Πίνακας Περιεχομένων

Πίνακας Περιεχομένων 1. ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ CONDENSE... 4 2. Η ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΟΥ CONDENSE... 5 2.1 Πρώτες ύλες... 5 2.1.1. Υγρά απόβλητα ελαιοτριβείων - Κατσίγαρος... 5 2.1.2. Νωπή κοπριά... 5 2.1.3. Το υποθετικό σενάριο που αναπτύσσεται στο παρόν εγχειρίδιο... 6 3. ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ... 7 3.1 Δεδομένα για τον προσδιορισμό της λειτουργίας της μονάδας ηλιακής ξήρανσης... 7 3.2 Δεδομένα για τον προσδιορισμό της λειτουργίας της μονάδας κομποστοποίησης... 9 4. ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ CONDENSE... 10 4.1 Κόστος Κεφαλαίου... 10 4.1.1 Άδεια κατασκευής και σχέδια... 10 4.1.2 Κόστος κατασκευής μονάδας... 10 4.1.3 Κόστος εξοπλισμού... 11 4.2 Κόστος λειτουργίας... 12 4.2.1 Κόστος λειτουργίας εξοπλισμού... 12 4.2.2 Κόστος αγοράς και μεταφοράς πρώτων υλών... 13 4.2.3 Κόστος λειτουργίας και συντήρησης... 14 5. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΙΘΑΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΣΕΝΑΡΙΩΝ... 14 2

Γενική Κάτοψη Μονάδας Μεγάλης Κλίμακας του συστήματος διαχείρισης CONDENSE 3

1. ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ CONDENSE Το σύστημα διαχείρισης CONDENSE μπορεί να θεωρηθεί ως ένα σύστημα διαχείρισης αποβλήτων που συνδέει τη διαχείριση των αγροτο-κτηνοτροφικών υπολειμμάτων για την παραγωγή νέων καινοτόμων οργανικών λιπασμάτων. Το διάγραμμα ροής του συστήματος διαχείρισης CONDENSE παρουσιάζεται στην Εικόνα 1, όπου φαίνεται η μεταφορά των πρώτων υλών (υγρά απόβλητα ελαιοτριβείων, νωπή κοπριά και φύλλα ελιάς) στη μονάδα επεξεργασίας. Στη μονάδα ηλιακής ξήρανσης τοποθετείται η νωπή κοπριά, η οποία κατά τη διάρκεια της ξήρανσης εμπλουτίζεται συνέχεια με τα υγρά απόβλητα ελαιοτριβείων. Το μίγμα των υγρών αποβλήτων και της νωπής κοπριάς, μετά την ολοκλήρωση της ηλιακής ξήρανσης αναμιγνύεται, σε ίσους όγκους, με φύλλα ελιάς (τα οποία λειτουργούν στην κομποστοποίηση ως διογκωτικά) και κομποστοποιείται στο δάπεδο κομποστοποίησης της μονάδας. Η ωρίμανση του παραγόμενου κόμποστ ακολουθεί μετά την ολοκλήρωση της κομποστοποίησης. Στη συνέχεια, το τελικό παραγόμενο προϊόν κοσκινίζεται και αποθηκεύεται. Στο διάγραμμα ροής παρουσιάζονται οι πρώτες ύλες που εισέρχονται σε μια τέτοια μονάδα, καθώς και το τελικό παραγόμενο από αυτήν προϊόν εξόδου. Το συγκεκριμένο σύστημα διαχείρισης CONDENSE υλοποιήθηκε πιλοτικά, στα πλαίσια του έργου LIFE+CONDENSE στον Πύργο Ηλείας, της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Κύριος στόχος του συγκεκριμένου εγχειριδίου είναι η παρουσίαση εκείνων των εξισώσεων που θα βοηθήσουν στον ποσοτικό και ποιοτικό προσδιορισμό του τελικού παραγόμενου προϊόντος από τη μονάδα διαχείρισης CONDENSE, στην εκτίμηση του κόστους οφέλους, στον σχεδιασμό μιας μεγάλης κλίμακας μονάδας, καθώς και του απαιτούμενου εξοπλισμού και των τεχνικών χαρακτηριστικών λειτουργίας αυτού. Πιο συγκεκριμένα, στα πλαίσια του έργου, έχει αναπτυχθεί ένα σύστημα εκτίμησης ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών, μέσα από εξισώσεις σχεδιασμού. Με βάση το μοντέλο αυτό, μετά την εισαγωγή των βασικών χαρακτηριστικών των πρώτων υλών (υγρά απόβλητα ελαιοτριβείων & νωπής κοπριάς), αρχικά στο σύστημα ηλιακής ξήρανσης και στη συνέχεια της κομποστοποίησης, προσδιορίζονται τα χαρακτηριστικά του τελικού παραγόμενου από τη μονάδα προϊόντος. Επιπρόσθετα, εξισώσεις εκτίμησης κόστους οφέλους έχουν επίσης αναπτυχθεί, προκειμένου ο οποιοσδήποτε δυνητικός επενδυτής να είναι σε θέση να εκτιμήσει το κόστος μιας τέτοιας επένδυσης. Η διαθεσιμότητα των πρώτων υλών, καθώς και τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά αυτών αποτελούν τις βασικές παραμέτρους σχεδιασμού. Εικόνα 1. Σύστημα Διαχείρισης CONDENSE 4

