ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΑ ΝΕΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΒΑΡΗ ΤΟΥ 2014 ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ 2013 Πειραιάς, 10 Ιανουαρίου 2014 Ανατροπές με 1,7 δισ. πρόσθετα βάρη και με 21 αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος και κεφαλαίου, εκ των οποίων οι 16 θα επιβαρύνουν φέτος όλους ανεξαιρέτως τους φορολογουμένους, με περισσότερα βάρη, ως συνήθως, στους επαγγελματίες. Η αυτοτελής φορολόγηση των εισοδημάτων από κάθε πηγή, η ενιαία αντιμετώπιση των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά και ο Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων είναι μερικές μόνο από τις αλλαγές που οδηγούν φέτος την «κούρσα» προς την επίτευξη των στόχων του κρατικού προϋπολογισμού όσον αφορά το σκέλος των εσόδων. Οι αλλαγές θα γίνουν, επίσης, αισθητές στην τσέπη των φορολογουμένων κατά την παραλαβή των φετινών εκκαθαριστικών της Εφορίας, τα οποία θα είναι ιδιαίτερα «φουσκωμένα», αφού - εκτός από την κατάργηση σχεδόν όλων των φοροαπαλλαγών (δίδακτρα ξένων γλωσσών, φροντιστηρίων, ασφάλιστρα υγείας και σύνταξης, ενοίκιο κύριας κατοικίας κ.λπ.), αλλά και τη μείωση αυτής που αφορά στις ιατρικές δαπάνες- για τα εισοδήματα του 2013 ισχύουν τα εξής: 1. Καταργείται το αφορολόγητο όριο μισθωτών και συνταξιούχων και θεσπίζεται νέα κλίμακα φορολόγησης με συντελεστή από 22% έως 42%. Στο φόρο που προκύπτει γίνεται έκπτωση ύψους 2.100 ευρώ για όσους έχουν εισόδημα έως 21.000 ευρώ, ενώ η νέα κλίμακα διαμορφώνεται με συντελεστές: - 22% για εισοδήματα έως 25.000 ευρώ, - 32% για τα επόμενα 17.000 ευρώ (κλιμάκιο εισοδήματος από 25.001 έως 42.000 ευρώ) και - 42% για εισοδήματα άνω των 42.000 ευρώ. Όλοι οι μισθωτοί και συνταξιούχοι με εισόδημα έως 21.000 ευρώ δικαιούνται σταθερή έκπτωση φόρου 2.100 ευρώ. Για υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια, η έκπτωση φόρου μειώνεται κατά 100 ευρώ για κάθε 1.000 ευρώ εισοδήματος και μηδενίζεται για εισοδήματα άνω των 42.000 ευρώ. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι όσοι έχουν εισόδημα που υπερβαίνει τα 42.000 ευρώ χάνουν εντελώς το αφορολόγητο, αλλά από την άλλη πλευρά για όσους έχουν εισόδημα έως 21.000 ευρώ το αφορολόγητο πρακτικά διευρύνεται από τα 5.000 ευρώ στα 9.500 ευρώ. 2. Καταργείται το αφορολόγητο όριο για τους ελεύθερους επαγγελματίες και θεσπίζεται συντελεστής 26% από το πρώτο ευρώ για εισόδημα έως 50.000 ευρώ και 35% για εισόδημα υψηλότερο των 50.000 ευρώ. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι επιχειρήσεις θα έχουν, ωστόσο, τη δυνατότητα να εκπίπτουν το σύνολο των επαγγελματικών τους δαπανών και των ασφαλιστικών τους εισφορών. 3. Θεσπίζεται αυτοτελής φορολόγηση για το εισόδημα από ενοίκια, με αποτέλεσμα οι φορολογούμενοι να χάνουν το αφορολόγητο όριο των 5.000 ευρώ που ίσχυε. Για ετήσιο εισόδημα έως 12.000 ευρώ ο φορολογικός συντελεστής ορίστηκε στο 11% και για υψηλότερο
