ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VIΙ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΤΟΠΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΟΤ

2 η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚ ΗΛΩΣΗΣ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ LEADER ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ 4 ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ 2007 2013» (ΠΑΑ) ΤΗΣ ΟΜΑ ΑΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΡΑΣΗΣ (Ο.Τ..): «ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Α.Ε. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ο.Τ.Α.» ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VIΙ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΤΟΠΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΟΤ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΩΡΕΑΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ 2007-2013 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΥΕ ΠΑΑ ΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ: Η ΕΥΡΩΠΗ ΕΠΕΝ ΥΕΙ ΣΤΙΣ ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΑΞΟΝΑΣ 4 «ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ LEADER»

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 1. ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ... 5 2. ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ... 8 3. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ... 12 3.1 Μέτρο 41: Στρατηγικές Τοπικής Ανάπτυξης... 12 3.2. Μέτρο 421: ιατοπική και ιεθνική Συνεργασία... 62 3.3. Μέτρο 431: Λειτουργία οµάδας τοπικής δράσης, απόκτηση δεξιοτήτων και εµψύχωση στην περιοχή... 64 4. ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ... 71 Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 2

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γενικά Στοιχεία Φορέα Επωνυµία Έδρα Αρµόδιος για επαφές Καλλιόπη Τσαγκαράκη Τηλέφωνο 22810 88834 FAX 22810 87982 E-MAIL Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Αναπτυξιακή Ανώνυµη Εταιρεία Ο.Τ.Α. (Α.Ε.) Πλατεία Τσιροπινά, Ερµούπολη 84100, Σύρος info@anetky.gr ΑΦΜ 094198058 ΟΥ Σύρου Τίτλος του προγράµµατος «Ο Θησαυρός των Κυκλάδων» Περιοχή Παρέµβασης / ΗΜΟΣ ΗΜΟΤΙΚH/ΤΟΠΙΚH KOINOTHTA ΕΚΤΑΣΗ (km2) ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΣΥΕ 2001 ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ.Κ. Εµπορείου 10,820 2.465 ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ.Κ. Επισκοπής Γωνιάς 5,220 1.430 ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ.Κ. Θήρας 11,880 2.291 ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ.Κ. Καρτεράδου 3,550 1.108 ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ.Κ. Μεσαριάς 6,050 1.480 ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Ακρωτηρίου 6,850 450 ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Βόθωνος 2,870 671 ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Βουρβούλου 4,050 475 ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Έξω Γωνιάς 2,800 375 ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Ηµεροβιγλίου 4,520 503 ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Μεγαλοχωρίου 6,750 460 ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Οίας 10,150 962 Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 3

ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Πύργου Καλλίστης 5,800 732 ΗΜΟΣ ΙΗΤΩΝ 107,800 1.838 ΗΜΟΣ ΚΕΑΣ.Κ. Ιουλίδος 108,692 1.536 ΗΜΟΣ ΚΕΑΣ Τ.Κ. Κορησσίας 40,234 881 ΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ.Κ. Αδάµαντος 3,750 1.391 ΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ.Κ. Τριοβασάλου 18,390 1.029 ΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ Τ.Κ. Μήλου 89,500 919 ΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ Τ.Κ. Πέραν Τριοβασάλου 13,610 644 ΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ Τ.Κ. Τρυπητής 34,890 788 ΗΜΟΣ ΜΥΚΟΝΟΥ.Κ. Άνω Μεράς 41,490 1.391 ΗΜΟΣ ΜΥΚΟΝΟΥ.Κ. Μυκονίων 63,680 7.929 ΗΜΟΣ ΣΕΡΙΦΟΥ 75,207 1.414 ΗΜΟΣ ΣΙΦΝΟΥ.Κ. Απολλωνίας 48,058 1.593 ΗΜΟΣ ΣΙΦΝΟΥ Τ.Κ. Αρτεµώνος 25,884 849 ΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ.Κ. Άνω Σύρου 50,660 1.953.Κ. Βάρης 9,430 1.451 Τ.Κ. Γαλησσά 7,700 458 Τ.Κ. Πάγου 4,900 745 Τ.Κ. Ποσειδωνίας 7,310 733 Τ.Κ. Φοίνικος 6,950 822 Τ.Κ. Χρούσων 3,750 220 ΗΜΟΣ ΤΗΝΟΥ.Κ. Τήνου 9,025 4.615 ΗΜΟΣ ΤΗΝΟΥ Τ.Κ. ύο Χωρίων 8,172 249 ΗΜΟΣ ΤΗΝΟΥ Τ.Κ. Τριαντάρου 5,676 339 ΣΥΝΟΛΟ 866,068 47.189 ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΗΜΟΣΙΑ ΑΠΑΝΗ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ Ι ΙΩΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΥΝΟΛΟ 10.230.365,57 5.530.160,00 5.253.652,00 276.508,00 4.700.206,57 Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 4

1. ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Πίνακας 1: «Περιοχή παρέµβασης» / ΗΜΟΣ ΗΜΟΤΙΚH/ΤΟ- ΠΙΚH KOINOTHTA ΕΚΤΑΣΗ (km2) ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΣΥΕ 2001 ΧΑΡΑΚΤΗ ΡΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΑΞΟΝΑ 3 ΤΟΥ Π.Α.Α. ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΑΞΟΝΑ 4 ΤΟΥ Ε.Π. ΑΛΙΕΙΑΣ ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ.Κ. Εµπορείου 10,820 2.465 Νησιωτική ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ.Κ. Επισκοπής Γωνιάς 5,220 1.430 Νησιωτική ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ.Κ. Θήρας 11,880 2.291 Νησιωτική ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ.Κ. Καρτεράδου 3,550 1.108 Νησιωτική ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ.Κ. Μεσαριάς 6,050 1.480 Νησιωτική ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Ακρωτηρίου 6,850 450 Νησιωτική ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Βόθωνος 2,870 671 Νησιωτική ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Βουρβούλου 4,050 475 Νησιωτική ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Έξω Γωνιάς 2,800 375 Νησιωτική ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Ηµεροβιγλίου 4,520 503 Νησιωτική ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Μεγαλοχωρίου 6,750 460 Νησιωτική ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Οίας 10,150 962 Νησιωτική ΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Πύργου Καλλίστης ΗΜΟΣ ΙΗΤΩΝ 107,800 1.838 ΗΜΟΣ ΚΕΑΣ.Κ. Ιουλίδος 108,692 1.536 ΗΜΟΣ ΚΕΑΣ Τ.Κ. Κορησσίας 40,234 881 ΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ.Κ. Αδάµαντος 3,750 1.391 ΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ.Κ. Τριοβασάλου 18,390 1.029 ΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ Τ.Κ. Μήλου 89,500 919 ΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ Τ.Κ. Πέραν Τριοβασάλου 5,800 732 Νησιωτική 13,610 644 ΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ Τ.Κ. Τρυπητής 34,890 788 ΗΜΟΣ ΜΥΚΟΝΟΥ ΗΜΟΣ ΜΥΚΟΝΟΥ ΗΜΟΣ ΣΕΡΙΦΟΥ.Κ. Άνω Μεράς 41,490 1.391.Κ. Μυκονίων 63,680 7.929 75,207 1.414 Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 5

ΗΜΟΣ ΣΙΦΝΟΥ.Κ. Απολλωνίας 48,058 1.593 ΗΜΟΣ ΣΙΦΝΟΥ Τ.Κ. Αρτεµώνος 25,884 849 ΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ.Κ. Άνω Σύρου 50,660 1.953.Κ. Βάρης 9,430 1.451 Τ.Κ. Γαλησσά 7,700 458 Τ.Κ. Πάγου 4,900 745 Τ.Κ. Ποσειδωνίας 7,310 733 Τ.Κ. Φοίνικος 6,950 822 Τ.Κ. Χρούσων 3,750 220 ΗΜΟΣ ΤΗΝΟΥ.Κ. Τήνου 9,025 4.615 ΗΜΟΣ ΤΗΝΟΥ Τ.Κ. ύο Χωρίων 8,172 249 ΗΜΟΣ ΤΗΝΟΥ Τ.Κ. Τριαντάρου 5,676 339 ΣΥΝΟΛΟ 866,068 47.189 Πληθυσµιακή Πυκνότητα 54,49 Συνολική Έκταση Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου 5316,5 Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Πληθυσµιακή πυκνότητα περιοχής: 54,49 Συνολική έκταση της διοικητικής Περιφέρειας ή των διοικητικών Περιφερειών, στις οποίες εντάσσεται η περιοχή παρέµβασης: 5.316,5 km 2. Πίνακας 2: «Περιοχές Natura εντός των ορίων της περιοχής παρέµβασης» ΚΩ ΙΚΟΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΠΟΥ ΕΚΤΑΣΗ (km2) GR4220003 SCI ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ: ΝΕΑ & ΠΑΛΙΑ ΚΑΜΜΕΝΗ - ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ 12,30 GR4220005 SCI ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΖΩΝΗ ΥΤΙΚΗΣ ΜΗΛΟΥ 53,28 GR4220008 SCI ΣΙΦΝΟΣ: ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ ΜΕΧΡΙ ΥΤΙΚΕΣ ΑΚΤΕΣ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ 20,67 GR4220009 SCI ΝΟΤΙΑ ΣΕΡΙΦΟΣ 45,31 GR4220011 SCI ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΚΕΑ 71,94 GR4220018 SCI ΣΥΡΟΣ: ΟΡΟΣ ΣΥΡΙΓΓΑΣ ΕΩΣ ΠΑΡΑΛΙΑ 7,83 GR4220019 SCI ΤΗΝΟΣ: ΜΥΡΣΙΝΗ - ΑΚΡΩΤΗΡΙΟ ΛΙΒΑ Α 20,05 GR4220020 SCI ΝΗΣΟΣ ΜΗΛΟΣ: ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ - ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ 52,71 ΣΥΝΟΛΟ 284,10 ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ 206,45 ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ 23,84% Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 6

