ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΡΑΧΑΛΙΟΥ, Δικηγόρος Αθηνών, Διαπιστευµένη Διαµεσολαβήτρια, µέλος Συνδέσµου Ελλήνων Εµπορικολόγων

Η αστική ευθύνη των µελών του Διοικητικού Συµβουλίου της α.ε. έναντι του δηµοσίου και των οργανισµών κοινωνικής ασφάλισης - Θέµατα αστικής ευθύνης των µετόχων έναντι των ανωτέρω φορέων ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΡΑΧΑΛΙΟΥ, Δικηγόρος Αθηνών, Διαπιστευµένη Διαµεσολαβήτρια, µέλος Συνδέσµου Ελλήνων Εµπορικολόγων Δικηγορικός Σύλλογος Πατρών 26 Φεβρουαρίου 2016 1

Περίληψη Εισήγησης Ι. Αστική Ευθύνη των µελών Δ.Σ I.i Νοµική φύση της ευθύνης των Διοικούντων Εκ του νόµου ( ex lege) - Αναγκαστικού δικαίου Γνήσια αντικειµενική. Συνδέεται αποκλειτικά µε την ιδιότητά τους. Υφίσταται ανεξαρτήτως πταίσµατος των διοικούντων (ΣτΕ 3/2000 ΕλλΔ/νη 2001/263, Στε 2030/2004 ΔΕΕ 2006/684) Εξαιρετική (για αλλότρια χρέη) ΑΠ 538/66, 435/66, 802/76, ΕΦΑΘ 588/86) Επικουρική ή Πρόσθετη (ΣτΕ 1590/2000 Δ.Δ 2001/1062, ΣτΕ 3/2000 Δ/νη2001/263, ΑΠ 802/76 Δίκη 1977/208, ΣτΕ 3333/2008 ΝΟΜΟΣ, ΣτΕ 708/2008 ΔΦΝ 2010/1368, ΔΕφΑθ 44/2010 ΝΟΜΟΣ, ΔΕφΘ 124/2012 ΕΔΔΔΔ2012/500) Όχι επικουρική (ΝΣΚ 538/2006, Μάρκου Το Διοικητικό Συµβούλιο της ΑΕ σε. 323) ή εγγυητική Παθητική εις ολόκληρον (481-488 ΑΚ) Αλληλέγγυα (άρθρο 29 ΕισΝΑΚ) 2

I.ii Ιστορική αναδροµή 1. Άρθρο 41 παρ. 6 του Ν. 1640/1919 «περί κώδικος φορολογίας καθαρών προσόδων», όπως προστέθηκε µε το άρθρο 19 παρ. 1 του ν.δ της 19-3-1923 Περιεχόµενο Ευθύνη: Προσωπική και αλληλέγγυα Ευθυνόµενα Πρόσωπα: Διευθυντές, διαχειριστές ή διοικούντες σύµβουλοι και εκκαθαριστές Νοµικά πρόσωπα: Ανώνυµες εταιρείες και συνεταιρισµοί διαλυόµενα ή συγχωνευόµενα Φόροι: Εισοδήµατος και παρακρατούµενοι φόροι 2. Άρθρο 17 του ΝΔ 3843/58, (φορολογία εισοδήµατος νοµικών προσώπων) Προσθήκες -Ευθυνόµενα πρόσωπα: Διοικούντες Σύµβουλοι - απορροφούσα ή συνιστωµένη νέα εταιρεία -Νοµικά πρόσωπα: Συνεταιρισµοί -Φόροι: Παρακρατούµενοι -Δικαίωµα αναγωγής 3. Με το άρθρο 10 του Ν. 547/77 αντικαταστάθηκε η ως άνω διάταξη και αντί του όρου "διοικούντες σύµβουλοι" τέθηκε ο όρος "διευθύνοντες σύµβουλοι", προστέθηκε η φράση "αδιαφόρως του χρόνου βεβαιώσεώς των στην παρ. 1 εδ α και β. 4. Άρθρο 115 του Ν. 2238/94 "Κώδικας Φορολογίας εισοδήµατος φυσικών και νοµικών προσώπων". 3

