1 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Σεπτέμβριος 2014 Ονοματεπώνυμο:. Α. Να μεταφράσετε το παρακάτω κείμενο: Brenno duce Galli, apud Alliam flumen deletis legionibus Romanorum, everterunt urbem Romam praeter Capitolium, pro quo immensam pecuniam acceperunt. Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus; is Gallos iam abeuntes secutus est: quibus interemptis aurum omne recepit. Quod illic appensum civitati nomen dedit: nam Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensatum est. Post hoc factum rediit in exilium, unde tamen rogatus reversus est. Μονάδες 40 Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: 1. flumen: Να γραφούν η γενική και η αφαιρετική του ενικού αριθμού. aequo iure: Να γραφούν η γενική και η αιτιατική του αριθμού στον οποίο βρίσκονται aurum omne: Να γραφούν η γενική και η δοτική του αριθμού στον οποίο βρίσκονται civitati: Να γραφούν η γενική ενικού και η αφαιρετική πληθυντικού αριθμού. hoc factum: τη δοτική και αιτιατική του πληθυντικού αριθμού. is: τη γενική ενικού και την αιτιατική πληθυντικού αριθμού στο γένος που βρίσκεται. absens: τη γενική πληθυντικού του ίδιου γένους. Μονάδες 7 2. abeuntes: Να κλιθεί στο ουδέτερο γένος και στους δύο αριθμούς. Μονάδες 6 3. absens: Να κλιθεί ο ενικός της υποτακτικής του υπερσυντελίκου. factus est: Να γραφεί η ονομαστική του ενικού του γερουνδιακού και στα τρία γένη. interemptis: Να γίνει χρονική αντικατάσταση στο πρώτο πρόσωπο του πληθυντικού αριθμού της υποτακτικής της ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο). 4. α. Να γράψετε τον ίδιο τύπο των παρακάτω λέξεων στον άλλο αριθμό: praedam, quibus, omne. Μονάδες 3 5. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: α. fuerat: το γ πληθυντικό υποτακτικής υπερσυντελίκου. abeuntes: τη δοτική γερουνδίου. factus est: το β πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα. recepit: το β πληθυντικό προστακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή. pensatum est: το γ ενικό υποτακτικής παρατατικού στην ίδια φωνή.
2 β. appensum: το απαρέμφατο μέλλοντα της ίδιας φωνής. interemptis: την ονομαστική ενικού και πληθυντικού στο ουδέτερο γένος του γερουνδιακού. dedit: την ονομαστική ενικού στο θηλυκό γένος των μετοχών ενεστώτα και μέλλοντα. rediit: το α ενικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού στην ίδια φωνή. Μονάδες 4 6. α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων και φράσεων: in exilio, iure, absens, divisam, dictator, is, civitati, iam, post hoc factum. β. Quod illic appensum... dedit: Να μετατρέψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη. 7. Brenno duce: Να χαρακτηρίσετε το παραπάνω συντακτικό φαινόμενο. Μονάδες 10 Μονάδες 3 8. Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus; is Gallos iam abeuntes secutus est: quibus interemptis aurum omne recepit. Να χωρίσετε το παραπάνω τμήμα του κειμένου σε προτάσεις και να αναγνωρίσετε το είδος τους. Μονάδες 12 Prosper Successus!
3 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Σεπτέμβριος 2014 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Όταν ήταν αρχηγός ο Βρέννος, οι Γαλάτες (ή: οι Γαλάτες με αρχηγό το Βρέννο), αφού κατατρόπωσαν τις λεγεώνες των Ρωμαίων (κοντά) στον ποταμό Αλλία, κατέστρεψαν εντελώς την πόλη Ρώμη εκτός από το Καπιτώλιο, για το οποίο πήραν ως αντάλλαγμα ένα τεράστιο χρηματικό ποσό. Τότε ο Κάμιλλος, ο οποίος είχε παραμείνει εξόριστος για πολύ καιρό στην Αρδέα, εξαιτίας της λείας από τους Βηίους, η οποία δεν είχε μοιραστεί ακριβοδίκαια, εκλέχτηκε δικτάτορας, αν και απουσίαζε αυτός ακολούθησε τους Γαλάτες, ενώ (που) ήδη αποχωρούσαν: αφού τους εξολόθρευσε, πήρε πίσω όλο το χρυσάφι. Επειδή αυτό ζυγίστηκε εκεί, έδωσε το όνομά του στην πόλη: ονομάζεται δηλαδή Πίσαυρο, επειδή εκεί ζυγίστηκε το χρυσάφι. Ύστερα από αυτή την πράξη (ο Κάμιλλος) επέστρεψε στην εξορία, από όπου όμως γύρισε, αφού τον παρακάλεσαν. Β. 1. flumen: γενική ενικού: fluminis αφαιρετική ενικού: flumine aequo iure: γενική: aequi iuris αιτιατική: aequum ius aurum omne: γενική: auri omnis δοτική: auro omni civitati: γενική ενικού: civitatis αφαιρετική πληθυντικού: civitatibus hoc factum: δοτική πληθυντικού: his factis αιτιατική πληθυντικού: haec facta is: γενική ενικού: eius αιτιατική πληθυντικού: eos absens: absentium 2. abeuntes: Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός Ονομαστική abiens abeuntia Γενική abeuntis abeuntium Δοτική abeunti abeuntibus Αιτιατική abiens abeuntia Κλητική abiens abeuntia Αφαιρετική abeunte ή abeunti ως επιθετική abeuntibus
4 3. absens: afuissem, afuisses, afuisset factus est: faciendus, facienda, faciendum interemptis: Ενεστώτας: interempturi simus Παρατατικός: interempturi essemus Παρακείμενος: interempturi fuerimus Υπερσυντέλικος: interempturi fuissemus 4. praedam: praedas quibus: quo omne: omnia 5. α. fuerat: fuissent abeuntes: abeundo factus est: fiatis recepit: recipite pensatum est: pensaretur β. appensum: appensum iri interemptis: ονομαστική ενικού: interimendum ονομαστική πληθυντικού: interimendi dedit: μετοχή ενεστώτα: dans μετοχή μέλλοντα: datura rediit: redibam 6. α. in exilio: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός που δηλώνει κατάσταση στο «fuerat» iure: αφαιρετική του τρόπου στο «divisam» absens: επιρρηματική εναντιωματική μετοχή συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. Δηλώνει το σύγχρονο. divisam: επιθετική μετοχή, ως επιθετικός προσδιορισμός στο praedam. Δηλώνει το προτερόχρονο. Yποκείμενο της μετοχής είναι το «praedam». dictator: κατηγορούμενο στο Camillus από το συνδετικό «est factus» is: υποκείμενο του ρήματος «secutus est» civitati: έμμεσο αντικείμενο του ρήματος «dedit» iam: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο «abeuntes» post factum: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα «rediit» hoc: ομοιόπτωτος επιθετικός προσδιορισμός στο «factum» β. Quo illic appenso civitati nomen datum est.
5 7. Brenno duce: ιδιόμορφη αφαιρετική απόλυτη που δηλώνει χρόνο. Tο «Brenno» λειτουργεί ως υποκείμενο και το «duce» ως κατηγορηματικός προσδιορισμός που δηλώνει αξίωμα, στο υποκείμενο. 8. Tum Camillus absens dictator est factus: κύρια καταφατική πρόταση κρίσης qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam: δευτερεύουσα αναφορική πρόταση κρίσης, προσδιοριστική στο Camillus is Gallos iam abeuntes secutus est: κύρια καταφατική πρόταση κρίσης quibus interemptis aurum omne recepit: κύρια καταφατική πρόταση κρίσης