SAM002 - Έλος Μεσοκάμπου Περιγραφή Το έλος Μεσοκάμπου βρίσκεται περίπου 3 χιλιόμετρα νότια - νοτιοδυτικά από το Παλαιόκαστρο, στο Δήμο Σάμου. Περιλαμβάνεται στην εθνική απογραφή με κωδικό GR412341000 και όνομα «Έλος Μεσοκάμπου» (Ζαλίδης & Μαντζαβέλας 1994) και στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους του Αιγαίου (Κατσαδωράκης & Παραγκαμιάν 2007). Η τροφοδοσία του με γλυκό νερό γίνεται κατά ένα μικρό μέρος από τα νερά των δύο χειμάρρων που καταλήγουν στην πεδινή περιοχή του Μεσοκάμπου και κατά το μεγαλύτερο από ένα πλήθος μικρών πηγαίων αναβλύσεων. Οι βροχοπτώσεις σε συνδυασμό με τη γεωμορφολογία της περιοχής (χαμηλότερο υψόμετρο από τη στάθμη της θάλασσας σε αρκετά σημεία) και τις υπάρχουσες πηγές έχουν σαν αποτέλεσμα την άνοδο του υδροφόρου ορίζοντα στα χαμηλότερα τμήματα της περιοχής και την κατάκλυση των εδαφών καθ όλη τη διάρκεια του έτους. Στο έλος παρατηρήθηκαν δύο στραγγιστικά κανάλια που οδηγούν μέρος του νερού στη θάλασσα (ενδέχεται να αποτελούσαν κανάλια τροφοδοσίας παλιών νερόμυλων). Οι δραστηριότητες στα όρια του υγρότοπου σχετίζονται κυρίως με τη γεωργία ενώ δευερευόντως δέχεται πιέσεις από τον τουρισμό και την οικιστική ανάπτυξη. Στον υγρότοπο υπάρχει επίσης έντονο παράνομο κυνήγι. Οι δραστηριότητες στην λεκάνη απορροής είναι σχετικά έντονες με κυρίαρχες τις καλλιέργειες και την ασυνεχή δόμηση. Λόγω της μεγάλης έκτασης, της υδρολογίας και της βλάστησης, ο υγρότοπος φιλοξενεί μεγάλο αριθμό πουλιών που τον επισκέπτονται ή και αναπαράγονται κάθε χρόνο εντός των ορίων του. Απαντώνται οι οικότοποι 72Α0 - Καλαμώνες και 1410 - Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi). Η βλάστηση είναι κυρίως υπερυδατική, αποτελούμενη από αγριοκάλαμα (Phragmites australis) και υγρά λιβάδια με βούρλα (Juncus sp.) ενώ υπάρχουν και μεμονωμένα άτομα αλμυρικιών. Οι κύριες απειλές για τον υγρότοπο προέρχονται από το παράνομο κυνήγι, την επιπλέον επέκταση των γύρω καλλιεργειών και την αύξηση της τουριστικής κίνηση στην περιοχή, που οδηγεί και σε αύξηση της δόμησης και των απορριμμάτων. [Επίσκεψη για την απογραφή: Ν. Γεωργιάδης 4/2005]. Γεωγραφικά στοιχεία Περιφέρεια: Βορείου Αιγαίου Περιφερειακή ενότητα: Σάμου Νησί: Σάμος Δήμος: Σάμου Πλησιέστερος οικισμός: Παλαιόκαστρο Απόσταση από πλ. οικισμό: 3.3 χλμ νότια - νοτιοδυτικά Συντεταγμένες (WGS84): 26.986731 Α - 37.709283 Β Θεμελιώδη στοιχεία Θέση υγρότοπου: Παράκτιος Τύπος υγρότοπου: Φυσικός Έκταση: 222.3 στρέμ. Υδρολογική αλληλεπίδραση με άλλον υγρότοπο: Όχι Αλατότητα νερού: Υφάλμυρο Είσοδος γλυκού νερού: Καρστική πηγή Τύπος επιφανειακής εξόδου νερού: Άλλο Ελεύθερη επιφάνεια νερού (%): 5-25 Παρουσία νερού: Μόνιμη WWF Ελλάς. Απογραφικό δελτίο: SAM002 - Έλος Μεσοκάμπου..