I.iii. Προϊσχύσαν δίκαιο - ΔΗΜΟΣΙΟ I.iii.i. Περιεχόµενο Άρθρου 115 ν. 2239/1994 Ευθύνη διοικούντων νοµικά πρόσωπα Α. Κατά τον χρόνο της διάλυσης ή συγχώνευσης -Ευθυνόµενα πρόσωπα: διευθυντές, διαχειριστές ή διευθύνοντες σύµβουλοι και εκκαθαριστές. Απορροφώσα ή νέα εταιρεία σε περίπτωση συγχώνευσης -Νοµικά πρόσωπα: Ηµεδαπές ΑΕ, Συνεταιρισµοί, Λοιπά Νοµικά πρόσωπα άρθρου 101 (διευθυντές, διαχειριστές, εντεταλµένοι) -Φόροι: Φόρος εισοδήµατος- παρακρατούµενοι φόροι -Βεβαίωση φόρου: οποτεδήποτε -Δικαίωµα αναγωγής: κατά των προσώπων που διατέλεσαν σύµβουλοι, καθώς και µέλη ή µέτοχοι του νοµικού προσώπου κατά το χρόνο της διάλυσής του ως προς τους φόρους που αφορούν σε χρήσεις προγενέστερες από την έναρξη της εκκαθάρισης, ανεξάρτητα από το χρόνο βεβαίωσής τους. Β. Κατά τη διάρκεια λειτουργίας Ευθυνόµενα Πρόσωπα: Τα αυτά ως άνω πρόσωπα Φόροι: Παρακρατούµενοι α) Αν έχει γίνει η παρακράτηση φόρου, όλα τα πρόσωπα που είχαν µία από τις ως άνω ιδιότητες από τη λήξη της προθεσµίας απόδοσης του φόρου και µετά. β) Αν δεν έχει γίνει η παρακράτηση φόρου, όλα τα πρόσωπα, που είχαν µία από τις πιο πάνω ιδιότητες κατά το χρόνο που υπήρχε η υποχρέωση παρακράτησης του φόρου. Νοµολογία (κοινή µε ΙΚΑ) Πρόσωπα ευθυνόµενα Ευθύνονται µόνο τα αναφερόµενα στο άρθρο 115 ν 2238/94 πρόσωπα. Στον κύκλο αυτό των προσώπων δεν µπορούν να περιληφθούν και άλλα 4

πρόσωπα, όπως είναι τα έχοντα την ιδιότητα του αναπληρωτή των ρητώς και περιοριστικώς αναφερόµενων στο νόµο προσώπων (αξιωµατούχων), π.χ. αντιπρόεδρος Δ.Σ., αναπληρωτές του Διευθύνοντος Συµβούλου Α.Ε., έστω και αν τα πρόσωπα αυτά ενδεχοµένως άσκησαν διοίκηση ή αναµείχθηκαν στη διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων. ΣτΕ 2030/2004 ΔΦΝ 2005/1556, ΣτΕ 255/2009 Νόµος, ΣτΕ 2028/97 ΔΔ 1998/475,, ΣτΕ 4754/98, ΣτΕ 4462/1990 ΔΔ 1991/1322, ΕφΘ 719/2009 ΔΕΕ 2009/1214, ΔΕφΑθ 637/2007 Ε7 2009, Διοικ.Πρωτ. Αθ. 6891/2006 ΔΦΝ 2007/1168, 6656/2006 και 6657/2006, ΝΣΚ 173/ 2001, Πολ. 1028/1-4-2004 σε ΔΦΝ 2004/806, Πολ 1103/2004). Πρόεδρος Δεν ευθύνεται: ΔΠρΑθ 14218/2004 (ΝΟΜΟΣ, Ε7 2006/221) Αντιπρόεδρος Δεν ευθύνεται: ΕφΘεσ 719/2009 ΔΕΕ 2009/1214, ΔΠρΠειρ 625/2008 ΝΟΜΟΣ Απλό µέλος Δεν ευθύνεται: ΕφΘεσ 719/2009 ΔΕΕ 2009/1214, ΜΠρΘεσ 985/2005 ΝΟΜΟΣ, ΑΡΜ 2005/927, ΔΠρΠειρ 625/2008 νοµοσ, ΔΠρΘεσ 278/2012 αδηµ. Μέλη προσωρινής Διοίκησης Αρθρου 69 ΑΚ Δεν ευθύνονται: ΣτΕ (επταµελούς) 2030/2004, ΣτΕ (πενταµελούς) 102/2004 σε ΕΔΚΑ 2004 σελ. 435, Επισκ.ΕµπΔ 2004, 389). Αντίθετα ευθύνονται σύµφωνα µε παλαιότερη νοµολογία: ΣτΕ 3/2000 (ΝΟΜΟΣ, Δ/ΝΗ 2001/263, ΛΟΓΙΣΤΗΣ 2001/471), 1590/2000 (ΝΟΜΟΣ, ΔΔΙΚΗ 2001/1062, ΔΦΟΡΝΟΜΟΘ 2002/76, ΕΔΚΑ2002/16, ΛΟΓΙΣΤΗΣ 2001/1573, ΦΟΡΕΠΙΘ 2002/320), ΣτΕ 3350/1995 ΔΔ 1997/416, 4976/96, 3350/95 Προσωρινός Εκκαθαριστής Αρθρου 73β ΑΚ 5

