ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΚΟΤΖΑΜΠΑΣΑΚΗΣ. ΙΑΤΡΟΣ, Δρ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, ΠΛΑΣΤ. ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ

Transcript

1 ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΚΟΤΖΑΜΠΑΣΑΚΗΣ ΙΑΤΡΟΣ, Δρ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, ΠΛΑΣΤ. ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ

2 Πρώτη Βοήθεια είναι η άμεση και προσωρινή φροντίδα που παρέχεται στο θύμα ενός ατυχήματος ή σε κάποιον που αρρώστησε ξαφνικά, μέχρι την μεταφορά του στο Νοσοκομείο. Σκοπός είναι η διατήρηση της ζωής, η πρόληψη της επιδείνωσης της κατάστασης, η ανακούφιση από τον πόνο και η βοήθεια για ανάνηψη.

3 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ Ενημέρωση Εξοπλισμός Ψυχραιμία Ασφάλεια Ταχύτητα

4 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ ΕΝΗΝΕΡΩΣΗ

5 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Το φαρμακείο για Πρώτες Βοήθειες θα πρέπει να περιλαμβάνει τα εξής: Οινόπνευμα, Φυσιολογικό ορό και ισχυρό αντισηπτικό πχ διάλυμα Betadine Βαμβάκι και γάζες αποστειρωμένες Ελαστικούς επιδέσμους Λευκοπλαστ και τραυμαπλαστ Γάντια αποστειρωμένα Θερμόμετρο Πιεσόμετρο Παυσίπονα/αντιπυρετικά Αντιϊσταμινική και κορτιζονούχο αλοιφή Φάρμακα σε γνωστή μας πάθηση πχ άσθμα, κωλικός, ημικρανίες

6 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Απλά, πρακτικά βοηθήματα πρώτων βοηθειών: Πετσέτες και καθαρά υφάσματα ιδίως βαμβακερά για καθαρισμό και κάλυψη τραυμάτων Ζώνη για περιορισμό αιμορραγίας Κρασί ή άλλο οινοπνευματώδες για πρόχειρη απολύμανση Καπνός τσιγάρων για αιμοστατικό Καλάμια ή τεμάχια ξύλου για δημιουργία νάρθηκα Πόρτα για πρόχειρο φορείο

7 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ ΨΥΧΡΑΙΜΙΑ

8 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ Απομάκρυνση του θύματος από επικίνδυνα σημεία (δρόμος, ηλεκτροφόρα καλώδια, φωτιά και καπνός, θάλασσα, υποαεριζόμενους χώρους κλπ) Προστασία δική σας Κλήση βοήθειας από παρευρισκόμενους ή περαστικούς Απομάκρυνση περιττών και περίεργων ατόμων Κλήση ΕΚΑΒ, Πυροσβεστικής ή αστυνομίας αν είναι ανάγκη

9 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ ΤΑΧΥΤΗΤΑ Γρήγορη εκτίμηση της κατάστασης του θύματος Προσδιορισμός της αιτίας των συμπτωμάτων Ψύχραιμη λήψη αποφάσεων Κάνουμε μόνο ότι γνωρίζουμε καλά

10 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΘΥΜΑΤΟΣ Αξιολογείστε την κατάσταση του θύματος. Έχει τις αισθήσεις του? Αναπνέει? Έχει σφυγμό?

