Tι είναι πρώτες βοήθειες;

Transcript

1 Α Βοήθειες

2 ΠΕΡΙΟΧΟΜΕΝΑ Τι είναι πρώτες βοήθειες. Γενικά χαρακτηριστικά των ατόμων που παρέχουν πρώτες βοήθειες. Αντιμετώπιση του επείγοντος περιστατικού. Τηλέφωνα άμεσης ανάγκης. Τι πρέπει να περιλαμβάνει μια κλήση στο Ε.Κ.Α.Β. Συνήθη επείγοντα παιδιατρικά περιστατικά.

3 Tι είναι πρώτες βοήθειες; Πρώτες βοήθειες είναι η αρχική βοήθεια που δίνεται σ ένα περιστατικό τραυματισμού ή ξαφνικής ασθένειας πριν φτάσει το ασθενοφόρο ή κάποιος άλλος ειδικός.

4 Γενικά χαρακτηριστικά των ατόμων που παρέχουν πρώτες βοήθειες. Να διατηρεί τον αυτοέλεγχο του. Να εμπνέει εμπιστοσύνη και ασφάλεια στον πάσχοντα. Να ενεργεί υπό συνθήκες ασφάλειας για τον εαυτό του αλλά και για τον πάσχοντα. Να χρησιμοποιεί τη λογική του και να σκέφτεται με ηρεμία. Να καλεί εξειδικευμένη βοήθεια ΕΚΑΒ 166. Να μην κάνει πράξεις που πιθανόν θα θέσουν σε κίνδυνο τον πάσχοντα.

5 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΠΕΙΓΟΝΤΟΣ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ Εκτίμηση της επείγουσας κατάστασης. Ασφάλεια πάσχοντα και διασώστη. Άμεση ειδοποίηση του ΕΚΑΒ 166. Έλεγχος της αναπνοής αεραγωγού. Έλεγχος κυκλοφορίας του αίματος. Έλεγχος πιθανής αιμορραγίας. Έλεγχος ολοκλήρου του σώματος για άλλες βλάβες. Μεταφορά στο νοσοκομείο.

6 Βασική Υποστήριξη της Ζωής (BLS)

7 ΣΤΟΧΟΙ -Προσέγγιση ενός θύματος που έχει καταρρεύσει. -Εφαρμογής θωρακικών συμπιέσεων και αναπνοών διάσωσης. -Τοποθέτησης στη θέση ανάνηψης ενός αναίσθητου θύματος που αναπνέει.

8 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Περίπου καρδιακές ανακοπές ανά έτος στην Ευρώπη. 5-10% παίρνουν εξιτήριο από νοσοκομείο. Η εφαρμογή ΚΑΡΠΑ από παρευρισκόμενους είναι ζωτικής σημασίας πριν την άφιξη εξειδικευμένης βοήθειας. Η έγκαιρη αναζωογόνηση και άμεση απινίδωση (εντός 1-2 λεπτών) μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα >60% επιβίωση.

9 Η αλυσίδα της επιβίωσης

10 Ασφαλής προσέγγιση Έλεγχος αντίδρασης Φωνάξτε για βοήθεια Απελευθέρωση αεραγωγού Έλεγχος αναπνοής Κλήση Ε.Κ.Α.Β. (166) 30 Θωρακικές συμπιέσεις 2 αναπνοές διάσωσης

11 ΑΣΦΑΛΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ! Τόπος Διασώστης Θύμα Παρευρισκόμενοι Ασφαλής προσέγγιση Έλεγχος αντίδρασης Φωνάξτε για βοήθεια Απελευθέρωση αεραγωγού Έλεγχος αναπνοής Κλήση Ε.Κ.Α.Β. (166) 30 Θωρακικές συμπιέσεις 2 αναπνοές διάσωσης

12 ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ Ασφαλής προσέγγιση Έλεγχος αντίδρασης Φωνάξτε για βοήθεια Απελευθέρωση αεραγωγού Έλεγχος αναπνοής Κλήση Ε.Κ.Α.Β. (166) 30 Θωρακικές συμπιέσεις 2 αναπνοές διάσωσης

13 ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ Κουνήστε τους ώμους Ρωτήστε:«Είστε καλά;» Αν απαντήσει Αφήστε τον στη θέση του. Μάθετε τι του συνέβη. Επανελέγξτε τακτικά.

