Παραγωγική Ανθοκομία. Γυψοφίλη. Εργαστήριο Παραγωγική Ανθοκομία. Γεώργιος Δημόκας. * Καθηγητής Εφαρμογών - Τ.Ε.Ι. Πελοποννήσου

Transcript

1 TEI Πελοποννήσου Εργαστήριο Παραγωγική Ανθοκομία Θέμα Παραγωγική Ανθοκομία Ποικιλίες Καλλιέργεια Απαιτήσεις Γυψοφίλη Προβλήματα Ασθένειες Εχθροί Γεώργιος Δημόκας * Καθηγητής Εφαρμογών - Τ.Ε.Ι. Πελοποννήσου 12 / 10 / 2015 * Σημειώσεις Δρ. Χρήστος Λύκας Επίκουρος Καθηγητής Π.Θ.

2 Εισαγωγή Η γυψοφίλη αποτελεί βασικό είδος για τις ανθοκομικές συνθέσεις. Μπορεί να αντικαταστήσει άλλα περισσότερο ακριβά λουλούδια που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ανθοδέσμης. Στη χώρα μας καλλιεργείται σε μεγαλύτερη έκταση σε θερμοκήπια στην Κρήτη (Ιεράπετρα) και στην Αττική. Υπάρχουν ωστόσο και υπαίθριες καλλιέργειες. Στο εξωτερικό καλλιεργείται σε σημαντικές εκτάσεις στο Ισραήλ, στην Ολλανδία και στη Γερμανία.

3 Φυτό γυψοφίλης

4 Χρήση της γυψοφίλης σε ανθοκομικές συνθέσεις

5 Βοτανικά χαρακτηριστικά Η γυψοφίλη ανήκει στην ίδια οικογένεια με το γαρίφαλο (οικογένεια Caryophyllaceae). Προτιμά αλκαλικά εδάφη όπως υποδηλώνει και το όνομά της. Στο γένος Gypsophila ανήκουν πάνω από 90 είδη ετήσια και πολυετή. Από τα ετήσια είδη κάποιο ενδιαφέρον παρουσιάζει η G. elegans, ενώ από τα πολυετή είδη μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η G. paniculata η οποία χρησιμοποιείται για δρεπτό άνθος.

6 Gypsophila elegans

7 Gypsophila paniculata

8 Μορφολογία του φυτού

9 Μορφολογία του φυτού Ύψος φυτού cm Βλαστός πολύ λεπτός Φύλλα μικρά, λεπτά, λογχοειδή, αντίθετα Άνθη ι πολύ μικρά, απλά ή διπλά διαμέτρου 6-12 mm Ο κάλυκας αποτελείται από 5 πέταλα και 5 σέπαλα χωρίς βράκτια φύλλα στην βάση. Ο καρπός είναι κάψουλα και περιέχει πολυάριθμους σπόρους χρώματος μαύρου.

10 Σπόροι γυψοφίλης Ένα γραμμάριο έχει 1000 περίπου σπόρους Νεαρό φυτό γυψοφίλης

11 Χρήση πολυετών φυτών γυψοφίλης στην κηποτεχνία

12 Καλλιεργούμενες ποικιλίες Η ποιο διαδεδομένη ποικιλία είναι η Perfecta, Snowball, Bristol Fairy, Αrbel, Tavor, Gliboa και Golan Η ποικιλία Flamingo είναι λιγότερο διαδεδομένη και έχει ροζ άνθη.

13 Ποικιλία Perfecta Ποικιλία Flamingo

14 Πολλαπλασιασμός Ο ποιο διαδεδομένος τρόπος πολλαπλασιασμού είναι με μοσχεύματα. Τα μοσχεύματα πρέπει να παίρνονται από μητρικά φυτά 4 μηνών. Έχουν μήκος 5 cm και κόβονται από ακραία τμήματα του βλαστού. Για καλύτερη ριζοβολία διατηρούμε όλα τα φύλλα του μοσχεύματος. Γίνεται εμβάπτισή τους σε διάλυμα ινδολοβουτυρικού οξέως σε αλκοόλη 45% (3-10 g ΙΒΑ/L) για 5-10 sec. Τα μοσχεύματα τοποθετούνται σε υδρονέφωση με υπόστρωμα που αποτελείται από χώμα:τύρφη:περλίτη σε αναλογία 1:2:2. Η θερμοκρασία του περιβάλλοντος διατηρείται στους 20 ο C και του υποστρώματος στους 18 ο C. Από το Μάιο μέχρι τον Αύγουστο απαιτείται σκίαση του θερμοκηπίου σε ποσοστό 45%. Κατά τη ριζοβολία των μοσχευμάτων δεν απαιτείται συμπληρωματικός φωτισμός.

