11 0 ΓΕΛ ΠΑΤΡΑΣ Σχ. Έτος 2014-2015 Τμήμα Α 1 ΜΟΡΦΕΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ 1. Κριτήρια επιλογής θέματος Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον Είναι στενά συνδεδεμένο με την σύγχρονη εποχή Απασχολεί ιδιαίτερα την επικαιρότητα Έχει άφθονο υλικό για άντληση Το συγκεκριμένο θέμα είναι ελκυστικό 2.Τίτλος της έρευνας Γενικός τίτλος: Εγκληματικότητα Ειδικός Τίτλος: Μελέτη και έρευνα των μορφών εγκληματικότητας 3. Παρουσίαση του θέματος Η εγκληματικότητα είναι ένα φλέγον θέμα της σύγχρονης εποχής. Υπάρχουν πολλά αίτια που συμβάλλουν στην ανάπτυξη του φαινομένου της βίας και του εγκλήματος. Τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί τα ποσοστά της παράνομης διακίνησης εμπορεύματος, της οικονομικής απάτης και της πορνείας. Οι συνέπειες των παραπάνω φαινομένων αφορούν τόσο το κάθε άτομο ξεχωριστά όσο και την κοινωνία ως σύνολο.
Ο Σκοπός του θέματος μας είναι τριπλός: 4. Σκοπός του θέματος α) Η συγκεκριμένη εργασία μας βοηθά να γνωρίσουμε την έννοια της συνεργασίας και της ομαδικότητας. β) Ν ανταλλάσουμε ιδέες και απόψεις με τους συμμαθητές μας. γ) Επίσης να πληροφορηθούμε για την εξέλιξη και τις συνέπειες της εγκληματικότητας. 5. Εισαγωγή στο θέμα α) Η Ιστορική αναδρομή των μορφών εγκληματικότητας Τα ποσοστά εγκληματικότητας έχουν αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες για πολλούς λόγους. Αρχικά ένας από τους πιο βασικούς λόγους είναι η οικονομική δυσχέρεια που αντιμετωπίζουν τα άτομα στη καθημερινή τους ζωή. Προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες και να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες τους δεν διστάζουν να παρανομήσουν. Η αδελφοκτονία του Κάιν φανερώνει ότι και ο πιο ισχυρός δεσμός, ο αδελφικός, δεν μπόρεσε ν' αντισταθεί στην πρόκληση του κακού. Έτσι, κατανοούμε γιατί μέχρι σήμερα και παρά το γεγονός της κοινής καταγωγής μας, αδυνατούμε να δούμε τους συνανθρώπους μας όπως θα έπρεπε. β) Ανάπτυξη του θέματος Εγκληματικότητα: ονομάζεται το σύνολο των αξιόποινων πράξεων που αποδοκιμάζονται ειδικότερα από τους ποινικούς νόμους. Η Εγκληματικότητα προσδιορίζεται κατά τόπο (περιοχή, χώρα), χρόνο, μέγεθος, δομή (είδος - βαρύτητα) και εξέλιξη (αύξηση, μείωση). Κύρια στοιχεία που προσδιορίζουν τα παραπάνω είναι συνηθέστερα αστυνομικές στατιστικές καθώς και παρόμοιες ποινικών δικαστηρίων ή και άλλων δημόσιων φορέων. Παρά ταύτα η εγκληματικότητα που προκύπτει, αποτελεί την λεγόμενη "φανερή εγκληματικότητα", σε αντίθεση με την "αφανή ή σκοτεινή εγκληματικότητα", που σαφώς υπάρχει αλλά δεν καταγράφεται για διάφορους λόγους, όπως π.χ. περιπτώσεις που δεν καταγγέλλονται.
ΜΕΡΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΞΗΣ: Βία: Η Βία πηγάζει από τις αντιφάσεις, τις αντιθέσεις της εποχής μας και κυρίως τις κοινωνικές ανισότητες. Στην εποχή μας συμβαδίζει ο πλούτος και το τεχνολογικό θαύμα μαζί με τη φτώχεια, την ανεργία, την περιθωριοποίηση, την εκμετάλλευση, τη μετανάστευση, την ξενοφοβία και το ρατσισμό. Στο σύνολο των παραμέτρων που οδηγούν στη νεανική εγκληματικότητα συγκαταλέγεται η συσσώρευση ατόμων διαφορετικής πολιτισμικής προέλευσης σε μια μεγαλούπολη. Το μεταναστευτικό κύμα, εμφανές σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, προλειαίνει το έδαφος για το ξέσπασμα ρατσιστικών ανάρμοστων συμπεριφορών. Σε αυτή την περίπτωση, η αίσθηση υπεροχής, η αδικαιολόγητη εθνική έπαρση του γηγενή και ταυτόχρονα η θέση αδυναμίας του φιλοξενούμενου πολίτη σε πολλές περιστάσεις πυροδοτούν εκδηλώσεις βίας. Ακόμα, η μίζερη ζωή του τελευταίου, η ανέχεια λόγω των ισχνών οικονομικών εσόδων μπορεί να τον ωθήσει σε κλοπές, ληστείες εις βάρος των κατοίκων της χώρας που τον φιλοξενεί, ακόμα και σε ανθρωποκτονίες. Ανθρωποκτονία: Ο βρασμός ψυχής ή ορθότερα βρασμός ψυχικής ορμής αποτελεί νομικό όρο με τον οποίο χαρακτηρίζεται κυρίως ο αποκλεισμός της σκέψης που οφείλεται σε αιφνίδια υπερδιέγερση συναισθήματος. Ο βρασμός ψυχικής ορμής χρησιμοποιείται από τον νομοθέτη μόνο στο έγκλημα της ανθρωποκτονίας και η ύπαρξή του θεμελιώνει προνομιούχο έγκλημα (έγκλημα που τιμωρείται ελαφρύτερα σε σχέση με το βασικό έγκλημα). Ενώ η ανθρωποκτονία από πρόθεση τιμωρείται με ισόβια, η ανθρωποκτονία από πρόθεση σε βρασμό ψυχικής ορμής τιμωρείται με πρόσκαιρη κάθειρξη (5-20 χρόνια). Νεανική Εγκληματικότητα: Έχει αποδειχθεί ότι ο χαλαρός έλεγχος στο πλαίσιο της οικογένειας και η έλλειψη επικοινωνίας, ανάμεσα στον γονιό και στο παιδί, ευνοούν την παραβατικότητα. Εάν λείπει αυτό το στοιχείο της επικοινωνίας με τους γονείς, αντίστοιχα το παιδί αδιαφορεί για το σχολείο και εμπλέκεται σε ομάδες άλλων νεαρών, που μπορεί να εκδηλώσουν παραβατική συμπεριφορά. Η εγκληματολογική έρευνα, αναφορικά με τους έφηβους παραβάτες στα σχολεία, έχει αποδείξει ότι πρόκειται κυρίως για αγόρια, μέσης ηλικίας. Η οικονομική κατάσταση της οικογένειάς τους εμφανίζεται γενικά να είναι αρκετά καλή, καθώς εργάζονται συνήθως και οι μητέρες τους, αλλά περιστασιακά και οι ίδιοι. Οι παραβατικές παρέες των νέων σχολικής ηλικίας είναι σχετικά πολυμελείς και στελεχώνονται κυρίως με άτομα του ιδίου φύλου. Τα μέλη της παρέας προέρχονται κυρίως από το σχολείο, αλλά επίσης από τη γειτονιά, το χώρο εργασίας και τους τόπους νυκτερινής διασκέδασης. Στην παρέα μετέχουν συνήθως για να βρουν φίλους, χωρίς να έχουν
συνήθως κάποιον αρχηγό ή ιεραρχική δομή, ώστε να μπορεί να γίνει λόγος για «συμμορίες ανηλίκων». Οι έφηβοι παραβάτες επιδίδονται συχνά σε αντισυμβατικές ενέργειες, όπως αγορά, πώληση και χρήση ναρκωτικών ουσιών, πρόκληση ζημιών σε σχολικό χώρο, κλοπές σε κατάστημα, επεισόδια στο γήπεδο, συμπλοκές με τρίτους, φθορές ξένης ιδιοκτησίας, κλοπές χρήσης ή εξαρτημάτων μεταφορικού μέσου, απειλές κατά συνομηλίκων, διαρρήξεις κατοικιών και αυτοκινήτων, πώληση κλοπιμαίων, κλπ. 6. Παράγοντες που επηρεάζουν την έρευνα Κατά την διάρκεια της έρευνάς μας, υπήρξαν ποικίλοι παράγοντες, οι οποίοι βοήθησαν στην προώθηση της έρευνας ή λειτούργησαν ως τροχοπέδη αυτής. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν: 1. Θετικοί: Η εύκολη σχετικά πρόσβαση σε τεχνολογικές ευκολίες, όπως το διαδίκτυο που μας παρέχεται μέσω του σχολικού περιβάλλοντος διευκολύνει την διεκπεραίωση της έρευνάς μας. Ακόμη, αντλούμε πληροφορίες από διάφορες στατιστικές και άλλες γραπτές πηγές, οι οποίες μας δίνουν τη δυνατότητα να ενημερωθούμε για τα ποσοστά της εγκληματικότητας και τις διάφορες μορφές της. Στην ομάδα το συγκεκριμένο φαινόμενο προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον, γιατί αποτελεί ένα βασικό κοινωνικό πρόβλημα της εποχής. Οι ποικίλες πληροφορίες και πηγές που σχετίζονται με τις μορφές της εγκληματικότητας προώθησαν την έρευνά μας. 2. Αρνητικοί: Λόγω του γεγονότος ότι η εγκληματικότητα είναι ένα ευρύ και εξειδικευμένο θέμα υπήρξε δυσκολία στην κατανόηση ορισμένων όρων. 7. Περιορισμοί της έρευνας Επειδή η έρευνα μας σχετικά με την εγκληματικότητα είναι μεγάλου όγκου και έκτασης, αποφασίσαμε να αναφερθούμε στη βία και στη νεανική εγκληματικότητα στις αναπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες στην σύγχρονη εποχή. Αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με αυτές τις μορφές εγκληματικότητας, διότι η χώρα μας,η Ελλάδα είναι μια ευρωπαϊκή χώρα που αντιμετωπίζει τέτοιου είδους προβλήματα. Επίσης, όσο αφορά στο χρονικό πλαίσιο της έρευνας μας, περιοριστήκαμε στο παρόν, κάνοντας μόνο μια μικρή ιστορική αναφορά.
8. Αξιοπιστία της έρευνας Η έρευνα μας χαρακτηρίζεται αξιόπιστη για τους εξής λόγους: α) Οι πληροφορίες που έχουμε εντάξει στην έρευνα είναι αξιόπιστες, προέρχονται από έγκυρες πηγές, είναι διασταυρωμένες και βασίζονται σε ρεαλιστικά γεγονότα και στοιχεία. β) Τις πληροφορίες μας τις έχουμε διαχειριστεί με αντικειμενικότητα και αμεροληψία. γ) Όσον αφορά στο ερωτηματολόγιο οι μαθητές ηλικίας 15-16 χρονών του σχολείου μας απάντησαν με σοβαρότητα και ειλικρίνεια αφού τα θέματα των ερωτήσεων μας τους αφορούσαν και συνέβαλαν στην δημιουργία προβληματισμού. 9. Διαδικασίες και δραστηριότητες που χρησιμοποιήθηκαν στην έρευνα Για την υλοποίηση της εργασίας μας: α) Αναζητήσαμε πληροφορίες και υλικό στο διαδίκτυο β) Συζητήσαμε με τους συμμαθητές μας και τους γονείς μας για τις μορφές εγκληματικότητας και για τους τρόπους άμβλυνσης των φαινομένων γ) Δημιουργήσαμε ερωτηματολόγιο για να συνοψίσουμε τις απόψεις μας δ) Παρακολουθήσαμε συζητήσεις και ντοκιμαντέρ στην τηλεόραση για την εγκληματικότητα στην σύγχρονη εποχή
10. Δημιουργία ερωτηματολογίου, σχόλια, γραφήματα, στατιστική ανάλυση, αποτελέσματα και συμπεράσματα. Στην προσπάθεια να τεκμηριώσουμε την έρευνά μας, αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε μερικές από τις σημαντικότερες ερωτήσεις του ερωτηματολογίου μας, οι οποίες δημιουργήθηκαν και απαντήθηκαν από τους μαθητές της πρώτης Λυκείου του σχολείου μας. 1 η. Κατά πόσο πιστεύεται ότι η σωματική βία έχει αντιμετωπιστεί τα τελευταία χρόνια; πολύ 1 αρκετά 9 μέτρια 30 λίγο 31 καθόλου 3 ερώτηση 1η 35 30 25 απαντήσεις 20 15 10 5 0 πολύ αρκετά μέτρια λίγο καθόλου επιλογές Σχόλια: Σύμφωνα με τις απαντήσεις των μαθητών μόλις ένας μικρός αριθμός (5%) απάντησε, πως τα τελευταία χρόνια έχει αντιμετωπιστεί το συγκεκριμένο πρόβλημα πολύ ή καθόλου. Αντιθέτως το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών απάντησε μέτρια ή λίγο. Περίπου το 12% των μαθητών θεωρεί ότι το πρόβλημα της σωματικής βίας έχει αντιμετωπιστεί αρκετά στις μέρες μας μέσω νόμων και με την βοήθεια της αστυνομίας. Αυτό οφείλεται κατά την γνώμη μας στους εξής παράγοντες: α) Ανασφάλεια πολιτών και φόβος λόγω των διαφόρων εγκληματικών πράξεων που συμβαίνουν τόσο στο κοντινό τους περιβάλλον όσο και στο εξωτερικό. β) Έλλειψη αστυνομικής προστασίας σε ορισμένες περιοχές (κυρίως ερημικές).
