Εθνικό ίκτυο Ενάντια στη Φτώχεια Κύπρου (Ε ΕΦ-Κύπρος) Χαιρετισµός της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κας Ζέτας Αιµιλιανίδου στο 2 ο Ετήσιο Συνέδριο ενάντια στη Φτώχεια και τον Κοινωνικό Αποκλεισµό, 18 Οκτωβρίου 2013 Αγαπητοί συνεργάτες, Είναι µε ιδιαίτερη χαρά που χαιρετίζω το σηµερινό Συνέδριο του Εθνικού ικτύου Ενάντια στη Φτώχεια. Το 2010 αποτελεί ορόσηµο για την καταπολέµηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού αφού για πρώτη φορά σε επίπεδο της Ε.Ε. µέσω της Στρατηγικής Ευρώπη 2020 τέθηκε συγκεκριµένος ποσοτικός στόχος για µείωση της φτώχειας κατά 20 εκ. άτοµα µέχρι το 2020. Στο πλαίσιο της Στρατηγικής αυτής, η Κύπρος έθεσε δικό της στόχο για την µείωση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού στο 19,3% µέχρι το 2020 από 22,4% που ήταν το 2008. Ο στόχος αυτός µεταφράζεται έµπρακτα σε µέτρα και πολιτικές στο Εθνικό Μεταρρυθµιστικό Προγράµµα που υποβάλλουµε κάθε χρόνο αλλά και στις Εθνικές Κοινωνικές Εκθέσεις µας. H Κύπρος ήταν από τις λίγες χώρες που υπόβαλλε τέτοια έκθεση στο πλαίσιο της εθελοντικής διαδικασίας της Κοινωνικής Ανοικτής Μεθόδου Συντονισµού, δείχνοντας έτσι και το κοινωνικό πρόσωπο της Κύπρου. Ως Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων καλούµαστε να επιτελέσουµε (όπως και κάθε κράτος µέλος) ένα δύσκολο έργο διασφαλίζοντας ότι η δηµοσιονοµική εξυγίανση θα γίνεται παράλληλα µε ανάπτυξη προσανατολισµένη στην απασχόληση και στους κοινωνικούς προσανατολισµούς της Στρατηγικής Ευρώπη 2020. 1
Η αύξηση της ανεργίας που έχει παρουσιαστεί τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο λόγω της οικονοµικής κρίσης, θέτει σε σοβαρό κίνδυνο φτώχειας ένα µεγάλο κοµµάτι του πληθυσµού µας Στόχος είναι µετά την εφαρµογή µιας ολιστικής προσέγγισης παρέχοντας µέτρα για την ένταξη στην αγορά εργασίας, τα οποία συνδυάζονται µε µέτρα επιδοµατικής πολιτικής για τη διασφάλιση της επάρκειας των εισοδηµάτων, αλλά και παρέχοντας τις απαραίτητες υπηρεσίες (όπως υπηρεσίες φροντίδας, εκπαίδευσης, υγείας κλπ) ώστε να διασφαλίζεται ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο για του πολίτες. Η αντιµετώπιση της ανεργίας βρίσκεται πολύ ψηλά στις προτεραιότητες της Κυβέρνησης. Η Κυβέρνηση µέσα από τις δύσκολες οικονοµικές συνθήκες προσπαθεί µε όλα τα διαθέσιµα µέσα για την άµβλυνση της ανεργίας. Η προσπάθεια του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων επικεντρώθηκε αµέσως στον περιορισµό των επιπτώσεων της οικονοµικής ύφεσης µέσα από την προώθηση µέτρων για τη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας, την πρόληψη και περιορισµό των απολύσεων και τη βελτίωση της απασχολισηµότητας των νέων µας και των ανέργων, γενικότερα, µε στόχο την ένταξη/επανένταξη τους στην αγορά εργασίας. Πρέπει να σηµειώσω ότι δεν περιοριζόµαστε στο να εξετάζουµε τους αριθµούς αλλά αντιλαµβανόµαστε το πρόβληµα που έχει ο κάθε συµπολίτης µας και την αγωνία του να βρει δουλειά και συνεχώς σχεδιάζουµε ή ανασχεδιάζουµε και εφαρµόζουµε σχέδια επιδότησης της εργασίας. εν αµφιβάλει κανείς ότι η εξάλειψη της ανεργίας µπορεί µόνο να επιτευχθεί µέσα από την επανεκκίνηση της οικονοµίας και την ανάπτυξη, αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να γίνονται συνεχώς ενέργειες έτσι ώστε οι άνεργοι να µπορούν να απασχολούνται µέσα στα σηµερινά δεδοµένα. Το πρώτο τρίµηνο του 2013 ο ρυθµός αύξησης της ανεργίας ήταν 3 ποσοστιαίες µονάδες, ενώ µε την ανάληψη της σηµερινής Κυβέρνησης ο ρυθµός αύξησης της ανεργίας υποχώρησε στις 1,5 ποσοστιαίες µονάδες. Αυτό οφείλεται και στα σχέδια που εξαγγέλθηκαν εκ µέρους της Κυβέρνησης. 2
