1 I.F.R.S. Newsletter Περιεχόμενα IASB News Πληροφορίες για τα Δ.Π.Χ.Π. στην Ελλάδα. Η Grant Thornton International είναι διεθνής οργανισμός Ορκωτών Ελεγκτών, Φορολογικών Συμβούλων και Συμβούλων Επιχειρήσεων. Εκπροσωπείται σε 112 χώρες, αριθμεί περίπου 22.000 εργαζομένους σε 519 γραφεία σε όλο τον κόσμο, με μικτό κύκλο εργασιών 2.5 δισεκατομμύρια δολάρια. Ένας από τους βασικούς ρόλους της Grant Thornton International είναι η συμβολή της στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων, επιτυγχάνοντας την αξιοποίηση των ευκαιριών και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων. Η παρούσα έκδοση της Grant Thornton έχει σκοπό την ενημέρωση του αναγνώστη σε θέματα που σχετίζονται με τα ΔΠΧΠ (Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Παρουσίασης). Οι πληροφορίες που δίνονται περιορίζονται σε ουσιώδη σημεία και γι αυτό δεν πρέπει να θεωρηθούν πλήρεις. Η Grant Thornton διαθέτει οργανωμένο τμήμα που ασχολείται με την συστηματική μελέτη εφαρμογής των ΔΠΧΠ (Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Παρουσίασης) Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε στην Διεύθυνση Ανάλυσης και Εφαρμογής των ΔΠΧΠ της Grant Thornton: Μάριος Λασανιάνος Μανώλης Μιχαλιός Γιάννης Λέος Νίκος Ιωάννου Δημήτρης Δουβρής Δήμητρα Παγώνη Αθανάσιος Ξύνας Εάν επιθυμείτε να μην σας ξαναστείλουμε το IFRS Newsletter της εταιρείας μας, επικοινωνήστε μαζί μας στο: kkoulouri@grant-thornton.gr
IASB News 21 1. Βελτιώσεις στις απαιτήσεις του κόστους δανεισμού Το IASB εξέδωσε στις 29/03/2007 μία αναθεωρημένη έκδοση του IAS 23 «Κόστος Δανεισμού». Η βασική αλλαγή σε σχέση με την προηγούμενη έκδοση έγκειται στην αφαίρεση της επιλογής άμεσης αναγνώρισης σαν έξοδο κόστους δανεισμού που σχετίζεται με περιουσιακά στοιχεία ενεργητικού για τα οποία απαιτείται ένα σημαντικό χρονικό διάστημα προκειμένου να μπορέσουν να λειτουργήσουν ή να πωληθούν. Η αναθεώρηση του Προτύπου έγινε στα πλαίσια σύγκλησης μεταξύ IASB και FASB προκειμένου να μειωθούν οι διαφορές ανάμεσα στα IFRS και στα US GAAP. Το IASB πιστεύει ότι η εφαρμογή του αναθεωρημένου Προτύπου θα βελτιώσει τις χρηματοοικονομικές αναφορές με τρεις τρόπους. Πρώτον, το κόστος ενός παγίου θα περιλαμβάνει όλα τα κόστη που προέκυψαν μέχρι να έλθει σε κατάσταση για χρήση ή πώληση. Δεύτερον, ενισχύεται η συγκρισιμότητα καθώς ο ένας από τους δύο λογιστικούς χειρισμούς που υπήρχαν σχετικά με το κόστος δανεισμού καταργείται. Τρίτον, με την αναθεώρηση του IAS 23 επιτυγχάνεται η σύγκληση με τα US GAAP. Το αναθεωρημένο IAS 23 καταργεί την επιλογή της άμεσης αναγνώρισης σαν έξοδο του κόστους δανεισμού που αφορά σε απόκτηση, κατασκευή ή παραγωγή παγίου στοιχείου του ενεργητικού. Το χαρακτηριστικό αυτού του παγίου είναι ότι απαιτείται ένα σημαντικό χρονικό διάστημα προκειμένου να έλθει σε κατάσταση για χρήση ή πώληση. Μία επιχείρηση, παρόλα αυτά, απαιτείται να κεφαλαιοποιεί τέτοια κόστη δανεισμού σαν μέρος του κόστους του παγίου. Το αναθεωρημένο Πρότυπο δεν απαιτεί την κεφαλαιοποίηση του κόστους δανεισμού που σχετίζονται με πάγια στοιχεία που μετρώνται στην εύλογη αξία και αποθέματα που κατασκευάζονται ή παράγονται σε μεγάλες ποσότητες συστηματικά ακόμη και αν χρειάζεται ένα σημαντικό χρονικό διάστημα προκειμένου να έλθουν σε κατάσταση για χρήση ή πώληση. Το αναθεωρημένο Πρότυπο εφαρμόζεται για κόστη δανεισμού σχετιζόμενα με πάγια περιουσιακά στοιχεία που πληρούν τις προϋποθέσεις και η ημερομηνία έναρξης ισχύος του είναι την ή μετά την 1η Ιανουαρίου 2009. Νωρίτερη εφαρμογή του επιτρέπεται.
