Όνοµα Οµάδας Εργασίας ERGP (WG ERGP) Επικεφαλείς Οµάδας Εργασίας, Εθνικές Ρυθµιστικές Αρχές

Όνοµα Οµάδας Εργασίας ERGP (WG ERGP) Όνοµα Έργου Επικεφαλείς Οµάδας Εργασίας, Εθνικές Ρυθµιστικές Αρχές Καθαρό κόστος Καθολικής Υπηρεσίας ΦΠΑ ως όφελος / βάρος Εφαρµογή της υποχρέωσης παροχής καθολικής υπηρεσίας στον ταχυδροµικό τοµέα υπό το πρίσµα των εξελίξεων στην αγορά. PTS (Σουηδία) και AGCOM (Ιταλία) Κείµενο συζήτησης για την παροχή της Καθολικής Ταχυδροµικής Υπηρεσίας (ΚΤΥ) και τα αποτελέσµατα πρόσφατων αλλαγών που έγιναν στο εύρος της ΚΤΥ σε ορισµένες χώρες. Ι. Ιστορικό Ο σκοπός της ΚΤΥ είναι η εγγύηση ενός ελάχιστου εύρους υπηρεσιών µε συγκεκριµένη ποιότητα που θα παρέχεται σε όλα τα Κράτη Μέλη (ΚΜ), σε προσιτή τιµή, προς όφελος όλων των χρηστών, ανεξαρτήτως της γεωγραφικής τοποθεσίας τους. Η ΚΤΥ καθιερώθηκε από το κανονιστικό πλαίσιο (αρχικά από τη Πράσινη Βίβλο του 1992) για να ανταποκριθεί στις ανάγκες και το επικοινωνιακό περιβάλλον της εποχής. Αυτό όµως έχει αλλάξει. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η µέση ετήσια τάση µεταβολής του όγκου αλληλογραφίας για την ΕΕ των 12 ήταν +6,1% - σήµερα οι ετήσιοι όγκοι µειώνονται σε ένα αρκετά παρόµοιο ρυθµό. Ενώ ο ρυθµός µείωσης ποικίλλει σηµαντικά µεταξύ των κρατών µελών, η µείωση του όγκου και η αλλαγή της συµπεριφοράς στην επικοινωνία πρέπει να αντιµετωπιστεί. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι, επίσης, χώρες εκτός της ΕΕ έχουν - όπως η Νέα Ζηλανδία, τον Καναδά, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία - εργασθεί για την αναδιαµόρφωση της υποχρέωσης παροχής καθολικής υπηρεσίας (όπως περιγράφεται παρακάτω). Ως εκ τούτου, το ERGP έχει µπει σε µια διαδικασία προβληµατισµού. Αυτή η διαδικασία έχει στόχο να καθορίσει ποια µέτρα έχουν ληφθεί από τα κράτη µέλη για να προσαρµόσουν τις υποχρεώσεις της ΚΤΥ στις χώρες τους. Θα εξετάσει επίσης τη µακροπρόθεσµη βιωσιµότητα των υφιστάµενων απαιτήσεων της οδηγίας για την Ταχυδροµική Υπηρεσία, συµπεριλαµβανοµένων πιθανών τροποποιήσεων των απαιτήσεων που θα µπορούσε να αυξήσει την αποτελεσµατικότητά της ως λύση στα ζητήµατα της κοινωνικής ένταξης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ως µέρος αυτής της διαδικασίας προβληµατισµού, το παρόν έγγραφο σχεδιάστηκε ως βάση για τη δηµόσια διαβούλευση και για µια συζήτηση σε µία συνάντηση εργασίας (workshop) µε µια ευρύτερη οµάδα ενδιαφεροµένων. Επιπλέον, το workshop θα οδηγήσει στο δεύτερο βήµα αυτής της ροής εργασίας, δηλαδή µια ανάλυση και εξέταση της βιωσιµότητας της καθολικής ταχυδροµικής υπηρεσίας ενόψει της (προβλεπόµενης) )µείωσης του όγκου που διακινείται, αλλά και τον προβληµατισµό σχετικά µε την καταλληλότητα του ισχύοντος κανονιστικού πλαισίου όσον αφορά την καθολική υπηρεσία. Τα συµπεράσµατα της δηµόσιας διαβούλευσης, η συζήτηση κατά τη διάρκεια του workshop και η ανάλυση της οµάδας εµπειρογνωµόνων ERGP εργασίας θα συγκλίνουν σε µια έκθεση ERGP σχετικά µε την εφαρµογή της καθολικής υπηρεσίας στον ταχυδροµικό τοµέα και την ανάλυση των επιπτώσεων στην αγορά και άλλες εξελίξεις σχετικά µε το πεδίο εφαρµογής και τη µακροπρόθεσµη βιωσιµότητα της καθολικής υπηρεσίας, η οποία θα δηµοσιευθεί µέχρι το τέλος του 2015. 1

Σχήµα 1: Αντικείµενα εσωτερικού κατά κεφαλήν (εξαιρουµένων των express) Πηγή: εδοµένα που παραχωρήθηκαν από την Αναφορά του ERGP ERGP Report on Indicators on the Postal Market, Μάϊος 2014 (βλ. http://ec.europa.eu/internal_market/ergp/docs/documentation/2014/ergp-13-33-rev.1-ergpreport-on-market-indicators_en.pdf). Οι ταχυδροµικοί όγκοι µειώνονται σχεδόν σε κάθε χώρα στην Ευρώπη. Αυτή είναι µια σηµαντική αλλαγή µετά από χρόνια αύξησης του όγκου των ταχυδροµικών αντικειµένων µαζί µε την οικονοµική ανάπτυξη. Αυτή η αλλαγή σχετίζεται, µεταξύ άλλων, µε την ψηφιοποίηση της οικονοµίας. Για παράδειγµα, το ERGP έχει σηµειώσει ότι το εύρος της πτώσης του όγκου που καταγράφεται σε ευρωπαϊκές χώρες για την τελευταία περίοδο των γνωστών δεδοµένων (2008-2012) κυµαίνεται από -4% έως -40%, όπως φαίνεται στο Σχήµα 1. Υπό το φως αυτής της εξέλιξης, θα πρέπει να εξεταστεί ποιες ταχυδροµικές υπηρεσίες παραµένουν απαραίτητες για τους χρήστες. Η µείωση του όγκου της αλληλογραφίας απαιτεί εξορθολογισµό των δραστηριοτήτων των φορέων παροχής καθολικής υπηρεσίας (ΦΠΚΥ), εντός του υφιστάµενου πεδίου εφαρµογής της καθολικής υπηρεσίας: στο πλαίσιο αυτό, ορισµένες χώρες έχουν επιλέξει να αλλάξουν ή να ξεκινήσουν διεργασίες προκειµένου να τροποποιηθεί το πεδίο εφαρµογής της καθολικής υπηρεσίας. Αυτό µπορεί να γίνει µε την αλλαγή του πεδίου εφαρµογής της καθολικής υπηρεσίας, στο πλαίσιο