Δεν ευθύνεται µε την ίδια επιχειρηµατολογία που ισχύει για την προσωρινή διοίκηση άρθρου 69ΑΚ Ειδική Εκκαθάριση άρθρου 46α Ν 1892/2015 Δεν αποτελεί λόγο λύσης της εταιρείας άρα ο διευθύνων σύµβουλος δεν ευθύνεται ΣτΕ 1042/2004 (ΝΟΜΟΣ, ΔΕΕ 2004/1306, ΣτΕ 4104/2005 ( ΝΟΜΟΣ) Παραίτηση - Διευθύνων Σύµβουλος που παραιτήθηκε (ΙΚΑ). Δεν ευθύνεται εφόσον δηµοσιεύθηκε στο Μ.Α.Ε η παραίτησή του (Α.Π (Ποιν) 404/2008 Νόµος, Α.Π (Ποιν) 1208/2007 Νόµος, ΔΠρΑθ 6891/2006 ΔΦΟΡΝ 2007/1168 - Ο παραιτηθείς από τη διοίκηση αε δεν ευθύνεται για την πληρωµή των φόρων, αν, κατά την κήρυξη της εταιρείας σε πτώχευση, έχει αναλάβει η νέα διοίκηση, άλλως εξακολουθεί να ευθύνεται. (ΣτΕ 2028/1997 ΝΟΜΟΣ, ΔΔΙΚΗ 1998/475, ΝΟΒ 1999/324) - Διοίκηση που παραιτήθηκε (ΙΚΑ). Δεν ευθύνεται εφόσον παραιτήθηκε πριν την επιβολή των εισφορών και ανέλαβε η νέα διοίκηση (ΔΠρΜυτιλήνης 208/2005 (ΕΔΚΑ 2006/871) Άλλως ΜΔΠρΑθ 4008/2005 (ΝΟΜΟΣ, ΔΦορΝ 2006/1607) - Ο παραιτηθείς εκπρόσωπος της εταιρείας δεν ευθύνεται κατά τα ως άνω, εάν, κατά το χρόνο της κηρύξεώς της σε πτώχευση, έχει αναλάβει τα καθήκοντά της νέα διοίκηση ΣτΕ 1590/2000 ΝΟΜΟΣ, ΔΔΙΚΗ 2001/1062, ΔΦΟΡΝΟΜΟΘ 2002/76, ΕΔΚΑ2002/16, ΛΟΓΙΣΤΗΣ 2001/1573, ΦΟΡΕΠΙΘ 2002/320, ΣτΕ 3/2000 (ΝΟΜΟΣ, Δ/ΝΗ 2001/263, ΛΟΓΙΣΤΗΣ 2001/471) - Ο παραιτηθείς από τη διοίκηση της εταιρείας, πριν από την κήρυξή της σε πτώχευση, δεν ευθύνεται για την πληρωµή του φόρου της εταιρείας ΣτΕ 3936/1999 (ΝΟΜΟΣ) - Δεν απαλλάσεται αν το δικαίωµα παραίτησης ασκήθηκε καταχρηστικά (δηλ. µε αποκλειστικό σκοπό να αποφύγει την πληρωµή των οφειλοµένων φόρων ΔΕφΠειρ 1/1993 ΔΔ 1994/398) - To πρόσωπο, το οποίο παραιτήθηκε από τη διοίκηση της ανώνυµης εταιρείας, δεν ευθύνεται για την πληρωµή του οφειλόµενου από αυτήν φόρου, 6

