Η αγορά σιδήρου και χάλυβα στην Τουρκία 1

ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Η αγορά σιδήρου και χάλυβα στην Τουρκία 1 Τουρκική παραγωγή Η Τουρκία είναι η 8η μεγαλύτερη παραγωγός χάλυβα παγκοσμίως. Παρά τις ιδιαίτερα καλές επιδόσεις της κατά το 2011 και 2012 λόγω ανόδου της παραγωγής, το 2013 η τουρκική παραγωγή ακατέργαστου χάλυβα έπεσε κατά 3,4% στους 34,65 εκ. τόνους καταγράφοντας τη δεύτερη χειρότερη επίδοση μετά τη Νότια Κορέα. Το 2013, στα ημιτελή προϊόντα χάλυβα, η τουρκική παραγωγή δοκών τετραγωνικής διατομής («μπιγιέτες») έπεσε κατά 2,8% στους 26,3 εκ τόνους ενώ αυτή των πλατιών πρισμάτων (σλαμπ) κατά 5,3% στους 8,36 εκ τόνους. Η παραγωγή ακατέργαστου χάλυβα από την ανάτηξη παλαιοσιδήρου (scrap) σε κάμινο (κλίβανο) ηλεκτρικού τόξου (Electric Arc Furnace - EAF) έπεσε κατά 6,9% ενώ η παραγωγή μέσω της μετατροπής χυτοσιδήρου σε χάλυβα μέσα σε μεταλλάκτη με εμφύσηση οξυγόνου (Basic Oxygen Furnace - BOF) αυξήθηκε κατά 6,5%. Συνολικά, το 2013, το 76% της συνολικής παραγωγής ακατέργαστου χάλυβα αφορούσε σε «μπιγιέτες» ενώ το 71% παράχθηκε σε κλιβάνους ηλεκτρικού τόξου (EAF). Η ανταγωνιστικότητα και η παραγωγικότητα της τουρκικής βιομηχανίας χάλυβα επηρεάστηκε αρνητικά από το ολοένα και μεγαλύτερο περιορισμό του περιθωρίου κέρδους μεταξύ του παλαιοσιδήρου (scrap) και των τελικών προϊόντων χάλυβα. Τουρκική παραγωγική δυναμικότητα Το 2013, η παραγωγική δυναμικότητα της Τουρκίας έφτασε τους 49,6 εκ. τόνους, σημειώνοντας οριακή αύξηση της τάξεως του 1,2% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Ένωση Χάλυβα, το ποσοστό αξιοποίησης του παραγωγικού δυναμικού παγκοσμίως είναι 78,1% ενώ στην Τουρκία το εν λόγω ποσοστό ανήλθε το 2013 σε 70% από 75% το 2012.Το ποσοστό αξιοποίησης του παραγωγικού δυναμικού στα προϊόντα «σλαμπ» έπεσε από 56% σε 53% λόγω της ανόδου των τιμών των πρώτων υλών αλλά και της αύξησης κατά 141% των εισαγόμενων προϊόντων «σλαμπ» 1 Σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Παραγωγών Χάλυβας Τουρκίας

Παρά τη μείωση της τουρκικής παραγωγής χάλυβα, η παραγωγή τελικών προϊόντων χάλυβα αυξήθηκε κατά 6,2%σε σχέση με το προηγούμενο έτος φτάνοντας τους 36,4 τόνους το 2013. Ως εκ τούτου η παραγωγή τελικών προϊόντων χάλυβα στην Τουρκία ξεπέρασε για πρώτη φορά την παραγωγή ακατέργαστου χάλυβα. Η παραγωγή επιμηκών προϊόντων έλασης αυξήθηκε κατά 5,1% φτάνοντας τους 26,54 εκ τόνους ενώ αυτή των πλατεών προϊόντων αυξήθηκε κατά 9,2% και έφτασε τους 9,9 εκ. τόνους. Τα επιμήκη προϊόντα καλύπτουν το 72,9% της συνολικής παραγωγής τελικών προϊόντων χάλυβα ενώ τα πλατέα το 27,1%. Κατανάλωση στην Τουρκία Η κατανάλωση τελικών προϊόντων χάλυβα στην Τουρκία αυξήθηκε κατά 10% το 2013 σε σχέση με το προηγούμενο έτος και ανήλθε στους 31,3 εκ. τόνους. Η κατανάλωση σε επιμήκη προϊόντα αυξήθηκε κατά 12,3% σε 16,67 εκ. τόνους και σε πλατέα προϊόντα αυξήθηκε κατά 7,4% φτάνοντας τους 14,63 εκ. τόνους. Η αναλογία παραγωγής / κατανάλωσης πλατεών προϊόντων χάλυβα στην Τουρκία έφτασε το 2013 στο 67% από 40% το 2005.