Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 5 Σεπτεμβρίου 2014 (OR. en) 12797/14 IND 228 MI 616 COMPET 491 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Προεδρία Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων / Συμβούλιο Στρατηγική «Ευρώπη 2020»: Ενδιάμεση επανεξέταση - Συζήτηση προσανατολισμού Επίτευξη οικονομικής ανάπτυξης- Υλικό προς μελέτη: Θέματα προς συζήτηση στο σκέλος του Συμβουλίου «Ανταγωνιστικότητα» που είναι αφιερωμένο στη βιομηχανία και την εσωτερική αγορά Εισαγωγή Σε καιρούς οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, η ΕΕ πρέπει να συνεχίσει να καταβάλλει κάθε προσπάθεια για να προσφέρει μια ισχυρή ενιαία αγορά που θα χαρακτηρίζεται από τη δέουσα συνοχή και να ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας. Βάση των ανωτέρω θα αποτελέσει ένα θεματολόγιο που θα στηρίζει την ανταγωνιστικότητα, την ανάπτυξη και τη δημιουργία απασχόλησης στην Ευρώπη. Έχοντας κατά νου τα ανωτέρω, είναι σημαντικό ζήτημα να ληφθούν μέτρα αρκετά ευέλικτα ώστε να επιτρέπουν την προσαρμογή σε πιθανές μελλοντικές αλλαγές, και να οριστούν σαφείς και συγκεκριμένοι στόχοι με σκοπό την επίτευξη επαρκών επιπέδων ανάπτυξης. Η επανεξέταση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» είναι ευκαιρία όχι μόνο για να υποστηριχθεί η έξοδός μας από την οικονομική κρίση, αλλά και για τη συνέχιση της πορείας προς την ανανέωση της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης. Η επανέναρξή της θα δώσει τη δυνατότητα να συμπληρωθεί και να λάβει πρόσθετη αξία το ήδη υπάρχον και το εν εξελίξει έργο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των κρατών μελών. 12797/14 ΑΙ/μκρ/ΑΗΡ 1
Για το λόγο αυτό, η Προεδρία επιθυμεί να ενθαρρύνει μια στρατηγική, ήτοι μια νέα προσέγγιση της εσωτερικής αγοράς (όπως αναγγέλθηκε στο πρόγραμμα της ιταλικής Προεδρίας «ΕΥΡΩΠΗ - μια νέα αρχή»). Συγκεκριμένα, η Προεδρία παροτρύνει τα κράτη μέλη να επισημάνουν τους τομείς στους οποίους ενδέχεται να απαιτείται δράση για την περαιτέρω ανάπτυξη της ενιαίας αγοράς και ενδεχόμενα μέτρα τα οποία θα πρέπει να ληφθούν (λχ. επανεξέταση της νομοθεσίας της ΕΕ, ήπια νομοθεσία, αξιολόγηση από ομοτίμους), με σκοπό την εξεύρεση κοινού εδάφους για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής οικονομικής ολοκλήρωσης. Απόδοση προτεραιότητας στην επανέναρξη της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» Σε αυτή τη συνάρτηση, η ιταλική Προεδρία πιστεύει ότι με τη στρατηγική «Ευρώπη 2020», η οποία αποτελεί τη βασική γενική στρατηγική της ΕΕ για την ανάπτυξη, πρέπει να επιτευχθούν δύο βασικοί στόχοι καίριας σημασίας για το θεματολόγιο οικονομίας και ανταγωνιστικότητας: i) μεγαλύτερη ευθυγράμμιση της πραγματικής και της χρηματοπιστωτικής οικονομίας, και ii) ενίσχυση της ενσωμάτωσης των προτεραιοτήτων της ενιαίας αγοράς και της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο. Ευρώπη 2020: Έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη Η στρατηγική «Ευρώπη 2020» αντλεί διδάγματα από τη στρατηγική της Λισαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση, η οποία υιοθετήθηκε το 2000 ως μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη στρατηγική της ΕΕ για την ανάπτυξη και αποτέλεσε την αφετηρία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, το οποίο έχει έκτοτε εξελιχθεί σε ολοκληρωμένο πλαίσιο συντονισμού και σύγκλισης των πολιτικών των κρατών μελών. 12797/14 ΑΙ/μκρ/ΑΗΡ 2