15 Απαιτήσεις σε έδαφος εγκατάσταση της καλλιέργειας Η καλλιέργεια της γυψοφίλης γίνεται σε αλκαλικά εδάφη με υψηλό ποσοστό Ca, τα οποία στραγγίζουν καλά. Η φύτευση των φυτών γίνεται σε αλίες που απέχουν μεταξύ τους 1-1,2m Σε κάθε αλία υπάρχουν δύο γραμμές φυτών που απέχουν μεταξύ 80 cm. Η απόσταση των φυτών επί της γραμμής είναι 0,5-1 m. Με το παραπάνω τρόπο εγκαθίστανται φυτά/στρ.

16 Εποχή φύτευσης Η φύτευση συνιστάται να γίνεται Σεπτέμβριο- Οκτώβριο, ώστε η πρώτη κοπή να γίνει το χειμώνα που τα άνθη έχουν τις υψηλότερες τιμές στην αγορά. Η πρώτη συγκομιδή γίνεται περίπου 100 ημέρες μετά την εγκατάσταση των φυτών στο θερμοκήπιο. Εφαρμόζεται απαραίτητα σταδιακή εγκατάσταση των φυτών στο θερμοκήπιο για κλιμάκωση της παραγωγής.

17 Φυτά γυψοφίλης εγκατεστημένα στο έδαφος και σε υδροπονικό σύστημα

18 Υπαίθρια καλλιέργεια

19 Λίπανση της καλλιέργειας Απαιτεί ισορροπημένες λιπάνσεις που γίνονται σταδιακά και σε μικρές ποσότητες. Η γυψοφίλη είναι ευαίσθητη στις υψηλές συγκεντρώσεις αλάτων στο ύψος της ριζόσφαιρας Εφαρμόζεται για το λόγο αυτό με υδρολίπανση σε ετήσια βάση: Ν: 18.8 kg P 2 O 5 : 9.92 kg K 2 O: 22.4 kg MgO: 3.31 kg CaO: kg

20 Λοιπές καλλιεργητικές φροντίδες Υποστύλωση της καλλιέργεια με μεταλλικά σύρματα. Μετά από κάθε άνθιση όλοι οι βλαστοί κλαδεύονται αυστηρά περίπου στο ύψος του εδάφους.

21 Ανθοφορία Η ανθοφορία του φυτού επηρεάζεται από: Το στάδιο ανάπτυξης του φυτού. Τη φωτοπερίοδο. Την ένταση του φωτός. Τη θερμοκρασία του αέρα Την εφαρμογή γιββεριλλίνης. Για να ανθίσουν τα φυτά απαιτείται φωτοπερίοδος 12 έως 18 ή ακόμη και για 20 ωρών ανάλογα με την ποικιλία.

22 Επίδραση του φωτός στην καλλιέργεια Η ευαισθησία των φυτών στη φωτοπερίοδο εκδηλώνεται όταν τα φυτά φτάσουν σε ένα ορισμένο στάδιο ανάπτυξης, συνήθως όταν υπάρχουν στο φυτό 20 φύλλα (10-11 κόμβοι). Η ευαισθησία των φυτών στη φωτοπερίοδο εξαρτάται από τη θερμοκρασίας του αέρα η οποία θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 12 ο C. Όσο χαμηλότερη είναι η ένταση του φωτός τόσο μικρότερη είναι και η παραγωγή. Ο συμπληρωματικός φωτισμός πρέπει να προέρχεται από λαμπτήρες πυρακτώσεως και όχι από λαμπτήρες φθορισμού.

23 Φωτοπερίοδο και στάδιο ανάπτυξης του φυτού Μοσχεύματα που βρίσκονται στο στάδιο των 12 κόμβων ανθίζουν μετά από 3 εβδομάδες με φωτοπερίοδο 24 ωρών ενώ μοσχεύματα που βρίσκονται στο στάδιο των 5 κόμβων δεν ανθίζουν καθόλου.

