Χαρτογραφική Επιστημονική Εταιρεία Ελλάδας 14 ο Εθνικό Συνέδριο Χαρτογραφίας Η χαρτογράφηση των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα Πετσάνη Έλενα, Φοιτήτρια, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας & Ανάπτυξης, ΑΠΘ, email: epetsani@plandevel.auth.gr Τσίντζου Λυδία, Φοιτήτρια, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας & Ανάπτυξης, ΑΠΘ, email: lyditsin@plandevel.auth.gr Στυλιανίδης Ευστράτιος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας & Ανάπτυξης, ΑΠΘ, email: sstyl@auth.gr Θεσσαλονίκη, 2-4 Νοεμβρίου 2016
Στόχος εργασίας Χρήση των δημόσιων ανοικτών δεδομένων για την κατανομή των δασικών πυρκαγιών στον Ελλαδικό χώρο για τα έτη 2014-2015 Αξιοποίηση του περιβάλλοντος ArcGIS for Server και του λογισμικού ArcGIS Viewer for Flex, για την ανάλυση της χωρικής πληροφορίας και την παραγωγή χαρτών Δημιουργία ενός διακομιστή που θα ενημερώνεται σε ετήσια βάση για την εξέλιξη των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα, με στόχο την πρόληψη του φαινομένου και την προστασία του περιβάλλοντος Εξαγωγή συμπερασμάτων για τη χωρική κατανομή των δασικών πυρκαγιών στη χώρα
Μοντέλα προσομοίωσης πυρκαγιών Λαμβάνουν υπόψη τους περιβαλλοντικούς παράγοντες και την ανθρώπινη δραστηριότητα Τα αποτελέσματά τους στοχεύουν στην εξαγωγή όσο το δυνατόν πιο ακριβούς χωρικής πληροφορίας
Μοντέλα προσομοίωσης πυρκαγιών Landscape Fire Succession Models (LFSMs) Προσομοίωση της αλληλουχίας των γεγονότων μετά την εμφάνιση της πυρκαγιάς Συμπεριλαμβάνουν τη χωρική διάσταση του φαινομένου Αποτελέσματα: χρονική και γεωγραφική πληροφορία Μοντέλα ανάλυσης και εκτίμησης των δασικών πυρκαγιών Στόχος: η διαχείριση του φαινομένου και η μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων Κατηγοριοποιούνται σε μοντέλα τα οποία βασίζουν την ανάλυση τους σε pixel ή σε πολύγωνα Η ανάλυση εξαρτάται από το είδος της πληροφορίας και το μοντέλο που θα χρησιμοποιηθεί General Circulation Models (GCMs) Εκτίμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και την πιθανότητα εμφάνισης πυρκαγιών Παράμετροι: συγκεντρώσεις ρυπογόνων ουσιών, άνεμος, κατακρημνίσεις
Θεσμικό πλαίσιο Καν. ΕΟΚ 2158/92 Καν. ΕΟΚ 804/94 Καν. (ΕΚ) 2152/03 Κοινοτικό Σχέδιο Δράσης για την πολιτική προστασία (2002) Άρθρα 24 & 117 του Συντάγματος (1975) Δασικός Κώδικας Ν.Δ. 86/1969 Ν. 998/1979 Ν. 1650/1986 Ν. 3208/2003
Η συμβολή των δημόσιων ανοικτών δεδομένων Διαφάνεια Απελευθέρωση κοινωνικής και εμπορικής αξίας Συμμετοχή και εμπλοκή επιχειρήσεων, οργανισμών, χρηστών και κοινού στη διακυβέρνηση
Θεσμικό πλαίσιο για τα δημόσια ανοικτά δεδομένα o Η ενσωμάτωση της οδηγίας 2013/37/EΕ στην ελληνική νομοθεσία ολοκληρώθηκε το 2014 και πλέον το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη δραστηριότητα των ανοιχτών δεδομένων είναι κατ εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας και της ενσωμάτωσης της προαναφερθείσας οδηγίας. o Ελληνική νομοθεσία αναφορικά με τα ανοιχτά δεδομένα: Ν. 4305/2014 (ΦΕΚ 237/Α ), Ν. 3448/2006 (ΦΕΚ 57/Α ), Αιτιολογική έκθεση Ν. 4305/2014, Αριθ. ΔΗΔ/Φ.40/407/8.1.2015, Αριθ. ΔΗΔ. Φ./ 19710/16.6.2015
Αξιοποίηση των ανοιχτών δεδομένων για τις πυρκαγιές στην Ελλάδα Στα αποτελέσματα της οπτικοποίησης των πυρκαγιών, περιλαμβάνεται η όσο το δυνατόν καλύτερη μελλοντική πρόληψη των δασών από την εκδήλωση πυρκαγιών Συμβολή στην εξυγίανση περιοχών που έχουν πληγεί ή που εμφανίζουν πιο έντονα και πιο συχνά φαινόμενα πυρκαγιάς Συμβολή στην επιτήρηση αυτών των περιοχών με μέτρα πυροπροστασίας
Μεθοδολογία Συλλογή και επεξεργασία των ανοιχτών δεδομένων σε μορφή ώστε να είναι συμβατή στο περιβάλλον του ArcGIS Επεξεργασία των πληροφοριών στο περιβάλλον του ArcGIS for Desktop 10.2.2 για την απεικόνιση των δασικών και αγροτικών πυρκαγιών σε χωρικό επίπεδο Δημιουργία του διακομιστή αξιοποιώντας το λογισμικό ArcGIS Viewer for Flex έκδοσης 3.7.
