ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: 0ΕΡΜΟΚΗΠΙΑΚΏΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΏΝ ΚΑΙ ΑΝΟΟΚΟΜΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: 0ΕΡΜΟΚΗΠΙΑΚΏΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΏΝ ΚΑΙ ΑΝΟΟΚΟΜΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: ΚΗΠΟΤΕΧΝΙΚΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΔΟΥ ΑΥΡΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΓΙΑΝΝΙΤΣΑΝΙΚΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ Υπεύθυνος καδηγηυήα Λιονυήρης Ιωάννης Σπουδαουήα Ξυπόλιυος Δημήτριος Κ Α Λ Α Μ Α Τ Α 5 0 0 1

ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΙΩΝΥΜΗ ΟΔΟΣ ί ΤΜΗΜΑ ' τν. - )- Λν'"'1-Ρψ/-,Φ μ-- 1 -- ΣΤΕΓ (ΘΕΚΑ) Π. 101

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 4 1.1. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ 4 1.2. ΕΠΙΔΙΩΚΟΜΕΝΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ 5 1.3. Σύντομη περιηγηςη στο πάρκο 6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ 8 2.1. ΔΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 8 2.1.1. Αναψυκτηριο 8 2.1.2. Λοφίσκος με στρογγυλή περγολα 9 2.1.3. Λιθόκτιστη βρύση 1ο 2.1.4. Περγολα μακρόστενη, αψιδωτή 1 ο 2.1.5. Σιντριβάνι 10 2.1.6. Μικρός τεχνητός καταρράκτης 1ο 2.1.7. Μικρή τεχνητη λίμνη 11 2.1.8. ΜΙΚΡΟΣ ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ 11 2.1.9. Είσοδος υπογείου γκαραζ με ραμπα 11 2.1.10. Είσοδος υπογείου γκαραζ με ςκαλα 12 2.1.11. ΡΑΜΠΑ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ 12 2.1.12. ΛΙΘΟΚΤΙΣΤΟ ΠΑΓΚΑΚΙ ΜΕ ΞΥΛΙΝΟ ΚΑΘΙΣΜΑ 12 2.1.13. ΠΑΡΤΕΡΙΑ ΓΙΑ ΑΝΘΟΦΟΡΑ ΦΥΤΑ 12 2.2. ΦΥΤΕΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 12 2.2.1 Αείφυλλα θαμνώδη φυτά 15 2.2.2. ΦΥΛΛΟΒΟΛΑ ΘΑΜΝΩΔΗ ΦΥΤΑ 21 2.2.3. Αείφυλλα δενδρωδη 21 2.2.4. ΦΥΛΛΟΒΟΛΑ ΔΕΝΔΡΩΔΗ 24 2.2.5. Α ν α ρ ρ ιχ ω μ ε ν α ΦΥΤΑ 29 2.2.6. ΠΟΛΥΕΤΕΙΣ ΠΟΕΣ 32 1

2.2.7. Ε τ ή σ ια ά ν ο ι ξ η ς 33 2.2.8. Ε τ ή σ ια θ έ ρ ο υ ς 33 2.2.9. ΥΔΡΟΒΙΑ ΠΟΛΥΕΤΗ ΦΥΤΑ 34 2.2.10. ΧΛΟΟΤΑΠΗΤΕΣ 34 2.3. Α ρ δ ε υ τ ικ ό σ ύ σ τ η μ α 35 2.3.1. Π ε ρ ιγ ρ α φ ή 35 2.3.2. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΡΔΕΥΤΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ 35 2.3.3. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΝΕΡΟΥ ΑΠΟ ΕΚΤΟΞΕΥΤΗΡΕΣ ΚΑΙ ΣΤΑΛΑΚΤΕΣ 37 2.3.4. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΑΡΔΕΥΣΗΣ 37 2.3.5. ΠΡΟΓΡΑΜ Μ ΑΤΑ ΑΡΔΕΥΣΗΣ 38 2.4. Σ χ έ διο φ ω τ ισ μ ο ύ 39 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΤΕΧΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ 40 3.1. Δ ια μ ό ρ φ ω σ η χ ώ ρ ο υ 40 3.2. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ, ΜΕΤΑΦΟΡΑ, ΕΡΓΑΣΙΑ) 40 3.3. Φ υ τ ικ ό υ λ ικ ό 41 3.4. ΥΛΙΚΑ ΑΡΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 42 3.5. ΥΛΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΦΩΤΙΣΜΟΥ 42 3.6. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΑΠΑΝΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΜΟΙΒΕΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ 43 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 45 2

Εισαγωγή Η μελέτη που βρίσκεται στα χέρια σας, αποτελεί την πτυχιακή μου εργασία και πραγματοποιήθηκε με την βοήθεια και επίβλεψη του κου Λιοντήρη Ιωάννη (Γεωπόνος και υπεύθυνος καθηγητής Κηποτεχνίας στο Τ.Ε.Ι. Καλαμάτας). Είναι μια ολοκληρωμένη κηποτεχνική πρόταση αξιοποίησης ενός οικοπέδου, στο Δήμο Καλαμάτας, για την δημιουργία μικρού πάρκου (πλατείας). Για το σχεδίασμά της, έλαβα υπόψη μου τις ανάγκες των κατοίκων της περιοχής, αλλά και το καλό αισθητικό αποτέλεσμα μετά την ολοκλήρωσή της. Ένας δημόσιος χώρος δεν αρκεί να είναι μόνο λειτουργικός και πρακτικός, αλλά πρέπει να είναι και αισθητικά ευχάριστος. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε το έτος 2001 και ευελπιστώ να υλοποιηθεί το συντομότερο. 3

Κεφάλαιο 1 Γενικά στοιχεία 1.1. Χαρακτηριστικά του χώρου Η κηποτεχνική πρόταση την οποία προτείνω αφορά ένα χώρο 1500 τ.μ. που βρίσκεται στην περιοχή Γιαννιτσανίκων, ανατολικά της πόλης της Καλαμάτας. Συγκεκριμένα βρίσκεται στην αρχή της οδού Αύρας και κοντά στην οδό Λακωνικής (δίπλα στην υφιστάμενη παιδική χαρά). Η περιοχή είναι αραιοκατοικημένη και το οικόπεδο καλύπτεται κυρίως από πορτοκαλιές και λίγα ελαιόδεντρα (Εικ.2). Η δυτική πλευρά του εφάπτεται με την οδό Αύρας και έτσι είναι πιο εύκολη η πρόσβαση σ αυτό (Εικ.1). Η πρόσβαση είναι δυνατή και από την ανατολική πλευρά, μέσω μικρότερης οδού, που θα ανοιχθεί. Το έδαφος μορφολογικά χαρακτηρίζεται επίπεδο και η σύστασή του είναι αμμοπυλώδες (Εικ.3). Το κλίμα στην περιοχή είναι Μεσογειακό και ήπιο, ενώ η θερμοκρασία το χειμώνα δεν πέφτει ποτέ κάτω από τους θ 0. Οι άνεμοι είναι συνήθως Νότιοι ή Βόρειοι. Εικόνα 1: Δυτική πλευρά οικοπέδου επί της οδού Αύρας 4

Εικόνα 2: Πανοραμική άποψη του οικοπέδου από τη βόρεια πλευρά Εικόνα 3: Εσωτερικό οικοπέδου 1.2. Επιδιωκόμενος χαρακτήρας και γενική περιγραφή της πρότασης Το γενικό στυλ του πάρκου είναι αυτό που συνδέει το παλιό με το νέο. Ένα στυλ ελεύθερο, όπου το παλιό με το νέο συνδέονται και αναμειγνύονται, ενώ η όλη εικόνα αρχίζει να δένει με το φυσικό τοπίο που το περιβάλλει. Ο τρόπος συνδυασμού των στοιχείων του είναι τέτοιος, ώστε να δώσουν μια ευχάριστη αρμονία. Οι χρήσεις είναι πολλαπλές και καλύπτουν τις ανάγκες των πολιτών της περιοχής για χαλάρωση και ψυχαγωγία. Ειδικότερα είναι: 5

> Χώρος αναψυχής και ελεύθερου χρόνου. Το αναψυκτήριο και ο περίπατος στο λοφίσκο του πάρκου μπορούν να δώσουν την ευκαιρία στον επισκέπτη να αξιοποιήσει ευχάριστα τον ελεύθερο χρόνο του. > Χώρος παιχνιδιού. Ο μικρός παιδότοπος προσφέρει την ευκαιρία στους μικρούς επισκέπτες να περάσουν απολαυστικές ώρες παιχνιδιού. > Χώρος ξεκούρασης. Τα καθιστικά που βρίσκονται σε πολλά σημεία του πάρκου και ο ίσκιος που προσφέρουν σ αυτά οι πέργολες και διάφορα δέντρα, αποτελούν για τον επισκέπτη σημεία χαλάρωσης και ξεκούρασης. > Χώρος πρασίνου και γνωριμίας των επισκεπτών με διάφορα είδη καλλωπιστικών φυτών. Πρέπει να αναφέρω ότι δεν υπάρχει ανάλογος χώρος στην περιοχή και οι κάτοικοι το έχουν πραγματικά ανάγκη. Η ανάγκη αυτή θα μεγαλώσει στο μέλλον, όταν η δόμηση της περιοχής θα γίνει πιο πυκνή. 1.3. Σύντομη περιήγηση στο πάρκο Η πρόσβαση του επισκέπτη στο πάρκο είναι εύκολη από την οδό Αύρας, όπου υπάρχουν τρεις θέσεις στάθμευσης για σύντομη στάθμευση των αυτοκινήτων. Για την πολύωρη παραμονή του επισκέπτη υπάρχει ο υπόγειος χώρος στάθμευσης, όπου διαθέτει μεγαλύτερο αριθμό θέσεων στάθμευσης. Ο επισκέπτης μπορεί να οδηγηθεί στο αναψυκτήριο αφού διασχίσει τον κεντρικό πλακόστρωτο διάδρομο. Στη διαδρομή αυτή θα συναντήσει την μεγάλη ορθογώνια πέργολα και στο τέλος το σιντριβάνι. Ο επισκέπτης όμως έχει τη δυνατότητα να επιλέξει άλλες δυο διαφορετικές διαδρομές για να φτάσει στο σιντριβάνι και τελικά στο αναψυκτήριο. 6

Στη δεξιά διαδρομή, βρίσκεται ο λοφίσκος με τη στρογγυλή πέργολα στην κορυφή του, ενώ στην διαδρομή αριστερά του κεντρικού διαδρόμου, υπάρχει η λιθόκτιστη παραδοσιακή βρύση. Συνεχίζοντας την πορεία του μέσα στο πάρκο μετά το σιντριβάνι και δίπλα στο αναψυκτήριο, θα συναντήσει τον μικρό καταρράκτη και τη λιμνούλα. Εκτός από την κεντρική είσοδο, υπάρχουν οι βοηθητικοί είσοδοι από την πίσω πλευρά του αναψυκτηρίου και από την παιδική χαρά. Τέλος μια σκάλα οδηγεί τον επισκέπτη από τον υπόγειο χώρο στάθμευσης, κατευθείαν δίπλα στο σιντριβάνι. 7