αν κατά την κήρυξη της σε πτώχευση, έχει αναλάβει τα καθήκοντα της νέα διοίκηση της εταιρείας, εφόσον όµως αυτή έχει οριστεί από τα καταστατικά όργανα της εταιρείας, όχι δε και στην περίπτωση, κατά την οποία η τελευταία διοικείται από προσωρινή διοίκηση, που έχει οριστεί µε δικαστική απόφαση κατά το άρθρο 69 Α.Κ. (ΔΠρΠειρ 1017/2010 ΝΟΜΟΣ) Διευθύνων Σύµβουλος ΑΕ που συµµετέχει σε ΟΕ ή ΕΕ Δεν ευθύνεται για τα χρέη της εταιρείας στην οποία η ΑΕ είναι οµόρρυθµος εταίρος ΣτΕ 2255/2009 ΔΕΕ 2009/1279 Πτώχευση-Πτωχευτικός Συµβιβασµός Ν.Σ.Κ 802/1977 : Εξωπτωχευτικός συµβιβασµός Η συµβιβαστική επίλυση της διαφοράς για όλο το χρέος (εξωπτωχευτικός συµβιβασµός) µε έναν από τους ευθυνόµενους εις ολόκληρον οφειλέτες ενεργεί υποκειµενικά, δηλαδή ωφελεί µόνο τον συµβιβασθέντα και όχι τους συνοφειλέτες του, οι οποίοι εξακολουθούν να ευθύνονται καθένας στο ακέραιο, µέχρι την πλήρη εξόφληση του χρέους. ΝΣΚ 951/1977, 883/1978: Πτώχευση Σε περίπτωση περάτωσης της πτώχευσης του οφειλέτη του Δηµοσίου µε πτωχευτικό συµβιβασµό και µετά την καταβολή σε αυτό του ποσοστού που όρισε ο συµβιβασµός, το υπόλοιπο µη προνοµιακό χρέος που παραµένει ως φυσική ενοχή θα πρέπει να διαγράφεται. Εξαίρεση από τα παραπάνω αποτελούν οι περιπτώσεις πτώχευσης των νοµικών προσώπων όπου εξακολουθεί να υφίσταται ευθύνη των εκπροσώπων τους για το υπόλοιπο ποσοστό του µη προνοµιακού χρέους από φόρο εισοδήµατος, παρακρατούµενους φόρους και ΦΠΑ που δεν κάλυψε ο πτωχευτικός συµβιβασµός. Δεν ευθύνονται τα συνυπόχρεα πρόσωπα για το πλέον του πτωχευτικού συµβιβασµού αποµένον ποσό χρεών (ΣτΕ 333/2008 ΝΟΜΟΣ, ΔΕφΑθ 1930/1999, ΔΠρΑθ 5399/1991 ΔΙΚΗ 1992/875) 7