Διάγραμμα θεματικών χαρτών
Ανάπτυξη εφαρμογής σε περιβάλλον ArcGIS viewer for Flex 3.7.
Απεικόνιση των χαρτών των δασικών πυρκαγιών στο διακομιστή geoserver.plandevel.auth.gr/maps/fire/
Στατιστικά δεδομένα
Κατανομή των καιόμενων εκτάσεων για τα έτη 2014 και 2015, Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ, Ιδία επεξεργασία
Διαγραμματική απεικόνιση ανά μήνα των δασικών πυρκαγιών για το έτος 2014 Διαγραμματική απεικόνιση ανά μήνα των δασικών πυρκαγιών για το έτος 2015 Πηγή: Αρχηγείο Πυροσβεστικού Σώματος
Σχολιασμός και σύγκριση θεματικών χαρτών
Σύνολο καμένων δασών 2014 & 2015
Σύνολο καμένων δασικών εκτάσεων 2014 & 2015
Σύνολο καμένων γεωργικών εκτάσεων 2014 & 2015
Συγκέντρωση καμένων εκτάσεων υπολειμμάτων καλλιεργειών 2014 & 2015
Σύνολο καμένων εκτάσεων και ανθρώπινου δυναμικού πυρόσβεσης 2014 & 2015
Σύνολο καμένων εκτάσεων και οχημάτων πυρόσβεσης 2014 & 2015
Συμπεράσματα δασικών πυρκαγιών 2014-2015 Ο μέσος ρυθμός μεταβολής των συνολικών καιόμενων εκτάσεων για τα έτη 2014-2015 είναι -0,12. Η μεγαλύτερη έκταση καιόμενων εκτάσεων για το έτος 2014 είναι οι δασικές εκτάσεις (Δήμοι Λοκρών & Καλαμπάκας) και ακολουθούν σε φθίνουσα σειρά τα υπολείμματα καλλιεργειών (Δήμοι Λαρισαίων & Κιλελέρ) και οι γεωργικές εκτάσεις (Δήμος Λοκρών). Για το έτος 2015, οι γεωργικές εκτάσεις (Δήμος Μονεμβασιάς) αποτελούν την κατηγορία των καμένων εκτάσεων με τις περισσότερες καταστροφές. Ακολουθούν τα υπολείμματα καλλιεργειών (Δήμοι Κιλελέρ & Λαρισαίων), οι δασικές εκτάσεις (Δήμοι Μονεμβασιάς και Βύρωνος) και τα δάση ( Δήμος Λεβαδέων). Αναφορικά με τις καμένες εκτάσεις των υπολειμμάτων καλλιεργειών για τα έτη 2014 & 2015, οι μεγαλύτερες σε έκταση πυρκαγιές έχουν καταγραφεί στις πεδινές εκτάσεις της Θεσσαλίας.
Συμπεράσματα δασικών πυρκαγιών 2014-2015 Στους Δήμους της Περιφέρειας Πελοποννήσου συγκεντρώνονται οι περισσότερες καιόμενες εκτάσεις σκουπιδότοπων, αλλά την πρώτη θέση κατέχει ο Δήμος Άνδρου. Συγκρίνοντας τους Δήμους με τις μεγαλύτερες καιόμενες εκτάσεις για τα έτη 2014 και 2015 προκύπτουν οι παρακάτω δείκτες μέσης ετήσιας μεταβολής: Δασικές εκτάσεις: -0,48 Δάση: 8,97 Γεωργικές εκτάσεις: 2,32 Υπολείμματα καλλιεργειών: -0,22 Ο αριθμός του πυροσβεστικού σώματος αυξήθηκε το 2015 κατά 0,14 μονάδες και των πυροσβεστικών οχημάτων κατά 0,11 μονάδες σε σχέση με το 2014. Ο αριθμός των εθελοντών μειώθηκε το 2015 κατά -0,05 μονάδες σε σχέση με το 2014.
Σημεία κριτικής & Μελλοντική Έρευνα Επαλήθευση της πληροφορίας Έλλειψη γεωγραφικής πληροφορίας. Αδυναμία προσδιορισμού ακριβούς θέσης. Ο βαθμός λεπτομέρειας απεικόνισης των πυρκαγιών περιορίζεται σε επίπεδο Καλλικρατικού Δήμου. Λήψη δορυφορικών εικόνων (π.χ. δορυφορικές εικόνες LANDSAT) πριν και μετά την εμφάνισης πυρκαγιάς σε μια περιοχή και η δημιουργία του πολυγώνου στην καιόμενη περιοχή. Δημιουργία βάσης δεδομένων για τις δασικές και αγροτικές πυρκαγιές Δημιουργία ενός προτύπου βάσης δεδομένων έτσι ώστε να καταγράφονται οι απαραίτητες πληροφορίες για τις πυρκαγιές. Διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς. Διερεύνηση μοντέλων προσομοίωσης των πυρκαγιών Μοντελοποίηση και παραμετροποίηση των παραγόντων που συμβάλλουν στην εκδήλωση των πυρκαγιών. Αξιοποίηση των μοντέλων και μιας σειράς δεδομένων με στόχο την πρόβλεψη του χρονικού διαστήματος εμφάνισης των πυρκαγιών, της συμπεριφοράς που παρουσιάζουν αυτές και τον σχεδιασμό διαχείρισης του φαινομένου.
It's much easier to create a desert than a forest. James Lovelock