνηνπ είδνπο πεξηζψξηα. Σν πέξαζκα ζηελ παγθνζκηνπνίεζε θαη ζηελ απειεπζέξσζε ησλ αγνξψλ έρεη νδεγήζεη ηελ νηθνλνκία ζε λέεο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο, ζέηνληαο λέα δεδνκέλα. ε απηφ ζπλέβαιε ηδηαίηεξα ε εθηεηακέλε ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ θαη ε ξαγδαία αλάπηπμε ησλ Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ (ΣΠΔ), δεδνκέλεο ηεο ηθαλφηεηάο ηνπο λα απεπζχλνληαη ζε πξνβιήκαηα βειηίσζεο ηεο δηνηθεηηθήο ηθαλφηεηαο. Παξάιιεια, ζε επξσπατθφ επίπεδν, παξαηεξείηαη δηαξθψο ε εηζαγσγή θαηλνηφκσλ θαλνληζηηθψλ κεηαξξπζκίζεσλ θαη πξσηνβνπιηψλ ζε θξίζηκνπο ηνκείο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο, νη νπνίεο απαηηνχλ θαη ηελ αληίζηνηρε πξνζαξκνγή φισλ ησλ ζρεηηθψλ ζπζηεκάησλ. Έηζη, ήδε απφ ην 2000, απφ ηελ απιή «κεραλνξγάλσζε» ησλ Γεκνζίσλ Σελίδα 19 από 101
Τπεξεζηψλ, ηα δεκφζηα δηνηθεηηθά ζπζηήκαηα πεξλνχλ ζηελ «Ζλεκηπονική Γιακςβέπνηζη 19» (E- Government), δειαδή ζηελ «πξνψζεζε ηεο εθηεηακέλεο ρξήζεο ησλ ΣΠΔ ζηε δεκφζηα δηνίθεζε, ζε ζπλδπαζκφ κε νξγαλσηηθέο αιιαγέο θαη λέεο δεμηφηεηεο, κε ζθνπφ ηε βειηίσζε ηεο εμππεξέηεζεο ηνπ θνηλνχ, ηελ ελδπλάκσζε ηεο δεκνθξαηίαο θαη ηελ ππνζηήξημε ησλ δεκφζησλ πνιηηηθψλ 20». Μπξνζηά ζε απηέο ηηο ξηδηθέο αιιαγέο δελ ζα κπνξνχζε λα παξακείλεη ακέηνρνο θαη ν ΓΣ ζηελ Διιάδα, ν νπνίνο ρξεηάδεηαη πιένλ λα πξνζαξκνζηεί ζηηο απαηηήζεηο πνπ επηηάζζνπλ νη λέεο ζπλζήθεο. Ο εθζπγρξνληζκφο θαη ε θαηλνηνκία απνηεινχλ ηηο θαηλνχξγηεο παξακέηξνπο, πάλσ ζηηο νπνίεο ζα ζηεξηρζεί ε αλαδηνξγάλσζε ηνπ Γεκνζίνπ, ζηνρεχνληαο πάληα ζηελ απφθηεζε κεγαιχηεξνπ αληαγσληζηηθνχ πιενλεθηήκαηνο θαη ζηελ πην νινθιεξσκέλε αληηκεηψπηζε ησλ πξνβιεκάησλ ηνπ πνιίηε. Έηζη, έλαο απφ ηνπο βαζηθνχο ηνκείο 21 πνπ ρξίδνπλ αλαδηνξγάλσζεο είλαη θαη ην ηζρχνλ ζχζηεκα δηεμαγσγήο ησλ ΚΠ, ην νπνίν πιένλ ηείλεη λα ραξαθηεξηζηεί παξσρεκέλν. Δίλαη θαηξφο λα αθήζνπκε πίζσ απηή ηε γξαθεηνθξαηηθή θαη ρξνλνβφξα δηαδηθαζία θαη λα πεξάζνπκε ζηελ επνρή ησλ ειεθηξνληθψλ δεκφζησλ πξνκεζεηψλ. ηα πιαίζηα ηεο πξνζπάζεηαο απηήο πξνθεξχρζεθε ζηελ αξρή ηνπ ηξέρνληνο έηνπο αλνηρηφο δηαγσληζκφο απφ ην 19 Οη ζηξαηεγηθνί ζηφρνη ηεο Ζιεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο είλαη δχν: Α) ε αλάπηπμε θαη παξνρή ειεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ πςειήο πνηφηεηαο θαη ρακεινχ θφζηνπο πξνο ηνλ πνιίηε & ηηο επηρεηξήζεηο, πνπ αληαπνθξίλνληαη ζηηο απαηηήζεηο ηνπ ζχγρξνλνπ νηθνλνκηθνχ θαη θνηλσληθνχ πεξηβάιινληνο & Β) ε αλάπηπμε νινθιεξσκέλσλ θαη δηαιεηηνπξγηθψλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, πνπ ηεο επηηξέπνπλ λα ζπγθεληξψλεη, λα απνζεθεχεη θαη λα δηαζέηεη πιεξνθνξίεο ζπλεπείο, αθξηβείο θαη κε πιενλάδνπζεο, ψζηε λα είλαη ζε ζέζε, φρη κφλν λα παξέρεη ηηο παξαπάλσ ππεξεζίεο, αιιά θαη λα κπνξεί λα πξνγξακκαηίδεη νξζνινγηθά ηε δξάζε ηεο, λα κεηξά ηα απνηειέζκαηά ηεο θαη λα ιακβάλεη νξζέο θαη εθηειέζηκεο απνθάζεηο. 