ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2002 Αρ. 32(Ι) του 2002 ρ Κώστας Παπασταύρος Έλενα Χριστοδουλίδου ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ! Ο Νόµος καλύπτει όλες τις συσκευασίες που διατίθενται στην αγορά και όλα τα απόβλητα συσκευασίας, που είτε έχουν χρησιµοποιηθεί είτε προέρχονται από τις βιοµηχανίες, το εµπόριο, τα γραφεία, τα καταστήµατα, τις υπηρεσίες, τα νοικοκυριά ή οποιαδήποτε άλλη πηγή, ανεξάρτητα από τα υλικά από τα οποία αποτελούνται.
Τι είναι συσκευασία;!συσκευασία, εννοείται κάθε προϊόν, κατασκευασµένο από οποιοδήποτε υλικό και προοριζόµενο αν χρησιµοποιείται για να περιέχει αγαθά και για την προστασία, τη διακίνηση, τη διάθεση και την παρουσίαση των αγαθών, από τον παραγωγό µέχρι το χρήστη ή τον καταναλωτή.
ΤΡΕΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ! Συσκευασία προς πώληση ή πρωτογενής π.χ πλαστικό µπουκάλι! Οµαδοποιηµένη συσκευασία ή δευτερογενής π.χ χαρτοκιβώτιο που περιλαµβάνει άλλα υλικά συσκευασίας όπως κουτιά µπύρας! Συσκευασία µεταφοράς ή τριτογενής π.χ παλέτες που περιλαµβάνουν τα χαρτοκιβώτια
Απόβλητο συσκευασίας Κάθε συσκευασία ή υλικό συσκευασίας το οποίο ορίζεται ως απόβλητο εξαιρουµένων των καταλοίπων παραγωγής Απόβλητο Σηµαίνει κάθε ουσία ή αντικείµενο που εµπίπτει στις Κατηγορίες του Παραρτήµατος ΙΙ και το οποίο ο κάτοχός του απορρίπτει ή προτίθεται ή υποχρεούται να απορρίψει
Σκοπός του Νόµου! Με τον Νόµο θεσπίζονται µέτρα για την περιβαλλοντικά ορθολογική διαχείριση των συσκευασιών και των αποβλήτων συσκευασίας, τα οποία αποσκοπούν, κατά πρώτη προτεραιότητα, στην πρόληψη της δηµιουργίας αποβλήτων συσκευασίας, την επαναχρησιµοποίηση των συσκευασιών, την ανακύκλωση και άλλες µορφές ανάκτησης των αποβλήτων συσκευασίας και ως εκ τούτου στη µείωση της ανάγκης για τελική διάθεσή τους.
!Η Αρµόδια Αρχή είναι το Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος.
ΣΕ ΑΣ " Η Συµβουλευτική Επιτροπή ιαχείρισης Αποβλήτων Συσκευασιών (ΣΕ ΑΣ) η οποία απαρτίζεται από εκπροσώπους από: 1. Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος. 2. Υπουργείο Οικονοµικών 3. Υπουργείο Εσωτερικών 4. Υπουργείο Εµπορίου, Βιοµηχανίας και Τουρισµού 5. Ένωσης ήµων 6. Ένωση Κοινοτήτων 7. Κυπριακό Εµπορικό Βιοµηχανικό Επιµελητήριο Κ.Ε.Β.Ε. 8. Οµοσπονδία Εργοδοτών και Βιοµηχάνων Ο.Ε.Β 9. Σύνδεσµος Καταναλωτών Κύπρου
" Ευθύνες ΣΕ ΑΣ α) Συµβουλεύει τον Υπουργό και γνωµοδοτεί επί θεµάτων που αφορούν τις συσκευασίες αποβλήτων β) εισηγείται τη θέσπιση και συµβουλεύει ως προς το περιεχόµενο των Κανονισµών γ) συµβουλεύει τον Υπουργό ως προς το διορισµό Επιθεωρητών για την καλύτερη εφαρµογή του Νόµου
Αρχές ιάθεσης Στερεών Αποβλήτων 1. Μείωση 2. Επαναχρησιµοποίηση 3. Ανακύκλωση 4. Ανάκτηση 5. Τελική ιάθεση
! ΠΟΣΟΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Μέχρι την 31η εκεµβρίου 2005 πρέπει να γίνεται: #Ανάκτηση του 50% τουλάχιστον και το 65% το πολύ του βάρους των αποβλήτων συσκευασίας. #Ανακύκλωση του 25% τουλάχιστον και το 45% το πολύ και, οπωσδήποτε του 15% κατά βάρος κάθε υλικού συσκευασίας,του βάρους του συνόλου των αποβλήτων συσκευασίας.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΕΙΣ! Από την 1η Ιανουαρίου 2003 απαγορεύεται να εισάγονται, παράγονται και διατίθενται στην αγορά συσκευασίες οι οποίες δεν ικανοποιούν όλες τις απαιτήσεις που ορίζονται στον Νόµο.! Από την 1η Ιανουαρίου 2003, το άθροισµα των επιπέδων συγκέντρωσης µολύβδου, καδµίου, υδραργύρου και εξασθενούς χρωµίου στις συσκευασίες ή τα στοιχεία των συσκευασιών, απαγορεύεται να υπερβαίνει τα 100 ppm ανά βάρος.
ΣΗΜΑΝΣΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΩΝ! Κάθε συσκευασία η οποία εισάγεται, παράγεται ή διατίθεται στην αγορά φέρει την κατάλληλη σήµανση, είτε επί της ίδιας της συσκευασίας, είτε στην ετικέτα! Η σήµανση πρέπει να είναι ευδιάκριτη, ευανάγνωστη, ανθεκτική και µακρόβια.! Η σήµανση αναφέρεται στην φύση του υλικού συσκευασίας, την ειδική σήµανση σχετικά µε το σύστηµα διαχείρισης που υπόκειται η συσκευασία και το τέλος επιστροφής όπου επιβάλλεται.! Πρέπει να υπάρξει επαρκής πληροφόρηση των καταναλωτών έτσι ώστε να προσαρµόσουν τη συµπεριφορά και τη στάση τους.
ΕΥΘΥΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ! Πρόσωπα τα οποία παράγουν, κατασκευάζουν, εισάγουν, προµηθεύουν ή µε οποιοδήποτε τρόπο εµπορεύονται προϊόντα σε συσκευασίες επιδεκτικές ανακύκλωσης, επαναχρησιµοποίησης ή περισυλλογής για επανεξαγωγή, τα οποία ανέρχονται, τουλάχιστον, σε 5 τόνους ανά έτος το καθένα, υποχρεούνται να διαχειρίζονται τέτοιες συσκευασίες µε βάση τις αρχές που διέπουν τον Νόµο και να αναλαµβάνουν το κόστος διαχείρισης των συσκευασιών µετά τη χρησιµοποίησή τους.
! ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ α) προµηθευτές πρώτης ύλης για συσκευασίες και κενών συσκευασιών β) κατασκευαστές συσκευασιών γ) συσκευαστές δ) εισαγωγείς συσκευασµένων προϊόντων ε) διακινητές συσκευασιών η) Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης
! ΑΝΑΓΚΗ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ α) Οι παραγωγοί συσκευασιών θα µπορούν να αναλάβουν την οικονοµική ευθύνη, είτε ατοµικά, είτε συλλογικά β) ιασφάλιση της επιστροφής και της συλλογής των χρησιµοποιηµένων συσκευασιών. γ) ιασφάλιση επαναχρησιµοποίησης ή ανάκτησης και ανακύκλωσης σύµφωνα µε τους ποσοτικούς στόχους. δ) Τα συστήµατα πρέπει να είναι ανοικτά για συµµετοχή όλων των ενδιαφεροµένων µερών. ε) Εφαρµογή των αρχών Ο Ρυπαίνων Πληρώνει και Η Ευθύνη Παραγωγού.
ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΕΣ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ! Υπάρχει πρόνοια για εθελοντικές συµφωνίες µεταξύ των αρµοδίων αρχών του κράτους και των ενδιαφερόµενων τοµέων δραστηριότητας για τη ρύθµιση των δαπανών που απορρέουν από τη περισυλλογή, αποθήκευση, επεξεργασία, επανεπεξεργασία, καταστροφή, ελεγχόµενη απόρριψη ή εξαγωγή αποβλήτου.! Η συµφωνία πρέπει να είναι ανοικτή σε όλα τα µέρη που επιθυµούν να συµµορφωθούν µε τους όρους της συµφωνίας.
! ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ Βασική ευθύνη έχει ο αρµόδιος Υπουργός α) Προγράµµατα διαχείρισης των συσκευασιών β) Συστήµατα επιστροφής, συλλογής και ανάκτησης που υπάρχουν. γ) Σηµασία στο ρόλο των καταναλωτών - χρηστών στην επιτυχία των προγραµµάτων διαχείρισης των συσκευασιών. δ) στη σηµασία των σηµάνσεων στις συσκευασίες
ΕΚΘΕΣΕΙΣ Ο αρµόδιος Υπουργός ετοιµάζει κάθε δυο χρόνια έκθεση σχετικά µε την υλοποίηση προνοιών του Νόµου και τη διαβιβάζει στη Ευρωπαϊκή Επιτροπή. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ηµιουργούνται βάσεις δεδοµένων για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασιών (Παράρτηµα V). Οι οικονοµικοί παράγοντες υποχρεούνται να παρέχουν αξιόπιστα δεδοµένα που αφορούν στο τοµέα της δραστηριότητάς τους.
Κανονισµοί υπό επεξεργασία και αναµονή έγκρισης:! Καθορισµός της ευθύνης του παραγωγού! Υιοθέτηση προγραµµάτων διαχείρισης των συσκευασιών! Καθήκοντα και εξουσίες των Επιθεωρητών! Έγκριση συστηµάτων επιστροφής και ανάκτησης! Έγκριση του τέλους επιστροφής
ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΩΝ ΝΟΜΟΣ ΑΡ.32(Ι) του 2002 ΑΜΕΣΑ ΜΕΤΡΑ ΕΝΘΑΡΥΝΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΩΝ " Η ανακύκλωση των υλικών συσκευασίας πρόκειται να ενισχυθεί µε την άµεση δηµόσια ενίσχυση των εταιρειών ανακύκλωσης µε τη χορηγία de minimis από την αρµόδια αρχή και δεν θα υπερβαίνει το συνολικό ποσό των Λ.Κ.57.000 για τρία χρόνια. " Προσφορά για τη διαχείριση των συσκευασιών και αποβλήτων συσκευασιών για το χαρτί, πλαστικό, αλουµίνιο και γυαλί.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι :Εργασίες διάθεσης των αποβλήτων ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ :Απαρίθµηση των κατηγοριών των αποβλήτων ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ :Βασικές απαιτήσεις για τη σύνθεση και φύση των συσκευασιών ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV :Σύστηµα αναγνώρισης των συσκευασιών ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V :Στοιχεία για βάση δεδοµένων για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασιών.
" ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΜΕΡΟΣ Α Κωδικοί R1-R13 που περιγράφουν τις εργασίες ανάκτησης όπως: " Χρήση ως καυσίµου ή άλλου µέσου παραγωγής ενέργειας " Ανάκτηση/αναγέννηση διαλυτών " Ανακύκλωση/ανάκτηση οργανικών ουσιών που δεν χρησιµοποιούνται ως διαλύτες " Ανακύκλωση/ανάκτηση µετάλλων και µεταλλικών ενώσεων κ.λ.π
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι- ΜΕΡΟΣ Β Κωδικοί D1- D15 που περιγράφουν τις εργασίες διάθεσης όπως: " Εναπόθεση εντός ή επί του εδάφους (π.χ. σε χώρους ταφής αποβλήτων κλπ.) " Επεξεργασία στο έδαφος (π.χ. βιοαποικοδόµηση υγρών αποβλήτων.) " Βιολογική ή Φυσικοχηµική επεξεργασία " Καύση στο έδαφος " Μόνιµη αποθήκευση (π.χ. εναπόθεση δοχείων σε ορυχείο κλπ.)
