ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΔΕΠΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ ΔΕΣΦΑ Η εταιρεία μας «ΔΕΠΑ Α.Ε.» εκτιμά ότι το υπό διαβούλευση σχέδιο έκτακτης ανάγκης αντικατοπτρίζει με συνάφεια τις προβλέψεις τόσο του ΕΚ 994/2010 όσο και του εθνικού σχετικού ρυθμιστικού πλαισίου, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί με το Ν.4203/1.11.13 για την τροποποίηση του άρθρου 73 του Ν.4001/2011 σχετικά με την Ασφάλεια Εφοδιασμού στο ΕΣΦΑ, την Υπουργική Απόφαση Δ1/Β/10233/13.6.14 για την επέκταση του ορισμού των Προστατευόμενων Καταναλωτών και την Απόφαση 344/19.6.14 της ΡΑΕ για τον καθορισμό του ανώτατου επιτρεπτού ορίου λογαριασμού ασφάλειας εφοδιασμού και αντίστοιχου μοναδιαίου τέλους. Παράλληλα, επισημαίνεται ότι η κατάσταση συναγερμού 2 (Επίπεδο Επιφυλακής - κατά το οποίο γίνεται σημαντικός περιορισμός της κατανάλωσης) δεν εμπίπτει στον ορισμό της Ανωτέρας Βίας. Με την εφαρμογή των μέτρων που προτείνονται για το συγκεκριμένο επίπεδο, επηρεάζονται σημαντικά και ποικιλοτρόπως οι υφιστάμενες συμβάσεις (με Μεγάλους Πελάτες που έχουν καταστεί Διακόψιμοι) και περιπλέκεται αρκετά η λειτουργία και εφαρμογή των σχετικών συμβατικών όρων (ορθώς δηλωμένες ποσότητες, υπολειπόμενο αέριο, αντισταθμιστικό αέριο, ρήτρα υποχρεωτικής πληρωμής ανεξαρτήτως παραλαβής). Επομένως, σύμφωνα με τα παραπάνω, γίνεται ξεκάθαρη η αναγκαιότητα της ύπαρξης ενός πιο οριοθετημένου πλαισίου, το οποίο μεταξύ άλλων θα λαμβάνει υπόψη και τις συμβατικές υποχρεώσεις των μερών. Επιπλέον, θεωρείται σημαντικό στο συγκεκριμένο σχέδιο να ληφθούν υπόψη τα σχόλια, οι παρατηρήσεις και προτάσεις που συμπεριλαμβάνονται στην επιστολή της ΔΕΠΑ (ΑΠ 40484/29.9.14) προς την ΡΑΕ με θέμα «Εφαρμογή Υπουργικής Απόφασης (Δ1/Β/10233/13.6.14, ΦΕΒ 1684/24.06.14) για την επέκταση του ορισμού των προστατευόμενων πελατών», ώστε να καταβληθεί προσπάθεια για την αντιμετώπιση των δυσχερειών που εντοπίζονται κυρίως ως προς την κατάταξη των καταναλωτών στην κατηγορία των προστατευόμενων ή μη. Τέλος, παρακαλούμε όπως επανεξεταστεί ο μηχανισμός καταβολής του Τέλους Ασφάλειας Εφοδιασμού (ΤΑΕ) ώστε οι Εταιρίες Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) να καταβάλουν το ΤΑΕ απευθείας στο ΔΕΣΦΑ και όχι μέσω του Προμηθευτή τους. Page 1 of 5
Περαιτέρω και επί των συγκεκριμένων ερωτημάτων που τίθενται στα πλαίσια της διαβούλευσης οι απόψεις μας είναι ως ακολούθως: Ερώτηση 1.α) Στη βάση της έως σήμερα εμπειρίας μας και λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά λειτουργίας της αγοράς φυσικού αερίου αλλά και της άμεσα διασυνδεδεμένης με αυτή ηλεκτρικής ενέργειας, θεωρούμε ότι ο κατάλογος ληπτέων μέτρων είναι αρκούντως εξαντλητικός. Ωστόσο, δεν αντιλαμβανόμαστε το λόγο παράλειψης των φορτίων ΥΦΑ που φθάνουν στο ΕΣΦΑ μέσω μακροχρόνιων συμβάσεων προμήθειας, σε αντιδιαστολή με τα ευκαιριακά φορτία, στο μέτρο: «Αύξηση Παραδόσεων μέσω Συμβάσεων Προμήθειας ευκαιριακών φορτίων ΥΦΑ κατόπιν έγκαιρης ειδοποίησης (stand-by agreements) του παραγωγού/προμηθευτή» της παραγράφου 2.2 του Κεφ.3. Ερώτηση 1.