ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΥΓΕΙΑΣ ΑΝΑΨΥΧΗΣ & ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Ε Εξαµήνου σπουδών: ΜΚ 1011 «Αγωγή Υπαίθρου» 6η ιάλεξη: «Οικολογία. Τα µεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήµατα του πλανήτη» Ι ΑΣΚΩΝ: ρ. Κουθούρης Χαρίλαος, Λέκτορας στην ιοίκηση ραστηριοτήτων Αναψυχής Θέµατα που θα αναπτυχθούν στην παρούσα διάλεξη: Η έννοια της οικολογίας Το δηµογραφικό πρόβληµα Οι αέριοι ρύποι Η υποβάθµιση του εδάφους Ενεργειακές δαπάνες Χλωρίδα & πανίδα Μεταλλαγµένα προϊόντα Περιβαλλοντικές οργανώσεις Σχέση αθλητισµού και περιβάλλοντος Αθλητικές εγκαταστάσεις και περιβάλλον Ενεργός τρόπος ζωής για τον περιορισµό της ρύπανσης και παρέµβασης στο περιβάλλον Μια σύγχρονη άποψη... Το περιβάλλον θεωρείται αυτονόητα «ανεξάντλητο» σε πόρους για την ικανοποίηση των ανθρώπινων αναγκών και επιδιώξεων και ακούραστος αποδέκτης αποβλήτων. Ακόµη, συχνότερα, η φύση αποκτά αξία µόνον ως εµπορεύσιµο αγαθό Το δηµογραφικό πρόβληµα 1 δισ αρχές του 19 αιώνα +130 χρονια 2 δισ + 30 χρονια 3 δισ + 15 χρονια 4 δισ + 12 χρονια 1987 5 δισ στο τέλος του αιώνα 6 δισ 2025 8 δισ Το 43% του παγκόσµιου πληθυσµού, ζει σε 16 µητροπόλεις άνω των 10 εκ. κατοίκων Η αποδάσωση & η υποβάθµιση του εδάφους Υποβάθµιση χερσαίων βιοτόπων, ποταµών και λιµνών (ανθρώπινη παρέµβαση) Αποδάσωση γρηγορότερη της φυσικής αναγέννησης (200 εκ/στρεµ γης / 1χρονο Μείωση της δασοκάλυψης Εντατική άρδευση, Ερηµοποίηση, χηµικά και λιπάσµατα. Flora & fauna 20.000 φυτών & 4.589 είδη ζωντανών οργανισµών απειλούνται µε εξαφάνιση!!!! 1
Αέριοι ρύποι Υπάρχουν πλέον 75.000 νέες διαφορετικές συνθετικές ουσίες οι περισσότερες από τις οποίες είναι τοξικές «Όξινη βροχή» (διοξείδιο του αζώτου και διοξείδιο του θείου--νιτρικό και θειικό οξύ) Αέριοι ρύποι, συνέχεια «Φαινόµενο του θερµοκηπίου» (εµπλουτισµός της ατµόσφαιρας µε διοξείδιο του άνθρακα, άλλα αέρια θερµοκηπίου όζον, µεθάνιο, χλωροφθοράνθρακες )αύξηση της θερµοκρασίας κατά 3-4,5 βαθµούς «τρύπα του όζοντος» (µεγάλες ποσότητες χλωροφθορανθράκων Ενεργειακές δαπάνες Ηµερήσια δαπάνη του ανθρώπου σε ενέργεια µεταφρασµένη σε θερµίδες. Πρωτόγονος άνθρωπος 2000-3000 Άνθρωπος πριν την βιοµηχανική επανάσταση 26.000 Σήµερα 230.000 Θερµίδες!! Η επίδραση των σπορ στο περιβάλλον Πρέπει να εστιάσουµε στα κατωτέρω σηµεία, για µία λεπτοµερειακή εξέταση. Τύπος της δραστηριότητας Τι είδος σπορ περιλαµβάνεται; Συµπεριφορά: Πως εκτελείται το συγκεκριµένο σπορ; Αριθµοί: Πόσοι παίκτες και θεατές περιλαµβάνονται; Χρόνος: Τι ώρα της ηµέρας και