Στάση Ιωάννη Κομνηνού Βατάτζη, 1182

Για παραπομπή : Νικολιά Δήμητρα,, Περίληψη : Την άνοιξη του 1182 ο Ιωάννης Κομνηνός Βατάτζης, μέγας δομέστικος και δούκας Θρακησίων, εξεγέρθηκε στην πόλη της Φιλαδέλφειας εναντίον του Ανδρόνικου Κομνηνού. Στόχος του ήταν η υπεράσπιση των δικαιωμάτων του ανήλικου Αλεξίου Β' στο θρόνο, τα οποία θεωρούσε ότι απειλούνταν αφότου ο Ανδρόνικος ανέλαβε την αντιβασιλεία. Στα τέλη της άνοιξης του 1182 ο στασιαστής νίκησε το αυτοκρατορικό στράτευμα που στάλθηκε εναντίον του, αλλά λίγες ημέρες αργότερα πέθανε και η νομιμότητα στη Φιλαδέλφεια αποκαταστάθηκε. Χρονολόγηση άνοιξη 1182 Γεωγραφικός Εντοπισμός Φιλαδέλφεια 1. Ιστορικό πλαίσιο Την άνοιξη του 1182 ο μέγας δομέστικοςιωάννης Κομνηνός Βατάτζης, εξάδελφος του Αλεξίου Β' Κομνηνού (1180-1183), εξεγέρθηκε στη Φιλαδέλφεια με σκοπό να αποσοβήσει τον κίνδυνο σφετερισμού του θρόνου εξαιτίας της άφιξης του Ανδρονίκου Κομνηνού στην Κωνσταντινούπολη. Μετά το θάνατο του αυτοκράτορα Μανουήλ Α' Κομνηνού (1180), η κατάληψη του θρόνου από τον δωδεκαετή Αλέξιο αποκάλυψε την πολιτική αστάθεια που υπέβοσκε στην αυτοκρατορία και οδήγησε στην έναρξη ενός νέου εμφύλιου πολέμου. Ο Ανδρόνικος, που στο παρελθόν είχε έλθει σε αντιπαράθεση με τον Μανουήλ Α', εξάδελφό του και πατέρα του Αλεξίου Β', κατέφθασε στην Κωνσταντινούπολη με στόχο την εξουδετέρωση των αντιβασιλέων, του πρωτοσεβαστού Αλεξίου και της βασιλομήτορος Μαρίας, ώστε να αναλάβει ο ίδιος την κηδεμονία του ανήλικου αυτοκράτορα. Η δυσφορία του λαού της Κωνσταντινούπολης για την επιλογή του πρωτοσεβαστού Αλεξίου, ευνοούμενου της αυτοκράτειρας, ως κηδεμόνα του Αλεξίου Β' υπήρξε εξαρχής πολύ έντονη, κυρίως επειδή ασκούσε λατινόφιλη πολιτική, με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν ταραχές στην πόλη (άνοιξη 1181). Η δυσαρέσκεια αυξήθηκε όταν ο πρωτοσεβαστός επιδόθηκε στην καταδίωξη και σύλληψη των πολιτικών του αντιπάλων, καθώς και σε άσκοπες σπατάλες. Οι ελπίδες της αντιπολίτευσης, στους κόλπους της οποίας είχαν συσπειρωθεί κυρίως μέλη της οικογένειας των Κομνηνών, στράφηκαν στον Ανδρόνικο Κομνηνό, ο οποίος ήταν γνωστός για τις αντιλατινικές του πεποιθήσεις. Εκείνος ξεκίνησε με στρατό από την Παφλαγονία, την οποία διοικούσε, έχοντας ως προορισμό την Κωνσταντινούπολη. Την άνοιξη του 1182 στρατοπέδευσε στη Χαλκηδόνα και τον Μάιο του ίδιου έτους τα στρατεύματά του κατέσφαξαν τους Λατίνους της Κωνσταντινούπολης. Ταυτόχρονα, ξέσπασε επανάσταση στην Κωνσταντινούπολη, κατά την