31 2. Προτάσεις για βελτίωση των απαιτήσεων γνωστοποιήσεων συνδεδεμένων μερών Το IASB εξέδωσε στις 22 Φεβρουαρίου 2007 για δημόσιο σχολιασμό προτάσεις για την βελτίωση των γνωστοποιήσεων των επιχειρήσεων σχετικά με τα συνδεδεμένα μέρη στις οικονομικές καταστάσεις. Οι παραπάνω προτάσεις περιλαμβάνονται σε Προσχέδιο για Σχολιασμό με προτεινόμενες βελτιώσεις για το IAS 24 «Γνωστοποιήσεις συνδεδεμένων μερών». Η βασική αλλαγή η οποία προτείνεται είναι η μείωση των απαιτήσεων για γνωστοποιήσεις στο IAS 24 για επιχειρήσεις οι οποίες συνδέονται μόνο επειδή η κάθε μια από αυτές ελέγχεται από το κράτος ή το κράτος ασκεί σε αυτές σημαντική επιρροή. Οι αλλαγές ανταποκρίνονται στις ανησυχίες οι οποίες εκφράστηκαν από τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με τις δυσκολίες τις οποίες αντιμετωπίζουν για την απόκτηση των πληροφοριών που απαιτούνται από το IAS 24. Σε πολλές περιπτώσεις, οι επιχειρήσεις οι οποίες επηρεάζονται ίσως να μην γνωρίζουν ότι συνδέονται με άλλες οι οποίες ελέγχονται ή επηρεάζονται από το κράτος. Το IASB συμπέρανε ότι για αυτές τις επιχειρήσεις που επηρεάζονται, το κόστος της συμμόρφωσης με το IAS 24 είναι πιθανόν να υπερέχει από τα οφέλη των γνωστοποιήσεων στους χρήστες των οικονομικών καταστάσεων. Η εξαίρεση η οποία προτείνεται περιορίζεται σε αυτές τις συνθήκες στις οποίες είναι σαφές ότι οι συνδεδεμένες επιχειρήσεις δεν αλληλοεπηρεάζονται. Το προσχέδιο των βελτιώσεων, επίσης, προτείνει την διευκρίνιση και αφαίρεση των ασυνεπειών στον ορισμό του συνδεδεμένου μέρους. Το προσχέδιο των βελτιώσεων προτείνει τον περιορισμό των απαιτήσεων για γνωστοποιήσεις στην παράγραφο 17 του IAS 24 για ορισμένες επιχειρήσεις οι οποίες ελέγχονται ή επηρεάζονται σημαντικά από το κράτος σχετικά με συναλλαγές με άλλες επιχειρήσεις οι οποίες ελέγχονται ή επηρεάζονται σημαντικά από αυτό το κράτος. Το IASB χρησιμοποίησε μια ενδεικτική προσέγγιση για να καθορίσει πότε μια επιχείρηση μπορεί να εφαρμόσει την εξαίρεση. Οι ενδεικτικές προτεινόμενες συνθήκες στις οποίες η σχέση δεν πρέπει να εξαιρείται περιλαμβάνουν: Την παρουσία κοινών μελών του διοικητικού συμβουλίου Την ύπαρξη οδηγίας ή υποχρέωσης από το κράτος Συνδεδεμένα μέρη συναλλασσόμενα σε συνθήκες εκτός αγοράς Συνδεδεμένα μέρη που μοιράζονται κοινούς πόρους Συνδεδεμένα μέρη που αναλαμβάνουν οικονομικά σημαντικές συναλλαγές Το προσχέδιο των βελτιώσεων, επίσης, προτείνει την τροποποίηση και αποσαφήνιση του ορισμού του συνδεδεμένου μέρους για την εξάλειψη ασυνεπειών και την βελτίωση της αναγνωσιμότητας. Οι βασικές τροποποιήσεις στον ορισμό είναι: Ο συνυπολογισμός, στον ορισμό του συνδεδεμένου μέρους, της σχέσης ανάμεσα σε μια θυγατρική και μια συγγενή της ίδιας επιχείρησης, στις ατομικές ή ιδιαίτερες οικονομικές καταστάσεις της θυγατρικής και της συγγενούς επιχείρησης. Η απομάκρυνση, από τον ορισμό του συνδεδεμένου μέρους, των καταστάσεων στις οποίες δύο επιχειρήσεις είναι συνδεδεμένες επειδή ένα άτομο ασκεί σημαντική επίδραση στη μια επιχείρηση και ένα στενό συγγενικό πρόσωπο αυτού του ατόμου ασκεί σημαντική επίδραση στην άλλη επιχείρηση. Το IASB συμπέρανε ότι ο ορισμός του IAS 24 δεν περιλαμβάνει δύο συγγενείς της ίδιας επιχείρησης που είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους. Συνεπώς, όταν ο επενδυτής είναι ένα πρόσωπο και ένα στενό συγγενικό πρόσωπο αυτού του ατόμου, πρέπει να εφαρμόζεται το ίδιο συμπέρασμα. Η απομάκρυνση, από τον ορισμό του συνδεδεμένου μέρους, της περίπτωσης κατά την οποία δύο επιχειρήσεις όπου η μία είναι επενδυόμενη από ένα βασικό διοικητικό στέλεχος και η άλλη είναι η επιχείρηση που διοικείται από το παραπάνω πρόσωπο. Επί του παρόντος, οι επενδυόμενες επιχειρήσεις από βασικά διοικητικά στελέχη συνδέονται με την επιχείρηση την οποία τα βασικά διοικητικά στελέχη διοικούν αλλά το IAS 24 δεν περιλαμβάνει το αντίστροφο.
