Απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με το Ινστιτούτο Κύπρου (ΙΚυ)

Απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με το Ινστιτούτο Κύπρου (ΙΚυ) Μάρτιος 2012

Συχνές Ερωτήσεις για το Ινστιτούτο Κύπρου Γιατί το κράτος να υποστηρίζει ερευνητικά κέντρα;... 3 Τι μπορεί να προφέρει το Ινστιτούτο Κύπρου;... 3 Τι ρόλο μπορεί να διαδραματίσει το ΙΚυ στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου;.. 5 Ποιο είναι το έργο που έχει επιτελέσει το ΙΚυ μέχρι σήμερα;... 5 Γιατί το Ινστιτούτο Κύπρου έχει αποκλίνει από τον αρχικό του σχεδιασμό;... 6 Γιατί Ινστιτούτο ιδιωτικού δικαίου;... 7 Ποιος διοικεί και ποιος επιβλέπει το Ινστιτούτο Κύπρου;... 8 Ποιος αξιολογεί τις επιστημονικές επιδόσεις του Ινστιτούτου Κύπρου;... 8 Υπήρχε οποιοδήποτε πρόβλημα με τη διαδικασία προσφορών για την αγορά του υπερ-υπολογιστή CYTERA;... 8 Εργοδοτεί το ΙΚυ διπλοθεσίτες;... 9 Είναι οι αμοιβές του προσωπικού του ΙΚυ πολύ υψηλές;... 9 Πώς έχει καθοριστεί ο μισθός του Προέδρου του ΙΚυ;... 9 Υπάρχει νεποτισμός στις προσλήψεις του ΙΚυ;... 10 2

Γιατί το κράτος να υποστηρίζει ερευνητικά κέντρα; Αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού που παράγεται από τα Πανεπιστήμια: Η Κύπρος επενδύει υψηλά ποσοστά του ΑΕΠ στην εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένης της τριτοβάθμιας. Χρειάζεται σχεδιασμός στην αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού που παράγει για να γίνει πιο ανταγωνιστική και να προωθήσει την καινοτομία. Ανάπτυξη ανταγωνιστικής ερευνητικής υποδομής αξιοποιεί την επιστημονική κατάρτιση νέων επιστημόνων και δημιουργεί θέσεις εργασίας που να συνάδουν με την εκπαίδευσή τους, δίνοντάς τους ταυτόχρονα προοπτική για να μείνουν στην Κύπρο. Εστιασμένη Έρευνα: Ερευνητικά κέντρα δρουν συμπληρωματικά με τα Πανεπιστήμια. Παρέχουν κύρια στοχευμένη έρευνα και μεταπτυχιακή εκπαίδευση σε επιλεγμένες περιοχές με συγκριτικό πλεονέκτημα, διά μέσου διαθεματικών ανταγωνιστικών προγραμμάτων. Η συνάφεια του ερευνητικού χαρτοφυλακίου και των καταρτισμένων τεχνολογικά επιστημόνων μπορούν να αποτελέσουν πηγή άντλησης τεχνικών και διοικητικών ικανοτήτων οι οποίες είναι απαραίτητες στη δημιουργία εταιρειών υψηλής τεχνολογίας. Αποτελούν μέρος της αναπτυξιακής πολιτικής: Ερευνητικά ιδρύματα, με στοχευμένη αποστολή, αποτελούν μέρος της ερευνητικής υποδομής πολλών αναπτυγμένων χωρών, και συμπληρώνουν τις υποδομές των πανεπιστημίων. Εξαιρετικά παραδείγματα είναι τα Ινστιτούτα Max Planck στη Γερμανία, τα οποία διαθέτουν παρόμοια δομή με το Ινστιτούτο Κύπρου. Τα Ινστιτούτα Max Planck (σύνολο 80) κατατάσσονται δεύτερα σε παραγωγή γνώσης παγκόσμια και αποτελούν μία από της κύριες ερευνητικές ατμομηχανές της Ευρώπης. Ο προϋπολογισμός τους ήταν περίπου 1,3 δισ. Ευρώ το 2009 από τα οποία το 80% από κρατικά κονδύλια, δηλαδή