Δήλωση Πολιτικής του Προέδρου της Δημοκρατίας για το Σχέδιο Δράσης για τη Μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας Παρασκευή 13/9/2013, 12.00μμ Κυρίες και κύριοι, Κατά την παρουσίαση των μέτρων για τον εκσυγχρονισμό των θεσμών και του κράτους στις 29 Απριλίου 2013, είχα δηλώσει ότι είχα ζητήσει εντός τριών μηνών να καταρτιστεί Σχέδιο Δράσης για τον Εκσυγχρονισμό και τη Μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας. Ήμουν και παραμένω της άποψης, ότι η δημιουργία ενός νέου μοντέλου κράτους αποτελεί μια από τις μεγάλες προκλήσεις που έχουμε ενώπιον μας και που χωρίς αμφιβολία θα επηρεάσει σημαντικά τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Στόχος είναι η δημιουργία ενός κράτους που να τρέχει στους ρυθμούς της εποχής, ικανού να αντεπεξέλθει στις σύγχρονες απαιτήσεις και να αδράξει τις ευκαιρίες. Ένα ευέλικτο, αποτελεσματικό και φιλικό προς τον πολίτη κράτος. Ένα κράτος αξιοπρέπειας που θα αντικρίζει τον πολίτη ισότιμα, στη βάση των αναγκών και των δικαιωμάτων του.
2 Ένα κράτος, το οποίο θα σέβεται τα χρήματα των φορολογουμένων, θα αποφεύγει τις άσκοπες δαπάνες, θα δρα με όρους αποτελέσματος και κοινωνικής προσφοράς. Κυρίες και Κύριοι Αναμφίβολα, η εφαρμογή των μέτρων του εκσυγχρονισμού της πολιτείας, είναι ιδιαίτερα δύσκολη και επίπονη διαδικασία, καθώς σε φέρνει σε σύγκρουση με νοοτροπίες και τη δομή του όλου συστήματος, όπως έχει διαχρονικά διαμορφωθεί τα τελευταία πενήντα χρόνια. Οφείλω να παρατηρήσω ότι θα ήθελα να είχαμε προχωρήσει με ποιο γρήγορους ρυθμούς, αλλά στην πορεία έχουν προκύψει νομοθετικά ή άλλα κωλύματα, τα οποία καθυστερούν την υλοποίηση των μέτρων. Ο μηχανισμός για το σχεδιασμό, την προώθηση και την υλοποίηση του στόχου της Μεταρρύθμισης έχει ήδη τεθεί σε λειτουργία. 2
3 Κυρίες και Κύριοι Από τις πρώτες αποφάσεις της κυβέρνησης και προκειμένου να υλοποιηθεί η μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας, το Υπουργικό Συμβούλιο διόρισε την Επίτροπο Μεταρρύθμισης της Δημόσιας Υπηρεσίας, η οποία μέσα στην ταχθείσα προθεσμία, έχει καταρτίσει ολοκληρωμένο σχεδιασμό για την υλοποίηση του Σχεδίου Μεταρρύθμισης με καθορισμένα χρονοδιαγράμματα. Επιπλέον, το Υπουργικό Συμβούλιο έχει ορίσει Διυπουργική Επιτροπή, για να παρακολουθεί στενά την πρόοδο υλοποίησης του Σχεδίου Δράσης, την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων και να λαμβάνει τις απαιτούμενες πολιτικές αποφάσεις για την εφαρμογή του πλάνου της μεταρρύθμισης. Αναγνωρίζω ότι η όποια αλλαγή αντιμετωπίζεται αρχικά με σκεπτικισμό και επιφυλάξεις. Γι αυτό και η βούληση και η διάθεση υπάρχουν για συνεχή επικοινωνία και διάλογο με τους δημόσιους λειτουργούς για να καθησυχάσουμε τυχόν ανησυχίες τους και να εξηγήσουμε τα σημαντικά οφέλη που θα προκύψουν και για τους ίδιους. 3