41 3. Δημοσίευση προσχεδίου IFRS για επιχειρήσεις μικρού και μεσαίου μεγέθους Το IASB εξέδωσε στις 15 Φεβρουαρίου 2007 για δημόσιο σχολιασμό το προσχέδιο των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης για μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις. Ο σκοπός του προτεινόμενου προτύπου είναι να παρέχει ένα απλουστευμένο, ανεξάρτητο σύνολο λογιστικών αρχών οι οποίες είναι κατάλληλες για μικρότερες, μη εισηγμένες επιχειρήσεις και βασίζονται στα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης, τα οποία έχουν αναπτυχθεί αρχικά για εισηγμένες επιχειρήσεις. Απαλείφοντας ορισμένες επιλογές λογιστικών χειρισμών, περιορίζοντας τα θέματα τα οποία δεν είναι γενικά σχετικά με τις μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις και απλοποιώντας τις μεθόδους για αναγνώριση και επιμέτρηση, το προσχέδιο του Προτύπου ελαττώνει τον όγκο της λογιστικής καθοδήγησης που εφαρμόζεται σε μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις σε περισσότερο από 85% σε σχέση με το ολοκληρωμένο σύνολο των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης. Έτσι, το προσχέδιο του Προτύπου παρέχει ένα εφαρμόσιμο, ανεξάρτητο σύνολο λογιστικών προτύπων που θα έδινε τη δυνατότητα για πρώτη φορά στους επενδυτές να συγκρίνουν την απόδοση των μικρών και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεων σε διεθνές επίπεδο. Προκειμένου να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις στη σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων βασιζόμενες στο προτεινόμενο Διεθνές Πρότυπο Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης για τις μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, οι απαιτήσεις των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικών Πληροφόρησης έχουν απλοποιηθεί και επανασχεδιάστηκαν χρησιμοποιώντας απλά αγγλικά όπου αυτό ήταν εφικτό. Παρόλα αυτά, οι μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις οι οποίες αποφασίζουν να αναβαθμιστούν χρησιμοποιώντας πλήρως τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης θα αντιμετώπιζαν πιο εύκολη μετάβαση, καθώς και τα δύο σύνολα των προτύπων βασίζονται στις ίδιες βασικές αρχές. Ποιες επιχειρήσεις θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τα προτεινόμενα ΔΠΧΠ για τις μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις; Το ΔΠΧΠ για μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις σχεδιάστηκε για τις επιχειρήσεις οι οποίες δεν είναι δημόσια διαπραγματεύσιμες. Μία επιχείρηση είναι δημόσια διαπραγματεύσιμη ( και συνεπώς πρέπει να χρησιμοποιεί πλήρως τα ΔΠΧΠ) εάν: έχει εκδώσει μετοχές ή ομολογίες σε μια δημόσια αγορά, ή κατέχει στοιχεία ενεργητικού in a fiduciary capacity για ένα ευρύ σύνολο τρίτων, όπως τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρίες, χρηματιστηριακές εταιρίες, συνταξιοδοτικά ταμεία, αμοιβαία κεφάλαια, ή τράπεζες επενδύσεων.