οποία ο πρωτοσεβαστός Αλέξιος φυλακίστηκε και τυφλώθηκε. Ο Ανδρόνικος έγινε δεκτός με πανηγυρισμούς στην πρωτεύουσα, έχοντας ικανοποιήσει τα αντιλατινικά αισθήματα των πολιτών. Παράλληλα, στην περιοχή της Μικράς Ασίας οι επιδρομές των Σελτζούκων είχαν ενταθεί μετά τη μάχη του Μυριοκεφάλου (17 Σεπτεμβρίου 1176) και τη συντριπτική ήττα που υπέστη εκεί ο βυζαντινός στρατός. Ύστερα από την άρνηση του Μανουήλ Α' να καταστρέψει τα οχυρωματικά έργα στο Δορύλαιον (καταστροφή που αποτελούσε έναν από τους βασικότερους όρους της συμφωνίας που είχε συνάψει με τον σουλτάνο του Ικονίου Κιλίτζ Αρσλάν Β'), οι Σελτζούκοι έκαναν την εμφάνισή τους στην κοιλάδα του Μαιάνδρου και λεηλάτησαν τις Τράλλεις και άλλες πόλεις της Φρυγίας. Μετά το θάνατο του Μανουήλ, ο Κιλίτζ Αρσλάν κατέλαβε τη Σωζόπολη και λεηλάτησε το Κοτύαιον, ενώ το 1182 έθεσε υπό στενή πολιορκία την πόλη της Αττάλειας. Την περίοδο εκείνη η πόλη της Φιλαδέλφειας ήταν έδρα του δούκα του θέματος των Θρακησίων και αποτελούσε σημείο καίριας στρατηγικής σημασίας για τον αγώνα των Βυζαντινών εναντίον των Σελτζούκων, λόγω των ισχυρών τειχών και της νευραλγικής της θέσης στην πρώτη γραμμή των συγκρούσεων. Δημιουργήθηκε στις 1/3/2017 Σελίδα 1/5

Για παραπομπή : Νικολιά Δήμητρα,, 2. Η στάση του Ιωάννη Κομνηνού Βατάτζη Στις αρχές του 1182 ο Ανδρόνικος Κομνηνός, ενώ είχε εγκαταλείψει την Παφλαγονία και βάδιζε προς την Κωνσταντινούπολη, έστειλε πρεσβεία στον Ιωάννη Κομνηνό Βατάτζη ζητώντας του να ταχθεί με το μέρος του στην προσπάθειά του να προστατεύσει τον νεαρό αυτοκράτορα Αλέξιο Β'. Ο Βατάτζης απέρριψε τις προτάσεις του Ανδρονίκου θεωρώντας τον επίδοξο σφετεριστή του θρόνου, ικανό να απειλήσει τα δικαιώματα του Αλεξίου Β' με την πρώτη ευκαιρία. Δεν δίστασε μάλιστα να διακηρύξει ανοιχτά την εχθρότητά του προς το νέο καθεστώς, αρνούμενος να συμμορφωθεί με τις διαταγές που του απηύθυνε ο Ανδρόνικος Κομνηνός, και άρχισε να οργανώνει την αντίστασή του στη Φιλαδέλφεια. Εκτός από τον στρατό που διοικούσε, ο Ιωάννης Βατάτζης είχε στο πλευρό του σύσσωμο τον πληθυσμό της πόλης, αφού είχε καταφέρει να τους προφυλάξει σε ικανοποιητικό βαθμό από τις σελτζουκικές επιδρομές μετά την ήττα του Μυριοκεφάλου. Επιπλέον, είχε ευεργετήσει τους φτωχούς κατοίκους της πόλης διανέμοντας τα λάφυρα που είχε συγκεντρώσει από τις νικηφόρες μάχες του κατά των Σελτζούκων. Γύρω του είχε συσπειρωθεί και η αριστοκρατία της Φιλαδέλφειας, η οποία είχε απαγορεύσει ακόμα και την είσοδο των πρεσβευτών