Τον Μάρτιο του 2014, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δρομολόγησε την ενδιάμεση επανεξέταση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» με την ανακοίνωση «Ανασκόπηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για μια έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» 1. Επακολούθησε δημόσια διαβούλευση που άρχισε τον Μάιο του 2014 και είχε σκοπό τη συγκέντρωση στοιχείων από όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς σχετικά με τη μέχρι στιγμής πρόοδο της στρατηγικής. Κατά την άποψη της Επιτροπής, κυριότερος στόχος είναι να αντληθούν διδάγματα από τα τέσσερα πρώτα χρόνια της στρατηγικής και να διασφαλιστεί ότι η εν λόγω στρατηγική λειτουργεί ως αποτελεσματικό εργαλείο για την απασχόληση και την ανάπτυξη κατά την περίοδο μετά την κρίση. Ως κυριότερη στρατηγική της ΕΕ για την ανάπτυξη, στοχεύει να αναγάγει την ΕΕ σε μια οικονομίας έξυπνη (μέσω επενδύσεων στην παιδεία, την έρευνα και την καινοτομία), βιώσιμη (μέσω μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα) και χωρίς αποκλεισμούς (με έμφαση στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και τη μείωση της φτώχειας). Όπως τόνισε ο Πρόεδρος της Επιτροπής κ.barroso στην ομιλία του για τα πεπραγμένα της Ένωσης, τα ανωτέρω θα επιτευχθούν μόνο με την ανάπτυξη ισχυρής και δυναμικής βιομηχανικής βάσης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τόνισε κατά τη σύνοδό του τον Μάρτιο του 2014 2 ότι η Ευρώπη χρειάζεται ισχυρή και ανταγωνιστική βιομηχανική βάση από απόψεως παραγωγής και επενδύσεων, ως βασικό μοχλό για την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Τα ζητήματα που αφορούν την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας θα πρέπει να ενσωματώνονται συστηματικά σε όλους τους τομείς πολιτικής της ΕΕ και να περιλαμβάνονται στις αξιολογήσεις αντίκτυπου, ούτως ώστε η οικονομία μας να αποκτήσει ισχυρότερη βιομηχανική βάση. Η Επιτροπή έχει καταγράψει άνιση πρόοδο μέχρι στιγμής όσον αφορά την επίτευξη των αρχικών στόχων και αναγνωρίζει ότι πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες. Κατά την άποψη της Προεδρίας, πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις πραγματικές κινητήριες δυνάμεις της ανάπτυξης, πέραν των στόχων όσον αφορά έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Λόγω της οικονομικής κρίσης έχουν μειωθεί οι προσπάθειες και οι επενδύσεις των κρατών μελών για την εκπλήρωση των στόχων που έχουν καθοριστεί. Πράγματι, η Επιτροπή σημειώνει ότι λίγοι είναι οι δείκτες όπου θα σημειωθεί επιτυχία, λχ. εκείνοι που αφορούν το κλίμα και το περιβάλλον. Ως εκ τούτου, είναι ζήτημα ουσιώδους σημασίας να συνεχίσει η ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών, τις συλλογικές προσπάθειες για την επίτευξη των στόχων. Βελτίωση της διακυβέρνησης Βασικός παράγοντας για τη βελτίωση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» είναι η εξασφάλιση καλύτερης διακυβέρνησης, με σκοπό τον στενότερο συντονισμό των πολιτικών της ΕΕ και την περαιτέρω ενίσχυση της ενιαίας αγοράς και της διάστασης της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας. 1 2 εγγρ. 6713/14 εγγρ. EUCO 7/14 12797/14 ΑΙ/μκρ/ΑΗΡ 3
Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο αποτελεί πλέον το βασικό πλαίσιο επίβλεψης της διαδικασίας διακυβέρνησης όσον αφορά το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Ωστόσο, θα ήταν σκόπιμος ένας καλύτερος συντονισμός των διαδικασιών του για τον προσδιορισμό των στόχων και επιδιώξεων της πολιτικής της ΕΕ για την ανάπτυξη. Θα μπορούσε επομένως να διερευνηθεί το ενδεχόμενο επανεξέτασης της διαδικασίας αυτής - και της διακυβέρνησής της - για να εξασφαλιστεί η καλύτερη εξισορρόπηση των προτεραιοτήτων μεταξύ των στοιχείων δημοσιονομικής πολιτικής και του θεματολογίου της ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας. Η ενιαία αγορά πρέπει να αποτυπώνεται περισσότερο στη στρατηγική «Ευρώπη 2020», ώστε να ληφθεί υπόψη η ανάγκη εμβάθυνσης της ενιαίας αγοράς στους τομείς της παροχής υπηρεσιών, των δικτύων και της ψηφιακής οικονομίας και να ελευθερωθούν και να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες ανάπτυξης και απασχόλησης. Άλλο σημαντικό στοιχείο είναι η συνιστώσα «βιομηχανικής πολιτικής» μιας μετά την κρίση στρατηγικής για την ανάπτυξη στην οποία βασίζονται οι τρεις στόχοι της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» : ανάπτυξη έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς. Συναφείς πτυχές της ενιαίας αγοράς και της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας εξετάζονται επίσης στο πλαίσιο άλλων συνθέσεων του Συμβουλίου χωρίς άμεση επαφή ή διάλογο με την αρμόδια σύνθεση του Συμβουλίου «Ανταγωνιστικότητα». Συνεπώς, τυχόν έλλειψη συντονισμού κινδυνεύει να έχει αρνητικές επιπτώσεις στο θεματολόγιο της ανταγωνιστικότητας. Λαμβάνοντας υπ όψιν ορισμένες από τις πτυχές που τονίζονται στην παρούσα παράγραφο, η υιοθέτηση της προαναφερόμενης νέας προσέγγισης της εσωτερικής αγοράς και η ενίσχυση της ενσωμάτωσης της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας θα βοηθούσαν στην κατάρτιση ενός πιο μακροπρόθεσμου στρατηγικού θεματολογίου. Ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να συζητήσουμε τις ιδέες αυτές, καθώς και άλλες, με τα κράτη μέλη. Χάρτης πορείας Η ιταλική Προεδρία επιθυμεί να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη προς υποστήριξη της ενδιάμεσης επανεξέτασης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» που θα πραγματοποιήσει η Επιτροπή, αναγνωρίζοντας ότι η εν λόγω στρατηγική αποτελεί κομβικό σημείο όπου συναντώνται διάφορες πολιτικές της ΕΕ. Πρόθεση είναι να συμπληρωθεί και να λάβει πρόσθετη αξία το ήδη υπάρχον και το εν εξελίξει έργο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των κρατών μελών. Η εν θέματι πρωτοβουλία δρομολογήθηκε από την Προεδρία κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων τον Ιούλιο του 2014. Υποστηρίζουμε μια σταδιακή προσέγγιση χωρίς αποκλεισμούς στην οποία θα ήταν ευπρόσδεκτες οι απόψεις των κρατών μελών. 12797/14 ΑΙ/μκρ/ΑΗΡ 4