της ευελιξίας που προβλέπεται από την οδηγία για τις ταχυδροµικές υπηρεσίες. Ορισµένες χώρες έχουν ήδη αρχίσει να κάνουν αυτές τις αλλαγές και είναι σαφές ότι οι αλλαγές αυτές θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά. Το ERGP πρέπει να ερευνήσει εάν και πώς οι εν λόγω εξελίξεις θα µπορούσαν να επηρεάσουν τη βιωσιµότητα της καθολικής ταχυδροµικής υπηρεσίας και πώς κάθε αναδυόµενο ζήτηµα µπορεί να χρειαστεί να αντιµετωπιστεί στο µέλλον σε όλες τις χώρες. Η δοµική µείωση του όγκου της αλληλογραφίας δεν είναι απλά ένα χαρακτηριστικό των ευρωπαϊκών ταχυδροµικών αγορών αλλά είναι επίσης εµφανής στις περισσότερες ταχυδροµικές αγορές σε όλο τον κόσµο (µε την πιθανή εξαίρεση ορισµένων αναδυόµενων αγορών). Σε ορισµένες χώρες, οι ρυθµιστικές αρχές, οι κυβερνήσεις και οι ΦΠΚΥ έχουν λάβει µέτρα για τη µεταρρύθµιση των καθολικών ταχυδροµικών υπηρεσιών να ανταποκριθούν στην µείωση του όγκου πωλήσεων. 2

Το 2014, η Αυστραλία Post έχει δηλώσει ότι θα πρέπει να κάνει µεταρρυθµίσεις για να αντιµετωπίσει τη µείωση κατά 30% του όγκου της αλληλογραφίας σε διάστηµα πέντε ετών. Εισήγαγε µια πιο αργή κατηγορία της υπηρεσίας για τους πελάτες των επιχειρήσεων εκτός από την υπηρεσία Α προτεραιότητας (D + 1 εντός των µητροπολιτικών περιοχών των πρωτευουσών ή εντός της ίδιας πόλης ή κωµόπολης, D + 2 µεταξύ των µητροπολιτικών περιοχών των πρωτευουσών και θέσεις της χώρας και µεταξύ θέσεων της χώρας). Το εκέµβριο του 2013, η Canada Post ανακοίνωσε σχέδια για να µετακινήσετε το ένα τρίτο των διευθύνσεων που εξακολουθούν να παραλαµβάνουν στην πόρτα τους, σε υπηρεσία επίδοσης σε κοινοτικές γραµµατοθυρίδες, εντός πέντε ετών. Η Canada Post αναφέρει ότι οι αλλαγές αυτές είναι αναγκαίες για την προσαρµογή σε χαµηλότερους όγκους αλληλογραφίας. Εκτιµά ότι η επίδοση σε κοινοτικές γραµµατοθυρίδες θα εξοικονοµήσει CAN $ 400 εκ µε CAN $ 500 ανά έτος. Τα δύο τρίτα των διευθύνσεων στον Καναδά έχουν ήδη επίδοση αλληλογραφίας σε ένα κεντρικό σηµείο, όπως ένα κουτί σε πολυκατοικίες, το ταχυδροµικό κατάστηµα, ή κοινοτικές / αγροτικές γραµµατοθυρίδες. Η New Zealand Post διαπραγµατεύτηκε τις υποχρεώσεις της ΚΤΥ. Από τον Ιούλιο του 2015, η βασική υπηρεσία του ταχυδροµείου δε θα είναι µικρότερη από τρεις ηµέρες την εβδοµάδα σε αστικά κέντρα και όχι λιγότερο από πέντε ηµέρες την εβδοµάδα σε ταχυδροµικές θυρίδες και σε αγροτικές περιοχές (που αντανακλά την εξάρτηση από τις µη ταχυδροµικές υπηρεσίες της αγροτικής διανοµής). Η New Zealand Post λέει ότι αυτές οι αλλαγές είναι απαραίτητες λόγω της µείωσης του όγκου της αλληλογραφίας από 1,1 δις το 2002 σε 771εκ. το 2013. Στις Ηνωµένες Πολιτείες, η Ταχυδροµική Υπηρεσία των ΗΠΑ (USPS), έχει υποστεί ζηµιές ύψους $ 26 δις κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών, κυρίως ως αποτέλεσµα της πτώσης στους διακινούµενους όγκους. USPS έχει προτείνει τη µείωση του αριθµού των ηµερών της παράδοσης σε πέντε την εβδοµάδα και την εισαγωγή της επίδοσης σε κοινοτικές γραµµατοθυρίδες. Το Γραφείο Προϋπολογισµού του Κογκρέσου εκτιµά ότι σε διάστηµα 10 ετών αυτές οι αλλαγές θα επιφέρουν εξοικονόµηση στη USPS $ 10,9 δισ και $ 8,1δις αντίστοιχα. Ωστόσο, το Κογκρέσο των ΗΠΑ δεν έχει εγκρίνει καµία από αυτές τις αλλαγές. Αυτό το έγγραφο προβληµατισµού λαµβάνει υπόψη την τρέχουσα κατάσταση της υποχρέωσης παροχής καθολικής υπηρεσίας, αντιπροσωπεύοντας τις πρόσφατες εξελίξεις της αγοράς και του ρυθµιστικού πλαισίου. Με βάση, επίσης, τα στοιχεία που παρέχονται στη µελέτη της WIK-Consult Country Reports "Κύριες εξελίξεις στον ταχυδροµικό τοµέα (2010-2013)», πέντε κύριες κατηγορίες θεµάτων εντοπίστηκαν και διερευνήθηκαν µέσα από συγκεκριµένες ερωτήσεις: τρέχουσα κατάσταση των υποχρεώσεων καθολικής υπηρεσίας (ΚΥ), αλλαγές του πεδίου εφαρµογής της καθολικής υπηρεσίας κατά τα τελευταία 10 χρόνια, υποχρέωση παροχής ΚΥ και παράγοντες της αγοράς, καθαρό κόστος ΚΥ και αθέµιτη επιβάρυνση για τα τελευταία 10 χρόνια, ανάθεση της ΚΥ και µηχανισµοί χρηµατοδότησης. Στη βάση έρευνας για το τι συνέβη στις ευρωπαϊκές χώρες τα τελευταία χρόνια, η έκθεση του ERGP θα εξετάσει τις πιθανές επιλογές για την περαιτέρω προσαρµογή των απαιτήσεων των ΚΥ, µεταξύ άλλων, και πιθανές αλλαγές της Οδηγίας, λαµβάνοντας υπόψη τις µεταβαλλόµενες συνήθειες επικοινωνίας, προκειµένου να παρέχουν στις ρυθµιστικές αρχές την ευελιξία να καθορίσουν ένα βιώσιµο εύρος προϊόντων ΚΥ. Θα αξιολογήσει ποιες ταχυδροµικές υπηρεσίες ενδέχεται να είναι ακόµη απαραίτητες για τους χρήστες σε έναν όλο και πιο ψηφιοποιηµένο κόσµο και στην εποχή της µείωσης των ταχυδροµικών όγκων. Ταυτόχρονα, θα εξετασθούν οι πιθανοί κίνδυνοι µιας υποχρέωσης παροχής καθολικής υπηρεσίας ως εµπόδιο για την είσοδο στην αγορά πιο αποτελεσµατικών επιχειρήσεων και οι περιορισµοί που τίθενται στους υπάρχοντες φορείς παροχής ταχυδροµικών υπηρεσιών, µε την επακόλουθη επίπτωση στο κόστος για τον τοµέα των ταχυδροµικών υπηρεσιών και της χρήστες. 3