εισόδημα στο 33%. Με την αλλαγή αυτή επιβαρύνονται όσοι φορολογούμενοι έχουν χαμηλό εισόδημα αποκλειστικά από μισθώματα ακινήτων και ελαφρύνονται όσοι έχουν πολύ υψηλό εισόδημα από ενοίκια, όπως αυτοί που έχουν εισόδημα άνω των 50.000 ευρώ (ο συντελεστής φορολόγησής τους μειώνεται από το 45% στο 33%). 4. Αυξάνεται ο συντελεστής φορολόγησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων νομικής μορφής ομόρρυθμων και ετερόρρυθμων εταιρειών από το 20% στο 26%. Επίσης, ο ίδιος συντελεστής ισχύει για τα κέρδη των ανώνυμων εταιρειών και των εταιρειών περιορισμένης ευθύνης. 5. Θεσπίζεται η υποχρέωση των αγροτών να φορολογούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες με συντελεστή 13% και υποχρεώνονται να τηρούν βιβλία εσόδων και εξόδων, να εκδίδουν παραστατικά πώλησης των προϊόντων, αλλά και να λαμβάνουν τιμολόγια για τις αγορές τους. 6. Θεσπίζεται φόρος υπεραξίας των μετοχών και καταργείται παράλληλα ο φόρος χρηματιστηριακών συναλλαγών. Ο φόρος υπεραξίας μετοχών θα υπολογίζεται με συντελεστή 15% στη διαφορά μεταξύ της τιμής κτήσης και της τιμής πώλησης των μετοχών. Επίσης, ο φόρος υπεραξίας θα εφαρμοστεί σε κάθε είδους επενδυτική κινητή αξία, όπως χρεόγραφα. 7. Επιβάλλεται φόρος στην υπεραξία των ακινήτων με συντελεστή 15%. Ο φόρος θα υπολογίζεται στη διαφορά μεταξύ της τιμής κτήσης και της τιμής πώλησης του ακινήτου, χωρίς να υπάρχει κάποιος χρονικός περιορισμός του πότε και του πώς αποκτήθηκε ένα ακίνητο, το οποίο θα πουληθεί μετά την 1/1/2014. Ως τιμή κτήσης και τιμή πώλησης ορίζεται αυτή που έχει αναγραφεί στα σχετικά συμβόλαια. Η διαφορά που προκύπτει μεταξύ των δύο τιμών αποπληθωρίζεται και εφαρμόζεται ένας μειωτικός συντελεστής έως και 40%, ανάλογα με τα έτη διακράτησης του ακινήτου πριν αυτό πωληθεί. Υπάρχει και μια παγίδα στο φόρο υπεραξίας ακινήτων. Στις περιπτώσεις που δεν είναι εφικτή η εξεύρεση της τιμής κτήσης, τότε αυτή θεωρείται ότι είναι μηδενική και ο φόρος 15% επιβάλλεται επί του συνόλου της αξίας πώλησης του ακινήτου. Ο φόρος υπεραξίας των ακινήτων θα έχει αφορολόγητο όριο 25.000 ευρώ. 8. Επανέρχεται το «πόθεν έσχες» για την αγορά ακινήτων, τη σύσταση εταιρειών και την απόκτηση εταιρικών μεριδίων και χρεογράφων γενικώς. Με αυτόν τον τρόπο, κλείνουν όλες οι «τρύπες» για νομιμοποίηση παράνομων εσόδων και «ξέπλυμα» χρήματος. 9. Αλλάζει η φορολογική μεταχείριση καθυστερούμενων μισθών. Επιβάλλεται παρακράτηση φόρου με συντελεστή 20% στα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις, που καταβάλλονται αναδρομικά σε μεταγενέστερο χρόνο από το έτος στο οποίο ανάγονται. 10. Μπαίνουν στο μικροσκόπιο της Εφορίας όλες οι τραπεζικές καταθέσεις, οι συναλλαγές με μετρητά, όλες οι δαπάνες και τα έσοδα από κινητά και ακίνητα, με το νέο αμερικανικό σύστημα ελέγχου (έμμεσες τεχνικές), που μπήκε σε εφαρμογή από φέτος για τον προσδιορισμό των εισοδημάτων των φορολογουμένων. Το ΥΠΟΙΚ θα εφαρμόσει από το 2014 έμμεσες τεχνικές ελέγχου μόνο μετά από σοβαρές ενδείξεις φοροδιαφυγής, ενώ μελετά νέες τεχνικές ελέγχου για τη διαμόρφωση φορολογικών «προφίλ». 11. Όλοι ανεξαιρέτως οι ιδιοκτήτες ακινήτων και οικοπέδων πέφτουν από φέτος στα δίχτυα του
Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων, ο οποίος από τις αρχές του έτους αντικατέστησε το «χαράτσι» της ΔΕΗ +4,82% και τον ΦΑΠ, με στόχο να αποφέρει στα δημόσια ταμεία περίπου 2,65 δισ. ευρώ. Ειδικότερα, με βάση το νέο καθεστώς που ισχύει θα απαιτείται πιστοποιητικό "καθαρότητας" ακινήτων την τελευταία πενταετία για τη μεταβίβαση τους. 12. Επιβάλλεται φόρος ανά τετραγωνικό για τα κτίσματα (κατοικίες, επαγγελματικά ακίνητα κ.λπ.), χωρίς αφορολόγητο όριο. Ο φόρος θα υπολογίζεται με συντελεστή 2 έως 13 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, ανάλογα με την τιμή ζώνης στην οποία βρίσκεται το ακίνητο. Με βάση αυτόν τον τρόπο φορολόγησης, επέρχεται μια μείωση της επιβάρυνσης σε σχέση με το υφιστάμενο «χαράτσι» κατά 4% έως 21% ανάλογα με την περιοχή στην οποία βρίσκεται το ακίνητο. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή ζώνης, τόσο μικραίνει η μείωση της επιβάρυνσης σε σχέση με το «χαράτσι». 13. Επιβάλλεται και πρόσθετος φόρος, τύπου Φόρου Ακίνητης Περιουσίας, στους φορολογουμένους που έχουν ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας άνω των 300.000 ευρώ σε ατομική βάση, με συντελεστές που θα ξεκινούν από 0,1% και θα φτάνουν έως και το 1%. Στο φόρο αυτό περιλαμβάνονται όλα τα κτίσματα και οι εντός σχεδίου εκτάσεις και απαλλάσσονται οι εκτός σχεδίου και οικισμού εκτάσεις. 14. Διευρύνεται η φορολογική βάση, καθώς εφαρμόζεται φόρος ακινήτων, κατ αποκοπήν ανά στρέμμα, και στις εκτός σχεδίου εκτάσεις, όπως είναι τα χωράφια, τα αγροτεμάχια, οι δασικές εκτάσεις κ.λπ. Ο φόρος θα υπολογίζεται με συντελεστή 1 ευρώ ανά τετραγωνικό και θα αυξομειώνεται ανάλογα με τα χαρακτηριστικά κάθε έκτασης, όπως είναι η χρήση της, το αν είναι αρδευόμενη, αν είναι δασική κ.λπ. 15. Ο φόρος στα οικόπεδα θα υπολογίζεται με κλίμακα η οποία θα ξεκινά από τα 0,003 ευρώ έως και τα 9 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Με βάση αυτή την κλίμακα ένα στρέμμα εντός σχεδίου εκτάσεων θα βαρύνεται με φόρο από 3 ευρώ έως 9.000 ευρώ, ανάλογα με την περιοχή στην οποία βρίσκεται το ακίνητο. 16. Επιβάλλεται επιτόκιο 8,76% για ληξιπρόθεσμα χρέη στο Δημόσιο και καθορίζονται περιπτώσεις κατά τις οποίες το Δημόσιο θα δεσμεύει το 50% των καταθέσεων. Το Δημόσιο έχει επίσης δικαίωμα κατάσχεσης καταθέσεων για χρέη και Δέσμευση περιεχομένου θυρίδων για επιχειρήσεις που φοροδιαφεύγουν. Τα μέτρα αυτά επιβάλλονται σωρευτικά σε βάρος των παραβατών νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων και σε βάρος νομικών ή φυσικών προσώπων ή οντοτήτων που έχουν ή είχαν μία από τις παρακάτω ιδιότητες από την τέλεση οποιασδήποτε παράβασης φοροδιαφυγής: α) Για ημεδαπές ανώνυμες εταιρείες, στους πρόεδρους και αντιπροέδρους των διοικητικών συμβουλίων, στους διευθύνοντες, εντεταλμένους, συμπράττοντες συμβούλους, στους διοικητές, στους γενικούς διευθυντές, στους διευθυντές, ως και εν γένει σε κάθε πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από τον νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική απόφαση είτε από οποιαδήποτε αιτία στη διοίκηση ή διαχείριση ή εκπροσώπηση αυτών. Αν ελλείπουν όλα τα