Από πρακτική άποψη, η Προεδρία θα υλοποιήσει τα ανωτέρω μέσω της οργάνωσης συζητήσεων σε διάφορες συνθέσεις του Συμβουλίου, με στόχο ένα ευρύτερο φάσμα τομέων/πολιτικών που δεν περιλαμβάνονται προς στιγμήν στη στρατηγική «Ευρώπη 2020». Στα πλαίσια της στρατηγικής αυτής υιοθετήθηκαν το 2010 πέντε πρωταρχικοί στόχοι που αφορούν την απασχόληση, την παιδεία, την κοινωνική ένταξη, την έρευνα και ανάπτυξη και τα θέματα κλίματος/ενέργειας. Ωστόσο, η επανεξέταση προσφέρει την ευκαιρία για αξιολόγηση των προτεραιοτήτων αυτών, καθώς και του δυναμικού άλλων τομέων πολιτικής. Είναι σημαντικό ζήτημα να τονιστεί ότι, μολονότι οι εν λόγω στόχοι εστιάζουν σε σημαντικούς τομείς, δείχνουν ένα μόνο μέρος της γενικής εικόνας. Όσον αφορά την ενιαία αγορά, έχει συντελεστεί ιδιαίτερα σημαντικό έργο στηριζόμενο στις βασικές πρωτοβουλίες ΠΕΑ Ι και ΙΙ. Λαμβάνοντας υπόψη τη στρατηγική ατζέντα για την Ένωση σε εποχή αλλαγών που καταρτίστηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου 2014, διαπιστώνεται σαφής ανάγκη για περαιτέρω δράση με στόχο την πλήρη εκμετάλλευση του δυναμικού της ενιαίας αγοράς σε όλες τις διαστάσεις της. Καλούνται οι αντιπροσωπίες να υποδείξουν πιθανές επιμέρους προτεραιότητες και εργαλεία για την επίτευξη των ανωτέρω στόχων. Σκοπός είναι η εκπόνηση συγκεφαλαιωτικού εγγράφου κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων τον Δεκέμβριο, ως συμβολής στις εργασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το οποίο θα μπορούσε να διαβιβαστεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή πριν υποβάλει, την άνοιξη του 2015, τις προτάσεις της για την ενδιάμεση επανεξέταση. Ελπίζουμε ότι τα κράτη μέλη θα εκμεταλλευτούν την ευκαιρία να αποκριθούν στα ερωτήματα που απευθύνονται σε κάθε σύνθεση του Συμβουλίου η οποία έχει ως απώτερο στόχο τη βελτίωση και τον καλύτερο προσανατολισμό της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Υπό το φως του γενικού πλαισίου που περιγράφεται ανωτέρω, η Προεδρία καλεί το Συμβούλιο «Ανταγωνιστικότητα, εσωτερική αγορά και βιομηχανία» να εξετάσει τα ακόλουθα ερωτήματα κατά τη σύνοδο της 25ης Σεπτεμβρίου 2014: Θεωρούν οι υπουργοί ότι η στρατηγική «Ευρώπη 2020» έχει οδηγήσει σε θετικές αλλαγές και ότι υπήρξε αποτελεσματική η υλοποίησή της σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο; Ποια ήταν τα σημαντικότερα εμπόδια; Πώς είναι δυνατό να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα των μέτρων πολιτικής για να επιτευχθούν οι στόχοι για το 2020; 12797/14 ΑΙ/μκρ/ΑΗΡ 5
Υπάρχει ανάγκη απλούστευσης/εξορθολογισμού της διαδικασίας/των μεθόδων, και με ποιο τρόπο; Πώς θα μπορούσε η στρατηγική αυτή να συνδεθεί με άλλες πολιτικές/διαδικασίες στον τομέα αρμοδιότητας της σύνθεσης «Ανταγωνιστικότητα» του Συμβουλίου; Πώς μπορεί η στρατηγική «Ευρώπη 2020» να καταστεί πιο αποτελεσματική από άποψη προαγωγής της οικονομικής ανάπτυξης; Ποιοι τομείς και/ή ποια μέσα πρέπει να προβληθούν ή να ενεργοποιηθούν για το σκοπό αυτό (συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδοτικής πτυχής) ώστε να εξασφαλιστεί η κατάλληλη εναρμόνιση των στόχων και των μέσων για την επίτευξή τους; Πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί καλύτερα ο εξορθολογισμός της παρακολούθησης της ανταγωνιστικότητας; Πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί μια ενισχυμένη συνέργεια μεταξύ των εργασιών των συνθέσεων «Οικονομικά και δημοσιονομικά θέματα» και «Ανταγωνιστικότητα» του Συμβουλίου κατά την εξέταση οριζόντιων θεμάτων που αφορούν την πραγματική οικονομία; 12797/14 ΑΙ/μκρ/ΑΗΡ 6