2. Η ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΟΥ CONDENSE Σε κάθε περίπτωση, η διαθεσιμότητα των πρώτων υλών, καθώς και τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά αυτών λαμβάνονται ως οι βασικές παράμετροι σχεδιασμού μιας τέτοιας μονάδας. Σε κάθε περιοχή, οι διαθέσιμες ποσότητες αλλά και τα χαρακτηριστικά αυτών είναι διαφορετικά (ανάλογα με το είδος προέλευσης στα κτηνοτροφικά υπολείμματα). Λαμβάνοντας λοιπόν αυτά τα χαρακτηριστικά ως τις βασικές σχεδιαστικές παραμέτρους, μπορούν να προσδιοριστούν η ποσότητα αλλά και η ποιότητα του τελικού παραγόμενου προϊόντος. Στις επόμενες παραγράφους του παρόντος εγχειριδίου, παρουσιάζονται όλα τα βήματα σχεδιασμού (ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά των πρώτων υλών), προκειμένου να προσδιοριστούν αντίστοιχα, τα ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά του παραγόμενου προϊόντος, μετά από τη διαδικασία της ηλιακής ξήρανσης και ακολούθως, της κομποστοποίησης. 2.1 Πρώτες ύλες 2.1.1. Υγρά απόβλητα ελαιοτριβείων - Κατσίγαρος Στο παρόν εγχειρίδιο, όλοι οι υπολογισμοί πραγματοποιήθηκαν λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη διαχείρισης της παραγόμενης ποσότητας των υγρών αποβλήτων ενός ελαιοτριβείου δυναμικότητας 1.200tn ελαιολάδου. Σημειώνεται ότι, για κάθε tn παραγόμενου λαδιού, παράγονται 5m 3 υγρών αποβλήτων (OMW), 0,5tn φύλλα ελιάς και 2,5tn ελαιοπυρήνας. Τα δεδομένα εισόδου, σε μια τέτοια περίπτωση, που αφορούν ελαιοτριβείο δυναμικότητας 1.200tn, παρουσιάζονται στον Πίνακα 1 και οι μέσες τιμές των φυσικοχημικών χαρακτηριστικών αυτών παρουσιάζονται στους Πίνακες 2 και 3 αντίστοιχα. Πίνακας 1 Δεδομένα εισόδου υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείων Δυναμικότητα ελαιοτριβείου Παραγωγή λαδιού 1.200 tn Παραγωγή κατσίγαρου 6.000 m 3 Παραγωγή φύλλων ελιάς 600 tn Παραγωγή ελαιοπυρήνας 3.000 tn Τιμές που αλλάζουν από τον χρήστη Τιμές που υπολογίζονται από το σχεδιαστικό μοντέλο Πίνακας 2 Φυσικοχημικά χαρακτηριστικά υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείων Φυσικοχημικά N συγκέντρωση 2,2 kg / m 3 χαρακτηριστικά K συγκέντρωση 5,5 kg / m 3 κατσίγαρου P συγκέντρωση 0,3 kg / m 3 * για τον προσδιορισμό των φυσικοχημικών χαρακτηριστικών του κατσίγαρου χρησιμοποιήθηκαν μέσες τιμές που έχουν βρεθεί βιβλιογραφικά, αλλά και από τις πραγματικές τιμές μετρήσεων του κατσίγαρου που χρησιμοποιήθηκε στην πιλοτική μονάδα. Πίνακας 3 Συνολικά θρεπτικά υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείων Συνολικά θρεπτικά κατσίγαρου σε 6.000m 3 2.1.2. Νωπή κοπριά N 13.200,00 kg K 33.000,00 kg P 1.800,00 kg Για τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά της νωπής κοπριάς, επίσης έχουν χρησιμοποιηθεί μέσες τιμές, οι οποίες αλλάζουν σε κάθε περίπτωση. Στον Πίνακα 4 που ακολουθεί, παρουσιάζεται η αρχικά διαθέσιμη ποσότητα νωπής κοπριάς και στον Πίνακα 5 τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά αυτής. Πίνακας 4 Διαθέσιμη ποσότητα νωπής κοπριάς Αρχική ποσότητα νωπής κοπριάς 100 tn ξ.β. 5