Καθεστώτα προστασίας Κατηγορία προστασίας Τύπος προστασίας Ονομασία περιοχής Κωδικός Νομοθεσία Άλλοι χαρακτηρισμοί Χαρακτηρισμός στην Ευρωπαϊκή Β.Δ. προστατευόμενων περιοχών (CDDA) Κωδικός CDDA Κατηγορία Κατηγορία προστατευόμενης περιοχής κατά IUCN Σημαντική περιοχή για τα πουλιά Κωδικός ΣΠΠ Όνομα περιοχής Εθνική απογραφή υγρότοπων Κωδικός Ονομασία GR412341000 Έλος Μεσοκάμπου Κατάσταση υγρότοπου Κατάσταση (MEDWET): 3- Το αρχικό φυσικό περιβάλλον/τοπίο μερικώς διαταραγμένο (10-50% απείραχτο) Ιδιοκτησιακό καθεστώς Δημόσιο - Δημοτικό / Ιδιωτικό Αξίες υγρότοπου 105 Κατακράτηση θρεπτικών 109 Υποστήριξη τροφικών αλυσίδων 110 Ενδιαίτημα άγριων ειδών ζώων και φυτών 111 Αναψυχή 201 Παρουσία ενδιαφερόντων ειδών άγριων ζώων και φυτών Δραστηριότητες στον υγρότοπο Δραστηριότητα Ένταση 100 = Καλλιέργειες 190 = Άλλες αγροτικές και δασοκομικές δραστηριότητες Μεγάλη 243 = λαθροθηρία, χρήση παγίδων και δηλητηρίων 402 = ασυνεχής δόμηση 423 = απόρριψη αδρανών υλικών 430 = Αγροτικές (γεωργικές) κατασκευές 502 = οδικό δίκτυο 620 = Υπαίθριες δραστηριότητες αθλητισμού και αναψυχής 802 = απόκτηση εδαφων από θάλασσα, εκβολή ή έλος 830 = Δημιουργία καναλιών WWF Ελλάς. Απογραφικό δελτίο: SAM002 - Έλος Μεσοκάμπου..
Δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής Δραστηριότητα Ένταση 105 = εκτατικές καλλιέργειες 106 = εντατικές καλλιέργειες 107 = δενδρώδεις καλλιέργειες 110 = Χρήση φυτοφαρμάκων/παρασιτοκτόνων Άγνωστη 120 = Χρήση λιπασμάτων Άγνωστη 130 = Άρδευση 140 = Βόσκηση Άγνωστη 402 = ασυνεχής δόμηση 502 = οδικό δίκτυο Επιπτώσεις Επίπτωση Ένταση FFO = Άλλες διαταραχές στους πανιδικούς κύκλους/λειτουργίες HL- = Απώλεια ενδιαιτημάτων LW- = Μείωση των αξιών άγριας πανίδας/άγριας ζωής VP- = Μείωση των πληθυσμών των ειδών χλωρίδας WGS = Αποστράγγιση βάλτων/ελών Τύποι οικότοπων Τύπος 1410 Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi) 5-25 72Α0 Καλαμώνες 51-75 Τύποι υγρότοπων (κατά Ramsar) Τύπος H -- Διαπαλιρροϊκά έλη. Συμπεριλαμβάνονται αλμυρόβαλτοι, αλίπεδα, φυσικές αλυκές, παλιρροϊκά έλη υφάλμυρου και γλυκού νερού > 95 Τύποι βλάστησης Τύπος Θαμνώδης / Δενδρώδης <5 Υγρολιβαδική 5-25 Υπερυδατική 51-75 Χλωρίδα Χλωρίδα Κυριαρχία Juncus sp. Παρόν Κυρίαρχο Παρόν Phragmites australis Tamarix sp. Πανίδα WWF Ελλάς. Απογραφικό δελτίο: SAM002 - Έλος Μεσοκάμπου..
Παρουσία στον υγρότοπο Θηλαστικά Αριθμός ατόμων Πουλιά Κατάσταση φωλιάσματος Ardea alba L., 1758 Δεν φωλιάζει Egretta garzetta (L., 1766) Δεν φωλιάζει Pelecanus onocrotalus L., 1758 Φωλιάζει Phoenicopterus roseus Pallas, 1811 Δεν φωλιάζει Ερπετά Natrix natrix (Linnaeus, 1758) Αμφίβια Μπούσμπουρας και συν. 2000 Pelophylax ridibundus (Pallas, 1771) Μπούσμπουρας και συν. 2000 Ψάρια Ασπόνδυλα Βιβλιογραφία Ζαλίδης, Χ. Γ., και Α. Μαντζαβέλλας (συντονιστές έκδοσης). 1994. Απογραφή των ελληνικών υγροτόπων ως φυσικών πόρων (Πρώτη προσέγγιση). Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), Θέρμη. 587 σελ. Κατσαδωράκης, Γ., και Κ. Παραγκαμιάν. 2007. Απογραφή των υγροτόπων των νησιών του Αιγαίου: Ταυτότητα, οικολογική κατάσταση και απειλές. Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση - WWF Ελλάς, Αθήνα. 392 σελ. Μπούσμπουρας, Δ., Μ. Μιχαλιάδης, Π. Δημόπουλος, Ι. Μπαζός, Τ. Σακούλης, Σ. Ανδρίτσου, Κ. Τσιόκανος, και Ι. Μπάτσος. 2000. Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη Αλυκής Ψιλής Άμμου. ΕΟΕ, Νομαρχιακή Επιχείρηση Ανάπτυξης Νομού Σάμου. Τόμοι Α και Β', 124 και 120 σελ. WWF Ελλάς. Απογραφικό δελτίο: SAM002 - Έλος Μεσοκάμπου..
WWF Ελλάς. Απογραφικό δελτίο: SAM002 - Έλος Μεσοκάμπου..
WWF Ελλάς. Απογραφικό δελτίο: SAM002 - Έλος Μεσοκάμπου..