II. Αναγνώριση των θεµάτων α) Η τρέχουσα κατάσταση της υποχρέωσης παροχής καθολικής υπηρεσίας Ξεκινώντας από την παραδοχή ότι το πεδίο εφαρµογής της καθολικής υπηρεσίας σε κάθε χώρα, όπως περιγράφεται στο WIK-Consult Country Reports "Κύριες εξελίξεις στον ταχυδροµικό τοµέα (2010-2013)», κάποιες πρόσθετες πληροφορίες συλλέχθηκαν από τα µέλη ERGP σχετικά µε τις υπηρεσίες και τα χαρακτηριστικά που περιλαµβάνονται σήµερα στο πεδίο εφαρµογής παροχής καθολικής υπηρεσίας. Όλες οι Εθνικές Ρυθµιστικές Αρχές (ΕΡΑ) που ανταποκρίθηκαν (24) έδειξαν ότι οι µεµονωµένες συστηµένες επιστολές είναι µέρος της καθολικής υπηρεσίας, ενώ οι οµαδικές συστηµένες επιστολές περιλαµβάνονται στο πεδίο εφαρµογής παροχής καθολικής υπηρεσίας σε 13 χώρες (Βέλγιο, Κροατία, Γαλλία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιταλία, Λετονία, Μάλτα, Νορβηγία, Πορτογαλία, Ρουµανία, Σερβία και Σουηδία), καθώς και στην Αυστρία µόνο στην περίπτωση που η επιστολή έχει παραδοθεί στο ταχυδροµικό γραφείο (και όχι όταν παραδίδεται σε ένα κέντρο διαλογής). Ένας ελάχιστος αριθµός ταχυδροµικών καταστηµάτων δεν αποτελεί νοµική υποχρέωση ως υποχρέωση παροχής καθολικής υπηρεσίας στην Ιρλανδία και τη Σουηδία. Η τελευταία ανέφερε ότι ο νόµος περί ταχυδροµικών υπηρεσιών αναφέρει: «Η πυκνότητα των σηµείων επαφής και των σηµείων πρόσβασης να λαµβάνει υπόψη τις ανάγκες των χρηστών". Ένας ελάχιστος αριθµός γραµµατοκιβωτίων (ταχυδροµικά κουτιά) δεν απαιτείται σε 4 χώρες (Βουλγαρία, Γαλλία, Ελλάδα και Σουηδία). Στη Νορβηγία, υποδεικνύεται απλά ένας "επαρκής αριθµός" από γραµµατοκιβώτια συλλογής. Στην Πορτογαλία, σύµφωνα µε το νοµικό πλαίσιο, τα κριτήρια πυκνότητας τόσο για ταχυδροµικά γραφεία και τα γραµµατοκιβώτια πρέπει να καθορίζονται λαµβάνοντας υπόψη την κατανοµή του πληθυσµού στο εθνικό έδαφος, την απόσταση µεταξύ των σηµείων πρόσβασης, τον αστικό ή αγροτικό χαρακτήρα των περιοχών που καλύπτει και την εξέλιξη της ταχυδροµικής κίνησης και της ζήτησης. Η διαδικασία για τον ορισµό αυτό είναι σε εξέλιξη και στο µεταξύ ο ΦΠΚΥ πρέπει να διατηρήσει τουλάχιστον τα επίπεδα πυκνότητας που προσφέρονται στις 31 εκεµβρίου 2013. Σχεδόν όλες οι ΕΡΑ ανέφεραν ότι όλες οι υπηρεσίες που περιλαµβάνονται στο πεδίο εφαρµογής παροχής καθολικής υπηρεσίας απαλλάσσονται του ΦΠΑ, µε εξαίρεση τη Νορβηγία και τη Σουηδία. Στόχοι ποιότητας (όπως το ποσοστό των αντικειµένων που παραδίδονται σε Η+1 ή Η+3) καθορίζονται στο πλαίσιο παροχής καθολικής υπηρεσίας για όλες τις ΕΡΑ (24). β) Αλλαγή του πεδίου παροχής καθολικής υπηρεσίας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 10 ετών Οι Βουλγαρία, Μάλτα και Κάτω Χώρες δήλωσαν ότι είχαν την πρόθεση να επανεξεταστεί το πεδίο εφαρµογής της καθολικής υπηρεσίας στο εγγύς µέλλον. Στην Ολλανδία προετοιµάζονται προτάσεις για την αλλαγή του νόµου περί ταχυδροµείων µε τις οποίες ο υποχρεωτικός αριθµός ταχυδροµικών καταστηµάτων και γραµµατοκιβωτίων (κουτιά συλλογής) θα µειωθεί σηµαντικά. Στη Νορβηγία, η κυβέρνηση ξεκίνησε την επανεξέταση του ταχυδροµικού κανονιστικού πλαισίου, ενόψει της εφαρµογής της 3 ης ταχυδροµικής οδηγίας. Ωστόσο, σε ορισµένες χώρες υπάρχει πίεση για την αλλαγή του πεδίου παροχής καθολικής υπηρεσίας από τους ΦΠΚΥ και, σε µία περίπτωση (Ηνωµένο Βασίλειο), από τους ανταγωνιστές. Στην Κροατία, την Ιταλία, τη Μάλτα, τη Ρουµανία, τη Σουηδία, την Ολλανδία και ένα άλλο κράτος µέλος, οι ΦΠΚΥ διεκδικούν ενδεχόµενες αλλαγές στο πεδίο παροχής καθολικής υπηρεσίας. Οι προτεινόµενες αλλαγές περιλαµβάνουν: την αποµάκρυνση υπηρεσιών από το 4

πεδίο εφαρµογής της καθολικής υπηρεσίας (π.χ. ταχυδροµικές κάρτες, απαντητικά δελτία των επιχειρήσεων, ταχυδροµικές θυρίδες, πιστοποιητικό κατάθεσης στη Μάλτα) µειώσεις στον αριθµό των ηµερών παράδοσης ανά εβδοµάδα, των ταχυδροµικών καταστηµάτων και των γραµµατοκιβωτίων συλλογής (στην Ολλανδία), εξαίρεση του οµαδικού ταχυδροµείου (σε µια χώρα), αλλαγές στους στόχους ποιότητας (µείωση ταχυδροµικών καταστηµάτων, συχνότητας επίδοσης και κατάργηση των υπηρεσιών επίδοσης την επόµενη ηµέρα (Η+1) στην Ιταλία). Στο Ηνωµένο Βασίλειο, οι ανταγωνιστές έχουν υποστηρίξει ότι το πεδίο εφαρµογής της καθολικής υπηρεσίας θα πρέπει να περιορίζονται στο ελάχιστο αναγκαίο για την κάλυψη των αναγκών των χρηστών, έτσι ώστε να µειωθεί η πιθανότητα στρεβλώσεων του ανταγωνισµού που