Ταμπλέτες, έξυπνα κινητά τηλέφωνα (smartphones) και έξυπνα ρολόγια (smartwatches) στα χέρια του high-tech παιδιάτρου Δρ. Πολυξένη Πρατσίδου-Γκέρτση Παιδιατρικό Ανοσολογικό και Ρευματολογικό Κέντρο Αναφοράς Α Παιδιατρική Κλινική ΑΠΘ 34 η Ημερίδα Α Παιδιατρικής Κλινικής ΑΠΘ 30 Νοεμβρίου 2013
2,405,518,376: χρήστες του Internet παγκόσμια, 34.3% του πληθυσμού (30 Ιουν 2012) www.internetworldstats.com
Εξοικείωση με τις έξυπνες φορητές συσκευές: ορισμοί - χαρακτηριστικά Tablet (PC) υπολογιστής: μεγαλύτερος από κινητό τηλέφωνο. Μικρό Laptop με οθόνη αφής, εύκολη / άμεση σύνδεση στο διαδίκτυο, υψηλής ευκρίνειας φωτογράφηση (smartcamera), Organizer Εισαγωγή δεδομένων με ειδικό μολύβι ή με δάκτυλα. Smartphone: Περισσότερες δυνατότητες από φωνητικές κλήσεις και SMS. Μία μικρή ταμπλέτα που χωρά στην παλάμη. Οθόνη αφής. Βασική διαφοροποίηση: πλήρες λειτουργικό σύστημα, που επιτρέπει συνεχή βελτίωση μέσω εγκατάστασης πληθώρας εφαρμογών. Apps = εφαρμογές: επιβοηθητικές πρόσβασης σε πληροφορίες, άμεσου & ειδικού ενδιαφέροντος (πχ μουσική, ομάδα, ειδήσεις ή κοινωνικά δίκτυα, GPS). Συνεχής αύξηση αριθμού Apps. Προσαρμογή του smartphone στις ανάγκες του χρήστη. Phablet (υβριδικό: smartphone + tablet) Smartwatch: Φορητός ψηφιακός βοηθός (Personal Digital Assistant). Λειτουργίες ανάλογες του Smartphone (η 2 η οθόνη του)-ελεύθερα τα χέρια. Ειδοποίηση/διαχείριση κλήσεων-μηνυμάτων (one touch pairing), τηλεχειρισμός ppt παρουσιάσεων, smartcamera, GPS-χάρτες.
Πλεονεκτήματα high-tech -έξυπνων συσκευών Εξυπνες συσκευές : Συσκευές που παρέχουν αλληλεπίδραση με άλλες συσκευές και ψηφιακά δίκτυα. Με τα apps, μετατρέπονται σε φορητό- «εξωσωματικό» νου (extra-corporeal brain), άμεσα διαθέσιμο & συνεχώς αναβαθμίσιμο. Υψηλή τεχνολογία (high-tech): Η πιο εξελιγμένη, διαθέσιμη τεχνολογία, ή τεχνολογία αιχμής (cutting edge technology) Getting high tech with healthcare: improving patient care: smartphones and mobile medical devices. June 1, 2013, http:contemporary pediatrics: modern medicine.com
Διαδικτυακή ιατρική (Cybermedicine) και έξυπνες συσκευές Χώρος υγείας: >10.000 σχετικές εφαρμογές στις έξυπνες συσκευές Καθημερινή αυξανόμενη χρήση των apps από ασθενείς, ιατρούς και επαγγελματίες υγείας. Cybermedicine: Άσκηση ιατρικής με έξυπνες συσκευές που αναβαθμίζουν και συνεχώς βαθμονομούν (calibration) καθιερωμένες διαγνωστικές συσκευές πχ σακχαρόμετρα, αλβουμινόμετρα ή ηλεκτροκαρδιογράφοι, με ενσωματωμένους εξειδικευμένους υποδοχείς δεδομένων Αποστολή δεδομένων σε αποδέκτη ή σε δικτυακή αποθήκευση (clouding). * Αλληλο-πληροφόρηση ιατρού-πελάτη (=αυτός που ζητά βοήθεια )