ίδιο ποσοστό όπως και τα Γερμανικά Πανεπιστήμια που χρηματοδοτούνται κατά 82% από κρατικά κονδύλια. Το ερευνητικό τοπίο της Γερμανίας είναι ισοζυγισμένο με περίπου 170 Πανεπιστήμια, 200 ΤΕΙ και 260 Ερευνητικά κέντρα. Ο προϋπολογισμός ταν Πανεπιστημίων και ΤΕΙ ήταν περίπου 11 δισ. Ευρώ το 2008 ενώ των Ερευνητικών κέντρων 5.5 δισ. Άντληση Ευρωπαϊκών κονδυλίων: Ανταγωνιστική έρευνα και υποδομές σε εστιασμένες περιοχές μπορεί να αντλήσει Ευρωπαϊκά κονδύλια. Αυτό είναι πολύ σημαντικό δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει 46% άλμα στη συνολική χρηματοδότηση της έρευνας και της καινοτομίας, σε 80 δισ. Ευρώ στο πρόγραμμα Ορίζοντας 2020 που θα διαρκέσει από το 2014-2020. Τι μπορεί να προφέρει το Ινστιτούτο Κύπρου; Διεπιστημονική Έρευνα σε τομείς όπου η Κύπρος έχει συγκριτικό πλεονέκτημα: Το ΙΚυ σχεδιάστηκε με κριτήριο την ανταγωνιστικότητα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Έχουν επιλεγεί από κορυφαίους επιστήμονες, τομείς μείζονος σημασίας για τη Κύπρο και τη περιοχή. Λόγω της δoμής του ΙΚυ σε διεπιστημονικά ερευνητικά κέντρα που εστιάζουν την έρευνά τους σε καλά επιλεγμένους τομείς όπως το Περιβάλλον, η Ενέργεια και οι Υδάτινοι πόροι ή η Τεχνολογία στην Αρχαιολογία, τομείς στους 3

οποίους η Κύπρος έχει συγκριτικό πλεονέκτημα, αναπτύσσεται έρευνας παγκόσμιας εμβέλειας. Ανάπτυξη εθνικών υποδομών: Για να είναι η Κύπρος ανταγωνιστική θα πρέπει να αναπτύξει αξιόλογη ερευνητική υποδομή. Το ΙΚυ προώθησε τη δημιουργία εθνικών υποδομών που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλους του επιστήμονες της Κύπρου. Η ίδρυση του κέντρου Υπολογισμικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, στα πρότυπα άλλων χωρών, με υπερ-υπολογιστή περιφερειακής εμβέλειας, αποτελεί ορόσημο για την Κύπρο. Να σημειωθεί ότι τέτοια εθνικά υπολογιστικά κέντρα ιδρύθηκαν σε χώρες της Ευρώπης πριν από δεκαετίες. Για παράδειγμα, η Φινλανδία, με πληθυσμό περίπου έξι φορές μεγαλύτερο από τη Κύπρο και που κατατάσσεται μεταξύ των κορυφαίων ευρωπαϊκών χωρών στην έρευνα και την παραγωγικότητα, ίδρυσε το εθνικό υπολογιστικό κέντρο της το 1971 ως ιδιωτική μη κερδοσκοπική εταιρεία που χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση με προϋπολογισμό περίπου 30 εκατ. Ευρώ το 2011. Στρατηγικές συνεργασίες με κορυφαία ιδρύματα: Τα κέντρα του ΙΚυ αναπτύσσονται σε συνεργασία με κορυφαία ιδρύματα της Ευρώπης και των ΗΠΑ π.