LIFE+ Περιβαλλοντική Πολιτική και Διακυβέρνηση Τίτλος Προγράμματος: : Quarry Resource Efficiency Demonstration Project Ακρωνύμιο: : QuaResE (LIFE 11 ENV/CY/859 ) Η ΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΟΡΩΝ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΤΟΥΒΛΟΠΟΙΙΑΣ ΚΑΙ ΤΣΙΜΕΝΤΟΠΟΙΙΑΣ
ΟΡΙΣΜΟΣ Η χρήση των περιορισμένων πόρων της γης με αειφορικό τρόπο, ελαχιστοποιώντας τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Επιτρέπει τη δημιουργία περισσότερων με τη χρήση λιγότερων (πόρων) και την απόδοση μεγαλύτερης αξίας προϊόντων με μικρότερη εισροή πόρων (OREP( OREP,, 2013). 2
ΠΟΙΟΙ ΘΑ ΩΦΕΛΗΘΟΥΝ ΚΑΙ ΠΩΣ; Οι πάντες: η σοφότερη χρήση των πόρων μπορεί να συμβάλει στoν περιορισμό της κλιματικής αλλαγής και στην επίτευξη του στόχου της ΕΕ για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 80-95% μέχρι το 2050. Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και οι καταναλωτές: Δημιουργία σημαντικών οικονομικών ευκαιριών για τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους Βελτίωση της παραγωγικότητας Μείωση τους κόστους Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας Μείωση της εξάρτησής μας από τις εισαγωγές καυσίμων και υλών που συνεχώς γίνονται σπανιότεροι θα οδηγήσει την ευρωπαϊκή οικονομία να αντιμετωπίσει καλύτερα την αύξηση των τιμών της ενέργειας και των βασικών προϊόντων. Αναπτυσσόμενες χώρες: σε διεθνές επίπεδο, η μεγαλύτερη προστασία των κοινών περιβαλλοντικών πόρων θα βοηθήσει τις φτωχές χώρες να διατηρήσουν σταθερό τον ανεφοδιασμό του πληθυσμού τους σε τρόφιμα. 3
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η Ε.Ε. στα πλαίσια της Εμβληματικής Πρωτοβουλίας της Στρατηγικής "Ευρώπη 2020 έχει θέσει σε εφαρμογή τη δράση «Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποδοτικά τους πόρους της» με στόχο μεταξύ άλλων να: Προάγει τη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα με αποτελεσματική χρήση των διαθέσιμων πόρων και στόχο την αειφόρο ανάπτυξη. Θωρακίζει την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας στην Ευρώπη. Διασφαλίσει μεγαλύτερη ασφάλεια για επενδύσεις και καινοτομία και ενσωματώνει ισόρροπα τη διάσταση της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων σε όλες τις συναφείς πολιτικές. Διασφαλίσει την ορθολογική διαχείριση αποβλήτων. 4
ΧΑΡΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2050 Στο πλαίσιο της Εμβληματικής Πρωτοβουλίας της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020» εκδόθηκε Χάρτης πορείας για μια αποδοτική χρήση των πόρων της Ευρώπης Μέρος του οράματος του Χάρτη Πορείας είναι η διαχείριση όλων των πόρων, από τις πρώτες ύλες έως την ενέργεια, το νερό, τον ατμοσφαιρικό αέρα, τη γη και το έδαφος να πραγματοποιείται κατά τρόπο βιώσιμο. Ο Χάρτης Πορείας προτείνει μέτρα για μετασχηματισμό της παραγωγής και της κατανάλωσης με κίνητρα για οικολογική καινοτομία, οικοσχεδιασμό, οικοσήμανση όπως και κίνητρα για τους καταναλωτές, ώστε να κατευθυνθούν σε προϊόντα με αποδοτική χρήση των πόρων. Καθορίζει επίσης ορόσημα που καταδεικνύουν τις απαιτούμενες ενέργειες για να τεθούμε σε τροχιά αποδοτικότητας των πόρων και βιώσιμης ανάπτυξης. Τα κράτη μέλη καλούνται μεταξύ άλλων να αναπτύξουν ή να ενισχύσουν υφιστάμενες εθνικές στρατηγικές αποδοτικότητας των πόρων και να τις ενσωματώσουν στις εθνικές πολιτικές για την οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση. ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Σε εθνικό επίπεδο εξετάζεται η δυνατότητα σύνταξης Εθνικής Στρατηγικής για την Αποδοτική Χρήση των Πόρων 5
Τοποθεσία Κύπρος Διάρκεια 30 μήνες (1/6/2012-30/11/2014) Ολικός προϋπολογισμός έργου 911,515 Ολική επιλέξιμη δαπάνη έργου 856,515 Χρηματοδότηση από την Ε.Ε 428,257 (50% της επιλέξιμης δαπάνης του έργου) 6
Τμήμα Περιβάλλοντος Υπουργείο Γεωργία, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Κύπρου (DE-MANRE) ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ Εταίρος Π. Νικολαΐδης και Συνεργάτες Λτδ (N&A) Συνεργαζόμενος Εταίρος Λατομεία Φαρμακάς Plc (LF) Συνεργαζόμενος Εταίρος Τσιμεντοποιία Βασιλικού Λτδ (VCW) Συνεργαζόμενος Εταίρος Ηνωμένα Τουβλοποιεία Λτδ (Brickworks) Συνεργαζόμενος Εταίρος 7
Επίδειξη εναλλακτικών μεθόδων μέσω πιλοτικής εφαρμογής στην παραγωγή τούβλων, κεραμικών και τσιμέντου με τη χρήση λάσπης (απόβλητο) από λατομεία ως πρώτη ύλη. Το έργο στοχεύει σε διάφορους τομείς όπως: Καλύτερη διαχείριση της λάσπης (απόβλητο) από λατομεία Περιορισμό στην παραγωγή αέριων θερμοκηπίου Μείωση περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την εξορυκτική βιομηχανία Ενδυνάμωση της οικονομικής βιωσιμότητας στην εξορυκτική βιομηχανία Προώθηση της αποδοτικής χρήσης πόρων ως εργαλείο περιβαλλοντικής διαχείρισης στις βιομηχανίες λατόμευσης, τουβλοποιίας και τσιμεντοποιίας 8
Τα λατομεία στην Κύπρο παράγουν περίπου 1.2 εκ. τόνους λάσπης ανά έτος (2008) Απόρριψη λάσπης εντός του χώρου παραγωγής (100%) Η λάσπη λατομείων αντιπροσωπεύει περίπου το 70% των συνολικών αποβλήτων που παράγονται από τα λατομεία Η Τουβλοποιία και η Τσιμεντοποιία ειδικά στην Κύπρο είναι βιομηχανίες με σημαντικές εκπομπές CO 2 Το μοναδικό εργοστάσιο τσιμέντου της χώρας μας συμβάλει περίπου στο 10% των συνολικών εκπομπών CO 2 (2011) 9
Κατηγορία Δράσης Προπαρασκευαστικές Δράσεις Αριθμός Δράσης Α.1 Α.2 Δράσεις Εφαρμογής Β.1 Β.2 Β.3 Όνομα Δράσης Καταμερισμός εργασιών Διαβούλευση με ενδιαφερόμενους φορείς Συλλογή δεδομένων/υφιστάμενη κατάσταση Προετοιμασία σεναρίων εφαρμογής Πιλοτική εφαρμογή Παρακολούθηση της επίδρασης των δράσεων του έργου Δράσεις επικοινωνίας & διάχυσης αποτελεσμάτων C.1 C.2 D.1 D.2 D.3 Οικονομική, κοινωνική & περιβαλλοντική αξιολόγηση Ετοιμασία «Οδηγών» για βιομηχανίες τουβλοποιίας & τσιμεντοποιίας Διάχυση αποτελεσμάτων Δικτύωση με άλλα έργα LIFE/Αρμόδιους Φορείς Σχέδιο επικοινωνίας μετά τη λήξη του έργου Δράσεις διαχείρισης & παρακολούθησης της προόδου του έργου E.1 E.2 Διαχείριση έργου & υποβολή εκθέσεων στην Ε.Ε. Παρακολούθηση έργου 10
11