β) Θεωρούμε ότι οι ρόλοι και αρμοδιότητες των εμπλεκόμενων μερών αποτυπώνονται με σαφήνεια. Εντούτοις, πιστεύουμε ότι i. είναι απαραίτητο η ΜΔΚ στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της να ενημερώνει τα εμπλεκόμενα μέρη που θα συμμετάσχουν στις Ασκήσεις (Κεφ. 2, παρ.8) εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος (πχ 15 ημέρες πριν τη διεξαγωγή της άσκησης), ii. Στους Πίνακες 2 και 3 (παρ. 5.2, σελ.11 και 5.3, σελ.12, αντίστοιχα, του Κεφ. 2) όπου γίνονται αναφορές όπως: τα ληφθέντα μέτρα της αγοράς, λήψη μέτρων που δεν στηρίζονται στην αγορά, θα πρέπει τα προαναφερόμενα μέτρα να περιγραφούν εντός του σχεδίου και να συγκεκριμενοποιηθούν, ώστε να παρέχεται μια ολοκληρωμένη εικόνα στην αγορά, ιδιαιτέρως για τα μέτρα που δεν στηρίζονται σε αυτή. Επίσης θεωρούμε σκόπιμο να υπάρξει μεγαλύτερη λεπτομέρεια στην εφαρμογή των μέτρων που αναφέρονται στις παρ. 2.1, 2.2 και 2.3 του Κεφ. 3, ιδιαίτερα σε ότι αφορά ενέργειες με σοβαρό οικονομικό αντίκτυπο (π.χ. προμήθεια ευκαιριακών φορτίων ΥΦΑ, διακοπή λειτουργίας ηλεκτροπαραγωγής κλπ.) και διαδικασίες που υπόκεινται σε στενά χρονικά περιθώρια. iii. θα πρέπει να καθοριστεί η διαδικασία / φορέας συλλογής και επεξεργασίας των συνολικών συμβολαιοποιημένων ποσοτήτων, όπως αυτές αναφέρονται στο Παράρτημα 1 (σελ. 35) του υπό διαβούλευση σχεδίου έκτακτης ανάγκης, λαμβάνοντας υπόψη τη δυνατότητα των βιομηχανικών πελατών να επιλέγουν περισσότερους του ενός προμηθευτών καθώς και το γεγονός ότι αρκετοί Page 2 of 5
βιομηχανικοί πελάτες συμβολαιοποιούν ποσότητες σε ενδιάμεσα του έτους χρονικά διαστήματα (πχ τριμηνιαίες δημοπρασίες) και iv. δεδομένου ότι υπάρχουν βιομηχανικοί πελάτες που ναι μεν μπορεί να έχουν ετήσια συμβολαιοποιημένη ποσότητα μικρότερη των 10 GWh αλλά, με δήλωσή τους, δεν καλύπτουν τα κριτήρια των προστατευόμενων πελατών δηλαδή τον όρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (κι επομένως καταβάλλουν ΤΑΕ μικρότερου ύψους), προτείνεται να χρησιμοποιηθεί για τις περιπτώσεις μικρών βιομηχανικών καταναλωτών (σημεία iii. και iv. του Παραρτήματος 1-σελ. 35) η ίδια διατύπωση με αυτή των εμπορικών καταναλωτών (σημείο v. του προαναφερόμενου Παραρτήματος), χωρίς δηλαδή τον ποσοτικό προσδιορισμό. Ερώτηση 2 Σε σχέση με τα κριτήρια ενεργοποίησης καταστάσεων κρίσης θέλουμε να επισημάνουμε τα ακόλουθα στην παρ.3 του Κεφ. 3 Στο κριτήριο του εδαφίου Α («Παράδοση σε Σημείο Εισόδου (2) διαδοχικών Ημερών.»), πιστεύουμε ότι α) πρέπει να θεσπιστεί κριτήριο βαρύτητας των Σημείων Εισόδου στην ασφάλεια εφοδιασμού του ΕΣΜΦΑ, β) πρέπει να αντιμετωπιστούν τα Σημεία Εισόδου με βάση τη βαρύτητά τους - έτσι σε Σημεία Εισόδου με μειωμένη βαρύτητα (μικρή δεσμευμένη δυναμικότητα πχ Κήποι), προτείνεται να υιοθετηθούν πιο ελαστικά κριτήρια ενεργοποίησης συναγερμού, γ) πρέπει το κριτήριο των «δύο (2) διαδοχικών Ημερών.» να επανακαθοριστεί για κάθε Σημείο Εισόδου σε συνδυασμό με την επάρκεια αποθεμάτων ΥΦΑ (συμβάν Γ της παραγράφου 3 του Κεφαλαίου 3) συμπεριλαμβανομένων αναμενόμενων εκφορτώσεων. Στο κριτήριο του εδαφίου Β («Παραλαβή Φυσικού Αερίου (2) διαδοχικών Ημερών.»), προτείνονται, αυστηρά και μόνο ωσότου εισαχθεί η δυνατότητα ενδο-ημερήσιων επαναδηλώσεων, α) η φράση «δύο (2) διαδοχικών Ημερών.» να γίνει «.. τριών (3) διαδοχικών Ημερών.» β) να προστεθεί στο τέλος της περιγραφής του κριτηρίου «και δεν υπάρχουν επαρκή αποθέματα ΥΦΑ όπως καθορίζονται από τα εδάφια Γ και Δ», δεδομένου ότι στην ελληνική αγορά υπάρχει συνήθως μεγάλη απόκλιση της πρόβλεψης κατανάλωσης των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από την πραγματική κατανάλωση σε κάποια διαστήματα που οφείλονται στον τρόπο λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και είναι πιθανό να τίθεται θέμα ενεργοποίησης καταστάσεων συναγερμού στο ΕΣΦΑ χωρίς να είναι πραγματικά αναγκαίο. Επιπλέον, προτείνεται να προστεθεί άλλη μία ενδιάμεση ενημέρωση από το ΔΕΣΦΑ των ημερήσιων Παραδόσεων και Παραλαβών αερίου στο ΕΣΜΦΑ, που δημοσιεύονται στον ιστότοπό του (π.