4 Από την άλλη, θέλω να είμαι σαφής: Δεν θα επιδείξουμε την παραμικρή ανοχή σε καθυστερήσεις, λόγω γραφειοκρατικών εμποδίων, κατεστημένων και απηρχαιωμένων αντιλήψεων. Σύμμαχος μας σ αυτή την προσπάθεια για την απαραίτητη για την Κύπρο μεταρρύθμιση, είναι η ίδια η κοινωνία που βιώνει τις επιπτώσεις ενός απηρχαιωμένου συστήματος, αλλά και η συντριπτική πλειοψηφία ικανοτάτων δημοσίων υπαλλήλων που είναι τα πρώτα θύματα ενός αντιπαραγωγικού συστήματος. Γνωρίζω τις αντιδράσεις και διαφωνίες που έχουν εκδηλωθεί σχετικά με το θεσμό της Επιτρόπου Μεταρρύθμισης. Θέλω, μια για πάντα να το κάνω ξεκάθαρο, πως ο ρόλος και οι όροι εντολής της Επιτρόπου, σε συνεργασία με εμπειρογνώμονες της Διεθνούς Τράπεζας και της Ακαδημίας Δημόσιας Διοίκησης του Ηνωμένου Βασιλείου, είναι η ετοιμασία ενός ολοκληρωμένου Σχεδίου Μεταρρύθμισης, την ευθύνη έγκρισης και υλοποίησης του οποίου θα έχει το Υπουργικό Συμβούλιο και μόνο. Ως εκ τούτου, και με όλο το σεβασμό προς τις όποιες διαφορετικές προσεγγίσεις που δεν άπτονται στην ουσία της καταβαλλόμενης προσπάθειας για μεταρρύθμιση, καλώ την ηγεσία της ΠΑΣΥΔΥ να εμπλακεί ενεργά και να συμβάλει στην όλη προσπάθεια για εκσυγχρονισμό του κράτους προς όφελος της κοινωνίας, αλλά και των ιδίων των δημοσίων λειτουργών. 4
5 Κυρίες και Κύριοι, Η Δημόσια Διοίκηση σ όλες τις χώρες βρίσκεται σε διαδικασία συνεχούς αναπροσαρμογής, ιδιαίτερα μετά την οικονομική κρίση που κατέστησε αναγκαία την αύξηση της παραγωγικότητας και την ταυτόχρονη μείωση των δαπανών. Προς αυτή την κατεύθυνση θα εργαστούμε με αποφασιστικότητα και συνέπεια με τη βεβαιότητα ότι σε αυτή μας την προσπάθεια θα έχουμε συνεργούς τόσο τους δημόσιους λειτουργούς όσο και την κοινωνία. Και είμαι βέβαιος πως θα έχουμε συνεργούς όλους τους εμπλεκόμενους, γιατί για πρώτη φορά με την επιδιωκόμενη μεταρρύθμιση, πέραν των άλλων, παρέχονται κίνητρα για την πρόοδο, αλλά και την αναβάθμιση τόσο των υπηρεσιών όσο και την ιδίων των δημοσίων λειτουργών. Την ίδια ώρα, η μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας θα λειτουργήσει, και ως ο αναγκαίος για τον τόπο, ιδιαίτερα υπό τις δύσκολες σημερινές συνθήκες, μοχλός ανάκαμψης και ανάπτυξης. Ο εξορθολογισμός δομών και διαδικασιών, η αναβάθμιση της ποιότητας της παραγόμενης πολιτικής, ο συντονισμός δράσεων και η συνάφεια των επιμέρους πολιτικών ανά τομέα, θα συντελέσουν στην καλύτερη αξιοποίηση πόρων, στην αύξηση της αποδοτικότητας και στην πρόληψη κρίσεων. 5
6 Προ της όποιας αναφοράς στο Σχέδιο Δράσης για τη Μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας, θα ήθελα χάριν ενημέρωσης, αλλά και της υποχρέωσης μου για λογοδοσία να θέσω στη διάθεση σας Πίνακα προόδου υλοποίησης των εξαγγελιών που άπτονται στον εκσυγχρονισμό, στην αποκατάσταση του κύρους των θεσμών, στην ανασυγκρότηση και στον εκσυγχρονισμό του κράτους, στην πάταξη της διαφθοράς και τη θεσμοθέτηση κανόνων χρηστής διοίκησης και αξιοκρατίας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο από τις πρώτες ημέρες των εξαγγελιών περάσαμε από τις διακηρύξεις στις πράξεις. Δεν αναμέναμε τις μελέτες. - Αποφασίσαμε ήδη την κατάργηση οργανισμών του δημοσίου που έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο τους με σημαντική εξοικονόμηση πόρων προς όφελος του φορολογούμενου πολίτη. - Το πρώην Γραφείο Προγραμματισμού έχει αναβαθμιστεί σε Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης. Μεταξύ άλλων, θα διενεργεί αξιολόγηση και ιεράρχηση των μεγάλων έργων του δημοσίου ούτως ώστε να υλοποιούνται αυτά που θα έχουν πραγματικό όφελος. Θα 6