Η αντίστοιχη αναλογία στα επιμήκη προϊόντα έπεσε από 170% το 2012 στο 159% το 2013. Όσον αφορά στα τελικά προϊόντα χάλυβα, η Τουρκία καταναλώνει σχεδόν το 86% των τόνων που παράγονται τοπικά γεγονός που την καθιστά καθαρό εξαγωγέα τελικών προϊόντων χάλυβα. Τουρκικές εξαγωγές Το 2013 οι συνολικές τουρκικές εξαγωγές σιδήρου και χάλυβα έπεσαν κατά 7,8% στους 19 εκ. τόνους από 20,3 εκ. τόνους το 2012 ενώ σε ποσά ανήλθαν στα 15,8 δισ. δολ. Παρόλο που οι τουρκικές εξαγωγές μπιγιετών έπεσαν κατά 47%, οι εξαγωγές πλατιών πρισμάτων (πλάκες ή σλαμπ) αυξήθηκαν κατά 27% λόγω της αύξησης των πωλήσεων σε χώρες της ΕΕ. Η μεγαλύτερη ομάδα προϊόντων του κλάδου στην Τουρκία είναι τα επιμήκη προϊόντα του χάλυβα, τα οποία καλύπτουν το 60% των συνολικών τουρκικών εξαγωγών χάλυβα. Τα πλατέα προϊόντα καλύπτουν το 12%, οι σωλήνες και τα προϊόντα σωληνώσεων το 10% ενώ τα ημιτελή προϊόντα χάλυβα το 8%. Το προηγούμενο έτος οι τουρκικές εξαγωγές χάλυβα αυξήθηκαν κατά 30% φτάνοντας τους 3,3 εκ. τόνους ενώ στη Μέση Ανατολή και στις χώρες του Κόλπου, που είναι ο σημαντικότερος εξαγωγικός προορισμός τουρκικών προϊόντων χάλυβα, μειώθηκαν κατά 15,4% πέφτοντας στους 7,58 εκ. τόνους. Τουρκικές εισαγωγές Οι τουρκικές εισαγωγές χάλυβα αυξήθηκαν κατά 25,4% το 2013 φτάνοντας τους 14,86 εκ. τόνους και τα 12,82 εκ δολ. Οι εισαγωγές ημιτελών προϊόντων χάλυβα αυξήθηκαν κατά 61% και πλησίασαν τους 5,4 εκ. τόνους. Λόγω του μικρού περιθωρίου κέρδους μεταξύ του παλαιοσιδήρου (scrap) και των τελικών προϊόντων χάλυβα, οι τουρκικές εισαγωγές πλατιών πρισμάτων (σλαμπ) αυξήθηκαν κατά 141% στο ύψος ρεκόρ των 2,3 εκ τόνων. Παρόλο που περίπου το ήμισυ της παραγωγικής δυναμικότητας πλατιών πρισμάτων της Τουρκίας παραμένει ανενεργές, το 2013 οι

εξαγωγες εισαγωγες εξαγωγες εισαγωγες εξαγωγες εισαγωγες εισαγωγές των εν λόγω προϊόντων αυξήθηκαν κατά 10,4% στους 7,1 εκ. τόνους. Το γεγονός ότι πολλές χώρες εξάγουν στην Τουρκία σε τιμές χαμηλότερες από αυτές που επικρατούν ήδη ή σε τιμές κάτω του κόστους παραγωγής (dumping) δημιουργεί πιέσεις την τουρκική παραγωγή. Επιπλέον, παρόλο που η παραγωγική δυναμικότητα σε επιμήκη προϊόντα είναι διπλάσια από την κατανάλωση, η Τουρκία εισήγαγε 1,5 εκ. τόνους επιμηκών προϊόντων χάλυβα Οι τουρκικές εισαγωγές χάλυβα από κ-μ της ΕΕ και τις χώρες της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών (ΚΑΚ) κάλυψαν το 2013 το 85% των συνολικών τουρκικών εισαγωγών χάλυβα. 