δηµιουργούνται από την απαλλαγή από τον ΦΠΑ. Όσον αφορά τις τροποποιήσεις που έχουν ήδη γίνει στην εθνική υποχρέωση παροχής καθολικής υπηρεσίας, αυτό που µπορούµε να δούµε από την πρόσφατη ιστορία είναι ότι υπήρξαν αλλαγές στην υποχρέωση παροχής καθολικής υπηρεσίας σε ορισµένα κράτη µέλη. Πρόσφατες αλλαγές έχουν επικεντρωθεί κυρίως στην εξαίρεση του οµαδικού και του διαφηµιστικού ταχυδροµείου, τον επαναπροσδιορισµό του εύρους του πεδίου παροχής καθολικής υπηρεσίας και την προσαρµογή των κατηγοριών βάρους που περιλαµβάνονται στην υποχρέωση παροχής καθολικής υπηρεσίας, που οδηγούν σε µια µείωση του εύρους των αντικειµένων που περιλαµβάνονται στο πεδίο ΚΥ, µε την αφαίρεση των βαρύτερων πακέτων και δεµάτων. Με βάση τις πληροφορίες που παρέχονται από τις ΕΡΑ, οι πρόσφατες αλλαγές του πεδίου παροχής καθολικής υπηρεσίας και οι τυχόν ενδείξεις πρόθεσης για επανεξέταση αυτού συνοψίζονται στον ακόλουθο πίνακα: Κράτος µέλος Πρόσφατες µεταβολές στο Προοπτική µεταβολών πεδίο ΚΥ Αυστρία Μείωση ορίου βάρους δεµάτων σε Καµία 10κ., συµπεριλαµβάνονται οι εφηµερίδες Βέλγιο Καµία Καµία Βουλγαρία Αφαίρεση ταχυδροµικών Προγραµµατίζεται αναθεώρηση χρηµατικών εντολών και διαφηµιστικού ταχυδροµείου Κροατία Μεταβολή πεδίου υφιστάµενων Καµία υπηρεσιών και ορίων βάρους. Τσεχική ηµοκρατία Μείωση ορίου βάρους δεµάτων Καµία και ασφαλιζόµενων αντικειµένων σε 10κ. Φινλανδία Επαναπροσδιορισµός κάλυψης Καµία πεδίου ΚΥ. Γαλλία Προσθήκη νέου προϊόντος Η+2 Καµία στην ΚΥ αφαίρεση β προτεραιότητας αλληλογραφίας εξερχόµενου διεθνούς ταχυδροµείου. Γερµανία Καµία Καµία Ελλάδα Καµία Καµία Ουγγαρία Καµία Καµία Ιρλανδία Προσδιορισµός ελάχιστης οµάδας Καµία καθολικών ταχυδροµικών υπηρεσιών που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των χρηστών ταχυδροµικών υπηρεσιών, µε ταυτόχρονη ελαχιστοποίηση του ρυθµιστικού βάρους του ΦΠΚΥ. Ιταλία Μείωση ηµερών εξυπηρέτησης από 6 σε 5, αφαίρεση του Καµία 5

διαφηµιστικού ταχυδροµείου. Λεττονία Μείωση ορίου βάρους δεµάτων Καµία εσωτερικού σε 10 κ. Λιθουανία Αφαίρεση οµαδικών υπηρεσιών Καµία και διαφηµιστικού ταχυδροµείου. Μάλτα Καµία Προγραµµατίζεται αναθεώρηση Νορβηγία Πραγµατοποιήθηκαν µεταβολές Προγραµµατίζεται αναθεώρηση αλλά δε δόθηκαν συγκεκριµένες λεπτοµέρειες. Πολωνία Αφαίρεση οµαδικής Καµία αλληλογραφίας. Πορτογαλία Μείωση ορίου βάρους δεµάτων σε Καµία 10 κ., αφαίρεση διαφηµιστικού ταχυδροµείου. Ρουµανία Αφαίρεση διαφηµιστικού Καµία ταχυδροµείου, προσθήκη ταχυδροµείου για άτοµα τυφλά, νέες διατάξεις σχετικά µε την ποιότητα παροχής υπηρεσιών δεµάτων. Σερβία Καµία Καµία Σλοβενία Μείωση ορίου βάρους δεµάτων σε Καµία 10 κ. Σουηδία Καµία Καµία Κάτω Χώρες Μείωση ηµερών εξυπηρέτησης Προγραµµατίζεται αναθεώρηση. από 6 σε 5 ανά εβδοµάδα (εξαιρουµένων των νεκρολογιών και της ιατρικής αλληλογραφίας) Ηνωµένο Βασίλειο Αφαίρεση οµαδικής Καµία αλληλογραφίας. Πίνακας 1: Πρόσφατες µεταβολές στο πεδίο ΚΥ και προοπτική µεταβολών. Με βάση τα δεδοµένα που έχουν συλλεχθεί, φαίνεται ότι η απελευθέρωση ήταν το έναυσµα για την αλλαγή του πεδίου παροχής καθολικής υπηρεσίας σε 11 χώρες, από 14 (Αυστρία, Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχική ηµοκρατία, τη Λεττονία, τη Λιθουανία, την Ιταλία, την Πολωνία, την Πορτογαλία, τη Ρουµανία και τη Σλοβενία). Σε ορισµένες περιπτώσεις υπήρχαν αρκετοί παράγοντες που έχουν οδηγήσει σε προσαρµογές στην υποχρέωση παροχής καθολικής υπηρεσίας. Σε αυτό το πλαίσιο, 8 χώρες (Γαλλία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Ρουµανία, Σλοβενία και Κάτω Χώρες) έλαβαν υπόψη τις αλλαγές στις ανάγκες και τις προτιµήσεις των καταναλωτών ως ένα ισχυρό λόγο για να ξεκινήσει αυτή τη διαδικασία. Επίσης, η ανάγκη για την προστασία των τελικών χρηστών συνέβαλε σε κάποιο βαθµό στην Κροατία, τη Γαλλία και τη Λετονία, καθώς και η ανάγκη να µειωθεί το ενδεχόµενο καθαρό κόστος της καθολικής υπηρεσίας στην Κροατία, Ιταλία και Ολλανδία. Ανεξάρτητα από τους υποκείµενους παράγοντες που καθορίζουν το πεδίο της ΚΥ, ένας ευρύτερος ή λιγότερο συγκεκριµένος ορισµός της καθολικής υπηρεσίας υπάρχει µέσω της πρωτογενούς νοµοθεσίας σε όλες τις χώρες που αναλύθηκαν, προκειµένου να δώσει αρκετή ευελιξία στις ρυθµιστικές αρχές να λάβουν υπόψη τις αλλαγές στην αγορά ταχυδροµικών υπηρεσιών θέτοντας λεπτοµερείς απαιτήσεις στη δευτερογενή νοµοθεσία ή στους όρους των αδειών για την παροχή ταχυδροµικών υπηρεσιών. Σε αυτό το πλαίσιο, οποιαδήποτε ουσιαστική αλλαγή στην περιοχή της ΚΥ αντικατοπτρίζεται στον Ταχυδροµικό Νόµο ή µέσω των αποφάσεων ενός υπουργείου (Ελλάδα) είτε και µε τους δύο τρόπους (Πολωνία). Στα περισσότερα κράτη µέλη φαίνεται ότι το υπουργείο που είναι αρµόδιο για τον ταχυδροµικό τοµέα µεταφέρει την οδηγία για τις ταχυδροµικές υπηρεσίες και θέτει τους κανόνες για τη ρύθµιση της ΚΥ, µε την ΕΡΑ να επιτρέπεται να διευκρινίσει περαιτέρω τη 6