του Ανδρόνικου στην πόλη. 1 Επίσης, φαίνεται ότι ο Βατάτζης είχε εξασφαλίσει και τα νώτα του, έχοντας πάρει με το μέρος του τον δούκα του θέματος Μυλάσης και Μελανουδίου. Πολύ σύντομα ο Ανδρόνικος Κομνηνός αποφάσισε να αναλάβει ένοπλη δράση εναντίον του στασιαστή, αφού η Φιλαδέλφεια αποτελούσε τον πυρήνα της εναντίον του αντίστασης στη Μικρά Ασία. 2 Ένα πολυάριθμο στράτευμα στάλθηκε εναντίον τού Βατάτζη, έχοντας επικεφαλής τον Ανδρόνικο Λαπαρδά, παλαιό στρατηγό του Μανουήλ Α. 3 Οι στασιαστές και οι αυτοκρατορικές δυνάμεις συγκρούστηκαν στα τέλη της άνοιξης του 1182 και ενώ ο Βατάτζης ήταν βαριά άρρωστος. Μην μπορώντας να ηγηθεί ο ίδιος του επαναστατικού στρατού, έθεσε επικεφαλής τους γιους του Μανουήλ και Αλέξιο. Ωστόσο, ζήτησε να τον μεταφέρουν με φορείο σε ένα ύψωμα, από όπου θα μπορούσε να παρακολουθεί την εξέλιξη της μάχης και να αποφασίζει για τις κινήσεις του στρατεύματος. 4 Ο Βατάτζης κέρδισε τη μάχη εναντίον των αυτοκρατορικών στρατευμάτων και ο Ανδρόνικος Λαπαρδάς τράπηκε σε φυγή. Όμως λίγες ημέρες αργότερα ο στασιαστής υπέκυψε στην ασθένειά του και μετά το θάνατό του η Φιλαδέλφεια δεν άργησε να δηλώσει υποταγή στον Ανδρόνικο Κομνηνό, καθώς οι γιοι του Βατάτζη δεν διέθεταν το κύρος του πατέρα τους, ούτε είχαν την ικανότητα να εμπνεύσουν την ίδια εμπιστοσύνη και ασφάλεια στον λαό της πόλης. 3. Συνέπειες Μετά το θάνατο του Ιωάννη Κομνηνού Βατάτζη και την επιβολή της νομιμότητας στη Φιλαδέλφεια, οι γιοι του, οι οποίοι είχαν ηγηθεί του επαναστατικού στρατού που νίκησε τον Ανδρόνικο Λαπαρδά, αρχικά αναζήτησαν καταφύγιο στον σουλτάνο του Ικονίου και κατόπιν προσπάθησαν να διαφύγουν στη Σικελία. Όμως το πλοίο τους προσάραξε στην Κρήτη, όπου τους αναγνώρισε ένα μέλος της φρουράς των Βαράγγων που έτυχε να βρίσκεται στη νήσο και τους παρέδωσε στον τοπικό διοικητή. Ο τελευταίος, αν και θέλησε να τους βοηθήσει, εντούτοις δεν είχε άλλη επιλογή από το να τους τυφλώσει, κατόπιν διαταγής του Ανδρόνικου Κομνηνού. Η εξέγερση του Βατάτζη κατέληξε στην ένοπλη σύγκρουση μεταξύ βυζαντινών στρατευμάτων στα μικρασιατικά εδάφη. Οι πόλεις της Μικράς Ασίας που τάχθηκαν με το μέρος του στασιαστή έπρεπε να αντιμετωπίσουν, εκτός από τις λεηλασίες των Σελτζούκων στην ύπαιθρο, και τα αυτοκρατορικά στρατεύματα που στάλθηκαν εναντίον τους. Επιπλέον, η άμυνα της περιοχής ατόνησε για μία ακόμα φορά, αφού μεγάλο μέρος των βυζαντινών στρατευμάτων απομακρύνθηκε από τα σύνορα για να συμμετάσχει στον εμφύλιο. Η αναστάτωση που δημιουργήθηκε από τη στάση του Ιωάννη Κομνηνού Βατάτζη συνέβαλε στην παράλυση του αμυντικού συστήματος της Μικράς Ασίας, εφόσον η Φιλαδέλφεια, που υπήρξε το κέντρο της αντίστασης, αποτελούσε εκείνη την εποχή μία από τις σημαντικότερες πόλεις για την προστασία του ανατολικού συνόρου της αυτοκρατορίας. 