γ) Από την άλλη πλευρά τα τελευταία χρόνια έχει επιτευχθεί η σύλληψη ορισμένων εγκληματιών και έχει αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της δίωξης ναρκωτικών. Επομένως, υπάρχει πρόοδος σε έναν μεγάλο βαθμό. Συμπέρασμα: Οι περισσότεροι απάντησαν πως το πρόβλημα της σωματικής βίας έχει αντιμετωπιστεί μέτρια ή λίγο. 2 η. Πόσο θεωρείτε πως τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έχουν γίνει βήματα για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της νεανικής εγκληματικότητας; πολύ 4 αρκετά 8 μέτρια 22 λίγο 36 καθόλου 4 40 35 30 απαντήσεις 25 20 15 10 5 0 πολύ αρκετά μέτρια λίγο καθόλου επιλογές Σχόλια: Σχετικά με το ερώτημα αυτό, η έρευνα μας έδειξε ότι ένα μικρό ποσοστό μαθητών (4%) έδωσε ακραίες απαντήσεις (πολύ-καθόλου). Ακόμη, το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών (40% και 25% αντίστοιχα) θεωρεί πως η νεανική εγκληματικότητα έχει αντιμετωπιστεί λίγο ή μέτρια. Τέλος, μόλις το 10% απάντησε πως έχουν γίνει βήματα για την αντιμετώπιση του προβλήματος σε αρκετά μεγάλο βαθμό. Η παιδεία και η μόρφωση που δέχονται οι νέοι συντελούν στη σωστή διαπαιδαγώγησή τους και αυτό έχει ως φυσικό αποτέλεσμα τη μείωση των ποσοστών της νεανικής εγκληματικότητας. Συμπέρασμα: Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων απάντησε πως η νεανική εγκληματικότητα στις μέρες μας έχει αντιμετωπιστεί σε μικρό βαθμό.
3 η. Κατά πόσο νιώθετε ασφαλείς με τα μέτρα προστασίας που υπάρχουν στην Ελλάδα (πχ. αστυνομική φύλαξη); πολύ 2 αρκετά 11 μέτρια 23 λίγο 22 καθόλου 16 25 20 απαντήσεις 15 10 5 0 πολύ αρκετά μέτρια λίγο καθόλου Σχόλια: Όσον αφορά στην αστυνομική φύλαξη οι περισσότεροι μαθητές σε ποσοστό μόλις το 26% (μέτρια) και το 25% (λίγο) απάντησαν ότι δεν είναι καλυμμένοι και δεν νιώθουν ασφάλεια από τις υπηρεσίες της αστυνομίας. Ένα πολύ μικρό ποσοστό των ερωτηθέντων (3%) απάντησε πως η αστυνομία παρέχει ασφάλεια και προστασία στους πολίτες σε μεγάλο βαθμό. Επιπρόσθετα, το 20% θεωρεί πως η αστυνομία δεν παρέχει ασφάλεια και σιγουριά στους πολίτες με αποτέλεσμα να κυριαρχεί ο φόβος και η ανασφάλεια των ατόμων. Τέλος, η πλειοψηφία των μαθητών θέλει να βελτιωθεί το έργο της αστυνομίας προκειμένου να υπάρξει ευημερία. Οι απαντήσεις αυτές οφείλονται στο γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια τα επίπεδα εγκληματικότητας έχουν αυξηθεί και συχνά η προστασία που παρέχει η αστυνομία δεν είναι επαρκής. Συμπέρασμα: Οι μαθητές απάντησαν πως νιώθουν λίγο ή καθόλου ασφαλείς στην πόλη τους με τα μέτρα προστασίας που έχουν θεσπιστεί.