ποια εποχή του έτους λαµβάνει χώρα η δραστηριότητα; Πρέπει να εστιάσουµε στα κατωτέρω σηµεία, για µία λεπτοµερειακή εξέταση της επίδρασης των σπορ στο περιβάλλον. Συνέχεια.. Περιοχή: Πού γίνεται; Υποδοµή: Τι χρειάζεται; Πηγές κατανάλωσης Μετακίνηση θεατών; ευτερεύουσες αλυσιδωτές επιδράσεις Οι κανόνες για µία αειφορική διαχείριση Μετρήσιµη χρήση των φυσικών ανανεώσιµων πηγών ενέργειας Μέτρηση των ρύπων Μέτρηση της παρέµβασης και του επηρεασµού του γενικού περιβάλλοντος Υπολογισµός της ανάπτυξης και εξάπλωσης του φαινοµένου (και άλλοι παρέχοντες υπηρεσίες) Υπολογισµός του χρόνου διάρκειας 2
Αύξηση του αριθµού των συµµετεχόντων στα σπορ & τις δραστηριότητες αναψυχής ηµογραφική δοµή.των αστικών κέντρων Βελτίωση του εισοδήµατος.. Βελτίωση του επιπέδου µόρφωσης Αύξηση των ευκαιριών για συµµετοχή Αλλαγή του τρόπου ζωής στο περιβάλλον της κατοικίας αλλά και της δουλειάς Αλλαγή των αξιών ζωής.;;;;;.;.;.;.!!!! Νέες τάσεις στην ενασχόληση του ατόµου µε δραστηριότητες αναψυχής εντοπίζονται: Επιθυµία του ατόµου να προσαρµόσει την άσκηση δράση στις ατοµικές του ανάγκες (Χρόνος χώρος) Έµφαση στην ατοµική εµπειρία.. Επίδειξη του δυναµισµού του ατόµου Μεγιστοποίηση της ληφθείσας εµπειρίας Προσανατολισµός προς την επαφή µε το φυσικό περιβάλλον Καταναλωτικές συνήθειες, εµπορευµατοποίηση της συµµετοχής. Ησχέση σπορ και περιβάλλοντος International Olympic Committee, 1995 Υπάρχει φυσική σχέση µεταξύ σπορ και περιβάλλοντος; Η υγεία η ασφάλεια των αθλητών και γενικά η αθλητική κοινότητα εξαρτάται από ένα άθικτο περιβάλλον; Τα σπορ και οι δραστηριότητες αναψυχής πρέπει να µην καταστρέφουν το περιβάλλον, και ταυτόχρονα να εξασφαλίζεται η παράδοση και ο πολιτισµός Υπάρχει συσχέτιση µεταξύ χαµηλού επιπέδου άθλησης και φτωχής υγείας ενός λαού; 3
http://tech.pathfinder.gr/tech/law/263.html W W F ΕΛΛΑΣ Είναι άλλη µια από τις πιο διαδεδοµένες οργανώσεις που δρούν στην Ελλάδα.Τόπος γέννησής της είναι η Αθήνα το 1990.Υποστηρίζεται από 15.000 ενεργά µέλη. Κανονισµός για µεταλλαγµένα 4 Ιουλίου 2002 ΣΤΟΧΟΙ 1.Nα διατηρήσει την πλούσια βιοποικιλότητα της Ελλάδας,ως αναπόσπαστο στοιχείο της Μεσογείου, Υποχρεωτική θα είναι πλέον η σήµανση και η ανίχνευση των µεταλλαγµένων συστατικών σε όλη την αλυσίδα παραγωγής ενός προϊόντος, ανεξάρτητα του αν µπορούν να εντοπισθούν στην τελική του µορφή, σύµφωνα µε την απόφαση της Ολοµέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο απέρριψε την έκθεσηπρόταση του ευρωβουλευτή της Ν Αντώνη Τρακατέλη. Υπέρ του κανονισµού ψήφισαν 308 ευρωβουλευτές και κατά 208, ενώ υπήρξαν 39 αποχές 2.