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II Κωδικοί Q1-Q16 που χαρακτηρίζουν τις κατηγορίες αποβλήτων όπως: " Υπολείµµατα παραγωγής ή κατανάλωσης " Προϊόντα µη σύµφωνα µε τα πρότυπα " Προϊόντα που έχουν υπερβεί το όριο διατήρησής τους " Κάθε ύλη, ουσία ή προϊόν του οποίου η χρήση απαγορεύεται από τις διατάξεις της κείµενης νοµοθεσίας " Προϊόντα που δεν µπορούν να χρησιµεύσουν στον κάτοχό τους (π.χ. απορρίµµατα γεωργίας, κατοικιών, γραφείων, καταστηµάτων, εργαστηρίων κλπ.).
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙI ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΙΜΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΤΗΣΙΜΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΗ, ΦΥΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΩΝ 1. Ειδικές απαιτήσεις που αφορούν την κατασκευή και σύνθεση συσκευασιών 2. Ειδικές απαιτήσεις που αφορούν την επαναχρησιµοποιήσιµη φύση συσκευασιών 3. Ειδικές απαιτήσεις που αφορούν την ανακτήσιµη φύση συσκευασιών (α) Συσκευασίες ανακτήσιµες υπό µορφή ανακύκλωσης υλικών (β) Συσκευασίες ανακτήσιµες υπό µορφή ανάκτησης ενέργειας (γ) Συσκευασίες ανακτήσιµες υπό µορφή λιπασµατοποίησης (δ) Βιοαποικοδοµήσιµες συσκευασίες
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙV- ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ " ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α: Σύστηµα αρίθµησης και συντοµογραφιών για τα πλαστικά υλικά π.χ PET=1, ΗDPE=2 19 " ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β: Σύστηµα αρίθµησης και συντοµογραφιών για το χαρτί και το χαρτόνι π.χ PAP=20 39 " ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ: Σύστηµα αρίθµησης και συντοµογραφιών για τα µέταλλα π.χ FE=40, ALU=41 49 κ.λ.π
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V ΣΥΣΤΗΜΑ ΒΑΣΗΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣIΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΠΟΡΡIΜΜΑΤΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣIΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΒΑΣΕΙΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ Πίνακας 1 - Ποσότητα συσκευασιών που διατίθενται στην αγορά (σε τόνους) Υλικό Παραγωγή κενών συσκευασιών Παραγωγή συσκευασιών µε περιεχόµενο (Πλήρωση κενών συσκευασιών) Εισαγωγές (κενές συσκευασίες) Εισαγωγές (συσκευασί ες µε περιεχόµεν ο) Εξαγωγές (κενές συσκευασίε ς Εξαγωγές (συσκευασίες µε περιεχόµενο) Ποσότητα που διατίθεται στην αγορά (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) ΓΥΑΛΙ ΠΛΑΣΤΙΚΑ PET PE PVC PP PS Άλλα Σύνολο ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙ ΜΕΤΑΛΛΑ Χάλυβας Αλουµίνιο Σύνολο ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ ΞΥΛΟ ΑΛΛΑ ΣΥΝΟΛΟ