Πίνακας 5 Φυσικοχημικά χαρακτηριστικά νωπής κοπριάς Φυσικοχημικά χαρακτηριστικά νωπής κοπριάς Υγρασία 65% % ν.β. Πυκνότητα 0,900 kg / L Συγκέντρωση N * 21,00 kg / tn ξ.β. Συγκέντρωση K * 37,00 kg / tn ξ.β. Συγκέντρωση P * 16,50 kg / tn ξ.β. * για τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά της νωπής κοπριάς έχουν χρησιμοποιηθεί μέσες τιμές από βιβλιογραφικά δεδομένα αλλά και από τιμές της κοπριάς που χρησιμοποιήθηκε στην πιλοτική μονάδα. Στην παρούσα, οι συγκεντρώσεις (%) των θρεπτικών των πρώτων υλών που χρησιμοποιήθηκαν ήταν 2.1% / 3.7%/ 1.65% - N / K / P. Οι τιμές αυτές προσαρμόζονται (αλλάζουν) σε κάθε περίπτωση. 2.1.3. Το υποθετικό σενάριο που αναπτύσσεται στο παρόν εγχειρίδιο Μετά από την ηλιακή ξήρανση 100tn νωπής κοπριάς, με την προσθήκη 6.000m 3 υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείων (OMW) κατά την ηλιακή ξήρανση, προκύπτουν περίπου 233tn τελικού προϊόντος (CONDENSE), με τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά, όπως αυτά παρουσιάζονται στον Πίνακα 6. Οι εξισώσεις που χρησιμοποιούνται για τον ποσοτικό και ποιοτικό προσδιορισμό του τελικού προϊόντος από το διαχειριστικό σύστημα CONDENSE, βασίζονται σε υπολογισμούς που παρουσιάζονται στις ακόλουθες παραγράφους. Πιο συγκεκριμένα, μετά από την ηλιακή ξήρανση της νωπής κοπριάς, με την προσθήκη υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείων, το τελικό μίγμα της ξήρανσης έχει τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά που παρουσιάζονται στον Πίνακα 6. Πίνακας 6 Ποσότητες θρεπτικών μίγματος νωπής κοπριάς & υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείων μετά από την ηλιακή ξήρανση. Συγκέντρωση θρεπτικών στο μίγμα των 100tn νωπής κοπριάς και 6.000m 3 OMW N 15.300,00 kg K 36.700,00 kg P 3.450,00 kg Αρχική ποσότητα κοπριάς * συγκέντρωση Ν στην κοπριά + συνολική συγκέντρωση Ν στον κατσίγαρο Αρχική ποσότητα κοπριάς * συγκέντρωση Κ στην κοπριά + συνολική συγκέντρωση Κ στον κατσίγαρο Αρχική ποσότητα κοπριάς * συγκέντρωση Ρ στην κοπριά + συνολική συγκέντρωση Ρ στον κατσίγαρο Για την εκτίμηση του συνόλου των θρεπτικών, χρησιμοποιείται η ακόλουθη εξίσωση. ό N ί ( ή ά & OMW) ( ή ό ά ό OMW *0.05)*1000 * 0.05 είναι τα TS (%) του κατσίγαρου Πίνακας 7: Ποσοστιαίες συγκεντρώσεις θρεπτικών του προϊόντος της ηλιακής ξήρανσης Ποσοστιαίες N 3,83% συγκεντρώσεις θρεπτικών στο μίγμα νωπής κοπριάς K 9,18% και ΟMW μετά την ηλιακή ξήρανση P 0,86% Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ηλιακής ξήρανσης, ακολουθεί η κομποστοποίηση του προϊόντος που προέκυψε από την ηλιακή ξήρανση. Για τον προσδιορισμό της ποσότητας του τελικού παραγόμενου προϊόντος από τη διαδικασία της ηλιακής ξήρανσης χρησιμοποιείται η ακόλουθη εξίσωση. ή ό ϊό ή ή ( tn) ( ό ή ά OMW ό *0.05)*0.55 ά.. * 0.05 είναι τα TS (%) του κατσίγαρου & 0.55 είναι η υγρασία της νωπής κοπριάς Η ακόλουθη εξίσωση χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό της ποσότητας των θρεπτικών του τελικού προϊόντος. ή ό ώ ( kg) ή ό ( tn) ύ ϊό *1000 6

Πίνακας 8: Θρεπτικά χαρακτηριστικά του τελικού παραγόμενου προϊόντος από την παραγωγική διαδικασία του συστήματος διαχείρισης CONDENSE ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΕΛΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΤΕΛΙΚΗ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ 233 tn ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ N 6,58 % K 15,77 % P 1,48 % 3. ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Νωπή κοπριά και υγρά απόβλητα ελαιοτριβείων μεταφέρονται εντός του θερμοκηπίου ηλιακής ξήρανσης. Μετά την ηλιακή ξήρανση του μίγματος, ακολουθεί η κομποστοποίηση αυτού. Στις ακόλουθες δυο παραγράφους, παρουσιάζονται δεδομένα σχεδιασμού και λειτουργίας για κάθε μια διαδικασία ξεχωριστά. 