Κεφάλαιο 2 Αναλυτική περιγραφή της πρότασης 2.1. Δομικό σχέδιο Το δομικό σχέδιο περιλαμβάνει τα κατασκευαστικά στοιχεία της πρότασης, με βασικότερα το αναψυκτήριο και το λοφίσκο στην κορυφή του οποίου βρίσκεται η στρογγυλή πέργολα. Αναλυτικότερα όπως φαίνεται και στο υπόμνημα του δομικού σχεδίου τα κατασκευαστικά στοιχεία είναι: > Αναψυκτήριο > Πέργολα μακρόστενη, αψιδωτή > Πέργολα στρογγυλή, θολωτή > Λιθόκτιστη βρύση > Σιντριβάνι > Μικρή τεχνητή λίμνη > Μικρός τεχνητός καταρράκτης > Μικρός παιδότοπος > Είσοδος υπόγειου γκαράζ με ράμπα > Λοφίσκος με αναβαθμίδες > Είσοδος υπόγειου γκαράζ με ράμπα > Ράμπα για άτομα με ειδικές ανάγκες > Παρτέρια για ανθοφόρα φυτά > Λιθόκτιστο παγκάκι 2.1.1. Αναψυκτήριο Το αναψυκτήριο λειτουργεί ως χώρος αναψυχής και ελεύθερου χρόνου για όλες τις ηλικίες. 8

Είναι ένα κτίσμα 50 τ. μ. με αρχιτεκτονική που συνδυάζει το παλιό με το σύγχρονο για να δένει με το χώρο. Τα βασικά υλικά κατασκευής είναι η πέτρα και το ξύλο. Οι διαστάσεις είναι 10 γπ χ 5 πι με τη μεγάλη πλευρά στραμμένη δυτικά, όπου είναι και η κεντρική είσοδος. Στα ανατολικά υπάρχει βοηθητική είσοδος. Το αναψυκτήριο, μαζί με την πέργολα που το πλαισιώνει στα Νότια και Δυτικά, είναι υπερυψωμένο σε ύψος 1 πι από το έδαφος, έτσι ώστε να υπάρχει καλύτερη θέα του χώρου. Στη βόρεια πλευρά υπάρχει ένας παιδότοπος για παιδιά μικρής ηλικίας. 2.1.2. Λοφίσκος με στρογγυλή πέργολα Ο λοφίσκος με την πέργολα λειτουργούν ως παρατηρητήριο και για να μπορεί κάποιος να κάνει ένα σύντομο περίπατο. Βρίσκεται Νότια του κεντρικού διαδρόμου και η προσέγγιση αυτού, μπορεί να γίνει από το πλακόστρωτο μονοπάτι, που ξεκινά από την κεντρική είσοδο και καταλήγει στο σιντριβάνι. Αποτελείται από τέσσερις αναβαθμίδες από τις οποίες οι τρεις πρώτες καλύπτονται από γκαζόν, θάμνους και δέντρα, ενώ η τέταρτη που βρίσκεται στην κορυφή είναι πλακόστρωτη με αρμούς από γκαζόν. Στην τέταρτη αναβαθμίδα υπάρχει η στρογγυλή πέργολα και σ αυτή μας οδηγούν δυο πλακόστρωτες σκάλες. Η στρογγυλή πέργολα αποτελείται από έξι κολώνες χτισμένες με διακοσμητικές τετραγωνισμένες πέτρες, ενώ ο θόλος της είναι μεταλλικός. Το καθιστικό περιμετρικά της είναι χτισμένο με πέτρα και επένδυση από ξύλο στο πάνω μέρος. Το δάπεδο είναι πλακόστρωτο. 9

2.1.3. Λιθόκτιστί] βρύση Είναι μια διπλή (δίδυμη) βρύση χτισμένη με κατεργασμένη πέτρα. Ανάμεσα στις δύο βρύσες υπάρχει ένας θόλος, όπου είναι τοποθετημένο ένα πιθάρι που χρησιμοποιείται για τη φύτευση καλλωπιστικών φυτών. Κατά μήκος του διαδρόμου, όπου βρίσκεται η βρύση, υπάρχει πέτρινο καθιστικό το οποίο καλύπτεται από την πυκνή σκιά της Ακακίας Κωνσταντινουπόλεως. 2.1.4. Πέργολα μακρόστενη, αψιδωτή Η πέργολα αυτή βρίσκεται στον κεντρικό διάδρομο και προσφέρει μια όμορφη εμπειρία σ αυτόν που θα την διασχίσει, μια και το σκηνικό αλλάζει στιγμιαία. Αποτελείται από έξι κολώνες από διακοσμητικές πέτρες, ενώ η οροφή είναι μεταλλική. Κάτω από την πέργολα υπάρχει καθιστικό, όπου ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει τη σκιά που προσφέρουν τα αναρριχώμενα φυτά. 2.1.5. Σιντριβάνι Το σιντριβάνι βρίσκεται στο τέλος του κεντρικού διαδρόμου, μπροστά από το αναψυκτήριο. Αποτελείται από δύο επίπεδα και σχηματίζει εντυπωσιακούς συνδυασμούς του νερού, που το βράδυ αποκτούν μια απολαυστική εναλλαγή χρωμάτων από τα φώτα κάτω από το νερό. 2.7.6. Μικρός τεχνητός καταρράκτης Δίπλα στο αναψυκτήριο υπάρχει ένας μικρός καταρράκτης που καταλήγει σε λιμνούλα. 10

Ο ήχος του νερού στον καταρράκτη ηρεμεί και δίνει την αίσθηση του φυσικού περιβάλλοντος και μιας τυχαίας κίνησης. Ο επισκέπτης μπορεί να τον απολαύσει από το αναψυκτήριο που είναι σε μικρή απόσταση ή από τα παγκάκια που βρίσκονται κοντά σ αυτόν. 2.1.7. Μικρή τεχνητή λίμνη Το σχήμα της λίμνης είναι σαν φιστικιού και είναι η κατάληξη του νερού του καταρράκτη. Η ανακλαστική επιφάνεια του νερού προσελκύει το βλέμμα, δίνοντας την ψευδαίσθηση ενός μεγαλύτερου κήπου. 2.1.8. Μικρός παιδότοπος Ο παιδότοπος βρίσκεται στην βόρεια πλευρά του αναψυκτηρίου και προσφέρει απολαυστικές ώρες παιχνιδιού για τους μικρούς επισκέπτες. Λειτουργεί παράλληλα με το αναψυκτήριο και εξυπηρετεί τους γονείς που θέλουν να προσφέρουν στα παιδιά τους τη χαρά του παιχνιδιού και συγχρόνως να χαλαρώσουν οι ίδιοι πίνοντας κάποιο ρόφημα. 2.1.9. Είσοδος υπόγειου γκαράζ με ράμπα Στη νότια πλευρά της κεντρικής εισόδου στην οδό Αύρας, υπάρχει η είσοδος του υπόγειου γκαράζ που δίνει στους επισκέπτες τη δυνατότητα μιας εύκολης στάθμευσης του αυτοκινήτου τους. 11

2.1.10. Είσοδος υπόγειου γκαράζμε σκάλα Η είσοδος αυτή βρίσκεται δίπλα στο σιντριβάνι και δίνει τη δυνατότητα άμεσης πρόσβασης του επισκέπτη από το αναψυκτήριο στο υπόγειο γκαράζ ή αντίστροφα. 2.1.11. Ράμπα για άτομα με ειδικές ανάγκες Η ράμπα αυτή βρίσκεται στην είσοδο του αναψυκτηρίου και εξυπηρετεί τα άτομα με ειδικές ανάγκες. 2.1.12. Λιθόκτιστο παγκάκι με ξύλινο κάθισμα Τέτοια παγκάκια βρίσκονται στο χώρο κοντά στη λιμνούλα και στον παιδότοπο. Ο σκελετός τους είναι από πέτρα, ενώ το κάθισμα είναι ξύλινο. Το στυλ τους είναι τέτοιο που να δένει αισθητικά με το χώρο. 2.1.13. Παρτέρια για ανθοφόρα φυτά Είναι μικροί χώροι στην είσοδο του πάρκου που περιμετρικά έχουν πέτρα ύψους 10 αη και χρησιμοποιούνται για τη φύτευση ανθοφόρων φυτών. 2.2. Φυτευτικό σχέδιο Λόγω των φυτών, το πάρκο έχει διάσπαρτα έγχρωμα σημεία, με κύρια χρώματα το ρόδινο και το κόκκινο. Θυμίζει τη σημειακή τεχνική της ζωγραφικής, με την οποία μια απαλή, λαμπερή εικόνα συντίθεται από πολλές μικρές πινελιές. 12

Την επιλογή των φυτών έκανα σύμφωνα με: > κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής > πανδαισία χρωμάτων καθ όλη τη διάρκεια του έτους > εναλλαγή φωτισμού - σκίασης > σκιά κατά τους θερινούς μήνες. Παρακάτω παρουσιάζεται το σύνολο των φυτών που χρησιμοποίησα και αναλυτικά στοιχεία για το καθένα ξεχωριστά: Σύνολο φυτών Α/Α Συμβ. Τεμ. Κοινή ονομασία Επιστημονική ονομασία Αείφυλλα θαμνώδη φυτά 1 Θ5 21 Βιβούρνο Viburnum tinus 2 Θ3 21 Ευώνυμο Euonim us japonicus A ureopictus 3 Θ4 15 Μαώνια M ahonia aquifolium 4 Θ2 7 Ναντίνα N antina dom estica 5 Θ1 10 Πικροδάφνη N erium oleander 6 Θ7 85 Πιττόσπορο (Αγγελική) P ittosporum tobira 7 Θ8 4 Πυράκανθος Pyracantha coccinea "Orange glow Φυλλοβόλα θαμνώδη φυτά 8 Θ6 24 Τριανταφυλλιά R osa sp. M andrina Αείφυλλα δενδρώδη 9 Δ3 1 Κουκουναριά P inus p in ea 10 Δ7 1 Κυπαρίσσι C upressus sem pervirens 11 Δ9 1 Μαγνόλια M agnolia grandiflora 12 Δ4 4 Μιμόζα A ca cia m im osa dealbata Φ υλλοβόλα δενδρώ δη 13 Δ2 2 Ακακία Κωνστ/πόλεως A lbizia ju lib rissin 13

14 Δ6 2 Δαμασκηνιά καλ/κή P runus p issa rd i 15 Δ8 2 Ιτιά κλαίουσα Salix babylonica 16 Δ5 3 Μηλιά καλ/κή M alus floribunda A ldenhanensis 17 Δ1 2 Πλάτανος P latanus orientalis Α ναρριχώ μενα 18 Αρ2 2 Γ ιασεμί πολυανθές Jasm inum polya n th u m 19 Αρ3 1 Γλιτσίνος Wisteria chinensis 20 Αρ4 2 Κισσός H ederá helix 21 Api 5 Μπουγκανβίλλια B ougainvilea glabra Π ολυετείς πόες 22 ΠΘ 19 Διμορφοθήκη D im orphotheca sinuata Ε τήσια άνοιξης 23 Αν3 200 Ίον το τρίχρωμο (πανσές) Viola tricolor 24 Ανί 310 Φλοξ P hlox drum m ondii Ε τήσια θέρους 25 Αν2 200 Βίγκα Vinca rosea Υδρόβια πολυετή φυτά 26 Υ1 3 Νούφαρο το ιαπωνικό N uphar japónica 27 Υ2 6 Νυμφαία η αστεροειδής N um phaea stellata Χλοοτάπητες 28 XI 27 kg Εραγρώστης E ragrostis cylindrica 29 Χ2 4 kg Νταϊχόντρα D ichodra repens 14