14 ΦΩΝΑΞΤΕ ΓΙΑ ΒΟΗΘΕΙΑ Ασφαλής προσέγγιση Έλεγχος αντίδρασης Φωνάξτε για βοήθεια Απελευθέρωση αεραγωγού Έλεγχος αναπνοής Κλήση Ε.Κ.Α.Β. (166) 30 Θωρακικές συμπιέσεις 2 αναπνοές διάσωσης

15 ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΑΕΡΑΓΩΓΟΥ Ασφαλής προσέγγιση Έλεγχος αντίδρασης Φωνάξτε για βοήθεια Απελευθέρωση αεραγωγού Έλεγχος αναπνοής Κλήση Ε.Κ.Α.Β. (166) 30 Θωρακικές συμπιέσεις 2 αναπνοές διάσωσης

16 ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ Ασφαλής προσέγγιση Έλεγχος αντίδρασης Φωνάξτε για βοήθεια Απελευθέρωση αεραγωγού Έλεγχος αναπνοής Κλήση Ε.Κ.Α.Β. (166) 30 Θωρακικές συμπιέσεις 2 αναπνοές διάσωσης

17 ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ Ακούω, βλέπω, αισθάνομαι εάν το θύμα αναπνέει ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ Μην συγχέετε τον προθανάτιο ρόγχο με τη ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ αναπνοή

18 ΠΡΟΘΑΝΑΤΙΟΣ ΡΟΓΧΟΣ Εμφανίζεται λίγο μετά το σταμάτημα της καρδιάς έως και στο 40% των καρδιακών ανακοπών Περιγράφεται ως επιφανειακή, βαριά, θορυβώδης ή gasping αναπνοή Αναγνωρίστε τον ως σημείο καρδιακής ανακοπής

19 ΚΛΗΣΗ Ε.Κ.Α.Β. (166) / 112 Ασφαλής προσέγγιση Έλεγχος αντίδρασης Φωνάξτε για βοήθεια Απελευθέρωση αεραγωγού Έλεγχος αναπνοής Κλήση Ε.Κ.Α.Β. (166) 30 Θωρακικές συμπιέσεις 2 αναπνοές διάσωσης

20 30 ΘΩΡΑΚΙΚΕΣ ΣΥΜΠΙΕΣΕΙΣ Ασφαλής προσέγγιση Έλεγχος αντίδρασης Φωνάξτε για βοήθεια Απελευθέρωση αεραγωγού Έλεγχος αναπνοής Κλήση Ε.Κ.Α.Β. (166) 30 Θωρακικές συμπιέσεις 2 αναπνοές διάσωσης

21 ΘΩΡΑΚΙΚΕΣ ΣΥΜΠΙΕΣΕΙΣ Τοποθετήστε τη βάση της παλάμης του ενός χεριού στο κέντρο του θώρακα πάνω στο στέρνο Τοποθετήστε το άλλο χέρι από πάνω Πλέξτε τα δάκτυλα Συμπιέστε το θώρακα Ρυθμός 100/min Βάθος 4-5 cm Ίσο χρόνο συμπίεσης: χαλάρωσης Όταν είναι δυνατόν αντικαταστήστε το διασώστη που εφαρμόζει ΚΑΡΠΑ κάθε 2

22 ΑΝΑΠΝΟΕΣ ΔΙΑΣΩΣΗΣ Ασφαλής προσέγγιση Έλεγχος αντίδρασης Φωνάξτε για βοήθεια Απελευθέρωση αεραγωγού Έλεγχος αναπνοής Κλήση Ε.Κ.Α.Β. (166) 30 Θωρακικές συμπιέσεις 2 αναπνοές διάσωσης

23 ΑΝΑΠΝΟΕΣ ΔΙΑΣΩΣΗΣ Απελευθερώστε αεραγωγό Έκταση κεφαλής Ανύψωση πηγουνιού Κλείστε τη μύτη Πάρτε μια κανονική αναπνοή Σφραγίστε τα χείλη σας γύρω από το στόμα του θύματος Εκπνεύστε μέχρι να ανυψωθεί ο θώρακάς του Διάρκεια περίπου 1 Αφήστε το θώρακα να πέσει Επαναλάβετε

24 ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΚΑΡΠΑ 30 2

25 Ασφαλής προσέγγιση Έλεγχος αντίδρασης Φωνάξτε για βοήθεια Απελευθέρωση αεραγωγού Έλεγχος αναπνοής Κλήση Ε.Κ.Α.Β. (166) 30 Θωρακικές συμπιέσεις 2 αναπνοές διάσωσης

26 ΕΑΝ ΤΟ ΘΥΜΑ ΑΝΑΠΝΕΕΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΤΕ ΤΟ ΣΕ ΘΕΣΗ ΑΝΑΝΗΨΗΣ

