ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ ΔΝΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΤΟΜΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΒΟΗΘΗΜΑ ΣΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2006
2 Έλεγχος Αιμορραγίας Αιμόσταση Έλεγχος Καταγμάτων Ακινητοποίηση ΑΝΑΠΝΕΕΙ ΕΧΕΙ ΤΙΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΤΡΑΥΜΑΤΙΑΣ Έλεγχος Αναπνοής ΑΝΑΠΝΕΕΙ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΤΙΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ Θέση Ανάνηψης ΔΕΝ ΑΝΑΠΝΕΕΙ ΚΑΡΠΑ Μεγάλη Αιμορραγία Αιμόσταση
3 ΑΙΜΟΣΤΑΣΗ - Διατηρείστε τον τραυματία ξαπλωμένο. - Τοποθετείστε αποστειρωμένη γάζα/καθαρό πανί, πετσέτα ή καθαρό ύφασμα ΠΑΝΩ στο τραύμα και πιέστε ΔΥΝΑΤΑ. - Σηκώστε το μέλος που αιμορραγεί πιο ψηλά από το ύψος της καρδιάς. - Μόλις σταματήσει η αιμορραγία τοποθετείστε επίδεσμο για να συγκρατεί τα επιθέματα. - Σε μεγάλες αιμορραγίες διατηρείστε τον τραυματία ζεστό σκεπάζοντάς τον με την προσωπική του κουβέρτα. Σε περίπτωση ακρωτηριασμού μέλους (ΜΟΝΟ) εφαρμόζουμε ίσχαιμη περίδεση. 1. Χρησιμοποιείστε ταινίες όπως γραβάτες, μαντίλια, μανίκια και όχι κορδόνια, σύρματα, καλώδια διότι θα κόψουν το δέρμα. 2. Τοποθετείστε την αιμοστατική ταινία πιο πάνω από το τραύμα, δέστε την με κόμπο στον οποίο περνάτε ένα ξύλο και περιστρέψτε το ώσπου να σταματήσει η αιμορραγία (ΟΧΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ). 3. Ακινητοποιείστε το άκρο του ξύλου. 4. Σημειώστε την ώρα της περίδεσης. 5. Μην σκεπάζετε την περίδεση.
4 ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ ΚΛΕΙΣΤΑ: ΑΝΟΙΚΤΑ: Έχει σπάσει μόνο το οστό. Μαζί με το οστό έχει ανοίξει και το δέρμα. ΣΤΑ ΑΝΟΙΚΤΑ ΣΤΑΜΑΤΑΜΕ ΠΡΩΤΑ ΤΗΝ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ (ΑΙΜΟΣΤΑΣΗ) - Μην μετακινείτε τον τραυματία παρά μόνο εάν υπάρχει κίνδυνος. - Μην μετακινείτε το μέλος που έχει σπάσει. - Τοποθετείστε νάρθηκα από ξύλα, σανίδες, περιοδικά κ.λ.π. - Ο νάρθηκας να είναι μεγάλος και να συμπεριλαμβάνει τις αρθρώσεις πριν και μετά το κάταγμα. - Σφίξτε τον νάρθηκα τουλάχιστον σε τρία σημεία. - Μην ευθειάζετε το κάταγμα. - Το γερό πόδι του τραυματία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως νάρθηκας για την ακινητοποίηση του κατάγματος του άλλου ποδιού.
5 ΘΕΡΜΟΠΛΗΞΙΑ Παρατεταμένη έκθεση σε υψηλή θερμοκρασία Ωχρότητα, εφίδρωση, ταχυκαρδία, ζάλη, ναυτία, πονοκέφαλος. - Μεταφέρετε το θύμα στη σκιά. - Τοποθετείστε το θύμα σε ύπτια θέση με τα πόδια ανασηκωμένα. - Τοποθετείστε βρεγμένες πετσέτες ή βρέχετε συχνά το μέτωπο και το σώμα. - Δώστε να πιει αλατόνερο. ΚΡΥΟΠΑΓΗΜΑΤΑ - Αφαιρέστε ότι σκεπάζει την περιοχή. - Μεταφέρετε το θύμα σε ζεστό χώρο. - Τοποθετείστε το μέλος σε χλιαρό νερό. - Μην κάνετε εντριβές. - Μην βάζετε αλοιφές. - Μην πλησιάζετε το μέλος στη φωτιά.