χ. ΜΙΤ, Πανεπιστήμιο του Ιλινόις, Μουσείο του Λούβρου, Κέντρο Υπερυπολογιστών του Jülich της Γερμανίας. Οι συνεργασίες αυτές προσδίδουν διεθνή χαρακτήρα στο ΙΚυ και μεταφέρουν τεχνογνωσία στη Κύπρο που διαφορετικά θα ήταν οικονομικά ασύμφορη να πραγματοποιηθεί. Ανάπτυξη καινοτομίας: Η έντονη τεχνολογική στόχευση του ΙΚυ σε θέματα μείζονος σημασίας για την Κύπρο και την ευρύτερη περιοχή, μπορεί να ενεργήσει ως κοιτίδα καινοτομίας. Ως σχετικό παράδειγμα μπορεί να αναφερθεί η έρευνα για τη συμπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και αφαλατωμένου νερού με συγκεντρωμένη ηλιακή ενέργεια. Ήδη πατέντα με βάση των αποτελεσμάτων που προέκυψαν από την έρευνα σε αυτόν τον τομέα βρίσκεται στην διαδικασία έκδοσης. Τεχνολογικά καταρτισμένο εργατικό δυναμικό: Οι στρατηγικές συνεργασίες του ΙΚυ που επιτρέπουν άμεση μεταφορά τεχνογνωσίας συμβάλλουν στη παραγωγή εργατικού δυναμικού με τεχνολογική εμπειρογνωμοσύνη υψηλού επιπέδου. Τέτοιο καλά καταρτισμένο προσωπικό μπορεί να επιφέρει εντατικότερη αλληλεπίδραση με Ευρωπαίους ερευνητές και τη βιομηχανία, καλύτερες ευκαιρίες απασχόλησης, δημιουργία νέων επιχειρήσεων οι οποίες θα είναι ανταγωνιστικές πέρα από τα σύνορα της Κύπρου, κάτι που θα επιφέρει περιφερειακό πλεονέκτημα και ηγετική θέση στην Κύπρο. Οι κοινωνίες που δύνανται να αναλάβουν ηγετικό ρόλο σε περιφερειακό επίπεδο αναπτύσσουν δυναμικές οικονομίες, προς όφελος των λαών τους. 4

Τι ρόλο μπορεί να διαδραματίσει το ΙΚυ στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου; Συμβάλλει στο να καταστεί η Κύπρος περιφερειακό κέντρο επιστήμης, εκπαίδευσης και καινοτομίας: To ΙΚυ, με δομή που σχεδιάστηκε με στόχο τη περιφερειακή ανάπτυξη, συμβάλλει στην υλοποίηση της στρατηγικής της κυβέρνησης για να καταστεί η Κύπρος περιφερειακό κέντρο επιστήμης, εκπαίδευσης και καινοτομίας. Το Ινστιτούτο, με τη διεθνή του στελέχωση, και αναπτύσσοντας συνεργασίες με χώρες της περιοχής, υλοποιεί το όραμα πολλών Κυπρίων, ότι από αυτή τη γεωγραφική θέση-σταυροδρόμι μπορεί να αναδειχθεί τεχνολογική γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δείξει ισχυρή υποστήριξη στην προσδοκία αυτή, όπως αποδεικνύεται από την έγκριση και χρηματοδότηση αριθμού ερευνητικών προγραμμάτων τα οποία συντονίζονται από το Ινστιτούτο Κύπρου και καθιστούν την Κύπρο ως σημαντικό ερευνητικό και εκπαιδευτικό κέντρο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Ανάπτυξη ηγετικού ρόλου της Κύπρου στη περιοχή: Βρίσκει μεγάλη ανταπόκριση από ΕΕ όπως φαίνεται από τις επιτυχίες του ΙΚυ σε ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα. Μεταξύ των προγραμμάτων αυτών περιλαμβάνονται το στρατηγικό πρόγραμμα LinkSCEEM, για την ανάπτυξη υπολογισμικών επιστημών καθώς και κοινή υπολογιστική υποδομή για τη Μέση Ανατολή που συντονίζει το ΙΚυ, ερευνητικό πρόγραμμα για τη μελέτη των κλιματικών επιδράσεων στη περιοχή, συλλογή δεδομένων και ανάπτυξη μοντέλων (ΠΠ7-C8 & DARECLIMED), η ανάπτυξη ενός πειραματικού εργαστηρίου ηλιακών συστημάτων και αφαλάτωσης (INTERREG Pentakomo), καθώς και δραστηριότητες δικτύωσης στην έρευνα για την αρχαιολογία και την πολιτιστική κληρονομιά (ΠΠ7-STACHEM). Ποιο είναι το έργο που έχει επιτελέσει το ΙΚυ μέχρι σήμερα; Το ΙΚυ παράγει αξιόλογο