1 Παρουσίαση στη Σύνοδο της Αθήνας 2009 Κα Zhang Lixin Μέλος της Επιτροπής Πολεοδομικού Management, Μέλος του Οργανισμού Πολεοδομίας του Πεκίνου. Αξιότιμοι Καλεσμένοι, Καλησπέρα! Ο τίτλος της σημερινής μου παρουσίασης είναι «Ολυμπιακοί Αγώνες του Πεκίνου και Σχέδιο Πολεοδομικής Ανάπτυξης». Το Πεκίνο φιλοξένησε με επιτυχία τους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς αγώνες το 2008 γεγονός που είχε επιδράσεις σε αυτήν την αρχαία και σύγχρονη πόλη. Το Πεκίνο παρουσίασε αξιοσημείωτα επιτεύγματα όσον αφορά την πολεοδομική ανάπτυξη κατά τη διάρκεια των δέκα χρόνων που μεσολάβησαν από την διεκδίκηση των αγώνων το 1999 έως τη φιλοξενία της διοργάνωσης το 2008. Κατά τον σχεδιασμό της πολεοδομικής ανάπτυξης λάβαμε υπόψη μας τόσο τις βραχυπρόθεσμες όσο και τις μακροπρόθεσμες ανάγκες και υιοθετήσαμε τόσο ειδικές όσο και γενικές προβλέψεις. Το ρυθμιστικό σχέδιο (master plan) των ολυμπιακών εγκαταστάσεων και της πολεοδομίας του Πεκίνου συνδέονται άμεσα μεταξύ τους και ενισχύουν το ένα το άλλο καθιστώντας την κατασκευή των Ολυμπιακών έργων, ένα ολοκληρωμένο μέρος της πολεοδομικής ανάπτυξης. Θα ήθελα να χρησιμοποιήσω τρεις λέξεις προκειμένου να περιγράψω την σχέση μεταξύ του σχεδιασμού για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και την πολεοδομική ανάπτυξη του Πεκίνου. Οι όροι αυτοί είναι: πλατφόρμα, ανάπτυξη και ένταξη. Χτίζοντας τα κτήρια που θα φιλοξενούσαν τους Ολυμπιακούς, το Πεκίνο έθεσε τα θεμέλια της φιλίας και του εορτασμού για ανθρώπους από όλο τον κόσμο, ενώ η κατασκευή και μόνο έδωσε δυνατή ώθηση στην αστική ανάπτυξη του Πεκίνου. Κατά αυτόν τον τρόπο οι Ολυμπιακοί Αγώνες εντάχθηκαν στην ανάπτυξη της πόλης την ίδια ώρα που το ίδιο το Πεκίνο αλλά και ο υπόλοιπος κόσμος άρχισαν να γνωρίζουν περισσότερα ο ένας για τον άλλο. Α. Πλατφόρμα. Ο σχεδιασμός Η πόλη του Πεκίνου έχει εμβαδόν 16.400 τετραγωνικά χιλιόμετρα, 61% του οποίου αποτελείται από όρη. Έχει 18 εκατομμύρια μόνιμους κατοίκους και 6 εκατομμύρια παροδικούς κατοίκους. Η πόλη αυτή καθαυτή καλύπτει επιφάνεια 1.040 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό η πόλη αποτελείται από τρεις ζώνες, δηλαδή το κέντρο, τα περίχωρα που αποτελούνται από δέκα περιοχές και τις ενδιάμεσα σε αυτά ζώνες πρασίνου. Το κέντρο της πόλης είναι η παλιά πόλη που καλύπτει 62,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Ο Κεντρικός άξονας μήκους 40,23 χιλιομέτρων διασχίζει την πόλη από το Βορά ως το Νότο. Αυτό αποτελεί και ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της πολεοδομίας του Πεκίνου. Μακροπρόθεσμη και ευρεία προσέγγιση Προσεγγίσαμε με μακροπρόθεσμη ματιά την κατασκευή όλων των Ολυμπιακών ακινήτων. Η τοποθεσία και ο σχεδιασμός όλων των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων εξυπηρετούν τις ανάγκες της επιτυχούς διεξαγωγής των Αγώνων και επιτυγχάνουν τους αναπτυξιακούς στόχους της