24 Εγκατάσταση συμπληρωματικού φωτισμού σε θερμοκήπιο καλλιέργειας γυψοφίλης

25 Perfecta έχει ύψους cm είναι η κυριαρχούσα καλλιεργούμενη ποικιλία στην Ελληνική αγορά, αλλά και η ποικιλία με τις μεγαλύτερες απαιτήσεις σε φωτοπερίοδο και υψηλές θερμοκρασίες. Snowball: έχει ύψους cm με άνθη μεγάλα, διπλά ολόλευκα. Η Snowball έχει γρηγορότερο ρυθμό ανάπτυξης από την Perfecta περίπου (1) εβδομάδα. Bristol Fairy: έχει ύψος 120 cm με διπλά, λευκά άνθη και γρήγορο ρυθμό ανάπτυξης

26 Αrbel και Tavor: Νέες ποικιλίες με λευκά άνθη. Το άνθος της Arbel είναι ίδιου μεγέθους με το άνθος της Perfecta ενώ το άνθος της Tavor είναι λίγο μικρότερο. Έχουν γρήγορο ρυθμό ανάπτυξης. Το καλοκαίρι ανθίζουν σε 7 βδομάδες από τη φύτευση, ενώ το χειμώνα σε εβδομάδες. Μπορούν να αναπτυχθούν χωρίς τεχνητό φωτισμό και εκτός θερμοκηπίου αρκεί το μήκος ημέρας να είναι ώρες και η θερμοκρασία αρκετά υψηλή. Διαφέρουν από την Perfecta στις απαιτήσεις τους ως προς το μήκος ημέρας. Σε μερικά από τα πέταλα της Arbel εμφανίζονται ρόδινες αποχρώσεις όταν η θερμοκρασία είναι χαμηλή.

27 Gliboa και Golan: Νέες ποικιλίες με άνθη λευκά, μικρά ή μεσαίου μεγέθους και γρήγορο ρυθμό ανάπτυξης συγκρινόμενες με άλλες ποικιλίες. Το καλοκαίρι ανθίζουν σε 7-8 εβδομάδες από τη φύτευση και το χειμώνα σε εβδομάδες. Έχουν πολύ δυνατό και σταθερό μίσχο που διευκολύνει την συγκομιδή και την συσκευασία. Flamingo: Άνθη διπλά, ροζ, μεσαίου μεγέθους.

28 Επίδραση της γιββεριλλίνης Ο ψεκασμός με γιββεριλλίνη επηρεάζει θετικά την ανθοφορία μόνο εφόσον το φυτό έχει καλύψει τις ανάγκες σε ώρες φωτισμού. Ο ψεκασμός με γιββεριλλίνη προκαλεί ανθοφορία των φυτών σε θερμοκρασία νύχτας μικρότερη από 12 ο C, χωρίς όμως να μπορεί να αντικαταστήσει τον συμπληρωματικό φωτισμό.

29 Συγκομιδή Η άνθιση όλων των φυτών της καλλιέργειας γίνεται ταυτόχρονα. Στην Ελλάδα όταν έχει ανοίξει το 70% των ανθέων, ενώ στις άλλες χώρες όταν έχει ανοίξει το 20%. Για φυτεύσεις που γίνονται το Σεπτέμβριο η πρώτη συγκομιδή γίνεται μετά από ημέρες. Μετά το αυστηρό κλάδεμα οι πρώτοι βλαστού σχηματίζονται μετά από ημέρες και ανθίζουν μετά από ημέρες. Τα ίδια χρονικά διαστήματα ισχύουν και για την τρίτη συγκομιδή. Για την κλιμάκωση της παραγωγής η γυψοφίλη θα πρέπει να φυτεύεται σταδιακά ανά ημέρες.

30 Συσκευασία Γίνεται σε μάτσα των 15 τεμαχίων Αν πολλά από τα άνθη δεν έχουν ανοίξει κατά τη συγκομιδή τότε τα φυτά τοποθετούνται σε διάλυμα που περιέχει ζαχαρόζη-νιτρικό άργυρο-απιονισμένο νερό ή σε διάλυμα που περιέχει 200 ppm Physan-20, 5-10% ζαχαρόζη και νερό βρύσης μέσης σκληρότητας. Τα άνθη παραμένουν στο διάλυμα αυτό για 4 ημέρες.

31 Συντήρηση κομμένων λουλουδιών γυψοφίλης

32 Εχθροί και ασθένειες Οι σημαντικότεροι ζωικοί εχθροί είναι τα ακάραια και ο φυλλορίκτης (Liriomyza sp) που προκαλούν σοβαρές ζημιές κυρίως την άνοιξη και το καλοκαίρι. Οι σοβαρότερες ασθένειες είναι: Φουζάριο Προσβάλει κυρίως τα νεαρά φυτά και προκαλεί κιτρίνισμα ή μάρανση λόγω απόφραξης των αγγείων. Πύθιο, Ριζοκτόνια, Φυτόφθορα Προκαλούν σήψη των ριζών και του στελέχους. Αναπτύσσονται σε βαριά εδάφη που δεν στραγγίζουν καλά. Ωίδιο Προκαλεί λευκή εξάνθιση στα φύλλα που τελικά ξεραίνονται.