Δικτυακά Πολυμέσα ΙΙ Διάλεξη #11 η :Web 2.0 Γαβαλάς Δαμιανός dgavalas@aegean.gr 1
Web 2.0 Web 2.0 είναι ένας όρος που προτάθηκε από τoν Tim O'Reilly Media (2004), και αναφέρεται σε μια δεύτερη γενιά υπηρεσιών βασισμένων στο Διαδίκτυο όπως οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης (social ilnetworking sites), τα wiki, τα εργαλεία επικοινωνίας, κλπ, που δίνουν έμφαση στην ηλεκτρονική συνέργεια και ανταλλαγή μεταξύ των χρηστών Το ακριβές νόημα του όρου παραμένει ανοιχτό σε διαβούλευση και πολλοί ειδικοί έχουν αμφισβητήσει το νόημά του. Ο τελευταίος ορισμός του Web 2.0 είναι: Το Web 2.0 είναι η εταιρική επανάσταση στην βιομηχανία των υπολογιστών που προκαλείται από την μετακίνηση στο διαδίκτυο σαν πλατφόρμα, και στην απόπειρα να καταλάβουμε τους κανόνες της επιτυχίας σε αυτή τη νέα πλατφόρμα. Βασικός κανόνας ανάμεσα σε αυτούς είναι ο εξής: Χτίσιμο εφαρμογών που καρπώνονται τις επιδράσεις των δικτύων και καλυτερεύουν όσο περισσότερο τις χρησιμοποιούν οι άνθρωποι. (Αυτό είναι που αλλού έχω αποκαλέσει 'εκμετάλλευση της συλλογικής νοημοσύνης.') 2
Web 2.0 Στρατηγική τοποθέτηση: Το Web σαν πλατφόρμα Από τη μεριά του χρήστη: Έλεγχος των δεδομένων του στο Web Κύρια χαρακτηριστικά: Υπηρεσίες, όχι πακεταρισμένο software «Αρχιτεκτονική της συμμετοχής» Αξιοποίηση συλλογικής ευφυΐας Μίξη πηγών δεδομένων και μετασχηματισμός δεδομένων Παραδοσιακοί μηχανισμοί διανομής περιεχομένου (Web 1.0) Περιεχόμενο (Content) Πάροχοι (Providers) Κεντρική παραγωγή πληροφορίας Παραγωγός περιεχομένου Κατανάλωση Χρήστες Καταναλωτής περιεχομένου 3
Φιλοσοφία του Web 2.0 Contents tagging Providers mashup (web services, RSS) Users social network Web as Platform 4
Web 2.0 και συλλογική ευφυΐα Google s PageRank χρησιμοποιεί τη δομή των links παρά το είδος του περιεχομένου για να δώσει τα αποτελέσματα της αναζήτησης Ebay συλλογική γ ήδραστηριότητα η των χρηστών. Αναπτύσσεται όσο μεγαλώνει η δραστηριότητα. Το Ebay δίνει απλά την πλατφόρμα Amazon πουλάει τα ίδια προϊόντα με τους ανταγωνιστές του. Αλλά διαθέτει μεγαλύτερη συμμετοχή κριτικές, απόψεις, διαφορετικές μεθόδους διάδρασης Wikipedia Ραγδαία αλλαγή στην δυναμική της δημιουργίας περιεχομένου. Αρχή της εμπιστοσύνης (trust). Delicious, Flickr πρωτοπορία ρ στη συλλογική κατηγοριοποίηση η η ( folksonomy αντί για taxonomy) Web 2.0: οπτικός σχεδιασμός Ιδιαίτερα φιλικό προς το χρήστη Πλούσιο σε χαρακτηριστικά και δυνατότητες Έμφαση στα πολλά και ιδιαίτερα χρώματα Στρογγυλεμένα Logos Εμπειρία χρήστη που ελκύει τη συμμετοχή 5
Περιεχόμενο φτιαγμένο από το χρήστη (User Created Content) Text Photo Audio Video podcasting blog & wiki photo storing & sharing video storing & sharing Web 2.0: Αρχές σχεδίασης Οι χρήστες παράγουν αξία: Στη μορφή δεδομένων (κριτικές, αρχικό περιεχόμενο), συμπεριφοράς, κίνησης στο δίκτυο Τα δεδομένα είναι σημαντικά (το κεφάλαιο): Μοναδικά, γνήσια, που δε μπορεί να τα βρει κάποιος αλλού Επίκαιρα Ποικίλα Έξυπνες εφαρμογές: ανάλυση συμπεριφορών (top 10 views, highest clicks, κά.), συστάσεις με βάση την ομοιότητα Κατοχύρωση δικαιωμάτων: Τα οφέλη έρχονται από τη συλλογική υιοθέτηση και όχι τον περιορισμό. Software releases?: Δεν χρειάζονται. Συχνές αλλαγές είναι σκόπιμες αν εμπλουτίζουν την εμπειρία του χρήστη Long Tail: Κάθε περιεχόμενο βρίσκει τον ακροατή/θεατή του. Τα μικρά sites δημιουργούν το περισσότερο περιεχόμενο στο διαδίκτυο 6