Αναλυτικά στοιχεία φυτών κατά κατηγορίες και με αλφαβητική σειρά 2.2.1 Αείφυλλα θαμνώδη φυτά ΒΙΒΟΥΡΝΟ ΑΕΙΘΑΛΕΣ - VIBURNUM TINUS Καταγωγή: Παραμεσόγειες περιοχές της Ευρώπης, Λιβάνου και Β. Αφρικής. Στη χώρα μας απαντάται στη Β. Ήπειρο, Κέρκυρα, Κρήτη, Ρόδο, Μυτιλήνη κ.α. Φυσικό ενδιαίτημα: δάση, θαμνότοποι, φρύγανα και προφυλαγμένες κοιλάδες κοντά στη θάλασσα. Ύψος: 2-3 μ. Πλάτος: 1-2 μ. Μορφή - Σχήμα: Πολλαπλές διακλαδώσεις από τη βάση του φυτού, γκρίζος κορμός, τριχωτοί νεαροί κλάδοι, πυκνό φύλλωμα. Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Δερματώδη, γυαλιστερά, σκούρα πράσινα, ωοειδή, μέτρια υφή, αειθαλές. Ανθη - Εποχή ανθοφορίας: Άνθη μικρά, πολλά μαζί σε κεφαλές, λευκά έως λευκορόδινα, από Νοέμβριο έως Μάρτιο, ελαφρά αρωματικά. Καρπός - Εποχή καρποφορίας: Σφαιρικός, σκούρου μπλε μεταλλικού χρώματος, στο τέλος του καλοκαιριού. Οικολογικές απαιτήσεις: Ανθεκτικό στην ξηρασία και στα υδροσταγονίδια της θάλασσας, αναπτύσσεται σε πηλώδη, ασβεστώδη και υγρά εδάφη, αντέχει στο ψύχος. Δεν χρειάζεται πολλές αρδεύσεις το καλοκαίρι. Ρυθμός ανάπτυξης: Μέτριος. Χρήσεις - Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Κατ εξοχήν θάμνος πλαισίων. Αναπτύσσεται σε μερική σκιά. Καλλιεργείται κυρίως για το γυαλιστερό φύλλωμά του και το σχήμα του που δεν απαιτεί ειδικά κλαδέματα1. ΕΥΩΝΥΜΟΣ ΙΑΠΩΝΙΚΟΣ (ταφλάνι) - EUONYMUS JAPONICOS Καταγωγή: Νότια Ιαπωνία (1804). Καλλιεργείται ευρύτατα στη χώρα μας, ιδίως οι ποικιλίες: 1 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 132 15

α) Ε. Japonicus «Aureus»: Φύλλα κίτρινα στο κέντρο, πράσινα περιφερειακά. β) Ε. Japonicus «Makrophyllus Albus»: Φύλλα πράσινα στο κέντρο, λευκά περιφερειακά. Ύψος: 1,5-4,5 μ. Πλάτος: 1-3 μ. Μορφή - Σχήμα: Συμπαγές, μάλλον ωοειδές, πυκνές όρθιες διακλαδώσεις. Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Δερματώδη, σκληρά, ωοειδή φύλλα, οδοντωτά γυαλιστερά, σκουροπράσινου χρώματος ή όπως περιγράφηκαν στις ποικιλίες, αειθαλές. Άνθη - Εποχή ανθοφορίας: Μικρά, ωχροπράσινα κατά Ιούνιο - Ιούλιο. Καρπός - Εποχή καρποφορίας: Μικροί, σφαιρικοί, κόκκινοι όταν ωριμάζουν το φθινόπωρο. Οικολογικές απαιτήσεις: Αναπτύσσεται καλύτερα στον ήλιο (ιδιαίτερα η ποικιλία «Aureus») αλλά ανέχεται και μερική σκίαση. Ανέχεται πηλώδη, ασβεστούχα εδάφη, είναι ανθεκτικό στο ψύχος και τους ανέμους καθώς και στην ξηρασία. Αντέχει τόσο στα υδροσταγονίδια της θάλασσας όσο και στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Ρυθμός ανάπτυξης: Αργός. Χρήσεις - Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Μπορεί να σχηματίσει πυκνά πλαίσια. Μπορεί να κλαδευτεί σε σχήματα. Φυτεύεται ως μεμονωμένο είδος ή σε συνδυασμό με άλλους θάμνους. Κατάλληλο για φυτοδοχεία. ο Πολύ κατάλληλο για πάρκα πόλεων ή για παραθαλάσσιους κήπους. ΜΑΟΝΙΑ - ΜΑΗΟΝΙΑ AQUIFOLIUM Καταγωγή: Δυτικές Η.Π.Α. (1823). Χρησιμοποιείται αρκετά στην κηποτεχνία, αν και θα έπρεπε να διαδοθεί ακόμη περισσότερο. Ύψος: 1-1,5 μ. 2 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 150 16

Πλάτος: 1-1,5 μ. Μορφή - Σχήμα: Πεπλατυσμένο, μάλλον αραιό. Χρώμα κλάδων ανοικτό καφέ. Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Στιλπνά, δερματώδη, αγκαθωτά στην περιφέρεια, σκούρο πράσινο χρώμα που γίνεται κοκκινωπό το φθινόπωρο, αειθαλές, τραχεία υφή. Άνθη - Εποχή ανθοφορίας: Κίτρινα, πολλά μαζί σαν μπουκέτο, από Φεβρουάριο έως Απρίλιο, αρωματικά. Καρπός - Εποχή καρποφορίας: Μικροί στρογγυλοί καρποί σαν σταφύλια, με μπλε - μαύρο χρώμα το καλοκαίρι. Οικολογικές απαιτήσεις: Αναπτύσσεται σε πηλώδη, ασβεστούχα εδάφη αλλά και σε ξηρά και αμμώδη. Αναπτύσσεται και σε σκιά και αντέχει στον άνεμο. Απαιτεί αρδεύσεις, όταν βρίσκεται σε νεαρή ηλικία. Καλό είναι να κλαδεύεται μετά την άνθηση, για να διατηρεί συμπαγές σχήμα. Ρυθμός ανάπτυξης: Μάλλον αργός. Χρήσεις - Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως φυτό εδαφοκάλυψης σε πρανή. Καλύτερα να φυτεύεται σε μάζες. ο Συνδυάζεται με άλλους θάμνους φυτευόμενη στη χαμηλότερη γραμμή. ΝΑΝΤΙΝΑ - ΝANDINA DOMESTICA Καταγωγή: Ινδία, Κίνα, Ιαπωνία (1804). Γνωστό στη χώρα μας αλλά όχι ευρέως διαδεδομένο. Ύψος: 1-1,5 μ. Πλάτος: 1-1,5 μ. Μορφή - Σχήμα: Μάλλον στρογγυλεμένο σχήμα, με κάθετους βλαστούς που ανοίγουν στην κορυφή σαν σκιάδιο. 3 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 182 17

Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Μικρά, μυτερά ωοειδή φύλλα, σκούρα πράσινα, που το χειμώνα παίρνουν ένα βαθύ κόκκινο, μεταλλικό χρώμα. Λεπτή υφή, αειθαλές. Άνθη - Εποχή ανθοφορίας: Μικρά, λευκά άνθη, πολλά μαζί την άνοιξη ή καλοκαίρι. Καρπός - Εποχή καρποφορίας: Κόκκινοι, μικροί, το φθινόπωρο. Οικολογικές απαιτήσεις: Αναπτύσσεται σε όλα εκτός από τα πολύ αλκαλικά εδάφη. Προτιμά ηλιαζόμενες θέσεις, αλλά ανέχεται και τη σκιά. Αποκτά καλύτερη εμφάνιση όταν αρδεύεται, αλλά αντέχει στην ξηρασία. Αντέχει σε παγετούς και αναβλαστάνει γρήγορα. Ρυθμός ανάπτυξης: Μέτριος έως αργός. Χρήσεις - Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Φυτό με ιδιαίτερα κομψή και εξωτική εμφάνιση, ιδιαίτερα όταν παρατηρείται από κοντά. Κατάλληλο για στενούς, μικρούς χώρους. Κατάλληλο για μαζικές φυτεύσεις. Κατάλληλο για φύτευση σε φυτοδοχεία. Κατάλληλο για φόντο σε εποχιακά άνθη4. ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΗ - NERIUM OLEANDER Καταγωγή: Παραμεσόγειες περιοχές και Μ. Ανατολή (1700). Κοινό είδος της Ελλάδας στην κατώτερη ζώνη των «μακί». Χρησιμοποιείται ευρύτατα στη χώρα μας. Ύψος: 4-5 μ. Πλάτος: 2-3 μ. Μορφή - Σχήμα: Πυκνές διακλαδώσεις από τη βάση του φυτού. Μπορεί να κλαδευτεί σε δέντρο. Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Στενά, μακρόστενα, σκούρα πράσινα φύλλα που εκφύονται ανά τρία. Λεπτή υφή, αειθαλές. 4 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 186 18

Άνθη - Εποχή ανθοφορίας: Λευκά, ροζ, κόκκινα και υποκίτρινα άνθη, ανάλογα με την ποικιλία, που εκφύονται πολλά μαζί, μονά ή διπλά. Ανθίζει όλο το καλοκαίρι. Οικολογικές απαιτήσεις: Αναπτύσσεται σε όλα τα εδάφη χωρίς εξαίρεση. Ανθίζει καλύτερα σε ηλιαζόμενες θέσεις, αλλά επιβιώνει και σε σκιερές δημιουργώντας μακρύς βλαστούς με ελάχιστα άνθη. Αντέχει στην ξηρασία, αλλά καλό είναι να αρδεύεται περιοδικά. Μπορεί να κλαδευτεί από τη βάση για να δώσει πυκνή νέα βλάστηση, ιδιαίτερα αν πειραχτεί από παγετούς. Ρυθμός ανάπτυξης: Μέτριος έως ταχύς. Χρήσεις - Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Ως φυτικός φράχτης, κλαδεμένος ή μη. Ως μικρό δέντρο σε αίθρια και καθιστικά. Όλα τα μέρη του φυτού είναι δηλητηριώδη (αλκαλοειδή) και οι σπόροι των καρπών προκαλούν αλλεργία, όταν ελευθερωθούν στην ατμόσφαιρα5. ΠΙΤΤΟΣΠΟΡΟ ή ΑΓΓΕΛΙΚΗ - ΡΙΤΤΟΞΡΟΜΙΜ ΤΟΒΙΙΙΑ Καταγωγή: Κίνα, Ιαπωνία, Κορέα (1804). Χρησιμοποιείται ευρύτατα στη χώρα μας. Ύψος: 4-5 μ. Πλάτος: 3-4 μ. Μορφή - Σχήμα: Διακλαδώσεις από τη βάση του κορμού, σχετικά πυκνές, σφαιρικό σχήμα. Μπορεί να λάβει τη μορφή μικρού δέντρου. Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Ωοειδή, γυαλιστερά, σκούρα πράσινα στην άνω και ανοικτά στην κάτω επιφάνεια, δερματώδη φύλλα. Μάλλον τραχεία υφή, αειθαλές. Άνθη - Εποχή ανθοφορίας: Λευκοκίτρινα, εύοσμα άνθη, πολλά μαζί σε ροζέτες. Άνθιση τον Απρίλιο ή Μάιο, για μικρό διάστημα. Καρπός - Εποχή καρποφορίας: Στρογγυλοί, καφεκίτρινοι καρποί με σπόρους σαν του πορτοκαλιού, το φθινόπωρο. 5 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 190 19