ρύθµιση της ΚΥ, εάν απαιτείται (εκτός από τις ΕΡΑ στην Αυστρία και τη Σερβία, οι οποίες δεν έχουν ρόλο στην αλλαγή του πεδίου της ΚΥ). Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι προτάσεις για την τροποποίηση των πράξεων προέρχονται από την ΕΡΑ µε βάση τα πραγµατικά περιστατικά που παρατηρούνται στις αγορές, ενώ µερικές από τις ρυθµιστικές αρχές συµµετέχουν ακόµη στη διαδικασία εκπόνησης του εθνικού πλαισίου για τις ταχυδροµικές υπηρεσίες. γ) υποχρέωση παροχής καθολικής υπηρεσίας και φορείς της αγοράς Όσον αφορά το πεδίο εφαρµογής υποχρέωσης παροχής καθολικής υπηρεσίας και τους φορείς της αγοράς, οι 24 χώρες θεωρούν ότι το πλαίσιο της υποχρέωσης παροχής καθολικής υπηρεσίας προστατεύει τους καταναλωτές (ιδιώτες, καθώς και µικρά γραφεία ή γραφεία στο σπίτι, τα οποία προστατεύονται σε 13 χώρες). Σε ορισµένες περιπτώσεις, όπως στην Πορτογαλία, όλοι οι χρήστες των ταχυδροµικών υπηρεσιών εν γένει (αποστολείς ή παραλήπτες), µπορούν να επωφεληθούν από τις προσφορές από το πεδίο παροχής καθολικής υπηρεσίας, δεδοµένου ότι η υποχρέωση παροχής καθολικής υπηρεσίας έχει ως στόχο να καλύψει τις ανάγκες του πληθυσµού και των οικονοµικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων. Ορισµένες χώρες έδειξαν ότι το πεδίο εφαρµογής ΚΥ προστατεύει τους κοµιστές αλληλογραφίας (consolidators) (10 χώρες), τους ανταγωνιστές που προσφέρουν υπηρεσίες από άκρο σε άκρο (end-to-end) (6 χώρες) και τις επιχειρήσεις που αποστέλλουν µεγάλους όγκους επιστολών (6 χώρες). Στο Ηνωµένο Βασίλειο, κάθε επιχείρηση που αποστέλλει µεµονωµένες επιστολές προστατεύεται από το πεδίο παροχής καθολικής υπηρεσίας. Σε γενικές γραµµές, όλες οι υπηρεσίες που περιλαµβάνονται στο πεδίο εφαρµογής παροχής καθολικής υπηρεσίας θεωρείται ότι είναι σε θέση να αποτρέψουν τον κοινωνικό αποκλεισµό της πλειοψηφίας του πληθυσµού, ειδικά για τις µεµονωµένες επιστολές και δέµατα, καθώς και τις επιστολές για τους τυφλούς. Ωστόσο, σε µερικές χώρες, αυτό το χαρακτηριστικό δεν προκύπτει µε σαφήνεια για όλες τις υπηρεσίες που εµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής παροχής καθολικής υπηρεσίας. Στην Ιταλία αναφέρεται ότι ορισµένες υπηρεσίες δεν φαίνεται να είναι αναγκαίες για την αποτροπή του κοινωνικού αποκλεισµού, γεγονός που οφείλεται στην παρουσία εναλλάξιµων υπηρεσιών στην αγορά ταχυδροµικών υπηρεσιών (όπως µεµονωµένα δέµατα και συστηµένες επιστολές, οµαδικές επιστολές και οµαδικές συστηµένες επιστολές). Η Γαλλία και η Σερβία έδειξαν τη γενική οµαδική αλληλογραφία ως υπηρεσία η οποία δεν είναι απαραίτητη για την πρόληψη του κοινωνικού αποκλεισµού, αλλά, σύµφωνα µε την απάντηση της γαλλικής ρυθµιστικής αρχής, περιλαµβάνεται στο πεδίο εφαρµογής παροχής καθολικής υπηρεσίας λόγω ιστορικών και οικονοµικών λόγων. Πέντε χώρες δηλώνουν ότι υπάρχουν υπηρεσίες που προσφέρονται σήµερα στις ταχυδροµικές αγορές τους, εκτός του πεδίου παροχής καθολικής υπηρεσίας, οι οποίες είναι σε θέση να αποτρέψουν τον κοινωνικό αποκλεισµό της πλειοψηφίας του πληθυσµού. Στη Νορβηγία, ο στόχος του νόµου περί ταχυδροµείων είναι ότι οι ταχυδροµικές υπηρεσίες θα προσφέρονται σε ολόκληρη τη χώρα, σε προσιτές τιµές και υπάρχει ρύθµιση σχετικά µε τη διαθεσιµότητα των βασικών ταχυδροµικών υπηρεσιών για τους χρήστες µε ειδικές ανάγκες. Στην Κροατία, το διαφηµιστικό ταχυδροµείο, διάφορα έντυπα (συµπεριλαµβανοµένων των εφηµερίδων) και διαφηµιστικά χωρίς διεύθυνση παραλήπτη προσφέρονται στις ίδιες τιµές σε όλη την επικράτεια, ακόµη και αν δεν υπάρχει καµία υποχρέωση. Στο Βέλγιο, η κυβέρνηση έχει επίσης ορίσει κάποιες ειδικές ταχυδροµικές υπηρεσίες, ως υπηρεσίες γενικού οικονοµικού ενδιαφέροντος, όπως η έγκαιρη παράδοση αναγνωρισµένων εφηµερίδων. Στη Φινλανδία, υπάρχει µια γενική διαθεσιµότητα υπηρεσιών εκτός ΚΥ ικανή να αποτρέψει τον κοινωνικό αποκλεισµό. Στην Ιταλία υπηρεσίες που παρέχονται εκτός ΚΥ και είναι σε θέση να αποτρέψουν τον κοινωνικό αποκλεισµό είναι εναλλάξιµες υπηρεσίες όπως µεµονωµένα δέµατα και συστηµένες επιστολές, οµαδικές επιστολές και οµαδικές συστηµένες επιστολές. 7