παραπάνω πρόσωπα, τα μέτρα επιβάλλονται στα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των εταιριών αυτών. β) Για ομόρρυθμες, ετερόρρυθμες και περιορισμένης ευθύνης εταιρείες, στους ομόρρυθμους εταίρους και στους διαχειριστές αυτών και σε κάθε πρόσωπο εντεταλμένο από οποιαδήποτε αιτία στη διοίκηση ή διαχείριση ή εκπροσώπηση αυτών, και όταν ελλείπουν ή απουσιάζουν αυτοί, σε κάθε εταίρο. γ) Για συνεταιρισμούς και ενώσεις αυτών στους προέδρους, στους αντιπροέδρους, στους γραμματείς, στους ταμίες, καθώς και εν γένει σε κάθε πρόσωπο εντεταλμένο από οποιαδήποτε αιτία στη διοίκηση ή διαχείριση ή εκπροσώπηση αυτών. δ) Για νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες εκτός των παραπάνω περιπτώσεων, στους εκπροσώπους αυτών ως και εν γένει σε κάθε πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από το νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική απόφαση είτε από οποιαδήποτε αιτία στη διοίκηση ή διαχείριση ή εκπροσώπηση αυτών. 17. Στο «τσουνάμι» των ανωτέρω ανατροπών μπορούν να αντιπαραβληθούν μόνο λίγες θετικές αλλαγές, που θεσπίστηκαν στο «κλείσιμο» του 2013, για να μετριαστούν οι εσωκομματικοί κραδασμοί που δημιούργησαν στον κυβερνητικό συνασπισμό τα νομοσχέδια για τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας. 18. Απαλλάσσονται από το νέο ενιαίο φόρο τα αγροτοκτηνοτροφικά κτίσματα, όπως μαντριά, αγροτικές αποθήκες και στάνες. 19. Αυξάνεται το ακατάσχετο όριο των μισθών και των συντάξεων από τα 1.000 στα 1.500 ευρώ, γεγονός που σημαίνει ότι όποια κατάσχεση αποδοχών γίνει σε φορολογούμενο με μισθό ή σύνταξη άνω των 1.500 ευρώ το μήνα δεν επιτρέπεται να αφήσει υπόλοιπο χαμηλότερο των 1.500 ευρώ. Ταυτόχρονα, διευρύνεται χρονικά η προστασία των μισθοδοτικών λογαριασμών από την κατάσχεση από το ένα 24ωρο στη μία εβδομάδα, ενώ ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός δεν θα προχωράει σε κατασχέσεις όταν η οφειλή είναι κάτω των 500 ευρώ. 20. Παραμένει και φέτος ο μειωμένος ΦΠΑ στην εστίαση 13%. 21. Αναμένεται απόφαση επέκτασης της πάγιας ρύθμισης ληξιπρόθεσμων χρεών και σε "μη ληξιπρόθεσμες" οφειλές φόρων, ενώ θα ισχύσουν οι ίδιοι όροι και προϋποθέσεις για την ένταξη στη ρύθμιση, καθώς και για τη δυνατότητα διεύρυνσης από 12 σε 24 δόσεις. Στα παραπάνω θα πρέπει να επισημάνω την αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών από φόρους μέσα σε ένα χρόνο από 56,1 δις το 2012 κατά 7,2 δις και σε ένα μήνα από τα 62,8 δις στα 63,3 δις. Επίσης, την αύξηση των οφειλετών από τα 2,7 εκ. πέρσι στους 2,87 εκ. φέτος, εκ των οποίων 2,4 εκ. φυσικά πρόσωπα και 465.000 νομικά πρόσωπα. Κατά τη διάρκεια του 2013, το σύνολο των οφειλετών έφτασε και τα 3,2 εκ. με τα φυσικά πρόσωπα να οφείλουν 23,1 δις και τα νομικά 40,2 δις. Οι κατηγορίες των οφειλών είναι 30,8 δις από μη φορολογικά έσοδα, 22,8 δις από πρόστιμα ΚΒΣ, 17,6 δις έμμεσους, 14 δις από ΦΠΑ, με 13,1 δις από άμεσους φόρους, 11,6 δις από εισόδημα, 1 δις από φόρους περιουσίας, 1 δις μη φορολογικά πρόστιμα και 373 εκ. από έκτακτους άμεσους
φόρους. Η ΦΑΕ Αθηνών, η ΦΑΕ Πειραιά, η Ά ΔΟΥ Αθηνών και η ΔΟΥ Πλοίων Πειραιά είναι από τις 123, μεταξύ των 56 ΔΟΥ με τις καλύτερες επιδόσεις. Η πρώτη εισέπραξε το ενδεκάμηνο του 2013, 3,2 δις, αύξηση 112,5%, η δεύτερη 288,5 εκ. αύξηση 43,7%, η τρίτη με 115,5 εκ. αύξηση 14,4% και η τέταρτη με 91,1 εκ., με αύξηση 36,3%.