Χάρτης Περιοχής Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 7

2. ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Λαµβάνοντας υπόψη την αποτύπωση και ανάλυση της υφιστάµενης κατάστασης και τα συµπεράσµατα της SWOT ανάλυσης, όπως περιγράφονται στο πλαίσιο των κεφαλαίων 2 και 3, προκύπτουν οι ακόλουθες ιδιοµορφίες που παρουσιάζει ο χώρος των Κυκλάδων ως προς την αναπτυξιακή του φυσιογνωµία: Η µονοµερής εξάρτηση της τοπικής οικονοµίας από τον τουριστικό τοµέα, και µάλιστα από ένα τουριστικό µοντέλο που παρουσιάζει πτωτικές τάσεις και οδηγεί στην εξάντληση των πόρων της περιοχής, παρά την πρόσκαιρη εικόνα δυναµικής που προβάλλει, εµπεριέχει ιδιαίτερα σηµαντικούς κινδύνους για τους φυσικούς πόρους και την τοπική οικονοµία στο σύνολο τους. Ο πρωτογενής τοµέας εµφανίζει µια διαχρονικά φθίνουσα πορεία που οφείλεται στην εγκατάλειψη των γεωργικών εκµεταλλεύσεων και την αναζήτηση εναλλακτικών δυνατοτήτων απασχόλησης και εισοδήµατος κυρίως στον τοµέα του τουρισµού. Η χωρική πολυδιάσπαση και η γεωγραφική αποµόνωση δυσχεραίνουν την επίτευξη οικονοµιών κλίµακας και τη βιώσιµη λειτουργία των επιχειρήσεων. Η µονοδιάστατη προοπτική οικονοµικής δραστηριοποίησης των κατοίκων στο χώρο του τουρισµού χαρακτηρίζεται από το µειονέκτηµα της εποχικότητας και τις περιορισµένες δυνατότητες απασχόλησης και εισοδήµατος. Η τουριστική υποδοµή πολλών νησιών ή τµηµάτων νησιών εµφανίζει σε σχέση µε την υφιστάµενη ζήτηση έντονα στοιχεία κορεσµού µε αποτέλεσµα οποιαδήποτε αύξηση της δυναµικότητας να περιορίζει τη βιωσιµότητα τόσο των υφιστάµενων όσο και των νέων επιχειρήσεων. Η φέρουσα ικανότητα πολλών νησιών βρίσκεται σε οριακό σηµείο και η τουριστική ανάπτυξη δεν µπορεί να συντηρηθεί από τους διαθέσιµους φυσικούς πόρους (νερό, ενέργεια) και υποδοµές, ενώ σηµαντικές είναι οι επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον (ρύπανση, καταστροφή βιοτόπων, εξάντληση υδατικών πόρων). Το πρότυπο του τουρισµού «ήλιος θάλασσα παραλία» που εξακολουθεί να δεσπόζει στο νησιωτικό χώρο έχει επιφέρει σηµαντικές αλλοιώσεις στη φυσιογνωµία των νησιών καθώς και στην υποβάθµιση του κοινωνικού πολιτιστικού περιβάλλοντος. Παράλληλα παρατηρείται ότι η ενδοχώρα των νησιών ή και ορισµένα µικρά νησιά της άγονης γραµµής υστερούν σηµαντικά σε τουριστική ανάπτυξη και δεν έχουν αξιοποιήσει το τουριστικό δυναµικό ως βιώσιµη οικονοµική δραστηριότητα των κατοίκων. Η περιοχή παρέµβασης εκτείνεται σε εννέα (9) νησιά των Κυκλάδων και περιλαµβάνει 9 ήµους µε 34 ηµοτικές/τοπικές Κοινότητες. Τα νησιά διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: τα νησιά 1 ης προτεραιότητας στα οποία ανήκουν η Ίος, η Κέα, η Μήλος, η Σέριφος, η Σίφνος, η Σύρος (οι προαναφερόµενες ηµοτικές/τοπικές Κοινότητες) και η Τήνος (οι προαναφερόµενες ηµοτικές/τοπικές Κοινότητες) καθώς και τα νησιά 2 ης προτεραιότητας στα οποία ανήκουν η Μύκονος και η Σαντορίνη. Είναι προφανές, ότι τα νησιά 2 ης προτεραιότητας αποτελούν τους τουριστικούς προορισµούς των Κυκλάδων που δέχονται το µεγαλύτερο µέρος της τουριστικής κίνησης, ενώ τα νησιά 1 ης προτεραιότητας εµφανίζουν διαφοροποίηση ως προς τη συγκέντρωση των τουριστικών ροών τόσο ως προς τα νησιά 2 ης προτεραιότητας όσο και µεταξύ τους. Κοινά στοιχεία όλων των νησιών αποτελούν ωστόσο ο µονοδιάστατος προσανατολισµός της τουριστικής ανάπτυξης στη βάση του µοντέλου Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 8

διακοπών ήλιος & θάλασσα, η αδυναµία αξιοποίησης των πλούσιων φυσικών και πολιτιστικών πόρων που θα επέτρεπε τη διαφοροποίηση και τον εµπλουτισµό του προσφερόµενου τουριστικού προϊόντος, η συρρίκνωση της πρωτογενούς παραγωγής και η περιορισµένη αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτηµάτων στην παραγωγή γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, το πρόβληµα της χωρικής πολυδιάσπασης καθώς και η επιβάρυνση του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος από ανθρωπογενείς δραστηριότητες και κυρίως από τις πιέσεις της τουριστικής κίνησης. Από την ανάλυση των παραπάνω δεδοµένων προκύπτει άµεσα ο κίνδυνος µονοτοµεακής εξάρτησης της τοπικής οικονοµίας µε αποκλειστική δυνατότητα δραστηριοποίησης και απασχόλησης των κατοίκων στο τοµέα του τουρισµού στη διάρκεια µιας περιορισµένης χρονικά περιόδου και απώλειας εναλλακτικών µορφών απασχόλησης και πηγών εισοδήµατος, σε συνδυασµό µε την εντατικοποίηση της τουριστικής ανάπτυξης και τις αυξανόµενες πιέσεις από την τουριστική κίνηση στην φέρουσα ικανότητα των νησιών, µε αποτέλεσµα την φθίνουσα ελκυστικότητά τους ως τουριστικών προορισµών. Με βάση τα προηγούµενα, η διαφοροποίηση της οικονοµικής βάσης της περιοχής, µε σκοπό τη µείωση της εξάρτησης από τον τουρισµό και µέσα από την αξιοποίηση των τοπικών συγκριτικών πλεονεκτηµάτων, ο εµπλουτισµός και η διαφοροποίηση του τουριστικού µοντέλου, η αξιοποίηση της τουριστικής κίνησης ως αγοράς και µέσου προβολής προϊόντων και υπηρεσιών, η αύξηση της τοπικά παραγόµενης αξίας µε σκοπό την ανταγωνιστικότητα της περιοχής, αλλά και η συµπληρωµατική παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών τοπικά, µε στόχο τη µείωση της νησιωτικότητας, αποτελούν τις προτεραιότητες του τοπικού προγράµµατος. Στο πλαίσιο αυτό, στρατηγική του νέου Τοπικού Προγράµµατος της Αναπτυξιακής Κυκλάδων για την εφαρµογή της προσέγγισης LEADER στην επιλεγείσα περιοχή παρέµβασης είναι η διαφοροποίηση της οικονοµικής βάσης µέσα από την ενίσχυση της παραγωγής τοπικών αγροτικών προϊόντων διατροφής υψηλής ποιότητας, η αλλαγή του κυρίαρχου τουριστικού µοντέλου από µαζικό σε εξατοµικευµένο και εµπλουτισµένο µε δραστηριότητες πολιτιστικού και εναλλακτικού τουρισµού που διασφαλίζουν την αειφορία, η διασύνδεση των οικονοµικών τοµέων µεταξύ τους για την αµοιβαία αξιοποίηση των πλεονεκτηµάτων τους και η βελτίωση των όρων παραγωγής και διαβίωσης για τη µείωση της νησιωτικότητας της περιοχής. Στόχοι Με βάση τα παραπάνω οι Επιχειρησιακοί Στόχοι του προγράµµατος διατυπώνονται ως εξής: Στόχος 1: ιαφοροποίηση του οικονοµικού περιβάλλοντος της περιοχής Βασικός στόχος του προγράµµατος είναι η διαφοροποίηση του οικονοµικού περιβάλλοντος της περιοχής. Ο στόχος αφορά ειδικότερα στον εµπλουτισµό των οικονοµικών δραστηριοτήτων µε την αξιοποίηση του τοπικού παραγωγικού δυναµικού στον γεωργικό τοµέα καθώς και εκτός γεωργικού τοµέα (π.χ. βιοτεχνίες ξύλου, σιδήρου, επίπλων, γλυκών κ.α.), και ειδικότερα στην παραγωγή, τυποποίηση και διάθεση επώνυµων τοπικών προϊόντων ποιότητας υψηλής προστιθέµενης αξίας και µε «ταυτότητα» προέλευσης. Η επίτευξη του στόχου θα συµβάλλει στη δηµιουργία ελκυστικών ευκαιριών απασχόλησης και νέων µορφών επιχειρηµατικότητας στη µεταποίηση, Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 9