11

12 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ Βοήθεια σε περίπτωση που το θύμα δεν αναπνέει και δεν έχει σφυγμό Άμεση έναρξη ΚΑΡ Π Α μόνο αν γνωρίζετε να την εφαρμόσετε Κλήση βοήθειας από το ΕΚΑΒ Αν δεν γνωρίζετε την τεχνική ΚΑΡΠΑ: Τοποθέτηση του τραυματία σε θέση ασφαλείας Κλήση και αναμονή βοήθειας Αποφυγή περιττών μετακινήσεων (ιδιαίτερα σε περίπτωση πτώσης ή τροχαίου ατυχήματος) Σκεπάστε και προστατεύστε τον τραυματία

13 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ Βοήθεια σε περίπτωση που το θύμα αναπνέει και έχει σφυγμό Εξασφάλιση αναπνοής Διακοπή τυχόν αιμορραγίας Πλύση χημικών ή θερμικών εγκαυμάτων Τοποθέτηση του τραυματία σε θέση ασφαλείας Κλήση βοήθειας Αποφυγή περιττών μετακινήσεων (ιδιαίτερα σε περίπτωση πτώσης ή τροχαίου ατυχήματος) Παροχή πρώτων βοηθειών ανάλογα με την αιτία της νόσου και τα συμπτώματα

14 ΤΡΑΥΜΑΤΑ Τρεις γενικοί κανόνες ισχύουν στις πρώτες βοήθειες των τραυμάτων: Προτεραιότητα στον έλεγχο της αιμορραγίας Προφύλαξη από μόλυνση και Ακινητοποίηση της τραυματισμένης περιοχής.

15 ΤΡΑΥΜΑΤΑ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ Φορέστε γάντια και πιέστε το σημείο που αιμορραγεί για 5-10, με τα δάχτυλα ή την παλάμη σας (άμεση πίεση) Εφαρμόστε γάζες ή καθαρό ύφασμα πάνω στο τραύμα και δέστε με επίδεσμο. Εάν ο επίδεσμος ματώσει τοποθετείστε επιπλέον γάζες και συνεχίστε να δένετε με τον επίδεσμο χωρίς να αφαιρέσετε τις πρώτες γάζες κ.ο.κ. Δέστε σφιχτά, με λωρίδα υφάσματος, το άκρο Καλέστε ασθενοφόρο και φροντίστε για άμεση μεταφορά αν έχει χαθεί πολύ αίμα

16 ΤΡΑΥΜΑΤΑ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΜΟΛΥΝΣΗΣ Για να μειώσετε τον κίνδυνο της μόλυνσης: Πλύντε καλά τα χέρια σας και φορέστε γάντια Ξεπλύνετε το τραύμα με άφθονο νερό αν έχει χώματα λάδια κλπ Στεγνώστε το τραύμα με αποστειρωμένη γάζα και κινήσεις από μέσα προς τα έξω Καλύψτε το τραύμα με αποστειρωμένη γάζα ή με αυτοκόλλητο επίδεσμο Συμβουλευτείτε γιατρό για ενδεχόμενο αντιτετανικό εμβόλιο

17 ΤΡΑΥΜΑΤΑ ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ Αποφυγή μετακίνησης τραυματία εκτός αν δεν είναι σε ασφαλές σημείο Ιδιαίτερη προσοχή αν υποψιαζόμαστε κάκωση στο κρανίο ή στη σπονδυλική στήλη Προσπάθεια ακινητοποίησης του τραυματισμένου μέλους με νάρθηκα ή ελαστικό επίδεσμο Μεταφορά του θύματος μόνο σε φορείο ή σε επίπεδο, σταθερό αντικείμενο πχ πόρτα

18 ΤΡΑΥΜΑΤΑ ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ (ΘΛΑΣΕΙΣ). ΔΙΑΣΤΡΕΜΑΤΑ Τοποθετείστε ψυχρά επιθέματα για 10 λεπτά. Το ψυχρό θα προκαλέσει σύσπαση των αγγείων, και θα μειώσει το οίδημα Ακινητοποιείστε με ελαστικό επίδεσμο. Η ακινητοποίηση θα μειώσει τον πόνο και την αιμορραγία Ανυψώστε το τραυματισμένο μέλος λίγο πιο πάνω από το επίπεδο της καρδιάς. Η ανύψωση έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση του οιδήματος Χορηγείστε παυσίπονο σε περίπτωση πόνου