έργο όπως τεκμαίρεται τόσο από τις αξιολογήσεις του Επιστημονικού του Συμβουλίου αλλά και από τα απτά αποτελέσματα των ερευνητικών του ομάδων: Κέντρο υπερ-υπολογιστών: Το ΙΚυ έχει δημιουργήσει υπερυπολογιστική υποδομή η οποία είναι η μόνη ερευνητική υποδομή περιφερειακής εμβέλειας την οποία διαθέτει η Κύπρος. Η απόκτηση του υπερυπολογιστή που έγινε με επένδυση ανταγωνιστικών κονδυλίων 1 εκ. Ευρώ περίπου έχει ήδη βοηθήσει στην εισροή περαιτέρω κονδυλίων ύψους 2.5 εκ. Ευρώ περίπου από την ΕΕ. Σημειώνεται ότι ο υπερυπολογιστής έχει εγκατασταθεί μόλις το Δεκέμβριο του 2011. Διεθνούς εμβέλειας Ερευνητική ομάδα για Κλιματολογικές αλλαγές: Το έργο της ερευνητικής ομάδας του ΙΚυ για την κλιματική αλλαγή έχει προσελκύσει το διεθνές ενδιαφέρον. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το σχετικό αφιέρωμα σε ρεπορτάζ του CNN για την κλιματική αλλαγή. Το πρόγραμμα, στο οποίο έχει επενδυθεί μισό 5

εκ. Ευρώ για την περίοδο 2008-2011 από την Κυβέρνηση, έχει ήδη προσελκύσει για την ίδια περίοδο ανταγωνιστικά κονδύλια πέραν των 2,5 εκ. Ευρώ. Ανάμεσα σε αυτά το κορυφαίο ανταγωνιστικό πρόγραμμα για έμπειρο ερευνητή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας, το μοναδικό στη Κύπρο μέχρι το 2011. Υποδομή στο Πεντάκωμο για συν-παραγωγή ηλιακής ενέργειας και αφαλάτωσης: Το πρόγραμμα ηλιακής ενέργειας του ΙΚυ, με πολύ περιορισμένες επενδύσεις από την κρατική χορηγία, και χωρίς ακόμη την πλήρη λειτουργία της υποδομής, έχουν εξασφαλιστεί πέραν των 1,5 εκ. Ευρώ ανταγωνιστικά κονδύλια. Η πρωτοποριακή υποδομή έχει προσελκύσει διεθνές ενδιαφέρον και ήδη το φημισμένο ινστιτούτο Φράουνχοφερ (Fraunhofer) της Γερμανίας εκτελεί εκεί σε συνεργασία με το ΙΚυ συναφή πειράματα. Σύγχρονο κέντρο ψηφιακής απεικόνισης αρχαιολογικών αντικειμένων και έργων τέχνης: Ίδρυση κέντρου που περιλαμβάνει ερευνητικό εξοπλισμό πρωτοποριακής τεχνολογίας ψηφιακής φωτογράφησης RTI, το μοναδικό από τα 5 που υπάρχουν στον κόσμο. Η αρχαιολογική κοινότητα τη Κύπρου ήδη το χρησιμοποιεί καθώς μπορεί να έχει πολλαπλές εφαρμογές στην υποβοήθηση της συντήρησης και ανάλυσης αρχαιοτήτων και της προβολής της πολιτιστικής κληρονομιάς. Οι δραστηριότητες αυτές εντάσσονται στα πλαίσια ενός από τα Ευρωπαϊκά προγράμματα του ΙΚυ. Αυτόνομες ιπτάμενες πλατφόρμες: Χρησιμοποιούνται για περιβαλλοντική παρακολούθηση και είναι ακόμα ένα παράδειγμα ερευνητικής υποδομής περιφερειακής εμβέλειας. Το ΙΚυ έχει εξασφαλίσει ήδη σημαντική εξωτερική χρηματοδότηση για το συγκεκριμένο πρόγραμμα που έχει προσελκύσει προτάσεις συνεργασίας από πολλά ιδρύματα της Ανατολικής Μεσογείου. Συνεργασίες ΙΚυ με διεθνούς φήμης ιδρύματα: Αντικατοπτρίζουν το διεθνούς εμβέλειας έργο που επιτελείται. Χαρακτηριστικότερα παραδείγματα είναι: το ΜΙΤ, τα Ινστιτούτα Max Planck, το Πανεπιστήμιο του Ιλινόις, το C2RMF, το