3.1 Δεδομένα για τον προσδιορισμό της λειτουργίας της μονάδας ηλιακής ξήρανσης Όλα τα απαιτούμενα δεδομένα για το σχεδιασμό της μονάδας ηλιακής ξήρανσης παρουσιάζονται στον Πίνακα 9, που ακολουθεί. Πιο συγκεκριμένα, λαμβάνονται υπόψη διαφορετικά δεδομένα εξάτμισης για τους μήνες Νοέμβριο Μάρτιο, Απρίλιο Μάιο και Ιούνιο Σεπτέμβριο. Τα δεδομένα αυτά αφορούν κυρίως τη μεσογειακή λεκάνη (δεδομένα για Κρήτη) και θα πρέπει σε κάθε περίπτωση, ανάλογα με την περιοχή αναφοράς και τις καιρικές συνθήκες, να προσαρμόζονται. Στη συγκεκριμένη περίπτωση που παρουσιάζεται στο παρόν εγχειρίδιο, λαμβάνεται υπόψη ότι σε περίπτωση που χρησιμοποιείται αρχική ποσότητα νωπής κοπριάς 280m 3 και το ύψος αυτής στη μονάδα ηλιακής ξήρανσης είναι 25cm (το ύψος του υλικού στο δάπεδο της ηλιακής ξήρανσης προτείνεται για την καλή λειτουργία του μηχανήματος, αλλά και για την καλή ανάδευση του υλικού, να κυμαίνεται από 15-25cm). Ο εξοπλισμός που απαιτείται σε αυτήν τη φάση της παραγωγικής διαδικασίας είναι το μηχάνημα ανάδευσης του υλικού και ανεμιστήρες, οι οποίοι θα ανανεώνουν τον αέρα του θερμοκηπίου με σκοπό την απομάκρυνση της υγρασίας και την επιτάχυνση της εξάτμισης. Το πλάτος του μηχανήματος ηλιακής ξήρανσης είναι 12m. Υποβρύχιες αντλίες λυμάτων, επίσης απαιτούνται σε αυτή τη φάση για την άντληση του αποθηκευμένου κατσίγαρου στις δεξαμενές και τη μεταφορά του εντός της μονάδας ηλιακής ξήρανσης. Σε αυτό λοιπόν το υποτιθέμενο σενάριο, η αρχικά εκτιμώμενη επιφάνεια ηλιακής ξήρανσης έχει προσδιοριστεί σε 1.120m 2, με βάση την ακόλουθη εξίσωση: Όή ά ή ά ή ή Ύ ή ά Το μήκος της μονάδας ηλιακής ξήρανσης έχει προσδιοριστεί στα 98.33m σύμφωνα με την ακόλουθη εξίσωση: ή ά ή ά ή ή ά 5 όπου 5 = 2.5m από την είσοδο της μονάδας και 2.5m από την έξοδο της μονάδας ηλιακής ξήρανσης απόσταση ασφαλείας για την εξασφάλιση της ορθής λειτουργίας του μηχανήματος ηλιακής ξήρανσης. Μετά από όλους τους παραπάνω υπολογισμούς, προσδιορίζεται με ακρίβεια η συνολική επιφάνεια της μονάδας ηλιακής ξήρανσης στα 1.180m 2 σύμφωνα με την εξίσωση: ή ά ή ή* ά Για τον προσδιορισμό του χρόνου λειτουργίας της μονάδας ηλιακής ξήρανσης, έχει ληφθεί υπόψη η περίοδος εργασιών της μονάδας, προκειμένου να μπορεί να προσδιοριστεί η εξάτμιση της μονάδας ηλιακής ξήρανσης (στοιχεία για τον προσδιορισμό αυτό αφορούν μόνο την περιοχή της Κρήτης και όσες έχουν τα ίδια κλιματολογικά χαρακτηριστικά). Σύμφωνα με τα δεδομένα του 7

Πίνακα 9, η λειτουργία της μονάδας ηλιακής ξήρανσης, προκειμένου να απομακρυνθεί η υγρασία του μίγματος των πρώτων υλών θα πρέπει να είναι για τους μήνες Νοέμβριο Μάρτιο, 137 ημέρες, 60 ημέρες για την περίοδο Απριλίου Μαΐου και 121 ημέρες για την περίοδο Ιουνίου Σεπτεμβρίου. Συνολικά απαιτούνται 318 ημέρες ετησίως λειτουργίας της μονάδας ηλιακής ξήρανσης. Για τον προσδιορισμό της εξάτμισης (παρουσίαση στον Πίνακα 9), χρησιμοποιήθηκαν βιβλιογραφικά κλιματολογικά δεδομένα για την περιοχή της Κρήτης. Εκτιμήθηκε ότι, για την περίοδο μεταξύ Νοεμβρίου Μαρτίου η εξάτμιση είναι αρκετά χαμηλή, περίπου 7.5lt/day m 2. Για την περίοδο Απριλίου Μαΐου η εξάτμιση εκτιμήθηκε σε 15lt/day m 2 και για την καλοκαιρινή περίοδο Ιουνίου Σεπτεμβρίου σε 60lt/day m 2. Για τον υπολογισμό της ετήσιας εξάτμισης κατά την ηλιακή ξήρανση χρησιμοποιήθηκε η ακόλουθη εξίσωση: 3 2 2 ά ( m ) [ ό ί ( έ )* ά ά ή ( m )* ά ( l / d m )]/1000 Προκειμένου να μπορεί να προσδιοριστεί ο ακριβής αριθμός ημερών ξήρανσης, ώστε όλη η ποσότητα υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείου που έχει προστεθεί στην μονάδα ηλιακής ξήρανσης, με βάση τα παραπάνω εκτιμήθηκε η εξάτμιση για την Νοεμβρίου Μαρτίου (1.151m 3 ) and Απριλίου Μαΐου (1.008m 3 ). Για την εξάτμιση της υπολειπόμενης ποσότητας υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείων απαιτούνται ακόμα 121 μέρες εντός της καλοκαιρινής περιόδου. Έτσι, η συνολική περίοδος λειτουργίας της μονάδας ηλιακής ξήρανσης εκτιμήθηκε σε 254 ημέρες (137 μέρες για Νοέμβριο Μάρτιο και 60 ημέρες για Απρίλιο Μάιο). Πίνακας 9: Χαρακτηριστικά του τελικού παραγόμενου προϊόντος