High-tech ιατρική τηλεπαρακολούθηση ΗΠΑ 2007-2012: 237% αύξηση στην αγορά εξαρτημάτων τηλεπαρακολούθησης (από 4.2 σε > 10 δισεκατομμύρια $) 2017: 519% αναμενόμενη αύξηση (26 δισεκατομμύρια $) Healthcare IT News, 06/10/2013
Δημοφιλείς εφαρμογές σχετικές με την υγεία σε έξυπνα τηλέφωνα* Επαγγελματίες υγείας 83 εφαρμογές (apps) Διάγνωση 4 4 6 5 7 8 21 6 Φάρμακα Medical calculators Επαφή με ιατρ.κοινότητα Τεκμ. βιβλιογραφία Πρόσβαση σε νοσηλεία πελατών 3 2 4 15 Ασθενείς Χρ. νόσημα ΩΡΛ Παχυσαρκία Άλλα Ιατρική εκπαίδευση Apps γεν. υποστήριξης * Mosa et al. A Systematic Review of Healthcare Applications for Smartphones BMC Medical Informatics and Decision Making 2012, 12:67
Γιατί να είναι ο έλληνας παιδίατρος high-tech δικτυωμένος; Οι έξυπνες συσκευές. με τις κατάλληλες εφαρμογές. βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα του παιδιάτρου βελτιώνουν τη συμμετοχή του ασθενή στη λήψη αποφάσεων ελαχιστοποιούν τα λάθη διευκολύνουν την επικοινωνία του παιδιάτρου με την ιατρική κοινότητα
Υψηλής τεχνολογίας- παιδιατρική περίθαλψη.. Αρχική αποστολή: υπενθυμιστικά μηνύματα για προγραμματισμό επισκέψεων, ενημέρωσης/ επιμόρφωσης σε παιδιατρικά ζητήματα, παροχής συμβουλών, οικονομικών συναλλαγών.. Αμφίδρομη, ασφαλής ( ) επικοινωνία παιδιάτρου και γονέων/παιδιών μέσα από διαδικτυακές πλατφόρμες. πχ Προσωπική διαδικτυακή πύλη του παιδιάτρου (pediatric web portal).
Portal έλληνα παιδίατρου..
Χώρος αναμονής για υψηλής τεχνολογίας παιδιατρική επίσκεψη Wi-fi xώρο αναμονής: Αξιοποίηση του χρόνου πριν την παιδιατρική επίσκεψη Γονέας/παιδί: συμπληρώνει μέσα από tablet /smartphone ερωτηματολόγιο/α, πχ για αιτία προσέλευσης. ελέγχει με τις δοκιμασίες διαλογής ( screening tests) τις δυνατότητες και αναπτυξιακές εξελίξεις του παιδιού καταγράφει ερωτήσεις προς παιδίατρο
Στο high-tech χώρο παιδιατρικής εξέτασης (1) Κατά την επίσκεψη: Απαντήσεις ερωτηματολογίου διαδικτυακά προσβάσιμες στον παιδίατρο (με επισημάνσεις κ.α.) Κλινική εξέταση: αξιολόγηση με σύγχρονα βοηθήματα (gadgets) Απλές εξωνοσοκομειακές εξετάσεις (Point of care testing) Περιοδική διαδερμική εξέταση για αναιμία, χολερυθρίνη και αποθήκευση/αποστολή των δεδομένων, αλλά και σύγκρισή τους με τιμές αναφοράς (στα πλαίσια προληπτικής παιδιατρικής).