Fraunhofer, η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, το Ίδρυμα Σοφία Αντίπολις, το Ερευνητικό Κέντρο Jülich κλπ. Γιατί το Ινστιτούτο Κύπρου έχει αποκλίνει από τον αρχικό του σχεδιασμό; Το επίσημα διατυπωμένο σχέδιο ανάπτυξης το οποίο διέπει την ανάπτυξη του Ινστιτούτου παρουσιάζεται στην έκθεση «The Cyprus Institute, Assessment of the feasibility of establishing a Research University in Cyprus». Η έκθεση αυτή, της οποίας τα κύρια στοιχεία οριστικοποιήθηκαν το 2002 και το σχέδιο ανάπτυξης που αποτυπώνεται, δεν ανταποκρίνεται στη χρηματοδότηση που η Κυβέρνηση δύναται να παρέχει με τις σημερινές οικονομικές συνθήκες. Χρειάζεται αναδιατύπωση προσαρμοσμένη στη σημερινή κατάσταση και ανάπτυξη του Ινστιτούτου, αλλά και τη σημερινή οικονομικοπολιτική κατάσταση που ριζικά διαφέρει από αυτή που επικρατούσε προ δεκαετίας. 6

Είναι χρήσιμο όμως να αναφερθούν τα γεγονότα που οδήγησαν στην απόκλιση αυτή και να ληφθούν υπόψη οι εξελίξεις που ακολούθησαν μετά τη συγγραφή του επιχειρησιακού σχεδίου, σε σχέση με τη χρηματοδότηση των ερευνητικών κέντρων του ΙΚυ. Οι παράγοντες που οδήγησαν σε οριστικό εκτροχιασμό του αναπτυξιακού μοντέλου του επιχειρησιακού σχεδίου, την παγοποίηση της ίδρυσης νέων Ερευνητικών Κέντρων και τον περιορισμό της ανάπτυξης των ήδη υφιστάμενων, και την ντε φάκτο μη υλοποίηση των προπτυχιακών εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που θα απέφεραν σημαντικά κονδύλια από δίδακτρα για τη λειτουργία του ΙΚυ, είναι οι ακόλουθοι: Οι δραστικές περικοπές των προϋπολογισμών του Ινστιτούτου από το 2009 Η μη εφαρμογή αρχικά, και η ουσιαστικά μετέπειτα ακύρωση των αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου, για τη χρηματοδότηση του Ερευνητικού Κέντρου Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Υδάτινων Πόρων. Η αναίρεση της απόφασης για τη σταδιακή παραχώρηση όλων των κτιριακών εγκαταστάσεων στο χώρο του ΑΤΙ. Τα γεγονότα αυτά είχαν ως συνέπεια την αδυναμία του ΙΚυ να μετεξελιχθεί σε περιφερειακό ερευνητικό Πανεπιστήμιο, ενώ με το σημερινό επίπεδο χρηματοδότησης δύναται να λειτουργήσει μόνο ως Ερευνητικό Κέντρο με παράλληλη λειτουργία μικρού αριθμού μεταπτυχιακών προγραμμάτων σε πολύ καλά εστιασμένες ερευνητικές περιοχές. Αξίζει να παρατηρήσουμε ότι, στην αρχική πρόταση είχε επισημανθεί ότι η δόμηση του Ινστιτούτου είναι τέτοια, που αν για κάποιο λόγο η απαιτούμενη χρηματοδότηση δεν μπορούσε έγκαιρα να βρεθεί ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο η οικοδόμηση του Ερευνητικού Πανεπιστημίου δεν μπορούσε να ολοκληρωθεί, με το έργο η Κύπρος θα αποκτούσε αριθμό αξιόλογων Ερευνητικών Κέντρων. Γιατί Ινστιτούτο ιδιωτικού δικαίου; Η ίδρυση και λειτουργία του ΙΚυ ως μη κερδοσκοπικού οργανισμού ιδιωτικού δικαίου έγινε με σκοπό το Ινστιτούτο να μπορέσει, στο χρονικό διάστημα που προβλεπόταν για την ανάπτυξή του, να είναι απαλλαγμένο από γραφειοκρατικές διαδικασίες και να παρουσιάζει ευελιξία, προσαρμοστικότητα και αποτελεσματικότητα. Είναι αδόκιμο να συγκρίνεται η λειτουργία του με αυτήν κρατικών υπηρεσιών. Διοικείται στα πρότυπα άλλων επιτυχημένων ερευνητικών ιδρυμάτων π.