ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (µεγάλες τάξεις ηµοτικού) Σχεδιασµός σεναρίου µε θέµα «Ο Μέγας Αλέξανδρος και τις εκστρατείες του» µε τη χρήση λογισµικών γενικής χρήσης, οπτικοποίησης, διαδικτύου και λογισµικών εννοιολογικής χαρτογράφησης.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ 1. Τίτλος Τα ταξίδια και οι περιπέτειες του Μεγάλου Αλεξάνδρου 2. Εµπλεκόµενες γνωστικές περιοχές Η κύρια αναφορά του σεναρίου είναι στο µάθηµα της Ιστορίας της ` Τάξης του δηµοτικού σχολείου και γίνονται επεκτάσεις στο µάθηµα της Γεωγραφίας και της Γλώσσας της ίδιας τάξης. Συνδέεται µε θεµελιώδεις διαθεµατικές έννοιες, όπως χώρος χρόνος και έχει επεκτάσεις στα µαθήµατα της Ιστορίας, Γεωγραφίας και της Γλώσσας. Το σενάριο είναι συµβατό µε το ΕΠΠΣ και τα ΑΠΣ, αφού ο κεντρικός άξονας του σεναρίου αφορά ενότητες που διδάσκονται στην τάξη του δηµοτικού σχολείου. 3. Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή αντιλήψεις των µαθητών Χρησιµοποιούµε έναν ηµιδοµηµένο εννοιολογικό χάρτη έτσι ώστε να δώσουµε βοηθητικά πληροφορίες στους µαθητές αλλά και από µόνοι τους να εκφράσουν τις απόψεις τους σχετικά µε το θέµα µας. Επιπλέον, µε τη χρονολογική γραµµή διαπιστώνουµε αν οι µαθητές έχουν κατακτήσει τα γεγονότα που έγιναν πριν το Μέγα Αλέξανδρο 4. Σκοπός και στόχοι Οι µαθητές επιδιώκεται, ως προς το γνωστικό αντικείµενο, να γνωρίσουν τα σηµαντικότερα πολεµικά γεγονότα και την πορεία της εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, να κατανοήσουν τα σχέδιά του, το οργανωτικό πλάνο του και το τέλος της εκστρατείας του και να εκτιµήσουν το έργο του. Ως προς τη µαθησιακή διαδικασία να επικοινωνούν σε ένα πλαίσιο οµαδοσυνεργατικής µάθησης,να αναλαµβάνουν πρωτοβουλίες και να αναπτύσσουν
δηµιουργικότητα και κριτική σκέψη στα πλαίσια της οµαδοσυνεργατικής µάθησης και να αναπτύσσουν το διάλογο και την επιχειρηµατολογία. Τέλος ως προς τη χρήση νέων τεχνολογιών να εντοπίζουν ιστορικές πηγές στο διαδίκτυο (ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες), να αναπαριστούν µε πολλαπλούς τρόπους πληροφορίες και σύνθετες ιδέες και να ενισχύουν το χωροχρονικό προσανατολισµό (µε τη βοήθεια λογισµικών οπτικοποίησης). 5. Κατηγορία λογισµικού συνδυασµός κατηγοριών λογισµικού Τα λογισµικά που θα χρησιµοποιηθούν είναι τα ακόλουθα: Επιµέρους Γνωστικών Αντικειµένων Λογισµικό Ιστορίας Γ- Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Λογισµικό Ιστορίας <<Ταξίδι στο χρόνο>> ΑΜΕΑ Γενικής χρήσης Λογισµικό ηµιουργίας σταυρολέξου και συµπλήρωσης κενών (Hot Potatoes) Επεξεργαστής κειµένου (Word) ιαδικτύου Λογισµικό Οπτικοποίησης (Google Earth) Ψηφιακή Εγκυκλοπαίδεια ( Wikipedia) 6. ιάρκεια Η εκτιµώµενη διάρκεια του σεναρίου υπολογίζεται σε έξι διδακτικές ώρες.
7. Οργάνωση τάξης & απαιτούµενη υλικοτεχνική υποδοµή Οργάνωση της ιδασκαλίας Η διδασκαλία οργανώνεται οµαδοσυνεργατικά, καθώς οι µαθητές που εργάζονται πάνω στο σενάριο είναι µία οµάδα. Ο ρόλος του δασκάλου συνίσταται στην ενεργοποίηση όλων των µελών της οµάδας και στην τροφοδότησή τους µε νέα ενδιαφέροντα θέµατα σχετικά µε το αντικείµενο του σεναρίου. Απαιτούµενη υλικοτεχνική υποδοµή Το µάθηµα γίνεται στην αίθουσα που υπάρχει ο υπολογιστής και ο διαδραστικός πίνακας. Ακόµη χρησιµοποιούνται: Έντυπες πηγές: Βιβλίο µαθητή Βιβλίο δασκάλου Φύλλα εργασίας και Λογισµικά: Ιστορίας Γ- Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Ιστορίας <<Ταξίδι στο χρόνο>> ΑΜΕΑ ηµιουργίας σταυρολέξου και συµπλήρωσης κενών (Hot Potatoes) Οπτικοποίησης (Google Earth) Ψηφιακή Εγκυκλοπαίδεια ( Wikipedia) Επεξεργαστής κειµένου (Word) 8. Περιγραφή και αιτιολόγηση του σεναρίου Ι ΑΣΚΑΛΙΑ 1 εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου (ΣΚΑΙ Μέγας Αλέξανδρος Η Μάχη της Ισσού Έλληνες εναντίον Περσών).
