Σύνθετα Χρηματοοικονομικά Προϊόντα (ΣΧΠ) στο ΧΑ Αθήνα, Απρίλιος 2009
Εισαγωγή Ι Ορισμός: Κινητές αξίες (υπάρχει εκδότης) που υλοποιούν προκαθορισμένη επενδυτική στρατηγική με συγκεκριμένους όρους απόδοσης κινδύνου Στόχος: Η ικανοποίηση συγκεκριμένων επενδυτικών αναγκών που δεν καλύπτονται από τυποποιημένα προϊόντα της αγοράς (μετοχές, ομόλογα, κλασικά παράγωγα) Τα ΣΧΠ προσαρμόζονται άμεσα στις συνθήκες της αγοράς (πχ, σε συνθήκες πτωτικής αγοράς μπορούν να εγγυώνται το αρχικό κεφάλαιο ή να παρέχουν απόδοση) Εκδότης Πιστωτικό ίδρυμα ή άλλο νομικό πρόσωπο αν την έκδοση εγγυάται πιστωτικό ίδρυμα Ο εκδότης πρέπει να: Διασφαλίζει επαρκή πληροφόρηση για τα εισαγόμενα ΣΧΠ Να βεβαιώνει την ύπαρξη επαρκούς πληροφόρησης και για τους υποκείμενους τίτλους 2
Εισαγωγή ΙΙ Υποκείμενοι τίτλοι: Αξίες ευρέως διαδεδομένες με αξιόπιστη πληροφόρηση και ρευστότητα Μετοχές ή ομόλογα Χρεόγραφα κεντρικών κυβερνήσεων ή διεθνών οργανισμών Επιτόκια κεντρικών τραπεζών ή μετατρέψιμα νομίσματα Αγαθά ή εμπορεύματα Δείκτες ή ομαδοποιήσεις περιουσιακών στοιχείων Μεγέθη σχετιζόμενα με κλιματικές μεταβλητές, ναύλους, άδειες εκπομπής ρύπων, ή ποσοστά πληθωρισμού ή άλλες επίσημες οικονομικές στατιστικές. Παράγωγα προϊόντα στα προαναφερθέντα χρηματοπιστωτικά μέσα Άλλοι αξίες μετά από αίτηση του εκδότη και έγκριση του ΧΑ Κατηγοριοποίηση Επενδυτικά προϊόντα (περιορισμένη μεταβλητότητα): Κυρίως παραδοσιακό χρηματοοικονομικό προϊόν (συνήθως ομόλογο) + παράγωγο προϊόν που μεταμορφώνει τη σχέση απόδοσης κινδύνου του παραδοσιακού προϊόντος στην επιθυμητή Προϊόντα εγγυημένου κεφαλαίου (capital-guaranteed products) Προϊόντα αυξημένης απόδοσης (yield-enhancement products) Προϊόντα συμμετοχής (participation products trackers) Προϊόντα μόχλευσης (υψηλή μεταβλητότητα): Ποικίλες στρατηγικές βασισμένες κυρίως σε παράγωγα προϊόντα Καλυμμένοι τίτλοι επιλογής (covered warrants) 3
ETF vs Επενδυτικά ΣΧΠ & Options vs ΣΧΠ Μόχλευσης ETFs Αμοιβαία κεφάλαια Απεριόριστη διάρκεια ζωής Διανέμουν μέρισμα Υποκείμενες αξίες δείκτες Επενδυτικά ΣΧΠ Χρηματοοικονομικά προϊόντα Ημερομηνία λήξης Δεν διανέμουν μέρισμα Ποικιλία υποκείμενων αξιών Τυποποιημένα Συμβόλαια Options Εισάγονται από το χρηματιστήριο Απεριόριστος αριθμός συμβολαίων ανά σειρά Μη-τυποποιημένα Κινητές αξίες ΣΧΠ Μόχλευσης Εκδίδονται από χρηματοοικονομικούς οίκους Περιορισμένος αριθμός συμβολαίων ανά σειρά 4
Παραδείγματα Ι Προϊόν εγγυημένου κεφαλαίου στον FTSE/ΧΑ-20 με συμμετοχή στη θετική απόδοση του FTSE/ΧΑ-20 Στη διάθεση Τιμή ΣΧΠ: 1.000 Διάρκεια: 1 έτος Εγγύηση κεφαλαίου: 100% Συμμετοχή στην απόδοση: 45% Τιμή FTSE/ΧΑ-20: 1.500 Στη λήξη Τιμή FTSE/ΧΑ-20 = 1.000 (-33%) Αξία ΣΧΠ = 1.000 (0%) Τιμή FTSE/ΧΑ-20 = 1.500 (0%) Αξία ΣΧΠ = 1.000 (0%) Τιμή FTSE/ΧΑ-20 = 2.000 (+33%) Αξία ΣΧΠ = 1.150 (+15%) Στρατηγική Αγορά zero coupon bond απόδοσης 5%: 952 Αγορά call options (1.500, 1 έτος): 48 40.0% Απόδοση Δείκτη 30.0% Απόδοση Σ.Χ.Π. 20.0% 10.0% 0.0% 1000 1100 1200 1300 1400 1500 1600 1700 1800 1900 2000-10.0% -20.0% -30.0% -40.0% 5