Οικολογικές απαιτήσεις: Προτιμά πλούσια, υγρά, αργολοαμμώδη εδάφη. Προτιμά ηλιαζόμενες ή ημισκιερές θέσεις. Αντέχει στην ξηρασία και στα υδροσταγονίδια της θάλασσας καθώς και σε παγετούς. Ρυθμός ανάπτυξης: Μέτριος. Χρήσεις - Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Η πυκνή, σφαιρική μορφή του δίνει το αίσθημα της συμπαγούς μάζας. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως φράκτης, κλαδεμένος ή όχι. κλαδεύεται ως δέντρο για αίθρια και καθιστικά. Χρησιμοποιείται ως φόντο για άλλους χαμηλότερους θάμνους. Ιδιαίτερα κατάλληλο για φύτευση κοντά στη θάλασσα6. ΠΥΡΑΚΑΝΘΟΣ - PYRACANTHA COCCINEA Καταγωγή: Ν.Α. Ευρώπη, Μ. Ασία, Εγγύς Ανατολή (1630). Στην Ελλάδα απαντάται σε θαμνώδες και παρυφές δασών της βορειοηπειρωτικής χώρας μέχρι τον Όλυμπο. Χρησιμοποιείται ευρύτατα και από πολλά χρόνια. Ύψος: 4-5 μ. Πλάτος: 2-3 μ. Μορφή - Σχήμα: Ακανόνιστο, μάλλον όρθιο σχήμα, πυκνές διακλαδώσεις, κλάδοι με αγκάθια που εκφύονται σε μήκος 1-2 μ. Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Μακρόστενα μικρά φύλλα, σκούρα πράσινα, ελαφρά οδοντωτά. Λεπτή υφή, αειθαλές. Άνθη - Εποχή ανθοφορίας: Μικρά πενταπέταλα άνθη, λευκά με μάλλον δυσάρεστη οσμή, μακρείς στήμονες που εκφύονται πολλά μαζί την άνοιξη, για μικρό χρονικό διάστημα. Καρπός - Εποχή καρποφορίας: Κόκκινοι στρογγυλοί καρποί, που μένουν στο φυτό όλο το χειμώνα. Οικολογικές απαιτήσεις: Αναπτύσσεται σε όλα τα εδάφη, αλλά προτιμά υγρά καλά στραγγιζόμενα. Ημισκιερές ή ηλιαζόμενες θέσεις. Αντέχει σε παγετούς και σε ξηρασία, αλλά υποβαθμίζεται η εμφάνισή του. 6 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 190 20

Ρυθμός ανάπτυξης: Αργός στην αρχή, ταχύτερος αργότερα. Χρήσεις Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Κατ εξοχήν φυτό φρακτών. Κλαδεύεται σε σχήματα, καλύπτει τοίχους και μπορεί να διαμορφωθεί σε δέντρο. Οι καρποί του τρώγονται πολύ απ τα πουλιά7 8. 2.2.2. Φυλλοβόλα θαμνώδη φυτά ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ -ROSASP. MADRINA Ύψος: 50-70 εκ. Μορφή - Σχήμα: Σχηματίζει πολύ διακλαδισμένους θάμνους με κανονική και συμπαγή βλάστηση. Άνθη - Εποχή ανθοφορίας: Υβρίδιο με μικρά άνθη σε κορύμβους. ο Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Φυτεύεται σε ομάδες και μπορντούρες. 2.2.3. Αείφυλλα δενδρώδη ΚΟΥΚΟΥΝΑΡΙΑ - PINUS PINEA Καταγωγή: Μεσόγειος, Μ. Ασία, Εύξεινος Πόντος (1580). Στη χώρα μας απαντάται στη Δ. Πελοπόννησο, Αττική, Χαλκιδική, Εύβοια, Σποράδες κ.λ.π. Φυσικό ενδιαίτημα: Δάση, σε παραλίες ή πεδινές τοποθεσίες. Ύψος: 25 μ. Πλάτος: 15 μ. Μορφή - Σχήμα: Σφαιρική κόμη που αργότερα γίνεται ομπρελλοειδής, ίσιος κορμός. Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Μακριές βελόνες, νέα βλάστηση προς τα πάνω (σαν κεριά), αειθαλές. 7 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 194 8 Βαϊόπουλος Θ., Χίλιες ιδέες, φυτολογικός φωτογραφικός οδηγός, Αθήνα, 1994, σελ. 183 21

Καρπός - Εποχή καρποφορίας: Εδώδιμα κουκουνάρια σε στρογγυλούς κώνους (3 ετών). Οικολογικές απαιτήσεις: Αμμώδη ή αμμοαργιλλώδη εδάφη. Δεν αντέχει πολύ σε παγετούς, αλλά αντέχει στα υδροσταγονίδια της θάλασσας. Ρυθμός ανάπτυξης: Μάλλον αργός. Χρήσεις - Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Το σφαιρικό ή ομπρελλοειδές σχήμα του το κάνει κατάλληλο για μεμονωμένες ή μαζικές φυτεύσεις. Μπορεί να αναπτυχθεί δίπλα στη θάλασσα. Αρχίζει να κάνει σκιά μετά τα 10-15 έτη, αφού ο κορμός του πάρει κάποιο ύψος9. ΚΥΠΑΡΙΣΣΙ - CUPRESSUS SEMPER VIRENS Καταγωγή: Ν. Ευρώπη, Μεσόγειος, Δ. Ασία (1500). Στη χώρα μας απαντάται αυτοφυές στην Κρήτη, τη Ρόδο και σε λίγα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου. Καλλιεργείται όμως από αρχαιοτάτων χρόνων και για το λόγο αυτό απαντάται σε όλη την Ελλάδα. Φυσικό ενδιαίτημα: Σε θερμές, ξηρές πλαγιές πετρωδών λόφων ή βουνών ή μέσα σε δάσος κωνοφόρων. Ύψος: 25 μ. Πλάτος: 5-15 μ. Μορφή - Σχήμα: Πυραμιδοειδές με οριζόντιους ή όρθιους κλάδους στην ποικιλία που είναι ιδιαιτέρως στενή. Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Πυκνό φύλλωμα με σκούρο πράσινο χρώμα, αειθαλές. Οικολογικές απαιτήσεις: Αναπτύσσεται σε φτωχά, ξηρά εδάφη. Αντέχει στο ψύχος και στις υψηλές θερμοκρασίες καθώς και στα υδροσταγονίδια της θάλασσας. Αναπτύσσεται σε ηλιαζόμενες θέσεις. Ρυθμός ανάπτυξης: Μάλλον γρήγορος: 10 μ. σε 20 έτη. 9 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 64 22

Χρήσεις - Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Στη χώρα μας το κυπαρίσσι έχει συνδεθεί στην αντίληψη των ανθρώπων με τα κοιμητήρια και ως εκ τούτου δεν χρησιμοποιείται πολύ σε κήπους και πάρκα. Η θεώρηση αυτή δεν είναι ορθή γιατί το κυπαρίσσι αποτελεί ένα βασικό στοιχείο του ελληνικού τοπίου και με το ευθύκορμο σχήμα του εκτός από το θάνατο, συμβολίζει και την ανάταση του πνεύματος. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συμμετρικούς κήπους ως αρχιτεκτονικό πλέον στοιχείο (κίονας). Μπορεί να συνδυαστεί με άλλα δένδρα με σφαιρική, ωοειδή ή πεπλατυσμένη κόμη οπότε ξεπροβάλλει ανάμεσά τους δημιουργώντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο τοπίο. Καλό είναι να αποφεύγεται η μεμονωμένη φύτευσή του10. ΜΑΓΝΟΛΙΛ ΜΕΓΑΝΘΗΣ - MAGNOLIA GRANDIFLORA Καταγωγή: Νοτιανατολικές Η.Π.Α. (1730). Καλλιεργείται αρκετά στη χώρα μας και περισσότερο στη Ν. Ελλάδα. Υπάρχουν περίπου 30 αξιόλογα είδη. Φυσικό ενδιαίτημα: Ξέφωτα δασών ή μεμονωμένα σε κοιλάδες. Ύψος: 25 μ. Πλάτος: 10 μ. Μορφή - Σχήμα: Πυραμοειδές, με αρκετές διακλαδώσεις. Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Τραχεία υφή, μεγάλα γυαλιστερά σκούρα πράσινα φύλλα, πυκνό φύλλωμα, αειθαλές. Τα φύλλα αλλάζουν κάθε δύο χρόνια. Άνθη - Εποχή ανθοφορίας: Λευκά, εξαπέταλα, μεγάλα (σαν νούφαρα, 15-20 εκ.), εύοσμα, το Μάιο και Ιούνιο. Καρπός - Εποχή καρποφορίας: Κυλινδρικοί σαν αγγουράκια με κόκκινους σπόρους νωρίς το φθινόπωρο. 10 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 70

Οικολογικές απαιτήσεις: Προτιμά υγρά, καλά αεριζόμενα, ελαφρά πηλώδη εδάφη, ελαφρά όξινα. Δεν είναι πολύ ανθεκτική σε παγετούς, ιδίως σε νεαρή ηλικία, ούτε σε ισχυρούς ανέμους. Ρυθμός ανάπτυξης: Μέτριος: 6 μ. σε 20 έτη. Χρήσεις - Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Χρησιμοποιείται κυρίως ως μεμονωμένο είδος σε χλοοτάπητα. Απαιτεί μεγάλο χώρο για να αναπτυχθεί κανονικά, επομένως είναι ακατάλληλη για μικρούς κήπους. Αντέχει στη ρύπανση11 12. ΜΙΜΟΖΑ -ACACIA DEALBATA Ύψος: 7-8 μ. Πλάτος: 3-4 μ. Μορφή - Σχήμα: Σχήμα στρογγυλό. Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Υποκυανό μακρύ, σύνθετο. Ανθη - Εποχή ανθοφορίας: Λουλούδια με έντονο κίτρινο χρώμα σε βότρυς μήκους 5-8 εκ. Ανθίζει Φεβρουάριο και Μάρτιο. Οικολογικές απαιτήσεις: Ζεστό και ήπιο κλίμα. 2.2.4. Φύλλοβόλα δενδρώδη ΑΚΑΚΙΑ ΡΟΔΟΜΕΤΑΞΗ (ΚΩΝ/ΠΟΛΕΩΣ) -ΑΕΒΙΖΖΙΑ λυυβμ ΒΞΙΝ Καταγωγή: Περσία έως κεντρική Κίνα (1750). Διαδόθηκε και χρησιμοποιείται ευρύτατα στη χώρα μας. Φυσικό ενδιαίτημα: Λιβάδια, πεδιάδες, λοφώδες περιοχές ως μεμονωμένο είδος. Ύψος: 12 μ. Πλάτος: 12 μ. 11 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 82 12 Βαϊόπουλος Θ., Χίλιες ιδέες, φυτολογικός φωτογραφικός οδηγός, Αθήνα, 1994, σελ. 119 24