51 Ποιες είναι οι τροποποιήσεις στα ΔΠΧΠ οι οποίες αντανακλώνται στο προσχέδιο του νέου Προτύπου; Το προσχέδιο του ΔΠΧΠ για τις μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις αντανακλά τρία είδη τροποποιήσεων στις αρχές των ΔΠΧΠ βασιζόμενες στις ανάγκες των χρηστών των οικονομικών καταστάσεων των μικρών και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεων και στην ανάλυση κόστους - οφέλους: 1) Θέματα τα οποία έχουν παραληφθεί. Θέματα των ΔΠΧΠ τα οποία δεν σχετίζονται με τις τυπικές μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις παραλείπονται, με παράλληλες αναφορές στο ΔΠΧΠ όπου αυτό είναι απαραίτητο. Αυτά είναι: Παρουσίαση με προσαρμογή του επιπέδου των τιμών σε υπερπληθωριστικές οικονομίες. Αμοιβή που καθορίζεται από την αξία της μετοχής και διακανονίζεται με συμμετοχικούς τίτλους (οι υπολογιστικές λεπτομέρειες παρουσιάζονται στο ΔΠΧΠ 2 «Παροχές βασιζόμενες σε συμμετοχικούς τίτλους»). Καθορισμός της εύλογης αξίας των γεωργικών στοιχείων του ενεργητικού (βλέπε ΔΛΠ 41 «Γεωργία», αλλά το Συμβούλιο επίσης προτείνει την μείωση της χρήσης της εύλογης αξίας για μικρές και μεσαίου μεγέθους γεωργικές επιχειρήσεις). Μεταλλευτικές βιομηχανίες (βλέπε ΔΠΧΠ 6 «Έρευνα και αξιολόγηση ορυκτών πόρων»). Ενδιάμεσες χρηματοοικονομικές αναφορές (βλέπε ΔΛΠ 34 «Ενδιάμεσες Χρηματοοικονομικές Αναφορές»). Οι χρηματοδοτικές μισθώσεις στις οικονομικές καταστάσεις των εκμισθωτών (οι εκμισθωτές των χρηματοδοτικών μισθώσεων είναι πιθανόν να είναι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί οι οποίοι δεν θα είναι κατάλληλοι για την εφαρμογή των ΔΠΧΠ σε μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις ούτως ή άλλως). Ανακτήσιμο ποσό της υπεραξίας (οι μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις θα πρέπει να προβαίνουν σε έλεγχο απομείωσης της υπεραξίας λιγότερο συχνά από ότι ορίζει το ΔΛΠ 38 «Άυλα περιουσιακά στοιχεία», αλλά εάν είναι απαραίτητος ένας τέτοιος έλεγχος θα πρέπει να ανατρέξει στην καθοδήγηση που παρέχεται στο ΔΛΠ 38). Κέρδη ανά μετοχή και οικονομικές πληροφορίες κατά τομέα, τα οποία δεν απαιτούνται για μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, και ασφαλιστικά συμβόλαια (οι ασφαλιστές δεν είναι επιθυμητό να χρησιμοποιήσουν τα ΔΠΧΠ για τις μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις). 2) Μόνο η απλούστερη επιλογή περιλαμβάνεται. Όπου τα ΔΠΧΠ παρέχουν δικαίωμα επιλογής στη λογιστική πολιτική, μόνο η απλούστερη επιλογή περιλαμβάνεται στα ΔΠΧΠ για μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις. Οι απλούστερες επιλογές είναι: Μέθοδος του κόστους για τις επενδύσεις σε ακίνητα (η εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων επιτρέπεται με αναφορά στο ΔΛΠ 40 «Επενδύσεις σε ακίνητα»). Μέθοδος του κόστους απόσβεσης απομείωσης για ενσώματες ακινητοποιήσεις και άυλα στοιχεία ενεργητικού (η μέθοδος αναπροσαρμογής επιτρέπεται με αναφορά στο ΔΛΠ 16 «Ενσώματες ακινητοποιήσεις» και στο ΔΛΠ 38). Καταχώρηση του κόστους δανεισμού σε βάρος των αποτελεσμάτων (η κεφαλαιοποίηση επιτρέπεται με αναφορά στο ΔΛΠ 23 «Κόστος δανεισμού»). Έμμεση μέθοδος για την εμφάνιση των λειτουργικών ταμειακών ροών (η άμεση μέθοδος επιτρέπεται με αναφορά στο ΔΛΠ 7 «Καταστάσεις ταμειακών ροών»). Μία μέθοδος για όλες τις επιχορηγήσεις (ή οι μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις είναι δυνατόν να χρησιμοποιήσουν οποιαδήποτε από τις εναλλακτικές του ΔΛΠ 20 «Λογιστική των Κρατικών Επιχορηγήσεων και Γνωστοποίηση της Κρατικής Υποστήριξης»). Στην εφαρμογή του ΔΠΧΠ για μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, μία μεμονωμένη επιχείρηση θα μπορούσε να αποφασίσει να μην επιτρέψει την επιλογή της παράλληλης αναφοράς στο πλήρες κείμενο των ΔΠΧΠ.