Πρόσθετοι φόροι Δεν υφίσταται ατοµική ευθύνη των εκπροσώπων κεφαλαιουχικών εταιρειών, πριν απο τη λύση τους, για καταβολή πρόσθετων φόρων των άρθρων 1, 2 και 3 του ν. 2523/97 λόγω µη υποβολής δήλωσης ή υποβολής εκπρόθεσµης ή ανακριβούς τοιαύτης. Οι πρόσθετοι φόροι δεν είναι φόροι αλλά χρηµατικές διοικητικές κυρώσεις (ΝΣΚ 80/2006, Ψυχογιός: Η έκταση και οι προϋποθέσεις της ατοµικής ευθύνης των διοικούντων νοµικά πρόσωπα για χρέη αυτών προς το Δηµόσιο, σε ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ 2008 ΣΕΛ.135). Ειδικές περιπτώσεις 1. Κατ εξαίρεση οι διατάξεις του άρθρου 115 δεν έχουν εφαρµογή επί προσώπων που διορίσθηκαν ή εκλέχθηκαν στη διοίκηση υπό εκκαθάριση εταιρειών των νόµων 1386/83, 1892/90 και 2000/91 ή ανωνύµων εταιρειών θυγατρικών του ΟΑΕ ως εκπρόσωποι και µε πρόταση αυτού (Ν. 2741/99 άρθρο 5 παρ. 19). 2. Με το άρθρο 10 του ν 4071/2012, όπως συµπληρώθηκε µε το άρθρο 77 του ν 4170/2013 διαγράφηκαν οι οφειλές των δηµοτικών επιχειρήσεων προς το Δηµόσιο µε ταυτόχρονη βεβαίωση αυτών σε βάρος των οικείων ΟΤΑ. Η διαγραφή αυτή συνεπάγεται την απαλλαγή των διοικούντων τις δηµοτικές επιχειρήσεις από την προσωπική και αλληλέγγυα ευθύνη τους. (ΝΣΚ 49/2014 και Πολ 1195/2014). 3. Οι Δήµαρχοι δεν περιλαµβάνονται στα περιοριστικά αναφερόµενα στη διάταξη του άρθρου 50 ν 4174/2013 πρόσωπα (ΝΣΚ 49/2014 και Πολ 1195/2014). I.iii.ii. Λοιπές φορολογίες Ευθύνη των διοικούντων καθιερώνεται µε τις εξής διατάξεις: 1. Άρθρο 45 του ν. 1642/86 (περί Φόρου Προστιθέµενης Αξίας) και ήδη άρθρο 55 Ν 2859/2000 (Κωδικοποίηση ΦΠΑ). 2. Άρθρο 25 παρ.1 του N. 1676/1986, (φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου) 3. Άρθρο 4 Ν. 27/1975 Περί φορολογίας πλοίων 8

4. Άρθρο 42ζ του N.Δ. 400/70, όπως οι διατάξεις αυτές προστέθηκαν µε την παρ. 2 του άρθρου 25 του Π.Δ. 252/1996 (φορολογικός αντιπρόσωπος) 5. Αρθρο 20 Ν. 3479/2006 Ίδρυση, οργάνωση καιι λειτουργία αθλητικών επαγγελµατικών ενώσεων και άλλες διατάξεις - ΙΚΑ Ν. 2676/99 άρθρο 69 παρ. 2 (5-1-99) καθιέρωση αστικής ευθύνης των διοικούντων νοµικά πρόσωπα κατ ανάλογο εφαρµογή του άρθρου 115 Ν. 2238/1994 σε συνδυασµό µε το 101 του ίδιου νόµου Εγκ. ΙΚΑ 15/99 έκταση ευθύνης: Υφίσταται ευθύνη για οφειλές που ήσαν βεβαιωµένες τόσο κατά την ανάληψη των καθηκόντων τους, όσο και για αυτές που θα βεβαιωθούν κατά τη διάρκεια της θητείας τους. Σε περίπτωση αποχώρησής τους από τη Διοίκηση των νοµικών προσώπων δεν παύει η ευθύνη τους για χρέη που ανέλαβαν και δηµιούργησαν κατά τη διάρκεια της θητείας τους. I.iv. Ισχύον δίκαιο - Δηµόσιο Άρθρο 50 Ν 4174/2013 (Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας) Α. Κατά την διάλυση ή συγχώνευση Ευθυνόµενα Πρόσωπα: Πρόεδροι Διευθυντές Διαχειριστές Διευθύνοντες σύµβουλοι Εντεταλµένοι στη διοίκηση Εκκαθαριστές Απορροφώσα ή νέα εταιρεία 9

Νοµικά πρόσωπα Νοµικά πρόσωπα Νοµικές οντότητες Έκταση ευθύνης: Φόροι, τόκοι πρόστιµα, παρακρατούµενοι Β. Κατά την διάρκεια λειτουργίας Ευθυνόµενα Πρόσωπα Τα αυτά ως άνω Έκταση ευθύνης Παρακρατούµενοι φόροι, ΦΠΑ, όλοι οι επιρριπτόµενοι α) Αν έχει γίνει η παρακράτηση φόρου, όλα τα πρόσωπα που είχαν µία από τις ως άνω ιδιότητες από τη λήξη της προθεσµίας απόδοσης του φόρου και µετά. β) Αν δεν έχει γίνει η παρακράτηση φόρου, όλα τα πρόσωπα, που είχαν µία από τις πιο πάνω ιδιότητες κατά το χρόνο που υπήρχε η υποχρέωση παρακράτησης του φόρου. Άσκηση δικαιωµάτων Έναντι Δηµοσίου παράλληλα µε το νοµικό πρόσωπο ΕΝΦΙΑ Οι νόµιµοι εκπρόσωποι, ο εκκαθαριστής Ο προσωρινός διαχειριστής νοµικού προσώπου, που έχει τεθεί σε εκκαθάριση ή βρίσκεται κάτω από αναγκαστική διαχείριση, ευθύνονται σε ολόκληρο, µαζί µε τους υπόχρεους, για την πληρωµή των τόκων και προστίµων οφείλονται σε δικές τους πράξεις ή παραλείψεις. I.iv.i Σύγκριση διατάξεων προϊσχύσαντος και ισχύοντος δικαίου 10