19 ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΟΙ Έλεγχος της αιμορραγίας Περίδεση τραύματος με αποστειρωμένες γάζες και επιδέσμους Παυσίπονα Περισυλλογή ενδεχόμενων ακρωτηριασμένων δακτύλων, άκρων κλπ, τοποθέτησή τους σε σακούλα και μεταφορά τους (ει δυνατόν σε συνθήκες ψύξης) στο νοσοκομείο, μαζί με τον τραυματία Άμεση μεταφορά στο νοσοκομείο

20 ΤΡΑΥΜΑΤΑ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑΤΑ Τοποθετείστε ψυχρά επιθέματα στην άρθρωση για λεπτά. Ακινητοποιείστε την άρθρωση χρησιμοποιώντας κάποιο πρόχειρο νάρθηκα. Τοποθετείστε το μέλος σε αναπαυτική θέση. (Ανάρτηση από τον λαιμό σε εξέρθρημα χεριού ή ανύψωση ποδιού σε εξάρθρημα ποδιού). Απαγορεύεται η ανάταξη από μη ειδικό Αμεση μεταφορά στο Νοσοκομείο για ανάταξη

21 ΤΡΑΥΜΑΤΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΑΚΡΩΝ σκεπάζουμε τον τραυματία και ειδοποιούμε ασθενοφόρο Ελέγχουμε τυχόν αιμορραγία Καλύπτουμε τυχόν ανοιχτό τραύμα με γάζα Ακινητοποίηση με νάρθηκα ΟΧΙ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΝΑΤΑΞΗΣ Ειδοποιούμε ασθενοφόρο

22 ΤΡΑΥΜΑΤΑ ΚΑΤΑΓΜΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ Αυστηρή ακινησία Διατηρήστε το θύμα ζεστό Καλέστε ασθενοφόρο Η μεταφορά πρέπει να γίνει σε επίπεδο και σκληρό φορείο.

23 ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ ΜΙΚΡΑ ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ Άφθονο κρύο νερό Επάλειψη με αντισηπτικό Κάλυψη με αντικολλητική γάζα Χορήγηση αναλγητικού Μεταφορά σε Νοσοκομείο αν το έγκαυμα είναι βαθύ ή/και εκτεταμένο

24 ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ ΒΑΡΙΑ ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ ΔΕΝ αφαιρούμε τα ενδύματα Κάλυψη με αποστειρωμένη γάζα και τύλιγμα του θύματος με καθαρό σκέπασμα (σεντόνι κλπ) Έλεγχος σφίξεων, αναπνοών και επιπέδου συνείδησης Άμεση μεταφορά σε νοσοκομείο ΔΕΝ ΔΙΝΟΥΜΕ ΗΡΕΜΙΣΤΙΚΑ, ΠΑΥΣΙΠΟΝΑ ή ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑΤΩΔΗ ΔΕΝ ΚΑΛΥΠΤΟΥΜΕ ΤΟ ΕΓΚΑΥΜΑ ΜΕ ΣΚΟΝΗ, ΑΛΟΙΦΗ, ΛΑΔΙ κλπ

25 ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΕΓΚΑΥΜΑ Διακοπή της επαφής με το ηλεκτρικό ρεύμα Κάλυψη με αποστειρωμένη γάζα και τύλιγμα του θύματος με καθαρό σκέπασμα (σεντόνι κλπ) Έλεγχος σφίξεων, αναπνοών και επιπέδου συνείδησης Άμεση μεταφορά σε νοσοκομείο ΔΕΝ ΔΙΝΟΥΜΕ ΗΡΕΜΙΣΤΙΚΑ, ΠΑΥΣΙΠΟΝΑ ή ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑΤΩΔΗ ΔΕΝ ΚΑΛΥΠΤΟΥΜΕ ΤΟ ΕΓΚΑΥΜΑ ΜΕ ΣΚΟΝΗ, ΑΛΟΙΦΗ, ΛΑΔΙ κλπ