20 Commission of the European Communities, The Role of egovernment for Europe s Future, {SEC (2003) 1038}. 21 Αλαθνξηθά κε ην δήηεκα ηεο Ζιεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο θαη ηελ εθαξκνγή ηνπ ζε ηνκείο ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, θάπνηα απφ ηα κεγαιχηεξα έξγα πιεξνθνξηθήο εζληθήο εκβέιεηαο ηα νπνία έρνπλ ιάβεη ρψξα κέρξη ζηηγκήο είλαη θαη ηα αθφινπζα: Σν εληαίν δίθηπν επηθνηλσλίαο δεδνκέλσλ «ΤΕΔΤΞΗ» γηα ηε Γεκφζηα Γηνίθεζε Σν Οινθιεξσκέλν Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα (ΟΠ) Ννκαξρηαθψλ Απηνδηνηθήζεσλ Σν ΟΠ Πεξηθεξεηψλ Σν Δληαίν Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα «Δζληθφ Γεκνηνιφγην» Σν έξγν «ΔΡΜΖ» (Κεληξηθή δηαδηθηπαθή πχιε ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο). Σα έξγα απηά έρνπλ αλαπηπρζεί ζηα πιαίζηα ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο «Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο», ην νπνίν είλαη ρξεκαηνδνηνχκελν απφ ην Γ Κνηλνηηθφ Πιαίζην ηήξημεο 2000-2006. Σελίδα 20 από 101
ΤΠ.ΑΝ. γηα ηε δεκηνπξγία ελφο Δζληθνχ πζηήκαηνο Ζιεθηξνληθψλ Γεκφζησλ Πξνκεζεηψλ (ΔΖΓΠ), κε ζθνπφ, αθελφο, ηε βειηίσζε ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο αλαθνξηθά κε ηνλ ηξφπν θαη ηηο δηαδηθαζίεο εθηέιεζεο ησλ δεκνζίσλ πξνκεζεηψλ θαη, αθεηέξνπ, ηελ ππνζηήξημε ηεο εθαξκνγήο θαη ρξήζεο λέσλ κνληέισλ δεκνζίσλ πξνκεζεηψλ. Μία απφ ηηο βαζηθέο πξνυπνζέζεηο εθαξκνγήο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπ ΔΖΓΠ είλαη ε ηήξεζε ησλ θαλφλσλ πνπ ππαγνξεχνληαη απφ ην λνκηθφ πιαίζην ησλ δεκνζίσλ πξνκεζεηψλ. Σν λνκηθφ απηφ πιαίζην απαξηίδεηαη απφ κηα ζεηξά λφκσλ, πξνεδξηθψλ δηαηαγκάησλ, λνκνζεηηθψλ δηαηάμεσλ θαη θνηλνηηθψλ νδεγηψλ πνπ εθαξκφδνληαη αλάινγα κε ην είδνο θαη ην χςνο ηεο πξνκήζεηαο. Σνπο θαλφλεο απηνχο ζα πξνζπαζήζνπκε λα πεξηγξάςνπκε θαη λα αλαιχζνπκε ζηε ζπλέρεηα. Σελίδα 21 από 101
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 ΘΔΜΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΩΝ ΠΡΟΜΖΘΔΗΩΝ 2.1 Γενικά Δίλαη γεγνλφο φηη ε απφηνκε ηερλνινγηθή αλάπηπμε θαη ε αξρηθά ξαγδαία εμάπισζε ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ βξήθαλ απξνεηνίκαζηε ηε λνκνζεζία, ηφζν ζε επξσπατθφ φζν θαη ζε παγθφζκην επίπεδν. Οη πεξηζζφηεξεο ηζρχνπζεο λνκηθέο δηαηάμεηο δελ ήηαλ ζε ζέζε λα αληαπνθξηζνχλ ζηηο αλάγθεο θαη ζηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο ηνπ θπβεξλνρψξνπ, κε απνηέιεζκα λα θαζίζηαληαη πξαθηηθά αλεθάξκνζηεο θαη παξσρεκέλεο, ελψ άκεζε ζπλέπεηα ήηαλ ε δεκηνπξγία ελφο θιίκαηνο αλαζθάιεηαο δηθαίνπ, ηφζν γηα ηηο επηρεηξήζεηο φζν θαη γηα ηνπο θαηαλαισηέο. Παξφια απηά, ε ειιεληθή έλλνκε ηάμε πξνζπάζεζε λα πξνζαξκνζηεί γξήγνξα ζηηο πξνζηαγέο ηεο λέαο εκπνξηθήο πξαγκαηηθφηεηαο, αξρηθά κε ηελ πηνζέηεζε θαη πξνζαξκνγή επξσπατθψλ λνκνζεηεκάησλ ζην εζσηεξηθφ δίθαην θαη ζηε ζπλέρεηα, κε ηε δεκηνπξγία ζρεηηθήο λνκνινγίαο ζε εζληθφ επίπεδν. Κχξην