Μορφή - Σχήμα: Ομπρελλοειδής, πεπλατυσμένη με πολλές διακλαδώσεις. Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Λεπτότατη δαντελωτή υφή, φυλλοβόλο. Άνθη - Εποχή καρποφορίας: Καφέ χέδρωπας που μένει στο δέντρο το χειμώνα. Οικολογικές απαιτήσεις: Αναπτύσσεται σε ποικιλία εδαφών κυρίως σε πτωχά, ξηρά και χαλικώδη εδάφη. Δεν αντέχει πολύ σε παγετούς. Ρυθμός ανάπτυξης: Αργός ως μέτριος (4,5 μ. σε 20 έτη). Χρήσεις - Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Το δέντρο καλλιεργείται κυρίως για το λεπτό του φύλλωμα και τα άνθη του. Τα φύλλα μοιάζουν με της μιμόζας και συστρέφονται όταν η θερμοκρασία πέφτει μετά τη δύση του ηλίου. Η ευρεία κόμη και οι οριζόντιοι κλάδοι παρέχουν βαθιά σκιά. Αντέχει στη ρύπανση των πόλεων και χρησιμοποιείται ως δέντρο δεντροστοιχιών. Χρειάζεται κλάδεμα σε νεαρή ηλικία για να πάρει το επιθυμητό σχήμα13. ΔΑΜΑΣΚΗΝΙΑ ΚΑΛΛΩΠΙΣΤΙΚΗ - PRUNUS - PISSA RDI Καταγωγή: Περσία (1870). Ευρύτατα διαδεδομένη στη χώρα μας σε κήπους και πάρκα. Φυσικό ενδιαίτημα: Πεδιάδες ως μεμονωμένο δέντρο. Ύψος: 7,5 μ. Πλάτος: 6 μ. Μορφή - Σχήμα: Ευθύκορμο, στρογγυλή κόμη με πυκνές διακλαδώσεις. Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Κόκκινα - βυσσινί χρώμα φύλλων, φυλλοβόλο. Άνθη - Εποχή ανθοφορίας: Ρόδινα μικρά τον Απρίλιο. Καρπός - Εποχή καρποφορίας: Μικρός, στρογγυλός, πορτοκαλί, εδώδιμος, καλοκαίρι. Οικολογικές απαιτήσεις: Αναπτύσσεται σε όλα τα εδάφη, αλλά προτιμά αμμοπηλώδη. Αντέχει στο ψύχος, στην ξηρασία και στη σκιά. 13 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 24 25

Ρυθμός ανάπτυξης: Μέτριος (7,5 μ. σε 20 έτη). Χρήσεις - Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Δέντρο που καλλιεργείται μόνο για το περίεργο κόκκινο φύλλωμά του. Δεν συνιστάται η υπέρμετρη χρησιμοποίησή του σε κήπους, πάρκα ή δεντροστοιχίες. Απαιτεί συχνά διορθωτικά κλαδέματα για να μην διασταυρώνονται και τρίβονται οι κλάδοι του. Είναι κατάλληλο για μικρές εκτάσεις γιατί δεν μεγαλώνει πολύ. Όταν αναπτύσσεται σε ηλιαζόμενες θέσεις τα φύλλα του έχουν ζωηρό βυσσινί χρώμα. Αντίθετα όταν αναπτύσσεται σε σκιά το χρώμα τους είναι μάλλον κοκκινοπράσινο14. ΙΤΙΑ ΚΑΛΙΟΥΣΑ - SALIXBABYLONICA Καταγωγή: Στη χώρα μας διαδόθηκε και χρησιμοποιείται ευρύτατα ακόμη και σε σημεία που δεν ενδείκνυνται. Φυσικό ενδιαίτημα: Όχθες ποταμών, ρυακιών και ρεμάτων. Ύψος: 12 μ. σε 20 έτη. Πλάτος: 12 μ. σε 20 έτη. Μορφή - Σχήμα: Χαρακτηριστικά κρεμοκλαδές με μακρείς κλάδους. Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Λεπτή υφή, ανοικτό πράσινο χρώμα, φυλλοβόλο. Οικολογικές απαιτήσεις: Υγρά πηλώδη εδάφη, αλλά όχι στάσιμα νερά ή βαριά αργιλώδη εδάφη. Ανθεκτική στο ψύχος. Αναπτύσσεται καλύτερα σε ανοικτές ηλιαζόμενες θέσεις χωρίς σκιά. Ρυθμός ανάπτυξης: Ταχύς (6 μ. σε 15 έτη). Χρήσεις - Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Παρουσιάζει την καλύτερη εικόνα στις αρχές της άνοιξης όταν εμφανίζονται οι οφθαλμοί των φύλλων σαν χρυσές φούντες στα μακριά κλαδιά για να υπάρξει άριστο οπτικό αποτέλεσμα θα πρέπει το δέντρο να έχει για φόντο σκούρο πράσινο φύλλωμα άλλων φυτών. 14 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 36 26

Το ίδιο ενδιαφέρουσα εικόνα παρουσιάζει όταν είναι φυτεμένο κοντά σε ήρεμα νερά, αφού το ίδιο το φυτό και η αντανάκλασή του σχηματίζουν ένα τέλειο κύκλο. Έχει αδύνατο ξύλο που σπάζει εύκολα. Η κλαίουσα ιτιά δεν είναι κατάλληλο δέντρο για μικρούς κήπους γιατί καταλαμβάνει πολύ χώρο. Δεν κάνει σκιά, δεν μπορεί να καθίσει κανείς από κάτω και το έδαφος γύρω της καθαρίζεται δύσκολα λόγω των κρεμοκλαδών βλαστών15. ΜΗΛΙΑ ΚΑΛΛΩΠΙΣΤΙΚΗ - MALUS FLORIBUNDA Καταγωγή: Ιαπωνία (1860). Ένα από τα εκατοντάδες είδη των καλλωπιστικών μηλιών που χρησιμοποιούνται ευρύτατα στο εξωτερικό. Στη χώρα μας δυστυχώς δεν είναι πολύ διαδεδομένο δέντρο. Φυσικό ενδιαίτημα: Ιαπωνικοί κήποι από αιώνες πριν. Ύψος: 9 μ. σε 50 έτη. Πλάτος: 7 μ. σε 50 έτη. Μορφή - Σχήμα: Χαμηλό δέντρο, σφαιρική κόμη, διακλαδώσεις που ξεκινούν από χαμηλά. Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Μέση υφή, πυκνό φύλλωμα, σκούρο πράσινο χρώμα στην άνω και ανοικτό στην κάτω επιφάνεια, φυλλοβόλο. Ανθη - Εποχή ανθοφορίας: Μπουμπούκια ροζ ή ανοικτό κόκκινο, ανοικτά άνθη ροζ έως λευκό, πολλά μαζί κατά μήκος των κλάδων, εύοσμα, τον Απρίλιο ή αρχές Μαΐου. Καρπός - Εποχή καρποφορίας: Κίτρινο - πορτοκαλί, σα μικρό μήλο, ξινόπικρο από τον Αύγουστο έως τον Δεκέμβριο. Οικολογικές απαιτήσεις: Αναπτύσσεται σε αρκετούς τύπους εδαφών αλλά προτιμά πηλώδη, αλκαλικά εδάφη. Αναπτύσσεται καλύτερα σε προφυλαγμένες, ηλιαζόμενες θέσεις και αντέχει στον παγετό και τη ρύπανση. Ρυθμός ανάπτυξης: Μάλλον αργός. 15 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 50 27

Χρήσεις - Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Κατάλληλο για μαζικές φυτεύσεις στη χλόη ή μπροστά από ψηλότερα δέντρα. Πάρκα πόλεων, αλλά όχι σε δενδροστοιχίες. Κατάλληλο για μικρούς κήπους16. ΠΛΛ ΤΑΝΟΣ - ΡΣΑ ΤΑΝίΙΞ Ο Μ Ε Ν Τ Α Ν Καταγωγή: Ν.Α. Ευρώπη, Μ. Ασία (1550). Απαντάται σε όλη την Ελλάδα και καλλιεργείται ως καλλωπιστικό από τους αρχαίους χρόνους. Φυσικό ενδιαίτημα: Όχθες ποταμών, χειμάρρων, ρεματιές και χαράδρες σε πεδινά και ημιορεινά δάση. Ύψος: 30 μ. σε 100 έτη. Πλάτος: 25 μ. σε 100 έτη. Μορφή - Σχήμα: Ευρεία, σχεδόν σφαιρική κόμη, χοντρός κοντός κορμός, που απολεπίζεται κατά πλάτος, αρκετές διακλαδώσεις. Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Πεντάλοβα μεγάλα φύλλα, ανοικτό πράσινο χρώμα, τραχεία υφή, φυλλοβόλο. Καρπός - Εποχή καρποφορίας: Στρογγυλοί, μικροί αγκαθωτοί καρποί το φθινόπωρο και χειμώνα. Οικολογικές απαιτήσεις: Αναπτύσσεται τόσο σε βαθιά πηλώδη όσο και σε ελαφρά ξηρά εδάφη, αρκεί να μην είναι πολύ όξινα ή πολύ αλκαλικά. Προτιμά ηλιαζόμενες θέσεις. Αντέχει στον παγετό, στη ρύπανση και στα υδροσταγονίδια της θάλασσας. Ρυθμός ανάπτυξης: Μάλλον ταχύς: 7,5 μ. σε 20 έτη (ιδιαίτερα σε νεαρό στάδιο). Χρήσεις - Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Το δέντρο λαμβάνει μεγάλες διαστάσεις και γι αυτό απαιτεί πολύ χώρο και είναι ακατάλληλο για μικρούς κήπους. 16 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 88 28