χ. Ινστιτούτων Max Planck, του Κέντρου Ερευνών του Jülich της Γερμανίας και των εθνικών υπολογιστικών κέντρων άλλων Ευρωπαϊκών χωρών όπως για παράδειγμα της Φινλανδίας. 7

Ποιος διοικεί και ποιος επιβλέπει το Ινστιτούτο Κύπρου; Το Ινστιτούτο Κύπρου διοικείται από το Συμβούλιο Επιτρόπων του Ερευνητικού και Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κύπρου (ΕΕΙΚ) το οποίο συνεδριάζει δύο φορές το χρόνο. Το Συμβούλιο καθορίζει τους στρατηγικούς στόχους του Ινστιτούτου και εγκρίνει τους προϋπολογισμούς και διαδικασίες. Η Εκτελεστική Επιτροπή του Συμβουλίου συνεδριάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα μεταξύ των συνεδριάσεων του Συμβουλίου (ή και σε έκτατες περιπτώσεις όπου κρίνεται αναγκαίο) και επιλαμβάνεται όλων των θεμάτων για τη λειτουργία του Ινστιτούτου. Ποιος αξιολογεί τις επιστημονικές επιδόσεις του Ινστιτούτου Κύπρου; Οι επιστημονικές επιδόσεις του ΙΚυ αξιολογούνται κάθε χρόνο από το Επιστημονικό του Συμβούλιο (Scientific Advisory Council) το οποίο αποτελείται από κορυφαίους ακαδημαϊκούς με ειδικότητες που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα επιστημών. Το Συμβούλιο συνεδριάζει μία φορά το χρόνο στην Κύπρο και αφού διεξάγει λεπτομερή αξιολόγηση του επιστημονικού έργου και δραστηριοτήτων των ερευνητικών κέντρων του ΙΚυ, υποβάλλει έκθεση αξιολόγησης με σειρά παρατηρήσεων και εισηγήσεων στο Συμβούλιο του ΕΕΙΚ. Για το κάθε ερευνητικό κέντρο του ΙΚυ έχει συγκροτηθεί μία Επιτροπή Επιστημονικών Εμπειρογνωμόνων (Scientific Expert Panel), η οποία ελέγχει την πρόοδο του κέντρου και αξιολογεί το επιστημονικό του έργο. Οι Επιτροπές αυτές υποβάλλουν ετήσιες εκθέσεις στον Πρόεδρο του ΙΚυ. Οι πρόεδροι των Επιτροπών αυτών είναι επιστήμονες αναμφισβήτητου διεθνούς κύρους: ο Kαθ. T. Dunning, διευθυντής του National Center for Supercοmputing Applications, ενός εκ των μεγαλυτέρων των ΗΠΑ, για το Κέντρο Υπολογιστών, ο Kαθ. D. Marks του MIT για το Κέντρο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Υδάτινων Πόρων, και ο Kαθ. Δ. Μιχαηλίδης του Πανεπιστημίου Κύπρου για το Κέντρο Τεχνολογίας και Αρχαιολογίας. Υπήρχε οποιοδήποτε πρόβλημα με τη διαδικασία προσφορών για την αγορά του υπερ-υπολογιστή CYTERA; Η αρμόδια Αρχή για την αξιολόγηση της διαδικασίας του συγκεκριμένου διαγωνισμού, το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας, έχει ήδη εκδώσει τα πιστοποιητικά συμβατότητας για το συγκεκριμένο διαγωνισμό που καταδεικνύει την ορθότητά του. Το Γενικό Λογιστήριο παρατήρησε ωστόσο ότι εκ παραδρομής το ΙΚυ παρέλειψε να δημοσιεύσει την προκήρυξη του διαγωνισμού στην εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η τεχνοκρατική επιτροπή που βαθμολόγησε τις προτάσεις προεδρεύετο από τον J. Towns, ο οποίος ηγείται στρατηγικών προγραμμάτων των ΗΠΑ, όπως το πρόγραμμα XSEDE που χρηματοδοτείται από το National Science Foundation. Το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΙΚυ το οποίο έχει διασυνδεθεί (από δημοσίευμα) με το συγκεκριμένο θέμα δεν ήταν μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής όταν κατακυρώθηκε η συγκεκριμένη προσφορά. 8

Εργοδοτεί το ΙΚυ διπλοθεσίτες; Σύμφωνα με διεθνή πρακτική, το ΙΚυ εργοδοτεί περιορισμένο αριθμό ερευνητών με μερική απασχόληση, ή επιπλέον απασχόληση με διαφάνεια και γνώση των ιδρυμάτων τους. Αμείβονται μόνο για το ποσοστό του χρόνου για τον οποίον εργάζονται στο ΙΚυ. Τη πρακτική αυτή ακολουθούν πολλοί ερευνητικοί οργανισμοί όπως για παράδειγμα το τα Ινστιτούτα Max Planck, τα ερευνητικά κέντρα της Ελλάδος, το CERN όπου οι διευθυντές είναι ταυτόχρονα και Καθηγητές Πανεπιστημίου. Είναι οι αμοιβές του προσωπικού του ΙΚυ πολύ υψηλές; Από τεκμηριωμένη μελέτη η οποία ζητήθηκε και παρουσιάστηκε στο Συμβούλιο Επιτρόπων του ΕΕΙΚ τεκμαίρεται ότι οι αμοιβές και τα ωφελήματα του προσωπικού του ΙΚυ είναι χαμηλότερα σε σχέση με τα αντίστοιχα κρατικών ιδρυμάτων. Το ΙΚυ δεν πληρώνει υπερωρίες. Πώς έχει καθοριστεί ο μισθός του Προέδρου του ΙΚυ; Τον Ιανουάριο του 2006, το Συμβούλιο Επιτρόπων του ΕΕΙΚ διόρισε Επιτροπή Επιλογής για τη θέση του πρώτου Προέδρου του ΙΚυ. Η Επιτροπή αποφάσισε όπως στον επιλεγέντα υποψήφιο προσφερθεί ετήσιος μισθός μεταξύ 140.000 και 150.000 Ευρώ. Στη συνέχεια η Επιτροπή προκήρυξε τη θέση ανοικτά και διεθνώς. Ο Καθ. Παπανικόλας δεν υπέβαλε αίτηση, αλλά η Επιτροπή Επιλογής του ζήτησε να τον θεωρήσει ως υποψήφιο. H Eπιτροπή πραγματοποίησε συνεντεύξεις με πέντε υποψηφίους που είχαν επιλεγεί και εξέλεξε τον Κ. Παπανικόλα για πρόεδρο του ΙΚυ. Η εισήγηση της Επιτροπής έγινε αποδεκτή από το Συμβούλιο του ΙΚυ και ο Πρόεδρος του Συμβουλίου μαζί με τη Επιτροπή Αμοιβών ετοίμασαν προσχέδιο του συμβολαίου του Προέδρου του ΙΚυ στο οποίο καθορίζονται ο μισθός και το πακέτο ωφελημάτων, το οποίο εγκρίθηκε από την ολομέλεια του Συμβουλίου το Φεβρουάριο του 2007. Ο Κ. Παπανικόλας αποδέχθηκε την προσφορά της Επιτροπής Αμοιβών χωρίς οποιαδήποτε διαπραγμάτευση. Οι απολαβές του ήταν εντός του πλαισίου που είχε καθοριστεί αρχικά από την Επιτροπή Επιλογής. Το ποσό που παρουσιάζεται στο τύπο, περιλαμβάνει και τις έκτοτε προσαρμογές ΑΤΑ. Δεδομένης της οικονομικής κρίσης και των περικοπών στο Δημόσιο τομέα, το φθινόπωρο του 2010 ο Καθ. Παπανικόλας γνωστοποίησε την πρόθεση του, όπως οικειοθελώς δεχθεί μείωση των απολαβών του. Προ έτους πρότεινε (γραπτώς) στο Υπουργείο Οικονομικών να δοθούν τα λεπτομερή