7 αποτελεί επίσης σημείο αναφοράς για όλα τα Ευρωπαϊκά Προγράμματα και Ταμεία. - Στην Αστυνομία και τις Ταχυδρομικές Υπηρεσίες έχουν γίνει συμπτύξεις τμημάτων και αξιοποίηση των στελεχών σύμφωνα με τις γνώσεις και εμπειρίες τους. - Επισπεύσαμε τις διαδικασίες εξέτασης και καταβολής των οφειλόμενων ποσών από το Ταμείο Πλεονάζοντος Προσωπικού. - Αρχίσαμε να υλοποιούμε την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, με μέτρα όπως η ψηφιοποίηση και ο εκσυγχρονισμός των συστημάτων του Εφόρου Εταιρειών. - Καταθέσαμε ενώπιον της Βουλής νομοσχέδιο που αφορά την ενίσχυση του ρόλου της Επιτρόπου Διοικήσεως ούτως ώστε να ενισχυθεί η χρηστή διοίκηση και η διαφάνεια στη δημόσια υπηρεσία. - Λάβαμε μέτρα για περιορισμό της γραφειοκρατίας και απλοποίηση των διαδικασιών. Πλείστα άλλα περιλαμβάνονται στον πίνακα προόδου των εξαγγελθέντων την 29/04/2013 μέτρων, ο οποίος θα σας δοθεί. 7
8 Κυρίες και Κύριοι Η μεταρρύθμιση κινείται σε πέντε άξονες, προσεγγίζοντας τη Δημόσια Υπηρεσία ως ένα ενιαίο οργανισμό σχεδιασμού και παραγωγής πολιτικής, εκτέλεσης έργων και παροχής υπηρεσιών, που θα έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται στις σύγχρονες συνθήκες. Ο ορίζοντας υλοποίησής των μεταρρυθμίσεων αλλά και του Σχεδίου Δράσης έχει ήδη ξεκινήσει, και θα ολοκληρωθεί μέχρι το 2016, με σημαντικότερους σταθμούς το 2014 και 2015. Ο πρώτος άξονας περιλαμβάνει δράσεις που στοχεύουν στην Ενίσχυση της Ικανότητας για Στρατηγικό Προγραμματισμό, Χάραξη Πολιτικής και Συντονισμό. Ο δεύτερος άξονας περιλαμβάνει την αναδιάρθωση των δομών και της λειτουργίας των υπηρεσιών. Ο τρίτος άξονας αναφέρεται σε δράσεις καλύτερης αξιοποίησης, επιμόρφωσης και ενίσχυσης των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού της δημόσιας υπηρεσίας. 8
9 Ο τέταρτος άξονας περιλαμβάνει δράσεις που θα βελτιώσουν τις σχέσεις κράτους πολίτη, προκειμένου να λαμβάνει την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση. Ο πέμπτος άξονας αφορά δράσεις σχετικά με τις Αρχές λειτουργίας και τις αξίες που πρέπει να διέπουν τη δημόσια υπηρεσία. Το αναλυτικό περιεχόμενο του κάθε ενός από τους άξονες θα αναπτυχθεί από την Επίτροπο Μεταρρύθμισης της Δημόσιας Υπηρεσίας, τόσο στην κοινωνία όσο και στους ίδιους τους δημόσιους λειτουργούς. Κυρίες και κύριοι, Τα πιο πάνω προωθούμενα μέτρα θα αποφέρουν ουσιαστικά και σημαντικά οφέλη στο σύνολο των πολιτών, αλλά και των εργαζομένων στο δημόσιο τομέα: Οι πολίτες θα απολαμβάνουν αμεσότερη, γρηγορότερη και καλύτερη εξυπηρέτηση, ενώ παράλληλα θα υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία για τις πράξεις και τις δαπάνες της δημόσιας διοίκησης. 9
10 Το κράτος θα υποστηρίζεται από μια ευέλικτη και αποτελεσματική δημόσια υπηρεσία που θα μπορεί να προλαβαίνει και θα αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της εποχής. Μέσω της μεταρρύθμισης φιλοδοξούμε: στη δημιουργία ενός κράτους που θα εξυπηρετεί και δεν θα ταλαιπωρεί τον πολίτη. Θα είναι σύγχρονο, νοικοκυρεμένο και πάνω απ όλα κοινωνικά ευαίσθητο γι αυτούς που πραγματικά το έχουν ανάγκη. θα προσφέρει στους ευσυνείδητους και εργατικούς δημόσιους λειτουργούς τις εγγυήσεις ανέλιξης στη βάση των ικανοτήτων και της απόδοσης τους και όχι στη βάση γνωριμιών τους είτε απλά της αρχαιότητας τους. Είναι πεποίθηση μου ότι μπορούμε να το πετύχουμε και θα το πετύχουμε, έχοντας την στήριξη της κοινωνίας και την στενή συνεργασία των δημόσιων λειτουργών. Σας ευχαριστώ 10