δεηνχκελν ήηαλ θαη είλαη ε έθδνζε εμεηδηθεπκέλσλ θαλνληζκψλ πνπ ζα δψζνπλ ψζεζε ζηελ επξεία εθαξκνγή ησλ ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ, γεληθά θαη εηδηθφηεξα ζην ρψξν ησλ θξαηηθψλ πξνκεζεηψλ. Όια απηά βέβαηα ζε ζπλδπαζκφ κε ην γεγνλφο φηη κε ηελ ηήξεζε ησλ λνκνζεηηθψλ απαηηήζεσλ ζα πξέπεη λα ππεξεηείηαη πάληα ην δεκφζην ζπκθέξνλ, απνθεχγνληαο ηε ζπαηάιε θαη ηε κε νξζνινγηθή θαηαλνκή ησλ νηθνλνκηθψλ πφξσλ. Καζνξηζηηθφ ξφιν ζηελ εθαξκνγή ηεο ζρεηηθήο λνκνζεζίαο παίδεη ην κέγεζνο ηεο πξνκήζεηαο ηνπ αγαζνχ. Έηζη, αλάινγα κε απηφ, εθαξκφδεηαη είηε κφλν ην ειιεληθφ δίθαην, είηε ζσξεπηηθά ην ειιεληθφ θαη ην θνηλνηηθφ δίθαην. Με βάζε απηφλ ηνλ δηαρσξηζκφ έρνπκε ηελ αθφινπζε ηκεκαηνπνίεζε: A. Αλ ην πξνο πξνκήζεηα αγαζφ είλαη αμίαο (ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ ΦΠΑ) ρακειφηεξεο ελφο νξίνπ (θαηψθιη), ηφηε εθαξκφδεηαη κφλν ε Σελίδα 22 από 101
ειιεληθή λνκνζεζία. Σν φξην απηφ κεηαβάιιεηαη θαη ην χςνο ηνπ εμαξηάηαη απφ ηηο δηεζλείο ζπκθσλίεο πνπ ππνγξάθεη ε Δ.Δ. ζην ρψξν ησλ πξνκεζεηψλ ηνπ Γεκνζίνπ. B. Αλ ην πξνο πξνκήζεηα αγαζφ μεπεξλά ην πξνβιεπφκελν θαηψθιη, ηφηε ηα ειιεληθά λνκνζεηήκαηα εθαξκφδνληαη θαηά ηξφπν ζπκπιεξσκαηηθφ πξνο ην θνηλνηηθφ λνκνζεηηθφ πιαίζην, ην νπνίν έρεη εληαρζεί ζηελ ειιεληθή έλλνκε ηάμε κε ζρεηηθά λνκνζεηήκαηα 22. Έηζη, ινηπφλ, ζηε ζπλέρεηα ηεο παξνχζαο εξγαζίαο γίλεηαη κηα αλαιπηηθή παξνπζίαζε ησλ θπξηφηεξσλ λνκνζεηεκάησλ, ηφζν ηνπ ειιεληθνχ φζν θαη ηνπ θνηλνηηθνχ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ πνπ αθνξά ηε δηελέξγεηα ησλ ΚΠ. Γηα λα νινθιεξψζνπκε, φκσο, ηελ παξνπζίαζε ηεο ζρεηηθήο λνκνζεζίαο νθείινπκε ζην ζεκείν απηφ λα θάλνπκε θαη κία ζχληνκε αλαθνξά ζηελ «Πξάζηλε Βίβιν». Σν έγγξαθν απηφ εθδφζεθε ην 1996 απφ ηελ Δπηηξνπή κε ηίηιν «Οη δεκφζηεο ζπκβάζεηο ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε», κε θχξην ζθνπφ (κεηαμχ ησλ άιισλ) ηελ εμέηαζε ησλ ζεκαληηθφηεξσλ πξνβιεκάησλ ζηελ εθαξκνγή ηεο θνηλνηηθήο λνκνζεζίαο, αλαθνξηθά κε ηε δηελέξγεηα ησλ ΚΠ θαη ηε ζσζηή κεηαθνξά ηεο θαη εθαξκνγή ζε εζληθφ επίπεδν. 22 Σα λνκνζεηήκαηα απηά είλαη ηα αθφινπζα: Σα Πξνεδξηθά Γηαηάγκαηα (Π.Γ.) 370/1995 θαη Π.Γ. 105/ 2000, ηα νπνία πξνζαξκφδνπλ ην ειιεληθφ δίθαην πξνο ηηο Οδεγίεο ηεο Δ.Δ. 93/36 θαη 97/52, αληίζηνηρα, θαη Σν Π.Γ. 57/2000 (ΦΔΚ Α243), ην νπνίν πξνζαξκφδεη ην ειιεληθφ δίθαην πξνο ηηο Οδεγίεο 93/38 θαη 98/4 ηεο Δ.Δ. θαη δηέπεη ηηο πξνκήζεηεο ησλ θνξέσλ πνπ ελεξγνπνηνχληαη ζηνπο ηνκείο ηνπ χδαηνο, ηεο ελέξγεηαο, ησλ κεηαθνξψλ θαη ησλ ηειεπηθνηλσληψλ. Σελίδα 23 από 101
2.2 Ζ ελληνική νομοθεζία Σα θπξηφηεξα ειιεληθά λνκνζεηήκαηα πνπ δηέπνπλ ηηο πξνκήζεηεο ηνπ Γεκνζίνπ θαη αληίζηνηρα θαη ηηο ειεθηξνληθέο θξαηηθέο πξνκήζεηεο είλαη ηα αθφινπζα: Ο Ν. 2286/1995 (ΦΔΚ 19Α) γηα «Πξνκήζεηεο ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα θαη ξπζκίζεηο ζπλαθψλ ζεκάησλ», Σν Πποεδπικό Γιάηαγμα (Π.Γ.) 394/ 1996 (ΦΔΚ 266Α), γλσζηφ θαη σο «Καλνληζκφο Πξνκεζεηψλ Γεκνζίνπ», Ο Ν. 2362/1995 γηα «Γηαηάμεηο ηνπ Γεκνζίνπ Λνγηζηηθνχ πεξί ζπλάςεσο ζπκβάζεσλ ηνπ Γεκνζίνπ», (Άξζξα 79-85), Ζ Τπνπξγηθή Απφθαζε (Τ.Α.) Π1-1893/1998, πεξί «ηήξεζεο κεηξψνπ πξνκεζεπηψλ», Ζ Τ.Α. Π1/7085/1999 γηα «χζηαζε Δπηηξνπψλ ζηε Γεληθή Γηεχζπλζε Κξαηηθψλ Πξνκεζεηψλ, Ο Ν. 2741/1999 γηα ηνλ «Δληαίν Φνξέα Σξνθίκσλ, άιιεο ξπζκίζεηο ζεκάησλ αξκνδηφηεηαο ηνπ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο θαη ινηπέο δηαηάμεηο» θαη εηδηθφηεξα ην άξζξν 8 γηα ηηο Κξαηηθέο Πξνκήζεηεο, Σν Π.Γ. 131/2003 γηα «Πξνζαξκνγή ζηελ Οδεγία 2000/31 ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ ζρεηηθά κε νξηζκέλεο λνκηθέο πηπρέο ησλ ππεξεζηψλ ηεο θνηλσλίαο ηεο πιεξνθνξίαο, ηδίσο ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ, ζηελ εζσηεξηθή αγνξά (Οδεγία γηα ην ειεθηξνληθφ εκπφξην). Σν Π.Γ. 150/2001 γηα «Πξνζαξκνγή ζηελ Οδεγία 99/93/ΔΚ ζρεηηθά κε ην θνηλνηηθφ πιαίζην γηα ειεθηξνληθέο ππνγξαθέο». Απφ φια ηα αλσηέξσ λνκνζεηήκαηα γηα ηε δηελέξγεηα ησλ θξαηηθψλ πξνκεζεηψλ ζα κπνξνχζακε λα μερσξίζνπκε σο πην ζεκαληηθά ην Ν. 2286/1995 θαη ην Π.Γ. 394/1996. Απηά ζρεκαηίδνπλ ην βαζηθφ πιαίζην δηελέξγεηαο ησλ δεκνζίσλ πξνκεζεηψλ, νξίδνληαο έλλνηεο ζρεηηθά κε ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ησλ πξνκεζεηψλ, ηε ζχλαςε θαη εθηέιεζε ζπκβάζεσλ Σελίδα 24 από 101
πξνκεζεηψλ θαζψο θαη ηηο δηαδηθαζίεο πνπ πξέπεη λα αθνινπζνχληαη, ελψ ζεκαληηθφ θνκκάηη απνηειεί θαη ε ζχζηαζε, πξψηνλ, ηεο Δπηηξνπήο Πνιηηηθήο θαη Πξνγξακκαηηζκνχ Πξνκεζεηψλ (Δ.Π.Π.Π.) 23 ζην Τπνπξγείν Δκπνξίνπ θαη δεχηεξνλ, ηεο Γεληθήο Γηεχζπλζεο Κξαηηθψλ Πξνκεζεηψλ 24. Σα ζπνπδαηφηεξα ζηνηρεία ηφζν ηνπ Ν. 2286/1995 φζν θαη ηνπ Π.Γ. 394/1996 αλαπηχζζνληαη ζπλνπηηθά ζηε ζπλέρεηα. Α) Ο Ν. 2286/1995 25 Ο λφκνο απηφο απνηειεί έλα απφ ηα ζπνπδαηφηεξα λνκνζεηήκαηα ζρεηηθά κε ηε δηελέξγεηα ησλ Πξνκεζεηψλ ηνπ ΓΣ θαη απηφ δηφηη κε απηφλ εηζάγνληαη πνιιέο θαηλνχξγηεο έλλνηεο, ελψ παξάιιεια ζίγνληαη αξθεηά δεηήκαηα, ηα νπνία πηζαλψο κέρξη ην ζεκείν εθείλν λα δεκηνπξγνχζαλ αξθεηέο αζάθεηεο θαη εξσηεκαηηθά. Γηα ην ιφγν απηφ, ζηε ζπλέρεηα ηεο παξνχζαο εξγαζίαο θξίλεηαη ζθφπηκε κηα ζπλνπηηθή παξνπζίαζε ησλ ζεκαληηθφηεξσλ ζηνηρείσλ ηνπ. Ξεθηλψληαο απφ ην Άπ.1, παπ. 1, νξίδεηαη φηη ζηνλ ελ ιφγσ λφκν «ππάγνληαη νη θάζε είδνπο πξνκήζεηεο πνπ ελεξγνχληαη απφ α) ην Γεκφζην, β) ηνπο νξγαληζκνχο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, γ) ηα Ν.Π.Γ.Γ. πνπ απνηεινχλ νξγαληζκνχο ηεο θαζ χιε απηνδηνίθεζεο, δ) ηηο δεκφζηεο θαη παξαρσξεζείζεο επηρεηξήζεηο θαη νξγαληζκνχο, ε) ηηο δεκφζηεο ηξάπεδεο πνπ αλήθνπλ ζην λνκηθφ πξφζσπν ηνπ Γεκνζίνπ, είηε ζην ζχλνιφ ηνπο είηε θαηά πιεηνςεθία, ζη) ηα θξαηηθά λνκηθά πξφζσπα ηδησηηθνχ δηθαίνπ, δ) ηηο ζπλδεδεκέλεο επηρεηξήζεηο απηψλ θαη ε) ηηο ελψζεηο πνπ ζπγθξνηνχληαη απφ έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο απφ ηνπο παξαπάλσ θνξείο». ηε ζπλέρεηα ηνπ ηδίνπ άξζξνπ ζηελ παπάγπαθο 2 δίλεηαη έλαο ζαθήο νξηζκφο απφ ην λνκνζέηε ησλ πξνκεζεηψλ ηνπ ΓΣ. Έηζη, ινηπφλ, «πξνκήζεηεο ηνπ ΓΣ είλαη ζπκβάζεηο απφ επαρζή αίηηα πνπ ζπλάπηνληαη εγγξάθσο κεηαμχ ελφο πξνκεζεπηή αθελφο θαη ησλ θνξέσλ πνπ νξίδνληαη ζηελ παξ. 1 αθεηέξνπ θαη έρνπλ σο αληηθείκελν ηελ 23 Ν. 2286/1995, Αξζ, 6, παξ. 1 24 Ν. 2286/1995, Αξζ. 8, παξ.1. «ηα ηεο νξγάλσζεο ηεο Γεληθήο Γηεχζπλζεο νξίδνληαη κε Π.