Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων 16.6.2016 2016/2637(RSP) ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία των ερωτήσεων με αίτημα προφορικής απάντησης B8-xxxxxx and B8-xxxxxx σύμφωνα με το άρθρο 128 παράγραφος 5 του Κανονισμού σχετικά με τα trans-λιπαρά (2016/2637(RSP)) Renate Sommer εξ ονόματος της Ομάδας PPE Daciana Octavia Sârbu εξ ονόματος της Ομάδας S&D Nikolay Barekov εξ ονόματος της Ομάδας ECR Anneli Jäätteenmäki εξ ονόματος της Ομάδας ALDE Lynn Boylan εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL Martin Häusling εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE Piernicola Pedicini εξ ονόματος της Ομάδας EFDD Mireille D'Ornano εξ ονόματος της Ομάδας ENF RE\1094067.doc PE582.248v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PE582.248v01-00 2/2 RE\1094067.doc
B8-0000/2016 Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τα trans-λιπαρά (2016/2637(RSP)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές και ιδίως το άρθρο 30 παράγραφος 7 1, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, της 3ης Δεκεμβρίου 2015, σχετικά με τα trans-λιπαρά στα τρόφιμα και στην εν γένει διατροφή του πληθυσμού της Ένωσης (COM(2015) 619 final), έχοντας υπόψη την έκθεση του Κοινού Κέντρου Ερευνών «Trans fatty acids in Europe: where do we stand? A synthesis of the evidence: 2003-2013» (Trans-λιπαρά οξέα στην Ευρώπη: πού βρισκόμαστε; Μια σύνθεση των στοιχείων: 2003-2013), έχοντας υπόψη την επιστημονική γνώμη της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) του 2009, που περιλαμβάνει σύσταση διατροφικής πρόσληψης για τα trans-λιπαρά, έχοντας υπόψη τις δημοσιεύσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ): «the effectiveness of policies for reducing dietary transfat: a systematic review of the evidence 2 ;» (Η αποτελεσματικότητα των πολιτικών για τη μείωση των trans-λιπαρών στη διατροφή: μια συστηματική ανάλυση των στοιχείων) και «Eliminating trans fats in Europe - A policy brief 3» (Κατάργηση των trans-λιπαρών στην Ευρώπη - Σύνοψη πολιτικής), έχοντας υπόψη το άρθρο 128 παράγραφος 5 και το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού, A. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα trans-λιπαρά οξέα είναι ακόρεστα λιπαρά που υπάρχουν σε τρόφιμα τα οποία προέρχονται από μηρυκαστικά, όπως είναι για παράδειγμα τα γαλακτοκομικά προϊόντα και το κρέας, και σε μερικώς υδρογονωμένα φυτικά έλαια βιομηχανικής παρασκευής (φυτικά έλαια που διαφοροποιούνται με προσθήκη ατόμων υδρογόνου και χρησιμοποιούνται στο τηγάνισμα, στο ψήσιμο και στα μεταποιημένα τρόφιμα προκειμένου να παραταθεί η διάρκεια ζωής των προϊόντων) B. λαμβάνοντας υπόψη ότι ακόμη και τα λιπαρά των μηρυκαστικών, για παράδειγμα τα λιπαρά των γαλακτοκομικών και το βόειο λίπος, περιέχουν 3-6% trans-λιπαρά οξέα 1 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές, ΕΕ L 304 της 22.11.2011, σ.18 2 Bull World Health Organ 2013;91:262 269H 3 http://www.euro.who.int/ data/assets/pdf_file/0010/288442/eliminating-trans-fats-in-europe-a-policybrief.pdf?ua=1 RE\1094067.doc 3/3 PE582.248v01-00
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανθρώπινη κατανάλωση φυσικών trans-λιπαρών οξέων που προέρχονται από μηρυκαστικά κυμαίνεται γενικά σε χαμηλά επίπεδα Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατανάλωση κρέατος στην ΕΕ αυξάνεται συνεχώς E. λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλά εστιατόρια και καταστήματα ταχείας εστίασης χρησιμοποιούν trans-λιπαρά οξέα για το τηγάνισμα τροφίμων επειδή είναι φθηνά και μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολλές φορές σε επαγγελματικές φριτέζες ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά την προετοιμασία ορισμένων τροφίμων (π.