Ο εκπαιδευτικός αρχίζει την παρουσίαση του λογισµικού του Π.Ι. στο διαδραστικό πίνακα µε την ενεργό συµµετοχή των µαθητών του. Προβάλλει το ντοκιµαντέρ του ΣΚΑΙ µε την έναρξη της εκστρατείας έως και τη µάχη της Ισσού. Στη συνέχεια συζητούν σχετικά µε όλα όσα παρακολούθησαν. Με την ευκαιρία του ντοκιµαντέρ δηµιουργούνται στους µαθητές κάποιες εύλογες απορίες: 1.Πώς κατέκτησε όλα αυτά τα εδάφη; 2.Ποιος ήταν ο λόγος που ο στρατός τον ακολούθησε τυφλά στην εκστρατεία ; Ι ΑΣΚΑΛΙΑ 2 εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου (ΣΚΑΙ Μέγας Αλέξανδρος ηµιουργία Αλεξάνδρειας, προετοιµασία για Γαυγάµηλα). Συνεχίζουµε µε το λογισµικό του Π.Ι. και προβάλλουµε το ντοκιµαντέρ του ΣΚΑΙ το οποίο αναφέρεται έως τη µετάβαση του Αλεξάνδρου στην Αίγυπτο. Ι ΑΣΚΑΛΙΑ 3 εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου (ΣΚΑΙ Μέγας Αλέξανδρος Νίκη στα Γαυγάµηλα, Πλώρη για Περσία). Οι µαθητές εκφράζουν τις απορίες τους για τις δυσκολίες της συνέχισης καθώς και τις σχέσεις που δηµιουργούνται µε τους λαούς που βρίσκονται στις περιοχές που καταλαµβάνει ο Μέγας Αλέξανδρος. Ι ΑΣΚΑΛΙΑ 4 εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου (ΣΚΑΙ Μέγας Αλέξανδρος Κακουχίες, Επιστροφή στην Ελλάδα, Θάνατος Ηφαιστίωνα, Αλέξανδρου). Οι µαθητές διερευνούν πίνακες ζωγραφικής µε θέµα το Μέγα Αλέξανδρο σε ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες. Κατά τη διάρκεια της διερεύνησης οι µαθητές συζητούν
σχετικά µε τις εικόνες που βλέπουν, παρατηρούν διάφορες λεπτοµέρειες και καταλήγουν σε διάφορες κρίσεις. Στη συνέχεια οι µαθητές καλούνται να συµπληρώσουν φύλλο εργασίας του λογισµικού Ιστορίας του Π.Ι. και Ιστορία ΑΜΕΑ <<Ταξίδι στο χρόνο>> Ι ΑΣΚΑΛΙΑ 5 εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου (ΣΚΑΙ Μέγας Αλέξανδρος) Στη δραστηριότητα αυτή αναφερόµαστε στο θάνατο και το έργο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ακόµη συγκρίνεται ο χάρτης της εκστρατείας µε το σηµερινό χάρτη. Οι µαθητές ανακαλύπτουν τις πόλεις στις οποίες έλαβαν χώρα οι σηµαντικότερες µάχες το Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η σύγκριση αυτή µπορεί να επιτευχθεί µε τη βοήθεια του Google Maps και Google Earth. Ι ΑΣΚΑΛΙΑ 6 Θα πραγµατοποιηθούν δραστηριότητες µε τη βοήθεια του λογισµικού ΑΜΕΑ <<Ιστορία. Ταξίδι στο χρόνο µε νόηµα>>. Ακόµη µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε και τις δραστηριότητες του λογισµικού Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. 9. Φύλλα εργασίας Μπορούν να δηµιουργηθούν ασκήσεις τύπου συµπλήρωσης κενού ώστε οι µαθητές να αξιολογηθούν αλλά και να αξιολογήσουν (σε περίπτωση που κατασκευαστούν από τους ίδιους τους µαθητές). Το ίδιο ακριβώς µπορεί να γίνει και µε σταυρόλεξα. Ακόµη, µπορεί να δηµιουργηθεί φυλλάδιο το οποίο να εκτυπωθεί υπό τη µορφή µικρού βιβλίου και να χρησιµοποιηθεί ως γλωσσική επέκταση του συγκεκριµένου µαθήµατος.
10. Πρόσθετες πληροφορίες Επέκταση Με βάση τις πληροφορίες από τη Βικιπέδια καθώς και το υλικό των κειµένων και των φωτογραφιών που βρίσκεται στο λογισµικό του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου όπως: Α) Ο Μέγας Αλέξανδρος στη λαϊκή παράδοση (Η Γοργόνα). Β) Περιστατικά από τη ζωή του. Γ) Οι αρετές του και τα σφάλµατά του. Αξιολόγηση Οι µαθητές συµπληρώνουν φύλλα αξιολόγησης για να διαπιστωθεί το κατά πόσο κατανόησαν και αφοµοίωσαν τα σηµαντικά στοιχεία του µαθήµατος.