χ. ως την 22:00 ώρα της ημέρας, επιπλέον της ενημέρωσης ως την 14:00 ώρα), ώστε να Page 3 of 5
βελτιωθεί ουσιαστικά η δυνατότητα παρακολούθησης του ορίου (παραλαβή αερίου > 120%) από τους Χρήστες του ΕΣΦΑ. Στο κριτήριο του εδαφίου Β, περίπτωση (i), δεν αντιλαμβανόμαστε τη συμβατότητα του γενικού κριτηρίου Β, δηλαδή υπερβάλλουσες παραλαβές (καταναλώσεις) αερίου, με το υπο-κριτήριο i. θετικής ΗΕΕΦ (δηλαδή περίσσειας αερίου στο ΕΣΜΦΑ). Στο κριτήριο του εδαφίου Γ, παρατηρούμε ότι η περιγραφή της περίπτωσης (i) διαφέρει ουσιωδώς από την αντίστοιχη της έκδοσης 1 του Σχεδίου και κρίνουμε ότι πρέπει να επανέλθει σε αυτήν. Ειδικότερα, κρίνουμε ότι η πρόθεση του ΔΕΣΦΑ είναι να κηρύσσει Κατάσταση Συναγερμού 1 όταν τα μεν αποθέματα ΥΦΑ είναι περιορισμένα, η δε ημερήσια ζήτηση υπολείπεται (και όχι πλεονάζει) της δεσμευμένης δυναμικότητας παράδοσης αερίου αγωγού. Ερώτηση 3. Κρίνουμε τον κατάλογο σειράς διακοπής καταναλωτών φυσικού αερίου εύλογο ως προς την σειρά και πλήρη ως προς τις υφιστάμενες καταναλώσεις. Προτείνουμε, ωστόσο, να μελετηθεί και ενσωματωθεί στο Σχέδιο ο τομέας της ευρύτερης Αεριοκίνησης, δηλαδή οχημάτων που δεν παρέχουν βασικές κοινωνικές υπηρεσίες (π.χ. ΦΙΧ, ΕΙΧ) και να διευρυνθεί ο ορισμός των οχημάτων που παρέχουν τέτοιες υπηρεσίες, προβλέποντας περιπτώσεις όπως π.χ. αεριοκινούμενα ασθενοφόρα κλπ. Επιπλέον, προτείνουμε να μελετηθεί και ενσωματωθεί στο Σχέδιο η περίπτωση δορυφορικών δικτύων διανομής καθώς και μεμονωμένων βιομηχανικών και εμπορικών καταναλωτών και μονάδων τηλεθέρμανσης που θα τροφοδοτούνται με συμπιεσμένο φυσικό αέριο και/ή υγροποιημένο φυσικό αέριο. Ερώτηση 4. Θεωρούμε ότι οι αρμοδιότητες των δύο Διαχειριστών (ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου) είναι επαρκώς προσδιορισμένες, ενώ κατά την άποψη μας δεν απαιτείται η εμπλοκή άλλου φορέα προς άμβλυνση των επιπτώσεων, με μόνη επιφύλαξη την περίπτωση σοβαρών κρίσεων που ενδεχομένως χρειάζεται η παρέμβαση της ΕΕ. Επισημαίνεται στο σημείο αυτό η ανάγκη εκπόνησης εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού στη βάση του βαθμού χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην παραγωγή ηλεκτρισμού καθώς και της εφαρμογής της Οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση, που επιδρούν άμεσα στο επίπεδο ενεργειακής ασφάλειας. Page 4 of 5
Τέλος, θα θέλαμε να επισημάνουμε τη σαφή υποστήριξη μας στην ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ, τουλάχιστον, των γειτονικών κρατών-μελών για τη διατήρηση της ενεργειακής ασφάλειας σε περιφερειακό επίπεδο. Στα πλαίσια αυτά προτείνουμε να δημιουργηθούν οι κατάλληλες δομές ώστε να εκπονηθούν, σε δεύτερο επίπεδο ετοιμότητας, κοινά σχέδια έκτακτης ανάγκης με διαφάνεια πληροφορίας, τα οποία θα χρησιμοποιήσουν τα εθνικά σχέδια έκτακτης ανάγκης ως επιμέρους δομικά στοιχεία προς συμπλήρωση και ενίσχυση. Page 5 of 5