4 η. Πόσο συχνά έχετε παρατηρήσει την ύπαρξη κάθε μορφή βίας στην καθημερινότητά μας; πολύ 5 αρκετά 24 μέτρια 22 λίγο 19 καθόλου 4 25 20 απαντήσεις 15 10 5 0 πολύ αρκετά μέτρια λίγο καθόλου Σχόλια: Τα ποσοστά ύπαρξης βίας στην καθημερινή μας ζωή σύμφωνα με τους ερωτηθέντες είναι αρκετά ψηλά. Το 56% θεωρεί πως η βία παρουσιάζεται αρκετά ή μέτρια στις μέρες μας. Αντίθετα, μόλις το 7% και το 6% απάντησαν πως η βία εμφανίζεται πολύ ή λίγο αντίστοιχα στη ζωή μας. Τα συγκεκριμένα ποσοστά συμβάλλουν στην κατανόηση της σοβαρότητας του θέματος. Η βία έχει ποικίλες μορφές και για αυτόν ακριβώς το λόγο παρουσιάζεται διαρκώς στην καθημερινή μας ζωή (λεκτική, σωματική, ηλεκτρονική). Συμπέρασμα: Στην καθημερινή μας ζωή γίνεται αντιληπτή η ύπαρξη βίας σε υψηλά ποσοστά.
11.Επίλογος Μετά από αυτή την έρευνα συνάγεται το συμπέρασμα ότι από τα πανάρχαια χρόνια η εγκληματικότητα εμφανίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ζωή του ανθρώπου (ανθρωποκτονία του Κάιν) με πολλές μορφές. Στην σύγχρονη εποχή αν και ο άνθρωπος έχει φτάσει σε υψηλά πνευματικά επίπεδα, η εγκληματικότητα όχι μόνο δεν έχει περιοριστεί, αλλά εμφάνισε και άλλες μορφές ( ηλεκτρονικό έγκλημα, διακίνηση ναρκωτικών, πορνεία κ.λ.π.) Από το επίσημο κράτος γίνονται βήματα για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας ιδρύοντας συγκεκριμένα τμήματα. Οι σημερινοί δεκαεξάχρονοι στην χώρα μας, πιστεύουν ότι η βία έχει αντιμετωπιστεί σε υψηλά ποσοστά, η σωματική βία μέτρια ή πολύ λίγο, ενώ η νεανική εγκληματικότητα σε πολύ μικρά ποσοστά. Όσον αφορά στην ασφάλεια, οι νέοι υποστηρίζουν πως οι υπηρεσίες της αστυνομίας και του κράτους δεν επαρκούν. 12. Προτάσεις για συμπληρωματική εργασία Μορφές εγκληματικότητας στην Ελλάδα στο παρελθόν (πχ. Στο μεσαίωνα). Μορφές εγκληματικότητας στην Αμερική τις τελευταίες δεκαετίες. Μορφές εγκληματικότητας στην Ασία σήμερα. Μορφές εγκληματικότητας στην Ευρώπη την δεκαετία 40-50. Μορφές εγκληματικότητας στην Αφρική σήμερα. α) Διαδίκτυο β) Εγκυκλοπαίδειες γ) Ντοκιμαντέρ και βίντεο 13. Πηγές πληροφόρησης 14. Βιβλιογραφία http://users.sch.gr/aiasgr/palaia Diathikh Biblio/H ptwsh tou anthrwpou/kain kai Abel H adelfoktonia.htm http://el.wikipedia.org/wiki/εγκλματικότητα http://apostolos1963.blogspot.gr/2011/11/blog-post 20.html
Την εργασία εκπόνησαν οι μαθήτριες: Αθανασοπούλου Ιωάννα Βελισσάρη Ελένη Βεντούρα Λουίζα Δελλαπόρτα Χριστίνα