ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Η λογιστική κόστους αποτελεί ένα κύκλωμα της λογιστικής επιστήμης το οποίο ασχολείται με την κοστολόγηση, δηλαδή με την τιμολόγηση των παραγόμενων προϊόντων. Η λογιστική κόστους βρίσκει εφαρμογή κυρίως στις βιομηχανίες, σε αντίθεση με τη χρηματοοικονομική λογιστική η οποία εφαρμόζεται από τις εμπορικές επιχειρήσεις. Ο λόγος είναι ότι μια βιομηχανία παράγει το προϊόν που πουλάει επομένως πρέπει η ίδια να αποδώσει την τιμή πώλησης. Για το σκοπό αυτό λαμβάνονται υπόψη τρεις παράμετροι : α) οι αναλωθείσες πρώτες ύλες β) η άμεση εργασία γ) τα Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα (ΓΒΕ) Οι τρεις συνιστώσες συγκροτούν το κόστος βιομηχανοποίησης. α) οι αναλωθείσες πρώτες ύλες. Πρόκειται για τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν στην παραγωγή ενός προϊόντος. Π.χ. σε μία μεταλλική καρέκλα το αλουμίνιο για το σκελετό και το ύφασμα-αφρολέξ. β) η άμεση εργασία. Πρόκειται για την εργασία που παρέχεται από τους εργάτες μέσα στο εργοστάσιο παραγωγής, δηλαδή από τους χειριστές των μηχανών, τους τεχνίτες κτλ. γ) τα Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα (ΓΒΕ). Πρόκειται για βοηθητικά υλικά, συνήθως αναλώσιμα, που χρησιμοποιήθηκαν στην παραγωγή ενός προϊόντος τα οποία δεν είναι ούτε πρώτη ύλη αλλά ούτε και άμεση εργασία. Για παράδειγμα βίδες, κόλλες, κατσαβίδια κτλ. Στα ΓΒΕ ανήκει και η έμμεση εργασία δηλαδή οι υπάλληλοι που ναι μεν εργάζονται μέσα στο εργοστάσιο αλλά όχι απ ευθείας στην παραγωγή, για παράδειγμα ο διευθυντής εργοστασίου, ο φύλακας κτλ. Επίσης συμπεριλαμβάνονται όλα τα λοιπά έξοδα του εργοστασίου όπως ηλεκτρισμός, αποσβέσεις κτλ.

Παράδειγμα : Να υπολογίσετε το κόστος βιομηχανοποίησης Αποσβέσεις εργοστασίου 50.000 Αποσβέσεις μηχανημάτων 32.000 Αποσβέσεις κτιρίου διοίκησης 45.000 Ημερομίσθια χειριστών μηχανών 8.000 Μισθός φύλακα εργοστασίου 1.500 Μισθός καθαρίστριας γραφείων 1.200 Ηλεκτρικό ρεύμα παραγωγής 6.000 Αναλωθέντα Άμεσα υλικά 30.000 Χρηματοοικονομικά έξοδα 7.000 Μισθοί διοικητικού προσωπικού 13.000 Έξοδα διαφημίσεων 23.000 Απάντηση Για το κόστος βιομηχανοποίησης χρειαζόμαστε μόνο τις πρώτες ύλες, την άμεση εργασία και τα ΓΒΕ. Επομένως ΕΚΘΕΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ Αναλωθείσες Α ύλες (άμεσα υλικά) 30.000 Άμεση εργασία (ημερομίσθια χειριστών μηχανών) 8.000 Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα Αποσβέσεις εργοστασίου 50.000 Αποσβέσεις μηχανημάτων 32.000 Μισθός φύλακα εργοστασίου 1.500 Ηλεκτρικό ρεύμα παραγωγής 6.000 89.500 Κόστος Βιομηχανοποίησης 127.500 Σημείωση : στα ΓΒΕ υπολογίζεται μόνο ό,τι σχετίζεται με την παραγωγική διαδικασία αλλά δεν είναι πρώτη ύλη ή άμεση εργασία.