Συστάσεις (recommendations) Πλούσια εμπειρία χρήστη Περιεχόμενο: Παραγωγή Κατανάλωση Photo Audio Contents (User-Created Contents Ready-Made Contents) Recommendation Personalization Contents Consumption Searching Discovering (links, tags, directories) Recommended Recommendation, Search, Tagging Long Tail 14 7
Το «Ανοιχτό» Web (Openness & Mashup) Openness Μεταφορά και απεικόνιση δεδομένων με RSS Υπηρεσίες με χρήση ανοιχτών APIs (π.χ. Google Maps API) Mashup Ένα Website ή μια web εφαρμογή που συνδυάζει περιεχόμενο από περισσότερες πηγές με έναν ενιαίο τρόπο δίνοντας μια ενοποιημένη εμπειρία Παραδείγματα Google News & Yahoo! News: News aggregation Newsmap : News visualization (Using Google News) Amazon Light = Amazon + Other Searches + Yahoo News + 8
RSS (Really Simple Syndication) Really Simple Syndication Μια οικογένεια XML based πρωτοκόλλων για διανομή και δημοσίευση η web content Αρχικά χρησιμοποιήθηκε για δημοσιογραφικά sites και weblogs Τώρα χρησιμοποιείται για διάφορους τύπους περιεχομένου: αποτελέσματα αναζήτησης, bug reports, videocastingκ.ά. Δύο είδη software RSS Feeder: Εφαρμογή web όπου τα RSS feeds ενημερώνονται δυναμικά με την αλλαγή περιεχομένου RSS Reader(Aggregator): Πρόγραμμα που ελέγχει τα RSSenabled feeds και απεικονίζει την ενημερωμένη πληροφορία που βρίσκει RSS (Really Simple Syndication) Τα RSS (Really Simple Syndication) είναι μια αναδυόμενη τεχνολογία που επιτρέπει στους χρήστες να δεχτούν «τροφή» ( feeds ) από δεδομένα που δημοσιεύουν παροχείς περιεχομένου μέσω ενός browser ή κάποιου ειδικού εργαλείου newsreader tool. Οι ειδήσεις έρχονται μετά από εγγραφή του χρήστη και σε ευανάγνωστη μορφή Ta feeds περιέχουν τα νέα στοιχεία / ιστορίες Ta στοιχεία (items) συνοδεύονται από σύντομη περίληψη Οι χρήστες μπορούν να διαβάσουν το πλήρες περιεχόμενο χωρίς να επισκεφτούν το website 9
RSS: πως γίνεται Παραδείγματα από RSS Readers 10
Παραδείγματα από RSS Readers Flickr: ένα κοινωνικό δίκτυο για διαμοίραση φωτογραφιών Το Flickr συνδυάζει λειτουργίες κοινωνικού δικτύου με περιεχόμενο που δημιουργούν οι χρήστες. Οι χρήστες συνεργάζονται σε photo projects και χρησιμοποιούν tags άλλων για να αναζητήσουν φωτογραφίες. Το Flickr διαθέτει βιβλιοθήκες για την ενσωμάτωση φωτογραφικών συλλογών σε blogs και άλλες εφαρμογές. Εμφανίζονται φωτογραφίες του «δικτύου» μου Τα «tags» των επαφών μου είναι διαθέσιμα σε μένα 11