26 ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ ΗΛΙΑΚΟ ΕΓΚΑΥΜΑ Άμεση απομάκρυνση από τον ήλιο Συχνά κρύα ντους Επάλειψη με καταπραυντική αλοιφή τύπου πανθενόλης Χορήγηση αναλγητικού Μεταφορά σε νοσοκομείο σε περίπτωση θερμοπληξίας

27 ΡΙΝΟΡΡΑΓΙΑ Βάλτε το άτομο να καθίσει με το κεφάλι του ελαφρώς γερμένο μπροστά Πιέστε τα μαλακά μόρια της μύτης του για Αν η ρινορραγία δε σταματήσει, εφαρμόστε πρόσθιο επιπωματισμό, με τη βοήθεια λαβίδας και γάζας εμποτισμένης σε οξυζενέ. Αν η αιμορραγία συνεχίζεται, φροντίστε για τη μεταφορά στο νοσοκομείο

28 ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΠΤΙΚΟ Διατηρήστε την ψυχραιμία σας και πάρτε πληροφορίες από τον ίδιο τον πασχόντα ή τους παραβρισκομένους, για το είδος του δηλητηρίου, την ποσότητα, το χρόνο που πέρασε από τη στιγμή της λήψης του. Καλέστε το Κέντρο Δηλητηριάσεων Ενεργήστε σύμφωνα με τις οδηγίες του Κέντρου Απαγορεύεται αυστηρά η πρόκληση εμέτου σε περίπτωση καυστικής ουσίας πχ οξέος ή βάσεως Αραιώστε την καυστική ουσία δίνοντας κρύο νερό ή γάλα γουλιά-γουλιά. Φροντίστε για τη γρήγορη μεταφορά στο Νοσοκομείο.

29 ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ Ιδιαίτερα επικίνδυνη και πιο συχνή είναι η δηλητηρίαση με μονοξείδιο του άνθρακα (CO) που παράγεται από την ατελή καύση του άνθρακα. Καλύψτε τη μύτη και το στόμα πριν εκτεθείτε στον κίνδυνο (για απομάκρυνση του θύματος από το χώρο) αφού προηγουμένως ενημερώσετε κάποιον Ανοίξτε διάπλατα τα παράθυρα. Κλείστε το σημείο διαρροής, εφόσον μπορείτε. Μην χρησιμοποιήσετε αναπτήρα ή σπίρτα διότι υπάρχει κίνδυνος έκρηξης. Μεταφέρετε τον πάσχοντα το γρηγορότερο δυνατό σε καθαρό αέρα. Ελέγξτε τα ζωτικά σημεία του πάσχοντα και αν δεν έχει σφυγμό και αναπνοή εφαρμόστε ΚΑΡΠΑ. Φροντίστε για την άμεση μεταφορά του πάσχοντα σε Νοσοκομείο, για την υποστήριξη των ζωτικών λειτουργειών και χορήγηση Ο 2.

30 ΔΗΛΗΤΗΡΙΑ ΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΔΕΡΜΑ Υπάρχουν αρκετά δηλητήρια (όπως εντομοκτόνα, ζιζανιοκτόνα, τρωκτικοκτόνα κ.α.) που έχουν την ικανότητα να διαπερνούν το φραγμό του δέρματος και απορροφώμενα να προκαλούν στον οργανισμό δηλητηρίαση. Κάποιες δηλητηριάσεις είναι πολύ σοβαρές και χρήζουν άμεσης ματαφοράς σε νοσοκομείο. Αφαιρέστε τα ρούχα που έχουν ποτιστεί με το φάρμακο. Καθαρίστε πολύ καλά το δέρμα με τρεχούμενο νερό και σαπούνι. Φροντίστε για τη γρήγορη μεταφορά στο Νοσοκομείο.