61 3) Απλοποιήσεις στην αναγνώριση και επιμέτρηση. Μερικά παραδείγματα είναι τα ακόλουθα: Χρηματοοικονομικά μέσα: o δύο κατηγορίες χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού αντί για τέσσερις. o Μία ξεκάθαρη και απλή αρχή διαγραφής εάν ο εκχωρητής έχει σημαντική συνεχή συμμετοχή, δεν γίνεται διαγραφή. o Περισσότερο απλοποιημένη λογιστική αντιστάθμισης. Απομείωση υπεραξίας μία ενδεικτική προσέγγιση προτιμότερη από τους υποχρεωτικούς ετήσιους υπολογισμούς για απομείωση. Αναγνώριση όλων των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης ως έξοδα (το ΔΛΠ 38 απαιτεί κεφαλαιοποίηση αφού επανεξετασθεί η εμπορική βιωσιμότητα). Η μέθοδος του κόστους για τις συγγενείς επιχειρήσεις και τις κοινοπραξίες (και όχι με τη μέθοδο της καθαρής θέσης ή την αναλογική ενοποίηση). Λιγότερη εύλογη αξία για τη γεωργία μόνο εάν μπορεί εύκολα να προσδιοριστεί χωρίς υπερβολικό κόστος ή προσπάθεια. Προγράμματα προκαθορισμένων παροχών μία αρχική προσέγγιση και όχι οι λεπτομερείς υπολογισμοί και οι κανόνες αναβολής του ΔΛΠ 19 «Παροχές στους εργαζομένους». Η πολύπλοκη «προσέγγιση του περιθωρίου» παραλείπεται. Παροχές που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών μέθοδος της εσωτερικής αξίας. Χρηματοδοτικές μισθώσεις απλοποιημένη επιμέτρηση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του μισθωτή. Πρώτη εφαρμογή λιγότερα στοιχεία προηγούμενων περιόδων θα πρέπει να επαναδιατυπωθούν σε σχέση με το ΔΠΧΠ 1 «Πρώτη εφαρμογή των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης». Συχνότητα ενημέρωσης των ΔΠΧΠ για μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις Το IASB σκοπεύει να ενημερώνει το ΔΠΧΠ για μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις περίπου μία αφορά κάθε δύο χρόνια μέσα από ένα προσχέδιο γενικής χρήσης. Οργάνωση του προσχεδίου Το προσχέδιο διερμηνείας έχει εκδοθεί σε τρία έγγραφα το προσχέδιο ΔΠΧΠ για τις μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, ο οδηγός εφαρμογής (ο οποίος αποτελείται από επεξηγηματικές οικονομικές καταστάσεις και ένα σύνολο γνωστοποιήσεων), και μια βάση για συμπεράσματα. Το ΔΠΧΠ για τις μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις οργανώνεται τοπικά και έχει 38 κεφάλαια και ένα λεξικό. Επόμενα βήματα Το όριο για τον δημόσιο σχολιασμό του προσχεδίου ΔΠΧΠ είναι μέχρι 1η Οκτωβρίου 2007. Κατά την περίοδο του δημόσιου σχολιασμού το Συμβούλιο θα συναντήσεις με τις μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις και μικρές ελεγκτικές εταιρείες για να συζητήσουν τις προτάσεις. Το Πρότυπο αναμένεται στα μέσα του 2008. Θα έχει επίδραση σύμφωνα με τις αποφάσεις κάθε επιχείρησης που εφαρμόζει το ΔΠΧΠ για μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις.