Φύλλο εργασίας 1 σχετικό με τις μετρήσεις μήκους 1 Εκτιμήσεις- μετρήσεις μαθητών 1) Να γράψετε στις παρακάτω προτάσεις εάν κατά τη γνώμη σας, η υπογραμμισμένη λέξη είναι ΜΕΓΕΘΟΣ: Η πυρκαγιά που έκαψε το σπίτι του ήταν πολύ μεγάλη και ο πόνος αβάσταχτος: Η απόσταση Γαλησσάς- Ερμούπολη είναι μεγάλη με τα πόδια: : Η μάζα ενός καρπουζιού ώριμου είναι μεγαλύτερη της μάζας ενός μήλου: : Η χαρά του παραολυμπιονίκη που βραβεύτηκε ήταν τεράστια: : Το έντονο κόκκινο χρώμα του πουκάμισου του Βαγγέλη τράβαγε το βλέμμα όλων;.. Η χωρητικότητα του βόθρου δεν ήταν μεγάλη γι αυτό και σύντομα ξεχείλισε:. Ο ποδοσφαιριστής χτύπησε με μέτρια δύναμη την μπάλα με φάλτσο βάζοντας γκολ:. 2) Να μετρήσετε με όποιον τρόπο νομίζετε και να γράψετε το αποτέλεσμα σας και πως το μετρήσατε για : Α) το πλάτος της αίθουσας σας : Β) το μήκος του βιβλίου Φυσικής:.. Γ) το πάχος του βιβλίου Φυσικής: 3) Επίσης να γράψετε ποιο μήκος κατά τη γνώμη σας είναι μεγαλύτερο, τα 50 εκατοστά (εκατοστόμετρα) ή τα 5 μέτρα αιτιολογώντας τη γνώμη σας. 4) Να γράψετε σύμφωνα με ότι εσείς γνωρίζετε, με τι όργανα σήμερα μετράμε με ακρίβεια τα μήκη των αποστάσεων; 5) Πως υπολογίζουμε τη μέση τιμή από πολλές (συχνά διαφορετικές) μετρήσεις που έχουμε πάρει;.. 6) Γιατί πιστεύετε είναι χρήσιμος ο υπολογισμός της μέσης τιμής;..
Απαντήσεις και σχόλια φυλλαδίου Τι ονομάζονται φυσικά μεγέθη; Οι ποσότητες που μπορούν να μετρηθούν ονομάζονται φυσικά μεγέθη. Η μέτρησή τους για να γίνει χρειάζεται σύγκριση με άλλα ομοειδή μεγέθη, που τα ονομάζουμε μονάδες μέτρησης Παραδείγματα κάποιων μεγεθών που είναι φυσικά και κάποια που δεν είναι. Φυσικά μεγέθη: μήκος, όγκος, μάζα, βάρος, ενέργεια, θερμοκρασία, δύναμη, χρόνος. Όχι φυσικά μεγέθη: φόβος, λύπη, χαρά, απορία, θαυμασμός, πόνος. 2 Παραδείγματα μετρήσεων : μήκος αίθουσας= 7,3 μέτρα ή 5,5 μήκη θρανίων ή 38 μήκη παπουτσιού ή 22 μήκη βήματος ή 3, 3 μήκη ανοίγματος χεριών Όπως παρατηρούμε αμέσως μετά τον αριθμό επακολουθεί η μονάδα μέτρησης Τι πρέπει να προσέχουμε όταν μετράμε κάποιο μήκος με μια μετροταινία; α) η αρχή της μετροταινίας (το 0 μηδέν της) πρέπει να ξεκινά στην αρχή της μετρούμενης απόστασης, Σωστό β) η μετροταινία δεν πρέπει να έχει συστραφεί Λάθος γ) η μετροταινία πρέπει να τοποθετείται ευθεία και παράλληλα στη μετρούμενη απόσταση που θέλουμε, προσέχοντας να μην υπάρχουν ανωμαλίες από κάτω της. Λάθος (δημιουργείται καμπύλη) Λάθος (διαγώνια ευθεία)
3 δ) με το τέλος της μετρούμενης απόστασης διαβάζουμε την διπλανή αντίστοιχη ένδειξη της μετροταινίας που βρίσκεται παράλληλα. Επακολουθούν κάποια χρήσιμα βίντεο για το πώς να μετράμε σωστότερα: https://www.youtube.com/watch?v=iwjtz9gwz2u https://www.youtube.com/watch?v=wsfylrkhyzs https://www.youtube.com/watch?v=nnpoq4z3oci ΜΟΝΑΔΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΜΗΚΟΥΣ Στις περισσότερες χώρες του κόσμου έχουν αποδεχθεί το Διεθνές Σύστημα (System International, συντομογραφικά S.I.) που μας ενημερώνει για τις επίσημες μονάδες μέτρησης. Στο S.I. το μήκος μετριέται με μονάδες μέτρησης το: 1 m (μέτρο) Πως κάνουμε τις μετατροπές μονάδων ; Για να μετατρέψουμε μια μονάδα μέτρησης σε άλλη μικρότερη μονάδα μέτρησης πολλαπλασιάζουμε με τους αριθμούς που βρίσκονται ανάμεσα στις δυο μονάδες. Π.