Θέσεις της Γ.Σ.Ε.Ε προς το ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ H Γ.Σ.Ε.Ε υλοποιώντας την κοινωνική της δέσµευση για διαρκή διάλογο για τα θέµατα της εκπαίδευσης, συµµετέχει ενεργά στον εθνικό διάλογο για την παιδεία καταθέτοντας απόψεις και προβληµατισµούς γύρω από τα κρίσιµα ζητήµατα που ταλανίζουν το εκπαιδευτικό σύστηµα αλλά και τις προτεραιότητες που πρέπει να δοθούν. Η παρέµβαση της Γ.Σ.Ε.Ε αποσκοπεί στο να συµβάλει στη δηµιουργία ενός οµαλού και ουσιαστικού κλίµατος διενέργειας του εθνικού διαλόγου για την παιδεία µε απώτερο σκοπό την εδραίωση και καταξίωση του Ε.Σ.Υ.Π ως ενός αµερόληπτου, ανεξάρτητου και κοινωνικά αξιόλογου γνωµοδοτικού οργάνου που θα συµβάλει στον εκσυγχρονισµό του εκπαιδευτικού µας συστήµατος αλλά και στη χάραξη εθνικής στρατηγικής για την παιδεία. Παρά τις προσπάθειες και τις πολιτικές που έχουν εφαρµοστεί, µέχρι και σήµερα εξακολουθούν να διαιωνίζονται στρεβλώσεις που οδηγούν την εργαζόµενη και µισθοσυντήρητη ελληνική οικογένεια σε οικονοµική αφαίµαξη και σε σηµαντική απώλεια του εισοδήµατός της, αφού µε το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστηµα αναπαράγονται φαινόµενα όπως η παραπαιδεία και η ακριβοπληρωµένη ιδιωτική φροντιστηριακή ενισχυτική διδασκαλία. Για παράδειγµα για τη Γ.Σ.Ε.Ε θεωρείται κοινωνικά αδιανόητο να µην επιτυγχάνει το ελληνικό δηµόσιο σχολείο να παρέχει αποτελεσµατικά την εκµάθηση µιας ξένης γλώσσας µε επάρκεια και πιστοποίηση. Ή ότι για να εισαχθεί ένας µαθητής στο Πανεπιστήµιο να απαιτείται η οικονοµική αιµορραγία της µισθοσυντήρητης ελληνικής οικογένειας. Είναι σαφές ότι οι υπάρχουσες εκπαιδευτικές ανισότητες, που κατ επέκταση γεννούν κοινωνικές αλλά και επαγγελµατικές ανισότητες, θα πρέπει να αντιµετωπιστούν µέσα από µια πολύπλευρη και µακροπρόθεσµη στρατηγική που θα λαµβάνει υπόψη τόσο τις ανάγκες της κοινωνίας όσο και τις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής. 1
Θεωρούµε λοιπόν σηµαντικό να καταθέσουµε µια σειρά θέσεων και προτεραιοτήτων σχετικά µε τα ζητήµατα της εκπαίδευσης. Συγκεκριµένα απαιτείται: η θεώρηση της παιδείας ως κοινωνικού και δηµόσιου αγαθού το οποίο θα προστατεύεται και θα πριµοδοτείται διαρκώς από την επίσηµη πολιτεία. οι παρεµβάσεις στο εκπαιδευτικό σύστηµα να µην αποτελούν ενέργειες αποσπασµατικές και ευκαιριακές. Αντίθετα, θα πρέπει να διαπερνούν ολόκληρη τη δοµή του, αφού απαιτείται µια συνολικότερη αντιµετώπιση του εκπαιδευτικού χώρου ως ενιαίας συστηµικής ολότητας που αρχίζει από την προσχολική εκπαίδευση και ολοκληρώνεται µε τη δια βίου εκπαίδευση. οι θεσµοί της προσχολικής εκπαίδευσης να ενισχύονται πολύπλευρα, αφού αποτελούν το θεµέλιο της εκπαιδευτικής ένταξης του ατόµου στην κοινωνία και συµβάλλουν καθοριστικά στη διανοητική και ψυχοκοινωνική του εξέλιξη. Η ενίσχυσή τους συµβάλει επιπλέον στην ανακούφιση της εργαζόµενης οικογένειας εφόσον είναι σε θέση να παρέχουν ευέλικτα ωράρια, δηµιουργική απασχόληση στους µικρούς µαθητές, ασφαλή φύλαξη και προστασία, παιδαγωγική φροντίδα. ο θεσµός του ολοήµερου σχολείου να ενισχυθεί και να βελτιωθεί περαιτέρω αφού ανακούφισε τόσο οικονοµικά όσο και κοινωνικά τα εργατικά και τα µεσαία στρώµατα. Το Ολοήµερο σχολείο το οποίο αποτέλεσε θεσµική καινοτοµία για τα ελληνικά εκπαιδευτικά χρονικά, πέρα από το διευρυµένο ωράριο (γεγονός που ανακούφισε την εργαζόµενη οικογένεια) εισήγαγε νέα µαθησιακά πεδία - αντικείµενα όπως ξένες γλώσσες, αισθητική αγωγή, πληροφορική, καθώς και µία νέα παιδαγωγική 2