.Στο high-tech χώρο παιδιατρικής εξέτασης (2) 1. Με βάση τα ευρήματα Υποβοήθηση από αξιόπιστες διαδικτυακές πηγές πληροφόρησης για τη συγκεκριμένη κατάσταση του ασθενή. Σύγκριση με προηγούμενα δεδομένα του παιδιού 2. Επικοινωνία με άλλους συνεργάτες 3. Μετά τη διάγνωση: Πληροφορίες και οδηγίες προς πελάτη-οικογένεια: Αποθήκευση στον ηλεκτρονικό φάκελο του πελάτη Αποστολή προς έξυπνες συσκευές των χρηστών ή σε clouding. Preventive health care in the high-tech practice. Schuman AJ. Contemporary Pediatrics (http://contemporarypediatrics.modernmedicine.com) Publish Date: JUL 01,2013
24ωρη βιβλιογραφική ενημέρωση/ υποστήριξη παιδιάτρου Ταχεία πρόσβαση (συνήθως δωρεάν) : Παιδιατρικά περιοδικά (πχ Pediatrics, Pediatric Digest) Βιβλία: Red Book, Nelson Pediatrics. Guidelines Επιστημονικών Εταιρειών/Οργανισμών (πχ National Institute of Health, Pediatric Care on Line) Point-of-Care Quick Reference: > 240 θέματα σε παιδιατρικές οντότητες Signs & Symptoms Search: Λήμματα με συμπτώματα-ευρήματα Δωρεάν online βιβλιοθήκες: Medscape e- medicine
Ενημέρωση για συνέδρια
Slides 34 ης ημερίδας Α Π/Δ ΑΠΘ: Διαθέσιμα στο www.ped1.gr
Υποστήριξη στην παιδιατρική φαρμακο-επαγρύπνιση Δωρεάν πρόσβαση σε πλατφόρμες φαρμακολογίας: Εργαλεία για λήψη σωστών αποφάσεων Πχ Pediatric Drug Lookup, Antimicrobial Therapy Guide, Ped Ed Lite: Ονόματα-δραστική ουσία-σκεύασμα-δόση Benavides S et al. A systematic evaluation of paediatric medicines information content in clinical decision support tools on smartphones and mobile devices. Informatics in Primary Care 2011;19:39 46.
Υποστήριξη στην καθημερινή παιδιατρική άσκηση Δωρεάν πρόσβαση : Αναπτυξιακή παιδιατρική : Bright Futures and Pocket Guide: Κατευθυντήριες οδηγίες για την περιοδική παρακολούθηση του υγιούς παιδιού Εξελίξεις στην παιδιατρική News and Pediatric Care Updates: Παρακολούθηση νεότερων εξελίξεων Videos, Webinars κλπ (πχ μέσω Medcape) Παιδιατρική ακτινολογία Radiopaedia: Paediatrics Radiology Teaching File LITE Δερματολογία.
Ο υπερ-υπολογιστής Watson στην υπηρεσία της ιατρικής Υπερ-υπολογιστής Watson: δυνατότητα ανάγνωσης & επεξεργασίας 200 εκατομμυρίων σελίδων σε 3 sec!!! «Αυριανή» ελεύθερη διαδικτυακή σύνδεση των ιατρών με τον Watson. On line-καθοριστική υποβοήθηση ιατρών που αντιμετωπίζουν διαγνωστικά διλήμματα και κρίσιμες καταστάσεις, όπου, εργάζονται, χωρίς χρόνο αναμονής ή χρονικούς περιορισμούς
Online clinical support: Medical information at your fingertips* Πολλαπλές επιλογές με μία εφαρμογή! *Shuman AD. Contemporary Pediatrics, Publish Date Sep 1, 2013. http://contemporarypediatrics.modernmedicine.com
Έξυπνες συσκευές στην υποστήριξη νοσηλευόμενου παιδιού Υπολογισμοί και πληροφορίες 24 ώρες /24ωρο, 7 ημέρες/εβδομάδα Αμεσα διαθέσιμα τα τελευταία δεδομένα/αποτελέσματα-μαθηματικοί τύποι Σε στιγμές έντασης (πάνω από το κρεβάτι του ασθενή): Αποφυγή λαθών Ο φορητός και ακούραστος συνεργάτης.