1. Πολλές από τις πληροφορίες που διαθέτουμε για τη στάση προέρχονται από τον πολύ μεταγενέστερο Βίο του αγίου Ιωάννου βασιλέως του Ελεήμονος, Heisenberg, A. (ed.), Kaiser Johannes Batatzes der Barmherzige. Eine mittelgrieschiche Legende, Byzantinische Zeitschrift 14 (1905). Ο συγγραφέας τού αγιολογικού αυτού κειμένου αναφέρει ως στασιαστή στη Φιλαδέλφεια κάποιον Κωνσταντίνο Βατάτζη, παππού του μετέπειτα αυτοκράτορα Ιωάννη Γ Δούκα Βατάτζη. Ο βασικός σκελετός των γεγονότων παραμένει ο ίδιος με όσα αναφέρει ο σύγχρονος με τα γεγονότα ιστορικός Νικήτας Χωνιάτης (νίκες του Βατάτζη εναντίον των Σελτζούκων, στάση στη Φιλαδέλφεια, ήττα του Ανδρονίκου Λαπαρδά, καταφυγή των δύο γιων του Δημιουργήθηκε στις 1/3/2017 Σελίδα 2/5

Για παραπομπή : Νικολιά Δήμητρα,, στασιαστή στην Κρήτη κ.ά.). Εντούτοις, ορισμένες σημαντικές διαφορές (λ.χ. ο στασιαστής αποκαλείται από τον αγιογράφο Κωνσταντίνος, οι γιοι του ονομάζονται Νικηφόρος και Θεόδωρος) και κάποιες υπερβολικές ή υπερβολικά ακριβείς αναφορές σε αριθμούς (λ.χ. το στράτευμα του Βατάτζη εναντίον των Σελτζούκων αριθμούσε 6.080 στρατιώτες, ο Λαπαρδάς ηγείτο 50.000 ανδρών κ.λπ.) θέτουν υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία του Βίου σε σύγκριση με τη διήγηση του Χωνιάτη. 2. Αντίσταση είχε προβάλει και ο Ιωάννης Δούκας Άγγελος, που διοικούσε τα στρατεύματα της Νίκαιας, ο οποίος είχε αρνηθεί να ανοίξει τις πύλες της πόλης στον Ανδρόνικο Κομνηνό κατά την προέλαση του τελευταίου προς την Κωνσταντινούπολη. 3. Ο Βίος του αγίου Ιωάννου βασιλέως του Ελεήμονος, Heisenberg, A. (ed.), Kaiser Johannes Batatzes der Barmherzige. Eine mittelgrieschiche Legende, Byzantinische Zeitschrift 14 (1905), σελ. 203, ανεβάζει στους 50.000 τους άνδρες του στρατεύματος του Λαπαρδά, αριθμός που πρέπει να θεωρηθεί εξωπραγματικός για τα δεδομένα της εποχής ακόμα και αν υποθέσουμε ότι συμπεριλάμβανε το σύνολο των δυνάμεων των δυτικών θεμάτων και της Παφλαγονίας που ήταν πιστές στον Ανδρόνικο Κομνηνό. 