25.000.000.000,00 20.000.000.000,00 15.000.000.000,00 Συνολικές τουρκικές εισαγωγές και εξαγωγές κεφαλαίων 72 & 73 10.000.000.000,00 72 - Σίδηρος και Χάλυβας 5.000.000.000,00 0,00 73-Προϊόντα σιδήρου και χάλυβα 2011 2012 2013 Απορρίμματα και θραύσματα χυτοσιδήρου (scrap) στην Τουρκία Η συνολική κατανάλωση παλαιοσιδήρου στην Τουρκία έπεσε κατά 6,1% στους 30,4 εκ. τόνους το 2013 παράλληλα με τη μείωση τόσο της τουρκικής παραγωγής ακατέργαστου χάλυβα κατά 3,4% όσο και της παραγωγή ακατέργαστου χάλυβα από την ανάτηξη παλαιοσιδήρου (scrap) σε κάμινο (κλίβανο) ηλεκτρικού τόξου (Electric Arc Furnace - EAF) κατά 6,9%.Η κατανάλωση εγχώριου παλαιοσιδήρου αυξήθηκε κατά 7,4% στους 10,7 εκ. τόνους ενώ οι εισαγωγές έπεσαν κατά 12% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Το μερίδιο του εγχώριου παλαιοσιδήρου στο συνολικό αυξήθηκε κατά 4% και έφτασε το 35% (της συνολικής κατανάλωσης 19,73 τόνων παλαιοσιδήρου). Το 54% του εισαγόμενου παλαιοσιδήρου στην Τουρκία προέρχεται από χώρες της ΕΕ, 26,2% από τις ΗΠΑ και 10,4% από τη Ρωσία. Οι τρεις εν λόγω περιοχές καλύπτουν το 90% των συνολικών εισαγωγών παλαιοσιδήρου στην Τουρκία.

Συνολικές τουρκικές εξαγωγές προϊόντων σιδήρου και χάλυβα Προϊόν 2010 2011 2012 2013 Χυτοσίδηροι ακατέργαστοι και χυτοσίδηροι κατοπτρικοί, σε χελώνες ή άλλες πρωτογενείς μορφές 3.763.880 5.683.665 4.773.301 3.533.014 Απορρίμματα και θραύσματα χυτοσιδήρου, σιδήρου ή χάλυβα (παλιοσίδερα) 165.934.199 204.197.458 146.292.712 137.250.996 Ημιτελή προϊόντα από σίδηρο 1.935.108.426 1.530.857.544 1.751.660.012 825.595.798 Πλατέα προϊόντα έλασης 478.667.475 37.020.903 748.124.875 609.408.140 Επιμήκη προϊόντα 5.159.758.918 1.046.083.941 1.423.754.568 6.789.476.713 Χάλυβες ανοξείδωτοι 237.086.241 228.892.276 145.057.237 172.102.841 Σωλήνες κάθε είδους 1.472.134.178 1.582.010.047 1.741.719.900 1.445.921.067 Εξαρτήματα σωληνώσεων 115.208.647 1.101.594.524 133.664.756 131.576.734 Κατασκευές και μέρη κατασκευών 923.164.882 146.670.295 1.344.288.886 1.385.689.623 Πολύκλωνα καλώδια, συρματόσχοινα 177.915.583 129.588.880 184.178.348 146.981.983 Αλυσίδες, αλυσιδάκια και μέρη τους 13.212.998 14.137.194 17.231.169 19.178.380 Καρφιά 22.107.290 26.610.043 27.510.761 34.415.273 Κοχλίες, βίδες 193.743.976 266.316.421 248.009.034 261.036.751 Σώματα καλοριφέρ για κεντρική θέρμανση 399.154.027 447.533.393 455.518.925 451.090.366 Είδη οικιακής χρήσης 186.903.059 215.843.220 232.546.525 267.253.808 Σημαντικότεροι εξαγωγικοί προορισμοί το 2013 (σε %) Pakistan (37,7%), Istanbul Industry and Trade Free Zone (18,64%), Bulgaria (15,61%), Netherlands (53,66%), Spain (20,53%), Germany (5,61%), S. Arabia (40,46%), Morocco (12,42%), Egypt (10,63%), Italy (17,83%), Portugal (8,45%), Romania (7,63%), Iraq (17,09%), UAE (9,71%), Germany (15,24%), Lebanon (10,33%), Austria (6,41%), Iraq (22,07%), USA (14,09%), Algeria (10,8%) Iraq(10,32%), Germany(9,47%), Azerbaijan(9,16%), Iraq (24,75%), Azerbaijan (9,71%), Turkmenistan Iraq (22,07%), USA (14,09 Germany (20,72%), Romania (6,55%), Italy (5,38%) USA (29,66%), Israel (8,93%) Germany (32,55%), Slovakia (5,09%), France (4,60%), United Kingdom (27,76%), Ukraine (7,35%), Romania Egypt (15,62%), Germany (8,68%), Russia (6,41%)