6 ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ - Κρυώστε την περιοχή με άφθονο νερό. (Αν έχει περάσει αρκετή ώρα είναι ανώφελο) - Μην βάζετε πάγο. - Αφαιρέστε με προσοχή ότι σκεπάζει την περιοχή του εγκαύματος. ΟΧΙ αυτά που είναι κολλημένα. - Μην σπάζετε τις φυσσαλίδες. - Μην βάζετε αλοιφές. - Σκεπάστε απαλά την περιοχή με καθαρό πανί. - Δώστε να πιει νερό. - Εάν πονάει δώστε αναλγητικά. ΔΗΓΜΑ ΦΙΔΙΟΥ - Κρατείστε το θύμα σε ακινησία. - Εάν το δάγκωμα είναι στο χέρι ή στο πόδι δέστε μια ζώνη, γραβάτα ή μαντήλι πιο πάνω. Το σφίξιμο να είναι τέτοιο ώστε να επιτρέπει να περάσει το δάκτυλό σας με ελαφριά αντίσταση για να μην διακοπεί η κυκλοφορία. Τώρα το τραύμα στάζει. - Ξεπλύνετε το τραύμα με νερό και σαπούνι και καλύψτε το με καθαρό πανί. - Ακινητοποιείστε το μέλος με νάρθηκα. - Μην επιτρέψετε στο θύμα να περπατήσει εκτός αν κινδυνεύει οπότε να περπατήσει αργά. - Κρατείστε το μέλος του τραύματος χαμηλότερα από την καρδιά. - Μην τοποθετείτε ψυχρά επιθέματα.
7 ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΒΑΣΙΚΗΣ ΚΑΡΔΙΟΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗΣ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗΣ (ΚΑΡΠΑ) Προσέγγισε το χώρο με ασφάλεια Έλεγξε το επίπεδο συνείδησης του θύματος: Κούνησε ελαφρά τους ώμους του θύματος και φώναξε «είσαι καλά»? Φώναξε «ΒΟΗΘΕΙΑ» Εάν το θύμα απαντά : τοποθέτησε το σε άνετη θέση, έλεγξε για τυχόν τραυματισμό και κάνε συχνά επανεκτίμηση της κατάστασής του. Εάν το θύμα ΔΕΝ απαντά: προχώρησε σε απελευθέρωση του αεραγωγού. Απελευθέρωσε τον αεραγωγό, ανασηκώνοντας το κεφάλι του θύματος προς τα πίσω με : Το ένα σου χέρι στο μέτωπο του θύματος Το δείκτη και το μέσο δάκτυλο του άλλου χεριού σου στο πηγούνι του θύματος Έλεγξε τη στοματική κοιλότητα Έλεγξε εάν το θύμα αναπνέει, πλησιάζοντας το μάγουλό σου στο πρόσωπο του θύματος και για 10 : Κοίταξε εάν ο θώρακας του θύματος κινείται Άκουσε την αναπνοή του Νοιώσε τον εκπνεόμενο αέρα του Εάν το θύμα αναπνέει: Τοποθέτησε το θύμα σε θέση ανάνηψης Στείλε κάποιον να καλέσει βοήθεια ή πήγαινε ο ίδιος αν είσαι μόνος Επανεκτίμησε το θύμα συχνά εάν αναπνέει.