Έξυπνες συσκευές στην υποστήριξη του ειδικευόμενου στο Νοσοκομείο Πλήθος δεδομένων στους νέους γιατρούς, όταν δεν είναι διαθέσιμος ο πιο έμπειρος συνάδελφος. Βοήθεια για συζήτηση περιπτώσεων, ανταλλαγή απόψεων, ορθή συνταγογράφηση και επιλογή θεραπείας Ωστόσο: Η λήψη αποφάσεων με βάση τα κλινικά δεδομένα απαιτεί διάλογο: η τεχνολογία των έξυπνων συσκευών υποστηρίζει, αλλά δεν υποκαθιστά τις συναδελφικές συζητήσεις στο χώρο της κλινικής Hardyman et al. Mobile technology supporting trainee doctors workplace learning and patient care: an evaluation. BMC Medical Education 2013, 13:6 http://www.biomedcentral.com/1472-6920/13/6
Ενδεικτική βιβλιογραφία για την high-tech διαδικτυακή ιατρική 1. Katz-Sidlow RJ, et al. Smartphone use during inpatient attending rounds: prevalence, patterns and potential for distraction. J Hosp Med 2012 Oct 2. Bhanji F, et al. Do smartphones help deliver high-quality resuscitation care?. Resuscitation 2011 Nov 3. Wilk S, et al.met3-ae system to support management of pediatric asthma exacerbation in the emergency department. Stud Health Technol Inform 2010 4. Munoz RA, et al. Telemedicine in pediatric cardiac critical care. Telemed J E Health 2012 Mar 5. Online επιδείξεις συσκευών πχ e-medicine, Medscape
Home care: Εξωνοσοκομειακή (κατ οίκον) νοσηλεία Το νοσοκομείο στο σπίτι! Διαδικτυακές εφαρμογές εξυπηρετούν ακόμη, άμεσες ανάγκες λόγω Γεωγραφικών περιορισμών Αδυναμίας πρόσβασης σε εξειδικευμένους ιατρούς Συνεχιζόμενη κατ οίκον ή ιδρυματική περίθαλψη παιδιών με ειδικές ανάγκες ή με κακοήθειες ή καθηλωμένων στην κλίνη Pediatric Care Online
Home care: Σχεδιασμός εξατομικευμένης θεραπευτικής προσαρμογής με την υποστήριξη των έξυπνων συσκευών Λήψη ζωτικών σημείων, εργαστηριακών μετρήσεων / αποτελεσμάτων & ασύρματη καταγραφή /αποστολή τους στον παιδίατρο. Αξιολόγηση «εκ του μακρόθεν» Παραδείγματα: Σφυγμομανόμετρο/οξύμετρο καταγραφής και αποθήκευσης ζωτικών σημείων, ΑΠ και ιστικής οξυγόνωσης τους σε συχνά παιδιατρικά νοσήματα
Παρακολούθηση «εκ του μακρόθεν» «νοσηλευόμενου» ή παιδιού με χρόνιο νόσημα Η «έξυπνη» κάλτσα: ΑΠ, σφύξεις, οξύμετρο Μέτρηση Hb, γλυκόζης, και αποστολή αποτελέσματος
(Αυτο) διαχείριση ασθενή με χρόνιο νόσημα Ανιχνευτής λευκωματουρίας Ανιχνευτής σπασμών
Home care Αποτροπή παραμονής στο νοσοκομείο (με όλα τα επακόλουθα).& περιορισμός κόστους.
Δημόσια υγεία: Συλλογή δεδομένων μέσω έξυπνων συσκευών Teradata: Επιδημιολογική μελέτη παχυσαρκίας Συλλογή βιομετρικών παραμέτρων: Δίαιτα, ύπνος, ΒΣ, άσκηση, σάκχαρο White paper 2013, 6.13 ΕΒ7539
Πρόσβαση παιδιού/ οικογένειας σε διαδραστικές πλατφόρμες σχετικές με την υγεία με τις έξυπνες συσκευές Εκπαιδευτικός ο ρόλος του παιδιάτρου στην επιλογή: αξιόπιστης πληροφόρησης και ψυχαγωγίας με διαδικτυακά παιχνίδια που αποσκοπούν : 1. στην προαγωγή της υγείας 2. στην αυτοαξιολόγηση της πορείας και υγείας (πχ εφαρμογή για κινητοποίηση παιδιού προς άσκηση και αποφυγή παχυσαρκίας)
Web portal της AAP για τους γονείς
Εφαρμογή Με κάθε χρήση του εισπνεόμενου, ο αισθητήρας και η εφαρμογή του smartphone καταγραφή τόπου και χρόνου επεισοδίου Αποστολή στην Asthmapolis HIPAA compliant και αποθήκευση. Ανάκληση από ενδιαφερόμενο για ιδία χρήση & ενημέρωση ιατρού
