ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2011-2012
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ users.sch.gr/abouras axbouras@hotmail.com abouras@sch.gr
ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Στόχοι του μαθήματος είναι: η γνωριμία με τις δυνατότητες που προσφέρονται από τη χρήση του υπολογιστή για μια δημιουργική διδασκαλία και μάθηση. η επαφή με διάφορα προγράμματα του υπολογιστή. η πρώτη επαφή με τον διαδραστικό πίνακα. η γνωριμία με τα εκπαιδευτικά λογισμικά και να αναπτυχθούν ικανότητες κριτικής και αξιολόγησης αυτών. γνωριμία και εξάσκηση στον τρόπο που ετοιμάζουμε μια διδασκαλία με τη χρήση του υπολογιστή.
ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Διδακτική μέθοδος: Διαλέξεις Παρουσιάσεις προγραμμάτων και λογισμικών Παρουσιάσεις διδασκαλιών με τη χρήση του υπολογιστή Εργαστήριο
ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Βασικά σημεία του μαθήματος: Η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση (Ιστορική αναδρομή Προσεγγίσεις Αποτελέσματα) Τρόποι χρήσης των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία Παρουσίαση μαθημάτων με τη χρήση του Η/Υ Η χρήση διαδραστικών πινάκων στην εκπαιδευτική διαδικασία Μια διδακτική προσέγγιση με τη χρήση Η/Υ: Προετοιμασία Διδασκαλία Αξιολόγηση
ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Βασικά σημεία του μαθήματος: Εκπαιδευτικά λογισμικά Τρόποι χρήσης του Word, Excel, PowerPoint, Movie Maker, Ζωγραφικής, Ηχογράφησης Η δημιουργική χρήση του διαδικτύου στην εκπαιδευτική διαδικασία Εξ αποστάσεως εκπαίδευση
Ζούμε στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και του internet. Η αγορά, η επικοινωνία, η πληροφορία και η γνώση δεν έχουν πια σύνορα και όρια. Η πληροφορία και οι πηγές της γνώσης αυξάνονται και διαδίδονται με εκπληκτικές ταχύτητες. Αυτές οι ταχύτητες τείνουν να μεταδίδουν σε πραγματικό χρόνο οτιδήποτε συμβαίνει από τη μια άκρη της γης στην άλλη και αντίστροφα. Οι γνώσεις συνεχώς αυξάνονται και είναι αδύνατο να μεταδοθούν στους μαθητές σύμφωνα με το καθορισμένο εκπαιδευτικό σύστημα, όσο και αν επιμηκυνθούν τα χρόνια της φοίτησής τους σε αυτό.
Η εκπαίδευση δε θα μπορούσε και ούτε πρέπει να μείνει ανεπηρέαστη, απαθής και αποστασιοποιημένη από αυτή τη νέα πραγματικότητα για δυο κυρίως λόγους, οι οποίοι είναι οι εξής: Ο χαρακτήρας της εκπαίδευσης πρέπει να αναπροσαρμόζεται στις εκάστοτε απαιτήσεις της κοινωνίας. Η εκπαίδευση μπορεί να χρησιμοποιήσει, εντάσσοντας στους μηχανισμούς της, τον ίδιο τον υπολογιστή είτε ως εργαλείο διδασκαλίας, είτε ως επικοινωνιακό μέσο.
Ενδεικτικά, οι μαθητές μπορούν: να έχουν πρόσβαση μέσω του ηλεκτρονικού υπολογιστή σε πάμπολλες πηγές για κάποιο θέμα μέσα στο πλανητικό χωριό. να συμμετέχουν σε κάποια τηλεδιάσκεψη κατά την οποία μπορούν να επικοινωνήσουν με άλλα σχολεία είτε της ίδιας της χώρας είτε κάποιας χώρας του εξωτερικού. Με τον τρόπο αυτό έχουμε μια αμφίδρομη και απτή ανταλλαγή ιδεών και πολιτισμών.
Ενδεικτικά, οι μαθητές μπορούν: η πληκτρογράφηση ενός κειμένου από μικρά παιδιά έχει αποδειχθεί ευεργετική σε πολλές περιπτώσεις Τα παιδιά έχουν μπροστά τους το σύνολο των πιθανών γραμμάτων και καλούνται να αποφασίσουν το κατάλληλο, με αποτέλεσμα να αφαιρούνται λιγότερο και να σχηματίζουν πληρέστερες λέξεις. Η χρήση του word βοηθάει ακόμη και τα μεγάλα παιδιά που γράφουν τις λέξεις κολλητά, να αντιληφθούν το λάθος τους και να καταλάβουν τη σπουδαιότητα του «κενού».
η νέα τεχνολογία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από άτομα με ειδικές ανάγκες. Θα παρεχόταν με τον τρόπο αυτό η ευκαιρία για πνευματική δημιουργία. η νέα τεχνολογία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την εξήγηση φαινομένων που είναι δύσκολο να παρατηρηθούν από τους ίδιους τους μαθητές. τα παιδιά αποκτούν ίσες ευκαιρίες συμμετοχής στην ανταγωνιστική Κοινωνία της Πληροφορίας.