Έχοντας υπόψη τις προβλέψεις του ΝΤ για το 2014 που µιλά για περαιτέρω αύξηση, το Υπουργείο θα συνεχίσει τις προσπάθειες του για συγκράτηση της αυξητικής τάσης και ταυτόχρονα θα επιδιώξει να καταρτίσει τους ανέργους σε τοµείς της οικονοµίας για τους οποίους οι προοπτικές είναι ευοίωνες. Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, καταβάλλει µεγάλη προσπάθεια για τη διευκόλυνση της ένταξης και επανένταξης των ανέργων στην απασχόληση, δίνοντας έµφαση στις οµάδες που είναι ιδιαίτερα ευάλωτες µέσα από σχέδια και προγράµµατα που προωθεί. Τα µέτρα έχουν σχεδιαστεί σε τρεις άξονες όσον αφορά στους στόχους τους: ηµιουργία θέσεων εργασίας, πρόληψη των απολύσεων και βελτίωση της απασχολησιµότητας για ένταξη και επανένταξη στην απασχόληση. Ταυτόχρονα, η ηµόσια Υπηρεσία Απασχόλησης, πέραν του ότι εξυπηρετεί ανέργους και επιχειρήσεις προσφέροντας, µεταξύ άλλων, υπηρεσίες σύζευξης θέσεων και ανέργων και παρέχει υπηρεσίες επαγγελµατικού προσανατολισµού, λειτουργεί και ως σηµείο εστίασης µεταξύ όλων των υπηρεσιών που εφαρµόζουν µέτρα προώθησης της απασχόλησης, παραπέµποντας αυτούς που αναζητούν εργασία σε προγράµµατα απασχόλησης, κατάρτισης και εργασιακής εµπειρίας. Επιπλέον, το Υπουργείο σε συνεργασία µε το ιεθνές Γραφείο Εργασίας ετοιµάζει αυτή τη στιγµή ολοκληρωµένο Σχέδιο ράσης για την αντιµετώπιση της ανεργίας των νέων, η υλοποίηση του οποίου αναµένεται να αρχίσει εντός του πρώτου τριµήνου του 2014. Στο Σχέδιο ράσης θα περιλαµβάνονται και µέτρα για υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Σύστασης «Εγγύηση για την Νεολαία» η οποία προβλέπει ότι η χώρα είναι υποχρεωµένη εντός τεσσάρων µηνών από την ηµέρα που ένας νέος τελειώνει ή εγκαταλείπει το σχολείο/πανεπιστήµιο ή παραµένει άνεργος θα πρέπει να του δώσει τουλάχιστον µια ευκαιρία για απασχόληση ή µαθητεία ή περαιτέρω εκπαίδευση ή κατάρτιση. Η σκέψη µας είναι ιδιαίτερα στους νέους µας και γι αυτό ακόµα ένα σχέδιο που επεξεργάζεται το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων έχει ως οµάδα στόχευσης τους απόφοιτους Μέσης εκπαίδευσης οι οποίοι δεν 3
έχουν εξειδικευµένα εφόδια και δεξιότητες. Το Σχέδιο αυτό θα είναι στην ίδια φιλοσοφία µε το σχέδιο των ανέργων πτυχιούχων που ήδη έχει υλοποιηθεί. Ακόµη, ένα τρίτο σχέδιο αφορά τη στήριξη των Μικροµεσαίων Επιχειρήσεων µέσω της επιδότησης 70% του µισθολογικού κόστους του υφιστάµενου προσωπικού. Το σκεπτικό είναι η στήριξη Μικροµεσαίων Επιχειρήσεων που εργοδοτούν µέχρι και τέσσερις υπαλλήλους, συµπεριλαµβανοµένου και του αυτοεργοδοτούµενου. Επίσης, αξιοποιώντας πόρους από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο στο πλαίσιο της προγραµµατικής περιόδου 