Γ. πνπ εθδίδεηαη κε πξφηαζε ησλ Τπνπξγψλ Πξνεδξίαο ηεο Κπβέξλεζεο, Οηθνλνκηθψλ θαη Δκπνξίνπ». 25 Ο Ν. 2741/1999, σο κεηαγελέζηεξνο, ηξνπνπνηεί αξθεηά απφ ηα άξζξα ηνπ Ν. 2286/1995. Σελίδα 25 από 101
αγνξά, ηε ρξεκαηνδνηηθή κίζζσζε θαη ηε κίζζσζε αγαζψλ. Δπίζεο, ζεσξνχληαη πξνκήζεηεο ηνπ ΓΣ θαη νη ζπκβάζεηο αλάζεζεο εθηέιεζεο εξγαζηψλ, εγθαηάζηαζεο, ζπληήξεζεο, κεηαθνξάο ή θαη άιισλ εξγαζηψλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ πξνκήζεηα ησλ αλσηέξσ αγαζψλ, εθφζνλ φκσο ε αμία απηψλ ππεξβαίλεη ηελ αληίζηνηρε ησλ εξγαζηψλ». Έλα άιιν ζεκαληηθφ θνκκάηη ηεο δηελέξγεηαο ησλ ΚΠ νξίδεηαη ζην ίδην άξζξν ζηελ παπάγπαθο 5, ζηελ νπνία αλαθέξνληαη ηα είδε ησλ πξνκεζεηψλ εθείλσλ πνπ εμαηξνχληαη ησλ δηαηάμεσλ ηνπ ελ ιφγσ λφκνπ. Έηζη, ινηπφλ, χζηεξα απφ θνηλή απφθαζε ησλ Τπνπξγψλ Βηνκεραλίαο, Δλέξγεηαο θαη Σερλνινγίαο θαη Δκπνξίνπ θαη κεηά απφ γλψκε ηεο Δπηηξνπήο Πνιηηηθήο θαη Πξνγξακκαηηζκνχ (Δ.Π.Π.Π.) εμαηξνχληαη «νη πξνκήζεηεο: Πνπ πξνβιέπνληαη απφ δηεζλείο ζπκθσλίεο ή απφ εηδηθή δηαδηθαζία δηεζλνχο νξγαληζκνχ, Πνιεκηθψλ εηδψλ πνπ εθηεινχληαη απφ ηνπο δεπηεξεχνληεο δηαηάθηεο ηνπ Τπ. Δζληθήο Άκπλαο, απφ κεηαβηβαδφκελεο ζε απηνχο πηζηψζεηο ή απφ ηηο ππεξεζίεο θαη ηα πινία ηνπ πνιεκηθνχ λαπηηθνχ, Πνπ έρνπλ πξνεγνπκέλσο κε ζρεηηθή πξάμε ραξαθηεξηζηεί απφξξεηεο, Πνπ επηβάιινληαη γηα ηελ πξνζηαζία νπζησδψλ ζπκθεξφλησλ ηεο αζθάιεηαο ηεο ρψξαο, Πνπ ε ζχλαςε θαη ε εθηέιεζή ηνπο πξέπεη λα ζπλνδεχεηαη απφ ηδηαίηεξα κέηξα αζθαιείαο, Δξγαζηεξηαθνχ εμνπιηζκνχ, επηζηεκνληθψλ εηδψλ, πιηθψλ θαη ζπγγξακκάησλ, πνπ πξννξίδνληαη γηα εθπαηδεπηηθνχο ζθνπνχο ή γηα επηζηεκνληθά πεηξάκαηα θαη έξεπλεο Πνπ πξννξίδνληαη κφλν γηα ηελ ηνπξηζηηθή πξνβνιή ηεο ρψξαο ζην εμσηεξηθφ ή γηα εμνπιηζκφ ησλ ππεξεζηψλ ηνπ εμσηεξηθνχ ηνπ Τπ. Σνπξηζκνχ, Πξνκήζεηεο θαη επηζθεπέο πνπ πξννξίδνληαη γηα ηηο αλάγθεο ηνπ Τπ. Δζληθήο Άκπλαο θαη αθνξνχλ πνιεκηθά είδε, φπσο φπια, ηππνπνηεκέλν νπιηζκφ, πινία,» Σελίδα 26 από 101
Σν Απ. 2, παπ. 1-16 νξίδεη ζέκαηα φπσο ν πξνγξακκαηηζκφο ησλ πξνκεζεηψλ, ε ζχλαςε θαη εθηέιεζε ησλ ζπκβάζεσλ ησλ πξνκεζεηψλ θαη νη δηαδηθαζίεο πνπ αθνινπζνχληαη γηα ηε ζχλαςε ησλ ζπκβάζεσλ. Δηδηθφηεξα, ζηελ παξάγξαθν 12 θαζνξίδνληαη ηα ηέζζεξα (4) είδε δηαδηθαζηψλ ζχλαςεο ζπκβάζεσλ πξνκεζεηψλ, νη αλνηθηέο, νη θιεηζηέο, νη ζπλνπηηθέο θαη απηέο κε δηαπξαγκάηεπζε, ελψ παξάιιεια δίλνληαη θαη νη αληίζηνηρνη νξηζκνί. ην Απ. 3 26 γίλεηαη ιφγνο γηα κία μερσξηζηή πεξίπησζε ζπκβάζεσλ ηνπ ΓΣ γηα ηελ πξνκήζεηα αγαζψλ, απηψλ πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο ηδηαίηεξα «ζεκαληηθήο νηθνλνκηθήο ή ηερλνινγηθήο αμίαο». Ζ Δ.