χ. τηγάνισμα) παράγονται επιπλέον trans-λιπαρά οξέα Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατανάλωση μερικώς υδρογονωμένων φυτικών ελαίων βιομηχανικής παρασκευής έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακού νοσήματος, υπογονιμότητα, ενδομητρίωση, χολολιθίαση, νόσο του Alzheimer, διαβήτη και ορισμένους καρκίνους H. λαμβάνοντας υπόψη ότι η υψηλή κατανάλωση trans-λιπαρών συγκαταλέγεται συγκεκριμένα στους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου (περισσότερο από κάθε άλλο θρεπτικό στοιχείο ανά θερμίδα), μιας ασθένειας η οποία, σύμφωνα με συντηρητικές εκτιμήσεις, ευθύνεται για περίπου 660.000 θανάτους ετησίως στην ΕΕ, ήτοι περίπου για το 14% της συνολικής θνησιμότητας Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η EFSA συνιστά «η πρόσληψη trans-λιπαρών να είναι κατά το δυνατό χαμηλότερη στο πλαίσιο μιας διατροφής κατάλληλης ως προς τα θρεπτικά στοιχεία» 4 Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΠΟΥ συνιστά ειδικότερα η κατανάλωση trans-λιπαρών να μην αντιστοιχεί σε ποσοστό πάνω από το 1% της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης ΙΑ. ΙΒ. ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ κατέληξε, τον Ιούνιο του 2015, στο συμπέρασμα ότι τα μερικώς υδρογονωμένα έλαια δεν «αναγνωρίζονται εν γένει ως ασφαλή» για χρήση στα τρόφιμα που προορίζονται για τον άνθρωπο λαμβάνοντας υπόψη ότι παρά την περιορισμένη διαθεσιμότητα δεδομένων σε επίπεδο ΕΕ, πρόσφατη μελέτη που συγκεντρώνει δεδομένα από 9 χώρες της ΕΕ αναφέρει ότι η μέση ημερήσια πρόσληψη trans-λιπαρών για τον πληθυσμό αντιστοιχεί σε λιγότερο από το 1% της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης, αλλά ότι σημειώνονται υψηλότερες τιμές πρόσληψης για συγκεκριμένους υποπληθυσμούς σε ορισμένα από αυτά τα κράτη μέλη 5 λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάλυση των πιο πρόσφατων δεδομένων που είναι διαθέσιμα στο κοινό επιβεβαιώνει ότι, παρά την αναφερόμενη μείωση των trans-λιπαρών σε συγκεκριμένα τρόφιμα, σε ορισμένες αγορές προϊόντων διατροφής της ΕΕ εξακολουθούν να υπάρχουν διάφορα τρόφιμα με υψηλά επίπεδα trans-λιπαρών, δηλ. με 4 EFSA Journal. 2010;8(3):1461 5 Mouratidou et al. Trans Fatty acids in Europe: where do we stand? JRC Science and Policy Reports 2014 doi:10.2788/1070 PE582.248v01-00 4/4 RE\1094067.doc
περισσότερα από 2 γρ. trans-λιπαρά ανά 100 γρ. λιπαρών (π.χ. μπισκότα ή ποπ-κορν με περίπου 40-50 γρ. trans-λιπαρά/100 γρ. λιπαρών, καθώς και μη προσυσκευασμένα τρόφιμα, όπως προϊόντα αρτοποιίας) ΙΔ. ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με διεθνείς μελέτες, οι πολιτικές που αποσκοπούν στη μείωση της περιεκτικότητας των τροφίμων σε trans-λιπαρά συνεπάγονται μείωση των επιπέδων των trans-λιπαρών χωρίς αύξηση της συνολικής περιεκτικότητας σε λιπαρά τέτοιες πολιτικές είναι ρεαλιστικές, εφικτές και ενδέχεται να έχουν θετικό αντίκτυπο στη δημόσια υγεία λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο 1 στους 3 καταναλωτές στην ΕΕ είναι ενήμερος για τα trans-λιπαρά, γεγονός που φανερώνει ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα για την παροχή πληροφοριών ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η νομοθεσία της ΕΕ δεν ρυθμίζει την περιεκτικότητα των τροφίμων σε trans-λιπαρά ούτε και απαιτεί σχετική επισήμανση ΙΖ. ΙΗ. ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αυστρία, η Δανία, η Λετονία και η Ουγγαρία έχουν θεσπίσει νομοθεσία για τον περιορισμό της περιεκτικότητας των τροφίμων σε trans-λιπαρά, ενώ τα περισσότερα από τα υπόλοιπα κράτη μέλη έχουν επιλέξει εθελοντικά μέτρα, όπως είναι η αυτορρύθμιση, οι διατροφικές συστάσεις ή κριτήρια σύνθεσης για συγκεκριμένα παραδοσιακά προϊόντα λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με στοιχεία, η θέσπιση νόμιμων ορίων για τα βιομηχανικής προέλευσης trans-λιπαρά στη Δανία, που εισήγαγε ένα εθνικό όριο της τάξης του 2% όσον αφορά την περιεκτικότητα trans-λιπαρών σε έλαια και λίπη το 2003, ήταν επιτυχής και επέφερε σημαντική μείωση των θανάτων από καρδιαγγειακά νοσήματα 6 λαμβάνοντας υπόψη ότι ο έλεγχος του καταλόγου συστατικών των προσυσκευασμένων τροφίμων για μερικώς υδρογονωμένα έλαια είναι