τυποποίηση και διάθεση τοπικών αγροτικών και βιοτεχνικών προϊόντων, στην ενίσχυση ευρύτερα της τοπικής οικονοµίας, στη βελτίωση του εισοδήµατος των κατοίκων, ενώ παράλληλα θα συγκρατήσει τον ενεργό πληθυσµό στην ύπαιθρο. Συµπληρωµατική επιδίωξη και ευκαιρία αποτελεί η σύνδεση της αγροτικής παραγωγής µε τις τουριστικές επιχειρήσεις, π.χ. για την τροφοδοσία των τουριστικών µονάδων και των επιχειρήσεων εστίασης µε διατροφικά προϊόντα τοπικής προέλευσης, την προµήθεια επίπλων από τοπικές βιοτεχνίες κλπ. Στόχος 2: Εµπλουτισµός και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος Ο αναπροσανατολισµός της τουριστικής ανάπτυξης των νησιών στην κατεύθυνση ενίσχυσης των εναλλακτικών µορφών τουρισµού, εµπλουτισµού του τουριστικού προϊόντος και προώθησης του προτύπου του εξατοµικευµένου ποιοτικού τουρισµού αποτελεί µια από τις βασικές συνιστώσες του Τοπικού Προγράµµατος που µπορεί να προσφέρει συνθήκες ανταγωνιστικής επιχειρηµατικής δραστηριότητας και να αποτελέσει έναν δηµιουργικό χώρο απασχόλησης και πηγή εισοδήµατος για τους κατοίκους της περιοχής εφαρµογής του προγράµµατος. Έµφαση θα δοθεί στη σύνδεση του τουρισµού µε την παραγωγή τοπικών / παραδοσιακών προϊόντων του αγροδιατροφικού και βιοτεχνικού τοµέα καθώς και στην ανάπτυξη του γαστρονοµικού τουρισµού. Η επίτευξη του στόχου αποτελεί κύριο µοχλό για τη διαµόρφωση συγκριτικών πλεονεκτηµάτων και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των Κυκλάδων ως τουριστικού προορισµού στο σύγχρονο περιβάλλον της τουριστικής αγοράς. Στόχος 3: Προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και στην παροχή υπηρεσιών Απόρροια των προηγούµενων δύο στόχων είναι και η επιδίωξη προώθησης της έννοιας της ποιότητας καθώς και της επώνυµης τοπικής ταυτότητας τόσο στην παραγωγή προϊόντων (π.χ. τυποποιηµένα αγροτικά προϊόντα) όσο και στην παροχή υπηρεσιών (π.χ. τουριστικά καταλύµατα). Η επίτευξη του στόχου αποσκοπεί στη διασφάλιση των απαραίτητων συγκριτικών πλεονεκτηµάτων της τοπικής παραγωγής και παροχής υπηρεσιών προκειµένου αυτές να καταστούν ανταγωνιστικές και να αποκτήσουν µια αναγνωρίσιµη τοπική «ταυτότητα». Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται η προώθηση εφαρµογής συστηµάτων ποιότητας από τις τοπικές επιχειρήσεις αλλά και η υιοθέτηση σηµάτων ποιότητας και ένδειξης προέλευσης. Στόχος 4: Προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονοµιάς Προκειµένου να επιτευχθούν η βιώσιµη ανάπτυξη της περιοχής, η διασφάλιση των απαιτούµενων πόρων για την αποτελεσµατική άσκηση των επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων αλλά και η διαµόρφωση ευνοϊκών συνθηκών διαβίωσης στην ύπαιθρο, κρίσιµο στόχο του προγράµµατος αποτελεί η προώθηση δράσεων προστασίας του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος σε συνδυασµό µε την ανάδειξη και αξιοποίηση της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονοµιάς της περιοχής. Η επίτευξη του στόχου θα συµβάλλει ειδικότερα στην προστασία των φυσικών πόρων που είναι απαραίτητοι για την αναπτυξιακή προοπτική της περιοχής, και στην Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 10

αντιµετώπιση των επιπτώσεων στο φυσικό και οικιστικό περιβάλλον από την αλόγιστη ανάπτυξη στη βάση του προτύπου του µαζικού τουρισµού. Στόχος 5: Ενίσχυση της ελκυστικότητας των νησιών ως χώρων µόνιµης κατοικίας Ως αντιστάθµισµα στα ενδογενή µειονεκτήµατα της περιοχής πρέπει να επιδιωχθεί η διαµόρφωση κατάλληλων συνθηκών για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και του επιπέδου εξυπηρέτησης των κατοίκων προκειµένου να καταστεί δυνατή η διατήρηση του ενεργού πληθυσµού ειδικά στα µικρότερα νησιά αλλά και η προσέλκυση νέων κατοίκων µόνιµης εγκατάστασης και να ενισχυθεί ο οικονοµικός και κυρίως ο κοινωνικός ιστός της περιοχής. Η προώθηση νέων τεχνολογιών και εφαρµογών στην επιχειρηµατική δραστηριότητα των κατοίκων, η πρόσβασή τους σε προηγµένες κοινωνικές και ψυχαγωγικές υπηρεσίες και σε πηγές πληροφόρησης καθώς και η προώθηση της εξωστρέφειας µπορούν να διαµορφώσουν το κατάλληλο πλαίσιο προκειµένου να επιτευχθεί η απαιτούµενη διεισδυτικότητα της τοπικής οικονοµίας, η άρση των επιπτώσεων στη ζωή των κατοίκων από τη γεωγραφική αποµόνωση και η σταδιακή προσέγγιση του επιπέδου διαβίωσης της περιοχής µε αυτές των αστικών κέντρων και κατά συνέπεια η ισόρροπη ανάπτυξη. Ειδικότερη επιδίωξη αποτελεί η διαµόρφωση ενός προτύπου δηµιουργικής διαβίωσης στον ιδιόµορφο νησιωτικό χώρο των Κυκλάδων και η ταύτιση των κατοίκων µε αυτό το πρότυπο. Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 11

3. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 3.1 ΜΕΤΡΟ 41: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΟΜΑ Α ΥΠΟΜΕΤΡΩΝ Ι : Ανταγωνιστικότητα Κωδικός 411 1 Αριθµός Υποµέτρων Ανάλυση Υποµέτρου L123 Τίτλος Υποµέτρου Αύξηση της αξίας των γεωργικών και δασοκοµικών προϊόντων Κωδικός Υποµέτρου L123 Λογική της παρέµβασης σε σχέση µε τα στοιχεία της υφιστάµενης κατάστασης, τα αποτελέσµατα της SWOT ανάλυσης και των διαβουλεύσεων Στην περιοχή εφαρµογής, ο πρωτογενής τοµέας δεν ακολούθησε τους ίδιους ρυθµούς ανάπτυξης µε τον τουρισµό. Ο αγροτικός τοµέας διαδραµάτισε δευτερεύοντα ρόλο µε αποτέλεσµα να παράγονται αγροτικά προϊόντα σε ποσότητες που δεν επαρκούν ούτε για την κάλυψη της ζήτησης της αγοράς τόσο σε κανονικές συνθήκες όσο και µε την αυξηµένη ζήτηση κατά τη τουριστική περίοδο. Για την κάλυψη των παραπάνω αναγκών, πραγµατοποιούνται εισαγωγές από τη λοιπή χώρα ή το εξωτερικό µεγάλων ποσοτητων γεωργικών, κτηνοτροφικών αλλά και µεταποιηµένων προϊόντων (τυριά, βούτυρο, αλλαντικά κ.α.) που λόγω και της γεωγραφικής ιδιοµορφίας της περιοχής, φτάνουν στην κατανάλωση σε τιµές υψηλότερες των άλλων περιοχών της χώρας. Τα προβλήµατα αυτά διευρύνονται αν προστεθούν οι δυσκολίες και οι αδυναµίες της µεταποίησης και της διάθεσης των αγροτικών προϊόντων. Η περιοχή παρέµβασης, χαρακτηρίζεται ωστόσο από την ύπαρξη πολλών ποιοτικών προϊόντων (τυριά, µέλι, κρασί, κηπευτικά, αρωµατικά φυτά κλπ). Η αναγκαιότητα της παρέµβασης για επενδύσεις µεταποίησης τυποποίησης των παραπάνω προϊόντων, που θα οδηγήσουν στην αύξηση της προστιθέµενής τους αξίας, είναι πολύ µεγάλη. Το υποµέτρο αξιοποιεί τα τοπικά παραγόµενα προϊόντα, απαντά στις διαρθρωτικές αδυναµίες του γεωργικού τοµέα, απαντά στο πρόβληµα της άµεσης εξάρτησης από τον τριτογενή τοµέα, αξιοποιεί την ανερχόµενη ζήτηση τοπικών, επώνυµων και βιολογικών προϊόντων. Η δράση ανταποκρίνεται πλήρως στο στόχο του τοπικού προγράµµατος για τη διαφοροποίηση του οικονοµικού περιβάλλοντος της περιοχής, καθώς και στο στόχο για την προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών. Η ανάγκη ενίσχυσης των τοµέων αυτών σε συνδυασµό µε το έκδηλο ενδιαφέρον των επιχειρήσεων για ανάληψη επενδυτικών δραστηριοτήτων, εναρµονίζονται απόλυτα µε την λογική της παρέµβασης αυτής. Επιπλέον, όλες οι επιµέρους δράσεις του υποµέτρου χαρακτηρίζονται από καινοτοµικά στοιχεία, που συνδέονται µε την ποιότητα των προσφερόµενων προϊόντων και υπηρεσιών αλλά και από τη δικτύωση των επιχειρήσεων, ώστε να είναι βιώσιµες και να συµβάλουν στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της περιοχής συνολικά. Στόχοι του τοπικού προγράµµατος που εξυπηρετούνται από το Υποµέτρο Οι στόχοι του τοπικού προγράµµατος που εξυπηρετούνται είναι οι εξής: Στόχος 1: ιαφοροποίηση του οικονοµικού περιβάλλοντος της περιοχής Στόχος 3: Προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και στην παροχή υπηρεσιών Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 12