αντίληψη για το ρόλο και την παρέµβαση του σχολείου στην κοινωνία. Επειδή όµως τα προβλήµατα στην εδραίωση και την καταξίωση του θεσµού παραµένουν, επιβάλλεται η προώθηση εκείνων των λύσεων που θα απαλλάξουν το ολοήµερο σχολείο από τις δυσλειτουργίες και τις υφιστάµενες αδυναµίες. Σχετική έρευνα του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ αποδεικνύει τη σηµαντική αποδοχή του θεσµού από την ελληνική κοινωνία γεγονός που ενθαρρύνει, όχι µόνο την ενίσχυσή του στο δηµοτικό αλλά και την σχεδιασµένη και προγραµµατισµένη επέκτασή του και στο Γυµνάσιο. η θωράκιση του αυτόνοµου ρόλου του Λυκείου ως διακριτής µορφωτικής µονάδας, απελευθερωµένης από την εξουσιαστική επιβολή του συστήµατος πρόσβασης στην τριτοβάθµια εκπαίδευση. Το Λύκειο απαιτείται να ξαναβρεί τον ακαδηµαϊκό του χαρακτήρα, να προάγει την πνευµατική και κοινωνική ανάπτυξη των εφήβων και όχι να αποτελεί εξεταστικό προθάλαµο για την ανώτατη τεχνολογική και πανεπιστηµιακή εκπάιδευση. η αναδόµηση της τεχνικής και επαγγελµατικής εκπαίδευσης ώστε να παρέχεται στους µαθητές µια αξιόλογη και ελκυστική προοπτική σταδιοδροµίας. Η αναδόµηση αυτή περιλαµβάνει αναδιοργάνωση του προγράµµατος σπουδών τους, ανάπτυξη των υλικοτεχνικών υποδοµών, ευέλικτες µορφές σύνδεσης µε την τριτοβάθµια τεχνολογική εκπαίδευση αλλά και τον κόσµο της απασχόλησης. Σηµαντικό προαπαιτούµενο αναβάθµισης της τεχνικής και επαγγελµατικής εκπαίδευσης, είναι η ενίσχυση του κύρους και της αξιοπιστίας της ως ισότιµης εκπαιδευτικής επιλογής ώστε να µην αποτελεί τον «φτωχό συγγενή του εκπαιδευτικού µας συστήµατος» όπως συµβαίνει σήµερα. η δηµιουργία ενός όσο το δυνατόν καθολικότερα αποδεκτού συστήµατος πρόσβασης στην τριτοβάθµια εκπαίδευση, τέτοιου 3
που να µην εξουθενώνει την πνευµατική και ψυχοκοινωνική υπόσταση των µαθητών αλλά ούτε και να αφαιµάζει το λαϊκό εισόδηµα για τις ανάγκες κάλυψης φροντιστηριακών δαπανών η διασφάλιση της ποιότητας των σπουδών στα πανεπιστήµια και τα τεχνολογικά ιδρύµατα µέσα από τη δηµιουργία προϋποθέσεων για ουσιαστική µόρφωση µε αντίκρισµα στην εργασία και την κοινωνία. η ανάπτυξη πολιτικών υγιούς διασύνδεσης της εκπαίδευσης µε την απασχόληση ώστε να µην υπάγεται το αγαθό της εκπαίδευσης στην ασύδοτη κυριαρχία της αγοράς και των επιχειρηµατικών elite. η πολύπλευρη και στρατηγικά µακροπρόθεσµη ανάπτυξη της δια βίου µάθησης σε όλο το κοινωνικό φάσµα µέσα από την στήριξη θεσµών, φορέων και οργανισµών που την παρέχουν. Σχετικά µε αυτό επιβάλλεται η διαµόρφωση µιας νέας κουλτούρας για τη µάθηση η οποία απαιτείται να διαχυθεί έµπρακτα σε ολόκληρη την κοινωνία από τη µικρή κιόλας ηλικία.. Η παιδεία αποτελεί εθνικό κεφάλαιο το οποίο θα πρέπει να καλλιεργείται να αναπτύσσεται και παρέχεται δωρεάν, µε ποιότητα και υψηλές προδιαγραφές σε όλους τους έλληνες πολίτες ανεξαιρέτως. Η παιδεία αποτελεί το πιο ζωντανό κοµµάτι του πολιτισµού µιας κοινωνίας για αυτό δεν σηκώνει ούτε πειραµατισµούς, ούτε µικροκοµµατικές αλχηµείες, ούτε µικροπολιτικές λογικές. Όλοι µαζί, να προσπαθήσουµε να δώσουµε νόηµα στο περιεχόµενο και τη µορφή του κοινωνικού διαλόγου ώστε να κάνουµε πράξη τη δηµιουργική συνένωση και σύνθεση των δυνάµεών µας για ένα καλύτερο και κοινωνικά δικαιότερο εκπαιδευτικό σύστηµα. Η Γ.Σ.Ε.Ε θα συνεχίσει µε την ίδια δύναµη να υπερασπίζει το δηµόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης και να παλεύει για ένα καλύτερο σύστηµα εκπαίδευσης. 4
5