8 Εάν το θύμα ΔΕΝ αναπνέει : ΚΑΛΕΣΕ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ΒΟΗΘΕΙΑ (ΚΑΛΕΣΕ ΤΟ 166 ΕΦΟΣΟΝ ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ) Τοποθέτησε την παλάμη του ενός χεριού σου στο κέντρο του θώρακα του θύματος Τοποθέτησε το άλλο σου χέρι από πάνω Πλέξε τα δάκτυλα των χεριών σου Χρησιμοποίησε το βάρος σου για να συμπιέσεις το θώρακα του θύματος με - ταχύτητα : 100/min - βάθος: 4-5 εκ. Ο χρόνος συμπίεσης του θώρακα πρέπει να είναι ίσος με το χρόνο χαλάρωσης του. Κάνε εμφυσήσεις όπως ακολούθως: Κλείσε τη μύτη του θύματος Πάρε μία κανονική αναπνοή Σφράγισε τα χείλη σου γύρω από τα χείλη του θύματος Φύσηξε σταθερά στο στόμα του θύματος για 1 sec (έως ότου ο θώρακάς του ανασηκωθεί) Απομάκρυνε το στόμα σου (ο θώρακας πέφτει) Επανέλαβε άλλη μία φορά Συνέχισε την εναλλαγή 30 συμπιέσεων ακολουθούμενες από 2 εμφυσήσεις Εάν υπάρχει άλλος ανανήπτης άλλαζε ρόλο κάθε 2 min 30 2
9 ΘΕΣΗ ΑΝΑΝΗΨΗΣ Εάν το θύμα ΔΕΝ έχει αισθήσεις αλλά αναπνέει πρέπει να τοποθετηθεί σε θέση ανάνηψης (ειδάλλως κινδυνεύει από απόφραξη του αεραγωγού είτε από την ίδια τη γλώσσα που πέφτει προς τα πίσω είτε από εμέσματα ή εκκρίσεις). Γονάτισε δίπλα στο θύμα Αφαίρεσε τα γυαλιά του (εάν φοράει) καθώς και ογκώδη αντικείμενα από τις τσέπες του Τοποθέτησε το χέρι του, που βρίσκεται από την πλευρά σου, σε ορθή γωνία με την παλάμη του προς τα επάνω Τοποθέτησε την ραχιαία πλευρά της παλάμης του άλλου χεριού του στο μάγουλο του θύματος και συγκράτησε την με το χέρι σου Σήκωσε, το απέναντι από εσένα πόδι του θύματος, πιάνοντας το από το γόνατο. Βεβαιώσου ότι το πέλμα ακουμπά όλο στο έδαφος Στρίψε το γόνατο του θύματος προς την πλευρά σου, γυρίζοντας ταυτόχρονα όλο το σώμα του Τοποθέτησε το λυγισμένο πόδι σε ορθή γωνία ώστε να σταθεροποιηθεί το σώμα του θύματος, απελευθέρωσε τον αεραγωγό και άνοιξε το στόμα Έλεγχε συχνά την αναπνοή του θύματος
10 ΑΠΟΦΡΑΞΗ ΑΕΡΑΓΩΓΟΥ ΑΠΟ ΞΕΝΟ ΣΩΜΑ Εάν το θύμα αναπνέει ενθάρρυνε το να συνεχίσει να βήχει Εάν το θύμα αρχίσει να δείχνει σημεία κόπωσης : Στάσου πλάι του και ελαφρώς πιο πίσω Υποστήριξε το θώρακα του με το ένα χέρι σου, γέρνοντας τον προς τα εμπρός ώστε το ξένο σώμα, εάν μετακινηθεί, να βγει προς τα έξω Δώσε 5 πλήξεις, με την παλάμη σου, ανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες του θύματος Εάν το ξένο σώμα απομακρυνθεί με την 1 η πλήξη δεν χρειάζεται να δοθούν οι υπόλοιπες πλήξεις Eάν αποτύχουν οι 5 μεσοπλατιαίες πλήξεις και το θύμα διατηρεί τις αισθήσεις του : Στάσου πίσω του και τοποθέτησε τα χέρια σου γύρω από την μέση του θύματος Γύρε το θύμα όσο το δυνατόν περισσότερο προς τα εμπρός ώστε το ξένο σώμα, εάν μετακινηθεί, να βγει προς τα έξω Κάνε γροθιά το χέρι σου και τοποθέτησέ το μεταξύ του ομφαλού και της ξιφοειδούς απόφυσης Αγκάλιασε με το άλλο χέρι την γροθιά σου Πίεσε δυνατά με κατεύθυνση προς τα μέσα και πάνω. Το ξένο σώμα πιθανόν να μετακινηθεί Επανέλαβε τις μεσοπλατιαίες πλήξεις εναλλάξ με τις κοιλιακές ωθήσεις μέχρι να απομακρυνθεί το ξένο σώμα. Εάν το θύμα σε οποιαδήποτε στιγμή χάσει τις αισθήσεις του : Ακολούθησε τον Αλγόριθμο της Βασικής Καρδιοπνευμονικής Αναζωογόνησης