2 πόλης. Με άλλα λόγια, όλες οι Ολυμπιακές εγκαταστάσεις κατασκευάστηκαν με άξονα την μακροχρόνια ανάπτυξη της πόλης. Συνολικά χρησιμοποιήθηκαν κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου, 31 διαγωνιστικοί χώροι σε πέντε περιοχές της πόλης. Αξιοποιήσαμε όλες τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις και χτίσαμε και αρκετές σύγχρονες. Όταν σχεδιάζαμε πως θα κατανεμηθούν οι εγκαταστάσεις κατά την διεκδίκηση των Αγώνων είχαμε ήδη σκεφτεί πώς θα χρησιμοποιούσαμε τις εγκαταστάσεις μετά το πέρας των Αγώνων. Για παράδειγμα εγκαταστάσεις που βρίσκοντας σε περιοχές κοντά στα πανεπιστήμια θα χρησιμοποιηθούν από τους φοιτητές και τις τοπικές κοινότητες. Στο δυτικό μέρος της πόλης που υπήρχε έλλειψη εγκαταστάσεων, χτίσαμε νέα κτίσματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τις τοπικές κοινωνίες μετά τους Αγώνες. Πραγματικά εξαιρετικό Κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου, χρησιμοποιήθηκαν 31 εγκαταστάσεις, 12 από τις οποίες ήταν νεόδμητες, 11 είχαν προσθήκες και 8 ήταν προσωρινές εγκαταστάσεις. Οι περισσότερες εγκαταστάσεις βρίσκονται στο Olympic Green ένα ολυμπιακό πάρκο στο βόρειο άκρο του κεντρικού οδικού άξονα της πόλης. Το πάρκο επεκτείνει τον άξονα προς τον Βορά σε ένα φυσικό σκηνικό. Το πάρκο «Olympic Green» καλύπτει τη συνολική επιφάνεια των 1.159 εκταρίων εκ των οποίων τα 680 είναι δασική περιοχή και, 315 αποτελούν το κεντρικό τμήμα του και 164 βρίσκονται στο νότιο τμήμα. Με την κατασκευή του ολυμπιακού πάρκου Olympic Green το βορειότερο άκρο του κεντρικού άξονα έχει γίνει ο νέος πόλος έλξης στην πόλη, παρέχοντας υπηρεσίες σχετικές με αθλήματα, πολιτιστικές εκδηλώσεις, συνέδρια και παρουσιάσεις, διασκέδαση και αναψυχή. Τα Ολυμπιακά ακίνητα κέρδισαν για το Πεκίνο την επιδοκιμασία της διεθνούς κοινότητας πριν αλλά και μετά από τους Ολυμπιακούς Αγώνες καθώς ο Πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, Ζακ Ρογκ δήλωσε στην τελετή λήξης «αυτοί ήταν πράγματι εξαιρετικοί Αγώνες». Β. Ανάπτυξη (1) Τα επτά χρόνια της προετοιμασίας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου, η οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη του Πεκίνου επιταχύνθηκε και οι συνθήκες ζωής βελτιώθηκαν αισθητά. Οι κατασκευές των υποδομών της πόλης ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Η πόλη γνώρισε οικονομική ανάπτυξη, καλύτερο περιβάλλον και πιο εξυπηρετικά μέσα μεταφοράς ενώ και η κοινωνία έγινε πιο δεκτική. Ραγδαία οικονομική ανάπτυξη Το κατά κεφαλή ΑΕΠ στο Πεκίνο, εκτοξεύθηκε από US$909 που ήταν το 1990 σε US$9,000 το 2008 και τα τοπικά έσοδα από τους φόρους αυξήθηκαν από 7,4 δισεκατομμύρια ρούπιες το 1990, σε 188,2 δισεκατομμύρια το 2007. Κατά τη διάρκεια των επτά αυτών χρόνων έγινε πιο στενή η οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική συνεργασία μεταξύ της πόλης του Πεκίνου και των γειτονικών πόλεων. Οι πόλεις Tianjin και Qinghuangdao φιλοξένησαν και αυτές τους Ολυμπιακούς Αγώνες ενώ οι πόλεις Shijiazhuang και Baoding παρείχαν καθημερινά υπηρεσίες τους στους Ολυμπιακούς αγώνες. Οι αγώνες ανύψωσαν σε άλλο επίπεδο την ανάπτυξη της περιοχής Bohai Economic Rim (ευρύτερη στεφάνη του Πεκίνου) η οποία περικλείει το Πεκίνο και την Tianjin. Κάποιες
3 κύριες υποδομές, όπως αεροδρόμια, προαστιακοί σιδηρόδρομοι κατασκευάστηκαν σύμφωνα με ένα διηρημένο χωροταξικό σχέδιο. Σε αυτά τα επτά χρόνια μεγάλος αριθμός σχεδίων υποδομής για την πόλη υλοποιήθηκε, όπως γραμμές υπόγειου σιδηροδρόμου, δρόμοι, εγκαταστάσεις ύδρευσης, ενεργειακά έργα και μονάδες επεξεργασίας λυμάτων. Παρουσιάστηκε εκτενής καμπάνια Για την βελτίωση του περιβάλλοντος σε βασικές περιοχές της πόλης. Σχέδια σχετικά με τους Ολυμπιακούς, περιβαντολλογική βελτίωση, κατασκευή υποδομών εντάχθηκαν στην υλοποίηση του σχεδίου αστικής ανάπτυξης. Αποτέλεσμα, η ίδια η πόλη έκανε αξιόλογα μεγάλα βήματα όσον αφορά τις βασικές λειτουργίες, την συνολική ανταγωνιστικότητα και τον βαθμό εκσυγχρονισμού. Ένα νέο κεφάλαιο γράφηκε στην αστική ανάπτυξη του Πεκίνου. Πολύ σημαντικές λειτουργικές περιοχές του Πεκίνου όπως το Επιχειρηματικό Κέντρο CBD, το επιστημονικό πάρκο Zhongguancun και ο Financial Street (δρόμος του Πεκίνου όπου συγκεντρώνονται τα μεγάλα κέντρα οικονομικών δραστηριοτήτων) γνώρισαν ραγδαία ανάπτυξη. Χτίστηκαν πολλά σημαντικά κτίρια πολιτιστικών δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένου και του Εθνικού κέντρου Θεατρικών τεχνών, τα νέα διοικητικά γραφεία της Κεντρικής Κινεζικής Τηλεόρασης, το Μητροπολιτικό Μουσείο, το μουσείο της εθνικού κινηματογράφου της Κίνας και το νέο πλανητάριο του Πεκίνου, γεγονός που βελτίωσε την ζωή στην πόλη. (2) Όμορφο Περιβάλλον Ο χώρος πρασίνου στο Πεκίνο αποτελείται από την πρώτη πράσινη ζώνη, την δεύτερη πράσινη ζώνη και εννέα σφηνοειδείς περιοχές πρασίνου. Για να επιτευχθεί η ιδέα των Πράσινων Ολυμπιακών αγώνων, δαπανήθηκε συνολικό ποσό ενενήντα επτά δισεκατομμυρίων ρουπίων το οποίο επενδύθηκε, από το 2001 έως το 2006, σε περιβαντολλογικά προγράμματα. Λήφθηκαν μέτρα για διάφορα ζητήματα συμπεριλαμβανομένου και του ενεργειακού: η αναδιαμόρφωση των ενεργειακών συνδυασμών ώστε να ελέγξουμε την ρύπανση του αέρα. Αναπροσαρμογή του βιομηχανικού σχεδίου και επιτάχυνση της μεταφοράς των κυριότερων ρυπογόνων εταιρειών όπως η Shougang Steel. Διερεύνηση νέων ενεργειακών πηγών και χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως αιολική και ηλιακή ενέργεια Λήφθηκαν επίσης μέτρα για την φύλαξη των υδάτων. Διερεύνηση και διάδοση τρόπων εξοικονόμησης ύδατος και ανακύκλωση ύδατος αποχέτευσης και βρόχινου ύδατος. Χάρη στα επτά χρόνια σκληρής δουλειάς, το οικολογικό περιβάλλον του Πεκίνου βελτιώθηκε σταδιακά λόγω της πολύ καλύτερης ποιότητας του αέρα και την ευσυνειδησία των πολιτών ως προς την προστασία του περιβάλλοντος η οποία ενισχύθηκε σημαντικά. Η περιβαντολλογική προστασία αποτέλεσε προτεραιότητα σε όλα τα σχέδια και τις κατασκευές των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων. Όλοι οι σχεδιασμοί για τους Ολυμπιακούς Αγώνες ελέγχθηκαν και επιθεωρήθηκαν ως προς την επίπτωση τους στο περιβάλλον. Εφαρμόστηκε σχέδιο για την εξοικονόμηση ύδατος και ενέργειας, που πολλές φορές απετέλεσε υπόδειγμα για όλο τον κόσμο. (3) Βολικά μέσα μεταφοράς: Η υποδομή του Πεκίνου ενισχύθηκε κατά την προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων. Όσον αφορά τις αερομεταφορές, ο Εθνικός Αερολιμένας του Πεκίνου, αφού επεκτάθηκε, έχει σήμερα 3 τερματικοί σταθμούς και 3 αεροδιάδρομους. Με δυνατότητα να εξυπηρετήσει