μετά από την ολοκλήρωση της ηλιακής ξήρανσης Μονάδα Ηλιακής Ξήρανσης OMW Εξάτμιση Νοέμβριος - Μάρτιος 7,5 lt/ημέρα m 2 Απρίλιος - Μάιος 15,0 lt/ ημέρα m 2 Ιούνιος - Σεπτέμβριος 60,0 lt/ ημέρα m 2 Διαστάσεις μονάδας ηλιακής ξήρανσης Όγκος νωπής κοπριάς 280 m 3 Ύψος νωπής κοπριάς 0,25 m Αρχική επιφάνεια 1.120 m 2 Πλάτος 12 m Μήκος 98,33 m Τελική απαιτούμενη επιφάνεια 1.180 m 2 Χρόνος λειτουργίας 15 Νοεμβρίου - 31 Μαρτίου 137 ημέρες 1 Απριλίου 31 Μαΐου 60 ημέρες 1 Ιουνίου 30 Σεπτεμβρίου 121 ημέρες Εξάτμιση Νοέμβριος - Μάρτιος 1.151 m 3 Απρίλιος - Μάιος 1.008 m 3 Ιούνιος - Σεπτέμβριος 3.841 m 3 Διόρθωση απαιτούμενου χρόνου λειτουργίας της μονάδας Εξάτμιση όλης της ποσότητας κατσίγαρου που προστέθηκε 3.841 m 3 Εξάτμιση / ημέρα (στη μονάδα ηλιακής ξήρανσης ) 67,2 m 3 Λειτουργία μονάδας 57 ημέρες Χρόνος λειτουργίας μονάδας ξήρανσης 254 ημέρες 8

3.2 Δεδομένα για τον προσδιορισμό της λειτουργίας της μονάδας κομποστοποίησης Ένα μίγμα από το τελικό παραγόμενο προϊόν από την μονάδα ηλιακής ξήρανσης (η ποσότητα αυτή είναι η αρχική νωπή κοπριά, με την προσθήκη του 5% των στερεών που περιέχουν τα υγρά απόβλητα των ελαιοτριβείων που προστέθηκαν κατά την ηλιακή ξήρανση) μαζί με ίσο όγκο φύλλων ελιάς, μεταφέρονται στην μονάδα κομποστοποίησης. Στον Πίνακα 10 παρουσιάζονται οι εκτιμώμενες διαστάσεις της μονάδας κομποστοποίησης, βάσει του παραγόμενου προς κομποστοποίηση υλικού, καθώς και ο απαιτούμενος χρόνος λειτουργίας αυτής. Ο εξοπλισμός που απαιτείται σε αυτή τη φάση της παραγωγικής διαδικασίας είναι ένας αναστροφέας (16:30 BACKHUS). Επίσης, ένας μικρός φορτωτής επίσης χρειάζεται για το σχηματισμό των σειραδίων αλλά και για τη μεταφορά των υλικών από και προς διαφορετικές μονάδας. Η ποσότητα αυτή που οδηγείται προς την κομποστοποίηση είναι η αρχική ποσότητα της νωπής κοπριάς που χρησιμοποιήθηκε στην ηλιακή ξήρανση με την προσθήκη όλων των στερεών (5% κατ εκτίμηση) του όγκου των υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείων που χρησιμοποιήθηκε στην ηλιακή ξήρανση. ό όύ ί Όή ά OMW ό*0.05 Η ποσότητα αυτή κατά τη λειτουργία της πιλοτικής μονάδας του έργου εκτιμήθηκε σε περίπου 400m 3. Κατά την κομποστοποίηση, φύλλα ελιάς χρησιμοποιήθηκαν σε ίσο όγκο, ως διογκωτικό. Μετά από μίξη 200m 3 του τελικού προϊόντος από την ξήρανση με 200m 3 φύλλα ελιάς, προκύπτουν 480m 3 μίγματος. ό όύ ί ( ϊό ή ή ύ ά)*1.2 όπου 1.2 είναι ένας συντελεστής για τον προσδιορισμό του όγκου, ο οποίος έχει εκτιμηθεί μετά από μετρήσεις κατά τις διεργασίες κομποστοποίησης που υλοποιήθηκαν στα πλαίσια του έργου CONDENSE. Σύμφωνα λοιπόν με τον εκτιμώμενο όγκο του προς κομποστοποίηση υλικού και λαμβάνοντας υπόψη ότι το καθαρό ύψος του αναστροφέα που χρησιμοποιείται είναι 1.2m, το πλάτος της βάσης του είναι 2.2m και το πλάτος της κορυφής του τραπεζίου που σχηματίζει είναι 1m, τότε προκύπτει ότι θα πρέπει να σχηματιστούν 3 διαφορετικά σειράδια του υλικού. Οι διαστάσεις των σειραδίων παρουσιάζονται στον Πίνακα 10. Ό ά ί ό ί / αό ί Προκειμένου να προσδιοριστούν οι διαστάσεις του σειραδίου, μήκος βάσης Β και μήκος κορυφής b (όπου b=b-2) χρησιμοποιήθηκε η ακόλουθη εξίσωση: ό ί* ύ *2 ή ά ί B 1 ά ά Aά ή a Συνολικά, για τη συγκεκριμένη παραγωγική διαδικασία απαιτούνται περίπου 154 ημέρες. Μια έκταση εμβαδού 100m 2 μπορεί να καλύψει τις ανάγκες αποθήκευσης και ενσάκκισης του παραγόμενου προϊόντος. Επιπρόσθετα, στον Πίνακα 10, αποτελέσματα που αφορούν στην πυκνότητα του διογκωτικού υλικού, στο νωπό και ξηρό βάρος και στον ρυθμό αποσύνθεσης, επίσης παρουσιάζονται. Πίνακας 10: Στοιχεία μονάδας κομποστοποίησης Διαστάσεις μονάδας κομποστοποίησης Μονάδα κομποστοποίησης Ολικός όγκος προϊόντος 580 m 3 Αναλογία μίξης με διογκωτικό υλικό 0,5 Όγκος διογκωτικού υλικού 290 m 3 Όγκος μίγματος 696 m 3 Διαστάσεις σειραδίου 9