4. Νικήτας Χωνιάτης, Χρονική Διήγησις, van Dieten, J.A. (ed.), Nicetae Choniatae Historia (Corpus Fontium Historiae Byzantinae 11, Berlin New York 1975), 263.26-46. Βιβλιογραφία : Heisenberg A., "Kaiser Johannes Batatzes der Barmherzige. Eine mittelgriechische Legende", Byzantinische Zeitschrift, 14, 1905, 160-233 Νικήτας Χωνιάτης, Χρονική Διήγησις, van Dieten, J.A. (ed.), Nicetae Choniatae Historia, Corpus Fontium Historiae Byzantinae 11, Berlin New York 1975 Βρυώνης Σ., Η παρακμή του μεσαιωνικού ελληνισμού στη Μικρά Ασία και η διαδικασία του εξισλαμισμού, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1996, Γαλαταριώτου, Κ. (μτφρ.) Cheynet J.-C., Pouvoir et contestations à Byzance (963-1210), Paris 1990, Byzantina Sorbonensia 9 Brand C.M., Byzantium confronts the West, 1180-1204, Cambridge 1968 Βαρζός Κ., Η γενεαλογία των Κομνηνών 1-2, Θεσσαλονίκη 1984, Βυζαντινά Κείμενα και Μελέται 20 Σύνοψις Χρονική, Σάθας, Κ.Ν. (επιμ.), Ανωνύμου Σύνοψις Χρονική, Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη 7, Βενετία 1894 Cheynet J.-C., "Philadelphie, un quart de siècle de dissidence, 1182-1206", Philadelphie et autres études, Paris 1984, Byzantina Sorbonensia 4 Δικτυογραφία : Roman Emperors DIR Alexius II Comnenus http://www.roman-emperors.org/alexiicom.htm Γλωσσάριo : δούκας, ο (λατ. dux) Αρχαιότητα: Ρωμαίος στρατιωτικός αξιωματούχος ο οποίος σε ορισμένες επαρχίες είχε και διοικητικές αρμοδιότητες. Βυζάντιο: Κατά κανόνα ανώτατος στρατιωτικός αξιωματούχος. Από το β μισό του 10ου αιώνα ο όρος δηλώνει το στρατιωτικό διοικητή μεγάλης περιφέρειας. Μετά το 12ο αιώνα οι δούκες εμφανίζονται ως διοικητές μικρών θεμάτων. μέγας δομέστικος, ο Δημιουργήθηκε στις 1/3/2017 Σελίδα 3/5

Για παραπομπή : Νικολιά Δήμητρα,, Ανώτατος στρατιωτικός διοικητής. Το αξίωμα του μεγάλου δομεστίκου αντικατέστησε σε απροσδιόριστο χρόνο το αξίωμα του δομεστίκου των σχολών της Μέσης Βυζαντινής περιόδου. Κατά τον 11ο-12ο αιώνα ο μέγας δομέστικος διοικούσε τα ξεχωριστά στρατεύματα της Ανατολής και της Δύσης. Το 13ο αιώνα, ωστόσο, ο διαχωρισμός αυτός είχε εκλείψει. Ιεραρχικά τοποθετείται μετά τον πρωτοβεστιάριο και το μέγα στρατοπεδάρχη, ενώ το 14ο αιώνα μετά τον καίσαρα. Ως ανώτατος τίτλος δινόταν επίσης σε στενούς συγγενείς του αυτοκράτορα. πρωτοσεβαστός, ο Υψηλό βυζαντινό αξίωμα που απονεμόταν συνήθως σε κοντινούς του αυτοκράτορα αξιωματούχους. Ο τίτλος εισήχθη από τον Αλέξιο Α Κομνηνό. Το 12ο αιώνα απονέμεται σε στενούς συνεργάτες του αυτοκράτορα και σε μέλη οικογενειών ευγενικής καταγωγής, όπως οι Παλαιολόγοι, οι Ταρχανειώτες, οι Ραούλ και οι Μετοχίτες. Πηγές 11, Berlin New York 1975), σελ. 245.74 79, 