27

28 ΚΑΡΠΑ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ Ο αλγόριθμος του BLS ενηλίκων μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στα παιδιά Βάθος συμπιέσεων στο 1/3 της προσθοπίσθιας διαμέτρου του θώρακα

29 ΚΑΤΑΠΩΣΗ ΞΕΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΠΝΙΓΜΟΝΗ

30 ΚΑΤΑΠΩΣΗ ΞΕΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΠΝΙΓΜΟΝΗ Ο πάσχοντας παρουσιάζει αγωνιώδης πρόσωπο. Δεν μπορεί να μιλήσει. Χαρακτηριστικά κρατάει δείχνει τον λαιμό του. Σε δεύτερο στάδιο μπορούμε να έχουμε κυάνωση και απώλεια των αισθήσεων.

31 ΚΑΤΑΠΩΣΗ ΞΕΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΠΝΙΓΜΟΝΗ ΟΤΑΝ Ο ΠΑΣΧΟΝΤΑΣ ΕΧΕΙ ΤΙΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ. Στεκόμαστε δίπλα του και τον ενθαρρύνουμε να βήξει. Βοηθάμε να σκύψει μπροστά και τον κτυπάμε με τη βάση της παλάμης ανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες με πέντε δυνατά χτυπήματα. Heimlich.

32 Heimlich Σε όρθια θέση. Στεκόμαστε πίσω από τον πάσχοντα. Με το ένα μας χέρι κάνουμε μια γροθιά και το βάζουμε κάτω από τον θώρακα του πάσχοντα. Με το άλλο χέρι αγκαλιάζουμε τον πάσχοντα και πιάνουμε την γροθιά του άλλου χεριού.

33 Heimlich Σε όρθια θέση. Σπρώχνουμε δυνατά προς τα μέσα και πάνω.

34 ΚΑΤΑΠΩΣΗ ΞΕΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΠΝΙΓΜΟΝΗ ΟΤΑΝ Ο ΠΑΣΧΟΝΤΑΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΤΙΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ. Τον γυρίζουμε σε ύπτια θέση. Εφαρμόζουμε καρδιαναπνευστική αναζωογόνηση. Καλούμε σε βοήθεια και μεταφέρουμε τον πάσχοντα στο νοσοκομείο.

35 Ηeimlich

36

37 ΣΥΝΗΘΗ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ Λιποθυμία. Εσωτερική και εξωτερική αιμορραγία. Ρινορραγία. Ορθοπεδικά. Εγκαύματα. Θερμοπληξία. Πυρετικοί σπασμοί. Ηλεκτροπληξία.

38 ΣΥΝΗΘΗ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ Σακχαρώδης διαβήτης. Κατάποση ξένου σώματος. Επιληψία.

39 ΛΙΠΟΘΥΜΙΑ Λιποθυμία είναι η σύντομη απώλεια των αισθήσεων η οποία προκαλείται από ελάττωση της ροής του αίματος στον εγκέφαλο από διάφορες αιτίες. Στόχος μας είναι να βελτιώσουμε την ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο και να βοηθήσουμε ψυχολογικά τον πάσχοντα όταν αυτός θα αρχίσει να συνέρχεται.

40 ΛΙΠΟΘΥΜΙΑ Ξαπλώνουμε τον πάσχοντα. Ελέγχουμε τον αεραγωγό αναπνοή του. Τοποθετούμε τον πάσχοντα σε στάση ανάνηψης. Αφαιρούμε πιεστικά ρούχα. Εξασφαλίζουμε καθαρό αέρα. Μόλις συνέλθει ψάχνουμε για τυχόν τραυματισμό. Καλούμε βοήθεια και μεταφέρουμε τον πάσχοντα στο νοσοκομείο.

41 ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ Διακρίνεται σε εσωτερική και εξωτερική. Η εσωτερική αιμορραγία είναι μια δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζεται μόνο στο νοσοκομείο με χειρουργικό τρόπο.

42 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ Ξαπλώνουμε τον πάσχοντα. Βγάζουμε ή κόβουμε τα ρούχα για να αποκαλύψουμε το τραύμα. Τοποθετούμε μια αποστειρωμένη γάζα ή ένα καθαρό πανί και πιέζουμε το σημείο. Εάν ποτιστεί με αίμα δεν την βγάζουμε αλλά προσθέτουμε και άλλη και πιέζουμε πάλι. Τυλίγουμε πιεστικά με ένα επίδεσμο. Εάν υπάρχει ξένο σώμα π.χ. φύλο, σίδερο που εξακολουθεί να βρίσκεται σφηνωμένο δεν το βγάζουμε επειδή μπορεί να προκληθεί μεγαλύτερη αιμορραγία.