Επιπλέον, η ρυθµιστική αρχή του Ηνωµένου Βασιλείου ανέφερε ότι οι υπηρεσίες εκτός του πεδίου παροχής καθολικής υπηρεσίας δεν υπόκεινται σε ρυθµιστικές απαιτήσεις για την αποφυγή του κοινωνικού αποκλεισµού (π.χ., φορείς πακέτων και δεµάτων µπορεί να χρεώσουν περισσότερο για παράδοση στις αγροτικές περιοχές και να αρνηθούν να παραδώσουν σε ορισµένες περιοχές), αλλά πολλές υπηρεσίες δεν διαφοροποιούνται, για παράδειγµα, δεν υπάρχουν σηµαντικές ενδείξεις διαφοροποίησης στο οµαδικό ταχυδροµείο. Στη Γερµανία σήµερα, δεν έχει ορισθεί φορέας παροχής καθολικής ταχυδροµικής υπηρεσίας που να υπόκειται σε νοµική υποχρέωση. Σχεδόν όλες οι Εθνικές Ρυθµιστικές Αρχές (ΕΡΑ) ανέφεραν ότι ορισµένες υπηρεσίες που περιλαµβάνονται στο πεδίο εφαρµογής ΚΥ έχουν προσφερθεί µε ζηµία κατά τη διάρκεια των τελευταίων 10 ετών, όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. Υπηρεσία που παρέχεται µε ζηµία Μεµονωµένη αλληλογραφία εσωτερικού (συµπ/νης της συστηµένης αλληλογραφίας) Μεµονωµένα δέµατα Εφηµερίδες Αντικείµενα για άτοµα τυφλά ιαφηµιστικό ταχυδροµείο έµατα εξωτερικού ιεθνής αλληλογραφία Οµαδική αλληλογραφία Κράτος - µέλος Βουλγαρία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Πολωνία, Πορτογαλία, και µία ακόµα χώρα. Βουλγαρία, Κροατία, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ιταλία, Πολωνία, Πορτογαλία, και µία ακόµα χώρα. Ελλάδα, Ιταλία, Λεττονία, Πορτογαλία. Βουλγαρία, Τσεχική ηµοκρατία, Λιθουανία. Ελλάδα, Ιταλία Ιταλία, µία ακόµα χώρα. Κροατία, Ιρλανδία, Ιταλία και µία ακόµα χώρα. Ιταλία. Τρεις ΕΡΑ (Γερµανία, Σουηδία και Ηνωµένο Βασίλειο) δήλωσαν ότι οι υπηρεσίες δεν παρέχονται µε ζηµία. Η ΕΡΑ της Σουηδίας διευκρίνισε ότι ο ΦΠΚΥ αποζηµιώνεται για τη δωρεάν παράδοση ταχυδροµικών αντικειµένων για τυφλούς (έως 7 κιλά) και την παροχή διευρυµένων υπηρεσιών για τους ηλικιωµένους ή άτοµα µε αναπηρία στις αγροτικές περιοχές. Η ρυθµιστική αρχή του Ηνωµένου Βασιλείου ανέφερε ότι µόνο µία υπηρεσία στο πλαίσιο παροχής καθολικής υπηρεσίας υπόκειται επί του παρόντος σε ένα κανονιστικό έλεγχο των τιµών και αυτή δεν προσφέρεται µε ζηµία, ενώ η τιµολόγηση για το υπόλοιπο της καθολικής υπηρεσίας καθορίζεται από τον ΦΠΚΥ, και η ΕΡΑ δεν εξετάζει την διακριτή κερδοφορία όλων αυτών των υπηρεσιών. Οι πληροφορίες σχετικά µε τις ζηµιογόνες υπηρεσίες δεν είναι διαθέσιµες για την Αυστρία και την Ολλανδία, ενώ είναι εµπιστευτικές για το Βέλγιο και τη Μάλτα. δ) Καθαρό κόστος και άδικη επιβάρυνση κατά τη διάρκεια των τελευταίων 10 ετών Μόνο τρεις ΕΡΑ ανέφεραν ότι οι ΦΠΚΥ τους έχουν υποβάλει αίτηση για αποζηµίωση του καθαρού κόστους της καθολικής υπηρεσίας κατά τη διάρκεια των τελευταίων δέκα ετών και το καθαρό κόστος της υποχρέωσης παροχής καθολικής υπηρεσίας έχει αποζηµιωθεί. Στην Ιταλία και τη Νορβηγία, ο υπολογισµός του καθαρού κόστους της καθολικής υπηρεσίας κατά τα τελευταία δέκα χρόνια έχει γίνει από το ΦΠΚΥ και έχει αξιολογηθεί από το Υπουργείο. Στην Ιταλία, η ΕΡΑ είναι υπεύθυνη για την αξιολόγηση του καθαρού κόστους από το 2011. Η ΕΡΑ της Βουλγαρίας σηµείωσε ότι το καθαρό κόστος της υποχρέωσης παροχής καθολικής υπηρεσίας έχει αξιολογηθεί, µετά από έλεγχο από την ΕΡΑ και την έκφραση γνώµης σχετικά µε την αντιµετώπιση των άυλων οφελών και της άδικης οικονοµικής επιβάρυνσης για το 2011 και 2012. Τα άυλα οφέλη («το κύρος του εµπορικού σήµατος, που προκύπτει από την καθολική ταχυδροµική υπηρεσία, πλεονεκτήµατα από τα ειδικά δικαιώµατα του εµπορίου») έχουν λογιστικοποιηθεί και έδωσαν ένα αρκετά σηµαντικό ποσό. 8

Τα ακόλουθα κριτήρια άδικης οικονοµικής επιβάρυνσης, αξιολογήθηκαν: "το µερίδιο του καθαρού κόστους στο συνολικό ποσό των εσόδων της ΚΥ, αξία του ισοζυγίου των χρηµατοοικονοµικών λογαριασµών µε ξένους φορείς, αλλαγές στο µερίδιο του καθορισµένου φορέα στην αγορά ΚΥ, οι αλλαγές στις συνθήκες του σεναρίου αναφοράς. Η ΕΡΑ χρησιµοποιείται επίσης συστάσεις ελεγκτή ". Στις Κάτω Χώρες, λόγω της απόσυρσης της αίτησης από το ΦΠΚΥ, δεν υπήρχε ανάγκη για την ΕΡΑ για να εκτελέσει την εκτίµηση του καθαρού κόστους παροχής καθολικής υπηρεσίας και την άδικη οικονοµική επιβάρυνση. ε) ανάθεση της ΚΥ και µηχανισµοί χρηµατοδότησης Αναλύοντας τα στοιχεία από τις χώρες που απάντησαν αποκαλύφθηκε ότι σε όλες τις περιπτώσεις η απευθείας ανάθεση χρησιµοποιείται ως διαδικασία για τον ορισµό του ΦΠΚΥ, ενώ σε δύο χώρες (Μάλτα και Ρουµανία), υπάρχει µια εναλλακτική µέθοδος (δηµοπρασία) σε περίπτωση αποτυχίας της διαδικασίας δηµοσίου διαγωνισµού. Στην Τσεχική ηµοκρατία και την Πολωνία, η απευθείας ανάθεση θα αντικατασταθεί από δηµόσιο πλειστηριασµό µετά την εκπνοή της τρέχουσας ανάθεσης, και στο Βέλγιο η απευθείας ανάθεση θα αντικατασταθεί από ένα ανοικτό µηχανισµό µετά τη λήξη της τρέχουσας ανάθεσης. Στο Ηνωµένο Βασίλειο προβλέπεται µία διαγωνιστική διαδικασία, όµως η OFCOM εµποδίζεται από το να την κάνει µέχρι τον Οκτώβριο του 2021 (εκτός εάν συµφωνηθεί µε τον ΦΠΚΥ). Στην Αυστρία, κάθε πέντε χρόνια, η ΕΡΑ θα πρέπει να προβεί σε ανάλυση για να αποδειχθεί