χ dm σε mm: 4 dm= 4 (10 10) mm=400 mm, km σε dm: 3,2 km=3,2 (1000 10) dm=32000 dm km σε cm: 3 km=3 (1000 10 10) cm=300000 cm Για να μετατρέψουμε μια μονάδα μέτρησης σε άλλη μεγαλύτερη μονάδα μέτρησης διαιρούμε με τους αριθμούς που βρίσκονται ανάμεσα στις δυο μονάδες. Π.χ mm σε dm: 62 mm= 62 / (10 10) dm=0,62 dm, dm σε km: 2000 dm=2000 / (1000 10) km=0,2 km cm σε km: 36000 cm=36000 / (1000 10 10) km=0,36 km Πώς υπολογίζουμε τη μέση τιμή από ένα πλήθος μετρήσεων; Για να υπολογίσουμε τη μέση τιμή ενός πλήθους αριθμών, κάνουμε 2 βήματα: πρώτα αθροίζουμε όλες τις μετρήσεις που έχουμε και μετά διαιρούμε το άθροισμα αυτό με το πλήθος τους. Παράδειγμα Τέσσερα χρησιμοποιημένα μολυβιά έχουν μήκη 12 cm, 16 cm, 14,5 cm και 13,5 cm. Ποια είναι η μέση τιμή του μήκους τους; 1 ο β ή μ α : Προσθέτουμε τα μήκη των μολυβιών: 12 cm +16 cm +14,5 cm +13,5 cm = 56 cm. 2 o β ή μ α : Διαιρούμε το άθροισμα (56 cm) με το πλήθος των μολυβιών, δηλαδή με το 4. Έχουμε 56 cm : 4 = 14 cm. Έτσι η μέση τιμή του μήκους των μολυβιών είναι 14 cm.
4 Γιατί είναι σημαντικό να παίρνουμε πολλαπλές μετρήσεις όταν μετράμε ένα μέγεθος και στη συνέχεια να υπολογίζουμε τη μέση τιμή των μετρήσεων; Ο υπολογισμός της μέσης τιμής μάς δίνει μια πιο ασφαλή εκτίμηση της τιμής ενός μήκους. Με τον υπολογισμό της μέσης τιμής, οποιαδήποτε μικρά ή μεγαλύτερα σφάλματα προκύπτουν κατά τη διάρκεια των μετρήσεων αλληλοαναιρούνται κατά κάποιον τρόπο και έτσι επηρεάζουν λιγότερο τους υπολογισμούς μας. Όργανα μετρήσεων Τα όργανα μέτρησης των αποστάσεων είναι η μετροταινία (χάρακας(1) ή μεζούρα(2)), το παχύμετρο (ή βερνιέρος(3)), το διαστημόμετρο(4) αλλά και πιο πολύπλοκα εργαλεία όπου μια ακτίνα εκπέμπεται, ταξιδεύει χτυπά σε κάποιο στόχο, ανακλάται και επιστρέφει στο πομπό και καταγράφεται η διάρκεια της διαδικασίας και επακολουθεί ο υπολογισμός της απόστασης. (1) (2) (3) (4) Με τη χρήση ηχητικών κυμάτων π.χ υπερήχων που εκπέμπονται, βρίσκουν ένα εμπόδιο, ανακλώνται και επιστρέφουν και με αξιοποίηση της ταχύτητα του ήχου στον αέρα ή στη θάλασσα,(τέτοιο είναι το sonar) υπολογίζουμε αποστάσεις. Τον ίδιο τρόπο χρησιμοποιούν στην πλοήγησή τους οι φάλαινες και οι νυχτερίδες. Το radar μετρά μήκος / απόσταση εκπέμποντας και ανιχνεύοντας ηλεκτρομαγνητικά κύματα, τα οποία έχουν ανακλαστεί σε κάποιο εμπόδιο. Ένας πλέον σύγχρονος και κοινός πια τρόπος μέτρησης του μήκους είναι το παγκόσμιο σύστημα θεσιθεσίας (gps). Στο σύστημα αυτό, όργανα μέτρησης μήκους / απόστασης δέχονται ηλεκτρομαγνητικά κύματα από δορυφόρους. Ασκήσεις ανατροφοδότησης για τους μαθητές/τριες http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-6167
5 Πως κάνουμε τις μετατροπές μονάδων ; Για να μετατρέψουμε μια μονάδα μέτρησης σε άλλη μικρότερη μονάδα μέτρησης πολλαπλασιάζουμε με τους αριθμούς που βρίσκονται ανάμεσα στις δυο μονάδες. Π.χ dm σε mm: 4 dm= 4 (10 10) mm=400 mm, km σε dm: 3,2 km=3,2 (1000 10) dm=32000 dm km σε cm: 3 km=3 (1000 10 10) cm=300000 cm Για να μετατρέψουμε μια μονάδα μέτρησης σε άλλη μεγαλύτερη μονάδα μέτρησης διαιρούμε με τους αριθμούς που βρίσκονται ανάμεσα στις δυο μονάδες. Π.χ mm σε dm: 62 mm= 62 / (10 10) dm=0,62 dm, dm σε km: 2000 dm=2000 / (1000 10) km=0,2 km cm σε km: 36000 cm=36000 / (1000 10 10) km=0,36 km