α. Επεκτείνεται η αλληλέγγυα ευθύνη µε διεύρυνση του κύκλου των υπόχρεων προσώπων. Ως προς τα φυσικά πρόσωπα προστίθενται: -οι πρόεδροι (προσθήκη µε τον νόµο 4223/31.12.13 περί ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων) -οι εντεταλµένοι στη διοίκηση και -οι µέτοχοι Ως προς τα νοµικά πρόσωπα, γίνεται αναφορά στα νοµικά πρόσωπα και νοµικές οντότητες όπως αυτά περιγράφονται στο άρθρο 2 του ίδιου νόµου, περιγραφή πολύ πιό ευρεία από αυτήν των άρθρων 115 και 101 του προϊσχύσαντος ν. 2238/1994. β. Επεκτείνεται η ευθύνη µε διεύρυνση του πλήθους των φορολογικών βαρών - Με την προσθήκη (πλην των φόρων) και των τόκων και προστίµων - Με την εφαρµογή του ν 4174/2013 (Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας) σε όλες σχεδόν τις φορολογίες, όπως προκύπτει από τον συνδυασµό των διατάξεων του άρθρου 2 (πεδίο εφαρµογής) και του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ του ως άνω Κώδικα. γ. Νέα διάταξη: Τα ευθυνόµενα Πρόσωπα ευθυνόµενα δύνανται να ασκήσουν έναντι της Φορολογικής Διοίκησης, παράλληλα µε το νοµικό πρόσωπο ή τη νοµική οντότητα, οποιοδήποτε δικαίωµα θα είχε στη διάθεσή του το νοµικό πρόσωπο ή η νοµική οντότητα. δ. Δεν επαναλήφθηκε το, προβλεπόµενο από τις προϊσχύσασες διατάξεις (άρθρο 115 παρ. 1 εδ. γ του παλαιού Κώδικα), δικαίωµα αναγωγής. - ΙΚΑ -Κατάργηση ν. 2238/1994 από την έναρξη ισχύος του ν 4172/2013 Παύση ανάλογης εφαρµογής των διατάξεων του άρθρου 115 στις υποθέσεις του ΙΚΑ. 11

-Κενό νόµου ως προς την αλληλέγγυα ευθύνη έναντι του ΙΚΑ. -Κάλυψη του κενού µε το άρθρο 31 του ν. 4321/2015 Η διάταξη του άρθρου 31 του ν 4321/2015 Κύρια σηµεία Ευθυνόµενα πρόσωπα: Νόµιµοι εκπρόσωποι Πρόεδροι Διαχειριστές Διευθύνοντες σύµβουλοι Εντεταλµένοι στη διοίκηση Εκκαθαριστές Η απορροφώσα ή νέα εταιρεία (στη συγχώνευση) Νοµικά πρόσωπα Νοµικά πρόσωπα Νοµικές οντότητες Έκταση ευθύνης Ασφαλιστικές εισφορές Πρόσθετα τέλη Προσαυξήσεις Λοιπές επιβαρύνσεις Ανεξάρτητα από το χρόνο βεβαίωσής τους Ευθύνη προς όλους τους οργανισµούς Κ.Α Χρόνος Ευθύνης Διάρκεια λειτουργίας Χρόνος λύσης ή συγχώνευσης Άσκηση δικαιωµάτων Έναντι ΦΚΑ παράλληλα µε το νοµικό πρόσωπο 12