Παραδείγματα ΙΙ Προϊόν εγγυημένου κεφαλαίου στον FTSE/ΧΑ-20 με συμμετοχή στην αρνητική απόδοση του FTSE/ΧΑ-20 Στη διάθεση Τιμή ΣΧΠ: 1.000 Διάρκεια: 1 έτος Εγγύηση κεφαλαίου: 100% Συμμετοχή στην απόδοση: 60% Τιμή FTSE/ΧΑ-20: 1.500 Στη λήξη Τιμή FTSE/ΧΑ-20 = 1.000 (-33%) Αξία ΣΧΠ = 1.200 (+20%) Τιμή FTSE/ΧΑ-20 = 1.500 (0%) Αξία ΣΧΠ = 1.000 (0%) Τιμή FTSE/ΧΑ-20 = 2.000 (+33%) Αξία ΣΧΠ = 1.000 (0%) Στρατηγική Αγορά zero coupon bond απόδοσης 5%: 952 Αγορά put options (1.500, 1 έτος): 48 40.0% Απόδοση Δείκτη 30.0% Απόδοση Σ.Χ.Π. 20.0% 10.0% 0.0% 1000 1100 1200 1300 1400 1500 1600 1700 1800 1900 2000-10.0% -20.0% -30.0% -40.0% 6
Πλεονεκτήματα οργανωμένης αγοράς Απλότητα διαπραγμάτευσης (αγοράζονται και πωλούνται όπως ακριβώς οι μετοχές) Ύπαρξη ειδικού διαπραγματευτή Εγγυημένη ρευστότητα Εγγυημένη έξοδος Δίκαιη αποτίμηση Διαφάνεια. Πληροφόρηση από Χρηματιστήριο, εκδότη, οικονομικό τύπο Η ροή πληροφόρησης από τον εκδότη προς την οργανωμένη αγορά διευκολύνει τις επιλογές των επενδυτών Αυξημένος έλεγχος (έλεγχος από εποπτικές αρχές πριν και μετά την εισαγωγή τους στο χρηματιστήριο) Τα ΣΧΠ έχουν κίνδυνο εκδότη όπως και οι λοιπές κινητές αξίες Χαμηλό και προκαθορισμένο κόστος συναλλαγών και εκκαθάρισης (τιμολογιακή πολιτική χρηματιστηρίου) 7
Μέγεθος Ευρωπαϊκής αγοράς Σημαντικότερες χώρες: Ελβετία, Ιταλία, Ισπανία, Γερμανία, Γαλλία Exchange Securities listed (year end) Traded value ( mil) Traded value (SPs/Shares*) Feb-09 2008 2007 Feb-09 2008 2007 Feb-09 2008 2007 BME Spanish Exchanges 5,528 4,714 3,683 302 2,850 5,093 0.19% 0.17% 0.24% Borsa Italiana 3,300 3,192 4,408 1,604 23,250 89,592 2.19% 2.23% 5.31% Deutsche Börse 394,431 415,474 250,720 12,741 112,691 320,451 3.89% 3.50% 10.16% Euronext 15,728 15,243 12,622 4,317 32,568 36,981 2.04% 1.07% 0.90% London SE 1,144 1,087 631 98 795 1,034 0.03% 0.02% 0.01% Luxembourg SE 7,740 7,741 6,440 0 21 1 0.11% 1.80% 0.39% OMX Nordic Exchange 2,621 2,690 1,903 217 2,893 2,842 0.25% 0.31% 0.21% Oslo Børs 135 197 151 10 127 114 0.04% 0.04% 0.03% Swiss Exchange 23,759 21,873 19,062 3,953 38,108 46,077 3.98% 3.70% 3.35% Warsaw SE 55 46 12 6 24 3 0.13% 0.05% 0.01% Wiener Börse 3,452 3,524 3,528 12 155 267 0.29% 0.21% 0.28% Total 457,893 475,781 303,160 23,260 213,480 502,455 1.74% 1.35% 2.29% The sale & purchase of a share are counted as one transaction * Data exclude investment funds 8