Αριθμός σειραδίων 3 Όγκος κάθε σειραδίου 232 m 3 Ύψος 1,2 m Πλάτος βάσης A 2,2 m Πλάτος κορυφής a 1 m Μήκος βάσης B 175 m Μήκος κορυφής b (b=β-2) 173 m Χρόνος λειτουργίας Θερμόφιλη φάση 70 ημέρες Ωρίμανση 84 ημέρες Σύνολο 154 ημέρες Χώρος αποθήκευσης και ενσάκκισης 100 m 2 Αποτελέσματα κομποστοποίησης Πυκνότητα διογκωτικού (αρχική) 0,175 Νωπό βάρος διοογκωτικού 50,75 Ξηρό βάρος 25,375 Ρυθμός αποσύνθεσης κατά βάρος 50 % Ξηρό βάρος διογκωτικού στο παραγόμενο προϊόν 12,7 Της διαδικασίας κομποστοποίησης έπεται η ωρίμανση του υλικού, στη συνέχεια το κοσκίνισμα αυτού και ακολούθως η αποθήκευσή του. Με βάση τα στοιχεία που έχουν παρουσιαστεί στο παρόν εγχειρίδιο, ως προς τις ποσότητες και τα θρεπτικά των πρώτων υλών, μετά την ολοκλήρωση του συνόλου της παραγωγικής διαδικασίας του έργου LIFE+CONDENSE, η ποσότητα του παραγόμενου προϊόντος εκτιμάται στους 233tn (ξ.β.). Η συγκέντρωση των θρεπτικών αυτού έχει προσδιοριστεί σε 6,58%, 15,77% and 1,48% για το N, P και K αντίστοιχα, όπως έχει παρουσιαστεί στον παραπάνω Πίνακα 8. 4. ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ CONDENSE Το συνολικό κόστος για την παραγωγική διαδικασία του διαχειριστικού συστήματος CONDENSE περιλαμβάνει το κόστος κεφαλαίου και το κόστος της λειτουργίας. 4.1 Κόστος Κεφαλαίου Το συνολικό κόστος επένδυσης (κόστος κεφαλαίου) για την μονάδα παραγωγής οργανικών λιπασμάτων CONDENSE περιλαμβάνει, το κόστος του συνόλου των αδειοδοτήσεων και σχεδίων για την κατασκευή αυτής, την κατασκευή της μονάδας και το κόστος αγοράς του απαιτούμενου εξοπλισμού για τη λειτουργία της. 4.1.1 Άδεια κατασκευής και σχέδια Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις από όλες τις διαδικασίες που έλαβαν χώρα στα πλαίσια του έργου για το σύνολο των αδειοδοτήσεων της μονάδας, απαιτούνται περίπου 25.000. Σε κάθε περίπτωση το κόστος αυτό μπορεί να προσδιοριστεί. 4.1.2 Κόστος κατασκευής μονάδας Συγκεκριμένα, το κατασκευαστικό κόστος μιας μονάδας περιλαμβάνει τις κατασκευές του θερμοκηπίου και των δαπέδων, αλλά και τη γενική διαμόρφωση του χώρου που θα εγκατασταθεί η μονάδα. Ένα μέσο ποσό για την κατασκευή έχει εκτιμηθεί στα 40 /m 2. Προκειμένου να προσδιοριστεί το κόστος για την κατασκευή του θερμοκηπίου, χρησιμοποιείται η ακόλουθη εξίσωση: Κόστος κκατασκευς θερμοκηπίου ( ) συνολική επιφάνεια *εκτιμώμενο κκόστοθερμοκηπίου/m 3 2 Ό έ έ έ ( m ) ή ά ( m )*0.25 όπου, 0.25 (m) είναι το πάχος του δαπέδου 2 10

3 Ό ί ( m ) ή ( m)*1.25 ( m)*0.2 ( m)*2 όπου, 1.25 είναι το ύψος του τοιχίου is the wall height συμπεριλαμβανομένης της θεμελίωσης, 0.2 είναι το πλάτος των τοιχίων και 2 είναι ο αριθμός των τοιχίων Ο συνολικός όγκος σκυροδέματος εκτιμάται από την εξίσωση: 3 ό ό έ ( m ) 3 3 Ό έέ έ ( m ) ό έ ί ( m ) Λαμβάνοντας υπόψη ότι, το κόστος του οπλισμένου σκυροδέματος / m 3 (συμπεριλαμβάνοντας την εγκατάσταση του δαπέδου και τη λείανση των τοιχίων) είναι περίπου 180, τότε το κόστος κατασκευής του δαπέδου εκτιμάται από την εξίσωση: 2 ό έ ( ) κκόστοοπλισμένου σκυροδέματος ( )*συνολική επιφάνεια (m ) Ένα γενικό κόστος διαμόρφωσης του χώρου εκτιμάται σε περίπου 5 /m 2. Η εκτίμηση του συνολικού κόστους διαμόρφωσης εκτιμάται με βάση την εξίσωση που ακολουθεί. 