Διαδικτυακός προπονητής στο Σακχαρώδη Διαβήτη
Όταν οι γονείς γίνονται «εμπειρογνώμονες». Ραγδαία πληροφόρηση με τον «Ηλεκτρονικό Ιατρικό Γουτεμβέργιο». Πληθώρα διαθέσιμης πληροφόρησης σε ιατρικά θέματα σε κάθε καταναλωτή, (ιατρό και μη). Πολλοί ασθενείς εγκαθιστούν εφαρμογές για έξυπνες συσκευές που σχετίζονται με την υγεία πχ καταγραφέας συμπτωμάτων. ~ 21% των Αμερικανών παρακολουθούν την υγεία τους ή την υγεία άλλων με κάποια μορφή τεχνολογίας 7% με έξυπνες συσκευές Είναι αξιόπιστες αυτές οι εφαρμογές;;; Αναμορφώνονται; Ελέγχεται διαχρονικά η εγκυρότητά τους;;; Κίνδυνος αποκλειστικής αυτοδιαχείρισης νοσήματος από ασθενή. και παράκαμψης ιατρού. Eric Topol on Medscape : Why Medical Gutenberg Is Important for Clinicians, February 15, 2013 (webcast)
Εποχή της τηλεδιάγνωσης. Ρε γιατρέ, Πως σου φαίνεται;;; Τι λες να είναι;
Υποκατάσταση του ιατρού;
Προτάσεις για την αξιοποίηση των έξυπνων συσκευών στην παιδιατρική άσκηση Λήψη, διαχείριση, διακίνηση, παροχή και αποθήκευση δεδομένων που σχετίζονται με την υγεία μέσα από τις έξυπνες συσκευές: ** Πάντα στα πλαίσια τη ιατρικής ηθικής και της ισχύουσας εθνικής και διεθνούς νομοθεσίας. **** Διαφύλαξη προσωπικών δεδομένων του παιδιού. Λήψη συναίνεσης (consent) και εικαζόμενης συναίνεσης (assent) του ανήλικα. πριν την ανάρτηση στο διαδίκτυο Gentles SJ, et al. Health Information Technology to Facilitate Communication Involving Health Care Providers, Caregivers, and Pediatric Patients: A Scoping Review. J Med Internet Res 2010;12(2):e22
Το τέλος της διαδικτυακής αθωότητας..
Ο παιδίατρος.«σκλάβος» των έξυπνων συσκευών; Mobile device enslavement: a plague on British workers' health Αυχένας, ώμοι, άνω άκρα και θώρακας σε κακή στάση-ακινησία..παθολογίες (αυχενο-βραχιόνιο σύνδρομο, ζάλη, κεφαλαλγία ) Σύνδρομο κάκωσης, τύπου «text neck» ή «text thumb» Άγνοια του προβλήματος της υπέρχρησης των smartphones: ωρολογιακή βόμβα του μυοσκελετικού Τωρινή χρήση, αυριανό πρόβλημα!
Οδηγίες πρόληψης-ελαχιστοποίησης της καταπόνησης από την υπέρχρηση έξυπνων συσκευών Οθόνη απέναντι από οφθαλμούς (αποφυγή παρατεταμένης κάμψης κεφαλής) Περιορισμός της διάρκειας μη διακοπτόμενης χρήσης του τηλεφώνου. Τακτικά διαλείμματα, 30min/60-120min. Διατήρηση συμμετρικής θέσης του σώματος (συχνές εναλλαγές της θέσης, αποφυγή καταπόνησης ΣΣ/), κατά τη χρήση των συσκευών Αποφυγή χρήσης ενός μόνο δακτύλου ή του αντίχειρα, περιοδικές διατάσεις των δακτύλων, καρπών και γενικά άνω άκρων «Αποσύνδεση» εγκεφάλου από έξυπνες συσκευές στον ελεύθερο χρόνο http://www.csp.org.uk/frontline/article/physio-warns-smart-phone-rsi-risk
Επικοινωνία παιδιάτρου-οικογένειας-πελάτη στη high-tech πραγματικότητα.
Εξυπνες συσκευές: The prosthetic brain! Χρήση νέων «διαδικτυακών στηθοσκοπίων» με περίσκεψη Έλεγχος αξιοπιστίας ευρημάτων Ο παιδίατρος: ο πρωταγωνιστής και υπόλογος της αξιολόγησής τους για την επακόλουθη διαχείριση του ασθενή Η καλύτερη υποστήριξη παραμένει η φυσική του παρουσία στο προσκέφαλο του ασθενή, όπου είναι εφικτό.
Έξυπνες συσκευές στα χέρια του «ξύπνιου» παιδίατρου! Smart devices for the smart pediatrician! Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!