ΑΝΑΛΩΘΕΝΤΑ ΑΜΕΣΑ ΥΛΙΚΑ Εάν τα αναλωθέντα άμεσα υλικά δεν δίνονται έτοιμα από την εκφώνηση υπολογίζονται από τον τύπο: Αναλωθέντα Άμεσα Υλικά = Αρχικό απόθεμα Α υλών + Αγορές Α υλών Τελικό απόθεμα Α υλών. Παράδειγμα: Εάν την 1 η Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους το αρχικό απόθεμα Α υλών ήταν 10.000, μέσα στο μήνα έγιναν επιπλέον αγορές 50.000 και το τελικό απόθεμα 31 Ιανουαρίου είναι 15.000 να υπολογίσετε τις αναλωθείσες πρώτες ύλες για το μήνα Ιανουάριο. Εφαρμόζοντας τον τύπο έχουμε: Αναλωθέντα Άμεσα Υλικά = 10.000 + 50.000 15.000 = 45.000. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΓΒΕ Τα Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα είναι ένα σύνολο εξόδων την παραγωγικής διαδικασίας, τα οποία δεν είναι ούτε ίδιας φύσης ούτε ίδιας περιοδικότητας πχ αποσβέσεις, αναλώσιμα υλικά, ηλεκτρικό ρεύμα κτλ. Ως εκ τούτου δημιουργείται πρόβλημα στον επιμερισμό τους στην κάθε παραγγελία. Για το σκοπό αυτό υπάρχει ο συντελεστής καταλογισμού ΓΒΕ ή συντελεστής επιβάρυνσης ΓΒΕ. Δηλαδή καταλογισμού ΓΒΕ Προϋπολογισμένα ΓΒΕ Προϋπολογισμένη βάση μερισμού Τα προϋπολογισμένα ΓΒΕ είναι μια εκτίμηση που γίνεται στην αρχή κάθε χρήσης για το σύνολο των ΓΒΕ που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν. Χρησιμοποιούνται μόνο για τον υπολογισμό του συντελεστή. ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΑΛΛΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ. Οι βάσεις μερισμού διαφέρουν από επιχείρηση σε επιχείρηση και συνήθως είναι οι ώρες λειτουργίας μηχανών, το κόστος άμεσης εργασίας, κόστος ανάλωσης α υλών οι ώρες άμεσης εργασίας κτλ.

Παράδειγμα Αν τα Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα προϋπολογίστηκαν την 1 η Ιανουαρίου σε 120.000 και οι προϋπολογισμένες ώρες λειτουργίας μηχανών είναι 30.000, να υπολογιστεί ο συντελεστής καταλογισμού των ΓΒΕ με βάση τις ώρες λειτουργίας μηχανών ; Απάντηση Αντικαθιστούμε στον τύπο Προϋπολογισμένα ΓΒΕ καταλογισμού ΓΒΕ και έχουμε Προϋπολογισμένη βάση μερισμού 120.000 καταλογισμού ΓΒΕ καταλογισμού ΓΒΕ 4 / ΩΛΜ 30.000 Αυτό σημαίνει ότι για κάθε ώρα που λειτουργούν οι μηχανές το κόστος που δαπανάται με τη μορφή των ΓΒΕ είναι 4. Έτσι αν μία παραγγελία απαίτησε 100 ώρες λειτουργίας μηχανών αυτό σημαίνει ότι πλέον του κόστους ανάλωσης πρώτων υλών και του κόστους άμεσης εργασίας θα πρέπει να της επιμερισθούν και 4*100=400 ΓΒΕ. Αν αντίθετα χρησιμοποιούμε ως βάση μερισμού τις προϋπολογισμένες ώρες άμεσης εργασίας που είναι λ.χ. 60.000 τότε ο συντελεστής καταλογισμού ΓΒΕ θα είναι: 120.000 καταλογισμού ΓΒΕ καταλογισμού ΓΒΕ 2 60.000 / ΩAE Αυτό σημαίνει ότι για κάθε ώρα άμεσης εργασίας το κόστος που δαπανάται με τη μορφή των ΓΒΕ είναι 2. Έτσι αν μία παραγγελία απαίτησε 180 ώρες άμεσης εργασίας αυτό σημαίνει ότι πλέον του κόστους ανάλωσης πρώτων υλών και του κόστους άμεσης εργασίας θα πρέπει να της επιμερισθούν και 2*180=360 ΓΒΕ.

ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Κόστος παραγωγής ή κόστος παραχθέντων είναι το συνολικό κόστος που δαπανήθηκε κατά τη διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας στα έτοιμα προϊόντα. Υπολογίζεται από τον τύπο : Κόστος παραγωγής = Αρχικό Απόθεμα ημικατεργασμένων + Κόστος Βιομηχανοποίησης Τελικό Απόθεμα ημικατεργασμένων. Ημικατεργασμένα προϊόντα ή παραγωγή σε εξέλιξη ονομάζονται τα ημιτελή προϊόντα τα οποία πρόκειται να τελειοποιηθούν μέσα στις επόμενες ημέρες. Αρχικό απόθεμα ημικατεργασμένων προϊόντων είναι όλα τα ημιτελή προϊόντα τα οποία βρίσκονται στο εργοστάσιο την 1 η Ιανουαρίου (πρώτη ημέρα της χρήσης) Τελικό απόθεμα ημικατεργασμένων προϊόντων είναι όλα τα ημιτελή προϊόντα τα οποία βρίσκονται στο εργοστάσιο την 31 η Δεκεμβρίου (τελευταία ημέρα της χρήσης). Παράδειγμα: Αν το αρχικό απόθεμα ημικατεργασμένων στις 1 Ιανουαρίου είναι 20.000 μέσα στο μήνα είχαμε κόστος βιομηχανοποίησης 127.500 και στις 31 Ιανουαρίου τελικό απόθεμα ημικατεργασμένων 30.000 τότε κόστος παραγωγής ετοίμων προϊόντων θα είναι: 20.000 + 127.500 30.000 = 117.500. E-mail: info@onlineclassroom.gr