Πίνακας 2 Επαναχρησιµοποιήσιµες Συσκευασίες Υλικό ΓΥΑΛΙ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΧΑΡΤΟΝΙ Τύπος Συσκευασίας Προϊόντα Φιάλες Ποτά Άλλα Εµπορευ/βωτια Κύλινδροιβαρέλια Τρόφιµα Μη > 20 1 - < 250 1 εδώδιµα Βαρέλια > 250 Ι Μεγάλοι Σάκκοι Φιάλες Κουτιά Εµπορευ/τια Κιβώτια Παλέτες Κουτιά Βαρέλια Εµπορευ/τια Παλέτες Τρόφιµα Μη εδώδιµα Ποτά Άλλα Ποσότητα Προϊόντος σε επαναχρησιµ οποιήσιµη συσκευασία Συνολική ποσότητα προϊόντος σε επαναχρησιµοποιήσι µη συσκευασία και σε συσκευασία µίας χρήσης του ίδιου τύπου Μονάδες επαναχρησιµ οποιήσιµων συσκευασιών σε κυκλοφορία Μέσος αριθµός ετήσιων διαδροµών ιάρκει α Ζωής Μονάδες συσκευασι ών µίας χρήσης του ιδίου τύπου που διατέθησα ν στην αγορά
Πίνακας 3 Ποσότητα απορριµµάτων συσκευασιών που συγκεντρώνονται και αποτελούν αντικείµενο διαχείρισης εντός της Κυπριακής ηµοκρατίας (σε τόνους) Υλικό Σύνολο Ποσότητε ς που διαχωρίσ τηκαν για ανακύκλω ση ΓΥΑΛΙ PET PE PVC ΠΛΑΣΤΙΚΟ PP PS Αλλα Σύνολο ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙ Αλουµίνιο ΜΕΤΑΛΛΑ Χάλυβας ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ ΞΥΛΟ ΑΛΛΑ ΣΥΝΟΛΟ Σύνολο Ανακύκλ ωση οργανικώ ν ουσιών Αλλους τρόπους ανακύκλ ωσης Ανάκτηση µε Τελική διάθεση µε Ανάκτησ Αποτέφρωσ Υγειονο η η µική ενέργειας ταφή Σύνολο ανακυκλ ωµένων ποσοτήτ ων Αλλους τρόπους ανάκτησ ης Σύνολο ανακτη µένων ποσοτή των
Πίνακας 4.1 Παρακολουθούµενες ποσότητες απορριµµάτων συσκευασιών που συγκεντρώνονται και αποτελούν αντικείµενο διαχείρισης στην Κυπριακή ηµοκρατία Υλικό ΓΥΑΛΙ PET PE PVC ΠΛΑΣΤΙΚΟ PP PS Αλλα Σύνολο ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙ Αλουµίνιο ΜΕΤΑΛΛΑ Χάλυβας ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ ΞΥΛΟ ΑΛΛΑ ΣΥΝΟΛΟ Σύνολο Ανακύκλ ωση οργανικώ ν ουσιών Αλλους τρόπους ανακύκλωσης Σύνολο ανακυκλωµ ένων ποσοτήτων Ανάκτηση µε Ανάκτηση ενέργειας Αλλους τρόπους ανάκτησης Σύνολο ανακτηµένων ποσοτήτων
Πίνακας 4.2 Παρακολουθούµενες ποσότητες απορριµµάτων που συγκεντρώνονται εκτός της Κυπριακής ηµοκρατίας και ανακτώνται εντός αυτής. Υλικό ΓΥΑΛΙ PET PE PVC ΠΛΑΣΤΙΚΟ PP PS Αλλα Σύνολο ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙ Αλουµίνιο ΜΕΤΑΛΛΑ Χάλυβας ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ ΞΥΛΟ ΑΛΛΑ ΣΥΝΟΛΟ Σύνολο Ανακύκλωση οργανικών ουσιών Αλλους τρόπους ανακύκλ ωσης Σύνολο ανακυκλωµ ένων ποσοτήτων Ανάκτηση µε Ανάκτηση Αλλους ενέργειας τρόπους ανάκτησης Σύνολο ανακτηµένων ποσοτήτων