να εµποδίσει και µακροπρόθεσµα να αντιστρέψει,την υποβάθµιση του περιβάλλοντος,µε στόχο την αρµονική συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης. Ή πολύ απλά, η προϊστορία της ελληνικής φυσικής κληρονοµιάς για τις επόµενες γενιές ΗστρατηγικήτουW W F Ελλάς εστιάζεται στην προστασία των δασών,των υγροτόπων και της θάλασσας. Για την επίτευξη των στόχων : διεξάγει µακρόχρονα τοπικά προγράµµατα συνεργάζεται µε τηνπολιτείακ µε επιχειρήσεις προωθεί τις προσπάθειες µέσω της εκπαίδευσης 4
ΑΡ Κ Τ Ο Υ Ρ Ο Σ Είναι ελληνική,µη κερδοσκοπική εταιρεία που δραστηριοποιείται για την προστασία της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος.μετά από µακρόχρονη και επιτυχή προσπάθεια για την προστασία της καφέ αρκούδας διεύρυνε τις προσπάθειές του στη διατήρηση των πληθυσµών των απειλούµενων υπό εξαφάνιση άγριων ζώων στην Ελλάδα,καθώς και στη διατήρηση και προστασία ορεινών περιοχών. Σήµερα οι στόχοι του επικεντρώνονται στη διαχείριση ορεινών περιοχών της χώρας µας. Παραδείγµατα για εφαρµογή Για έναν καλύτερο πλανήτη Γη δεν αρκούν µόνο οι περιβαλλοντικές οργανώσεις.πρέπει από µόνοι µας να δραστηριοποιηθούµε.βασικός κανόνας είναι η αλλαγή των συνηθειών µας στον τρόπο ζωής µας. Στο σπίτι:µείωση των σκουπιδιών,αποφυγή πλαστικών ειδών µιας χρήσης,βοηθάµε στην ανακύκλωση των προϊόντων Παραδείγµατα για εφαρµογή Στην εργασία:εξοικονόµηση νερού,κατάλληλοι λαµπτήρες. Στις αγορές:προτίµηση γυάλινων συσκευασιών,συσκευασίες που µπορούν να ανακυκλωθούν. Στο αυτοκίνητο:τακτική συντήρηση,χρησιµοποίηση µέσων συγκοινωνίας. Στις διακοπές:όχι τσιγάρα έξω από το αυτοκίνητο,όχι κοπή λουλουδιών Σχετική βιβλιογραφία Καλαϊτζίδης. & Ουζούνης Κ (2000). Περιβαλλοντική εκπαιδευση, Εκδόσεις Σπανίδη, Ξάνθη Peter Bromley (1994). Countryside Recreation, A handbook for managers. E & FN SPON, London Joy Standeven & Paul De Knop (1999). Sport Tourism. Human Kinetics, USA www.greenpeace.gr www.wwf.gr www.arcturos.gr Θέµατα για συζήτηση, προβληµατισµό Παρακαλώ εκφράστε την άποψή σας για την παρακάτω εταιρία Επίλογος Τα οξυµένα περιβαλλοντικά προβλήµατα του πλανήτη, µε αιχµή του δόρατος την αλλαγή των κλιµατολογικών συνθηκών και τα µεταλλαγµένα προϊόντα, οδηγεί τους ενεργούς πολίτες να δραστηριοποιηθούν µέσο µη κυβερνητικών οργανώσεων, προς εξεύρεση λύσεων. Οι καθηγητές Φ.Α. ως παιδαγωγοί πρέπει να δραστηριοποιηθούν, µε γνώσεις, πληροφορίες και εµπλοκή σε προγράµµατα Αγωγής Υπαίθρου, ώστε να προσφέρουν από το µετερίζι τους, στην καθολική προσπάθεια της παγκόσµιας κοινότητας 5