Τροποποιήσεις κανονιστικών κειμένων ΧΑ Απόφαση 22. Διαπραγμάτευση στο σύστημα συναλλαγών ΟΑΣΗΣ Απόφαση 2. Ειδική διαπραγμάτευση Απόφαση 28. Δικαιολογητικά εισαγωγής Απόφαση 30. Επιτροπή Εισαγωγών & Εταιρικών Πράξεων Απόφαση 24. Κατάλογος χρεώσεων των Αγορών του ΧΑ ΕΧΑΕ Κανονισμός Εκκαθάρισης Κανονισμούς Λειτουργίας ΣΑΤ Απόφαση 1. Χρεώσεις Διαχείρισης & Λειτουργίας ΣΑΤ 9
Διαπραγμάτευση Ι (Απόφαση #22) Ωράριο συναλλαγών: 10:15 17:20 Φάσεις Προσυνεδρίαση Συνεχής Διαπραγμάτευση Διαπραγμάτευση στην τιμή κλεισίματος Τιμή κλεισίματος Σταθμισμένος όγκος σε χρονικό διάστημα Καλύτερη τιμή ζήτησης (best bid) Τιμή εκκίνησης 10
Διαπραγμάτευση ΙΙ (Απόφαση #22) Όρια συναλλαγών Μέγεθος Επενδυτικά Μόχλευσης Όρια συναλλαγών +/- 60% +600%/-100% Δυναμικό όριο 5% 50% Στατικό όριο 20% 200% Σημαντική απόκλιση 10% 100% δημοπρασίας Οι ανοιχτές πωλήσεις δεν επιτρέπονται: Δεν υπάρχουν προϊόντα δανεισμού (SL, SB, RA) 11
Διαπραγμάτευση ΙΙΙ (Απόφαση #2) Ειδικός διαπραγματευτής: Υποχρεωτικός Spread (%) Bid ΕΔ Επενδυτικά Μόχλευσης 0,01 0,99 15 180 1,00 1,99 7 22,5 2,00-3,5 10 Μέγεθος quote ( ) Επενδυτικά: 10.000 Μόχλευσης: 3.000 Διακριτός λογαριασμός διαπραγμάτευσης 12
Δικαιολογητικά εισαγωγής (Αποφάσεις #28 & #30) Αξιολόγηση αίτησης Αίτηση Αντίγραφα πρακτικών, σύστασης, κλπ Πιστοληπτική αξιολόγηση (credit rating) Έγκριση εισαγωγής Εγκεκριμένο ενημερωτικό δελτίο (base prospectus) από εποπτική αρχή Πληροφοριακό δελτίο των προς εισαγωγή σειρών (final terms) Επιστολή εκδότη περί ύπαρξης αξιόπιστης πληροφόρησης για τους υποκείμενους τίτλους Κατάσταση δικαιούχων Έναρξη διαπραγμάτευσης Ημερομηνία έναρξης διαπραγμάτευσης, τιμή εισαγωγής, κλπ Έντυπο με συνοπτικές πληροφορίες των προς εισαγωγή σειρών (termsheet) ΔΣ ΧΑ ή Επιτροπή Εισαγωγών και Εταιρικών Πράξεων Έναρξη διαπραγμάτευσης νέων σειρών υπό ήδη εγκεκριμένο ενημερωτικό δελτίο 13
Εκκαθάριση & Διακανονισμός (Κανονισμός Εκκαθάρισης) Λόγω της αυξημένης αβεβαιότητας και μεταβλητότητας που χαρακτηρίζει τις διεθνείς αγορές αποκτά ιδιαίτερη σημασία η μείωση των συστημικών κινδύνων. Για αυτό το λόγο: Διμερής διακανονισμός (όμοια με Προσυμφωνημένες Συναλλαγές) και Ακύρωση του διακανονισμού αν εκκρεμεί μετά την Τ+5 Δυνατότητα διενέργειας Πακέτων Spot 1 & 2 για κάλυψη failed trades Άρα: οι συναλλαγές σε ΣΧΠ δεν θα: Καλύπτονται από το Επικουρικό Κεφάλαιο Επηρεάζουν το πιστωτικό όριο μέλους Τα παραπάνω είναι συμβατά με τις διεθνείς πρακτικές 14
Τιμολογιακή πολιτική (Αποφάσεις #24 ΧΑ & #1 ΕΧΑΕ) Εξέταση φακέλου έκδοσης: 5.000 - όμοια με ETF Υποβολή επικαιροποιημένου (νέα ΣΧΠ) ενημερωτικού δελτίου: 2.000 Ετήσια συνδρομή εκδότη: 2.000 Εισαγωγή: 500 ανά σειρά (ISIN) - διεθνής πρακτική Διαπραγμάτευση Επενδυτικά: 0,0001% - όμοια με ομόλογα Μόχλευσης: 0,015% - όμοια με μετοχές Εκκαθάριση & διακανονισμός Επενδυτικά: 0,00625% - όμοια με ομόλογα Μόχλευσης: 0,025% - όμοια με μετοχές Καταχώρηση: 0,025% με μέγιστο και ελάχιστο ποσό - όμοια με ομόλογα 15