Πολύ κατάλληλο για δενδροστοιχίες λεωφόρων πόλεων. Μπορεί να φυτευτεί μεμονωμένα στη χλόη. Κάνει αρκετά πυκνή σκιά. Κατάλληλο για ι η φύτευση κοντά στη θάλασσα. 2.2.5. Λναρριχώμενα φυτά ΓΙΑΣΕΜΙ ΠΟΑ ΥΑΝΘΕΣ - JASM1NUM POL YANTHUM Καταγωγή: Κίνα (1891). Χρησιμοποιείται στη χώρα μας από παλιά, κυρίως στα νησιά και τη Ν. Ελλάδα. Ύψος: 5-6 μ. (κρεμοκλαδές). Πλάτος: 5-6 μ. (κρεμοκλαδές). Μορφή - Σχήμα: Φυτό με λεπτούς μακρούς κλάδους και ζωηρή ανάπτυξη, μπορεί να πάρει τη μορφή μεγάλου θάμνου. Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Πράσινα, οβάλ, μυτερά φύλλα, μήκους 10 εκ., λεπτή υφή, αειθαλές. Ανθη - Εποχή ανθοφορίας: Μικρά, πενταπέταλα, λευκά άνθη, εύοσμα, σαν μικρά αστεράκια. Όταν είναι κλειστά έχουν ροζ χρώμα. Ανθίζει το Μάιο - Ιούνιο. Ρυθμός ανάπτυξης: Ταχύς έως μέτριος. Οικολογικές απαιτήσεις: Χρειάζεται ηλιαζόμενες ή ημισκιαζόμενες θέσεις για να ανθίσει. Δεν αναπτύσσεται σε όξινα εδάφη και χρειάζεται κανονικές αρδεύσεις. Δεν αντέχει στους παγετούς. Καλό είναι να κλαδεύονται οι κλάδοι που ανθοφόρησαν, στο τέλος του καλοκαιριού. Χρήσεις - Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Ίδιες χρήσεις με το κίτρινο γιασεμί. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή σε βαρείς χειμώνες. Μπορεί να καλλιεργηθεί και σε μεγάλα φυτοδοχεία. 1718 17 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 96 18 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 228 29

ΓΛΥΤΣΙΝΟΣ ή ΒΙΣΤΑΡΙΛ - WISTERIA SINENSIS Καταγωγή: Κίνα (1816). Χρησιμοποιείται από παλιά και ευρύτατα στους ελληνικούς κήπους. Ύψος: 15-18 μ. (κρεμοκλαδές). Πλάτος: 4-5 μ. Μορφή - Σχήμα: Μονός, ξυλώδης κορμός με αραιές διακλαδώσεις, πους συστρέφεται κατά τη φορά του ρολογιού. Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Φύλλα πολλά μαζί, ανοικτά πράσινα, που εκπτύσσονται αμέσως μετά τα άνθη, μέτρια υφή, φυλλοβόλο. Ανθη - Εποχή ανθοφορίας: Εύοσμα μοβ άνθη, πολλά μαζί σε τσαμπιά, κατά τον Απρίλιο - Μάιο για λίγες μόνο ημέρες. Μπορεί να ανθίσει ξανά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Ρυθμός ανάπτυξης: Μέτριος έως ταχύς. Οικολογικές απαιτήσεις: Αναπτύσσεται σε ηλιαζόμενες ή ημισκιαζόμενες θέσεις και προτιμά καλά στραγγιζόμενα, πηλώδη εδάφη. Χρειάζεται κανονικές αρδεύσεις και μία λίπανση το φθινόπωρο. Αντέχει στους παγετούς. Χρήσεις - Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Το φυτό αρχίζει να ανθίζει μετά το πρώτο ή δεύτερο έτος. Χρειάζεται οπωσδήποτε στήριξη για να απλώσει τους κλάδους του. Κατάλληλο κυρίως για κάλυψη οροφής διαφόρων κατασκευών, ώστε να μπορούν να κρεμαστούν τα άνθη του προς τα κάτω19. ΚΙΣΣΟΣ - HEDERA HELIX Καταγωγή: Ευρώπη και Δ. Ασία. Κοινό είδος στα ελληνικά δάση και καλλιεργούμενο ευρύτατα σε κήπους. Ύψος: Μέχρι 20 μ. (κρεμοκλαδές). Πλάτος: Μέχρι 20 μ. (κρεμοκλαδές). 19 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 230 30

Μορφή - Σχήμα: Πολυάριθμες διακλαδώσεις με μικρές ρίζες που κολλούν παντού, χωρίς μάλιστα να παρασιτούν σε βάρος του κορμού στον οποίο αναρριχώνται. Διακλαδίζεται ελεύθερα και πάντα μακριά από το φως. Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Καρδιόσχημα σκούρα πράσινα φύλλα, διαφορετικά σε μέγεθος (μικρά και μεγάλα). Όταν εκπτύσσονται, έχουν ανοικτό πράσινο χρώμα που αργότερα σκουραίνει. Λεπτή υφή, αειθαλές. Άνθη - Εποχή ανθοφορίας: Μικρά, πρασινωπά, πολλά μαζί, σφαιρικά, στο τέλος του καλοκαιριού, ιδιαίτερα ελκυστικά στις μέλισσες. Καρπός - Εποχή καρποφορίας: Μικροί, σφαιρικοί μαύροι καρποί, μάλλον δηλητηριώδεις, κατά τον Μάρτιο - Απρίλιο. Ρυθμός ανάπτυξης: Ταχύς. Οικολογικές απαιτήσεις: Αναπτύσσεται καλύτερα σε σκιαζόμενες ή ημισκιαζόμενες θέσεις. Προτιμά πλούσια, υγρά, πηλώδη εδάφη. Αντέχει στους παγετούς, αλλά δεν αναπτύσσεται σε υψόμετρο άνω των 1200 μ. Χρειάζεται κάποιες αρδεύσεις το καλοκαίρι, ιδιαίτερα εάν το φυτό είναι νεαρό. Μπορεί να κλαδευτεί οποτεδήποτε αλλά προτιμότερο την άνοιξη. Χρήσεις - Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Μπορεί να καλύψει κατασκευές, τοίχους, πέργκολες και αψίδες. Καλύπτει κορμούς δέντρων (ιδιαίτερα φοινίκων ή πεύκων). Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως φυτό εδαφοκάλυψης. Κατάλληλο για μεγάλα φυτοδοχεία ή ζαρντινιέρες20. ΜΠΟΥΓΚΑΝΒΙΛΛΙΑ - BOUGAINVILLEA GLABRA Καταγωγή: Βραζιλία (1770). Χρησιμοποιείται ευρύτατα στη χώρα μας, τόσο σε κήπους όσο και σε βεράντες ή δώματα. Ύψος: 4-8 μ. (κρεμοκλαδές). Πλάτος: 3-6 μ. (κρεμοκλαδές). Μορφή - Σχήμα: Φυτό με ένα βασικό ξυλώδη κορμό και πολλές πυκνές διακλαδώσεις που φέρουν αγκάθια. 20 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 231 31

Υφή - Χρώμα φυλλώματος: Γυαλιστερά οβάλ πράσινα φύλλα, μέτρια υφή, φυλλοβόλο. Ανθη - Εποχή ανθοφορίας: Μικρά σωληνοειδή κίτρινα άνθη ανά 3, χωρίς αισθητική αξία αυτά καθ εαυτά. Τα βράκτια φύλλα τους όμως είναι εντυπωσιακά, μεγάλα, σε αποχρώσεις του βαθυκόκκινου και καλύπτουν το φυτό από τον Ιούνιο έως το Σεπτέμβριο. Ρυθμός ανάπτυξης: Μέτριος έως ταχύς. Οικολογικές απαιτήσεις: Απαιτεί πλήρως ηλιαζόμενες θέσεις και προφυλαγμένες από τον άνεμο, συνήθως κοντά σε τοίχο. Αναπτύσσεται σε όλα τα εδάφη εκτός από τα αργιλώδη και καλύτερα σε αμμώδη, εμπλουτισμένα με κοπριά. Χρειάζεται κανονική άρδευση το καλοκαίρι και περιοδικές λιπάνσεις. Χρειάζεται κλάδευμα το χειμώνα για να ελέγχεται η εξάπλωση των κλάδων. Αντέχει στα υδροσταγονίδια της θάλασσας αλλά όχι σε ισχυρούς παγετούς. Χρήσεις - Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Εντυπωσιακό φυτό όταν ανθίζει, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε τοίχους, πέργκολες ή αψίδες. Με κατάλληλο κλάδευμα διαμορφώνεται σε θάμνο. Κατάλληλο για φυτοδοχεία σε βεράντες και αίθρια. 2.2.6. Πολυετείς πόες ΛΙΜΟΡΦΟΘΗΚΗ - ΌΙΜΟΚΡΗΟΤΗΕΟΑ ΞΙΝΙΖΑ ΤΑ Πλαγιόκλαδη, έρπουσα ποικιλία με αραιή βλάστηση και άνθη, σαν μεγάλες μαργαρίτες διαμέτρου 5-10 αη, άσπρα, ροζ, κόκκινα, κίτρινα, μοβ, που δίνουν πλούσια ανθοφορία την άνοιξη και το καλοκαίρι μέχρι το φθινόπωρο. Πολύ ανθεκτικό στις ασθένειες και όχι απαιτητικό σε έδαφος. Προτιμάει ηλιαζόμενα εδάφη. 21 Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για Ελληνικούς κήπους, εκδοτικός οίκος Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 236 32

2.2.7. Ετήσια άνοιξης ΙΟΝ ΤΟ ΤΡΙΧΡΩΜΟ (πανσές) - VIOLA TRICOLOR Χρωματισμοί: Ποικιλία χρωματισμών. Ύψος φυτού: 15-25 εκατ. (χαμηλής ανάπτυξης). Καλλιέργεια: Σπορά Αύγουστος - Σεπτέμβριος. Άνθιση εαρινή. Δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις. Χρήσεις: Στον κήπο φυτεύεται στην πρώτη σειρά των ανθώνων. Χρησιμοποιείται επίσης σαν φυτό πλαισίων. ΦΛ ΟΞ - PHLOXDRUMMODII Χρωματισμοί: Λευκό, κίτρινο, ρόδινο, ερυθρό, πορφυρό, ιώδες. Ύψος φυτού: 15-30 εκατ. (χαμηλής ανάπτυξης). Καλλιέργεια: Σπορά τις αρχές του φθινοπώρου και μεταφύτευση σε αποστάσεις 20 εκατ. στην πρώτη ή δεύτερη σειρά ανθώνων. Ανθίζει από το Μάρτιο. Χρήσεις: Στον κήπο φυτεύεται κατά θέσεις και κατά πλαίσια. Φυτεύεται και σε φυτοδοχεία. 2.2.8. Ετήσια θέρους ΒΙΓΚΑ (Δαφνούλα) - VINCA ROSEA Χρωματισμοί: Λευκό, ρόδινο, ερυθρό. Ύψος φυτού: 30-60 εκατ. (μέσης ανάπτυξης). Καλλιέργεια: Σπορά το Μάρτιο και μεταφύτευση τον Απρίλιο σε αποστάσεις 20-30 εκατ. Ανθίζει το καλοκαίρι. Αντέχει στην ξηρασία. 23 22 Λιοντήρης Γ., Ανθοκομία III, διδακτέα ύλη για τους σπουδαστές 5ου εξαμήνου του τμήματος ΘΕ.Κ.Α. της Σ.Τ.Ε.Γ. του Τ.Ε.Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ, Καλαμάτα, Σεπτέμβριος 1995, σελ. 5 23 Λιοντήρης Γ., Ανθοκομία III, διδακτέα ύλη για τους σπουδαστές 5ου εξαμήνου του τμήματος ΘΕ.Κ.Α. της Σ.Τ.Ε.Γ. του Τ.Ε.Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ, Καλαμάτα, Σεπτέμβριος 1995, σελ. 7 33