για τους καταναλωτές ο μοναδικός τρόπος να εντοπίσουν προϊόντα που μπορεί να περιέχουν trans-λιπαρά λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες της ΕΕ, μπορεί να δημιουργηθεί σύγχυση στους καταναλωτές σχετικά με τη διαφορά μεταξύ των μερικώς υδρογονωμένων ελαίων (που περιέχουν, μεταξύ άλλων, trans-λιπαρά) και των πλήρως υδρογονωμένων ελαίων (που δεν περιέχουν trans-λιπαρά, αλλά μόνο κορεσμένα λιπαρά οξέα), καθώς ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 απαιτεί να αναγράφεται αυτή η πληροφορία στον κατάλογο συστατικών των προσυσκευασμένων τροφίμων Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, τα άτομα με καλύτερη κοινωνικοοικονομική κατάσταση ακολουθούν πιο υγιεινή διατροφή σε σύγκριση με τα κοινωνικοοικονομικά ασθενέστερα άτομα, και ότι το χάσμα αυτό διευρύνεται ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να θεσπιστούν κατάλληλα μέτρα σε επίπεδο ΕΕ για τη μείωση της πρόσληψης trans-λιπαρών βιομηχανικής προέλευσης 1. υπενθυμίζει ότι το θέμα των trans-λιπαρών συνιστά προτεραιότητα για το Ευρωπαϊκό 6 Brandon J. et al. Denmark s policy on artificial trans fat and cardiovascular disease, Am J Prev Med 2015 (έντυπη έκδοση) RE\1094067.doc 5/5 PE582.248v01-00
Κοινοβούλιο και εκφράζει εκ νέου την ανησυχία του για τους κινδύνους που ενέχουν τα trans-λιπαρά για την υγεία 2. υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με στοιχεία, η θέσπιση ορίων για τα trans-λιπαρά μπορεί να έχει άμεσα και σημαντικά οφέλη για την υγεία επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, την επιτυχία που σημειώθηκε στη Δανία με την εισαγωγή εθνικού ορίου της τάξης του 2% όσον αφορά την περιεκτικότητα trans-λιπαρών σε έλαια και λίπη το 2003 3. τονίζει ότι για το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού της ΕΕ -ιδίως δε για τα πιο ευάλωτα άτομα- δεν υπάρχει ενημέρωση σχετικά με τα trans-λιπαρά και τις επιπτώσεις τους στην υγεία, γεγονός που μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο ενημερωμένων επιλογών όσον αφορά την κατανάλωση 4. εκφράζει ανησυχία για το γεγονός ότι οι πολίτες με χαμηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης και κοινωνικοοικονομικής κατάστασης εξακολουθούν να καταφεύγουν στην κατανάλωση τροφίμων με υψηλότερη περιεκτικότητα σε trans-λιπαρά 5. αναγνωρίζει ότι όλες οι υπάρχουσες στρατηγικές για τη μείωση των trans-λιπαρών φαίνεται να συνδέονται με σημαντικές μειώσεις των επιπέδων των trans-λιπαρών στα τρόφιμα, εκφράζει τη λύπη του για την απουσία εναρμονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τα trans-λιπαρά σε επίπεδο ΕΕ και τονίζει ότι οι μεμονωμένες δράσεις από τα κράτη μέλη θα έχουν ως αποτέλεσμα μια συρραφή κανονιστικών ρυθμίσεων, που θα οδηγήσει ενδεχομένως σε διαφορετικές επιπτώσεις στην υγεία από το ένα κράτος μέλος στο άλλο και, επιπλέον, στην παρεμπόδιση της ομαλής λειτουργίας της ενιαίας αγοράς 6. πιστεύει, ως εκ τούτου, ότι τα μέτρα δεν πρέπει να λαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο και ότι για να μειωθεί σημαντικά η πρόσληψη trans-λιπαρών είναι απαραίτητο να ληφθούν μέτρα από την ΕΕ 7. πιστεύει ότι η έλλειψη ευαισθητοποίησης των καταναλωτών όσον αφορά τις αρνητικές επιπτώσεις των trans-λιπαρών στην υγεία καθιστά την υποχρεωτική επισήμανση των trans-λιπαρών μη αποτελεσματικό μέσο για την προσπάθεια μείωσης της πρόσληψης trans-λιπαρών από τους ευρωπαίους πολίτες 8. καλεί την Επιτροπή να προτείνει το συντομότερο δυνατό υποχρεωτικές οριακές τιμές για τα trans-λιπαρά βιομηχανικής προέλευσης, προκειμένου να μειωθεί η πρόσληψή τους σε όλες τις ομάδες πληθυσμού 9. καλεί επιπλέον την Επιτροπή να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για να ενισχυθούν οι γνώσεις του πληθυσμού σχετικά με τη διατροφή, και να συνεργαστεί επίσης με τη βιομηχανία για να ενθαρρύνει την ανασύνθεση των προϊόντων της ώστε να καταστούν πιο υγιεινά 10. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή. PE582.248v01-00 6/6 RE\1094067.doc