Π.Π.Π. κπνξεί λα γλσκνδνηήζεη γηα ηελ έθδνζε απφθαζεο ησλ Τπνπξγψλ Οηθνλνκηθψλ θαη Αλάπηπμεο πνπ ζα ραξαθηεξίδεη θάπνηα πξνκήζεηα κε ηνλ παξαπάλσ νξηζκφ. ε ηέηνηεο πξνκήζεηεο αξκφδηα γηα ηελ εμέηαζε φισλ ησλ δεηεκάησλ πνπ αθνξνχλ ην δηαγσληζκφ θαη ηελ εθηέιεζε ηεο ζχκβαζεο είλαη εηδηθή δηαθνκκαηηθή επηηξνπή. Ζ επηηξνπή απηή πξνεδξεχεηαη απφ ηνλ Τπνπξγφ ηνπ Τπνπξγείνπ ζην νπνίν αθνξά ε ελ ιφγσ πξνκήζεηα θαη ζπκκεηέρνπλ σο κέιε εθπξφζσπνη ησλ πνιηηηθψλ θνκκάησλ ηεο Βνπιήο θαη δηθαζηηθνί, πξνεξρφκελνη απφ ηελ αλψηαηε δηθαηνζχλε. Σν Απ. 4 αλαθέξεηαη ζε απηνχο πνπ έρνπλ δηθαίσκα ζπκκεηνρήο ζηηο πξνκήζεηεο πνπ δηελεξγνχληαη κε βάζε ηηο δηαηάμεηο ηνπ παξφληνο λφκνπ (θπζηθά θαη λνκηθά πξφζσπα θαζψο θαη ελψζεηο πξνκεζεπηψλ πνπ ππνβάιινπλ θνηλή πξνζθνξά), ζηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο, ζην Μεηξψν πξνκεζεπηψλ, ζηελ εγγπνδνζία θαη ηέινο ζηηο ελζηάζεηο, ελψ ην Απ. 5 θάλεη ιφγν γηα ηνπο θαλνληζκνχο ησλ πξνκεζεηψλ. Σέινο, δχν ζεκαληηθέο ξπζκίζεηο ηνπ Ν. 2286/1995 είλαη ε ζχζηαζε ηεο Δπηηξνπήο Πνιηηηθήο θαη Πξνγξακκαηηζκνχ Πξνκεζεηψλ (Απ. 6, παπ. 1), κε αξκνδηφηεηεο νη νπνίεο ζπλίζηαληαη ζε παξνρή γλψκεο ζε θάζε ζέκα πνπ αλαθέξεηαη ή πξνθχπηεη απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ παξφληνο λφκνπ, αιιά θαη ε ζχζηαζε ηεο Γεληθήο Γηεχζπλζεο Κξαηηθψλ Πξνκεζεηψλ (Απ. 8, παπ. 1). 26 Μεηά ηελ ηξνπνπνίεζε απφ ηνλ Ν. 2741/1999. Σελίδα 27 από 101
Β) Σο Πποεδπικό Γιάηαγμα 394/1996. Σν πξνεδξηθφ δηάηαγκα 394/1996, γλσζηφ θαη σο «Καλνληζκφο Πξνκεζεηψλ Γεκνζίνπ» απνηειεί ην δεχηεξν, φπσο αλαθέξζεθε παξαπάλσ, απφ ηα δχν βαζηθά λνκνζεηήκαηα πνπ ζπληζηνχλ ην ζεζκηθφ πιαίζην ησλ θξαηηθψλ πξνκεζεηψλ. Μεξηθά απφ ηα θπξηφηεξα ζηνηρεία απηνχ είλαη ηα αθφινπζα: Σν Απ. 2, παπ. 1 νξίδεη φηη «νη φξνη ηνπ δηαγσληζκνχ πξέπεη λα είλαη ζαθείο θαη πιήξεηο», έλλνηα ε νπνία έξρεηαη ζε πιήξε ζπκθσλία κε ηελ αξρή ηεο δηαθάλεηαο ησλ δηαδηθαζηψλ, βάζεη ηεο νπνίαο φιε ε δηαδηθαζία ηεο δηαθήξπμεο ελφο δηαγσληζκνχ, επηινγήο ελφο πξνκεζεπηή θαη αλάζεζεο κηαο ζχκβαζεο ηνπ ΓΣ πξέπεη λα βαζίδεηαη ζε θαλφλεο, νη νπνίνη είλαη γλσζηνί εθ ησλ πξνηέξσλ θαη ηζρχνπλ ζπλνιηθά θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηνπ δηαγσληζκνχ. Δπίζεο, ζην ίδην Αξ, παπ. 2 νξίδνληαη ζαθψο φια ηα ζηνηρεία πνπ ζα πξέπεη λα πεξηιακβάλεη κηα δηαθήξπμε, αλάινγα κε ην είδνο ηνπ δηαγσληζκνχ. ην Απ. 3, παπ. 2 νξίδεηαη ε έλλνηα ησλ ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ σο «ησλ ηερληθψλ απαηηήζεσλ πνπ θαζνξίδνπλ ηα απαηηνχκελα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πιηθνχ πξνθεηκέλνπ απηφ λα πξνζδηνξηζηεί αληηθεηκεληθά, έηζη ψζηε λα αληαπνθξίλεηαη ζηε ρξήζε, γηα ηελ νπνία πξννξίδεηαη απφ ηνλ θνξέα». ηελ παπ. 3 δίλεηαη θαη έλαο ζαθήο νξηζκφο ησλ πξνηχπσλ σο «νη ηερληθέο πξνδηαγξαθέο πνπ έρνπλ εγθξηζεί απφ έλα αλαγλσξηζκέλν νξγαληζκφ ηππνπνίεζεο γηα επαλεηιεκκέλε ή δηαξθή εθαξκνγή». Σν Απ. 4 αλαθέξεηαη ζηνπο θαλφλεο ηεο δεκνζηφηεηαο πνπ δηέπνπλ ηνπο δηελεξγνχκελνπο δηαγσληζκνχο, πάληα αλάινγα κε ην είδνο ηνπο (αλνηθηφο, θιεηζηφο, θιπ.), ελψ ην Απ. 6 νξίδεη ηα βαζηθά πξνζφληα θαη ηα δηθαηνινγεηηθά πνπ ζα πξέπεη λα πξνζθνκίζνπλ νη ζπκκεηέρνληεο ζηνπο δηαγσληζκνχο, καδί κε ηελ πξνζθνξά ηνπο. Σελίδα 28 από 101