Χρήσεις: Στον κήπο φυτεύεται κατά θέσεις ή κατά πλαίσια. Φυτεύεται σε φυτοδοχεία για διακόσμηση εξωστών και παραθύρων24. 2.2.9. Υδρόβια πολυετή φυτά ΝΟΥΦΑΡΟ ΤΟ ΙΑΠΩΝΙΚΟ - NUPHAR JAPONICA Κατάγεται από την Ιαπωνία. Έχει καρδιόσχημα επιμήκη, βαθυπράσινα φύλλα, μήκους 30 εκατ. Τα λουλούδια, στην αρχή είναι κίτρινα και φέρονται από έναν μίσχο μήκους 10 περίπου εκατ. Ανθίζει το καλοκαίρι και είναι το πιο διακοσμητικό. ΝΥΜΦΑΙΑ Η ΑΣΤΕΡΟΕΙΔΗΣ - NUMPHAEA STELLATA Τροπικό είδος, εύκολης καλλιέργειας, που κατάγεται από τη νοτιοδυτική Ασία και την Ινδία. Έχει λεία, ανοιχτοπράσινα φύλλα και αστεροειδή, πολύ αρωματικά λουλούδια, πλάτους 10-15 εκατ. τα οποία αποτελούνται από πράσινα σέπαλα με μαύρες κηλίδες, στενά πέταλα στο γαλάζιο χρώμα της λεβάντας και χρυσοκίτρινους στήμονες. 2.2.10. Χλοοτάπητες ΕΡΑΓΡΩΣΤΗΣ - ΕΚΑΟίΟΞΤΙΞ ΕΑΡΙΤΤΑΙΗΞ Επιλέχθηκε αυτή η χλόη, γιατί είναι καταλληλότατη για τη δημιουργία χλοοτάπητα λεπτού και κομψού σε οποιοδήποτε κλίμα και υψόμετρο. Προτιμά ελαφρά, ηλιόλουστα εδάφη και αντέχει κοντά στη θάλασσα. 24 Λιοντήρης Γ., Ανθοκομία III, διδακτέα ύλη για τους σπουδαστές 5ου εξαμήνου του τμήματος ΘΕ.Κ.Α. της Σ.Τ.Ε.Γ. του Τ.Ε.Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ, Καλαμάτα, Σεπτέμβριος 1995, σελ. 7 34

ΝΤΑΪΧΟΝΤΡΑ - ΒίαίΟ Ν ΤΙΜ ΙίΕΡΕΝΞ Ύψος 2-3 εκατ. Νάνα έρπουσα κατασκευή χλοοτάπητα που δεν χρειάζεται κούρεμα. Ευδοκιμεί σε ξηρά, φτωχά αλλά ηλιόλουστα εδάφη και θερμά κλίματα. 2.3. Αρδευτικό σύστημα 2.3.1. Περιγραφή Η παροχή του νερού είναι από το δίκτυο ύδρευσης, 3,5 ιη3/]ι και πίεση 2 αίτη. Με τον πρωτεύοντα αγωγό Ρ.Ε. Φ63 που περνά από τον κεντρικό διάδρομο, το νερό φτάνει ως την άλλη άκρη του πάρκου. Στην συνέχεια οι δευτερεύοντες αγωγοί Ρ.Ε. Φ32 που βρίσκονται σε βάθος 40-50 εκ., διανέμουν το νερό από τον πρωτεύοντα αγωγό στους εκτοξευτήρες (ρορ - ιιρ) ή στους σταλακτοφόρους αγωγούς, ώστε να γίνει η άρδευση. Χρησιμοποιώ εκτοξευτήρες ακτίνας 2,4 ιπ και παροχής 0,088 πι3/1ι, ακτίνας 3,6 τη και παροχής 0,145 ιη3/1ι, ακτίνας 1,5 πι και παροχής 0,114 ηι3/1ι. Οι σταλακτοφόροι αγωγοί είναι Ρ.Ε. Φ20 και έχουν ρυθμιζόμενους σταλάκτες από 0-5 0 1ί/1ι. 2.3.2. Υπολογισμός αρδευτικών αναγκών Οι ανάγκες άρδευσης του χλοοτάπητα καλύπτουν αυτές των δέντρων και θάμνων, άρα υπολογίζοντας τις ανάγκες αυτού, εξασφαλίζω και τις απαιτήσεις των υπόλοιπων φυτών. Στις πιο αντίξοες καιρικές συνθήκες (ξηρασία - καύσωνας) ο χλοοτάπητας απαιτεί 3 πι3 νερό ανά στρέμμα την ημέρα. 35

Παρακάτω χρησιμοποιώ τον αριθμό κάθε ηλεκτροβάνας για να συμβολίσω το αρδευόμενο κομμάτι που καλύπτει: π.χ. για την Η/Β1 το κομμάτι συμβολίζεται με το Κ Ι. Για ΚΙ» Ε, = Β υ = χ 24 χ 10 = 120 τ.μ. 1 2 2 1 στρ. -»1000 τ.μ. (χλοοτάπητα) απαιτούν 3 ιπ3 νερό 120 τ.μ. χ1 Με τον ίδιο τρόπο υπολογίζω για: Κ2 > χ2 = 0,288 ηι3 νερό Κ5» χ5 = 0,357 Γη3 νερό Κ6 -> χ6 = 0,3375 τη3 νερό Κ9 > χ9 = 0,33 ηι3 νερό ΚΙ 1» χπ= 0,093 ηι3 νερό χ, = 0,36 πι3 νερό Τα ετήσια φυτά στις αντίξοες συνθήκες απαιτούν 2 4 1ί την ημέρα το κάθε φυτό ανάλογα με το μέγεθος. Στο Κ3 υπάρχουν 150 φυτά άρα οι ανάγκες σε νερό είναι: χ3 = 150x41ί - 6001ί = 0,6 τη3 την ημέρα. Με τον ίδιο τρόπο υπολογίζω για: Κ4» χ 4 = 640 1ί = 0,64 ιπ3 την ημέρα Κ8» χ8 = 680 1ί = 0,68 ιή3 την ημέρα Για Κ7 και Κ10 που αντιστοιχούν στο σιντριβάνι και τη λίμνη οι απαιτήσεις για νερό είναι μόνο το γέμισμά τους. Στη συνέχεια γίνεται ανακύκλωση του νερού. 36

2.3.3. Υπολογισμός παροχής νερού από εκτοξευτήρες και σταλλκτες Για κάθε ετήσιο φυτό αντιστοιχεί ένας σταλάκτης που είναι ρυθμισμένος στα 8 lt/h. ΚΙ-»Στο ΚΙ υπάρχουν 25 pop up παροχής 0,088 m3/h δηλαδή συνολικά 25 x 0,088 m3/ h = 2,2 m3/ h. Κ2-» 9x0,145 m3/h = 1,305 m3/h. K3» υπάρχουν 150 σταλάκτες άρα συνολικά 150x8 lt/h = 1.200 lt/h = 1,2 m3/h. Κ4-» 160x8 lt/h = 1,28 m3/h. Κ5-» 28x0,088 m3/h = 2,464 m3/h. K6» 14x0,145 m3/ h = 2,03 m3/h. K7» παροχή συντριβανιού (3,5 m3/h). K8»170x8 lt/h = 1,36 m3/h. K9» 23x0,088 m3/h = 2,024 m3/h. K10» παροχή λίμνης (3,5 m3/h). Kll» 18x0,114 m3/ h = 2,052 m3/h. 2.3.4. Υπολογισμός του χρόνου άρδευσης Κ1»Αφού η παροχή από τους εκτοξευτήρες είναι 2,2 m3/h και γι άρδευση απαιτούνται 0,36 m3/ h : 2,2 nr 1 h > 60 min 0,36 m3 t, t, = 9,8 min άρα για την άρδευση του ΚΙ απαιτούνται 9,8 λεπτά. 37

Με τον ίδιο τρόπο βρίσκουμε ότι για: Κ2 -> t2= 13,2 min Κ3 > t3= 30 min Κ4 > t4 = 30 min K5» t5= 8,7 min K6 > t6 = 10 min K7 -» Γέμισμα συντριβανιού K8 > t8= 30 min K9»t9 = 9,8 min K10 ^ Γέμισμα λίμνης Kl 1 > tu = 2,7 min 2.3.5. Προγράμματα άρδευσης Για τη σωστή άρδευση του χώρου ρυθμίζω 7 προγράμματα άρδευσης. 1 πρόγραμμα >Η/Β, 2 πρόγραμμα 3 πρόγραμμα 4 πρόγραμμα 5 πρόγραμμα 6 πρόγραμμα ->Η/Β2 ->η /β3+ η /β4 ->η /β5 ^ η /β6 ->η /β8+ η / β9 7 πρόγραμμα -^ Η/ΒΠ» Οι ηλεκτροβάνες Η/Β7 και Η/Β10 λειτουργούν ανεξάρτητα προγράμματος, όταν δοθεί εντολή, για να γεμίσω το σιντριβάνι και τη λίμνη αντίστοιχα. 38

2.4. Σχέδιο φω τισμού Ο κανόνας που ακολούθησα κατά το σχεδίασμά του φωτιστικού σχεδίου, ήταν η λειτουργικότητα του χώρου και το βράδυ, καθώς και η προβολή των φυτών που είναι ανθισμένα ή δέντρων με ωραίο φύλλωμα. Η γοητεία της πλατείας τη νύχτα μπορεί να καταστραφεί από τον εκτυφλωτικό φωτισμό ή από την έλλειψή του. Χρησιμοποίησα μονόκλωνα φωτιστικά ύψους 2,5 μ. με μεταλλικό, μαύρο σκελετό, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους με καλώδια που βρίσκονται μέσα σε σωλήνα Ρ.ν.Ο. Φ 50. Στηρίζονται με βίδες επάνω σε σκυρόδεμα και σε κάθε φωτιστικό υπάρχει φρεάτιο σύνδεσης και ελέγχου. Τέλος, τοποθέτησα μικρούς προβολείς στο σιντριβάνι, στη λίμνη με τον καταρράκτη, στη βρύση και στις δύο πέργολες. 39

Κεφάλαιο 3 Τεχνικοοικονομική μελέτη 3.1. Διαμόρφωση χώρου ΐ) Διαμόρφωση λοφίσκου Θα χρειαστούν 150 τη3 χώματος άρα 150 ηι3χ 3.000 = 450.000 αξία χώματος 150 ιη3χ 2.000 = 300.000 εργασία διαμόρφωσης Σύνολο = 750.000 π) Ξερίζωμα παλαιών δέντρων και καθάρισμα = 100.000 Σύνολο: 850.000 δρχ. 3.2. Κατασκευαστικά στοιχεία (προμήθεια, μεταφορά, εργασία) Αναψυκτήριο (50 τ.μ. χ 200.000) = 10.000.000 Πέργκολα μακρόστενη = 500.000 Πέργκολα στρογγυλή = 600.000 Λιθόκτιστη βρύση = 350.000 Σιντριβάνι (κατασκευή και υδρ. εγκατάσταση) = 500.000 Μικρή τεχνητή λίμνη = 150.000 Μικρός τεχνητός καταρράκτης (κατασκ. και υδρ. εγκατ.) = 450.000 Μικρός παιδότοπος = 580.000 Είσοδος υπογείου γκαράζ με ράμπα = 300.000 Λοφίσκος με αναβαθμίδες (πέτρες - σκάλα) = 300.000 Είσοδος υπογείου γκαράζ με σκάλα = 250.000 Ράμπα για άτομα με ειδικές ανάγκες = ' 150.000 Λιθίκτιστο παγκάκι με ξύλινο κάθισμα (5 χ 80.000) = 400.000 Πλακόστρωτο (200 τ.μ. χ 3.500) = 700.000 Σύνολο: 15.230.000 δρχ.