2 ό ό ό ( ) ή έ ό ( m )* ό ό ό ( ) Το σύνολο των υποδομών είναι το άθροισμα του συνόλου κατασκευής του θερμοκηπίου, του δαπέδου και της διαμόρφωσης του χώρου. Στην περίπτωση αυτή λαμβάνεται υπόψη ότι, το κόστος των απρόβλεπτων είναι το 10% του συνόλου των κατασκευών. Το συνολικό κατασκευαστικό κόστος προσδιορίζεται από την εξίσωση: ό ό ώ ( ) ό ώ ό ό (10%) Πίνακας 11: Στοιχεία για τα κόστη κατασκευών Infrastructure cost 4.1.3 Κόστος εξοπλισμού Κόστος θερμοκηπίου / m 2 40,00 Υποσύνολο κατασκευής θερμοκηπίου 47.200 Όγκος οπλισμένου σκυροδέματος δαπέδου 295,00 m 3 Όγκος σκυροδέματος τοιχίων 49,17 m 3 Σύνολο όγκου σκυροδέματος 344,17 m 3 Κόστος δαπέδου / m 3 (περιλαμβάνει την εγκατάσταση και λείανση δαπέδου και τοιχίων) 180,00 /m 3 Υποσύνολο κατασκευής δαπέδου 212.400 Κόστος δαπέδου αποθήκευσης και ενσάκκισης (m 2 ) 43,20 /m 2 Υποσύνολο δαπέδου αποθήκευσης 7.776 Κόστος γενικής διαμόρφωσης / m 2 5,00 /m 2 Υποσύνολο γενικής διαμόρφωσης 8.340 Υποσύνολο κατασκευών 275.716 Απρόβλεπτες δαπάνες(10 %) 27.572 Συνολικό κόστος κατασκευών 303.287,60 Το κόστος του εξοπλισμού περιλαμβάνει τις αντλίες, τους ανεμιστήρες, τον φορτωτή, αναστροφέα κομποστοποίησης BACKHUS, το σύστημα ανάδευσης για την ηλιακή ξήρανση, μετεωρολογικό σταθμό, κόστος κοσκινίσματος και ενσάκκισης του τελικού προϊόντος. Τα κόστη αυτά έχουν εκτιμηθεί και παρουσιάζονται στον Πίνακα 12. Το συνολικό κόστος του εξοπλισμού περιλαμβάνει τα κόστη αγοράς του εξοπλισμού, καθώς και το κόστος των απρόβλεπτων δαπανών που είναι το 10% του κόστους αγοράς. 11

Πίνακας 12: Δεδομένα κόστους εξοπλισμού Κόστος Εξοπλισμού Κόστος κάθε ανεμιστήρα 1.200 Αριθμός ανεμιστήρων 4 Κόστος ανεμιστήρων θερμοκηπίου ξήρανσης 4.800,00 Μετεωρολογικός σταθμός 3.000,00 Αντλίες 12.000,00 Αναστροφέας κομποστοποίησης 65.000,00 Φορτωτής 35.000,00 Κονιορτοποίηση και ενσάκκιση 35.000,00 Σύστημα ηλιακής ξήρανσης 220.000,00 Κόστος Εξοπλισμού 374.800,00 Απρόβλεπτες δαπάνες (10 %) 37.480,00 Συνολικό κόστος εξοπλισμού 412.280,00 4.2 Κόστος λειτουργίας Το λειτουργικό κόστος μιας μονάδας παραγωγής οργανικών λιπασμάτων περιλαμβάνει το κόστος λειτουργίας του μηχανολογικού εξοπλισμού, το κόστος αγοράς των πρώτων υλών, το κόστος εργασίας για τη λειτουργία και τη συντήρηση της μονάδας. 4.2.1 Κόστος λειτουργίας εξοπλισμού Το κόστος λειτουργίας του εξοπλισμού σχετίζεται με την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας των διαφορετικών τμημάτων λειτουργίας του συνόλου της μονάδας. Πίνακας 13: Δεδομένα κόστους για τη λειτουργία του εξοπλισμού της μονάδας. Κόστος λειτουργίας εξοπλισμού Συνολικό κόστος λειτουργίας εξοπλισμού Εγκατεστημένη ισχύς ανεμιστήρων 0,75 kw Αριθμός ανεμιστήρων 4 Συνολική ισχύς ανεμιστήρων 3 kw Ώρες λειτουργίας / ημέρα 6 Συνολική ισχύς / ημέρα 18 kwh Συνολική κατανάλωση λειτουργίας 4.575 kwh Κόστος kwh 0,105 ΆΘΡΟΙΣΜΑ 1 480,4 Εγκατεστημένη ισχύς λειτουργίας συστήματος ξήρανσης 12 kw Αριθμός συστημάτων ξήρανσης 1 Συνολική ισχύς 12 kw Ώρες λειτουργίας / ημέρα 4 Συνολική ισχύς / ημέρα 48 kwh Συνολική κατανάλωση 12.200 kwh Κόστος kwh 0,105 ΆΘΡΟΙΣΜΑ 2 1.281 Εγκατεστημένη ισχύς κονιορτοποίησης και ενσάκκισης 2,50 kw Αριθμός μονάδων 1 Συνολική ισχύς 4,5 kw Ώρες λειτουργίας / ημέρα 8 12

Συνολική ισχύς / ημέρα 36 kwh Συνολική κατανάλωση 3.780 kwh Κόστος kwh 0,105 ΆΘΡΟΙΣΜΑ 3 397 Εγκατεστημένη ισχύς άλλων μονάδων 1,50 kw Αριθμός άλλων μονάδων 4 Συνολική ισχύς 6 kw Ώρες λειτουργίας / ημέρα 6 Συνολική ισχύς / ημέρα 36 kwh Συνολική κατανάλωση 9.150 kwh Κόστος kwh 0,105 ΆΘΡΟΙΣΜΑ 4 961 Ώρες λειτουργίες αναστροφέα κομποστοποίησης 4 Μέρες λειτουργίας 12 Σύνολο ωρών 48 Κόστος / ώρα 5 ΆΘΡΟΙΣΜΑ 5 240 Ώρες λειτουργίας φορτωτή 4 Ημέρες λειτουργίας 60 Σύνολο ωρών λειτουργίας 240 Κόστος / ώρα 10 ΆΘΡΟΙΣΜΑ 6 2.400 ΣΥΝΟΛΟ ΑΘΡΟΙΣΜΑΤΩΝ 5.759 Απρόβλεπτες δαπάνες (10 %) 576 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ 6.335 4.2.2 Κόστος αγοράς και μεταφοράς πρώτων υλών Το κόστος των πρώτων υλών περιλαμβάνει την αγορά της νωπής κοπριάς και τη μεταφορά, τόσο της κοπριάς, όσο και των φύλλων ελιάς (όπου απαιτείται). Πίνακας 14: Στοιχεία για το κόστος των πρώτων υλών Κόστος πρώτων υλών Κόστος νωπής κοπριάς / m 3 25 /m 3 Όγκος νωπής κοπριάς 280 m 3 Κόστος νωπής κοπριάς 7.000 Κόστος μεταφοράς νωπής κοπριάς / m 3 6 /m 3 Κόστος μεταφοράς νωπής κοπριάς 1.680 Κόστος μεταφοράς φύλλων ελιάς (όταν η μονάδα βρίσκεται εντός ελαιοτριβείου) 0 /m 3 Κόστος Πρώτων Υλών 8.680 Απρόβλεπτες δαπάνες (10 %) 868 Συνολικό κόστος πρώτων υλών L 9.548 13