Σν Απ. 10, παπ 1-4, αλαθέξεηαη ζηηο πξνζεζκίεο ησλ δηαγσληζκψλ. Δηδηθφηεξα, νξίδεηαη φηη: 1. γηα ηνπο αλνηθηνχο δηαγσληζκνχο, ε πξνζεζκία γηα θνηλνηηθή δεκνζηφηεηα νξίδεηαη ζε 52 εκέξεο (κε δπλαηφηεηα ζχληκεζήο ηνπο ζηηο 22 εκέξεο) θαη γηα εζληθή δεκνζηφηεηα ζε 30 εκ. κε δπλαηφηεηα ζχληκεζεο ζηηο 15 εκ. (κε αηηηνινγεκέλε απφθαζε ηεο αξκφδηαο ππεξεζίαο), 2. γηα ηνπο θιεηζηνχο δηαγσληζκνχο, ε πξνζεζκία γηα ππνβνιή αηηήζεσο ζπκκεηνρήο είλαη 37 εκ. (κε δπλαηφηεηα ζχληκεζεο ζηηο 15 εκ.) ελψ γηα ππνβνιή πξνζθνξάο είλαη 40 ή 20 εκ. (κε δπλαηφηεηα ζχληκεζεο ζηηο 10 εκ.), 3. γηα ηηο δηαδηθαζίεο κε δηαπξαγκάηεπζε (φηαλ επηβάιιεηαη ε δεκνζηνπνίεζή ηνπο), νη πξνζεζκίεο είλαη ίδηεο κε απηέο γηα ηνπο θιεηζηνχο δηαγσληζκνχο. ην Απ. 15, παπ. 1-5, νξίδνληαη νη δηνηθεηηθέο πξνζθπγέο πνπ κπνξνχλ λα γίλνπλ θαηά ηεο δηαθήξπμεο ηνπ δηαγσληζκνχ, ηεο ζπκκεηνρήο πξνκεζεπηή ζ απηφλ θαη ηεο δηελέξγεηάο ηνπ, έσο θαη ηελ θαηαθπξσηηθή απφθαζε, αλάινγα πάληα κε ηνπ είδνο ηνπ δηαγσληζκνχ πνπ δηελεξγείηαη. Με ην Απ. 20 νξίδνληαη ηα δχν βαζηθά θξηηήξηα γηα ηελ θαηαθχξσζε κηαο πξνκήζεηαο, ε ρακειφηεξε ηηκή ή ε ζπκθεξφηεξε πξνζθνξά, ην Απ. 21 αλαθέξεηαη ζηηο θξίζεηο ησλ απνηειεζκάησλ ηνπ δηαγσληζκνχ, ελψ ην Απ. 24 αλαθέξεηαη αλαιπηηθά ζηηο ζπκβάζεηο. Όπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί παξαπάλσ, ν Ν. 2286/1995 θαη ην Π.Γ. 394/1996 ζρεκαηίδνπλ ην βαζηθφ λνκνζεηηθφ πιαίζην δηελέξγεηαο ησλ ΚΠ ζηελ Διιάδα. Χζηφζν, παξάιιεια κε ηελ εζληθή λνκνζεζία, εμαηξεηηθφ ελδηαθέξνλ παξνπζηάδεη θαη ε λνκνζεζία ζε θνηλνηηθφ επίπεδν, ζηελ νπνία είλαη πξνζαξκνζκέλε θαη ε ειιεληθή. Σν θνηλνηηθφ λνκνζεηηθφ πιαίζην, ινηπφλ, είλαη απηφ ην νπνίν ζα εμεηάζνπκε ζηε ζπλέρεηα ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, πξνθεηκέλνπ λα απνθηήζνπκε κηα πιήξε εηθφλα ηεο ζχγρξνλεο λνκνζεζίαο ζρεηηθά κε ηε δηελέξγεηα ησλ ΚΠ. Σελίδα 29 από 101
2.3 Ζ κοινοηική νομοθεζία. Οη ζεκαληηθφηεξεο λνκνζεηηθέο πξάμεηο πνπ ζεζκνζεηήζεθαλ ζε επίπεδν Δ.Δ. απεπζχλνληαη θπξίσο ζηηο αλαζέηνπζεο αξρέο, επηβάιινληάο ηνπο κηα ζεηξά ππνρξεψζεσλ, κε ζηφρν ηελ επίιπζε ελφο ζεκαληηθνχ αξηζκνχ λνκηθψλ πξνβιεκάησλ ζην δξφκν γηα ηηο ειεθηξνληθέο δεκφζηεο πξνκήζεηεο. Έηζη, νη βαζηθφηεξεο Οδεγίεο ηεο Δ.