Χρηµατοδοτικά στοιχεία του Υποµέτρου αποτυπωµένα σε πίνακα (Συνολικό Κόστος ηµόσια απάνη Ίδια Συµµετοχή) ηµόσια απάνη Ιδιωτική Συνολικό κόστος συµµετοχή Υποµέτρο L311 1.115.400,00 600.600,00 1.716.000,00 Ακολουθεί αναλυτική περιγραφή του περιεχοµένου του Υποµέτρου µε τις προβλεπόµενες σε αυτό δράσεις. ΡΑΣΕΙΣ 1 Αριθµός ράσεων Υποµέτρου L123 Ανάλυση ράσης L123α Τίτλος δράσης / υποδράσης Αύξηση της αξίας των γεωργικών προϊόντων Αναλυτική περιγραφή Η δράση αναφέρεται στην αύξηση της αξίας των γεωργικών προϊόντων µε τη βελτίωση της αποδοτικότητας στον τοµέα της µεταποίησης και µε στόχο την ανταγωνιστικότητα του αγροτοδιατροφικού τοµέα της περιοχής. Στο πλαίσιο της δράσης περιλαµβάνονται ενέργειες που αφορούν στους τοµείς: Κρέατος, Γάλακτος, Αυγών Πουλερικών Κουνελιών, ιαφόρων Ζώων, ηµητριακών, Ελαιούχων προϊόντων, Οίνου, Οπωροκηπευτικών, Ανθών, Φαρµακευτικών και Αρωµατικών Φυτών, και Σπόρων. Οι µονάδες που θα ενισχυθούν θα ενταχθούν στο ίκτυο Κυκλαδίτικων Προϊόντων και Γεύσεων εφόσον δηµιουργηθεί. Επίσης τα οινοποιεία που θα ενισχυθούν, θα συµµετέχουν στο πρόγραµµα διατοπικής συνεργασίας «Νήσων Περίπλους» (που πραγµατοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του προγράµµατος LEADER+ και θα προταθεί να συνεχιστεί και στο παρόν πρόγραµµα), όπου προβλέπονται δράσεις σχετικές µε τα παραγόµενα κρασιά στα νησιά, (δράσεις στο πλαίσιο των ενεργειών «Μια θάλασσα κρασί, οι δρόµοι του κρασιού της Νησιωτικής Ελλάδας). Θα τηρηθούν οι όροι και οι περιορισµοί του θεσµικού πλαισίου που διέπει την εφαρµογή του Άξονα 4 του Π.Α.Α., ενώ στην περίπτωση τυχόν διαφοροποιήσεων θα τροποποιηθεί αντίστοιχα το τοπικό πρόγραµµα. Χρηµατοδοτικά στοιχεία (Συνολικό Κόστος ηµόσια απάνη Ίδια Συµµετοχή) Συνολικό κόστος ηµόσια δαπάνη Ίδια συµµετοχή 1.716.000,00 1.115.400,00 600.600,00 Χρηµατοδοτική βαρύτητα: ηµόσια απάνη σε σχέση µε τη ηµόσια απάνη του Υποµέτρου 100,00% ηµόσια απάνη σε σχέση µε τη ηµόσια απάνη του Μέτρου 24,46% Σκοπιµότητα και αιτιολόγηση της χρηµατοδοτικής βαρύτητας της υποδράσης σε σχέση µε τα αποτελέσµατα της SWOT ανάλυσης και τους στόχους του τοπικού προγράµµατος Η δράση αξιοποιεί τα τοπικά παραγόµενα προϊόντα, απαντά στις διαρθρωτικές αδυναµίες του γεωργικού τοµέα, απαντά στο πρόβληµα της άµεσης εξάρτησης από τον τριτογενή τοµέα, αξιοποιεί την ανερχόµενη ζήτηση επώνυµων, βιολογικών προϊόντων. Η δράση ανταποκρίνεται πλήρως στο στόχο του τοπικού προγράµµατος για τη διαφοροποίηση του οικονοµικού περιβάλλοντος της περιοχής, καθώς και Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 13

στο στόχο για την προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών. Περιοχή εφαρµογής της δράσης (σε επίπεδο ήµου/κοινότητας) και αιτιολόγησή της σε σχέση µε τα στοιχεία της υφιστάµενης κατάστασης, της SWOT ανάλυσης, καθώς και τους στόχους και τη στρατηγική του τοπικού προγράµµατος Περιοχή εφαρµογής της δράσης θα είναι όλα τα νησιά της περιοχής παρέµβασης. Η δράση συνάδει µε τους στόχους του τοπικού προγράµµατος για τη διαφοροποίηση του οικονοµικού περιβάλλοντος της περιοχής, υποστηρίζοντας την ενίσχυση της προστιθέµενης αξίας των προϊόντων. ικαιούχοι Φυσικά και Νοµικά Πρόσωπα Ιδιωτικού ικαίου που δύνανται να υλοποιήσουν πολύ µικρές επιχειρήσεις κατά την έννοια της σύστασης 2003/361/ΕΚ της Επιτροπής. Περιγραφή της συνέργιας της δράσης µε άλλες προτεινόµενες στο πλαίσιο του σχεδίου Η δράση συνεργεί µε τις εξής δράσεις: Με τη δράση 311.2, 313.6 (χώροι εστίασης). Οι επιχειρήσεις που θα ωφεληθούν, εκτός από την ευρεία κατανάλωση, µπορούν να διαθέτουν τα προϊόντα τους στις επιχειρήσεις εστίασης, τονώνοντας έτσι τον τοπικό χαρακτήρα και διασφαλίζοντας τις πωλήσεις τους. Με τη δράση 313.1 (τοπικά κέντρα τουριστικής πληροφόρησης) όπου µπορεί να δίνεται πληροφόρηση για τις επιχειρήσεις τοπικών προϊόντων. Με τη δράση 311.4 (χώροι γευσιγνωσίας), εφόσον τα σχετικά προϊόντα µπορούν να προωθηθούν στους χώρους γευσιγνωσίας. Με τη δράση 312.5 (δικτύωση επιχειρήσεων), εφόσον δηµιουργηθεί δίκτυο όπου θα ενταχθούν οι επιχειρήσεις της παρούσας δράσης για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς τους. Με το διατοπικό πρόγραµµα «Νήσων Περίπλους». Περιγραφή του καινοτόµου χαρακτήρα (εφόσον υπάρχει) και προϋποθέσεις / διαδικασία για την εφαρµογή του Η καινοτοµία της δράσης έγκειται στην ενίσχυση της προστιθέµενης αξίας των τοπικά παραγόµενων προϊόντων. Στην πριµοδότηση στην περίπτωση που οι προτάσεις των δυνητικών δικαιούχων προβλέπουν την εφαρµογή συµπληρωµατικών συστηµάτων ποιότητας, υγιεινής και ασφάλειας στις επιχειρήσεις. Στην ένταξή τους στο δίκτυο Κυκλαδίτικων Προϊόντων και Γεύσεων εφόσον δηµιουργηθεί. Καινοτοµία αποτελεί επίσης, η οριζόντια και κάθετη διασύνδεση των επενδύσεων µε άλλες επενδυτικού χαρακτήρα ενέργειες που θα συµβάλλουν στη διαφοροποίηση του οικονοµικού περιβάλλοντος της περιοχής µέσω της αξιοποίησης και της ενίσχυσης των προϊόντων του αγροτοδιατροφικού τοµέα. Η καινοτοµία έγκειται επίσης, στη συµµετοχή των µονάδων στο πρόγραµµα διατοπικής συνεργασίας «Νήσων Περίπλους» όπου προβλέπονται δράσεις σχετικές µε τα παραγόµενα κρασιά στα νησιά, (δράσεις στο πλαίσιο των ενεργειών «Μια θάλασσα κρασί, οι δρόµοι του κρασιού της Νησιωτικής Ελλάδας). Αναµενόµενο επενδυτικό ενδιαφέρον όπως προέκυψε από την bottom up διαδικασία Από την bottom up διαδικασία προέκυψε σηµαντικό ενδιαφέρον ήδη για δηµιουργία µονάδων, εκσυγχρονισµό και µετεγκατάσταση µονάδων και κατασκευή εγκαταστάσεων βιολογικού καθαρισµού. Προβλεπόµενος αριθµός παρεµβάσεων (δείκτης εκροών) 4 Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 14