4.2.3 Κόστος λειτουργίας και συντήρησης Περιλαμβάνει το κόστος των εργατικών και της συντήρησης, τόσο του εξοπλισμού, όσο και των υποδομών. Πίνακας 15: Στοιχεία κόστους εργασίας και συντήρησης Κόστη εργασίας και συντήρησης Θέσεις πλήρους απασχόλησης 1,5 Μήνες / θέση 14 Σύνολο μηνών 21 Μικτό κόστος / μήνα 1.850 Σύνολο εργατικών 38.850 Κόστος συντήρησης υποδομών 0.5 % 1.483 Κόστος συντήρησης εξοπλισμού 2.0 % 8.246 Κόστος εργατικών και συντήρησης 48.579 Απρόβλεπτες Δαπάνες (10 %) 4.859 Συνολικό κόστος εργατικών και συντήρησης 53.437 Υποσύνολο κόστους λειτουργίας 63.018 Απρόβλεπτες δαπάνες (10 %) 6.302 Συνολικό κόστος λειτουργίας 69.320 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ = ΚΟΣΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ + ΚΟΣΤΟΣ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ + ΚΟΣΤΟΣ ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ & ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ Πίνακας 16: Συνολικό λειτουργικό κόστος του Διαχειριστικού Συστήματος CONDENSE Κόστος Λειτουργίας Εξοπλισμού 6.335 Κόστος Πρώτων Υλών 9.548 Κόστος Εργασίας & Συντήρησης 53.437 Συνολικό Κόστος 69.356,10 ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Άδειες κατασκευής και Σχέδια 25.000,00 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΚΟΣΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Κόστος Υποδομών 303.287,60 Κόστος Εξοπλισμού 412.280,00 740.567,60 ΚΟΣΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Κόστος Λειτουργίας Εξοπλισμού 6.334,86 Κόστος Πρώτων Υλών 9.548,00 Κόστος Εργασίας & Συντήρησης 53.437,24 69.356,10 5. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΙΘΑΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΣΕΝΑΡΙΩΝ Τέσσερα σενάρια αναπτύχθηκαν, προκειμένου να γίνει εκτίμηση της απόσβεσης μιας τέτοιας επένδυσης, με βάση τα δεδομένα που παρουσιάστηκαν στο παρόν εγχειρίδιο. Τα σενάρια αυτά πραγματοποιήθηκαν χρησιμοποιώντας δυο διαφορετικές περιόδους απόσβεσης (σε 5 και 7 χρόνια). Επίσης, έγινε ανάπτυξη σεναρίων με τη θεώρηση ότι επιδοτείται μια τέτοια μονάδα με ποσοστό επιδότησης 40%. 14

Πίνακας 17: Επενδυτικά Σενάρια ΣΕΝΑΡΙΟ 1 Χρόνος Απόσβεησς 5 έτη Απόσβεσή/έτος 162.924,87 Κόστος λειτουργίας 69.356,10 Συνολικό Κόστος 232.280,97 Παραγόμενο Προϊόν 209.419kg Τιμή Πώλησης Προϊόντος 1.1092 ΣΕΝΑΡΙΟ 2 Χρόνος Απόσβεησς 5 έτη Απόσβεσή/έτος 40% Κόστος λειτουργίας 97.754,92 Συνολικό Κόστος 69.356,10 Παραγόμενο Προϊόν 167.111,02 Τιμή Πώλησης Προϊόντος 209.419kg Χρόνος Απόσβεησς 0.7980 ΣΕΝΑΡΙΟ 3 Χρόνος Απόσβεησς 7 έτη Απόσβεσή/έτος 116.374,91 Κόστος λειτουργίας 69.356,10 Συνολικό Κόστος 185.731,01 Παραγόμενο Προϊόν 209.419kg Τιμή Πώλησης Προϊόντος 0.8869 ΣΕΝΑΡΙΟ 4 Χρόνος Απόσβεησς 7 έτη Απόσβεσή/έτος 40% Κόστος λειτουργίας 69.824,95 Συνολικό Κόστος 69.356,10 Παραγόμενο Προϊόν 139.181,04 Τιμή Πώλησης Προϊόντος 209.419kg Χρόνος Απόσβεησς 0.6646 Σύμφωνα με τα σενάρια 1 και 2, για χρόνο απόσβεσης 5 έτη, η τιμή πώλησης του τελικού παραγόμενου προϊόντος εκτιμήθηκε σε 1,1 και 0,8, με και χωρίς επιδότηση, αντίστοιχα. Σύμφωνα με τα Σενάρια 3 και 4, για χρόνο απόσβεσης 7 έτη, η τιμή πώλησης του τελικού παραγόμενου προϊόντος εκτιμήθηκε σε 0,89 και 0,66, με και χωρίς επιδότηση, αντίστοιχα. 15