Δ. ζρεηηθά κε ηηο δεκφζηεο πξνκήζεηεο είλαη νη εμήο: Οη Οδηγίερ 93/36/ΔΟΚ, 89/665/ΔΟΚ θαη 92/13/ΔΟΚ (Οδεγίεο έλδηθσλ κέζσλ), Ζ Οδηγία 93/38/ΔΟΚ, γηα ηηο «πξνκήζεηεο ησλ νξγαληζκψλ θνηλήο σθέιεηαο, Οη Οδηγίερ 97/52/ΔΔ, 98/4/ΔΔ θαη 2001/78/ΔΔ, γηα ηε «ρξήζε ηππνπνηεκέλσλ εληχπσλ ζηε δεκνζίεπζε ησλ πξνθεξχμεσλ δεκνζίσλ ζπκβάζεσλ», θαη Ο Κανονιζμόρ 1564/2005 ηεο 7 εο επηεκβξίνπ 2005 γηα ηελ «θαηάξηηζε ηππνπνηεκέλσλ εληχπσλ πξνο δεκνζίεπζε πξνθεξχμεσλ θαη γλσζηνπνηήζεσλ ζην πιαίζην ησλ δηαδηθαζηψλ δεκνζίσλ ζπκβάζεσλ δπλάκεη ησλ Οδεγηψλ 2004/17/ΔΚ θαη 2004/18/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ». Απφ ηα πξναλαθεξζέληα, ηα βαζηθφηεξα λνκνζεηήκαηα γηα ηηο ειεθηξνληθέο θξαηηθέο πξνκήζεηεο είλαη νη ηειεπηαίεο δχν Οδεγίεο, δειαδή ε Οδηγία 2004/18/ΔΚ (L 134/114) ηνπ Δ.Κ. θαη ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 31 εο Μαξηίνπ 2004 «πεξί ζπληνληζκνχ ησλ δηαδηθαζηψλ ζχλαςεο δεκνζίσλ ζπκβάζεσλ, έξγσλ, πξνκεζεηψλ θαη ππεξεζηψλ», θαη ε Οδηγία 2004/17/ΔΚ ηνπ Δ.Κ. θαη ηνπ πκβνπιίνπ «πεξί ζπληνληζκνχ ησλ δηαδηθαζηψλ ζχλαςεο ζπκβάζεσλ ζηνπο ηνκείο ηνπ χδαηνο, ηεο ελέξγεηαο, ησλ κεηαθνξψλ θαη ησλ ηαρπδξνκηθψλ ππεξεζηψλ». Σελίδα 30 από 101
Κχξηνη ζηφρνη ησλ Οδεγηψλ απηψλ είλαη νη αθφινπζνη δχν: Ζ απινχζηεπζε, αλαδηάξζξσζε θαη απνζαθήληζε ησλ ππαξρνπζψλ Οδεγηψλ, επαπμάλνληαο κε ηνλ ηξφπν απηφ ηε δηαθάλεηα θαηά ηε δηαδηθαζία αλάζεζεο, θαηαπνιεκψληαο ηε δηαθζνξά θαη ην νξγαλσκέλν έγθιεκα, θαη Ζ πξνζαξκνγή ηνπ ζηηο ζχγρξνλεο δηνηθεηηθέο αλάγθεο, κε θπξίαξρε απηή ηεο ειεθηξνληθήο δηαδηθαζίαο ησλ δεκνζίσλ πξνκεζεηψλ, θαζψο κέζσ απηήο εμνηθνλνκείηαη ρξφλνο θαη θφζηνο. Α) Ζ Οδηγία 2004/18/ΔΚ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ε Οδεγία 2004/18/ΔΚ 27 επηρεηξεί λα δηαιεπθάλεη ην ηνπίν ζηηο δεκφζηεο ζπκβάζεηο (πξνκεζεηψλ, ππεξεζηψλ θαη έξγσλ), ελνπνηψληαο πξαθηηθά θαη αληηθαζηζηψληαο ηηο ήδε ππάξρνπζεο Οδεγίεο 92/50/ΔΟΚ 28 γηα ηηο ππεξεζίεο, 93/36/ΔΟΚ γηα ηηο πξνκήζεηεο θαη 93/37/ΔΟΚ γηα ηα δεκφζηα έξγα, θαζψο θαη ηηο Οδεγίεο πνπ ηηο ζπκπιήξσζαλ ή ηηο ηξνπνπνίεζαλ (π.ρ. 93/38/ΔΟΚ, 97/52/ΔΚ, 98/4/ΔΚ, θιπ). Ο ζηφρνο πνπ επηδηψθεηαη είλαη νπζηαζηηθά ηξηπιφο: πξψηνλ, εθζπγρξνληζκφο γηα λα ζπκπεξηιεθζνχλ νη λέεο ηερλνινγίεο θαη ε δπλακηθφηεηα πνπ παξνπζηάδεη ην νηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ, δεχηεξνλ, απινχζηεπζε ησλ θαλφλσλ θαη, ηέινο, επειημία, γηα λα απαληεζνχλ νη θαηεγνξίεο πεξί ππεξβνιηθήο αθακςίαο ησλ δηαδηθαζηψλ, πνπ δελ αληαπνθξίλνληαη ζηηο αλάγθεο ησλ αγνξψλ ηνπ Γεκνζίνπ. Αλαιπηηθφηεξα, ε Οδεγία 2004/18/ΔΚ πεξηιακβάλεη αξθεηά λέα ζηνηρεία θαη νξηζκνχο φπσο γηα παξάδεηγκα εηζάγεηαη ε «ζπκθσλία πιαίζην 29» κεηαμχ 27 Ζ πξνζεζκία ελζσκάησζεο ηεο Οδεγίαο ζηελ Διιεληθή Ννκνζεζία είλαη ε 31 Ηαλνπαξίνπ 2006. 28 Με εμαίξεζε ην άξζξν 41. 29 Με βάζε ην Αξζ. 1, παξ 5 ηεο 2004/18/ΔΚ, «ζπκθσλία- πιαίζην είλαη κία ζπκθσλία πνπ ζπλάπηεηαη κεηαμχ κηαο ή πεξηζζνηέξσλ αλαζεηνπζψλ αξρψλ θαη ελφο ή πεξηζζνηέξσλ νηθνλνκηθψλ θνξέσλ, ε νπνία απνζθνπεί ζηνλ θαζνξηζκφ ησλ φξσλ πνπ δηέπνπλ ηηο ζπκβάζεηο πνπ πξφθεηηαη λα ζπλαθζνχλ θαηά ηε δηάξθεηα ζπγθεθξηκέλεο πεξηφδνπ, ηδίσο φζνλ αθνξά ηηο ηηκέο, θαη ελδερνκέλσο, ηηο πξνβιεπφκελεο πνζφηεηεο». Σελίδα 31 από 101