ΟΜΑ Α ΥΠΟΜΕΤΡΩΝ ΙΙ : Βελτίωση Ποιότητας Ζωής/ ιαφοροποίηση Κωδικός 413 6 Αριθµός Υποµέτρων Ανάλυση Υποµέτρου L311 Τίτλος Υποµέτρου ιαφοροποίηση προς µη γεωργικές δραστηριότητες Κωδικός Υποµέτρου L311 Λογική της παρέµβασης σε σχέση µε τα στοιχεία της υφιστάµενης κατάστασης, τα αποτελέσµατα της SWOT ανάλυσης και των διαβουλεύσεων Ένα σηµαντικό πρόβληµα της περιοχής παρέµβασης είναι η εγκατάλειψη και ο πολυτεµαχισµός της αγροτικής γης, το µικρό µέγεθος των εκµεταλλεύσεων, η χαµηλή παραγωγικότητα των γεωργικών εκµεταλλεύσεων. Το συγκεκριµένο υποµέτρο περιλαµβάνει δράσεις όπως: εκδυγχρονισµός υποδοµών τουρισµού, δηµιουργία υποδοµών εναλλακτικού τουρισµού, επιχειρήσεων διατροφής, οικοτεχνιών, επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών που θα δώσουν τη δυνατότητα στον αγροτικό πληθυσµό να ανταπεξέλθει στα προβλήµατά του. Η λογική λοιπόν της παρέµβασης είναι να δοθεί µία διέξοδος απασχόλησης στον αγροτικό πληθυσµό να αναλάβει νέες δραστηριότητες (στον τουρισµό, στην µεταποίηση ειδών διατροφής, στο εµπόριο και στις υπηρεσίες) εκτός γεωργικού τοµέα. Επιπλέον η περιοχή όπως προκύπτει από τα στοιχεία της υφιστάµενης κατάστασης, έχει ανάγκη δηµιουργίας τουριστικών µονάδων ποιότητας και µονάδων εναλλακτικού τουρισµού που θα της προσδώσουν νέες προοπτικές ανάπτυξης, επιµήκυνσης της τουριστικής περιόδου κλπ. Το υποµέτρο περιλαµβάνει δράσεις µε στόχο την δηµιουργία νέου-βελτίωση του προσφερόµενου τουριστικού προϊόντος, (αγροκτήµατα, εναλλακτικές δραστηριότητες), την αύξηση της επισκεψιµότητας συγκεκριµένων περιοχών που υστερούν τουριστικά (ποιοτικά καταλύµατα, ποιοτικοί χώροι εστίασης, παραδοσιακά παντοπωλεία). Επίσης η περιοχή έχει ανάγκη ανάπτυξης επιχειρηµατικότητας και σε άλλους τοµείς όπως στη µεταποίηση προϊόντων διατροφής, τοµέας στον οποίο υστερεί, παρά τα αξιόλογα προϊόντα που παράγει, αλλά και στον τοµέα των οικοτεχνιών παραδοσιακών προϊόντων διατροφής και στους τοµείς του εµπορίου και των υπηρεσιών, όλοι τοµείς στους οποίους µέλη του αγροτικού νοικοκυριού θα µπορούσαν να δραστηριοποιηθούν. Με τον τρόπο αυτό το υποµέτρο: απαντά σε αδυναµίες που επισηµαίνονται στη SWOT ανάλυση, όπως στις διαρθρωτικές αδυναµίες του πρωτογενούς τοµέα και τις διαρθρωτικές αδυναµίες της τουριστικής ανάπτυξης. Αξιοποιεί τις προοπτικές νέων και ανερχόµενων µορφών τουρισµού (σύνδεση καταλύµατος µε τοπικά προϊόντα) και νέων τεχνολογιών (χρήση Internet κλπ στα καταλύµατα). Η δράση απαντά στις απειλές εκτροπής της τουριστικής ανάπτυξης και στην αδυναµία αντιµετώπισης του ανταγωνισµού από άλλους τουριστικούς προορισµούς. Η δράση ανταποκρίνεται στους στόχους του τοπικού προγράµµατος για τη διαφοροποίηση του οικονοµικού περιβάλλοντος της περιοχής (σύνδεση αγροτικής παραγωγής µε τον τουρισµό, σύνδεση τοπικών προϊόντων µε τους χώρους εστίασης), για τον εµπλουτισµό και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος (καταλύµατα και σύνδεσή τους µε τοπικές καλλιέργειες, τοπικά προϊόντα, χώροι εστίασης µε κυκλαδίτικη κουζίνα, εναλλακτικός τουρισµός), για την προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και στην παροχή υπηρεσιών (προδιαγραφές ποιότητας κτιριακών εγκαταστάσεων, εξοπλισµού, υπηρεσιών στα Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 15

καταλύµατα, στους χώρους εστίασης). Η δράση αξιοποιεί την αξιόλογη παραγωγή παραδοσιακών προϊόντων της περιοχής, απαντά στις διαρθρωτικές αδυναµίες του πρωτογενή και του δευτερογενή τοµέα. Οι δράσεις που περιλαµβάνονται στο υποµέτρο αποτελούν προϊόν διαβουλεύσεων µε τον τοπικό πληθυσµό και τους φορείς της περιοχής. Στόχοι του τοπικού προγράµµατος που εξυπηρετούνται από το Υποµέτρο Οι στόχοι του τοπικού προγράµµατος που εξυπηρετούνται είναι οι εξής: Στόχος 1. ιαφοροποίηση του οικονοµικού περιβάλλοντος της περιοχής Στόχος 2. Εµπλουτισµός και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος Στόχος 3. Προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και στην παροχή υπηρεσιών Στόχος 5. Ενίσχυση της ελκυστικότητας των νησιών ως χώρων µόνιµης κατοικίας Χρηµατοδοτικά στοιχεία του Υποµέτρου αποτυπωµένα σε πίνακα (Συνολικό Κόστος ηµόσια απάνη Ίδια Συµµετοχή) ηµόσια απάνη Ιδιωτική Συνολικό κόστος συµµετοχή Υποµέτρο L311 801.300,00 1.488.128,57 2.289.428,57 Ακολουθεί αναλυτική περιγραφή του περιεχοµένου του Υποµέτρου µε τις προβλεπόµενες σε αυτό δράσεις. Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 16

ΡΑΣΕΙΣ 6 Αριθµός ράσεων Υποµέτρου L311 Ανάλυση ράσης L311-1 Τίτλος δράσης / υποδράσης Εκσυγχρονισµοί µικρής δυναµικότητας υποδοµών διανυκτέρευσης Αναλυτική περιγραφή Η δράση αναφέρεται στην ενίσχυση επενδύσεων από µέλη του αγροτικού νοικοκυριού, ώστε να αναπτύξουν νέες δραστηριότητες που δεν σχετίζονται µε τη γεωργία. Οι δραστηριότητες αυτές θα συµβάλλουν στην ενίσχυση του εισοδήµατός τους. Η ενίσχυση επενδύσεων αφορά στον εκσυγχρονισµό των ήδη υπαρχόντων υποδοµών, µε µέγιστο αριθµό κλινών τις 40. Οι παρεµβάσεις εκσυγχρονισµού των υποδοµών διανυκτέρευσης θα αποσκοπούν και στην ποιοτική τους βελτίωση. Θα προτιµηθούν καταλύµατα από µέλη αγροτικού νοικοκυριού που θα προσφέρουν σύνδεση και γνωριµία των τουριστών µε τοπικά προϊόντα (π.χ µε την καλλιέργεια αµπελιών και παραγωγή κρασιού ή µε την κτηνοτροφία αιγοπροβατοτροφία). Στις υποδοµές διανυκτέρευσης, θα τηρηθούν οι προδιαγραφές του Ε.Ο.Τ και του Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων και επιπρόσθετα οι παρεµβάσεις αυτές σχεδιάζονται να υλοποιηθούν µε τέτοιο τρόπο ούτως ώστε να αναδειχθούν τα χαρακτηριστικά της τοπικής αρχιτεκτονικής και να διασφαλιστεί το τοπικό φυσικό περιβάλλον. Θα απαιτηθεί να τηρηθούν α) οι προδιαγραφές του Τοπικού Συµφώνου Ποιότητας (που έχουν εκπονηθεί στο πλαίσιο του LEADER+) και να ενταχθεί το κατάλυµα στο ήδη υπάρχον (άτυπο µέχρι σήµερα) ίκτυο Τοπικού Συµφώνου Ποιότητας και β) οι κατευθύνσεις της µελέτης καθορισµού θαλάσσιων & χερσαίων διαδροµών για την ανάπτυξη ειδικών µορφών τουρισµού-κυριότερα σηµεία των διαδροµών (που έχει εκπονηθεί στο πλαίσιο του LEADER+). Επίσης το κατάλυµα θα πρέπει να προσφέρει χρήση τεχνολογιών επικοινωνίας για την διευκόλυνση των επισκεπτών. Τέλος, στην περίπτωση προσφοράς πρωϊνού γεύµατος από το κατάλυµα, θα πρέπει αυτό να περιλαµβάνει και τοπικά προϊόντα (τοπικό τυρί, µέλι, γλυκά κλπ). Θα τηρηθούν οι όροι και οι περιορισµοί του θεσµικού πλαισίου που διέπει την εφαρµογή του Άξονα 4 του Π.Α.Α., ενώ στην περίπτωση τυχόν διαφοροποιήσεων θα τροποποιηθεί αντίστοιχα το τοπικό πρόγραµµα. Θα τηρηθεί η σχετική ΚΥΑ. Χρηµατοδοτικά στοιχεία (Συνολικό Κόστος ηµόσια απάνη Ίδια Συµµετοχή) Συνολικό κόστος ηµόσια δαπάνη Ίδια συµµετοχή 432.285,71 151.300,00 280.985,71 Χρηµατοδοτική βαρύτητα: ηµόσια απάνη σε σχέση µε τη ηµόσια απάνη του Υποµέτρου 18,88% ηµόσια απάνη σε σχέση µε τη ηµόσια απάνη του Μέτρου 3,32% Σκοπιµότητα και αιτιολόγηση της χρηµατοδοτικής βαρύτητας της υποδράσης σε σχέση µε τα αποτελέσµατα της SWOT ανάλυσης και τους στόχους του τοπικού προγράµµατος Η χρηµατοδοτική βαρύτητα της δράσης στο υποµέτρο είναι υψηλή. Στην προτεινόµενη δράση που απευθύνεται σε µέλη αγροτικών νοικοκυριών (για τη συµπλήρωση των εισοδηµάτων τους) δίνεται προτίµηση σε καταλύµατα που συνδέουν τις προσφερόµενες υπηρεσίες µε τοπικά προϊόντα, απαιτείται η τήρηση συγκεκριµένων προδιαγραφών ποιότητας, χρήση τεχνολογιών επικοινωνίας και διασφαλίζεται µε τον τρόπο αυτό η προσφορά ενός νέου «προϊόντος» στην περιοχή, που συµβάλει στη ανάδειξη της µοναδικότητάς της. Με τον τρόπο αυτό η δράση απαντά σε αδυναµίες που Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 17