31 ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ ΑΠΟ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑ (ΜΕΘΗ) Προκαλέστε εμετό Χορηγήστε γλυκά ροφήματα, όπως ζαχαρόνερο, πορτοκαλάδα κ.α. Διατηρήστε τον πάσχοντα ζεστό Μεταφέρετε τον πάσχοντα γρήγορα στο νοσοκομείο αν έχει χάσει τις αισθήσεις του, αφού τον τοποθετήσετε σε θέση ανάνηψης

32 ΕΜΦΡΑΓΜΑ Σκοπός μας είναι να μειώσουμε το έργο της καρδιάς βάζοντας τον πάσχοντα σε κατάλληλη αναπαυτική θέση. Γι αυτό συνιστούνται: 1) Ακινησία 2) Ημικαθιστή θέση 3) Χαλαρώστε τα ρούχα και ηρεμήστε τον πάσχοντα. 3) Χορηγείστε αναλγητικό. 4) Φροντίστε για την άμεση μεταφορά στο νοσοκομείο. 5) Αν εξελιχθεί σε ανακοπή εφαρμόστε ΚΑΡΠΑ.

33 ΣΤΗΘΑΓΧΗ 1) Ακινησία 2) Ημικαθιστή θέση 2) Τονώστε το ηθικό του 3) Χαλαρώστε ρούχα που σφίγγουν (ζώνη,γραβάτα, Στηθόδεσμο) 4) Χορηγήστε υπογλώσσιο νιτρογλυκερίνης 5) Αν τα συμπτώματα επιμένουν φροντίστε για τη μεταφορά του πάσχοντα σε νοσοκομείο

34 ΛΙΠΟΘΥΜΙΑ 1) Ξαπλώστε και ανυψώστε τα πόδια, για να διευκολύνετε την αιμάτωση του εγκεφάλου 2) Γυρίστε το κεφάλι στο πλάι (για αποφυγή εισρόφησης) 3) Χαλαρώστε τα σφιχτά ρούχα (ζώνη, γραβάτα, στηθόδεσμο ) 4) Αερίστε το χώρο και απομακρύνετε τους περίεργους 5) Ελέγξτε αναπνοή και σφυγμό 6) Όταν ξαναβρεί τις αισθήσεις, δώστε του να πιει υγρά. 7) Όταν συνέλθει ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να σηκωθεί για 15 περίπου.

35 ΕΠΙΛΗΨΙΑ Μη μετακινήσετε τον επιληπτικό παρά μόνο αν κινδυνεύει Μην προσπαθήσετε να τον ακινητοποιήσετε κατά τη διάρκεια των σπασμών Μη προσπαθήσετε να ανοίξετε το στόμα και μη βάζετε τίποτα μέσα σ αυτό Προστατεύστε τον από χτυπήματα, απομακρύνοντας επικίνδυνα αντικείμενα και πλησιάζοντας κάτι μαλακό ( μαξιλάρι, κουβέρτα) Μην επιχειρήσετε να επαναφέρετε τις αισθήσεις με χαστούκια και τραντάγματα, ο ασθενής θα επανέλθει μόνος του μετά το πέρας της κρίσης. Μη δώσετε στον πάσχοντα τίποτα να πιεί μέχρι να επανέλθει πλήρως.

36 ΠΑΙΔΙΚΟΙ ΠΥΡΕΤΙΚΟΙ ΣΠΑΣΜΟΙ Αφαιρούμε τα ρούχα του παιδιού Κάνουμε μπάνιο στο παιδί μέσα σε μπανιέρα με χλιαρό νερό που προοδευτικά το ψυχραίνουμε. Το αφήνουμε για λεπτά στο νερό Χορηγούμε αντιπυρετικό (που έχει καθορίσει ο παιδίατρος). Τοποθετούμε δροσερές κομπρέσες στο κεφάλι. Κατά τη φάση των σπασμών: Καθαρίζουμε το χώρο γύρω από το παιδί για να μην χτυπήσει. Διατηρούμε ανοιχτές τις αεροφόρες οδούς. Καλούμε ιατρική βοήθεια.