262.15 263.21, 263.26 264.72. Παραθέματα Ο Βυζαντινός ιστορικός Νικήτας Χωνιάτης περιγράφει την αντίδραση του Ιωάννη Κομνηνού Βατάτζη εναντίον του Ανδρόνικου Κομνηνού: ἀλλὰ καὶ ὁ μέγας δομέστικος Ἰωάννης ὁ Κομνηνὸς τὴν ἐπαρχίαν διέπων τῶν Θρᾳκησίων οὐ μόνον ἔβυε τὰ ὦτα πρὸς τὰ τοῦ Ἀνδρονίκου ἐπᾴσματα, ἀλλὰ καὶ ὡς τύραννον διετώθαζεν, οἷα κατόπτρῳ τοῖς γραφομένοις προκύπτον λείῳ καὶ ἀποστίλβοντι καὶ διαφαινόμενον ἐν τούτοις ὁρῶν τὸν πολύμορφον Πρωτέα καὶ τυραννικὸν τὸν τρόπον Ἀνδρόνικον. 11, Berlin New York 1975), σελ. 245.74 79. Περιγραφή της έναρξης της στάσης του Ιωάννη Βατάτζη στο ιστορικό έργο του Νικήτα Χωνιάτη: Καὶ ὁ μέγας δὲ δομέστικος Ἰωάννης ὁ ἐκ Κομνηνῶν, ᾧ τὸ ἐπώνυμον Βατάτζης, ἀνὴρ οὐ φαῦλος τὰ τακτικά, πολλὰς δὲ νίκας πολλάκις ἐπανῃρημένος κατὰ Περσῶν, τῇ Φιλαδελφείᾳ ἐνδιατρίβων ἀντεκάθητο γενναίως τῷ Ἀνδρονίκῳ καὶ ὀλιγώρως τῶν τούτου εἶχεν ἐπιταγῶν καὶ ἀπειλοῦντι δεινὰ ἀντενεβριμᾶτο δεινότερα καὶ κακῶς ἀκούων ὡς τυραννίδι ἐπιχειρῶν τῷ ἤδη τετυραννηκότι λαμπρῶς ἐπετίμα τε καὶ ἐπέπληττεν ὡς ἐνστάτῃ δαίμονι τὸ βασίλειον γένος ἐκτρίβοντι. 11, Berlin New York 1975), σελ. 262.15 263.21. Η νίκη των στασιαστών της Φιλαδέλφειας εναντίον των αυτοκρατορικών δυνάμεων, όπως περιγράφεται από τον Χωνιάτη: Καὶ Ἀνδρόνικος μὲν ὁπλίζειν ἔγνω κατὰ τοῦ Βατάτζη τὸν Λαπαρδᾶν Ἀνδρόνικον, ἄνδρα βραχὺν μὲν τὸ δέμας, δραστήριον δὲ τὰ πολέμια, οὐκ ὀλίγον αὐτῷ στρατολογήσας ὁπλιτικόν ὁ δὲ Κομνηνὸς Ἰωάννης νόσῳ τότε συνισχημένος καὶ περί που τὴν Φιλαδελφέων πόλιν ἐσκηνημένος ἀντεξάγει τῷ Λαπαρδᾷ τοὺς υἱεῖς, τόν τε Μανουὴλ καὶ τὸν Ἀλέξιον. τοῦ δὲ πολέμου συχνὰς μεταλαβόντος τροπάς, ὁποίας αὐτὸς ἴσησι, καὶ πολλῶν ἐξ ἑκατέρων ἀναιρουμένων ταῖς ἐμφυλίοις συμπλοκαῖς, βαρυπενθὴς ἦν ὁ Βατάτζης τῇ ἐνσκηψάσῃ καχεξίᾳ ἐπιστυγνάζων ὡς ἀμφοτέραις αὐτὸν συσχούσῃ καὶ καταβαλούσῃ δυστυχῶς ἐπὶ κλίνης, ὅτε δημοσιεύειν ἔδει καὶ παριστᾶν ὃ τρέφει περὶ τὰ πολεμικὰ γενναῖον καὶ τὰς ἐπὶ νίκῃ νενομισμένας φωνὰς πρὸς τῶν ἑῴων πόλεων δέχεσθαι, ἔτι δὲ πιστοῦσθαι τοῖς ἔργοις πρὸς οἷον ἀντιφέρεται ἀρχηγὸν ὁ βαθυγέρων Ἀνδρόνικος. πράγμασι δὲ καθυποδεικνὺς ὡς προθυμία καὶ νεκροὺς ἀνίστησι καὶ ὡς οὐδὲν καρδίας αἰσθητικῆς ἰσχυρότερον, αἴρειν αὐτὸν ἐπὶ κλινιδίου αὐτοσκεύου προτρέπεται καὶ στῆσαι φέροντας ἐν γηλόφῳ, ὅθεν ὁρατὰ οἱ τὰ κατὰ πόλεμον ἔσοιτο. οὗ δὴ γεγονότος καὶ τοὺς υἱεῖς αὐτοῦ τὴν στρατιὰν κατὰ τὸν δοκοῦντα οἱ τρόπον ἐκτάξαι κελεύσαντος, ἡ νίκη περιφανῶς πρὸς τὸ ἐκείνου μετέβη στράτευμα, τὸ δὲ τοῦ Λαπαρδᾶ τὰ νῶτα μεταβαλὸν ἐπὶ πλεῖστον ἦν χρόνον διωκόμενον καὶ κτεινόμενον. Δημιουργήθηκε στις 1/3/2017 Σελίδα 4/5