επισηµαίνονται στη SWOT ανάλυση, όπως στις διαρθρωτικές αδυναµίες του πρωτογενούς τοµέα και τις διαρθρωτικές αδυναµίες της τουριστικής ανάπτυξης. Αξιοποιεί τις προοπτικές νέων και ανερχόµενων µορφών τουρισµού (σύνδεση καταλύµατος µε τοπικά προϊόντα) και νέων τεχνολογιών (χρήση Internet κλπ) στα καταλύµατα. Η δράση απαντά στις απειλές εκτροπής της τουριστικής ανάπτυξης και στην αδυναµία αντιµετώπισης του ανταγωνισµού από άλλους τουριστικούς προορισµούς. Η δράση ανταποκρίνεται στους στόχους του τοπικού προγράµµατος για τη διαφοροποίηση του οικονοµικού περιβάλλοντος της περιοχής (σύνδεση αγροτικής παραγωγής µε τον τουρισµό), για τον εµπλουτισµό και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος (καταλύµατα και σύνδεσή τους µε τοπικές καλλιέργειες, τοπικά προϊόντα), για την προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και στην παροχή υπηρεσιών (προδιαγραφές ποιότητας κτιριακών εγκαταστάσεων, εξοπλισµού, υπηρεσιών στα καταλύµατα). Περιοχή εφαρµογής της δράσης (σε επίπεδο ήµου/κοινότητας) και αιτιολόγησή της σε σχέση µε τα στοιχεία της υφιστάµενης κατάστασης, της SWOT ανάλυσης, καθώς και τους στόχους και τη στρατηγική του τοπικού προγράµµατος Η δράση θα υλοποιηθεί στα νησιά 1 ης προτεραιότητας της περιοχής παρέµβασης. Με την προτίµηση σε καταλύµατα που συνδέουν τις προσφερόµενες υπηρεσίες µε την τήρηση προδιαγραφών ποιότητας, διασφαλίζεται η προσφορά ενός νέου «προϊόντος» στην περιοχή. Επίσης, η περιοχή γενικά χαρακτηρίζεται από µαζικό τουρισµό µε αποτέλεσµα την υποβάθµιση σε πολλές περιπτώσεις των προσφερόµενων καταλυµάτων. Η δράση συνάδει απόλυτα µε τη στρατηγική και τους στόχους του τοπικού προγράµµατος, δεδοµένου ότι συµβάλλει στην ανάπτυξη ποιοτικών υποδοµών διανυκτέρευσης, που αναδεικνύουν τους τοπικούς πόρους (τοπική αρχιτεκτονική, σύνδεση υπηρεσιών διαµονής και δραστηριοτήτων σε σχέση µε τοπικές καλλιέργειες/ τοπικά προϊόντα, προσφορά τοπικών προϊόντων στα πρωϊνά γεύµατα κ.α.) σε περιοχές µε ελλείψεις στις υποδοµές διανυκτέρευσης. ικαιούχοι Φυσικά πρόσωπα που ασκούν δραστηριότητα σε γεωργική εκµετάλλευση κατά κύρια ή µερική απασχόληση κατά τη στιγµή της υποβολής της αίτησης ενίσχυσης. Εξαιρούνται οι γεωργικοί εργάτες. Περιγραφή της συνέργιας της δράσης µε άλλες προτεινόµενες στο πλαίσιο του σχεδίου Η παρούσα δράση συνεργεί µε τη δράση 313.1 περί ίδρυσης και εκσυγχρονισµού τοπικών κέντρων τουριστικής πληροφόρησης, όπου τα εν λόγω κέντρα θα παρέχουν πληροφορίες και για τα καταλύµατα διανυκτέρευσης που θα ωφεληθούν από την δράση. Επίσης, συνεργεί µε τη δράση 313.7, που αφορά σε γραφεία οργάνωσης, πληροφόρησης και προώθησης αγροτικού τουρισµού, δεδοµένου ότι αυτά θα παρέχουν τις υπηρεσίες τους στους δικαιούχους της δράσης. Συνέργεια υπάρχει και µε τις υπόλοιπες δράσεις του υποµέτρου 311 που σχετίζονται µε τον τουρισµό, τις δράσεις των υποµέτρων 313, 321, 322 και 323 δεδοµένου ότι όλες µαζί συµβάλλουν στην δηµιουργία υποδοµών για την προσέλκυση νέας οµάδας στόχου επισκεπτών στην περιοχή. Περιγραφή του καινοτόµου χαρακτήρα (εφόσον υπάρχει) και προϋποθέσεις / διαδικασία για την εφαρµογή του Η καινοτοµία της δράσης έγκειται: στη δηµιουργία καταλυµάτων από καλλιεργητές που θα προσφέρουν σύνδεση και γνωριµία των τουριστών µε τη καλλιέργεια τοπικών καλλιεργειών και προϊόντων (π.χ. των αµπελιών και την παραγωγή κρασιού) ή κτηνοτρόφους που θα προσφέρουν π.χ γνωριµία στους επισκέπτες µε την αιγοπροβατοτροφία και την παραγωγή τυριού. Οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να συµµετέχουν στις αγροτικές εργασίες (συγκοµιδή κλπ) ή και να αναλαµβάνουν να υιοθετήσουν µια γεωργική δραστηριότητα (υιοθεσία µικρού αριθµού αµπελιών από ένα ξένο επισκέπτη µε σκοπό την ετήσια φροντίδα των αµπελιών και την απολαβή του παραγόµενου κρασιού). Η καινοτοµία έγκειται επίσης στην εφαρµογή των κατευθύνσεων της µελέτης καθορισµού θαλάσσιων & χερσαίων διαδροµών για την ανάπτυξη ειδικών µορφών τουρισµού-κυριότερα σηµεία των διαδροµών, στη τήρηση των προδιαγραφών ποιότητας των υποδοµών διανυκτέρευσης και στην ένταξή τους στο (άτυπο µέχρι σήµερα) Τοπικό Σύµφωνο Ποιότητας, στην αξιοποίηση των προϊόντων διατροφής της περιοχής (µε την προσφορά τοπικών προϊόντων στα πρωϊνά γεύµατα), στη χρήση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών για δικτύωση µε άλλες οµοειδείς και µη επιχειρήσεις (π.χ. Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 18

κέντρο πληροφοριών το οποίο θα ενηµερώνεται αυτόµατα για τις υπηρεσίες, τιµές κλπ του καταλύµατος), στη χρήση του διαδικτύου, στην πριµοδότηση προτάσεων των δυνητικών δικαιούχων που προβλέπουν τη χρήση ανανεώσιµων πηγών ενέργειας µε σκοπό την ίδια κατανάλωση, κλπ. Αναµενόµενο επενδυτικό ενδιαφέρον όπως προέκυψε από την bottom up διαδικασία Προέκυψε επενδυτικό ενδιαφέρον για επένδυση, σε αρκετά νησιά της περιοχής εφαρµογής. Προβλεπόµενος αριθµός παρεµβάσεων (δείκτης εκροών) Ο προβλεπόµενος αριθµός των παρεµβάσεων ανέρχεται σε 1 επένδυση. Ανάλυση ράσης L311-2 Τίτλος δράσης / υποδράσης Ιδρύσεις, επεκτάσεις, εκσυγχρονισµοί χώρων εστίασης και αναψυχής Αναλυτική περιγραφή Η δράση αναφέρεται στην ενίσχυση επενδύσεων από µέλη του αγροτικού νοικοκυριού, ώστε να αναπτύξουν νέες δραστηριότητες που δεν σχετίζονται µε τη γεωργία. Οι δραστηριότητες αυτές θα συµβάλλουν στην ενίσχυση του εισοδήµατός τους. Η ενίσχυση επενδύσεων αφορά στην ίδρυση επέκταση - εκσυγχρονισµό χώρων εστίασης και αναψυχής. Οι παρεµβάσεις αυτές θα υλοποιηθούν στην περιοχή εφαρµογής των νησιών 1 ης προτεραιότητας. Οι παρεµβάσεις αυτές, σχεδιάζονται να υλοποιηθούν µε τέτοιο τρόπο ούτως ώστε να διατηρηθούν τα χαρακτηριστικά της τοπικής αρχιτεκτονικής και να διασφαλιστεί το τοπικό φυσικό περιβάλλον. Οι χώροι εστίασης θα απαιτηθεί να τηρούν τις προδιαγραφές του Τοπικού Συµφώνου Ποιότητας (που έχουν εκπονηθεί στο πλαίσιο του LEADER+). Τα εστιατόρια θα ενταχθούν σε δίκτυο επισιτιστικών επιχειρήσεων «ίκτυο Κυκλαδίτικων Προϊόντων και Γεύσεων» εφόσον δηµιουργηθεί. Τα εστιατόρια θα πρέπει να προσφέρουν και παραδοσιακές γεύσεις/προϊόντα της περιοχής ώστε να αναδεικνύουν την ιδιαίτερη ταυτότητά της. Με τον τρόπο αυτό, τα εστιατόρια θα εφοδιάζονται µε τοπικά προϊόντα, παραχθέντα από άλλες επιχειρήσεις της περιοχής, συµβάλλοντας µε αυτόν τον τρόπο στην ενίσχυση της τοπικής οικονοµίας της περιοχής. Επίσης τα εστιατόρια θα συµµετέχουν στο πρόγραµµα διατοπικής συνεργασίας «Νήσων Περίπλους» (που υλοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του προγράµµατος LEADER+ και θα προταθεί να συνεχιστεί και στο παρόν πρόγραµµα), όπου προβλέπονται δράσεις σχετικές µε τα παραγόµενα κρασιά στα νησιά (δράσεις στο πλαίσιο των ενεργειών «Μια θάλασσα κρασί, οι δρόµοι του κρασιού της Νησιωτικής Ελλάδας). Με τον τρόπο αυτό οι εστιάτορες θα έρθουν σε επαφή µε τους οινοποιούς για την προώθηση των τοπικά παραγόµενων κρασιών στους χώρους εστίασης. Θα τηρηθούν οι όροι και οι περιορισµοί του θεσµικού πλαισίου που διέπει την εφαρµογή του Άξονα 4 του Π.Α.Α., ενώ στην περίπτωση τυχόν διαφοροποιήσεων θα τροποποιηθεί αντίστοιχα το τοπικό πρόγραµµα. Χρηµατοδοτικά στοιχεία (Συνολικό Κόστος ηµόσια απάνη Ίδια Συµµετοχή) Συνολικό κόστος ηµόσια δαπάνη Ίδια συµµετοχή 285.714,29 100.000,00 185.714,29 Χρηµατοδοτική βαρύτητα: ηµόσια απάνη σε σχέση µε τη ηµόσια απάνη του Υποµέτρου 12,48% ηµόσια απάνη σε σχέση µε τη ηµόσια απάνη του Μέτρου 2,19% Σκοπιµότητα και αιτιολόγηση της χρηµατοδοτικής βαρύτητας της υποδράσης σε σχέση µε τα αποτελέσµατα της SWOT ανάλυσης και τους στόχους του τοπικού προγράµµατος Η χρηµατοδοτική βαρύτητα της δράσης είναι µέτρια, ο τρόπος όµως υλοποίησής της θεωρείται σηµαντικός, δεδοµένου ότι τόσο η ποιότητα που τίθεται ως προαπαιτούµενο στους χώρους εστίασης όσο και η προσφορά τοπικών προϊόντων και γεύσεων εκτιµάται ότι θα συµπαρασύρει πολλές επιχειρήσεις του κλάδου, µε στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των εστιατορίων αλλά και των µονάδων παραγωγής τοπικών προϊόντων διατροφής. Στην προτεινόµενη δράση που απευθύνεται σε µέλη αγροτικών νοικοκυριών (για τη συµπλήρωση των εισοδηµάτων τους), θα ενταχθούν εστιατόρια Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 19

που συνδέουν τις προσφερόµενες υπηρεσίες µε τοπικά προϊόντα και στα οποία απαιτείται η τήρηση συγκεκριµένων προδιαγραφών ποιότητας και υγιεινής. Η δράση θα συµβάλει στη δηµιουργία γαστρονοµικού τουρισµού στην περιοχή. Με τον τρόπο αυτό η δράση αξιοποιεί τα τοπικά/παραδοσιακά προϊόντα και την ιδιαίτερη τοπική κουζίνα, απαντά σε αδυναµίες που επισηµαίνονται στη SWOT ανάλυση, όπως στις διαρθρωτικές αδυναµίες του πρωτογενούς τοµέα (µε την ενίσχυση του εισοδήµατος των αγροτικών νοικοκυριών) και τις διαρθρωτικές αδυναµίες της τουριστικής ανάπτυξης. Αξιοποιεί τις προοπτικές νέων και ανερχόµενων µορφών τουρισµού (γαστρονοµικός τουρισµός), απαντά στις απειλές εκτροπής της τουριστικής ανάπτυξης και στην αδυναµία αντιµετώπισης του ανταγωνισµού από άλλους τουριστικούς προορισµούς. Η δράση ανταποκρίνεται στους στόχους του τοπικού προγράµµατος για τη διαφοροποίηση του οικονοµικού περιβάλλοντος της περιοχής (συµπλήρωση του εισοδήµατος των αγροτών, σύνδεση τοπικών προϊόντων µε τους χώρους εστίασης), για τον εµπλουτισµό και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος (κυκλαδίτικη κουζίνα, γαστρονοµικός τουρισµός), για την προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και στην παροχή υπηρεσιών (προδιαγραφές ποιότητας κτιριακών εγκαταστάσεων, εξοπλισµού, υπηρεσιών στους χώρους εστίασης). Περιοχή εφαρµογής της δράσης (σε επίπεδο ήµου/κοινότητας) και αιτιολόγησή της σε σχέση µε τα στοιχεία της υφιστάµενης κατάστασης, της SWOT ανάλυσης, καθώς και τους στόχους και τη στρατηγική του τοπικού προγράµµατος Η δράση θα υλοποιηθεί στα νησιά 1 ης προτεραιότητας της περιοχής παρέµβασης και θα δοθεί πριµοδότηση στον εκσυγχρονισµό υφιστάµενων επιχειρήσεων. Όπως έχει αναφερθεί, κατά την περιγραφή της υφιστάµενης κατάστασης η περιοχή γενικά διαθέτει πολλούς χώρους εστίασης. Επιπλέον οι χώροι εστίασης της περιοχής δεν τηρούν προδιαγραφές ποιότητας ενώ σε λίγες περιπτώσεις προσφέρουν τοπική κουζίνα και πιο σπάνια τοπική και ποιοτική κουζίνα (κυρίως στα νησιά 1 ης προτεραιότητας). Η εστίαση της δράσης σε χώρους εστίασης που συνδέουν τις προσφερόµενες υπηρεσίες µε τοπικά προϊόντα παράλληλα µε την τήρηση προδιαγραφών ποιότητας, διασφαλίζει την προσφορά ενός νέου «προϊόντος» στην περιοχή ώστε να την καταστήσει ανταγωνιστική. Η δράση συνάδει απόλυτα µε τη στρατηγική και τους στόχους του τοπικού προγράµµατος, δεδοµένου ότι συµβάλλει στην ανάπτυξη ποιοτικών υποδοµών εστίασης, που αναδεικνύουν τους τοπικούς πόρους, (τοπική αρχιτεκτονική, σύνδεση υπηρεσιών εστίασης µε τοπικές γεύσεις/ τοπικά προϊόντα). ικαιούχοι Φυσικά πρόσωπα που ασκούν δραστηριότητα σε γεωργική εκµετάλλευση κατά κύρια ή µερική απασχόληση κατά τη στιγµή της υποβολής της αίτησης ενίσχυσης. Εξαιρούνται οι γεωργικοί εργάτες. Περιγραφή της συνέργιας της δράσης µε άλλες προτεινόµενες στο πλαίσιο του σχεδίου Όπως και µε την προηγούµενη δράση, υπάρχει συνέργεια µε την δράση 313.1 (τοπικά κέντρα τουριστικής πληροφόρησης), δεδοµένου ότι και οι χώροι εστίασης αποτελούν ένα πεδίο για πληροφόρηση των επισκεπτών. Επίσης, συνεργεί µε τη δράση 313.7, που αφορά σε γραφεία οργάνωσης, πληροφόρησης και προώθησης αγροτικού τουρισµού, δεδοµένου ότι αυτά θα παρέχουν τις υπηρεσίες τους στους δικαιούχους της δράσης. Συνέργεια υπάρχει και µε τις υπόλοιπες δράσεις του υποµέτρου 311 που σχετίζονται µε τον τουρισµό, τις δράσεις των υποµέτρων 313, 321, 322 και 323 δεδοµένου ότι όλες µαζί συµβάλλουν στη δηµιουργία υποδοµών για την προσέλκυση νέας οµάδας στόχου επισκεπτών στην περιοχή. Υπάρχει συνέργεια επίσης µε τη διατοπική συνεργασία. Περιγραφή του καινοτόµου χαρακτήρα (εφόσον υπάρχει) και προϋποθέσεις / διαδικασία για την εφαρµογή του Οι συγκεκριµένες προϋποθέσεις (όπως φαίνονται στη συνέχεια), που τίθενται στους νέους χώρους εστίασης, συνιστούν τον καινοτόµο χαρακτήρα της δράσης. Οι προϋποθέσεις αυτές είναι: τήρηση των προδιαγραφών ποιότητας των εστιατορίων και ένταξή τους στο (άτυπο µέχρι σήµερα) Τοπικό Σύµφωνο Ποιότητας, δέσµευση να προσφέρουν και τοπικά προϊόντα/τοπικές συνταγές/ κυκλαδίτικες γεύσεις ώστε να αναδειχθεί η τοπική γαστρονοµία, ένταξη των επιχειρήσεων στο «ίκτυο Κυκλαδίτικων Προϊόντων και Γεύσεων» εφόσον δηµιουργηθεί, που θα τους επιτρέψει τη δηµιουργία οικονοµιών κλίµακας και την προώθηση-προβολή τους, η πριµοδότηση των προτάσεων των δυνητικών δικαιούχων που προβλέπουν τη χρήση ανανεώσιµων πηγών ενέργειας µε σκοπό την ίδια κατανάλωση καθώς και Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 20