43 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ

44 ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΤΡΑΥΜΑΤΟΣ. Τα μικρά τραύματα πλένονται με φυσιολογικό ορό ή νερό Πρέπει να αφαιρεθούν όλες οι ακαθαρσίες πχ χώματα μικρά πετραδάκια. Προσοχή στα σφηνωμένα σώματα δεν τα αφαιρούμε για τον κίνδυνο πρόκλησης μεγαλύτερης αιμορραγίας. Αφού καθαριστεί το τραύμα γίνεται επάλειψη με, Βetadine και το τραύμα σκεπάζεται με αποστειρωμένη γάζα ή ένα καθαρό πανί και τυλίγεται με ένα επίδεσμο. Εάν το τραύμα εξακολουθεί να αιμορραγεί εφαρμόζουμε πάνω από την υπάρχουσα επίδεση καινούργια γάζα και ξανά επίδεση με άλλον επίδεσμο. Αν το τραύμα δεν είναι επιπόλαιο και είναι βαθύ και γενικά σε κάθε αμφιβολία πρέπει να εξεταστεί όσο πιο γρήγορα γίνεται από γιατρό.

45 Βάζουμε τον πάσχοντα σε καθιστή θέση με το κεφάλι γυρμένο μπροστά. Πιέζουμε με τον δείκτη και τον αντίχειρα τα δύο ρουθούνια του πάσχοντα για 10min. Ηρεμούμε τον πάσχοντα γιατί μόνο με την θέα το αίματος μπορεί να αναστατωθεί. Σε περίπτωση που η αιμορραγία συνεχιστεί πέρα των 10min καλούμε σε βοήθεια και μεταφέρουμε τον πάσχοντα. Ρινορραγία

46 ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΑ ΜΥΪΚΟΣ ΣΠΑΣΜΟΣ ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑ ΚΑΤΑΓΜΑ

47 ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΑ ΜΥΪΚΟΣ ΣΠΑΣΜΟΣ: Είναι η κράμπα. Η ξαφνική, ακούσια και επώδυνη συστολή ενός ή περισσότερων μυών. Είναι αποτέλεσμα απότομων μη συντονισμένων κινήσεων, ψύξη κατά την άσκηση,απότομες κινήσεις και κρύο στο κολύμπι, απώλεια υγρών και αλατιού κλπ. Εκδηλώνεται με πόνο στο σημείο της σύσπασης του μυός. Με αίσθημα σφιξίματος και αδυναμία χαλάρωσης των μυών που βρίσκονται σε σπασμό. Αντιμετωπίζεται με ελαφρό χαλαρό τέντωμα του άκρου και ελαφρού massage.

48 ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΑ ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑ: Είναι η διάταση ή ρήξη των συνδέσμων μιας άρθρωσης Συμβαίνει μετά από άσκηση βίας στην άρθρωση όπως αναδίπλωση ποδιού, πτώση,παραπάτημα στη βάδιση ή στο τρέξιμο. Εκδηλώνεται με πόνο και ευαισθησία που αυξάνει με τις κινήσεις, δυσκολία στη χρήση της άρθρωσης,οίδημα στην άρθρωση αρχικά και μετά αιμάτωμα Αντιμετωπίζεται με επίδεση της άρθρωσης,ανάρροπη θέση και ανάπαυση. Κρύα επιθέματα για πρόληψη αιμορραγίας και οιδήματος.

49 ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΑ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑ: Είναι η ρήξη των συνδέσμων και του αρθρικού θύλακα και η παρεκτόπιση των αρθρικών επιφανειών. Εκδηλώνεται με πόνο και οίδημα παραμόρφωση της περιοχής,αδυναμία κίνησης, βράχυνση του σκέλους. Αντιμετωπίζεται με ακινητοποίηση του σκέλους και εφαρμογή κρύων επιθεμάτων αντιμετώπιση του πόνου και μεταφορά σε νοσοκομείο για έλεγχο.

50 ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑ: Είναι η λύση της συνέχειας του οστού όταν ασκείται βία από πτώση, συμπίεση, περιστροφή ή παθολογικής καταστάσεις. Εκδηλώνεται με πόνο ή ευαισθησία του οστού, κριγμού, αδυναμία κίνησης,οίδημα,αιμάτωμα ανώμαλο σχήμα, θέση ή κίνηση του οστού. Αντιμετωπίζεται με ανάρροπη θέση, εφαρμογή ψυχρών επιθεμάτων, αντιμετώπιση του πόνου, της αιμορραγίας με τοπική πίεση, ακινητοποίηση του κατάγματος με ότι πρόχειρο υπάρχει και μεταφορά του ασθενούς στο νοσοκομείο.