Επομένως, το σχολείο δεν μπορεί να μένει προσκολλημένο στον παραδοσιακό τρόπο οργάνωσης, λειτουργίας και μετάδοσης της γνώσης. Στις μέρες μας επιβάλλεται να αλλάξει ριζικά ο τρόπος διδασκαλίας. Ειδικότερα: ΕΚΠ/ΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ κλειστό ξένο στο περιβάλλον του γνωσιοκεντρικό δασκαλοκεντρικό ΕΚΠ/ΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ σύγχρονο ανοιχτό βιωματικό μαθητοκεντρικό συνεργατικό ερευνητικό
Η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών, λοιπόν, ασκεί επιρροή και στον τομέα της εκπαίδευσης. Το ζήτημα αυτό έχει απασχολήσει και συνεχίζει να εκπαιδευτική απασχολεί κοινότητα. Στην έντονα τη πατρίδα διεθνή επιστημονική μας η σχετική και συζήτηση καθυστέρησε. Ξεκίνησε ουσιαστικά από εκεί που άλλες χώρες είχαν ήδη φτάσει ύστερα από συνεχείς συζητήσεις, προβληματισμούς, διεργασίες και δοκιμές.
Ωστόσο, στις μέρες μας παρατηρείται ένας καταιγισμός συζητήσεων και δράσεων. Για παράδειγμα, ορισμένα ερωτήματα που τους απασχολούν σχετικά με την ελληνική εκπαίδευση είναι: Είναι κατάλληλα εξοπλισμένα τα ελληνικά σχολεία με υπολογιστές και με άλλα εποπτικά μέσα; Υπάρχει κατάλληλο και ιδιαίτερα αξιόλογο εκπαιδευτικό software για κάθε μάθημα, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτό από τους εκπαιδευτικούς κατά τη διάρκεια των διδασκαλιών τους;
Η αξιοποίηση του διαδικτύου είναι πλέον ένα βασικό εργαλείο παροχής πληροφοριών. Οι πληροφορίες αυτές όμως, πρέπει να αξιοποιούνται κριτικά από τους ίδιους τους μαθητές. Ωστόσο, το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα συμβάλλει στην ανάπτυξη της κριτικής αλλά και της δημιουργικής σκέψης; Γίνονται τέτοιες δραστηριότητες στο ελληνικό σχολείο και σε τι έκταση; Είναι εξοικειωμένοι οι εκπαιδευτικοί σε τέτοιου είδους εργασία;
Το σύστημα αξιολόγησης στο ελληνικό σχολείο κατά πόσο συμβάλλει στην εφαρμογή καινοτόμων εργασιών με τη χρήση του υπολογιστή; Το αναλυτικό πρόγραμμα προωθεί την ανάγκη χρήσης υπολογιστή; Ποια είναι η αξία της εφαρμογής των υπολογιστών στην εκπαίδευση; Αλλάζει ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την εκπαίδευση; Αν ναι, πώς; Οι νέες τεχνολογίες συμβάλλουν μόνο στην ανάπτυξη της επικοινωνίας ή και της σκέψης ενός παιδιού;
Με ποιο τρόπο οι υπολογιστές αλλάζουν τον τρόπο και το περιεχόμενο της διδασκαλίας; Ποιο είναι το αποτέλεσμα της παιδαγωγικής διαδικασίας στις διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, σε κάθε φύλλο κ.ά.; Ποιο είναι το αποτέλεσμα στις πολυπολιτισμικές τάξεις; Η τεχνολογία με οποιαδήποτε μορφή της είναι ουδέτερη και απολιτική; Η εισαγωγή και η εφαρμογή των νέων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι υπόθεση μόνο των ειδικών της πληροφορικής ή και των παιδαγωγών;
Για την κατάρτιση και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών τίθενται και αναλύονται θέματα σχετικά με την εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία; Πρέπει να αντικατασταθούν οι «μαυροπίνακες» με διαδραστικούς πίνακες; Πρέπει να αντικατασταθούν τα σχολικά βιβλία με ψηφιακά;
Σήμερα κάθε εκπαιδευτικός πρέπει να είναι γνώστης: των δημιουργικών τρόπων αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία. των θεωριών μάθησης και των μοντέλων εισαγωγής των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση. των ειδών και των χαρακτηριστικών του εκπαιδευτικού λογισμικού καθώς και του τρόπου της αξιολόγησής του.
Τα παιδιά θα ζήσουν σ έναν κόσμο όπου το πλέον χρησιμοποιημένο πολυεργαλείο θα είναι ο υπολογιστής. Γι αυτό ο κάθε εκπαιδευτικός οφείλει να τα βοηθήσει να τον μάθουν αλλά κυρίως χρησιμοποιούν αυτόν με σωστό και υπεύθυνο τρόπο!!! When planning for a year, plant corn. When planning for a decade, plant trees. When planning for life, train and educate people. (Κινέζικη παροιμία: Guanzi, 645 πχ)
Παρόλα αυτά αν το παιδί αφεθεί ανεξέλεγκτο, τότε εκείνο θα ακολουθήσει το «κακό» μονοπάτι. Είναι λοιπόν φανερό, ότι ο εκπαιδευτικός θα παίξει καθοριστικό ρόλο στη «σχέση» που θα αναπτυχθεί ανάμεσα στο παιδί και στον υπολογιστή. Το παιδί ήδη από μικρή ηλικία πρέπει να αντιληφθεί ότι η ανεξέλεγκτη χρήση και προσήλωση στην οθόνη του υπολογιστή αλλά και της ίδιας της τηλεόρασης, είναι υπεύθυνη για πολλά προβλήματα.
Ως εργαλεία μάθησης Χρήσεις των Η/Υ στη σχολική τάξη Ως εκπαιδευτές των μαθητών(tutors) Ως μαθητευόμενοι (Learners) Ως αντικείμενο μελέτης (Subject of Study) Ως ταξινομητές των πληροφοριών της σχολικής τάξης