Για παραπομπή : Νικολιά Δήμητρα,, 11, Berlin New York 1975), σελ. 263.26 46. Ο Νικήτας Χωνιάτης περιγράφει το τέλος της στάσης και τις περιπέτειες των γιων του Ιωάννη Κομνηνού Βατάτζη: Μετὰ βραχείας δ ἡμέρας τὸν βίον καταστρέψαντος τοῦ Βατάτζη, οἱ Φιλαδελφεῖς πικρῶς ἐπ αὐτῷ καὶ βύθιον ὀλολύξαντες προσχωρεῖν ἐγνώκεισαν Ἀνδρονίκῳ, ὡς μὴ εἶναι ὅστις οὐ τῶν ἁπάντων. οἱ δὲ καὶ ἐς αὐτὴν τὴν βασιλεύουσαν πόλιν τὸ τῆς προθυμίας πτερὸν ἔλυον καὶ Ἀνδρόνικον θεραπεύοντες κατὰ τοῦ ἀετιδοῦς ὄρνιθος τοῦ Βατάτζη καὶ τῶν ἐκείνου νεοττῶν ἔκρωζον ὡς κορῶναι λακέρυζαι ἢ γοῦν ὡς κηφῆνες περιεβόμβουν ἀγυιὰς καὶ ἀνάκτορα, ὁποῖον δὴ τῶν κακοσχόλων τὸ ἐπιτήδευμα καὶ τῶν δικρόαν τρεφόντων γλῶτταν ἐπὶ τοῦ στόματος. οἱ δὲ τοῦ μεγάλου δομεστίκου υἱοὶ δείσαντες, μὴ συσχεθεῖεν καὶ καταπροδοθεῖεν Ἀνδρονίκῳ, μεθίστανται ἐκεῖθεν καὶ τῷ Ἰκονιεῖ σουλτὰν προσρύονται οἳ καὶ ὕστερον ἐξ ὧν ἔπαθον προδήλως ὑπέδειξαν μὴ ἐξεῖναι τὰς πάγας ὑπεραλέσθαι τινὰ ἢ τὸ ἀμφίβληστρον διεκδῦναι, ὃ ἡ ἄνωθεν ἐξέτεινε πρόνοια. δυσχεράναντες γὰρ ἐπὶ τῇ μετὰ τοῦ σουλτάνου χρονίᾳ διατριβῇ ὡς οὐκ ἀμύνειν τοὺς ἐχθροὺς ἐκείνοις ἐθέλοντος εἰς Σικελίαν ἀπαίρειν κεκρίκασι. καὶ δὴ νηὸς ἐπιβάντες καὶ οὐρίῳ τὰ πρῶτα πνεύματι χρώμενοι τὸ Κρητικὸν διαπλωΐζονται πέλαγος κατὰ δὲ τοῦτο τοῦ πνεύματος ἀντιστάντος ἀναγκαστῶς τῇ Κρήτῃ προσίσχουσι καὶ γνωσθέντες παρά τινος ἐκεῖσε φυλάσσοντος (γένος οὗτος τοῦ πελεκυφόρου καὶ Κελτικοῦ) συλλαμβάνονται καὶ τῷ τῆς Κρήτης δασμολόγῳ καταμηνύονται. ὁ δὲ ᾑρεῖτο μὲν τοὺς ἄνδρας ἐκσῶσαι καὶ τῆς νήσου ἀρτεμέας ἐκπέμψαι, ἄλφιτα αὐτοῖς ὑδρευσάμενος καὶ οἶνον ἐπισιτισάμενος καὶ τἆλλα τὰ πρὸς τὸν πλοῦν ἐπιτήδεια χορηγήσας, οὐκ ἔχων δ ὅπως περανεῖ τὰ κατὰ σκοπὸν (καταφανεῖς γὰρ ἤδη τοῖς ἅπασιν ἐγεγόνεισαν) δῆλα τίθησιν Ἀνδρονίκῳ τὰ κατὰ τοὺς τάλανας Κομνηνούς. καὶ οὗτος μισοφαὴς ὢν καὶ ταῖς τῶν ἀνδρῶν κόραις ἀκορέστως ἀντικαθήμενος τοῦ φωτὸς τούτους ἀποστερεῖ. 11, Berlin New York 1975), σελ. 263.47 264.72. Χρονολόγιο 24 Σεπτεμβρίου 1180: Θάνατος Μανουήλ Αʹ Κομνηνού. Ανάρρηση του ανήλικου Αλεξίου Β στο θρόνο άνοιξη 1181: Εξέγερση του λαού της Κωνσταντινούπολης άνοιξη 1182: Ο Ιωάννης Κομνηνός Βατάτζης αντιτίθεται στον Ανδρόνικο Κομνηνό τέλη άνοιξης 1182: Νίκη του επαναστατικού στρατού του Βατάτζη εναντίον των αυτοκρατορικών στρατευμάτων. Θάνατος του Ιωάννη Βατάτζη Μάιος 1182: Είσοδος του Ανδρόνικου Κομνηνού στην Κωνσταντινούπολη Δημιουργήθηκε στις 1/3/2017 Σελίδα 5/5