Αναδροµική Εφαρµογή Ισχύει από την ηµεροµηνία κατάργησης του άρθρου 115 του ν. 2238/1994 για τα πρόσωπα που ήταν υπεύθυνα µε βάση τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 4 του ν. 2556/1997 (Α 270), όπως αντικαταστάθηκε µε την παρ. 2 του άρθρου 69 του ν. 2676/1999 (Α 1). Για τα υπόλοιπα πρόσωπα ισχύει από την ψήφιση του νόµου 4321/2015 ΙΙ. Αστική ευθύνη των µετόχων της ΑΕ - Δηµόσιο Άρθρο 50 παρ. 3,4 του ν 4174/2013 Ευθυνόµενα πρόσωπα: -Μέτοχοι µε ποσοστό τουλάχιστον 10% κατά τον χρόνο διάλυσης -Μέτοχοι µε ποσοστό 10% κατά τα τρία (3) τελευταία έτη πριν τη λύση (και εφόσον η οφειλή αφορά την περίοδο, κατά την οποία είχαν την ιδιότητα αυτή). Έκταση ευθύνης Όλες οι φορολογικές υποχρεώσεις Χρόνος Ευθύνης Χρόνος λύσης ή συγχώνευσης Περιορισµός Ευθύνης Μέχρι του ποσού των αναληφθέντων κερδών ή απολήψεων κατά τα τρία (3) τελευταία έτη προ της λύσης. Εξαίρεση Νοµικά πρόσωπα και νοµικές οντότητες εισηγµένες στο Χρηµατιστήριο Αξιών Αθηνών ή αναγνωρισµένο χρηµατιστήριο σε άλλο κράτος - µέλος της Ε.Ε. 13

Άσκηση δικαιωµάτων Έναντι Δηµοσίου παράλληλα µε το νοµικό πρόσωπο - ΙΚΑ Άρθρο 31 παρ. 2 ν 4321/2015 Ευθυνόµενα πρόσωπα: - Οι κατά το χρόνο διάλυσης αυτών, µέτοχοι µε ποσοστό συµµετοχής τουλάχιστον δέκα (10%) τοις εκατό - Κάθε πρόσωπο που υπήρξε µέτοχος µε ποσοστό συµµετοχής τουλάχιστον δέκα (10%) για τα χρέη που δηµιουργήθηκαν κατά τη χρονική περίοδο της ιδιότητας του µετόχου Έκταση ευθύνης Ασφαλιστικές εισφορές προς όλους τους οργανισµούς Κ.Α Πρόσθετα τέλη Προσαυξήσεις Λοιπές επιβαρύνσεις Ανεξάρτητα από το χρόνο βεβαίωσής τους Εξαίρεση Εισηγµένες εταιρείες Άσκηση δικαιωµάτων Έναντι Δηµοσίου παράλληλα µε το νοµικό πρόσωπο 14

ΙΙΙ. Συµπεράσµατα Η θέσπιση αντικειµενική ευθύνης αντιβαίνει στις αρχές - της ασφάλειας του δικαίου - της αναλογικότητας, - της φοροδοτικής ικανότητας - της εξασφάλισης του δικαιώµατος δικαστικής προστασίας, - του δικαιώµατος σε δίκαιη δίκη, - της προστασίας του δικαιώµατος της ελευθερίας του ατόµου και - του δικαιώµατος της ιδιοκτησίας. Ως προς τους µετόχους η θέσπιση αντικειµενικής ευθύνης άγει ευθέως σε κατάλυση της αυτοτέλειας του νοµικού προσώπου. Θεσπίζεται ευθύνη στο πρόσωπο των µετόχων της µικρής µειοψηφίας, των οποίων η ψήφος δεν επηρεάζει την εκλογή διοικητικού συµβουλίου ούτε τον τρόπο διοίκησης της εταιρείας. Εισάγεται διακριτική µεταχείριση σε σχέση µε τους µετόχους των εισηγµένων εταιρειών. Δηµιουργούνται αρνητικές επιπτώσεις στην επιχειρηµατικότητα, την προσέλκυση κεφαλαίων και επενδύσεων. Αναχαιτίζονται η επιχειρηµατική πρωτοβουλία, οι συγχωνεύσεις, οι πωλήσεις επιχειρήσεων και άλλες αναπτυξιακές δράσεις. ******************** 15