4 65.000.000 επιβάτες ετησίως και 500.000 μετακινήσεις αεροσκαφών, αποτελεί σήμερα ένα σύγχρονο εθνικό κέντρο δραστηριοτήτων. Όσον αφορά τη μετακίνηση με το τραίνο, κατασκευάστηκαν ή αναβαθμίστηκαν 6 σταθμοί. Μεταξύ τους ο νεόδμητος Νότιος Σιδηροδρομικός Σταθμός που αποτελεί μεγάλο κυκλοφοριακό συνδετικό κόμβο με τον υπόγειο σιδηρόδρομο, τα λεωφορεία, τα ταξί και τα ι.χ. Ο προαστιακός σιδηρόδρομος Πεκίνο- Tianjin και προσφέρει διαδρομές διάρκειας μισής ώρας μεταξύ των δύο πόλεων. Έτσι αποτελεί το σίγουρο βολικό μεταφορικό μέσο για την ανάπτυξη της οικονομικής περιοχής Bohai. Όσον αφορά τη μετακίνηση με το τραίνο στο Πεκίνο, έξι υπόγειες γραμμές τέθηκαν σε λειτουργία πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, με συνολική κάλυψη 200 χιλιομέτρων (κάλυπτε μόνο 42 χιλιόμετρα το 1999). Σύμφωνα με το σχέδιο μας, μέχρι το 2010 θα λειτουργούν 14 γραμμές με συνολική απόσταση 407 χιλιόμετρα. Μέχρι το 2015 όταν θα λειτουργούν 19 γραμμές συνολικά η απόσταση που θα διανύεται θα είναι 561 χιλιόμετρα. (4) Ανοιχτή κοινωνία Έπειτα από την νίκη μας για την διεκδίκηση των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων, το Πεκίνο δούλεψα έντονα ώστε να μάθει από την εμπειρία των προηγούμενων χωρών και πόλεων που είχαν φιλοξενήσει τους Αγώνες. Πολλοί ξένοι ειδικοί και φορείς προσκλήθηκαν να συμμετάσχουν στην προετοιμασία του έργου. Οι ελεύθερες συναλλαγές παγίωσαν την αμοιβαία κατανανόηση, επιφέροντας αξιοσημείωτη πρόοδο. Η κατασκευή των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων προκάλεσε την προσοχή της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής κοινότητας. Αδράξαμε αυτήν την ιστορική ευκαιρία και σταθήκαμε δεκτικοί σε ποικιλία σχεδίων. Μια σειρά από μεγάλης κλίμακας, υψηλού επιπέδου διαγωνισμούς για τον σχεδιασμό πολύ σημαντικών έργων ξεκίνησε. Οι διαγωνισμοί βοήθησαν τους πολίτες να διευρύνουν τους ορίζοντες τους και ανέδειξαν πολλά διαφορετικά σχέδια. Εμπνευσμένες ήταν οι συμμετοχές για τον σχεδιασμό του Olympic Green, του Εθνικού Σταδίου, του Εθνικού Κολυμβητήρίου, ο Τερματικός σταθμός 3 του Εθνικού Αερολιμένα του Πεκίνου και τα κεντρικά γραφεία της Εθνικής τηλεόρασης. Στο μεταξύ η συμμετοχή των Κινέζων επαγγελματιών αρχιτεκτόνων και πολεοδόμων στην κατασκευή έργων για τους Ολυμπιακούς Αγώνες αναβάθμισε τα δεδομένα της Κίνας. Από τις 25 νεόδμητες ή προσωρινές εγκαταστάσεις, οι 21 έγιναν από εγχώριους αρχιτέκτονες. Γ. Ένταξη Οι Ολυμπιακοί Αγώνες αποτέλεσαν όχι μόνο σημαντική ευκαιρία για την ανάπτυξη του Πεκίνο αλλά και σπάνια ευκαιρία για τον υπόλοιπο κόσμο να μάθει περισσότερα για το Πεκίνο και την Κίνα. Το Πεκίνο είναι τώρα πιο ανοιχτό στον κόσμο ενώ και ο κόσμος το βλέπει πια από άλλη οπτική σκοπιά. Η αμοιβαία κατανόηση παγιώθηκε και επικοινωνιακά ήρθαμε πιο κοντά. Χάρη στους Ολυμπιακούς Αγώνες, το Πεκίνο αναβάθμισε τις υποδομές του, βελτίωσε την εικόνα του και έγινε πιο εύπορο. Ελπίζουμε πως θα μας στηρίξουν κι άλλοι φίλοι να συνεχίσουμε τη σκληρή δουλειά. Τέλος ελπίζουμε το Πεκίνο να έχει ένα ακόμα πιο λαμπρό μέλλον.
5 Σας ευχαριστώ.