εάν υπάρχουν άλλοι φορείς οι οποίοι µπορούν να παρέχουν την ΚΥ. Αν αυτή είναι η περίπτωση, η ΕΡΑ πρέπει να οργανώσει µια δηµόσια διαδικασία ανάθεσης. Οµοίως, στη Σλοβενία εφαρµόζεται η απευθείας ανάθεση, εάν τα αποτελέσµατα της ανάλυσης δείχνουν ότι µόνο ένας φορέας µπορεί να εξασφαλίσει την απαιτούµενη ποιότητα της παροχής της ΚΥ, αλλιώς η ΚΥ ανατίθεται µετά από δηµόσιο διαγωνισµό. Στην Πορτογαλία, ο τρέχων ΦΠΚΥ ορίσθηκε απευθείας (σύµβαση παραχώρησης), µέχρι το τέλος του 2020. Στις Κάτω Χώρες, ο ΦΠΚΥ µπορεί να οριστεί µε βάση µια διαδικασία επιλογής που υπαγορεύεται από το νόµο (το οποίο µπορεί να θεωρηθεί ως ένα είδος δηµοπρασίας). Ωστόσο, η διαδικασία αυτή δεν έχει εφαρµοστεί ποτέ, καθώς ο τρέχων ΦΠΚΥ είχε (από νοµική εξαίρεση) ορισθεί µε υπουργική απόφαση και δεν υπήρξε κάποια ευκαιρία για να αποσυρθεί η εν λόγω ανάθεση. Υπάρχει ένα διαφορετικό σενάριο στη Γερµανία, όπου κανένας συγκεκριµένος πάροχος δεν έχει οριστεί για την παροχή της ΚΥ. Όλοι οι φορείς, δηλαδή το σύνολο των ταχυδροµικών φορέων, παρέχουν την ΚΥ χωρίς καµία νοµική υποχρέωση. Μόνο αν η αγορά αδυνατεί να παράσχει την ΚΥ, ένας ή περισσότεροι φορείς παροχής υπηρεσιών θα πρέπει να ορισθούν από την ΕΡΑ, σύµφωνα µε τη διαδικασία δηµόσιου διαγωνισµού, προκειµένου να παρέχουν σωστά την απαιτούµενη υπηρεσία. Με εξαίρεση τη Μάλτα, τη Γερµανία, τις Κάτω Χώρες και το Ηνωµένο Βασίλειο, οι ΦΠΚΥ έχουν ορισθεί για περιορισµένο χρονικό διάστηµα (ο µέσος όρος της περιόδου ανάθεσης είναι περίπου 9 έτη). Όσον αφορά τους µηχανισµούς χρηµατοδότησης, αυτοί περιγράφονται µε πολλούς τρόπους. Η υποχρέωση παροχής καθολικής υπηρεσίας µπορεί να χρηµατοδοτηθεί από το δηµόσιο / κρατικό προϋπολογισµό σε 12 χώρες (Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιταλία, Λιθουανία, Μάλτα, Νορβηγία, Πολωνία, Ρουµανία και Σερβία). εν υπάρχει ταµείο αποζηµίωσης που προβλέπεται από το νόµο στο Βέλγιο, τη Βουλγαρία και τη Σουηδία. Το καθαρό κόστος της ΚΥ µπορεί να χρηµατοδοτηθεί από τον ίδιο το ΦΠΚΥ και από τους ανταγωνιστές του σε 14 χώρες (Αυστρία, την Κροατία, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, τη Γερµανία, 9

την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Ιταλία, τη Μάλτα, την Πολωνία, την Πορτογαλία, τη Ρουµανία, τη Σλοβενία και το Ηνωµένο Βασίλειο). Στη Σερβία, το καθαρό κόστος µπορεί να χρηµατοδοτηθεί από το ΦΠΚΥ. Στην Ουγγαρία, για να µειωθεί η άδικη επιβάρυνση για τον ΦΠΚΥ, η Αρχή ανοίγει ένα λογαριασµό Αποζηµίωσης Καθολικής Ταχυδροµικής Υπηρεσίας (εφεξής "Λογαριασµός") που τηρείται από το ουγγρικό ηµόσιο Ταµείο µε εισφορές που καταβάλλονται από τους αδειοδοτηµένους φορείς παροχής ταχυδροµικών υπηρεσιών. Εάν ο λογαριασµός δεν καλύπτει την αθέµιτη επιβάρυνση, η υποχρέωση παροχής καθολικής υπηρεσίας καθαρού κόστους χρηµατοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισµό. Στη Μάλτα, τη Ρουµανία και το Ηνωµένο Βασίλειο, το καθαρό κόστος της υποχρέωσης παροχής καθολικής υπηρεσίας µπορεί να καλύπτεται επίσης από χρηµατοδοτικές συνεισφορές των καταναλωτών. Στις Κάτω Χώρες, τα άρθρα 30 και 31 του νόµου περί ταχυδροµείων προβλέπουν ένα σύστηµα µε το οποίο η κάλυψη του καθαρού κόστους της ΚΥ κατανέµεται (ανάλογα µε τον κύκλο εργασιών τους) µεταξύ όλων των φορέων παροχής ταχυδροµικών υπηρεσιών, συµπεριλαµβανοµένου και του ίδιου του ΦΠΚΥ (αλλά µε εξαίρεση τους φορείς παροχής ταχυδροµικών υπηρεσιών, µε κύκλο εργασιών µικρότερο από 2 εκατοµµύρια ευρώ). Σε καµία χώρα, ο ΦΠΚΥ ή οι ανταγωνιστές έχουν ζητήσει έναν "pay or play" µηχανισµό. ΙΙΙ. Ερωτήσεις προς συζήτηση: Σκοπός του παρόντος κειµένου είναι να ανοίξει διάλογο σχετικά µε το πώς οι µεταβολές που συντελούνται στην αγορά και οι ρυθµιστικές αλλαγές, µπορούν να επηρεάσουν το πεδίο της ΚΥ στο εγγύς µέλλον, και πως θα πρέπει αυτό να αντιµετωπισθεί. Ο διάλογος αυτός πραγµατοποιείται µέσω δηµόσιας διαβούλευσης που διαρκεί από Σεπτέµβριο 2014 µέχρι Νοέµβριο 2014, και θα κορυφωθεί µε τη διοργάνωση ενός workshop µεταξύ των παραγόντων της ταχυδροµικής αγοράς, που θα πραγµατοποιηθεί στο Βουκουρέστι στις 19/11/2014. Η Οµάδα Ευρωπαϊκών Ρυθµιστικών Αρχών (ERGP) έχει αναγνωρίσει πιθανούς λόγους που σχετίζονται µε τις µεταβολές στο πεδίο της ΚΥ, όπως: οι µεταβολές στις καταναλωτικές συνήθειες, η µείωση των όγκων επιστολικού ταχυδροµείου, η διατήρηση του καθαρού κόστους παροχής της ΚΥ, η ανάγκη να αποτραπεί ο κοινωνικός αποκλεισµός µέσω της υποχρέωσης παροχής ΚΥ, οι φραγµοί εισόδου στην αγορά. Από τις απαντήσεις που δόθηκαν από τις ΕΡΑ, επισηµάνθηκε ότι αρκετές χώρες έχουν προσαρµόσει το πεδίο της ΚΥ τα τελευταία χρόνια. Οι λόγοι που οδήγησαν στην προσαρµογή