3.3. Φυτικό υλικό Μον. Τιμή μονάδας Α/Α Φυτικό υλικό Δαπάνη (δρχ.) μέτρησης (δρχ.) 1. Βιβούρνο τεμ. 21 2.500 52.500 2. Ευώνυμο τεμ. 21 2.500 52.500 3. Μαώνια τεμ. 15 3.000 45.000 4. Ναντίνα τεμ. 7 2.500 17.500 5. Πικροδάφνη τεμ.10 3.000 30.000 6. Πιττόσπορο τεμ. 85 2.000 170.000 7. Πυράκανθος τεμ. 4 2.500 10.000 8. Τριανταφυλλιά τεμ. 24 1.500 36.000 9. Κουκουναριά τεμ. 1 10.000 10.000 10. Κυπαρίσσι τεμ. 1 5.000 5.000 11. Μαγνόλια τεμ. 1 15.000 15.000 12. Μιμόζα τεμ. 4 4.000 16.000 13. Ακακία Κων/λεως τεμ. 2 8.000 16.000 14. Δαμασκηνιά καλ/κή τεμ. 2 4.000 8.000 15. Ιτιά κλαίουσα τεμ. 2 5.000 10.000 16. Μηλιά καλ/κή τεμ. 3 4.000 12.000 17. Πλάτανος τεμ. 2 15.000 30.000 18. Γ ιασεμί πολυανθές τεμ. 2 3.000 6.000 19. Γλιτσίνος τεμ. 1 3.000 3.000 20. Κισσός τεμ. 2 3.000 6.000 21. Μπουγκανβίλλια τεμ. 5 4.000 20.000 22. Διμορφοθήκη τεμ. 19 1.000 19.000 23. Ίον το τρίχρωμο τεμ. 200 500 100.000 24. Φλοξ τεμ. 310 500 155.000 25. Βίγκα τεμ. 200 500 100.000 26. Νούφαρο τεμ. 3 5.000 15.000 27. Νυμφαία τεμ. 6-4.000 24.000 28. Εραγρώστης χλγ. 27 300 8.100 29. Νταϊχόντρα χλγ.4 400 1.600 ΣΥΝΟΛΟ 993.200 41

3.4. Υλικά αρδευτικού συστήματος AJA Περιγραφή υλικού Μον. μέτρησης Τιμή μονάδος (δρχ.) Δαπάνη (δρχ ) 1. pop-up (2,4 γ) τεμ. 76 6.500 494.000 2. pop-up (1,5 r) τεμ. 18 5.500 99.000 3. pop-up (3,6 r) τεμ. 23 8.000 184.000 4. * Σωλήνας P.E. Φ 63 μετρ. 50 900 45.000 5. * Σωλήνας Ρ.Ε. Φ 32 μετρ. 383 400 153.200 6. * Σωλήνας Ρ.Ε. Φ 20 μετρ. 71 300 21.300 7. * Σωλήνας Ρ.Ε. Φ 16 μετρ. 130 200 26.000 8. Σταλάκτες τεμ. 710 70 49.700 9. Καλώδιο ΝΥΥ (1,5χ5) μετρ. 90 10. Καλώδιο ΝΥΥ (1,5χ3) μετρ. 10 11. Ηλεκτροβάνα τεμ. 11 12. Φρεάτια τεμ. 11 ΣΥΝΟΛΟ 500 45.000 400 4.000 15.000 165.000 5.000 55.000 1.341.200 * Στον προϋπολογισμό των σω λήνω ν προσθέτουμε 10% για τα διάφορα υλικά συνδεσμολογίας: 245.500 χ 10% 24.550. Σύνολο: 1.365.750 δρχ. 3.5. Υλικά ηλεκτροφωτισμού ΑΙΑ Περιγραφή υλικού Μον. Τιμή μονάδος Δαπάνη μέτρησης (δρχ.) (δρχ.) 1. Κολώνες φωτισμού τεμ. 14 200.000 2.800.000 2. Μικρός προβολέας τεμ. 8 25.000 200.000 3. Φρεάτια σύνδεσης τεμ. 14 7.000 98.000 4. Καλώδιο Ν.Υ.Μ. μετρ. 130 1.000 130.000 5. Προγραμματιστής τεμ. 1 20.000 20.000 ΣΥΝΟΛΟ 3.248.000 42

3.6. Υπολογισμός δαπανών για τις αμοιβές των εργατών Για την τοποθέτηση των αγωγών του αρδευτικού συστήματος θα ανοιχτούν αυλάκια (30 χ 40) και μήκους 433 μέτρων, δηλαδή: 433 χ 0,12 πγ =52 πι3 για σκάψιμο 52 χ 5.000 = 260.000 δρχ. για επίχωση 52 χ 2.500 = 130.000 δρχ. Σύνολο: 390.000 δρχ. Για τη σύνδεση του αρδευτικού συστήματος προσθέτω 25% της αξίας των αγωγών δηλαδή: 245.000x25% = 61.250 δρχ. Για τη φύτευση θάμνων και δένδρων προσθέτω 500 δρχ. για κάθε θάμνο και 1.000 για τα δέντρα. Θάμνοι 187x500 = 93.500 Δέντρα 18x1.000 = 18.000 Αναρριχώμενα 10x500= 5.000 Ανθοφόρα 710x80 =56.800 Σύνολο: 173.300 δρχ. Για την τοποθέτηση και σύνδεση κολώνων φωτισμού και προβολέων προσθέτω περίπου 150.000 δρχ. Δαπάνες για αμοιβές εργατών Α/Α Είδος εργασίας Δαπάνη (δρχ.) 1. Άνοιγμα αυλακιών 390.000 2. Σύνδεση αρδευτικού 61.250 3. Φύτευση φυτών 173.300 4. Σύνδεση φωτιστικών 150.000 ΣΥΝΟΛΟ 774.550 43

Ο προϋπολογισμός του έργου σύμφωνα με τα παραπάνω ανέρχεται στο ποσό των 22.461.500 δρχ. Σε αυτό πρέπει να προστεθεί η αξία της μελέτης που είναι: 21.686.950 χ 13% = 2.919.995 δρχ. Τελικός προϋπολογισμός: 25.381.495 δρχ.

Βιβλιογραφία Ανανιάδου - Τζημοπούλου Μ., Αρχιτεκτονική τοπίου, Σχεδιασμός αστικών χώρων, Τόμος Α', Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη, 1992 Βαϊόπουλος Θ., Χίλιες ιδέες, Φυτολογικός φωτογραφικός οδηγός, Αθήνα 1994. Κανταρτζής Α., Πρακτικός σχεδιασμός κήπων, εκδόσεις Γαρταγάνη, Θεσσαλονίκη 1994. Λιοντήρης Γ., Ανθοκομία III, διδακτέα ύλη για τους σπουδαστές 5ου εξαμήνου του τμήματος ΘΕ.Κ.Α. της Σ.ΤΕ.Γ. του Τ.Ε.Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ, Καλαμάτα, Σεπτέμβριος 1995. Λιοντήρης Γ., Σημειώσεις αρχιτεκτονικής τοπίου και κηποτεχνίας, Καλαμάτα, Σεπτέμβριος 1995. Ρο'ίδης X., Κατασκευαστικές λεπτομέρειες εξωτερικών χώρων, Β' Έκθεση, Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη 1993. Τσαλικίδης Γ., Καλλωπιστικά φυτά για ελληνικούς κήπους, Εκδοτικός οίκος «Παρατηρητής», Θεσσαλονίκη 1994. Brookes J., Αρχιτεκτονική και σχεδιασμός κήπων, εκδόσεις Μαλλιάρη, Β' μέρος. Kunze S., Αρχιτεκτονική κήπων, Εκδότης Μ. Γκιούρδος, Αθήνα 1988. Littlewood Μ., Landscape detailing, Third edition, Reed educational and professional publishing, 1997. Rose G., Αρχιτεκτονική των μικρών κήπων, εκδόσεις Ψυχάλου, Αθήνα. Διευθύνσεις Internet www.landscapeusa.com/scripts/carbo.exe www.plant-pictures.com 45

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Αείφυλλα θαμνώδη φυτά Εικόνα 1: Viburnum ti ñus Εικόνα 2: Euonimus ja p o n icu s A u reo p ictu s Εικόνα 3: M ahonia aquifolium Εικόνα 4: N antina dom estica Εικόνα 6: P ittosporum tobira Εικόνα 5: Nerium olean der Πηγή φωτογραφιών: Βαϊόπουλος Θ. «Χίλιες ιδέες», ψυχολογικός φωτογραφικός οδηγός, Αθήνα 1994.

Φυλλοβόλα θαανώόη φυτά Αείφυλλα δενδρώδη Εικόνα 9: Ριηιιχ ριηβα Εικόνα 10: Ο νρ η εδ ίκ χβηιρεηηγεηϊ Πηγή φωτογραφιών: Βαϊόπουλος Θ. «Χίλιες ιδέες», ψυχολογικός φωτογραφικός οδηγός, Αθήνα 1994.

Εικόνα 11 : Magnolia grandiflora Εικόνα 12: Acacia mimosa dealbata ΦυλλοΒόλα δενδοώδη Εικόνα 13: A lbizia julibrissin Εικόνα 15: M alus floribunda Aldenhanensis Εικόνα 16 : Platanus orientalis Πηγή φωτογραφιών: Βαϊόπουλος Θ. «Χίλιες ιδέες», ψυχολογικός φωτογραφικός οδηγός, Αθήνα 1994.

Αναρριγώιιενα Εικόνα 17: Jusminum polyaanthum Εικόνα 18: W isteria chinensis Εικόνα 19: H ederá helix Εικόνα 20: Bougainvilea glabra Πηγή φωτογραφιών: Βαϊόπουλος Θ. «Χίλιες ιδέες», φυτολογικός φωτογραφικός οδηγός, Αθήνα 1994.

Χλοοτάπητες Εικόνα 21 : E ragrostis cylindrical Εικόνα 22 : D ichodra repens Πηγή φωτογραφιών: Βαϊόπουλος Θ. «Χίλιες ιδέες», ψυχολογικός φωτογραφικός οδηγός, Αθήνα 1994. Κατασκευαστικά στοΐυβία Εικόνα 23: Πλακόστρωτο Εικόνα 24: Σκάλες Πηγή φωτογραφιών: www.landscapeusa.com/scripts/carbo.exe

Εικόνα 25: Τεχνητή λίμνη Εικόνα 26: Καταρράκτης Εικόνα 27: Συντριβάνι Πηγή φωτογραφιών: \v\vw. landscapeusa.com/scripts/carbo.exe