2007-2013, οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευηµερίας προωθούν την εφαρµογή εξειδικευµένου Έργου µε στόχο την «Παροχή Υπηρεσιών Κάλυψης Φροντίδας στο πλαίσιο Συµφιλίωσης της Επαγγελµατικής και Οικογενειακής Ζωής». Στόχος του Έργου είναι η ένταξη στην αγορά εργασίας του αδρανούς και άνεργου γυναικείου δυναµικού, το οποίο επιφορτίζεται µε το βάρος φροντίδας παιδιών, ηλικιωµένων και ατόµων µε αναπηρίες µέσω επιδότησης µέρους του κόστους φροντίδας των εξαρτωµένων τους. Στο πλαίσιο του έργου αναµένεται να εργοδοτηθούν ή αυτοεργοδοτηθούν 1200 γυναίκες. Όσον αφορά την επιδοµατική πολιτική, το κράτος παρέχει δηµόσιο βοήθηµα το οποίο διασφαλίζει, µε τη χορήγηση χρηµατικών παροχών ή/και την παροχή υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας, το δικαίωµα κάθε ατόµου που αντιµετωπίζει σοβαρά κοινωνικοοικονοµικά προβλήµατα για αξιοπρεπή διαβίωση, εφόσον οι πόροι του δεν επαρκούν για την ικανοποίηση των βασικών και ειδικών αναγκών του. Η συνολική µεταρρύθµιση της πολιτικής της Κοινωνικής Πρόνοιας αποτελεί µια από τις προεκλογικές δεσµεύσεις του Προέδρου Η επιδείνωση του οικονοµικού περιβάλλοντος και η αύξηση των αναγκών κοινωνικής στήριξης και αλληλεγγύης έχει θέσει τη µεταρρύθµιση αυτή σε άµεση προτεραιότητα. Ένα εξορθολογισµένο και παραγωγικό σύστηµα Κοινωνικής Πρόνοιας πρέπει να χαρακτηρίζεται από την άµεση και ουσιαστική στήριξη του πολίτη που πραγµατικά έχει ανάγκη αυτής της στήριξης για τη διαβίωση του, ιδιαίτερα 4
µέσα στις συνθήκες αυξηµένης ανεργίας και στις δύσκολες οικονοµικές συνθήκες που βιώνουµε σήµερα. Η διαχρονική απουσία ενιαίας βάσης δεδοµένων των προσώπων που λαµβάνουν επιδόµατα επέτρεψε την µη ορθολογιστική κατανοµή των επιδοµάτων.γι αυτό η Κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει τάχιστα στην µεταρρύθµιση του συστήµατος πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης µε στόχο την κατοχύρωση σε κάθε άτοµο/ οικογένεια ενός ελάχιστου αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης στη βάση κριτηρίων που αφορούν το εισόδηµα, την περιουσία, την σύνθεση της οικογένειας και τυχόν εξειδικευµένες ανάγκες. Οι βασικοί στόχοι του νέου συστήµατος είναι 1. Να εισαχθεί ένα σύστηµα το οποίο θα παρέχει ένα ύστατο δίκτυ προστασίας σε όσους το έχουν πραγµατικά ανάγκη 2. Να κατοχυρώνει το θεµελιώδες ανθρώπινο δικαίωµα του κάθε συµπολίτη µας για αξιοπρεπή διαβίωση. 3. Να εξασφαλίσει ένα ελάχιστο εισόδηµα σε κάθε άτοµο που δεν διαθέτει επαρκείς πόρους συντήρησης. Αγαπητοί φίλες και φίλοι, θα ήθελα να κλείσω µε ένα µήνυµα ότι: Η καταπολέµηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να έχουµε κοινωνίες συνεκτικές και ανθρωποκεντρικές. Οι στόχοι αυτοί γίνονται ακόµα πιο επιτακτικοί σήµερα όπου λόγω της παγκόσµιας οικονοµικής κρίσης οι κίνδυνοι παρατεταµένης φτώχειας για τις ευάλωτες οµάδες του πληθυσµού γίνονται οξύτεροι ενώ πιο έντονος γίνεται και ο κίνδυνος νέες οµάδες του πληθυσµού να αντιµετωπίσουν το φαινόµενο της φτώχειας. Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση και παραµένουµε στη διάθεση σας για τον κοινό σκοπό µας που είναι η καταπολέµηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού. 5