του πεδίου της ΚΥ διέφεραν από χώρα σε χώρα. Σε ορισµένες περιπτώσεις αν µία υπηρεσία δεν ήταν σχετική µε την προστασία των πολιτών από τον κοινωνικό αποκλεισµό, ελήφθη απόφαση ότι η υπηρεσία αυτή ήταν ακατάλληλη να συµπεριληφθεί στην ΚΥ. Επιπλέον, σε ειδικές κατηγορίες χρηστών, όπως οι consolidators, οι πάροχοι ταχυδροµικών υπηρεσιών που χρησιµοποιούν δικό τους δίκτυο διανοµής (end-toend) καθώς και οι επιχειρηµατικοί πελάτες είναι πιθανόν να θεωρείται ότι δεν απολαµβάνουν οφέλη από την ΚΥ, καθώς η απελευθέρωση της ταχυδροµικής αγοράς επέτρεψε σε νέους παρόχους να παρέχουν υπηρεσίες εντός του πεδίου της ΚΥ, αν και µε διαφορετικά επίπεδα ποιότητας. Σε άλλες χώρες, οι µεταβολές στην ΚΥ δε συνδέονται εµφανώς ούτε µε την πολιτική κοινωνικού αποκλεισµού ούτε µε τον ανταγωνισµό. Η µείωση του εύρους των υπηρεσιών, των ταχυδροµικών καταστηµάτων, των όρων και της ποιότητας παράδοσης είναι 10

πιθανό να συνδέονται πιο άµεσα µε την προσπάθεια εξισορρόπησης της βιωσιµότητας της παροχής ΚΥ (µειώνοντας το κόστος της ΚΥ σε συνέχεια των προκλήσεων που δηµιουργούνται από τους µειωµένους όγκους) µε τις ανάγκες των χρηστών. Όσον αφορά στη διατήρηση της βιωσιµότητας της ΚΥ µία ακόµα προοπτική που θα πρέπει να διερευνηθεί είναι η αποτελεσµατική παροχή της ΚΥ. Ενδέχεται τα δύο τυπικά ρυθµιστικά µέτρα που αφορούν στην τιµολόγηση, όπως η προσιτότητα των τιµών και η απαλλαγή ΦΠΑ, να δηµιουργούν φραγµούς εισόδου και να οδηγούν σε στρέβλωση της αγοράς (οι ΕΡΑ αναγνωρίζουν ότι το θέµα απαλλαγής ΦΠΑ αφορά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το νοµοθετικό πλαίσιο κάθε κράτους µέλους). Επιπλέον, κάποιες υπηρεσίες που περιλαµβάνονται στο πεδίο της ΚΥ µπορεί να παρέχονται µε ζηµία, γεγονός που πιθανόν να προκαλεί άδικο οικονοµικό βάρος στην ταχυδροµική αγορά και τους χρήστες. Λαµβάνοντας υπόψη τις µεταβολές που συντελούνται στην ταχυδροµική αγορά, χρειάζεται να αποτιµηθεί σε βάθος αν όλες οι υπηρεσίες εντός του πεδίου της ΚΥ εξακολουθούν να είναι κατάλληλες. Ακολούθως, απαιτείται να διασφαλισθεί ότι ο µελλοντικός καθορισµός της ΚΥ και του χρηµατοδοτικού µηχανισµού της δε θα προκαλεί στρέβλωση του ανταγωνισµού, δηλ. δεν θα παρεµποδίζει την ανάπτυξη της αγοράς. Παρατηρείται µία τάση διαµόρφωσης ενός ευρύτερου και λιγότερο συγκεκριµένου πεδίου ΚΥ έτσι ώστε να παρέχεται µεγαλύτερη ευελιξία στις ρυθµιστικές αρχές. Το πεδίο ΚΥ διαφέρει από χώρα σε χώρα, πάντα εντός των ορίων που δίνονται από την Ευρωπαϊκή Ταχυδροµική Οδηγία. Με βάση τα αποτελέσµατα που περιγράφηκαν πιο πάνω, και λαµβάνοντας υπόψη τις µεταβαλλόµενες επικοινωνιακές συνήθειες των καταναλωτών, τους µειούµενους όγκους αλληλογραφίας και την αύξηση του όγκου του ηλεκτρονικού εµπορίου, ορισµένα ζητήµατα, που σχετίζονται µε την προσαρµογή του πεδίου ΚΥ εντός του πλαισίου της Ταχυδροµικής Οδηγίας, χρειάζεται να ερευνηθούν περαιτέρω. Τέτοια ζητήµατα είναι: 1. Το υφιστάµενο πεδίο ΚΥ οδηγεί σε αυξηµένα κόστη; 2. Είναι πιθανό η ρύθµιση των τιµών (όπως π.χ. υποχρέωση προσιτότητας τιµών και απαλλαγή ΦΠΑ) να προκαλέσει στρέβλωση του ανταγωνισµού στις ταχυδροµικές αγορές; 3. Τι θα µπορούσε να περιλαµβάνει ένα ελάχιστο κοινό Ευρωπαϊκό πεδίο ΚΥ; 4. Ποια είναι τα θεµελιώδη στοιχεία ταχυδροµικής υπηρεσίας που θα πρέπει να είναι εγγυηµένα; 5. Ποια είναι τα θεµελιώδη στοιχεία που χρειάζεται να ρυθµίζονται; 6. Πόσο απαραίτητο είναι να υπάρχει ένα ενιαίο βασικό επίπεδο υπηρεσιών λαµβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε χώρας; 7. Ποιες είναι οι κατηγορίες των χρηστών στις οποίες θα πρέπει να επικεντρωθεί η υποχρέωση παροχής ΚΥ; Μεµονωµένα άτοµα, µεµονωµένα άτοµα σε µη αστικές περιοχές, ΑµεΑ σε µη αστικές περιοχές, µικρές επιχειρήσεις (SOHO); Μπορούµε να προσδιορίσουµε τις απαραίτητες µεταβολές στο πεδίο της ΚΥ που θα χρειασθούν στο µέλλον; 8. Θα µπορούσε να είναι απαραίτητη η προστασία του ανταγωνισµού µέσω της υποχρέωσης παροχής ΚΥ (π.χ. βοηθά στην προστασία των πελατών και των ανταγωνιστών το γεγονός ότι απαιτείται οι τιµές του ΦΠΚΥ να είναι προσανατολισµένες στο κόστος, να είναι διαφανείς και να µην εισάγουν διακρίσεις;); 9. Είναι απαραίτητο να υπάρχει εντεταλµένος ΦΠΚΥ για την παροχή της ΚΥ; 10. Υπό το πρίσµα της µεταβαλλόµενης ταχυδροµικής αγοράς, ποια θα ήταν µια λογική περίοδος ανάθεσης υποχρέωσης παροχής ΚΥ και ποια η σχετική διαδικασία ανάθεσης; 11. Θα µπορούσαν οι µεταβολές στο πεδίο παροχής ΚΥ να επηρεάσουν τη δυνατότητα χρηµατοδότησης της ΚΥ για παράδειγµα µέσω ταµείου αποζηµίωσης (και αν ναι µε ποιο τρόπο και µε ποιες συνέπειες); http://ec.europa.eu/internal_market/ergp/documentation/consultations/index_en.htm 11