Συνολικές τουρκικές εισαγωγές προϊόντων σιδήρου και χάλυβα Προϊόν 2010 2011 2012 2013 Χυτοσίδηροι ακατέργαστοι και χυτοσίδηροι κατοπτρικοί, σε χελώνες ή άλλες πρωτογενείς μορφές 253.575.412 598.263.000 623.942.018 414.088.224 Απορρίμματα και θραύσματα χυτοσιδήρου, σιδήρου ή χάλυβα (παλιοσίδερα) 7.122.432.513 9.767.304.773 9.418.970.686 7.511.207.714 Ημιτελή προϊόντα από σίδηρο 1.262.581.207 1.442.834.777 1.751.660.012 2.880.981.394 Πλατέα προϊόντα έλασης 4.021.629.339 4.265.051.739 1.466.137.859 1.558.761.001 Επιμήκη προϊόντα 657.527.116 902.542.777 545.933.626 902.349.748 Χάλυβες ανοξείδωτοι 1.946.488.174 1.713.575.943 2.127.218.455 1.357.457.171 Σωλήνες κάθε είδους 499.697.786 654.589.661 379.026.741 742.241.020 Εξαρτήματα σωληνώσεων 108.276.541 207.139.769 154.909.825 180.361.733 Κατασκευές και μέρη κατασκευών 122.000.529 63.033.734 208.350.026 237.633.172 Πολύκλωνα καλώδια, συρματόσχοινα 78.980.662 163.999.360 57.274.907 97.913.626 Αλυσίδες, αλυσιδάκια και μέρη τους 29.971.952 43.638.437 40.970.970 40.557.933 Καρφιά 6.203.710 9.164.728 9.217.442 10.210.131 Κοχλίες, βίδες 478.762.249 595.567.547 526.673.771 617.140.029 Σώματα καλοριφέρ για κεντρική θέρμανση 15.083.482 22.475.769 22.238.412 25.805.635 Είδη οικιακής χρήσης 87.464.071 103.630.801 88.252.111 99.124.519 Οι σημαντικότερες χώρες προέλευσης (σε %) Ukraine (61,05), Russia (31,04), Rep. of South Africa (5,75) USA (26,82), United Kingdom (12,87), Russia (10,24) Ukraine (35,47), Russia (32,91), United Kingdom (14,44) Russia (18,76), Ukraine (15,91), France (13,28), Spain (36,07), Germany (13,42), Ukraine (7,5), italy (7,29) Germany (11,07), South korea (10,87), Taiwan (9,49), China (8,69), China (32,46), Italy (15,92), Germany (8,9), China (28,7),Italy (16,02), Germany (7,49), Germany (28,7), Czech Republic (10,81), Italy (8,2), Spain (7,64), China (32,46), Italy (15,92), Germany (8,9), China (24,63), Germany (22,26), Italy (11,72) China (58,69), Sweden(17,35), Germany (5,43) China (29,41), Germany (15,9), France (10,27), Germany (52,48), Italy (13,44), USA (8,36), China (69,15), Germany (6,78), France (5,47)