51 ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ Αξιολόγηση Η έκταση του εγκαύματος {επιφάνεια}. Το βάθος. Η περιοχή του εγκαύματος. Αντιμετώπιση Μεταφέρουμε τον πάσχοντα σε ασφαλές σημείο. Του αφαιρούμε τα ρούχα που δεν είναι κολλημένα πάνω στο σώμα του. Ξεπλένουμε την εγκαυματική επιφάνεια με άφθονο νερό. Καλούμε σε βοήθεια και μεταφέρουμε στο νοσοκομείο.

52 ΘΕΡΜΟΠΛΗΞΙΑ Μεταφέρουμε τον πάσχοντα σε δροσερό μέρος. Του αφαιρούμε ρούχα. Βάζουμε ψυχρά επιθέματα κάτω από τις μασχάλες, στο μέτωπο στις μηροβουβωνικές πτυχές. Μπορούμε να τυλίξουμε τον πάσχοντα και με ένα σεντόνι και να το διατηρούμε συνεχώς δροσερό. Εάν τα συμπτώματα ζαλάδας, δυσφορίας, σύγχυσης συνεχιστούν τον μεταφέρουμε στο νοσοκομείο.

53 ΠΥΡΕΤΙΚΟΙ ΣΠΑΣΜΟΙ ΠΑΙΔΙΩΝ Παρατηρούνται σημεία πυρετού, ιδρώτας, ερυθρότητα δέρματος, κλειστές γροθιές, κυρτωμένη πλάτη, τα μάτια είναι γυρισμένα προς τα επάνω, κράτημα αναπνοής, σάλιο γύρω από το στόμα. Προστατεύομε το παιδί από τις βίαιες κινήσεις, προσπαθούμε να κρατήσουμε το στόμα ανοιχτό με χειρισμούς. Καλούμε ασθενοφόρο.

54 ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑ Πλησιάζουμε εφόσον το σημείο του συμβάντος είναι ασφαλές εάν δεν είμαστε σίγουροι το αποφεύγουμε και περιμένουμε τους ειδικούς για την παροχή βοήθειας. Ελέγχουμε την αναπνοή τον σφυγμό εάν δεν υπάρχουν ξεκινάμε ΚΑΑ. Μετά ελέγχουμε για αιμορραγία, τραύματα, κατάγματα, εγκαύματα.

55 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ Υπογλυκαιμία είναι η ύπαρξη χαμηλής περιεκτικότητας σακχάρου στο αίμα. Υπεργλυκαμία είναι η ύπαρξη υψηλής περιεκτικότητας σακχάρου στο αίμα. Ο εγκέφαλος χρειάζεται γλυκόζη άρα αυτό που κάνει τη μεγαλύτερη βλάβη είναι η έλλειψη σακχάρου στο αίμα. Παρατηρούμαι τον πάσχοντα να είναι χωρίς αισθήσεις,να έχει δύσκολη αναπνοή με οσμή σάπιου μήλου. Υποστηρίζουμε την αναπνοή, σε θέση ασφαλείας. Εάν τα καταφέρουμε προσπαθούμε να του δώσουμε ζάχαρη να καταπιεί. Μεταφέρουμε στο νοσοκομείο.

56 Επιληψία Κλινική εικόνα. Πτώση του πάσχοντα στο έδαφος. Απώλεια των αισθήσεων. Απώλεια ούρων και κοπράνων. Έξοδος αφρών από το στόμα. Τα συμπτώματα διαρκούν 2 5 min.

57 Επιληψία Προστατεύουμε τον πάσχοντα από πιθανό τραυματισμό. Αποφεύγουμε να βάλουμε οτιδήποτε στην στοματική κοιλότητα όπως στυλό,αναπτήρες,δάκτυλα. Χαλαρώνουμε τα ρούχα. Βάζουμε ανάμεσα στο στόμα ένα μακρύ αντικείμενο τυλιγμένο με ένα ύφασμα. Καλούμε βοήθεια και τον μεταφέρουμε στο νοσοκομείο.

58 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1.PHTLS. 2.Πρώτες Βοήθειες Βρετανικού Ερυθρού Σταυρού εκδ. Λίτσας. 3. Σημειώσεις-πίνακες Ελληνικής Εταιρίας Καρδιοαναπνευστικής Αναζωογόνησης ΕΕΚΑΑ. 4. Σημειώσεις European Resuscitation Council ERC. 5. Σημειώσεις Ι.Ε.Κ. νοσηλευτικής τραυματολογίας 6. Σημειώσεις Ι.Ε.Κ. Ε.Κ.Α.Β. διασωστών