την εφαρµογή συµπληρωµατικών συστηµάτων ποιότητας, υγιεινής και ασφάλειας. Καινοτοµία αποτελεί και η συµµετοχή των εστιατορίων στο πρόγραµµα διατοπικής συνεργασίας «Νήσων Περίπλους» όπου προβλέπονται δράσεις σχετικές µε τα παραγόµενα κρασιά στα νησιά, (δράσεις στο πλαίσιο των ενεργειών «Μια θάλασσα κρασί, οι δρόµοι του κρασιού της Νησιωτικής Ελλάδας). Με τον τρόπο αυτό οι εστιάτορες θα έρθουν σε επαφή µε τους οινοποιούς για την προώθηση των τοπικά παραγόµενων κρασιών στους χώρους εστίασης. Αναµενόµενο επενδυτικό ενδιαφέρον όπως προέκυψε από την bottom up διαδικασία Από την bottom up διαδικασία, διαπιστώθηκε επενδυτικό ενδιαφέρον σε αρκετά νησιά: Σερίφος, Κέα, Σίφνος, Ίος, Σύρος, Τήνος, Μήλος. Προβλεπόµενος αριθµός παρεµβάσεων (δείκτης εκροών) Προβλέπεται 1 παρέµβαση. Ανάλυση ράσης L311-3 Τίτλος δράσης / υποδράσης Ιδρύσεις, επεκτάσεις, εκσυγχρονισµοί επισκέψιµων αγροκτηµάτων Αναλυτική περιγραφή Η δράση αναφέρεται στην ενίσχυση επενδύσεων από µέλη του αγροτικού νοικοκυριού, ώστε να αναπτύξουν νέες δραστηριότητες που δεν σχετίζονται µε τη γεωργία. Οι δραστηριότητες αυτές θα συµβάλλουν στην ενίσχυση του εισοδήµατός τους. Η ενίσχυση επενδύσεων αφορά στην ίδρυση επέκταση - εκσυγχρονισµό επισκέψιµων αγροκτηµάτων. Πρόκειται για χώρους ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τους λάτρεις του αγροτικού τρόπου ζωής. Θα προτιµηθούν αγροκτήµατα µε υποδοµή διανυκτέρευσης (έως 40 κλίνες) ή/και χώρο εστίασης για την πιο αποτελεσµατική προώθηση των τοπικών προϊόντων και γεύσεων της περιοχής. Η δηµιουργία αγροκτηµάτων θα συµβάλει στην ανάδειξη των τοπικών προϊόντων και στη διατήρηση και αναβάθµιση του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής. θα τηρηθούν οι προδιαγραφές του Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων και επιπρόσθετα οι παρεµβάσεις αυτές σχεδιάζονται να υλοποιηθούν µε τέτοιο τρόπο ούτως ώστε να διασφαλιστεί το τοπικό φυσικό περιβάλλον. Θα απαιτηθεί να τηρηθούν α) οι προδιαγραφές του Τοπικού Συµφώνου Ποιότητας (που έχουν εκπονηθεί στο πλαίσιο του LEADER+) και να ενταχθεί το αγρόκτηµα στο ήδη υπάρχον (άτυπο µέχρι σήµερα) ίκτυο Τοπικού Συµφώνου Ποιότητας και β) οι κατευθύνσεις της µελέτης καθορισµού θαλάσσιων & χερσαίων διαδροµών για την ανάπτυξη ειδικών µορφών τουρισµούκυριότερα σηµεία των διαδροµών (που έχει εκπονηθεί στο πλαίσιο του LEADER+). Επίσης θα ενταχθούν στο «ίκτυο Κυκλαδίτικων Προϊόντων και Γεύσεων», εφόσον δηµιουργηθεί. Τα αγροκτήµατα (και λόγω των χώρων εστίασης που θα διαθέτουν και γιατί κάποια από αυτά µπορεί να διαθέτουν αµπελώνα) θα συµµετέχουν και στο σχέδιο διατοπικής συνεργασίας «Νήσων Περίπλους» (που υλοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του προγράµµατος LEADER+ και θα προταθεί να συνεχιστεί και στο παρόν πρόγραµµα), όπου προβλέπονται δράσεις σχετικές µε τα παραγόµενα κρασιά στα νησιά (δράσεις στο πλαίσιο των ενεργειών «Μια θάλασσα κρασί, οι δρόµοι του κρασιού της Νησιωτικής Ελλάδας). Με τον τρόπο αυτό τα αγροκτήµατα µε τους χώρους εστίασης θα έρθουν σε επαφή µε τους οινοποιούς για την προώθηση των τοπικά παραγόµενων κρασιών στους χώρους εστίασης τους. Τα αγροκτήµατα θα διαθέτουν ηλεκτρονικές υπηρεσίες επικοινωνίας για την προώθηση των προϊόντων τους αλλά και για την ενηµέρωση των επισκεπτών, την αποτελεσµατική διοργάνωση εκδηλώσεων κλπ. Θα τηρηθούν οι όροι και οι περιορισµοί του θεσµικού πλαισίου που διέπει την εφαρµογή του Άξονα 4 του Π.Α.Α., ενώ στην περίπτωση τυχόν διαφοροποιήσεων θα τροποποιηθεί αντίστοιχα το τοπικό πρόγραµµα. Θα τηρηθεί η σχετική ΚΥΑ. Χρηµατοδοτικά στοιχεία (Συνολικό Κόστος ηµόσια απάνη Ίδια Συµµετοχή) Συνολικό κόστος ηµόσια δαπάνη Ίδια συµµετοχή 549.142,86 192.200,00 356.942,86 Χρηµατοδοτική βαρύτητα: ηµόσια απάνη σε σχέση µε τη ηµόσια απάνη του Υποµέτρου Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 21

23,99% ηµόσια απάνη σε σχέση µε τη ηµόσια απάνη του Μέτρου 4,22% Σκοπιµότητα και αιτιολόγηση της χρηµατοδοτικής βαρύτητας της υποδράσης σε σχέση µε τα αποτελέσµατα της SWOT ανάλυσης και τους στόχους του τοπικού προγράµµατος Η χρηµατοδοτική βαρύτητα της δράσης είναι υψηλή, ο δε τρόπος υλοποίησής της θεωρείται σηµαντικός, δεδοµένου ότι τόσο η ποιότητα που τίθεται ως προαπαιτούµενο στα αγροκτήµατα όσο και ο συνδυασµός τους µε χώρους εστίασης όπου θα προσφέρονται τα προϊόντα του αγροκτήµατος και οι κυκλαδίτικες γεύσεις εκτιµάται ότι θα είναι µια συµβολή στην προσφορά υπηρεσιών αγροτουρισµού ποιότητας παράλληλα µε την προώθηση του τουρισµού γαστρονοµίας. Με τον τρόπο αυτό η δράση θα συµβάλει στη δηµιουργία εναλλακτικού τουρισµού στην περιοχή, ένας τουρισµός τον οποίο έχει ιδιαίτερα ανάγκη η περιοχή παρέµβασης για τη διαφοροποίησή της. Με τον τρόπο αυτό η δράση αξιοποιεί τα τοπικά/παραδοσιακά προϊόντα και την ιδιαίτερη τοπική κουζίνα, απαντά σε αδυναµίες που επισηµαίνονται στη SWOT ανάλυση, όπως στις διαρθρωτικές αδυναµίες του πρωτογενούς τοµέα (µε την ενίσχυση του εισοδήµατος των αγροτικών νοικοκυριών) και τις διαρθρωτικές αδυναµίες τουριστικής ανάπτυξης (µε τον αγροτικό-γαστρονοµικό τουρισµό απαντά στο µονοδιάστατο προσανατολισµό του τουρισµού, ήλιος-θάλασσα-διασκέδαση). Η δράση αξιοποιεί τις προοπτικές νέων και ανερχόµενων µορφών τουρισµού (γαστρονοµικός τουρισµός), απαντά στις απειλές εκτροπής της τουριστικής ανάπτυξης και στην αδυναµία αντιµετώπισης του ανταγωνισµού από άλλους τουριστικούς προορισµούς. Η δράση ανταποκρίνεται στους στόχους του τοπικού προγράµµατος: για τη διαφοροποίηση του οικονοµικού περιβάλλοντος της περιοχής (συµπλήρωση του εισοδήµατος των αγροτών, νέα µορφή επιχειρηµατικότητας για τη διάθεση αγροτικών προϊόντων, σύνδεση τοπικών προϊόντων µε τα αγροκτήµατα), για τον εµπλουτισµό και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος (κυκλαδίτικη κουζίνα, γαστρονοµικός τουρισµός), για την προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και στην παροχή υπηρεσιών (προδιαγραφές ποιότητας αγροκτηµάτων, κτιριακών εγκαταστάσεων, εξοπλισµού, υπηρεσιών στους χώρους εστίασης). Η δράση ανταποκρίνεται στη δυναµική που υπάρχει στην περιοχή παρέµβασης για τέτοιου (και άλλου) είδους εναλλακτικές µορφές τουρισµού. Ανταποκρίνεται επίσης στη δηµιουργία εναλλακτικής πηγής εισοδήµατος για τον αγροτικό πληθυσµό της περιοχής. Περιοχή εφαρµογής της δράσης (σε επίπεδο ήµου/κοινότητας) και αιτιολόγησή της σε σχέση µε τα στοιχεία της υφιστάµενης κατάστασης, της SWOT ανάλυσης, καθώς και τους στόχους και τη στρατηγική του τοπικού προγράµµατος Περιοχή εφαρµογής της δράσης θα είναι όλα τα νησιά της περιοχής παρέµβασης. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της υφιστάµενης κατάστασης δεν έχουν δηµιουργηθεί πολλά αγροκτήµατα στην περιοχή παρέµβασης πέραν µεµονωµένων περιπτώσεων. Εξ αιτίας του επιδεικτικού χαρακτήρα που θα έχουν και για να αποτελέσουν πιλότο για παρόµοιες επενδύσεις επιλέγεται ως περιοχή, ολόκληρη η περιοχή του προγράµµατος. Σύµφωνα µε την εµπειρογνωµοσύνη που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του LEADER+ για τις ειδικές µορφές τουρισµού στην περιοχή, προέκυψε ότι πολλά νησιά (όπως η Σύρος, η Τήνος, η Θήρα, η Κέα) έχουν διατηρήσει την αγροτική τους φυσιογνωµία και διαθέτουν στην ενδοχώρα επαρκείς πόρους για ανάπτυξη αγροτουριστικού προϊόντος, ενώ τα υπόλοιπα νησιά έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπως τη χρήση παραδοσιακών καλλιεργητικών µεθόδων, την καλλιέργεια ειδικών ποικιλιών που τους δίνουν µία δυναµική για αξιοποίηση. Όλη η περιοχή λοιπόν θεωρείται ότι έχει τα χαρακτηριστικά για την «υποδοχή» τέτοιων επενδύσεων, ενώ γενικότερα η δράση εξυπηρετεί το στόχο και τη στρατηγική του τοπικού προγράµµατος για τη διαφοροποίηση του οικονοµικού περιβάλλοντος της περιοχής (συµπλήρωση του εισοδήµατος των αγροτών, νέα µορφή επιχειρηµατικότητας για τη διάθεση αγροτικών προϊόντων, σύνδεση τοπικών προϊόντων µε τα αγροκτήµατα), για τον εµπλουτισµό και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος (κυκλαδίτικη κουζίνα, γαστρονοµικός τουρισµός), για την προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και στην παροχή υπηρεσιών (προδιαγραφές ποιότητας αγροκτηµάτων, κτιριακών εγκαταστάσεων, εξοπλισµού, υπηρεσιών στους χώρους εστίασης). ικαιούχοι Φυσικά πρόσωπα που ασκούν δραστηριότητα σε γεωργική εκµετάλλευση κατά κύρια ή µερική Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 22