37 ΞΕΝΟ ΣΩΜΑ ΣΤΟ ΛΑΡΥΓΓΑ- ΠΝΙΓΜΟΝΗ Αν το θύμα μπορεί να αναπνεύσει και να βήξει δυνατά το παροτρύνουμε να το κάνει. Αν δεν μπορεί να μιλήσει ή να βήξει, πιάνει το λαιμό του, γίνεται κυανωτικός και καταβάλλει προσπάθειες για να αναπνεύσει, τότε δώστε πέντε χτυπήματα ανάμεσα στις ωμοπλάτες του θύματος με τη βάση της παλάμης σας, γέρνοντας το μπροστά. Αν δε βγει, σταθείτε πίσω από το θύμα και εφαρμόστε πέντε κοιλιακές πιέσεις Αν το θύμα είναι μικρό παιδί το γυρνάμε ανάποδα και το χτυπάμε στην πλάτη Αν το θύμα είναι αναίσθητο εφαρμόστε τα βήματα της ΚΑΡΠΑ

38 ΞΕΝΑ ΣΩΜΑΤΑ ΣΤΟ ΜΑΤΙ Μην αφαιρείται κολλημένα αντικείμενα στο μάτι Μην επιτρέψετε στο θύμα να τρίψει ή να πιέσει το μάτι του Μη δοκιμάσετε να αφαιρέσετε τους φακούς επαφής Καταφύγετε αμέσως σε οφθαλμίατρο Εάν πρόκειται για ξένο σώμα που δεν είναι κολλημένο και μετακινείται τότε: Ανοίξτε καλά τα βλέφαρα και αν το εντοπίσετε στο κάτω βλέφαρο με την άκρη ενός καθαρού μαντηλιού το βγάζετε, ή ρίξτε και πάλι νερό. Εάν έχει εντοπιστεί το ξένο σώμα στο επάνω βλέφαρο τότε αναδιπλώστε το βλέφαρο πάνω σε σπιρτόξυλο ή σε μπατονέτα και πλύντε με φυσιολογικό ορό ή νερό Εάν δεν μπορέσετε να αφαιρέσετε το ξένο σώμα, σκεπάστε το μάτι που πάσχει με ένα οφθαλμικό τολύπιο ή γάζα και ζητήστε τη βοήθεια γιατρού. Εάν το ξένο σώμα βρίσκεται στην ίριδα ή έχει σφηνωθεί ή κολλήσει στο βολβό μην επιχειρήσετε να το βγάλετε. Σκεπάστε και τα δύο μάτια και φροντίστε για την μεταφορά του στο νοσοκομείο.

39 ΚΑΥΣΤΙΚΗ ΟΥΣΙΑ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ Πλύντε το μάτι με άφθονο νερό για 10, γέρνοντας το κεφάλι πλάι στο πάσχον μάτι, μέχρι να απομακρυνθεί η καυστική ουσία Καλύψτε και τα δύο μάτια με αποστειρωμένα ή καθαρά πανιά Ζητήστε Ιατρική βοήθεια.

40 ΠΝΙΓΜΟΣ Άμεση απομάκρυνση από το νερό Καλέστε βοήθεια Ελέγξτε αν αναπνέει το θύμα. Αν δεν αντιλαμβάνεστε την αναπνοή του, θα πρέπει να του κάνετε άμεσα τεχνητή αναπνοή Ελέγξτε τους σφυγμούς του. Αν υπάρχει σφυγμός συνεχίζετε τις τεχνητές αναπνοές, με ρυθμό μία εμφύσηση ανά 5 δευτερόλεπτα Αν δεν υπάρχει σφυγμός θα πρέπει να κάνετε αμέσως καρδιακές πιέσεις στο θύμα. Όταν συνέλθει το θύμα, το γυρνάτε στο πλάι και περιμένετε ασθενοφόρο.