στοιχεία ώστε οι απολαβές του να προσαρμοστούν σε επίπεδο αντίστοιχο με αυτό των Πρυτάνεων των κρατικών Πανεπιστημίων. Στην τελευταία συνεδρία του Συμβουλίου Επιτρόπων, ο Καθ. Παπανικόλας δήλωσε ότι θα προβεί σε οικειοθελή μείωση των απολαβών του, ανεξάρτητα από το αν το Υπουργείο Οικονομικών δεν δίνει τα αναγκαία στοιχεία. Ο μισθός του μειώθηκε κατά 25.000 Ευρώ. Ο Καθ. Παπανικόλας, με την ιδιότητα του ως Kαθηγητής-Ερευνητής στο ΙΚυ, έχει διεκδικήσει ανταγωνιστικά έργα που υπερβαίνουν το 1 εκ. Ευρώ. 9

Υπάρχει νεποτισμός στις προσλήψεις του ΙΚυ; Οι κατηγορίες για «διάτρητες» διαδικασίες επιμελώς καλλιεργούν υπόνοιες για φαινόμενα νεποτισμού στο ΙΚυ. Οι διαδικασίες και οι κανόνες σε θέματα νεποτισμού στο ΙΚυ είναι ιδιαιτέρως αυστηροί και τηρούνται κατά γράμμα. Η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας σε καμία περίπτωση δε διαπιστώνει νεποτισμό στο ΙΚυ. Σχετικά με συγκεκριμένες περιπτώσεις οι οποίες έχουν αναφερθεί στον τύπο: Δρ. Νικόλα Μπακιρτζή (PhD Princeton University, Fellow Columbia University): Η επιτροπή που τον επέλεξε δε μας είναι γνωστή εφόσον εργάζεται στο ΙΚυ ως υπότροφος Marie Curie (IRG). Η ερευνητική του πρόταση, που κατατέθηκε ανεξάρτητα του ΙΚυ, επιλέχθηκε στις πρώτες ανάμεσα σε εκατοντάδες άλλες του έτους 2009 από την ΕΕ, επιτρέποντας του να φέρει μαζί του στο ΙΚυ την εν λόγω διάκριση και την αντίστοιχη χρηματοδότηση. Δρ. Kirsi Lorentz (PhD Cambridge University, Lectureship University of Newcastle): Η πρόσληψη έγινε μετά από ανοικτή προκήρυξη της θέσης. Η επιλογή της μεταξύ άλλων αξιόλογων υποψηφίων έγινε από τετραμελή επιτροπή η οποία περιλάμβανε τον διευθυντή και ένα καθηγητή του Ερευνητικού Κέντρου Επιστήμης και Τεχνολογίας στην Αρχαιολογία του ΙΚυ, και δύο εξωτερικούς, διεθνώς διακεκριμένους, Kαθηγητές Αρχαιολογίας. Δρ. Αναστασία Κωνσταντίνου (PhD Imperial College, ITΕ-Δίκτυο Πράξη): Δεν υπάρχει θέμα νεποτισμού εφόσον δεν εργάζεται συγγενής της στο ΙΚυ. Επιλέχθηκε ανάμεσα σε άλλους υποψηφίους μετά από διαδικασία συνεντεύξεων από επιτροπές αρμοδίων στελεχών του ΙΚυ. Η συγγένεια της με το Διευθυντή του ΙΠΕ, σε καμία περίπτωση δεν αποτέλεσε λόγο αποκλεισμού της από την εν λόγω ανοικτή διαδικασία πρόσληψης και κρίθηκε αυστηρά με βάση τα επαγγελματικά της προσόντα και μόνο. Ο μισθός της Δρ. Κωνσταντίνου καλύπτεται από ευρωπαϊκά (μη κρατικά) κονδύλια ενώ το αντικείμενο της εργασίας της δε σχετίζεται με τα εθνικά προγράμματα του ΙΠΕ. Της προσφέρθηκε μισθός κατά 8.500 ευρώ χαμηλότερος από την προηγούμενη θέση της και ίσος με το μισθό ήδη απασχολούμενων στο ΙΚυ στη θέση «Επιστημονικού Συντονιστή». Και στις τρείς παραπάνω περιπτώσεις πρόσληψης, η απόφαση των αρμοδίων επιτροπών ήταν ομόφωνη. Τα ονόματα των μελών τους ήταν και είναι στη διάθεση των ελεγκτικών αρχών και των αρμοδίων φορέων του Κράτους. 10