Delicious: παράδειγμα πλατφόρμας που χρησιμοποιεί Folksonomy για διαχείριση bookmarks Folksonomy : ένας συνεργατικός τρόπος κατηγοριοποίησης συνδέσμων από μια κοινότητα χρηστών. Οι χρήστες αναλαμβάνουν τον έλεγχο της από κοινού οργάνωσης του περιεχομένου Tags (ετικέτες): περιγραφικές λέξεις που αποδίδονται από χρήστες σε links (τα tags είναι αναζητήσιμα) My Tags: λέξεις που χρησιμοποίησα εγώ για να περιγράψω συνδέσμους με τρόπο που έχει νόημα για μένα Wikipedia: μια συνεργατική εγκυκλοπαίδεια στην οποία συνεισφέρει οποιοσδήποτε 12
Wikipedia: πως γράφονται τα άρθρα Κάποιος (εγγεγραμμένος χρήστης) αρχίζει να το γράφει Κάποιος άλλος το ελέγχει Πθ ά ά ί ξ άζ / ί Πιθανά, κάποιος τρίτος το επεξεργάζεται/τροποποιεί http://en.wikipedia.org/wiki/help:contents/ed iting_wikipedia 13
14
Wikipedia: σελίδες με αμφιλεγόμενο περιεχόμενο 15
Blogging: το πιο αναγνωρίσιμο παράδειγμα του Web 2.0 Κοινωνικά Δίκτυα (Social Networks) συνδέουν χρήστες σε κοινότητες 16
Το Web σαν πλατφόρμα Users Developers Affiliate Sites Services RSS + Open API Web Database Web Pages, Maps, Offline Data, UCC(text, photo, audio, video) User Logs, Purchase Logs etc Web Platform Περιβάλλον στο οποίο οι υπηρεσίες αναπτύσσονται και χρησιμοποιούνται βασιζόμενες στην μαζική «βάση δεδομένων» του Web Web 2.0 Η μεγάλη εικόνα 17
Η Εξέλιξη του Web Web 1.0 (1993-2003) Web 2.0 (2003- beyond) Pretty much HTML pages viewed through a browser Web pages, plus a lot of other content shared over the web, with more interactivity; more like an application than a page Read Mode Write & Contribute Page Primary Unit of Post / record content static State dynamic Web browser Viewed Browsers, RSS through Readers, anything Client Server Architecture Web Services Web Coders Content Created Everyone by geeks Domain of mass amatuerization Η Εξέλιξη του Web (συν.) Web 2.0 (2003- beyond) Web pages, plus a lot of other content shared over the web, with more interactivity; more like an application than a page Web 3.0 (?- beyond) "Internet of Services", i.e. besides the human readable part of the web there will be machine accessible SOA services which can be combined/orchestrated to higher level of services Write & Contribute Mode share & use Post / record Primary Unit of Service content dynamic State Highly dynamic Browsers, RSS Viewed Anything Readers, anything through Web Services Architecture Stateful & Semantic Web Services Everyone Content Created by Everyone (including machines) mass amatuerization Domain of mass participation 18
Web2.0: Επιχειρηματικό μοντέλο; Από Desktop applications σε open source. Web applications δίνονται δωρεάν Άπειρο δωρεάν περιεχόμενο (ειδήσεις, πρόγνωση καιρού, χάρτες, συμβουλές, γνώση, εικόνες, video, μουσική ) Πως εξελίσσονται τα επιχειρηματικά μοντέλα για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο;;; Δεν είναι τα προϊόντα, οι υπηρεσίες ή το περιεχόμενο που κεφαλαιοποιείται! Αλλά: Επισκεψιμότητα / θέαση / συμμετοχή / κίνηση Γνώση συμπεριφορών / κοινωνικών συσχετίσεων Προηγμένες δυνατότητες για διαφήμιση Εταιρείες/start-ups στον χώρο του Web2 38 19