τουρκικές εξαγωγες στην Ελλάδα τουρκικές εισαγωγες από την Ελλάδα τουρκικές εξαγωγές στην Ελλάδα τουρκικές εισαγωγες από την Ελλάδα τουρκικές εξαγωγες στην Ελλάδα τουρκικές εισαγωγες από την Ελλάδα Διμερές εμπόριο Ελλάδας Τουρκίας σιδήρου και χάλυβα Οι τουρκικές εξαγωγές προϊόντων σιδήρου και χάλυβα (ΔΚ 73) στην Ελλάδα παραμένουν την τελευταία τριετία στα ίδια περίπου επίπεδα. Αντίθετα οι ελληνικές εξαγωγές των εν λόγω προϊόντων στην Τουρκία σημείωσαν εντυπωσιακή μείωση πέφτοντας στα 3.6 εκ $ από 29,3 εκ το 2011. Η μεγάλη αυτή πτώση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο μεγάλο κόστος παραγωγής και πιο συγκεκριμένα στην υψηλή τιμή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Η διαφορά του ενεργειακού κόστους μεταξύ των ελληνικών και τουρκικών χαλυβουργιών φαίνεται να καθιστά τα ελληνικά προϊόντα σιδήρου και χάλυβα λιγότερο ανταγωνιστικά. Όσον αφορά στις τουρκικές εξαγωγές σιδήρου και χάλυβα (ΔΚ 72)στην Ελλάδα, καταγράφεται την τελευταία τριετία μείωση της τάξεως του -22,6% ενώ οι αντίστοιχες ελληνικές εξαγωγές την ίδια περίοδο έπεσαν κατά 28,2% Διμερές εμπόριο Ελλάδας- Τουρκίας προϊόντων δασμολογικής κλάσης 72 & 73 100.000.000 90.000.000 80.000.000 70.000.000 60.000.000 50.000.000 40.000.000 30.000.000 20.000.000 10.000.000 0 72 - Σίδηρος και Χάλυβας 73-Προϊόντα σιδήρου και χάλυβα 2011 2012 2013

Πιο συγκεκριμένα οι ελληνικές εξαγωγές απορριμμάτων και θραυσμάτων χυτοσιδήρου στην Τουρκία παρουσιάζουν την τελευταία τριετία εντυπωσιακή άνοδο καθώς έχουν αυξηθεί κατά 300 φορές. Επίσης οι εξαγωγές επιμηκών προϊόντων έχουν διπλασιαστεί Αντίθετα οι εξαγωγές σε ημιτελή προϊόντα σιδήρου έχουν μηδενιστεί ενώ σημαντική είναι και η μείωση στις εξαγωγές ανοξείδωτου χάλυβα (- 56,5%). Ελληνικές εξαγωγές σιδήρου και χάλυβα στην Τουρκία (ποσά σε $) HS4 Προϊόν 2013 2012 2011 7204 Απορρίμματα και θραύσματα χυτοσιδήτου 15.117.138 4.004.830 57.652 7207 Ημιτελή προϊόντα από σίδηρο 0 4.012.032 21.102.369 7209-10-11-12 Πλατέα προϊόντα έλασης, 5.281.126 4.546.813 6.413.119 7216-17 Επιμήκη προϊόντα 64.019 31.465 32.663 Χάλυβες 7219-20 ανοξείδωτοι 798.585 1.478.255 1.836.669 Οι ελληνικές εξαγωγές προϊόντων σιδήρου και χάλυβα στην Τουρκία παρουσιάζουν πτώση σχεδόν σε όλες τις δασμολογικές κλάσεις. Πιο συγκεκριμένα, την τελευταία τριετία, οι εξαγωγές σε σωλήνες έπεσαν κατά 57,43%, σε εξαρτήματα σωληνώσεων κατά 96,5%. Η μείωση στις κατασκευές ήταν σχεδόν 30πλάσια, στα καλώδια σημειώθηκε υποχώρηση κατά 80,7%. Μόνο στα τεχνουργήματα από σίδηρο/χάλυβα καταγράφηκε αύξηση το 2013 κατά 40,5% σε σχέση με το 2011.

Ελληνικές εξαγωγές προϊόντων σιδήρου και χάλυβα στην Τουρκία (ποσά σε $) HS4 Προϊόν 2013 2012 2011 7303-7306 Σωλήνες κάθε είδους 1.588.246 1.753.804 3.731.029 7307 Εξαρτήματα σωληνώσεων 54.677 1.014.115 1.595.442 7308 Κατασκευές και μέρη κατασκευών 85.311 4.389.595 21.261.800 7312-7314 7326 Πολύκλωνα καλώδια, συρματόσχοινα 47.806 301.840 248.496 Άλλα τεχνουργήματα από σίδηρο ή χάλυβα Σφυρηλατημένα ή τυπωτά αλλά όχι αλλιώς κατεργασμένα 1.124.817 392.459 800.142 Κωνσταντινούπολη, Μάιος 2014 ΑΜ